DE ENORME BRAND TE
VENLO
ONDERWIJZERS IN HET
AARTSBISDOM
170 MEISJES LEGGEN
HET WERK NEER
Het wrekend verleden
WOENSDAG
15 APRIL 1936
Onder zeer belemmerende omstan
digheden moet de brandweer
het vuur bestrijden
Nieuwe uitbreiding
Vuurhaard ingesloten
Uit den trein gevallen
Meisje ernstig gewond op de
spoorbaan gevonden
VILLA TE SOESTERBERG
UITGEBRAND
ONEERLIJKE BRIEVEN
BESTELLER
De verduistering aan het post
kantoor te Baam
VEE IN VLAMMEN
OMGEKOMEN
Het gevaarlijke spelen met lucifers
Geheime distilleerderij ontdekt
Aan brandwonden overleden
Jaarvergadering van
„St. Lebuinus" te Utrecht
Solidariteit
Met succes gestreden
Bestuursverkiezing
DOUGLAS FAIRBANKS
IN ONS LAND
Begrooting Suriname
Verdere gelijkstelling van de
onderwijsbevoegdheden bepleit
MINISTER CO LIJN IN
DEN HELDER
Duikproeven en lanceeroefeningen
bijgewoond op de O. 11
BOUWSTAKING TE ZUTPHEN
Oneenigheid over landelijk
collectief contract
Contract-actie te
IJmuiden
Bespreking met den Rijksbemidde
laar a.s. Donderdag
H. MS. DE RUYTER
De tentoonstelling der modellen
was een succes
DE KRUISVAART ROEPT!
Leekenspeldag te 's Gravenhage
Een loonconflict aan de Tilburg-
sche Katoenspinnerij
Het accoord van de fa.
Schaap
Voorloopige uitkeering slechts
één procent
MEN WIL HEM NOG NIET
KWIJT
Gevangenhouding van verdachten
commissionnair verlengd
EERE-DOCTOREN VAN DE
GENTSCHE HOOGESCHOOL
UIT DE STAATSCOURANT
Onderscheidingen
Leeraar
DOOR J. S. FLETCHER
SPEC1AALV00RU DAMES it de rubriek,
WAT DE TONG STREELT (pag. 4)
Inzake den brand te Venlo meldt men ons
nader:
Om half een Dinsdagmiddag waren de drie
groote loodsen, welke onmiddellijk achter de
nieuwe veilingslokalen gelegen zijn, tot den
grond toe afgebrand.
Er waren hierin ongeveer drie duizend hou
ten kisten geborgen, zoodat het vuur buitenge
woon fel woedde.
De brandweren van Venlo, Tegelen en Blerik
tastten het vuur van drie kanten met tien stra
len aan. Zij hadden hierbij nog met den wind
te kampen, die de vuurzee aan de achterzijde
van het gebouw naar voren joeg.
Politie, padvinders en burgers sleepten in
allerijl groote voorraden opgeslagen materialen,
weg, om het vuur, dat zich met zeer groote
snelheid uitbreidt, voor te zijn.
Ook de eigenlijke veilinglokalen, waarin men
op het oogenblik van het uitbreken van den
brand nog een veiling hield, zijn reeds ont
ruimd.
De aangevoerde voorraad groenten en eieren
werd snel op vrachtauto's geladen en wegge
voerd.
Tegen één uur vat een nieuwe steenen
loods van twee verdiepingen en ongeveer
twaalf meter lengte, vlam.
Ook hier zijn houten kisten opgeslagen.
Voor de brandweer is deze nieuwe vuur
haard uiterst moeilijk te frereiken, omdat
de houten loodsen in de richting van het
brandende gebouw zijn ingestort. Achter
stapels kisten verscholen, om beveiligd te
zijn tegen de ontzettende hitte, zitten de
spuitgasten, voorzien van rookmaskers, en
bestrijden onder de belemmerende omstan
digheden van den vreeselijken gloed en
den verstikkenden rook, het vuur_
Onder commando van officieren van het
tweede en het zeventiende regiment Infanterie
tracht een detachement militairen een der kan
toorlokalen leeg te halen. Nadat eenige bureaux
en kasten naar buiten waren gesleept, moeten
zij, teruggedreven door de ontzettende hitte,
hun pogingen staken.
Een groote menschenmenigte, waaronder wij
o.m. opmerken overste Rutgers van der Loeff,
commandant van het Tweede Regiment Infan
terie, en enkele wethouders, is op het terrein
van den brand aanwezig. Vanaf de Maasbrug,
in welker nabijheid het brandend complex ge
legen is en vanaf het dertig meter hooge ge
bouw van de Ned. Instrumenten Compagnie,
heeft men éen schitterend gezicht op den
brand.
Tegen half een had het vuur reeds de zij
gang der houtzagerijen van de Gebr. van Gas-
selt aangetast.
Een gedeelte van de brandweer uit Tegelen
tracht het vuur uit de machinekamers te hou
den.
Ofschoon het vuur zich zeer snel uitbreidt,
heeft men een gereede hoop, dat men de front
gebouwen der Coöperatieve Veilingvereeniging
kan behouden.
Ruim twee uur is de brandweer bezig geweest
de frontgebouwen van de Coöperatieve Veiling
van den brand af te sluiten. De dakgoten van
de veilinghallen en kantoorlokalen waren toen
reeds aan het branden. Kantoor- en veiling-
personeel hadden onder leiding van den direc
teur, den heer H. in 't Zandt, de lokalen ont
ruimd. Schrijf-, tel- en rekenmachines, dossiers
en boeken werden uit de lokalen verwijderd en
naar veiliger plaats gebracht. Men moest wel
degelijk rekening houden met het feit, dat het
vuur ook deze lokaliteiten nog zou kunnen
verwoesten.
De wind, die tot nu toe den vuurgloed met
groote snelheid had opgejaagd naar het front
van de gebouwen, had intusschen een andere
richting gekregen, hetgeen het blusschingswerk
sterk bevoordeelde. De drie brandweren van
Venlo, Tegelen en Blerick concentreerden toen
alle krachten op het meest bedreigde punt,
waardoor zij er na een half uur in slaagden het
vuur in zijn geweldigen voortgang te stuiten.
Te kwart voor twee kon men aannemen, dat
de veiling- en kantoorlokalen behouden zouden
blijven. Met donderend geraas stortte toen een
groot gedeelte van de uit steen en beton opge
trokken opslagplaatsen in elkaar. De beton-
pijlers, waarop deze gebouwen rustten, zakten
door en onder een geweldigen vonkenregen
sloegen de buitenmuren in het gebouw. Met be
hulp van 'n ladderwagen spoot men van boven
af in de brandende puinhoopen, waaruit de
vlammen nog hoog oplaaiden. Men slaagde er
ln, den vuurhaard geheel in te sluiten en ook
de houtzagerij van de Gebr. van Gasselt wist
men geheel vrij te houden.
Dinsdagmiddag om half zes is ter hoogte
van het station Haren een achtjarig dochtertje
van den heer Leutscher, die met zijn beide kin
deren op reis was van Utrecht naar Groningen,
door tot nog toe onbekende oorzaak uit den
sneltrein gevallen. Het kind werd met ernstige
hoofdwonden op de spoorbaan gevonden en is
naar het Diaconessenhuis te Groningen over
gebracht. De toestand is niet ongunstig.
De trein had een kwartier vertraging.
Dinsdagmiddag te vier uur is brand uitgebro
ken in een alleenstaande villa aan de Amers-
foortsche straat 78 b, bewoond door den eer
sten luitenant-vlieger J. Linthout.
In een der benedenkamers was mevrouw Lint
hout bezig met papier in een open haard vuur
aan te maken, toen door den trek van den
schoorsteen eenige brandende stukken papier
naar buiten kwamen en op het rieten dak vielen.
Al spoedig vatte dit vlam.
De vrijwillige brandweer uit Soesterberg was
weldra ter plaatse, maar kon niet verhinderen,
dat het geheele huis uitbrandde. De inboedel,
waaronder een uitgebreide bibliotheek kon, op
slechts eenige meubelstukken na, geheel in vei
ligheid worden gebracht.
Verzekering dekt de schade.
Groote help George, wat
heb je gedaan. Je hebt hem ge
bonden met de shawl van onze
suikertante. (Worldhumour)
Omtrent de verduistering aan het postkantoor
te Baarn door den brievenbesteller Van V., ver
nemen wij nog nader:
Reeds geruimen tijd werden door het personeel
kleinere en grootere bedragen vermist, terwijl
ook brieven verloren bleken te gaan. Van V.
doch er viel nimmer iets te bewijzen. Woensdag
werd door het kantoorpersoneel wel verdacht,
j.l. echter zag de adjunct-commies W., dat van
V. een greep naar geld deed en hij heeft Van
V. toen gelast zijn zakken leeg te maken,
waarbij ook de bewuste f 40te voorschijn
kwamen. Hoewel dus de verduistering reeds J.l.
Woensdag werd geconstateerd, heeft men de
politie hiermede eerst Zaterdagmiddag in ken
nis gesteld. Van V., die circa f25.— per week
verdient, heeft onlangs nog een huis voor be
legging gekocht. Nagegaan wordt in hoeverre
de aankoop van dit huis in verband staat met
de genoemde verduisteringen. Tot heden heeft
Van V. nog niets anders bekend dan de ver
duistering van de bovengenoemde f 40.
Hij zal ter beschikking van den officier van
justitie worden gesteld.
Dinsdagmorgen is te Hamingen bij Meppel de
boerderij met woonhuis, eigendom van en be
woond door de familie R. van 't Strik en L.
Weide, door brand vernield. De oorzaak moet
waarschijnlijk gezocht worden in net feit, dat
kinderen in de hooischuur met lucifers hebben
gespeeld. Veertien koeien en zes kalveren kwa
men in de vlammen om, het overige vee kon
worden gered, de geheele inboedel en verschil
lende landbouwwerktuigen werden- een prooi der
vlammen. De brandweer uit Meppel verleende
assistentie, echter zonder resultaat. Alles is tot
den grond toe afgebrand. Huis en inboedel
waren verzekerd.
Ambtenaren van den dienst van invoerrechten
en accijnzen hebben in samenwerking met ge
meente- en rijkspolitie een inval gedaan in een
perceel, bewoond door den heer H. K. te Lun-
teren óp vermoeden van drankstokerij. Inder
daad werd na eenig zoeken een compleet dis-
tilleertoestel met alle benoodigde ingrediënten
gevonden. Het toestel werd in beslag genomen
en per auto naar Ede gebracht. Tegen K. is
proces verbaal opgemaakt, wegens clandestiene
alcoholbereiding. Hij is naar Ede gebracht, om
voor den commissaris van politie te worden
geleid.
Het vier-jarig dochtertje van den heer W.
Weyers te Lobith, dat Maandagavond bij het
aansteken van een Paaschvuur ernstige brand
wonden had opgeloopen, is Dinsdag onder he
vige pijnen bezweken.
Te Utrecht werd Dinsdag in Hotel „Noord-
Brabant" de 38ste jaarlijksche algemeene ver
gadering van de St. Lebuinusvereeniging ge
houden, de vereeniging van katholieke onder
wijzers in het Aartsbisdom.
In zijn openingsrede wees de voorzitter, de
heer Willem Wiltschut uit Arnhem, met vol
doening er op, dat dreigende verslechteringen
konden worden tegengehouden. Voorkomen is,
dat geheel bevoegde onderwijzers onvolledig
vergoed zouden worden en de buitengewone
vergadering van 19 Mei 1935 was een goede
demonstratie van de eenheid in „St. Lebuinus".
Herinnerd werd ook aan het goedgeslaagde
Nationaal Congres in Juni 1935, dat in het
teeken stond van „plicht en actie".
Medegedeeld werd, dat het bestuurslid de
heer Chr. Omloo wegens ernstige ongesteld
heid verhinderd was de vergadering bij te
wonen. Er werd den zieken penningmeester een
telegram gezonden, waarin hem een spoedig
herstel werd toegewenscht.
De voorzitter heette in het bijzonder welkom
den moderator den hoogeerw. heer Mgr. J. G.
van Schaik, den zeereerw. heer W. de Jong,
algemeen bisschoppelijk inspecteur van het on
derwijs, broeder Lorenzo en den heer Swüste,
vertegenwoordiger van de R. K. Mulo-vereeni-
ging, en den heer Pierink, vertegenwoordiger
van de Vereeniging van Hoofden van Scholen
„St. Gregorius".
Goedgekeurd werd het jaarverslag, waarin
bijzondere dank werd gebracht aan den heer
Willem Wiltschut voor het vele werk, dat hij
voor ontslagen onderwijzers heeft gedaan. De
bijstand aan deze menschen, vaak op rechts
kundig terrein, vraagt van den voorzitter bui
tengewonen arbeid.
Van uit de vergadering werd voorgesteld de
vergoeding aan den voorzitter daarom te ver-
hoogen, doch deze aei dit in dezen tijd niet te
kunnen aanvaarden.
Het bestuur wilde den voorzitter toch op de
een of andere wijze de erkentelijkheid van de
collega's daarvoor toonen en bood daarom de
Katholieke Encyclopedie aan bij monde van
den heer Van Maarseveen, waarnemend pen
ningmeester.
Getroffen door dit hartelijk meeleven dankte
de voorzitter voor dit geschenk.
Vervolgens werd de agenda afgehandeld.
Besloten werd het bedrag voor het Retraite
fonds ad 250 te verhoogen tot 390.
De begrooting werd vastgesteld op 15.800.98.
Naar aanleiding van twee desbetreffende
voorstellen beloofde het bestuur' de mogelijk
heid te onderzoeken om de afdracht van de
afdeelingen aan het bestuur te verlagen.
De voorzitter sprak een hartelijk woord van
dank tot den zeereerw. heer De Jong voor zijn
steun, welken hij verleent aan de Commissie
tot behartiging der belangen van werklooze'
onderwijzers.
De heer Leemrijze deed een beroep op den
moreelen steun, vooral van de hoofden van
scholen, om de werklooze onderwijzers in de
gelegenheid te stellen om te werken.
Met erkentelijkheid werd gesproken over den
financieelen steun van de leden.
De heer M. IJ. Flapper werd als lid in het
hoofdbestuur herkozen. Ook de heeren Willem,
Wiltschut en E. J. Luuf werden respectievelijk
als voorzitter en secretaris herkozen.
Verworpen werd een voorstel van de afdee-
ling Utrecht om het reglement dusdanig te
wijzigen, dat een der bestuursleden een onder
wijzer van een M.U.L.O.-school zou zijn.
De voorzitter nam vóór de verdere behan
deling der voorstellen de gelegenheid te baat
om den zeereerw. heer De Jong nog geluk te
wenschen met zijn gevierd jubileum als alge
meen bisschoppelijk inspecteur gedurende 12 y,
jaar. „St. Lebuinus" heeft hem toen naar best
vermogen gehuldigd.
De zeereerw. heer De Jong dankte daarvoor
nogmaals en wilde tevens nog eens de leden
opwekken tot krachtigen steun aan de Com
missie tot behartiging der belangen van werk
looze onderwijzers. De bijdragen loopen terug,
terwijl deze nog zoo noodig zijn.
Van de ƒ2100, waarover men de beschikking
had, is over het eerste kwartaal reeds ƒ800
uitgegeven.
De afdeeling Amersfoort stelde voor, dat het
hoofdbestuur ijvere voor het tot stand komen
van een bisschoppelijke bepaling, dat alle leer
krachten, welkzaam bij het R. K. bijzonder on
derwijs, lid moeten zijn van „St. Lebuinus".
Goedgekeurd werd, dat het bestuur zal ijve
ren, dat ook religieuze leerkrachten lid worden
en aan het Episcopaat gevraagd wordt, dat dit
de wenschelijkheid uitspreekt, dat allen lid
worden van „St. Lebuinus".
Eenige opmerkingen werden gemaakt over
het O I. Z.
Het bestuur daarvan zal onderzoeken of het
mogelijk is, dat de premie wordt verlaagd.
Dinsdagmiddag landde uit Le Touquet op
Waalhaven een speciaal gecharterde machine
van de Olley-Air Service met als passagiers
de bekende filmster Douglas Fairbanks en diens
echtgenoote.
Mr. en mrs. Fairbanks gebruikten de lunch
in het hotel op Waalhaven, waar zij ongeveer
een uur verbleven, waarna zij met dezelfde
machine naar Amsterdam vertrokken, speciaal
ter bezichtiging van de bloembollenvelden.
Blijkens het voorloopig verslag der Eerste
Kamer over het ontwerp van wet tot vaststel
ling van de Surinaamsche begrooting voor het
dienstjaar 1936 erkenden eenige leden, dat het
noch den achtereenvolgenden ministers van
Koloniën, noch den onderscheidenen gouver
neurs van Suriname aan activiteit heeft ont
broken, waar het betrof het zoeken naar een
nieuw export-product. Daarvan toch getuigen
de pogingen, in het werk gesteld tot instelling
of wederinstelling van een bacoven-, een rijst-
en een koffiecultuur, om slechts enkele voor
beelden te noemen.
Eenige leden waren, in tegenstelling met den
minister, van oordeel, dat emigratie van Neder
landers naar Suriname aanbeveling verdient en
dat hier voor de overheid een taak is wegge
legd.
Enkele leden bepleitten het in kaart brengen
van Suriname van vliegtuigen uit, opdat aldus
nieuwe kaarten omtrent dat bij uitstek rijke
gebiedsdeel kunnen worden samengesteld, aan
de hand waarvan wellicht andere gezichtspun
ten omtrent den omvang der bodemschatten
aan den dag zullen treden.
Bepleit werd verdere gelijkstelling van de on
derwijsbevoegdheden. De leden, hier aan het
woord, drongen er op aan. dat de Onderwijs
raad te dier zake zou worden gehoord en dat,
indien genoemd college een gunstig advies
mocht uitbrengen, de minister met zijn ambt
genoot van Onderwijs, Kunsten en Weten
schappen in overleg zou treden, opdat deze de
totstandkoming van een Koninklijk Besluit be-
vordere, waarbij de in Suriname verkregen
hoofdakte met de in Nederland en Neder-
landsch-Indië behaalde wordt gelijkgesteld.
Dinsdagmorgen elf uur is Z. Exc. minister dr.
H. Colijn in Den Helder aangekomen. Hij was
vergezeld van zijn adjudant.
Z. Exc. begaf zich rechtstreeks naar het
commandantsgebouw der Marine, waar hij ont
vangen werd door den commandant der marine
schout-bij-nacht T. L. Kruys.
Kort daarop vertrokken de genoemde auto
riteiten, bij wie zich de commandant van de
onderzeedienstkazeme, overste L. A. C. M.
Doorman en diens adjudant aansloten, naar de
O. 11.
Nadat het gezelschap geëmbarkeerd was, ver
trok de onderzeeboot, welke onder bevel staat
van luitenant ter zee der eerste klasse C. W.
Slot, naar het Marsdiep, waar eenige duikproe
ven en lanceeroefeningen gehouden zullen wor
den. Het is ook aan boord van dezen onder
zeeër, dat Z. Exc. de lunch gebruikt.
Om twee uur des middags werd de O 11 weer
in de haven terugverwacht. Daarna zou de mi
nister zich naar het vliegkamp De Mok bege
ven, vervolgens naar het vliegkamp De Kooij
en ten slotte naar het torpedo-atelier op
's Rijkswerf.
Hedenochtend balf negen staat een bezoek
aan het koninklijk instituut op het program
ma.
De compagnie adelborsten zal voor het in
stituut opgesteld staan en zal door Z. Exc, ge
ïnspecteerd worden.. De stafmuziek zal mede
aanwezig zijn. Des middags zal, als daartoe
nog tijd rest, een bezoek aan verschillende
deelen van de werf gebracht worden en daarna
zal minister Colijn per auto naar Den Haag
vertrekken.
Dinsdagmorgen is te Zutphen een staking
uitgebroken in het bouwvakbedrijf. Aan deze
staking wordt door 90 arbeiders deelgenomen,
waarvan er 60 georganiseerd zijn in den Alg.
Bouwarbeidersbond. den R. K. Bouwvakarbei
dersbond St. Joseph en den Ned. Chr. Bouw
arbeidersbond.
De ooi-zaak van de staking is de omstandig
heid, dat de patroons geen rekening willen
houden met het landelijk collectief contract
voor de pouwbedrijven 1935/1936.
Vrijwel alle bouwwerken liggen stil. Slechts
twee ongeorganiseerde patroons zijn ingegaan
op een overeenkomst met de werknemersorga
nisaties, waarbij zij zich hebben verbonden de
voorwaarden van het collectief contract na te
komen.
Hoetoel er gepost wordt, is de staking tot nu
toe zonder ongeregeldheden verloopen. De po
litie houdt echter een wakend oog op de sta
kers.
De droom van den man, die den heelen
middag bij het apenhok heeft staan kij
ken
Namens de besturen der samenwerkende vak
organisaties wordt medegedeeld, dat de rijks
bemiddelaar, de heer De Vries de partijen, be
trokken bij de contract-actie te IJmuiden, op
grond van artikel 5 van de Arbeidsgeschillenwet
heeft opgeroepen voor een bespreking op Don
derdag 16 April a.s. op het departement van
Sociale Zaken te 's-Gravenhage.
In die oproeping heeft de rijksbemiddelaar
aan de reedersvereeniging te IJmuiden verzocht
voordien geen wijziging in de bestaande loonen
en arbeidsvoorwaarden te brengen.
De vakorganisaties nemen aan, dat de ree
dersvereeniging op het verzoek van den rijks
bemiddelaar de bestaande arbeidsvoorwaarden
ook op en na 15 April voorloopig zal handhaven.
De tentoonstelling, welke vanwege de propa-
ganda-commissie voor Hr. Ms. „De Ruyter" van
7 tot en met 14 April in de Rolzaal te Den Haag
werd gehouden, is Dinsdagmiddag met de uit
reiking van prijzen aan de vijf winnaars ge
sloten.
Bij de prijsuitdeeling waren tegenwoordig de
juryleden, vice-admiraal de Graaff, chef van
den marinestaf, schout-bijnacht Vos, en de ka
pitein-luitenants ter zee van der Kun en
Fürstner, alsmede de chef van den Rijksgebou
wendienst, baron van Lynden.
De voorzitter van de commissie, dr. Japikse,
heeft een korte toespraak gehouden. Hij zeide,
dat de commissie door haar actie er in is ge
slaagd, meer belangstelling voor de marine te
wekken. De opzet is niet alleen een succes ge
weest, maar ook de tentoonstelling, welke door.
ruim 1600 personen is bezocht.
Dr. Japikse zeide getroffen te zijn door de
groote aandacht, waarmede de modellen door
de bezoekers zijn bekeken. Spr. bracht dank aan
de keuringscommissie voor ae wijze, waarop zij
haar taak heeft opgevat, aan baron van Lyn
den voor zijn medewerking en voorts aan allen,
die hun tijd beschikbaar hebben gesteld en hun
krachten hebben gegeven om de propaganda
voor de marine te doen slagen. De tentoonstel
ling is een treffer, aldus spreker.; moge de ma
rine in oorlogstijd evenveel treffers tellen, als
de commissie in vredestijd had.
Vice-admiraal de Graaff heeft vervolgens
uiting gegeven aan de waardeering, welke de
marine voor den arbeid van de propaganda-
commissie heeft. De commissie, aldus spr.,
heeft veel moeite gedaan, de marine onder het
volk te brengen. De Nederlandsche marine is
op dat gebied niet erg gelukkig. De waardeering
is gering. Daarom stelt spr. deze actie op hoo-
gen prijs. Namens de marine dankte spr. de
commissie.
Met enkele vriendelijke woorden heeft vice-
admiraal de Graaff daarna de prijzen enve-
loppen met inhoud uitgereikt.
De St. Paulus-cohort van de K. J. C. in de
parochie St, Gerardus-Majella te 's-Gravenhage,
heeft op Tweeden Paaschdag aldaar voor de
eerste maal een leekenspeldag binnen den eigen
kring der deelnemers gehouden.
In de groote gymnastiekzaal van de R.K.
school aan de Cylinderstraat, die daartoe stem
mig was ingericht als demonstratiezaal, wer
den door de jongens verschillende groepsdan-
sen en voordrachten ten beste gegeven, waar
onder enkele zeer fantastische nummers.
Het spel, dat geleid werd door den heer An
ton Sweers, werd bijgewoond door vele belang
stellenden, 'onder wie wij verscheidene geeste
lijken en K. J. C.-leiders uit Den Haag en om
geving opmerkten. Deze eerste proef op dit ge
bied mag welgeslaagd heeten.
Dinsdagmorgen hebben zeventig' a tachtig
meises van de Tilburgsche Katoenspinnerij te
Tilburg het werk neergelegd. De oorzaak van
deze staking is een loonconflict. De vorige
maand was een loonsverlaging van tien pro
cent aangekondigd voor het geheele personeel.
Na een gehouden conferentie met de directie
en de organisaties in de textielindustrie „St.
Lambertus", „De Eendracht" en „Unitas",
werd de loonsverlaging ingetrokken voor het
mannelijk personeel. Voor het vrouwelijk per
soneel bleef de loonsverlaging gehandhaafd
met deze wijziging, dat ingaande Dinsdag vijf
procent zou worden gekort en op 29 Juni a.s.
wederom vijf procent.
De meisjes, die geen van allen zijn georgani
seerd, zijn de voorgaande weken bewerkt door
de leiders van de staking' in de maand Sep
tember van het vorig jaar, de heeren Spijkers
en Coolen. Dezen hebben Dinsdagmorgen met
de tachtig meisjes vergaderd en het parool ge
geven, de staking door te zetten en anderen
tot staking aan te sporen.
Dinsdagmiddag om half twee zijn ook de an
dere meisjes niet aan het werk gegaan, zoodat
het aantal stakende meisjes momenteel 170
bedraagt. Er wordt alleen door meisjes ge
staakt. Er zij er nog maar tien aan den arbeid.
De eerste uitkeering aan crediteuren, betrok
ken bij het door de bankiersfirma J. Schaap
Lzn. aangeboden accoord, kan, naar de Tele
graaf meldt, tegen Augustus van dit jaar wor
den tegemoet gezien. Deze eerste voorloopige
uitkeering zal, naar verluidt, slechts 1 pet. be
dragen van het geaccrediteerde bedrag. In den
loop van het volgend jaar zullen wederom uit-
keeringen worden gedaan.
Vertraging bij het binnenkomen van de baten
alsmede het ongunstige verloop bij de afwikke
ling van bij deze bankiersaffaire betrokken za
ken, maken deze eerste uitkeering buiten ver
wachting laag.
De Haagsche rechtbank heeft in raadkamer
Dinsdag de gevangenhouding van den commis
sionnair in effecten S. J. C., die op 8 Februari,
wegens verduistering van een bedrag van onge
veer ƒ95.000 aan effecten, werd ingesloten, met
dertig dagen verlengd.
De academische senaat van de universiteit
van Gent heeft den titel van „doctor honoris
causa" verleend aan de professoren H. R. Kruyt,
hoogleeraar in de psychische chemie te Utrecht,
G. H. van Mourik Broekman, hoogleeraar in de
waterbouwkunde aan de Technische Hooge-
school te Delft en F. E. C. Scheffer, hoogleeraar
in de anorganische scheikunde aan laatstge
noemde hoogeschool.
Bij K. B. is benoemd tot officier in de Orde
van Oranje-Nassau de hoogeerw. heer G. H.
Reuvekamp, deken en pastoor te Didam; is be
noemd tot ridder in de Orde van Oranje-Nas
sau J. Zijp Kzn. te Venhuizen, voorzitter van
het waterschap „de Drieban"; is toegekend de
aan de Orde van Oranje-Nassau verbonden
eere-medaille, in -brons, aan: M. Vennings, kof-
fiebrander bij de firma Gebr. van Hest, te Vlij
men; is toegekend de aan de Orde van Oranje-
Nassau verbonden eere-medaille, in brons, aan:
P. de Kramér, wijkknecht bij de N.V. 'sGra-
venhaagsche melkinrichting „De Sierkan" te
's Gravenhage.
Bij beschikking van den minister van Land
bouw en Visscherij is, met ingang van 1 April
1936, benoemd tot leeraar aan de rijkstuinbouw-
wintersehool te Naaldwijk, ir. G. W. v. d. Helm,
aldaar, thans tijdelijk als zoodanig werkzaam.
50
De commissaris van politie fronste het voor
hoofd.
„Ach, mijnheer Cotherstone," zei hij, „u weet,
hoe de menschen zijn. En van de menschen uit
Highmarket, weet u, hoe spoedig zij er bij zijn
om iets leelijks van iemand te zeggen. Ik ben
evenmin uit deze plaats geboortig als u en ik
heb het altd achterdochtig volk gevonden en
dus
„Ja zeg 't maar!" drong Cotherstone aan.
„Zeg de volle waarheid, 't kan mij niets sche
ten wie het gezegd heeft, dus vooruit maar."
.Natuurlijk kom ik in mijn functie alles te
hooren," zei de commissaris eenigszins aarze
lend. „Het is de algemeene indruk geweest, dat
u beiden Mallalieu en u de hand had in
dezen moord. Men denkt, dat het plegen van
den moord zoo dicht bij uw huis en datgene
wat met Stoner gebeurde toevallig plaats greep.
En als u de volle waarheid wilt weten, dan ge
looven zij dat u veel handiger bent dan Mal
lalieu en dat Kitely door u werd vermoord met
medeweten en goedkeuring van Mallalieu. Er
zijn er echter ook, die zeggen, dat indien Malla
lieu gevat wordt en dat wordt hij zeker hij
u zal verraden. Dat is alles, mijnheer"
„En wat denkt u zelf," vroeg Cotherstone.
De commissaris verschoof onbehaaglijk op
zajn stoel.
„Ik heb het nooit van mijzelf kunnen verkrij
gen, te gelooven, dat u of mijnheer Mallalieu
iemand in koelen bloede zou kunnen dooden,
zooals Kitely vermoord werd. En wat betreft
Stoner, geloof ik vast, dat Mallalieu hem in een
vlaag 'van woede heeft neergeslagen. Maar ik
heb altijd gevoeld dat u of u beiden meer van
de Kitely-zaak wisten, dan u ooit hebt ver
teld."
Cotherstone boog voorover en tikte zijn gast
heer op den arm.
„Dat doe ik ook!" zei hij veelbeteekenend. „U
hebt gelijk; ik weet er meer van!"
De commissaris legde zijn pijp neer en keek
zijn bezoeker ernstig aan.
„In 'shemelsnaam, mijnheer Cotherstone!"
riep hij, „zeg het dan toch."
„Want zoo zeker als wij hier zitten zal Malla
lieu worden opgehangen; is het niet voor Sto
ner dan voor de andere zaak!"
„Een half uur geleden," verklaarde Cothersto
ne, „zou het mij niet hebben kunnen schelen
al hadden zij Mallalieu zesmaal opgehangen,"
zei hij gekscherend. „Wraak is immers zoet, zegt
men. En ik heb alle reden om aan te nemen
dat ik op Mallalieu gewroken ben. Maar nu ge
voel ik mij verplicht de waarheid te zeggen. En
weet u waarom? Om dat volk uit Highmarket te
bewijzen, dat zij het bij het verkeerde eind heb
ben."
De commissaris zuchtte. Hij was een open
hartig, eerlijk en eenvoudig mensch en de reden
van Cotherstone kwam hem vreemd, zelfs slecht
voor. De waarheid zeggen, eenvoudig om zijn
evenmensch te krenken, was volgtens den com
missaris een poovere deden, wanneer er 'n leven
op het spel stond.
„Maar mijnheer Cotherstone, u behoorde toch
in elk geval de waarheid te zeggen. Indien u
iets weet, kom er dan mede voor den dag. Wij
hebben al ellende genoeg gehad. Dus als u de
zaak kunt ophelderen."
„Luister!" onderbrak Cotherstone hem, „ik zal
u alles in vertrouwen mededeelen. Als het noo
dig gevonden wordt, kan het in den vereischten
vorm later herhaald worden. Om te beginnen
dan: herinnert u zich den avond waarop Kitely
werd vermoord?"
„Nu, dat zou ik gelooven!" zei de commissa
ris. „Reden genoeg er voor!"
„Laat uw gedachten dan eens teruggaan fen
herinner u hetgeen u sedertdien hebt gehoord,"
zei Cotherstone. „U weet, dat Kitely mij en Mal
lalieu dien middag gedreigd had, ons bekend te
zullen maken. Hij wilde ons geld afpersen. Ik
vertelde het aan Mallalieu en wij zouden er
over denken, tot den volgenden middag. Ik deed
niets anders dan denken ik wilde het niet
bekend hebben, terwille van mijn dochter. Alles
zou ik er voor over gehad hebben om dat te
vermijden. Dien avond had ik den jongen Bent
en diens vriend Brereton bij mij te dineeren.
Mijn gedachten waren zoo vol van die zaak, dat
ik een uurtje wegging om alleen te zijn. De
waarheid was, dat ik een woordje met Kitely
wilde spreken. Ik liep dten heuvel achter mijn
huis ou. om zoo door het bosch diens huisje te
kunnen bereiken. Plotseling zag ik een man op
dfen grond liggen hij was 't juist zooals wij
hem naderhand vonden!"
„Dood?" vroeg de commissaris.
„Nog nauwelijks," antwoordde Cotherstone,
„maar dood was hij en ik zag, hoe zijn dood
veroorzaakt was, want ik had een lucifer aan
gestoken, om hem te kunnen zien. Ik zag de
ledige portefeuille bij hem liggen, ook vond ik
een stuk opgevouwen krant, dat ik in mijn zak
stak Ik heb 't vanavond voor het eerst voor
den 'dag gehaald en hier is 't. Bewaart u 't maai'.
Welnu ik ging naar Kitely's huisje. De deur
was open ik keek naar binnen. Die vrouw, die
juffrouw Pett, stond bij de tafel onder de lamp,
papieren te doorsnuffelen ik herkende het
handschrift van Kitely. Zacht stapte ik op haar
toe en tikte haar op den arm zij gaf een gil
en sprong achteruit. Ik keek haar strnk aan.
„Weet u dat mijnheer Kitely dood, vermoord
in 't bosch ligt!" zei ik. Zij vermande zich en
schuifelde ongemerkt tusschen mij en de deur.
„Neen, dat weet ik niet," zei ze. „Maar als het
zoo is, verwondert het mij niet, want ik heb
hem dikwijls genoeg gewaarschuwd, niet des
avonds uit te gaan." Ik keek haar nog scherper
dan te voren aan. „Wat doet u daar met die
papieren," zei ik.
„Papieren," bitste zij, ,,'t zijn niets dan oude
nota's; ik geloof, dat u meer van deze geschie
denis weet; ik ga de politie waarschuwen!
Daarop sprong zij naar de deur, ging er
met haar rug tegen staan en sloeg haar ar
men over elkaar. „Als u den moed hebt één
woord te zeggen, zal ik u overal in de stad
bekend maken, dat u en uw compagnon ont
slagen tuchthuisboeven bent. Ik weet alles van
u Kitely had geen geheimen voor mij als
u maar een woord kikt, zal ik het overal ver
tellen en ik zal er het eerst met Bent over be-
8 „U ziet dus hoe ik er voor stond; ik was
doodsbenauwd, dat die oude geschiedenis zou
opgerakeld worden en ik wist toen dat de oude
Kitely een leugenaar was en alles over mb en
Mallalieu aan dat oude wijf had verteld, dat
deed mij aarzelen. Zij zag direct dat zij mij in
haar macht had en vervolgde: „als u zwijgt, zal
ik ook zwijgen. Ik weet, dat niemand mij zal
beschuldigen maar als u slechts een woord
durft te zeggen, zal ik u openlijk aanklagen.
Het ziet er veel waarschijnlijker uit, dat u of
uw compagnon Kitely vermoord heeft, dan ik!"
Ik aarzelde nog. „Wat moet er gedaan wor
den?" vroeg ik tenslotte. „Doe niets," zei zij.
„Wees verstandig, ga naar huis en doe of u
niets van de zaak afweet. Laten zij hem maar
vinden en zeg niets. Maar als u het zegt, dan
weet u wat u te wachten staat."
„Niet, dat ik hier geweest ben?" vroeg ik.
^Niemand zal 'n woord meer uit mij krijgen,
dan ik zelf kwijt wil zijn," verklaarde zij.
„En u spreekt over dat andere ook met nie
mand?" vroeg ik.
„Zoolang u zwijgt, zeg ik ook geen woord,
antwoordde zij.
Met die afspraak verliet ik haar en keerde
langs een anderen weg naar huis terug, doch
juist toen ik het bosch uitging (en de laan naar
miin huis wilde inslaan, hoorde ik iemand aan-
komen. Oogenblikkelijk hurkte ik tusschen het
struikgewas en wachtte tot hij dicht bij mij was.
Hij liep mü voorbij en vervolgde zijn weg, naar
het huisje van Kitely ik ging terug, volgde
hem op een afstand en daar zag ik, toen ik door
het venster keek, juffrouw Pett met een man
staan praten. Het was haar neef, Pett de rechts
geleerde."
De conunissaris van politie wiens gelaat onder
dit verhaal verschillende malen van uitdrukking
was veranderd sloeg zijn handen van verbazing
in elkaar.
„Maar eh wij waren bijna den geheelen
avond daar in huis!" riep hij.
„Wij hebben niets van hem bespeurd. Ik wist
wel, dat hij den volgenden avond uit Londen
werd verwacht."
„Ik verzeker u, dat hij er dien avond was,
verklaarde Cotherstone beslist. „Denkt u, dat ilc
mij in hem kan vergissen? Welnu, ik ging naar
huis en u weet wat er nadien is gebeurd; u hebt
gehoord en gezien, wat zij zei, en hoe zij zach
gedroeg toen wij er kwamen en natuurlijk
speelde ik mn rol.
(wordt vervolgd.)
