Eerbied voor de verdragen
en den vrede
Italië zal de vijandelijkheden
niet staken
il
DE
NIEUWSTE
STOFFEN
Het nieuws van heden
Turki je vraagt ver
dragsrevisie
SMIT&v.RIJSBERGEN
DE VERWIJTEN VAN
DUITSCHLAND
Uit Vaticaanstad
DEMMER-GASFORNUIZEN
GENERAAL BALTRANI OM
HET LEVEN GEKOMEN
gel
Vliegongeluk te
Port of Spain
Rede van Gil
Robles
P. A. M. KAT
CEETALEERD:
VEREENIGDE KATHOLIEKE
PERS
ZONDAG 12 APRIL 1936
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
NASSAULAAN 51 - TELEFOON 13866
ABONNEMENTEN:
voor Haarlem en Agentschappen per
week 25 cent; per kwartaal f 3.25; per
post, per kwartaal f3.58 bijvooruitbetaling
DAGBLAD UITGECEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866
Ochtendblad
TWEE EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 19896
De Führer biedt 25 jaar vrede aan
in ruil voor verdragsschennis
Wederzijdsche achting
noodzakelijk
Heilige Vader verleent audiëntie
aan 4000 pelgrims
Abessinië protesteert te Genève
tegen het voortdurend uit
stellen van de behandeling
van het conflict
Opstand in Ghimira?
i l
Start van een Pan American Clip
per misluktedrie dooden
PORT OF SPAIN, (Trinidad), 11 April. (Reu
ter) Hedenochtend is een Pan American Clip-
pier bij het starten vanuit de haven van Port
of Spain verongelukt. Het toestel dook met
den neus in het water, waardoor het geheele
toestel onder water geraakte. Twee passagiers
en een lid van de bemanning verdronken, de
overige 15 passagiers en 7 leden van de be
manning liepen slechts lichtere kwetsuren op.
Het ongeluk had plaats tegelijk met een aard
schok,
Ulmanis thans ook
president van Letland
Het Weer
Over de verkiezing van een
nieuwen president
KR00N-BEHANGSELS
Wegens het Hoogfeest van
Paschen verschijnt het eerstvol
gend nummer van dit blad Dins
dagavond.
DE DIRECTIE
Het acht de Conventie van 1923
onvoldoende voor zijn veilig
heidsbehoeften
Echter niets zonder den
Volkenbond
SABOTAGE
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ACHT BLADZIJDEN
KLEERMAKERS
(Voortzetting Fa. Th. G. v: Dusseldorp)
ZIJLSTRAAT 87 TELEFOON 16963
Surrexit
ACCOUNTANTSKANTOOR
Het toppunt van
brutaliteit
Spion laat zich door Belgischen
commandant militaire docu
menten ter hand stellen
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct., ingez.
mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek.
Op de eerste rij van de essentieele begin
selen, basis van iedere maatschappelijke
organisatie, moet men twee elementaire
waarheden plaatsen, waarheden welke tegelij
kertijd door de rede en door de ondervinding,
door den eerbied voor het gegeven woord en
door het verbod om aan zichzelf, recht te doen
wedervaren worden aangetoond.
Niemand durft openlijk deze elementaire
waarheden te ontkennen; Duitschland zelfs er
kent ze, inzonderheid de eerste, daar toch de
reden welke het geeft om zijn schending van
het Locarnopact te excuseeren, is dat Frankrijk
zelf dit verdrag bij herhaling heeft geschonden.
Zonder lang te discussieeren, hoeven wij slechts
te herinneren aan feiten van algemeene be
kendheid, om te zien hoe de twee Staten dit
fundamenteele beginsel van het volkenrecat
geëerbiedigd hebben.
Men heeft Frankrijk in 1871 een zeer hard
Verdrag opgelegd, een verdrag waarbij het twee
provincies verloor, niettegenstaande het een
stemmig protest van zijn vertegenwoordigers;
het heeft dit verdrag steeds geëerbiedigd. Het
respecteert vandaag nog een in 1918 vergeten
clausule van de verdragen van 1815, betreffen
de het verbod om Huningue te versterken, wat
een bres in zijn verdedigingsfront slaat. Toen
het oneenigheden met andere Staten had, zoo
als het geval was met Zwitserland over de
Vrije zones van Savoye, waarvan artikel 135
van het Verdrag van Versailles uitdrukkelijk
vermeldde, dat zij niet meer in overeenstem
ming waren „met de huidige omstandigheden",
heeft het deze oneenigheden aan het Perma
nente Hof van Internationale Justitie voorge
legd, welks beslissingen het altijd heeft aan
vaard, zelfs wanneer deze met staking van
stemmen genomen waren, dank zij de door
slaggevende stem van den President, zooals
tweemaal gebeurd is.
Duitschland, dat de rollen met vermetelheid
omkeert, verwijt Frankrijk, dat het driemaal
zijn woord gebrokën heeft. Zijn weigering om
te ontwapenen bij het afsluiten van het
Fransch-Sovjet-Russisch verdrag en bij de niet
ln achtneming van de 14 punten van President
Wilson.
Het eerste verwijt is dubbel onjuist. Frank
rijk heeft dadelijk na den oorlog een begin ge
maakt met een aanzienlijke vermindering van
zijn bewapening, het heeft namelijk drie dienst
jaren teruggebracht tot één. En wanneer het
daar niet mee is doorgegaan, dan is dit omdat
Duitschland, dat door het vredesverdrag uit
drukkelijk verplicht werd „om stipt de mili
taire clausules in acht te nemen", dit nooit,
heeft gedaan, waarvan de constateeringen van
de controlecommissie en de huidige gebeurte
nissen getuigen.
Het Fransch-Sovjet-Russisch verdrag is te
nauwkeurig bestudeerd om het er van te kun
nen beschuldigen, dat het in tegenspraak met
het Locarnopact zou zijn, en men is er zoo
goed in geslaagd, dat de Führer den 25sten Mei
1934, toen het reeds bekend en geparafeerd
was, in een groote redevoering aangekondigd
heeft, dat hij het Locarnopact zou eerbiedigen.
Hij beschouwde toen dus de twee verdragen als
vereenigbaar. Sindsdien is hij van meening ver
anderd, maar, indien hij op dit punt twijfelde,
zou hij volgens de aangegane verplichtingen de
quaestie aan het Permanente Hof moeten on
derwerpen en hij heeft geweigerd dit te doen.
Het derde verwijt, de niet-inachtneming van
de 14 punten, treft alle mogendheden, die het
Verdrag van Versailles onderteekend hebben,
en niet alleen Frankrijk. Het is overigens even
onjuist als de twee voorafgaande. De 14 punten
zijn van 10 Januari 1918; toen tien maanden
later de Duitsche gevolmachtigden dringend
den vrede verzochten en op de 14 punten zin
speelden, antwoordde maarschalk Foch hun, dat
sindsdien zich nieuwe feiten hadden voorge
daan, daar de Duitsche legers overal terug
trokken, en dat het de voorwaarden voor den
wapenstilstand zouden zijn, die de wet zouden
uitmaken. Deze bemerking was zoo juist, dat
men hierop niets antwoordde.
Ziedaar de situatie wat Frankrijk betreft.
Hoe is zij voor Duitschland? Dit laatste
land heeft nooit opgehouden te protestee
ren tegen het „Diktat", het „infame verdrag",
dat men het heeft opgelegd. Het vergat dat het
juist Rusland en Roemenië de zooveel hardere
verdragen van Brest-Litowsk en van Boekarest
(19181 had opgelegd. In tegenstelling met
Frankrijk in 1871 verloor het niet één enkele
provincie, zelfs niet de beroemde Poolsche Cor
ridor, in strijd met den wil van de inwoners.
Maar het recht kan voor het „uitverkoren"
volk, het „Herrenvolk" niet hetzelfde zijn als
voor de andere volken.
De periode na den oorlog wordt gekenmerkt
door een reeks flagrante schendingen van het
Verdrag van Versailles en van die, welke daar
op gevolgd zijn. Duitschland heeft het record
bereikt door binnen een jaar tweemaal het ob
ject van een plechtig vonnis te zijn, uitgespro
ken door een internationale instantie, den
Volkenbondsraad; het eerste in 1935 te Genève,
na de wederinvoering van den dienstplicht, het
tweede zeer onlangs te Londen, na de herbezet
ting van de gedemilitariseerde zóne, een daad,
die door het Locarnopact gelijk gesteld wordt
met agressie.
Het besluit van den Raad van 19 April 1935
Verklaart uitdrukkelijk „dat Duitschland zijn
plicht niet is nagekomen, die op ieder lid van
de internationale gemeenschap rust om de ver
plichtingen, welke zij op zich hebben genomen
te eerbiedigen, en iedere eenzijdige opzegging
van internationale verplichtingen veroordeelt"
Duitschland antwoordt, dat geen volk ge-
llllllllllll III llll llllllil llilllllllllllllllllll III lllllllllllllilllllilllilllll 1111IIIU:
Dit artikel is van de hand van Dr.
>Louis de Fur, professor in het Inter-
nationaal Recht aan de universiteit 1
van Parijs hier te lande bekend door
zijn colleges aan de Academie voor
Internationaal Recht te Den Haag
ÏÏMMMIMIIMMIMIIIMMIMIIMMIMIMMIMMIMMIMMIIMIIMMMMMMIMIIIIMIIrê
noopt is een Diktat te respecteeren, 'dat het
met geweld is opgelegd. Dit was altijd het geval
met vredesverdragen en dit nieuwe beginsel
werkt er niet toe mee den overwinnaar den
overwonnene te doen sparen. In ieder geval
waren noch het plan-Young, dat het plechtig
beloofd heeft te zullen eerbiedigen, noch het
Locarnopact, dat het zelf gevraagd had, afge
dwongen Diktaten, en het heeft ze met voeten
getreden, evenals de andere.
Duitschland verklaart vandaag, dat het Lo-
carno-;pact, waartoe het zelf het initiatief heeft
genomen, hem eveneens opgelegd was, want een
groot volk kan niet toestemmen ,in een beper
king van zijn souvereiniteit. Bijna alle
verdragen echter vallen samen met een beper
king van de souvereiniteit van den Staat, die
ze erkent; wanneer het criterium van hun gel
digheid is, dat zij geen van de contracteerende
partijen een last moeten opleggen, dan zou er
niet één verdrag meer geldig zijn.
Het tegenover elkaar stellen van het „dy
namische" van het Duitsche recht en 't
„statische" van het Fransche recht is
volkomen onzin. Het recht brengt steeds een
zekere stabiliteit met zich mee. Waarom zou
dit zoogenaamde dynamische altijd in een zelf
de richting werken, in het voordeel van den
zelfden Staat? Dit is eenvoudig de terugkeer
tot het recht van den sterkste, want het be
lang zelfs tot een hoofdbelang of een vitaal
belang verklaard, zal niet tellen, wanneer het
niet door geweld gesteund wordt. Men sleurt
het Fransche „juridisme" en „legalisme" door
het slijk; maar hoezeer ook het juridisme ver
werpelijk is, wanneer het de letter van 'n tekst
over den geest laat triomfeeren, zoozeer onder
mijnt, wanneer deze twee in overeenstemming
zijn, hun schending de onvermijdelijke basis
van het maatschappelijk leven.
De Führer biedt heden een voor 25 jaar ver
zekerden vrede aan, in ruil voor het aanvaar
den van deze nieuwe schending van de ver
dragen. Maar wie ziet niet de flagrante tegen
spraak tusschen deze vastberaden verzekering
voor 25 jaar en het principe zelf van het „dy
namische"?
Ook zijn nog geen 25 jaar verloopen sinds de
vredesverdagen en hoe dikwijls reeds heeft
Duitschland ze geschonden? Het eenige adae-
quate antwoord op dit aanbod is de striemende
ironie van een lid van het Lagerhuis toege
schreven aan Sir Winston Churchiil: „Na het
loslaten van de gedemilitariseerde zone biedt
Duitschland den vrede aan voor 25 jaar. Wan
neer het Oostenrijk en Tsjecho-Slovakije ge
nomen zal hebben, zal het den vrede voor 50
jaar aanbieden. Na de bezetting van de Pool-
schen Corridor, zal het 75 jaar worden. En
wanneer het Frankrijk en Engeland verplet
terd zal hebben, zal er eeuwige vrede zijn."
Voor ieder, die te goeder trouw is, die niet
zooals de Duitschers recht op een „Welt
anschauung", een bijzondere moraal en een
bijzonderen God meent te hebben, is het een
vanzelfsprekende zaak. Het is niet voldoende
mooie redevoeringen te houden en te zeggen hoe
goed men is; men moet zijn daden richten naar
zijn woorden. Het is zeer juist te verklaren dat
er geen vrede kan zijn zonder wederzijdsche
achting en eerbied. Maar juist het eerste punt,
de eerste stap naar deze wederzijdsche achting,
bestaat in een eerlijk in acht nemen van het
fundamenteele principe van ieder recht, den
eerbied voor het gegeven woord en de vrij op
zich genomen verplichtingen.
VATICAANSTAD, 11 April. (Reuter) Z. H.
de Paus heeft heden aan 4000 pelgrims van
verschillende nationaliteiten, onder wie 25 Ne
derlanders, audiëntie verleend. De Paus werd
luide toegejuicht. Hij richtte in het Fransch
en het Duitsch eenige woorden van welkom
tot de bezoekers, waarna hij Zijn Zegen gaf.
Vervolgens nam hij weer plaats op de Sedia
Gestatoria en verliet onder de toejuichingen
van de bezoekers de zaal.
Goedgekeurd door de Gasstlchtlng
Verkrijgb. bij Dw winkelier. Pr. reeds v.a. 1 00
Imp. N.V. Techn. Handelsbur. G. de Boer. A'dam
De Berlijnsche politie oefent zich in het schieten op vluchtende misdadigers.
Daartoe worden films vertoond, waarin ontvluchtingen voorkomen. Op 20 meter
afstand wordt op deze beelden geschoten, waarbij, door een bijzondere belichting,
onmiddellijk is te constateeren of en waar het beeld van den
vluchteling werd getroffen
ROME, 11 April. (Reuter). De
„Gazzetta del Popoio" schrijft, dat
de mobilisatie van Abessinië een
staking van de vijandelijkheden on-
mogelijk maakt. Deze zou den Ne
gus gelegenheid geven de resten
van zijn leger te reorganiseeren en
zou de heldhaftigheid van de Ita
liaansche troepen compromittee-
ren en het resultaat van de over
winningen te niet doen. Italië is niet
zoo naief om in deze Britsch-Ge-
neefsche hinderlaag te vallen.
Generaal Mario Baltrani, commandant van
een luchtvaart-brigade is om het leven ge
komen, toen zijn toestel tijdens een nacht
vlucht omlaag stortte.
Baltrani nam als vlieger aan den grooten
oorlog deel, was vervolgens aide de camp van
De Paasch-verrassing van den Berlijn-
schen dierentuin is een olifanten-baby!
Het jonge olifantje, dat de: belangstel
ling van duizenclen nieuwsgierigen
geniet, wordt „Orje" genaamd
-1 m - 4
Lord Sempill vestigde een nieuw wereldrecord met zijn zweefvliegtuig met motor, door
van Croydon naar Berlijn te vliegen in slechts elf uur.
den koning en maakte deel uit van het bu
reau van den chef van den generalen staf.
Volgens berichten, welke te Rome uit Abes
sinië zijn ontvangen, is een opstand uitgebro
ken in de provincie Chimira, gelegen aan de
grens van den Soedan. De opstandelingen zou
den worden geleid door Dedjas Taie, een af
stammeling in rechte lijn van Negus Choa.
In het bezette gebied achter het geheele
Noordelijk front wordt de wegenaanleg in snel
tempo voortgezet. Vooral in de streek ten Zui
den van Mai-Ceu wordt dag en nacht gewerkt.
Reeds heeft de eerste Italiaansche vrachtauto
Kworam kunnen bereiken langs een nieuwen
autoweg, die den Amba Aladzji met den be
roemden keizerlijken weg verbindt.
De Abessinische regeering ontkent, dat de
Negus een telegram aan Eden zou hebben ge
zonden, waarin hij zegt, dat hij nog slechts
over enkele duizenden soldaten beschikt om
den Italianen den opmarsch naar Addis Abeba
te verhinderen. De regeering heeft vandaag wel
een telegram gezonden aan den Volkenbond,
waarin wordt geprotesteerd tegen het voort
durend uitstellen van de behandeling van het
Italiaansch-Abessinisch conflict.
De Abessinische delegatie te Genève heeft
aan Addis Abeba instructies geraagd met be
trekking tot de onderhandelingïn met de Ita
liaansche gedelegeerden, die de volgende week
moeten plaatsvinden. Het is niet meer dan lo
gisch, dat dit verzoek aanleiding is geweest tot
den kabinetsraad, die hedenmorgen te Addis
Abeba is gehouden.
De Britsche militaire attaché te Addis Abeba,
vroeger commandant van de troepen in Britsch
Somaliland, is heden per vliegtuig naar En
geland teruggekeerd..
ASMARA, 11 April. Van Italiaansche zijde
wordt gemeld, dat alle Koptische priesters uit
het bezette gebied maarschalk Badoglio in het
hoofdkwartier hun onderwerping hebben aan
geboden.
Badoglio heeft tegenover de journalisten
verklaard, dat het hun ook in de toekomst niet
aan werk zal ontbreken. Men maakt daaruit
op, dat nieuwe belangrijke wapenfeiten ver
wacht kunnen worden.
f
LONDEN, 11 April. (Rjeuter) De Britsche
kust wordt geteisterd door felle sneeuwstor
men en onweer. Terwijl Eden het Nauw van
Calais overstak, is een vliegtuig van de Im
perial Airways door den bliksem getroffen. Het
radiotoestel werd vernield en de piloot moest
onmiddellijk landen, hetgeen zonder ongeval
geschiedde.
Nader wordt gemeld, dat het toestel van de
Imperial Airvyays niet door den bliksem werd
getroffen, volgens de- deskundigen, doch het
toestel werd sterk geladen met statische elec-
triciteit, waardoor het radio-toestel buiten wer
king werd gesteld.
Het vliegtuig was met zes passagiers op weg
naar Brussel Jen Keulen, en keerde naar Croy
don terug.
RIGA, 11 April. (D.N.B.) Albert Kviesis, die
tot nu tóe president der Letlandsche republiek
was, doch wiens ambtsperiode heden afkopt,
heeft vanmorgen zijn functie overgedragen aan
minister-president Ulmanis.
Minister-president Ulmanis bekleedt thans,
overeenkomstig de door den president op 12
Maart afgekondigde wet, ook het ambt van
president der republiek.
Verwachting: Meest matige, tijdelijk
wellicht toenemende Noordelijke tot
Noord-Oostelijken wind, half tot zwaar-
bewolkt, waarschijnlijk nog lichte ha-
gel- of sneeuwbuien, koude ochtend,
weinig verandering in temperatuur over-
Ij dag.
IË Verdere vooruitzichten: Afnemend buiig,
guur.
MADRID, 11 April. (Reuter) De leider van
de Katholieke Volksactie Gil Robles heeft tot
den minister-president een nota gericht, waar
in hij uiteenzet, dat de komende verkiezing
van de „commisaros", die tezamen met de
leden van de Cortes den president moeten kie
zen, geen garantie geven aan de oppositie
partijen aan de verkiezingen deel te nemen,
gezien den grooten invloed van de municipa-
liteiten op deze verkiezingen.
Donderdag a.s. zal de Ceda definitief zijn
houding ten aanzien van deze verkiezingen
bepalen.
De veiligheidspolitie te Madrid heeft de doch
ter van oud-premier Primo de Rivera, Dolores,
gearresteerd, beschuldigd onrust te hebben ver
wekt in de rechtszaal, terwijl het vonnis tegen
vier jeugdige fascisten werd voorgelezen, die
werden veroordeeld wegens medeplichtigheid
aan den aanslag tegen den socialist Giminez de
Asua.
CEUTA, 11 April. (Reuter) Een onbekende
heeft met een zestal revolverschoten Jimenez,
den vroegeren burgemeester van Ceuta ver
moord.
MOOI EN GOEDKOOP
ALLEEN GR. HOUTSTR. 179 TELEF. 14269
Eckener zal volgende week Woensdag een on
derhoud hebben met Goering.
Vlieg-ongeluk te Port of Spain eischt drie men-
schenlevens; Britsch vliegtuig op weg naar
Brussel wegens noodweer gedwongen te lan
den.
Turkije vraagt verdragsherziening.
De H. Vader verleent audiëntie aan 4000 pel
grims.
Hevige storm op de Barentsz-zee; vele men-
schen verdronken.
Rede van Gil Robles over de verkiezing van
een nieuwen president.
Bezuinigingsvoorstellen van B. en W. van Rot
terdam.
Verschil van meening op het Paaschcongres der
S.D.A.P. ten aanzien van de nationale emblemen.
Benoemingen bij de Paters Jesuïeten.
Gil Robles
PARIJS, 11 April. (Reuter). De Turksche
zaakgelastigde heeft den secretaris-generaal
van het Fransche ministerie van Buitenland-
sche Zaken een nota overhandigd, waarin den
regeeringen van Frankrijk, Engeland, Italië,
Japan, Bulgarije, Griekenland, Roemenië, de
Sovjet-Unie en Joego-Slavië, die in 1923 de
zeeëngten-conventie hebben geteekend, verzocht
wordt om herziening van de bepalingen met
betrekking tot de demilitarisatie van de zee-
engten en de belendende gebieden.
De regeering te Ankara wijst er op, dat de
jongste gebeurtenissen, met name de herbezet
ting van de gedemilitariseerde Rijnlandzone
hebben bewezen, dat de waarborgen, vervat in
de Conventie van 1923, onvoldoende zouden
kunnen blijken voor Turkije's veiligheidsbehoef
ten. Vandaar dat om opheffing van de bepa
ling met betrekking tot de demilitarisatie
wordt verzocht.
De herziening heeft betrekking op de door
vaart van oorlogsbodems door de Dardanellen.
In Iedere verandering zal de Volkenbond ge
kend worden. De onderteekenaars zouden geen
bezwaar hebben tegen het aanvaarden van een
versterking van de Dardanellen, op voorwaar
de dat men hun den vrijen doorgang laat voor
hun oorlogsschepen.
De geheime dienst te Plymouth heeft opdracht
een onderzoek in te stellen naar een geval van
sabotage op de onderzeeboot L. 54. Bij minstens
vier van de in den laatsten tijd geconstateerde
gevallen van machineschade bij de Engelsche
marine, is volgens een officieele mededeeling
sprake van sabotage.
„Quem quaeritis in sepulchro, o
Christolae?" „Wien zoekt gij in het
graf, vereerdsters van Christus?" zoo
vroeg de Engel aan de Vrouwen. En
haar antwoord luidde: Jesum Naza-
renum crucifixum o Coelicola!" „Jezus
van Nazareth, den gekruiste; o bewo
ner des hemels!"
Kan ook de Engel aan ons vragen:
„wien zoek gij?" Zijn wij zoekende?
Of doen we niet eens de moeite Chris
tus te zoeken?
En zoo de Engel ons de vraag zou
stellen, zouden we dan antwoorden:
Christus, den gekruisten?
Deze Paaschmorgen van den Verre
zen Christus moet ons de les brengen,
dat we Hem moeten zoeken die voor
ons gekruist werd. En we zullen het
antwoord bekomen: „Hij is verrezen
zooals Hij gezegd heeft."
Venitekomt. We worden tot
Hem getrokken Wiens Offer sedert
Golgotha eiken dag wordt vernieuwd.
„Surrexit Dominus de sepulchro,"
„verrezen is de Heer uit het graf!"
OOSTERPARK 19 - AMSTERDAM - TEL. 53931
BRUSSEL, 11 April (Stefani) Gebruik
makend van de gelegenheid, welke een troepen
revue hem bood, verscheen een spion, in Bel
gisch militair uniform gekleed bij den comman
dant van het artillerie-regiment te Leuven,
met de order, hem alle documenten ter hand te
stellen betreffende het nieuw artillerie-mate
riaal van het Belgische leger.
De spion maakte zich toen hij in het bezit
der stukken was onmiddellijk uit de voeten,
zonder spoor achter te laten.