Aan den Volkenbond is een zware slag toegebracht Oproep van Badoglio tot het Abessinische volk Het nieuws van heden EXPOSÉ VAN EDEN IN HET LAGERHUIS De Balkan-Entente HO ARE OVER ITALIË'S OVERWINNING DE ORDE HERSTELD TE ADDIS ABEBA De woelingen in Spanje Koning Faroek te Cairo DE BAROMETER VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE: NASSAULAAN 51 - TELEFOON 13866 ABONNEMENTEN: Voor Haarlem en Agentschappen per week 25 cent; per kwartaal f 3.25; per Post, per kwartaal f3.58 bij vooruitbetaling DACBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866 DONDERDAG 7 MEI 1936 TWEE EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 19936 Ochtendblad Slechts één sanctie had onmiddel lijk doel kunnen treffen: slui ting van het Suezkanaal Engeland heeft afschuw van den oorlog voortzetting van den oorlog moeilijker en De vragenlijst aan Berlijn Austen Chamberlain tegen voortzetting der sancties Militaire documenten gestolen in België Wesemann tot 3 jaar veroordeeld Noodlottige brand bij Loeblin Het Weer Volledige overeenstemming tusschen de vier landen Kleine Entente bijeen Italië is thans veel sterker dan vroeger 1 AN DELSVERDRAG TUSSCHEN AMERIKA EN FRANKRIJK X* De Giornale d'Italia" keert zich tegen degenen, die op ruil handel speculeeren Kranten krijgen weer meer pagina's Als er. in Londen plotseling iets aan de. verkeersregeling hapertif De Giornale d'It alia" over den Romeinschen vrede Weer twee menschen gedood Korte berichten Temperament Enthousiaste ontvangst „Pou du Ciel" in Engeland verboden? «ij^ï v vu mi mm ii ii m izZ NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT ■•>:-, 1 Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct.f ingez. mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek. LONDEN, 6 Mei (Reuter). Voor een stampvol Lagerhuis heeft de Labour-afgevaardigde Dalton he denmiddag het debat over de bui- tenlandsche politiek geopend. Dalton viel de regeering scherp aan, o.a. wat betreft de politiek ten aanzien van het Abessinische con flict. Hij zeide voorts, dat de op positie iets meer wil weten omtrent de besprekingen met Duitschland en den inhoud van de vragenlijst. Er is sprake geweest van bedreigingen met geweld van Tsjecho-Slowakije en Oostenrijk, voldöende om ons ongerust te maken, aldus Halton, ofschoon men ons heeft verzekerd, dat de vrede niet in gevaar is tot na de Olympi sche Spelen. Hier moeten wij blij om zijn. De herbewapening van Duitschland gaat echter in snel tempo en op dreigende wijze voort. Sprekende over de Britsch-Egyptische on derhandelingen zeide Dalton: tenzij wij onze betrekkingen met Egypte op vriendschappelijke en coöperatieve basis kunnen plaatsen, zal onze oppositie in Afrika in haar geheel ernstig be dreigd worden. De voornaamste grief van Dalton tegen de r£geering was, dat deze volgens hem verant woordelijk was voor het uitbreken van den Haliaansch-Abessinischen oorlog en nagelaten had de verplichtingen uit hoofde van het' ^olkenbondspact en in het bijzonder artikel 16, ha te komen. Nadat Dalton betoogd had, dat er geen en- hele rechtvaardiging voor bestaat, de Italiaan- sche overwinning te erkennen door de sancties °P te heffen en dat het geschokte gezag van het collectief systeem moet worden hersteld, ham Eden het woord. De minister van Buitenlandsche Zaken begon met te zeggen, dat de feiten vrijmoedig onder de oogen moeten worden gezien. Het zwak ke punt der sancties, aldus Eden, is dat zij niet onmiddellijk doeltref fend konden zijn. Slechts een sanc tie had onmiddellijk doel kunnen treffen: sluiting van het Suez-ka- naal voor de Italiaansche schepen. Deze sanctie zou onvermijdelijk tot militaire actie hebben moeten lei den. Indien de oppositie tot mili taire actie wil overgaan, moet ik haar waarschuwen, dat men het Suez-kanaal niet met papieren boo ten kan sluiten. Dat de regeering niet op militaire sancties aandringt, komt omdat zij afschuw heeft van hen oorlog en niet uit vrees voor het uit eindelijk resultaat. Na erop te hebben gewezen, dat artikel 1 Van de Suez Kanaal-conventie bepaalt, dat het ®Uez Kanaal zoowel in oorlogs- als in vredes tijd steeds open moet blijven, verklaarde Eden, dat het volkomen duidelijk is, dat het kanaal hiet gesloten kon worden, behoudens door een ^-ctie van den Volkenbond. Eden stelde daarop de vraag of de oppositie, gezien de houding Vfm talrijke regeeringen ten aanzien van de ^hcties, werkelijk geloofde, dat de Volken bond met algemeene stemmen een resolutie bad kunnen aannemen om het Suez Kanaal sluiten. Aan den Volkenbond was volgens Eden «en zware slag toegebracht, doch zonder ^chroom diende de les hieruit getrokken te worden. Wat de toekomst betreft, zeide Eden, dat het duidelijk is, dat de Volkenbond moet blijven voortbestaan. In de heden- daagsche wereld is hij absoluut onontbeer lijk voor de organisatie der internationale aangelegenheden. Iedere regeering die in den Volken- "°hd vertegenwoordigd is, moet voor zich- zorgvuldig de conclusies overwegen, die bit de laatste zeven maanden getrokken kun- worden en móet vervolgens aan den Vol- aenbónd haar meening kenbaar maken en dit ^Sanisme moet als een geheel zijn toekom- jjji&e gedragslijn vaststellen. Wij stellen voor, vervolgde Eden, onmiddellijk met de be- ddeering der betrokken vraagstukken te be lonen en tót dit doel zullen wij in overleg leden met de Dominions. Volkenbond had weliswaar den oorlog tiet verhinderd, doch, aldus Eden, hij heeft tu Eden kostbaarder gemaakt en in dit licht moet het onderzoek worden gevoerd. Wat de Maandag aanvangende zitting van den Volkenbondsraad betreft, deed Eden een beroep op het Lagerhuis om den Engelschen gedelegeerden vertrouwen te schenken. Op een interruptie van Dalton gaf hij de verzekering, dat de regeering in deze zitting haar politiek, gebaseerd op het Volkenbondspact, zal blijven voortzetten. Als eenig antwoord op het verzoek om in lichtingen over de aan de Duitsche regeering te zenden vragenlijst, zeide Eden, dat hij wenschte, dat de beoogde onderhandelingen, de grootst mogelijke kans op succes hebben. Op een vraag van Lloyd George, of de vra gen in de vragenlijst collectief zijn, dan wel of het alleen vragen zijn van de Britsche re- geering, zeide Eden: Wij weten, dat andere regeeringen bij bepaalde punten belang heb ben, doch de vragen zijn alleen op ons gezag en voor onze verantwoordelijkheid gesteld en aan niemand voorgelegd. Ik hoop, dat het mogelijk zal zijn, dat de Britsche ambassadeur te Berlijn den Rijkskanselier of den minister van Buitenlandsche Zaken morgen bezoekt om deze vragen te overhandigen. Eden besloot met te wijzen op de gevaren van het oogenblik, nu overal actief bewapend wordt. Hij zeide, dat de Britsche regeering een belangrijke rol zal hebben te spelen en deed een beroep op het Lagerhuis, matig te zijn in de critiek. De liberale leider Sinclair verklaarde onder applaus van de oppositie, dat de Volkenbond naar zijn meening nog niet was gestrand, om dat de kwestie tusschen den Volkenbond en Italië nog niet is geregeld. Deze afgevaardigde drong aan op verscherping der sancties. Austen Chamberlain bestreed het nut hier van. Een actie van de vloot in den aanvang, die ik bereid geweest zou zijn te steunen, aldus spreker, had kunnen slagen, doch ik ben er zeker van, dat zij tot een oorlog zou leiden, in dien zij morgen beproefd werd. Het gebruik van geweld zou volgens Chamberlain nutteloos zijn, want er zou geen druppel bloed in Abessinië door gespaard worden, en de oude regeering zou er niet door hersteld worden, aangezien deze ineengestort is. Chamberlain verklaarde ervan overtuigd te zijn, dat de regeering gelijk heeft de grondvesten van den Volkenbond te willen versterken door een reeks regionale pac ten met regionale waarborgen. Wij hebben, zeide hij, een reusachtigen bo venbouw, doch de grondvesten zijn op het oogenblik zeer "wankel. BRUSSEL, 6 Mei. (Stefani.) In het fort Battice bij de Duitsche grens hebben werk lieden, die daar aan den arbeid waren, ge heime documenten gestolen, die, naar men zegt, van groote beteekenis zijn. De schuldi gen zijn reeds gearresteerd. BAZEL, 6 Mei. (Reuter.) Weesemann is we gens ontvoering van den Duitschen journalist Jacob veroordeeld tot drie jaar gevangenisstraf. WARSCHAU, 6 Mei. Gistermorgen heeft een reusachtige brand gewoed in de stad Zamosc bij Loeblin. Zeventig huizen en een oud synagoge gebouw werden door het vuur vernield. Niet minder dan 300 personen hebben brandwonden opgeloopen. Tien bewoners werden ernstig ge wond, terwijl men vreest, dat onder de puinhoo- pen verscheidene dooden zullen worden gevon den. Eerst tegen den avond was men den brand meester. IÉ Verwachting: Zwakke tot matigen, Oostelijke wind, meest licht tot half bewolkt, droog, vrij warm weer, behou- H dens kans op onweer. Verdere vooruitzichten: weinig veran- dering. BELGRADO, 6 Mei. (Reuter). Na afloop van de slotzitting van de conferentie der Balkan-Entente heeft de voorzitter van den Permanenten Raad der Balkan-Entente, Roestoe Aras, het volgende communiqué aan de pers verstrekt: „De Permanente Raad van de Balkan-Entente heeft van 4 tot 6 Mei te Belgrado vijf zittingen gehouden onder voorzitterschap van Roestoe Aras, den Turkschen minister van Buitenland sche Zaken. Alle op de agenda voorkomende kwesties zijn in den meest vriendschappelijken aeest besproken, en opgelost op een wijze, die rekening houdt, zoowel met het nationale be lang der vier landen, als met de veiligheid op den Balkan en de handhaving van den alge- meenen vrede, waaraan de Balkan-Entente meer dan ooit trouw wil blijven. De meest volledige overeenstemming is tus schen de vier ministers van buitenlandsche za ken geconstateerd. Griekenland heeft zijn standpunt ten aanzien van het Balkanpact uiteengezet tot unanieme voldoening van de leden van den Permanenten Raad. Aangezien de politiek der Balkan-Entente ge baseerd is op de onschendbaarheid der tegen woordige grenzen en op handhaving van de veiligheid, heeft de Permanente Raad de meest doeltreffende middelen bestudeerd om de stren ge toepassing ervan te verzekeren in het ge deelte van Europa, waar de Balkanvolkeren Wonen. De Permanente Raad heeft eveneens het standpunt der Balkan-Entente ten aanzien van de groote internationale vraagstukken, die op de agenda stonden, vastgelegd. De Permanente Raad heeft besloten opnieuw bijeen te komen, eerst te Genève, tijdens de in September te houden Volkenbondsvergadering en vervolgens eenigen tijd later te Athene." BELGRADO, 6 Mei. De conferentie der mi nisters van Buitenlandsche Zaken van de Klei ne Entente is vanmiddag onder voorzitterschap van den Joego-Slavischen premier Stoyadino- witsj geopend. Het belangrijkste punt van de agenda is het Donauprobleem. LONDEN, 6 Mei (Reuter). Het Italië van he den is veel sterker dan het Italië van vroeger. Dit is een factor, waarmede in alle besprekin gen over de toekomst van Europa rekening ge houden zal moeten worden, aldus verklaarde Sir Samuel Hoare hedenmorgen tijdens een bijeen komst der conservatieven te Caxton Hall. Hoare weigerde commentaar te leveren op het conflict en den afloop hiervan. Hjj zeide, dat zijn standpunt hieromtrent genoegzaam bekend was en beperkte zich er toe erop te wijzen, dat zijn voorgevoelens maar op al te tragische wij ze werkelijkheid waren geworden. Hoare formu leerde het volgende commentaar op de rol van Engeland in de wereld: „Wij moeten nooit ver geten, dat, hoewel Engeland in Europa ligt, het geen continentaal land is." PARIJS, 6 Mei (Reuter) Heden wordt te Parijs en Washington gelijktijdig een communi qué gepubliceerd, waarin wordt medegedeeld, dat de FranschAmerikaansche onderhandelin gen zijn beëindigd met een handelsverdrag tus schen beide staten Het stoffelijk overschot van Pater Damiaan rust thans in een speciaal daarvoor gebouwde crypte in de universiteitsstad Leuven. Onze foto toont de naaste familieleden van den grooten doode, die eerbiedig hun hand op de kist leggen ASMARA, 6 Mei. Maarschalk Badoglio heeft te Addis Abeba den volgenden oproep tot het Abessini sche volk gericht: „Abessiniërs. Vandaag zijn de troepen van den machtigen koning van Italië te Addis Abeba binnen getrokken. In stad en dorp her neemt het leven zijn gewonen gang. Geen maatregelen zullen worden genomen tegen hen, die de wapens neerleggen en den arbeid hervat ten. In de schaduw der Italiaan sche driekleur zullen de Abessi niërs de gerechtigheid zien gedijen". Deze oproep is in het Italiaansch en het Amhaarsch verspreid. Gedurende den geheelen nacht trokken nieu we Italiaansche troepen en auto's Addis Abeba binnen. Maarschalk Badoglio heeft onmiddellijk een ordedienst georganiseerd, verzorgd door ca rabinieri en soldaten, die over snelle wagens beschikken. De plunderende elementen waren spoedig onschadelijk gemaakt. De Pransche le gatie heeft den Italiaanschen militairen auto riteiten meegedeeld, dat de compagnie infan terie, die ter beschikking van het gezantschaps gebouw uit Djiboeti is ontboden, per eerste ge legenheid zal terugkeeren, zoodra zij te Addis Abeba zal zijn aangekomen. Nadat Badoglio een politiedienst had georga niseerd, heeft hij een krijgsgerecht ingesteld voor administratie en rechtspraak. De Amerikaansche vice-consul te Addis Abeba heeft het departement van Staat medegedeeld, dat de Italiaansche afdeeling, die gedurende den nacht de Amerikaansche legatie heeft beschermd, zich thans heeft teruggetrokken na talrijke inboorlingen te hebben ontwapend. Naar hedenmiddag te Londen bekend werd, bevinden de beide zoons van dr. Martin, den Abessinischen gezant te Londen, zich te Wal- lega in veiligheid. De Albaansche minister-president heeft den Duce een telegram gezonden, waarin hij dezen gelukwenscht met de bezetting van Addis Abe ba, en o.a. verklaart, „dat het bericht van de bezetting bij het volk en de regeering van Al banië onbeschrijfelijke vreugde heeft gewekt." In verband met de sancties verschenen sedert eenigen tijd de Italiaansche kranten in slechts zes pagina's. Gedurende de maand Mei zullen thans de bladen vier keer per week in acht pagina's ver schijnen. ROME, 6 Mei. De „Giornale d'Italia" geeft een uiteenzetting van de „Pax Romana", waar over Mussolini heeft gesproken. Deze vrede be- teekent volgens het blad „een volkomen Ita liaansch bezit van Abessinië." Het blad keert zich tegen „pogingen tot het maken van re serves, die reeds weer gemaakt worden" en waarbij op ruilhandel gespeculeerd wordt. De verdere militaire maatregelen zullen nog slecht» het karakter van een groote politioneele en zuiveringsactie hebben. Harrar, Djidjiga en andere belangrijke steden zullen spoedig bezet kunnen worden. De occupatie zal snel en duidelijk geschieden, waarbij men uitgaat van den .eitelijken toe stand en steunt op de eenstemmigheid, waar mede de inboorlingen zich hebben uitgesproken voor de Italiaansche driekleur. De Negus en zijn generaals, aldus vervolgt het blad, hebben door hun vlucht him rechten verloren. Deze opvatting wordt gesanctionneerd door het feit, dat Engeland en Frankrijk dezen menschen vrijheid van doortocht hebben ver leend. Interventie van deze landen of van den Vol kenbond schijnt het blad niet meer op haar plaats. Er is nog slechts de bevoegdheid der Italiaansche regeering. MADRID, 6 Mei. (Reuter.) Te Alcala del Valle heeft een botsing plaats gehad tusschen linksche elementen en de politie. Twee perso nen werden gedood, zeven gewond. Te Bilbao zijn twee broers, beiden lid van de Baskische nationale partij, door revolver schoten gewond, een van hen ernstig. Het tram-personeel te Malaga heeft besloten met ingang van middernacht in staking te gaan. De algemeene staking te Valladölid duurt voort. Er hebben zich enkele incidenten voor gedaan, doch slachtoffers zijn niet te betreu ren. Het stakingscomité heeft een manifest gepubliceerd, waarin de vervanging van den gouverneur, den chef der politie 'en den di recteur der gevangenis wordt geëischt. Te Cadiz duurt de staking eveneens voort; een student is hier ernstig gewond. In geheel Estland heerscht een ernstige griep epidemie. Talrijke scholen, banken en andere kantoren zijn gesloten. Er hebben zich reeds vele sterfgevallen voorgedaan. Het Amerikaansche ministerie van Handel heeft bepaald, dat alle vliegtuigen bij aankomst van de „Hindenburg" in de Vereenigde Staten op een afstand van minstens 1.600 meter van het luchtschip moeten blijven. Rede van Eden in het Lagerhuis. Oproep van Badoglio tot de Abessinische be volking. Zitting van den Permanenten Raad der Bal kan-Entente beëindigd; tusschen de leden be staat volledige overeenstemming. Koning Faroek te Cairo aangekomen. Geheime militaire documenten in België ge stolen. Handelsverdrag tusschen Amerika en Frankrijk. Voorloopig verslag der Tweede Kamer over de reisbelasting. De, Tweede Kamer heeft voortgezet de bespre kingen over het wetsontwerp inzake industrie financiering; vandaag komt minister Gelissen aan het woord. Con tingen teeringsovereenkomst tusschen Ne derland en Belgisch-Luxemburgsche Economi sche Unie geteekend. Bij vechtpartij te Venray zijn twee personen ernstig gewond. Te Weenen heeft het Oostenrijksche elftal met 21 van het Engelsche elftal gewonnen. New-Yorksche beurs: stemming vast bij zeer kalmen handel. De meeste ruzies ontstaan door te veel temperament. Men „valt uit", zegt in drift te veel, zegt dingen waarover men later spijt heeft, doch welke men niet ruiterlijk intrekt. En al doet men dit, dan is er toch een wondje gemaakt. En daarom: laat u niet door uw temperament .verleiden. Denk dat eenmaal gesproken woorden niet zoo maar ongedaan gemaakt kunnen worden. Beheersch u. Intus- schen: wanneer anderen u in drift iets aandoen moet ge dadelijk de verontschuldiging bij de hand hebben van hun temperament. Tempera- mentlooze menschen zijn zoo vaak futlooze menschen en wat zou de we reld saai zijn zonder temperament. Daarom: vergeef veel aan hen die zich door hun temperament laten misleidenzorg alleen dat ge dit u zelf niet laat doen. CAIRO, 6 Mei (Reuter). Egypte heeft koning Faroek I een warme ontvangst bereid. In den specialen trein, die hem naar Cairo bracht, nam de souverein de eerbewijzen in ontvangst van het volk, dat hem overal op de doorreis toe juichte. Drie escadrilles vliegtuigen begeleidden den specialen trein. Bij de aankomst te Cairo juichte de volks menigte, die reeds vijf uren voor het station stond samengepakt, den koning luide toe en overal weerklonk de kreet „Leve Faroek, de koning van Egypte. Leve de constitutioneele koning." De vorst begaf zich met groote plechtigheid naar de moskee van El Rifai, waar de graf tombe van zijn vader is, en keerde daarop naar het Abdine-paleis terug. Daar begroette hij van het balkon de menigte, die hem met groot enthousiasme toejuichte. LONDEN, 6 Mei. Volgens den luchtvaartme dewerker van de „Daily Herald", kan worden verwacht, dat het ministerie van luchtvaart binnenkort het gebruik maken van de zooge naamde „Pou du Ciel"-vliegtuigen zal verbie den. De Aeroclub, welke verantwoordelijk was voor den invoer van die vliegtuigen uit Frank rijk, heeft thans de waarschuwing gericht tot de vliegers, er geen verder gebruik van te ma ken en voorts het dringend verzoek gericht tot het ministerie van Luchtvaart deze toestel len in de ban te doen. Het toestel werd indertijd ontworpen door den Franschman Mignet, die er zelf honderden uren mee moet hebben gevlogen. Anderen hebben er minder succes mee gehad en verscheidene vliegers zijn reeds bij ongeluk ken met een „Pou du Ciel" om het leven geko men. Stand op Donderdag 1 uur van.: 754 Vorige stand: 756.5

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1936 | | pagina 1