Zoekt gij betrouwbaar
Personeel?
I Plaats dan 'n „Omroeper"
voor 80. OOO gezinnen
STADSNIEUWS
Laatste Nieuws
Meisje vermoord
te Leiden
KWIEK EN VIEF
UW FEESTDINER
ROSEHAGHE
Wat de tonq streelt
DROEFGEESTIG JAAR-
VERSLAG
CHINA IN BEWEGING
aiiauuuiiiiiuRiiiBniiiiuiiiiuiuiiiiiiiuiiuiiuiiiiuiiiiuuiiiuuuuiuuiuuiiuuiiuiiiiiuiiiiuiuiiiiiiiiiiniP
WOENSDAG 15 APRIL 1936
Toestand Haarlemsche bedrijven
verre van rooskleurig, bijna
geen enkele optimis
tische klank
De makelaardij
DE INDIË-KANOVAARDERS
Orgelbespeling
VOOR
De man, die het slachtoffer eenige
messteken in den rug toe
bracht, handelde uit
minnenijd
„De kleine lord te Haarlem"
FAILLISSEMENTEN
Examens Instituut Pont
Amateur-fotografen
Nu Italië ongehinderd
opmarcheert....
Wat de „Popoio d'Italia" gelieft
uit te bazuinen
HEFFING OP KOFFIE
WEESP TEN ONRECHTE
GEPASSEERD
Al te haastige machinist vergat
te stoppen
Mr. dr. Schimmel overleden
De besprekingen der
generale staven
HEEMSTEDE
Burgerlijke stand
Kerkbrand in Mexico
De vliegtocht naar
Addis Abeba
Geknoei met Paleisloten
Het requisitoir van den advocaat-
generaal
TOL'S VISCHHANDEL
Het getuigenis van een student
't Was 1 April
Een Nederlandsche klucht van
Detlev Sierck en Jacques
van Tol
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
gmiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiinininiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiHiiiHiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiinniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiinniiinming
'^■uuuiniiiiuiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiimiiiiiiniiiiia
Verschenen is het jaarverslag 1935 van de
Kamer van Koophandel en Fabrieken voor
Haarlem en Omstreken.
Uit het jaarverslag tippen wij nog eenige fei
ten aan, de meeste gebeurtenissen zijn reeds
bij de jaarverslagen gepubliceerd.
De commissie ter beoordeeling van eandi-
daat-makelsars schrijft het volgende: Door de
slechte tijden nam het aantal van hen, die
zich bij gebrek aan iets anders in het make
laarsvak wilden begeven onrustbarend toe.
Ook werd meer en meer gepoogd in de make
laardij een bijverdienste te vinden. Het meest
in het oogspringend nadeel van dezen veran
derden toestand is wel, dat ondeskundigheid
en beunhazerij toenamen en de strijd om het
bestaan velen wegen deed bewandelen, die in
het belang der samenleving beter niet betre
den worden. De commissie heeft dan ook een
strenger onderzoek naar moraliteit en capaci
teiten van den adspirant-makelaar ingesteld.
Een aantal vragen wordt hem namelijk ge
daan. Het eerste resultaat was weinig bemoe
digend: niet alleen dat de antwoorden dikwijls
ontstellend slecht waren, vele candidaten
stonden zelfs nog' op gespannen voet met de
eenvoudigste grondbeginselen der Nederland-
sche taal, zoodat over zeer velen een afwijzend
advies móest worden uitgebracht.
De commissie voor uitverkoopen en oprui
ming verklaart, dat de winkeliers in dit dis
trict over het algemeen hun belang begrijpen
en hun volle medewerking geven. In totaal
werden 106 firma's voor de eerste maal be
zocht en 74 firma's voor controle en nadere
inlichtingen.
In 1935 werden 511 zaken nieuw ingeschre
ven in het handelsregister (455); 273 zaken
werden opgeheven f249); 9855 maal werden
dossiers ter inzage gegeven, terwijl totaal 20860
C18029) inlichtingen verstrekt werden.
Uit de lange lijst van artikelen, die in het
rayon der Kamer vervaardigd of verkocht
worden noemen wij:
Haarlemmerolie: De omzetten hsfndhaafden
zich. Moeilijkheden door de Duitsche deviezen-
voorschriften.
Zeep: De toestand is slecht, geen uitvoer,
groote concurrentie van het buitenland, afna
me van vraag naar betere soorten.
Drukkerijen: De meeste bedrijven hand
haafden hun omzet. De overheidslasten druk
ken steeds zwaarder, omdat prijzen omlaag
gaan.
Machinefabrieken: Omzet minder, prijzen
onbevredigend. Ook hier naast de bekende las
ten te hooge invoerrechten en de contingen-
teering' van het buitenland.
Spoorwagens: Het aantal arbeiders moest
wederom worden ingekrompen. Het bedrijf le
verde nooit zulke slechte inkomsten op als in
1935.
Scheepsbouw: Geen orders voor nieuwe sche
pen. Vooruitzichten voor nieuw te bouwen klei
ne motor-zeebooten beter. Geen bouwen voor
buitenland. Eenige reparatiewerkzaamheden.
Half December zijn er meer reparatiewerk
zaamheden gekomen aan baggermateriaal en
hulpvaartuigen voor het baggerbedrijf. Met het
oog' op de voortzetting van de inpoldering van
den Noord-Oostpolder bestaat er kans, dat dit
soort werk wat zal toenemen.
IJzer: De Hoogovens I en III bleven onaf
gebroken in bedrijf. (Overige mededeelingen
ontleend aan jaarverslag' van de Hoogovens).
Cacao en Chocolade: Het beeld van den ex
port was vrijwel gelijk aan dat der laatst"
jaren.
Azijn: Resultaten niet onbevredigend. De
verkoop in het binnenland nam toe, het pu
bliek houdt vast aan goede kwaliteiten. Meer
export.
Kalkzandsteen: Zeer slechte resultaten. De
prijzen zijn in 1935 afgezakt tot 40 pCt. a 50
pCt. van die van 1914.
Kousen en Handschoenen: Alleruiterste
prijzen. Klachten over export-premies door
Duitschland. Verwachtingen voor de naaste
toekomst verre van rooskleurig.
Ijsfabrieken: Moordende concurrentie van
het buitenland. Resultaten koelhuisbedrijf
gunstig, doch vooruitzichten slecht.
Over de bouwbedrijven hebben wij reeds vol
doende gepubliceerd.
Winkelbedrijven: Voor alle branches is on
geveer dezelfde tekst gedrukt: slecht, zeer
slecht, reserve op, iets mindere achteruitgang'
etc. Alleen de boekhandel constateert, dat de
belangstelling voor „het boek" stijgende is. De
bloemen- en plantènwinkeliers meenen. dat
het laagste punt bereikt is.
In het verslag wordt dan een groote plaats
ingeruimd voor het visscherijbedrijf en vooi
den tuinbouw. De mededeelingen daarover zijn
reeds voldoende bekend.
Café-bedrijf: De bedrijfsresultaten zijn ove;
1935 zeer slecht geweest. De hotels welke tij
dens de Flora in de maand April bezet waren
hebben verder gedurende den geheelen zomer
nog geen 20 pCt. bezetting kunnen boeken.
Groote verliezen werden geleden.
A. Keuter, schilder, wonende te IJmuiden.
Velserduinweg 90 rood.
Curator: Mr. J. A. P. C. ten Bokkel te
Haarlem.
Joh. A. van der Heyden, kweeker, wonende
te Santpoort, Kweekerslaan.
Curator: Mr. J. O. Baron te Beverwijk.
L. van Bergen, vroeger caféhouder, thans
bloemenkoopman, wonende te Haarlem, Ko
ningstraat 58.
Curator: Mr. Silvain Groen te Haarlem.
Rechter-Commissaris in al deze faillissemen
ten: Mr. M. A. van Rijn van Alkemade te
Haarlem.
Opgeheven zijn de navolgende faillissemen
ten wegens gebrek aan actief:
J. H. Enthoven, stoker, wonende te Haar
lemmermeer, Schinkeldijk 76.
Curator: Mr. A. van Leyenhorst te Haar
lem.
C. Boet, poetser, wonende te Haarlemmer
meer, Koekoeklaan B 1.
Curator: Mr. A. G. H. H. Roeffen te Hoofd
dorp.
G. C. Vreman, bakker, wonende te IJmui
den.
Curator: Mr. L. J. Venhuizen te Heemstede.
Geëindigd zijn de navolgende faillissementen
wegens het verbindend worden der eenige uit-
deelingslijst van
F. M. Kramer, winkelier, wonende te Wijk
aan Zie en Duin.
Curator: Mr. O. H. van Wijk te Heemstede.
L. P. de Jong', motorschipper, wonende te
Haarlem.
Curator: Mr. J. G. Bettink te Haarlem.
De drie Haarlemmers, G. Entrop, N. Entrop
en Th. Geigl, die op 14 April van het vorig jaar
per kano vertrokken zijn voor een tocht naar
Ned. Oost-Indië en wier lotgevallen wij reeds
eerder berichtten, bevinden zich thans in de
omgeving van Bagdad.
De jongens maken het uitstekend, zoo deelt
men ons mede. Een hunner is echter in Duitsch
land achtergebleven. De verkoop van de foto
kaarten schijnt echter minder vlot te gaan en
zij waren zelfs gedwongen om de kano's te ver-
koopen. De Hollandsche vrienden zorgden er
echter voor, dat, na een inzameling, gelden over
gemaakt werden voor het aanschaffen van een
nieuwe opvouwbare kano. Momenteel heeft een
der reizigers een tijdelijke betrekking aange
nomen om te kunnen sparen voor hun verdere
reis. Dat deze jongens na al de ondervonden
ontberingen nog niet teruggekeerd zijn, bewijst
wel hoe groot hun energie en doorzettingsver
mogen is. Ondernemende jongelui!
Het programma van de orgelbespeling in de
Groote- of St. Bavo kerk op Donderdag 16 April
des namiddags van 34 uur, door den heer
George Robert, luidt: 1. Preludium en Fuga G
gr. t. van J. S. Bach; 2. Aria da chiesa, aut. onb.;
3.. Meinen Jesum lass ioh nicht (koraal met
variaties) van J. G. Walther; 4. Adagio en An
dante uit het 1ste Concert van G. F. Handel;
5. Andantino van C. Franck; 6. Zesde Sonate
van F. Mendelssohn-Bartholdy: Choral Varia-
tionen; Fuge; Finale.
HOOFMANSTR. 12, TEL. 14728
(Gedeeltelijk gecorrigeerd)
Dinsdagavond ongeveer te acht uur stond de
22-jarige fabrieksarbeidster Johanna S. uit
Zoeterwoude, die werkzaam was aan een sajet-
fabriek te leiden, in de hal van een bioscoop
theater aan den Stationsweg aldaar foto's te
bekijken, toen zij werd aangevallen door den
28-jarigen M. C. B., meesterknecht aan die
zelfde fabriek, die haai' met een broodmes eeni
ge steken in den rug toebracht. Korten tijd
daarna is het slachtoffer aan de bekomen ver
wondingen overleden.
Het lijk is overgebracht naar het Academisch
Ziekenhuis, waar dr. Hulst de sectie zal ver
richten.
De dader werd door de politie gearresteerd
en legde een volledige bekentenis af.
Naar wij vernemen, had B. meermalen ge
tracht aan mej. S. zijn liefde te verklaren, die
hem evenwel had afgewezen. Toen B. des
ondanks zijn aanzoek had herhaald, had mej. S-
zich daarover beklaagd bij de directie der fa
briek. Daarop schijnt B. uit wraak zijn daad
te hebben gepleegd.
Zaterdagmiddag, 18 April, 2.30 uur, zal het
gezelschap „De Narren", directie Paula de
Waart, een kindervoorstelling geven van het
wereldberoemde kindertooneelspel „De kleine
Lord", met als bijzondere attractie den 10-jari-
gen Jopie Wagner, die deze rol overal met
groot succes speelt. Het is de eerste maal dat
deze zware rol door een kind vertolkt wordt.
Uitgesproken faillissementen door de Arron-
dissements-Rechtbank te Haarlem op Dinsdag
14 April 1936:
De firma Houwertjes en Wagenaar, aan-
neemster, gevestigd te Koog aan de Zaan;
Curator: Mr. J. Deenik te Haarlem.
*En hare firmanten:
a. G. Houwertjes, aannemer, wonende te
Koog aan de Zaan, Breestraat 47.
Curator: Mr. J. Deenik te Haarlem.
b. A. Wagenaar, aannemer, wonende te
Zaandam, Bootenmakerstraat.
Curator: Mr. J. Deenik te Haarlem.
Mevr. de weduwe L. de VriesWolf, winke
lierster, wonende te Haarlem, Barrevoetstr. 15
Curator: Mr. F. van der Goot te Haarlem.
P. van Sluis, bakker, wonende te Wormer-
veer, Wandelweg.
Curator: Mr. C. Blankevoort te Haarlem.
L. A. W. G. de Kam, boekhouder, wonende
te Haarlem, Hedastraat 20.
Curator: Mr. T. A. M. A. van Löben Seis te
Haarlem.
B. A. Dammers, schilder en behanger, wo
nende te Velsen, Huygensstraat 67.
Curator: Mr. L. Ali Cohen te Haarlem.
Bij de op 23 en 24 Maart te Haarlem gehou
den openbare examens door het Centraal Bu
reau te Den Haag slaagden de volgende can
didaten van het Instituut Pont te Haarlem:
Voor snelheidsdiploma machineschrijven de
darner K. Boonacker, W. v. Cranenburgh, C.
Elffers,' H. Hellema, F. Kann. C. C. J. Lem-
mens, J. W. C. Lemmens, A. Mast, B. v. Ruy-
ven, Ev. Suchtelen v. d. Haere, N. Zwart en
de heeren K. Garrelfs, J. Hoogendonk, J. P. J.
Brachthuizen.
Voor praktijkdiploma machineschrijven de
dames J. Baaten, G. C. v. Dam, A. v. Enden
burg, I. Feitz, P. Giezen, J. Krom, C. Lagas,
M. Lems, R. v. d. Linden, G. v. Meurs, C. C.
Muusze, J. v. Reyendam, N. Roosjen, N. N., J.
Stommel, N. Steigenga, en de heeren G. Bloe-
mers, J. v. Dijk, R. de Smeth, P. v. Wijngaar
den
Voor kantoorstenograaf Nederlandsch de da
mes K. Boonacker, A. v. Endenburg, P. Giezen,
W. v. Hecking Colenbrander, M. Lems, R. v. d.
Linden, C. Lagas, J. v. Reyendam, N. N., A.
Witjens en de heeren J. Hoogendonk, P,
Keuris.
Voor kantoorstenograaf Engelsch de dames
C. Elffers, H. Hellema, A. Mast, B. v. Ruyven,
E. v. Suchtelen v. d. Haere, N. Zwart.
Nederlandsche handelscorrespondentie de da
mes J. Baaten. K. Boonacker, P. H. Croese, C.
Lagas, J. v. Reyendam.
Boekhouden: de heer D. de Haart.
Voor de Haarlemsche Amateur-Fotografen-
Vereeniging zal Donderdag 16 April de heer E.
v. Beugen uit Den Haag een specialen demon
stratieavond geven over de nieuwe „Vigutol-
methode". Deze demonstratie is de eerste te
Haarlem en omgeving over dit onderwerp te
houden.
Tevens zullen dien avond aan de wanden
hangen de foto's, ingezonden voor den Ver-
eenigingswedstrijd „Vrije Onderwerpen".
De avond wordt gehouden in het Vereni
gingslokaal der H. A. F. V., Gedempte Oude
Gracht 104, en vangt aan om kwart over 8
precies.
MILAAN, 14 April. De „Popoio d'Italia" wijst
op de reeks onwaarschijnlijke dwalingen, die
de Europeesche politiek ten opzichte van Italië
heeft begaan. In de eerste plaats had men een
apocalyptische overwinning van Abessinië ver
wacht. Italië heeft een Napoleontische zege
bevochten. Voort zeide men, dat de Europee
sche legercorpsen niet zouden kunnen mar-
cheeren in het gebied der hooge bergen. Daar
bij hield men geen rekening met het feit, dat
het Italiaansche ras een landelijk en bergras
is en dat het Italiaansche volk een volk is van
groote wegenconstructeurs, dat het wereld
record houdt voor vrachtauto's en autostrada's;
ten derde zeide men, dat de oorlog zeer lang
durig' zou zijn. De Franschen hadden twintig
jaar noodig gehad voor de verovering van Ma
rokko: de Italiaansche soldaten zijn in het hart
van Abessinië aangekomen in niet meer dan
zeven maanden. Men had vergeten, dat de
Italiaansche soldaten een ontzaglijk élan
hebben en dat de Italiaansche vliegers en de
Italiaansche machines te land en in de lucht,
de sterkste ter wereld zijn. In de vierde plaats
had men gezegd, dat de sancties Italië zouden
doen buigen. De sancties hebben de sanction-
nisten gesanctionneerd. Duitschland staat aan
den Rijn, Oostenrijk herstelt den militairen
dienstplicht, Turkije herwapent de zee-engten.
Liever Pruisen in Parijs dan Italianen in Rome,
heeft een vrouw gezegd tijdens den oorlog van
1870; deze vrouw aldus besluit het blad
hield er geen rekening mede, dat het tweede
te belemmeren zou bettekenen, het eerste be
gunstigen zonder het tweede te vermijden.
de afgevaardigde Farinacci, de oud-secretaris der
partij, afgevaardigde Bonomi, de directeur-gene
raal van het toerisme, Mario Badoglio, de zoon
van maarschalk Badoglio. Tijdens den terug
keer naar zijn basis moest het toestel van graaf
Ciano, tengevolge van een motorpanne, een zeer
moeilijke landing maken op het nieuwe vlieg
veld van Kworam, welke echter zonder inciden
ten verliep, dank zij de bekwaamheid en de koel
bloedigheid van den minister, die zelf het toestel
bestuurde.
Het toestel van Farinacci, dié achtergebleven
was om zoo noodig Ciano hulp te verleenen,
heeft op de vlakte van Kobbo een noodlanding
moeten maken. Den volgenden dag heeft een
toestel, bestuurd door Bruno Mussolini, het
vliegtuig van, Farinacci opgehaald. Beiden zijn
vervolgens zonder moeilijkheden naar hun basis
teruggekeerd.
Dinsdag is uitgegeven Staatsblad no. 750:
Besluit van 6 April 1936 tot toepassing van ar
tikel 11 der Landbouwcrisiswet 1933 op koffie
Dit besluit treedt 15 April in werking.
Maandagavond is trein 2845, die om 20.11
in Weesp moet stoppen, het station voorbijge
reden, tot niet geringe verwondering van het
stationspersoneel te Weesp en van de reizigers,
die in Amsterdam waren ingestapt met bestem
ming Weesp. Onmiddellijk nam het personeel
de noodige maatregelen, om het publiek zooveel
mogelijk tegemoet te komen.
Dit is niet de eerste maal, dat het station
Weesp op een dergelijke wijze ten onrechte
„gepasseerd" wordt. Tevoren kwam dit reeds
voor, doch toen betrof het een trein, welke
alleen op Zaterdag te Weesp moet stoppen.
Sindsdien laat men in Weesp het uitrijdsignaal
voor treinen, die alleen op een bepaalden dag,
hetzij Zaterdag of wel Zondag, aldaar moeten
stoppen, op onveilig staan, zoodat abuizen van
den machinist voor die treinen uitgesloten zijn.
In reizigerskringen is reeds de hoop geuit, dat
voortaan ten opzichte van alle treinen aldus
gehandeld zal worden, teneinde misverstanden
van den machinist voor goed uit te sluiten. Naar
later bleek, is door geen der reizigers, die in
Weesp moesten uitstappen, gisteravond aan de
noodrem getrokken, omdat men „aan zichzelf
begon te twijfelen"....
Op 12 April is te Wengen (Zwitserland) op
79-jarigen leeftijd overleden mr. dr. W. F.
Schimmel, die indertijd een bekend advocaat
te Soerabaja was en hoofdredacteur van het
Soerabajaasch Dagblad. Hij keerde in 1914 uit
Indië terug en vestigde zich daarna in Zwit
serland. Hij woonde de laatste jaren in Wen-
gen.
Berichten reeds geplaats in een deel onzer
vorige oplaag.
De „Mussolini-top'
Stefani seint: Op het schiereiland Gorgora
aan het Tsanameer is de Italiaansche vlag ge-
heschen op den hoogsten bergtop, die „Musso-
lini-top" gedoopt werd.
Ondertrouwd: D. G. Klaarwater en P. Rah-
der; H. P. Michel en A. C. Cord; C. N. Kool
en E v. Poslwijck.
Getrouwd: A. P. Rijsdijk en F. A. Vrugt.
Geboren: E. J. v. BakelDiependaal d.; M
C. v. d. PrijkRuiter z.; G. M. SmitVisser d.
Overleden: J. B. de Graaf 84 j.; H. A. V.
IJzermans 80 j.; K. Piek 79 j„ wed. L. Schreurs,
LONDEN, 15 April. (Reuter) De eerste ver
gadering van de Engelsch-Fransch-Belgische
generale staven zal hedenmorgen om 11.30 ge
houden worden in het gebouw der admiraliteit.
De plaatsvervangende vlootcommandant, vice-
admiraal James, zal de gedelegeerden ontvan
gen en de zitting openen. De besprekingen zul
len later in de verschillende ministeries worden
voortgezet.
MEXICO CITY, 14 April (D.N.B.). De San
Francisco-kerk te Guadalajara (Jalisco) werd,
naar hier bericht wordt, Dinsdag in brand ge
stoken. Belangrijke kunstschatten van hooge
waarde gingen daarbij verboren.
ASMARA, 14 April Het agentschap Stefani
meldt:
Aan de raid op Addis Abeba hebben o.m. deel
genomen, aan boord van driemotorige vliegtui
gen en bombardementsvliegtuigen, de minister
v&n pers en propaganda Galeazzo Ciano, de
beide zoons van Mussolini, Bruno en Vittorio,
Het Gerechtshof te Amsterdam zette Dinsdag
de behandeling voort van de strafzaak
tegen den ex-directeur M. en den oud-commis
saris PI. van de N.V. Paleis voor Volksvlijt, die
verdacht worden van malversaties, waardoor het
Paleis voor Volksvlijt voor ruim 120.000 is
benadeeld.
De rechtbank had het tweetal resp. veroor
deeld tot twee en een half jaar en negen maan
den gevangenisstraf.
Nadat twee zittingen van het hof aan het ge
tuigenverhoor zijn besteed was thans het woord
aan den procureur-generaal Mr. D. Reilingh, die
aanvangt met een woord van hulde tot den
rechter-commissaris Mr. v. Lier, den inspecteur
van politie Rocher en den rijksaccountant
Meyer, door wier werk deze zaak tot klaarheid
gebracht.
Uitvoerig besprak Mr. Reilingh vervolgens het
opnieuw aanbieden van obligaties die reeds eer
der waren gehonoreerd. De obligaties vertoonen
voor een groot deel sporen van brand. Het staat
dus vast dat de onregelmatigheden met de stuk
ken zijn aangevangen na den brand van het
Paleis. Het is naar spr.'s meening uitgesloten
dat die stukken na den brand zijn gestolen. De
dief zou ook hebben moeten beschikken over het
obligatieboek en de talons. Van die tweemaal
aangeboden P. stukken is geen enkel bewijs
vai. herkomst overgelegd aan de directie, dit is
wel gebeurd bij bona fide stukken. Uit alles
blijkt, dat de P. stukken in handen waren van
een persoon, een man, die de beschikking had
over het archief van het paleis. Er is geknoeid
in den boezem van het paleis. Na de arrestatie
vp" deze verdachten is nimmer meer een P.
obligatie aangeboden.
De ex-directeur is de hoofdschuldige aldus
concludeert spr. hij heeft door verd. PI. de
briefjes laten schrijven en hem handlangers-
diensten laten verrichten.
De verschillende schijnboekingen zijn door M.
verricht om de door hem gepleegde verduiste
ring te verbergen. Voor de obligaties heeft ver
dachte M. ca. ƒ95.000 aan zichzelf uitbetaald.
Verd. M. heeft zich dus schuldig gemaakt aan
verduistering in dienstbetrekking meermalen
gepleeginiet is gebleken, dat verd. PI. aan die
verduistering heeft meegewerkt, al heeft hij er
wel van geweten.
Wat de Winnipeg stukken betreft acht de
procureur-generaal den ex-directeur schuldig
aan verduistering in dienstbetrekking en den
oud-commissaris aan het medeplegen hiervan.
Verdachten hadden reeds een ernstige waar
schuwing gekregen en zijn toch doorgegaan met
de verduistering.
Dat de preventieve hechtenis zoo lang heeft
geduurd komt op rekening van verdachten. Ein
deloos zijn de chicanes en leugens geweest, welke
deze verdachten hebben gebruikt.
Aan verd. M. zouden nog meer feiten ten laste
gelegd kunnen worden, zooals b.v. valschheid
geschrifte. Verd. PI. is niet in gelijken zin
schuldig als de ex-directeur al heeft hij dan ook
zeer onbehoorlijke dingen gedaan.
Spr. requireerde tegen den ex-direct ir een
gevangenisstraf van twee jaar en zes maanden
met aftrek van twee maanden voorarrest, tegen
den ex-commissaris eischte hij een jaar en zes
maanden eveneens met aftrek an twee maan
den voorarrest.
Hierop werd gepauzeerd.
URSULASTRAAT 1 TELEFOON 14967
KOOP OF BESTEL
'T BESTE VAN 'T BESTE
GEROOKTE PALING GARNALEN
HEERLIJKE SCHOTSCHE HARING
EN GECONSERVEERDE VISCHWAREN
OMTRENT DE VOORWAARDEN
voor deelname aan deze rubriek zal
onze administratie U gaarne elke
gewenschte inlichting verschaffen.
De Russische schrijver S. Tretjakov heeft in
zijn nieuwste boek „Den SjiChoea" een vrij
zeldzaam geval verwerkt. In Peking, waar hij
enkele jaren vertoefde, kwam een Chineesche
student, geboortig uit een der Zuidelijke pro
vinciën, met hem in contact en van dezen zes-
en-twintig-jarige vernam hij dit verhaal van
een bewogen jeugd, een jeugd in een bewogen
land.
Even geheimzinnig als de student verschenen
was, verdween hij ook weer volgens zijn auteur.
Men is hier onwillekeurig geneigd om dezen
laatste te verdenken van een charmante poging
om een fictieve figuur autoriteit te geven als
zegsman, een verontschuldigbare en stellig niet
origineele tenzij in de methodiek dezer po
ging handelwijze, ter verkrijging van autori
teit voor hetgeen hij schreef.
Tretjakov licht deze methodiek aldus toe:
„Gedurende een half jaar onderhielden wij ons
dagelijks vier a zes uur. Hij stelde met de groot
ste vrijgevigheid de diepten van zijn wonder-
oaarlijk geheugen te mijner beschikking. Ik
was beurtelings rechter van instructie, vertrou
wensman, interviewer, gesprekspartner en
psycho-analyticus. Wat ik op deze wijze ge
schreven heb, kan ik niet anders dan met tien
naam interview aanduiden. Maar dit interview
omvat nu eenmaal ruim 26 jaar van een men-
schenleven en daarom noem ik het. een „Bio-
Jnterview".
Dat dit soort werk den schrijver toevertrouwd
was, mag blijken van de eerste regels in dit
boek tot de laatste. Hij begon een interview en
uit de al of niet fictieve samenwerking met zijn
hoofdpersoon wat is ten deze practisch „fic
tief" te noemen? uit deze samentrekking van
liün beider belangstelling op het eene doel dat
hun voor den geest stond, groeide het werk tot
een epos, tot het verhaal van China's bewogen
heid in de laatste dertig jaren, een verhaal vol
scherpe realiteit, vol prachtige beschrijvings
kunst en tegelijk zoo dramatisch en romantisch,
dat het voorgoed in de direct geboeide aandacht
gehecht blijft. Een boek, dat men met vreugde
leest in deze tijden van vaalheid en nivellee-
ringsdrift en waarover men evenzeer met vreug
de schrijft.
Tretjakov is een zoon van het nieuwe Rus
land, een communist alzoo, maar in wiens vol
komen objectief geschreven boek men slechts
een enkelen keer en nauwelijks opvallend be
merkt naar welke zijde zijn toewijding nu een
maal is gericht. Want daarvoor is hij, als uit-
sleekend en waarachtig schrijver, zijn opgaaf te
zeer trouw gebleven. Hij heeft geen propagan
distisch verhaal willen leveren, voor wat hij
meent de absolute staatsvorm te zijn, en even
min heeft hij ernaar gestreefd in dezen aocu-
mentairen roman de vorderingen van het bolsje
wisme in China te schetsen, of zelfs maar te
suggereeren. Hij doet niet anders, hij wil blijk
baar niets anders dan de tolk zijn van den Chi-
neeschen jongen, die over zijn hoofd heen aan
lezers, die luisteren willen, 't verhel, 't droe
vig maar volstrekt riet wanhopige verhaal van
de lotgevallen zijns volks, voorzoover hij het
kende, heeft gedaan.
Deze Den Sji-Choea had het moeilijk beter
kunnen treffen met zijn verhaal, of wanneer
deze figuur fictief is, mag men zeggen: de
schrijver had zich moeilijk beter kunnen ver
eenzelvigen met den persoon zijner phantasie
Want de Rus schrijft in een subliemen stijl en
hij is, zonder zich ook maar in eenig opzicht
te beperken in de lengte, de breedte of de
diepte van zijn tafereelen, een voortreffelijk re
gisseur waar het de compositie van de saam-
stellende deelen van zijn boek betreft.
De zes-en-twintig jaren van dit jonge Chi-
neezenleven zijn niet alleen vrijwel van dag tot
dag en van uur tot uur beschreven, maar naast
dit eene, bedrijvige bestaan is een juiste, royale
maat gegeven aan de levensgebeurlijkheden van
zijn ouders, ooms, vrouw, vrienden en opvoe
ders. Het gansche complex van eigenaardige
folkloristische én persoonlijke elementen in deze
lieden is mét het milieu, waarin zij grootge
bracht en oud geworden zijn, plus met de won
derlijke psychische krachten en gebreken van
dit volk, verbeeld in die dagelijksche lotge
vallen.
Het is tenslotte een toevallige factor, dat
daarbij de omwentelingen sedert 1911 en de
sterke inwendige erupties van anderen aard in
het Chineesche volksleven belangrijk bijdroegen
tot het dramatische effect in dit verhaal. Ner
gens is dit effect gezocht of vergroot terwille
van de sensatie; de auteur wendde het aan als
materiaal, kleurig en illustratief materiaal zeer
vaak, zooals onder andere bij de terechtstelling
van de vijftig roovers maar toch altijd als
hulpmiddel van secundairen aard, dat door zijn
eigen kracht een versterkte beweging in het
boek deed doorbreken. Hoe weinig het den
auteur om extra-sensatie te doen is geweest,
hoe sober hij daarentegen dit dramatische ele
ment toepaste, kan men nagaan aan een frag
ment uit de beschrijving dezer terechtstelling.
De hoofdman der roovers is afzonderlijk met het
beulszwaard gestraft en een der vijftig bezweek
den nacht tevoren in den kerker. Acht en veer
tig zijn er over. Tretjakov vertelt hier den jon
gen Chinees na, die hard met zijn makkers
vanuit de school geloopen kwam, om het pu
blieke schouwspel bij te wonen. De roovers lig
gen in een dubbele rij geknield bij den rivier
oever:
„Alles is nu geteld. De inspecteur geeft den
officier met zijn vinger een teeken. Er klinkt
een kort, dringend gefluit. Een ketting soldaten
stapt van achteren naar de eerste rij en blijft
achter de knielenden staan. Achter iederen roo-
ver staat nu een soldaat, 24 soldaten achter
24 ter dood veroordeelden.
De officier fluit voor de tweede maal. De
loopen der geweren zijn op de nekken gericht.
Een korte knal. het is net, alsof een dikke plank
in tweeën breekt.
Van onder de kogels en de neervallende licha
men waait vanaf de smerige plaats der terecht
stelling stof en rook op.
De soldaten stappen over de lijken heen naar
de tweede rij. Er klinkt weer een gefluit, de sol
daten brengen de kolven aan de schouders en
er barst een nieuw salvo los. Snel en onver
wachts sluit zich het hoefijzer der soldaten, die
de plaats der terechtstelling hebben afgezet, om
de lijken tot een cpmpacten cirkel.
De inspecteur, df officier en een politieagent
loopen langs den op den grond liggenden hoop
menschenvleesc.h en lompen, om den dood te
constateeren. De politieagent heft de hoofden
in de hoogte en zoekt naar de kogelgaten. De
afgenomen boeien rinkelen lustig."
In al zijn schrillen eenvoud is dit verhaal
fragment als met een bijna bovenmenschelijke
krachtsinspanning neergeschreven. Nergens
dringt er het sentiment van den partijganger
of den humanist in door en toch stoot het,
juist in zijn enkele, koele beredeneerdheid reent
door het hart van den lezer heen.
Zooals dit citaat, is het geheele boek. Hier
beheerscht een schrijver zijn stof en zichzelf en
hij verstaat ook wat hij schrijft. Een West-
Europeaan zal het boek over China niet kun
nen schrijven; dat neemt men voetstoots aan,
wanneer men ziet hoe het dezen Rus gelukt is.
Of dan enkel de Slaviër hier den Mongool en
Aziaat tot begrijpens toe nadert of dan in 't
geheel de communistische gezindheid van dezen
schrijver niet tot dit doel heeft medegewerkt?
Dit is niet zoo eenvoudig te beoordeelen; het is
echter zeer wel mogelijk, dat een schrijver, die
ervoer hoe zijn eigen volk zich bevrijdde tot
een nieuwen staat, sneller en beter doorvoelt
wat er omgaat in een volk dat bezig is, zich tot
zulk een staat te bevrijden, dan iemand dit ver
staan kan, aan wie een dergelijke bevrijding in
den jongsten tijd vreemd bleef.
In zijn beschrijving van China, als volk en
staat in beweging naar zijn vrijheid geraakt
zijnde, een beschrijving rustende op de simpele
levensgeschiedenis van een jongen man. is dit
boek voortreffelijk, superieur, zoowel naar den
vorm als naar het wezen. Het is uiteraard niet
voor een meisjes-kostschool bestemd, maar de
taaiaanwending is zoo beschaafd en voornaam,
dat dan ook geen ander voorbehoud gemaakt
behoeft te worden, iets wat misschien mede
aan den vertaler te danken is.
Naar zijn inhoud en creatie is dit boek onge
twijfeld van een klasse, die nauw verwant is aan
wat men wereld-literatuur mag noemen.
v. O.
„Een Chineesch Testament", verteld door
Den Sji-Choea, opgeteekend door S. Tretjakov,
vertaald door S van Praag; uitgave N.V. „Ser-
vire", Den Haag.
99
99
De traditie getrouw behandelt ook deze Ne
derlandsche film een klucht, die op een vergis
sing is gebouwd en die vermoedelijk even weinig
voldoening zou schenken, ware het niet, dat het
gegeven vlotter verloopt dan in de meeste Ne
derlandsche films te constateeren valt. Men kan
het de film aanzien, dat zij gemaakt werd in
een milieu, waar de routine een hartig woordje
meespreekt en zoo bleven we gespaard voor de
vele ergernissen, die we tot dusver hebben ge
proefd, waar even zooveel attracties voor in de
plaats hadden kunnen staan.
Dat het intusschen de zooveelste film is van
Detlev Sierck (die immers niets minder dan
„Das Madchen vom Moorhof" op zijn naam
heeft staan) kan men niet aan de film bespeu
ren. Dat het de tweede is van Jacques van Tol
kan uiteraard geen groote verwachtingen wek
ken, doch mag tot zekere hoogte toch voldoe
ning schenken. Op het niveau van de Neder
landsche film zijn vergelijkingen tamelijk on
vruchtbaar, maar dat deze film een tikje vlotter
verloopt dan we hadden verwacht, moge toch
gesignaleerd worden.
De farce, waar het om gaat, is een Aprilmop.
Een macaronifabrikant, die met vrouw en doch
ter de parvenu's waardig vertegenwoordigt, krijgt
een baron op bezoek en laat het nieuws in de
krant zetten. Maar de baron komt niet en zoo
ziet men zich genoodzaakt een vriend in den
arm te nemen, die een reiziger opscharrelt, die
voor baron zal spelen. De baron leest de krant
en zal dan tóch maar komen, wordt echter aan
de deur gezet, doch heeft nog even tijd om het
oog te laten vallen op een aanminnige secreta
resse. De pseudo-baron speelt zijn rol, ontpopt
zich aan den disch en wordt eveneens aan de
deur gezet. Het stadje roddelt en de gecompro
mitteerde familie zoekt de adellijke relatie te
herstellen. De grapjes zijn natuurlijk legio en
als de stakkers denken eindelijk het doel bereikt
te hebben en den baron als aanstaanden gemaal
en schoonzoon te kunnen begroeten, loopt hij
het secretaresje in de armen, die hij voor zijn
verdere leven zal meenemen. De reeks misver
standen, die afgewerkt wordt, was veroorzaakt
door een huisvriend, die bij wijze van grap de
komst van den baron per telefoon had aange
kondigd.
De spelers zijn Tilly PerinBouwmeester, de
vlotste van de cast, Cissy van Bennekom, Joopie
Koopman, Piet te Nuyl, Herman Tholen, Johan
Kaart en anderen.
is onze „Omroeper" Eiken avomd weer opnieuw
spreekt hij in 80.000 gezinnen, waar hij steeds
een trouw gehoor vindt. Zaken-Omroepers 50
cfe. per regel. Particuliere Omroepers 20 ct. per
regel. Betrekkingen (gevraagd en aangeboden)
♦0 ct. per regel.
