Dr. Schuschnigg oppermachtig
Prins Starhemberg uit de
regeering verwijderd
H
H
D
E
Hitler's lijfgarde
onbetrouwbaar?
ing
Bondskanselier thans minister van Buiten-
landsche Zaken, minister van Defensie en
leider van het Vaderlandsche Front
Nieuw hoofdstuk
te Weenen
Het nieuws van heden
Zomertijd begint
ITALIAANSCHE KAMER
HEDEN BIJEEN
DE BAROMETER
VEREENIGDE katholieke pers
DONDERDAG 14 MEI 1936
Avondblad
Het telegram aan Mussolini gaf den
doorslag
Afkeer van overdreven
fascisme
Het W eer iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimmmiiwul
I
De „Hindenburg" geland
Commandant Himmler
wordt geschaduwd
Britsch slagschip naar
de Middellandsche Zee
Veroordeelingen in
Brazilië
De staking in
Griekenland
Vergiftigde koek
ïminii®
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
NASSAULAAN 51 - TELEFOON 13866
ABONNEMENTEN:
voor Haarlem en Agentschappen per
week 25 cent; per kwartaal f 3.25; per
Post, per kwartaal f3.58 bii vooruitbetaling
DAGBLAD UITCECEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNE5TAD, HAARLEM - TELEFOON 13866
TWEE EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 19949
mmmmm
M—
W KENEN, 14 Mei (Reuter) In den loop van den nacht
is in Oostenrijk een regeeringswijziging tot stand gekomen
na een strijd achter de schermen tusschen de katholieke
semi-democraten onder leiding van Schuschnigg en de
fascistische Heimwehren onder leiding van Starhemberg.
Schuschnigg heeft de functies van Bondskanselier, minister
van B$itenïandsche Zaken en van Defensie aanvaard. Minister
Baar-Barenfels is vice-kanselier geworden ter vervanging van
Starhemberg, die uit de regeering is verwijderd.
Bondskanselier Schuschnigg
wenscht zijn bewind in
meer sociale richting
om te vormen
Starhemberg
I>
-
Zal Mussolini spoedig een politieke
amnestie afkondigen?
Bij de koloniseering van Abessinië kan Italië veel profijt trekken van de ervarin
gen in Lybië opgedaan. Onze foto toont het aanleggen van een kunstmatige oase,
waar de jonge aanplantingen door korven tegen stuifzand worden beschut
Himmler
Tweehonderd leden van de S.S.
gearresteerd en in een con
centratiekamp opgesloten
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TIEN BLADZIJDEN
Vrijwel mislukt
Hedenavond moet de klok een
uur vooruitgezet worden
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct., Ingez.
mededeelingen 50 cent; Idem op pag. één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek.
'iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
Dr. Kurt Schuschnigg
^llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
De nieuwe Oostenrijksche regee-
ïing is als volgt samengesteld:
Dr. Schuschnigg, Bondskanselier,
minister van Buitenlandsche Za
ken en Landsverdediging.
Von Baar-Barenfels (Heimat-
schutz)Vice-Kanselier, minister
van Binnenlandsche Zaken en Vei
ligheid.
Hammerstein-Equord (Christ.-
Soc.), minister van Justitie.
Dr. Pernter (Christ.-Soc.), minis
ter van Onderwijs.
Stockinger (Chr.-Soc.), minister
van Handel en Verkeer.
Dr. Draxler (Heimatschutz), mi
nister van Financiën.
Resch (Christ.-Soc.), minister van
Sociale Zaken.
Het ministerie van Landbouw wordt voor-
'°°pig niet bezet.
Verder werden twee staats-secretarissen be
noemd en wel voor landsverdediging, infante
n-generaal Zehner, en Zematto, staatssecre
taris voor speciale diensten.
Schuschnigg heeft thans op Starhemberg de
herwinning behaald, welke van groot belang
n zijn voor de toekomst van Oostenrijk.
Als climax van den strijd brachten Schusch-
en Starhemberg gisteravond 11 uur een
^ezoek aan Bondspresident Miklas. De Kan
selier deelde zijn aftreden mede, doch werd on
middellijk belast met de vorming van een
hieuw kabinet, waarmede hij te half vier in
nacht gereed was.
He nieuwe regeering heeft zich tot taak ge
beld. de concentratie van alle vaderlandsche
^achten. Dit eischt een volkomen eensgezinde
hiding en derhalve neemt de Bondskanselier
06 leiding van het Vaderlandsche Pront op zich.
Op verzoek van den Bondskanselier heeft prins
Starhemberg aan de leden van de Heimwehr,
Vien verzocht werd zitting te nemen in het
hleuwe kabinet, opgedragen, dit verzoek in te
Villigen.
Bondskanselier Schuschnigg heeft he
denochtend een telegram gezonden aan
Mussolini, waarin hij verklaart, dat de
nieuwe regeering de vriendschappelijke be
trekkingen tot Italië wenscht te handhaven
en vasthoudt aan het protocol van Rome.
De hervorming in het Oostenrijksche ka
binet is veel verder gegaan, dan men oor
spronkelijk verondersteld had. Gisteren was
slechts sprake van een hergroepeering van
tfechnischen aard. Het telegram, dat
Starhemberg zonder zijn collega's te raad-
Wegen aan Mussolini zond en dat in ultra-
fascistische termen was gesteld, gaf even
wel een andere wending aan de bespre
kingen.
Hit telegram was inopportuun, zoowel wat
°®treft de binnenlandsche als de buitenlandsche
p'itiek en van het diplomatieke corps zijn pro
pten hiertegen ingediend. Het uittreden van
prhemberg is evenwel vriendschappelijk ge-
,.aaW hetgeen wel blijkt uit het feit, dat hij
jp partijleden heeft aangespoord zitting te
puien in het nieuwe kabinet. Men behoeft dus
'let te vreezen voor een anti-regeeringspolitiek
aP de Heimwehren.
Het lidmaatschap van Resch in het nieuwe
abinet wijst op een sociaal karakter, terwijl
®t uittreden van den minister van Landbouw
trobl wijst op een terugkeer tot productie-
Wotectie in den landbouw,
et incident van Zondag te Weenen kon
niet zonder gevolgen blijven. Aldaar
had Bondskanselier Schuschnigg deel
genomen aan het Meifeest van den „Frei-
heitsbund" (organisatie der Christelijke arbei
ders) van Kunschak en van zijn eigen „Sturm-
schare", die hij practisch reeds heeft ontwa
pend, om door dit goed voorbeeld een begin van
einde te maken aan de eeuwige fronde der
Oostenrijksche „Heimwehre", die onder het
opperbevel van Starhemberg staan.
In een kleine provinciestad verklaarde prins
Starhemberg echter veertien dagen geleden, dat
de weg tot ontbinding van de „Heimwehre"
slechts over zijn lijk kon gaan. Men twijfelde
er toen nog aan, of dit werkelijk ernstig was
gemeend. Zondag U. hief dezen twijfel on
dubbelzinnig op. Al dan niet over het hoofd
van Starhemberg heen hebben op dien dag de
„Heimwehre" geprobeerd, om de door den
Bondskanselier geleide betooging der beide an
dere bonden, welke met haar in de toekomst
samen de vrijwillige militie zullen moeten vor
men, te verstoren en onmogelijk te maken. Dit
was dus een publieke demonstratie tegen het
hoofd der regeering, wat in een autoritairen
staat niet is te dulden. De politie rekende een
kleine honderd Heimwehrlleden (In uniform!)
in. Starhemberg bemoeide zich er direct mee
en het ze op vrijen voet zetten, na hun een
„vermaning tot orde en rust" te hebben toege
diend. Hij beweerde, dat onverzoenlijke ele
menten zich hadden laten verleiden tot hinde
rende betoogingen en dat hij ze ter verantwoor
ding zou roepen."
Algemeen zag men in, dat hiermede het in
cident niet ongedaan was gemaakt, wilde het
prestige van Schuschnigg niet hopeloos te niet
gaan. De Bondskanselier, die In gewone tijden
een wat schuchteren en aarzelenden indruk
maakt, kan in buitengewone tijden met ijzeren
energie optreden, wat hij bewees na den moord
op Dollfuss. Ook thans toonde hij deze energie
en zette prins Starhemberg daar komt het
op neer! eenvoudig aan den dijk. Hij vorm
de een nieuwe regeering zonder prins Starhem
berg en gaf aan deze regeering een cachet, ge
heel tegen den geest van dezen ultra-
fascistischen man in.
et conflict Starhemberg-Schuschnigg
loopt niet alleen over de ontwapening
der „Heimwehre", maar vooral en het
diepst over den staatsvorm. De woelige prins
is in hart en nieren fascist. Wie er nog aan
twijfelen mocht neme maar even kennis van
het telegram, dat hij aan den Duce zond. In
dit telegram verheerlijkte hij „de fascistische
zege over democratische oneerlijkheid en hui
chelarij en over demagogische leugenachtig-
heid." Dit was te bar. Zelfs het corps diploma
tique protesteerde. De Bondskanselier, die, hoe
wel vasthoudend aan een autoritaire regeering,
zich wil oriënteeren naar het Westen, lang
zaam aan de volksvrijheden wil herstellen en
vooral een nieuwe sociale richting wenscht te
inaugureeren, was reeds lang van plan ge
weest, Starhemberg te breidelen. Men ver
wachtte dat dit in het najaar zou gebeuren.
Hij heeft nu het incident van Zondag aange
grepen, om meteen geheel schoon schip te ma
ken. Zijn nieuwe regeering heeft op de aller
eerste plaats een Christelijk-socialen inslag en
laat voorts een gematigde regeeringsrichting
vermoeden.
e vraag is nu, wat zal Starhemberg doen?
Het heet, dat hij vriendschappelijk uit
de regeering is gescheiden. Maar daar
kan men bij dezen temperamentvollen man niet
veel staat op maken. De kern van het vraag
stuk is, hoe groot is nog de macht van den
prins? De correspondent van het Handelsblad
seinde: „Daar de politie en het leger van de
Heimwehr en Starhemberg sedert lang meer
VERWACHTING: Zwakke tot matigen
wind uit Zuidelijke richtingen, gedeelte-
lijk bewolkt, weinig of geen regen, iets
j= warmer.
Hoogste barometerstand:
773.8 te Vardoe..
Laagste barometerstand:
746.3 te Vestmanoer.
jS Zon op 4.08 - onder 7.45 - Licht op 8.15
H Maan op v.m. 1.02 onder v.m. 1130
Laatste kwartier 6.32 v.m.
...-«Mi* v.
De lijfwacht van Hitier, het zwarte S.S.-korps waaronder volgens de jongste be
richten onbetrouwbare elementen moeten schuilen, is geheel militair geschoold
en gedrild
dan genoeg hebben en deze ook onder de be
volking over uiterst weinig aanhang meer be
schikken, lijkt een gewapende opstand der
Heimwehren niet te verwachten."
En onze eigen correspondent te Weenen be
richt:
„De Heimwehr staat niet meer voor de volle
honderd procent achter Starhemberg. Niet in
Weenen (daar is dit nooit het geval geweest,
omdat daar Fey Starhemberg naar de kroon
stak), maar ook niet in de provincie, vooral
niet in Tirol, Stiermarken en Salzburg. En dan
de meeste Oostenrijkers zijn niet gediend
van het fascisme en evenmin van den overdre
ven Italiaanschen koers, die van Oostenrijk een
soort van Mussolinisch wingewest dreigt te
maken. En dan ten slotte Starhemberg's
publiek leven laat te wenschen over. Noblesse
oblige. Ook in het privé-leven en vooral in een
staat, die opgebouwd zal worden op de begin
selen van Quadragesimo Anno."
De omstandigheden zijn dus op dit oogenblik
zeer ongunstig voor Starhemberg. Zijn politieke
retraite is meer dan geboden.
en bange vraag blijft niet alleen Oosten
rijk, maar heel de wereld bezighouden:
zal Hitier gebruik maker van de ver
deeldheid in het Oostenrijksche volk en tus
schen zijn leiders? In Genève sprak men in de
laatste dagen meer over Duitschland dan over
Abessinië. Men is daar terecht uiterst bevreesd
voor een nieuwe uitbarsting der fait accompli-
politiek van Hitier, temeer daar er teekenen
zijn, dat er Wel eens tusschen den Italiaan
schen en Duitschen dictator een koehandel zou
tot stand kunnen komen, waarbij het tusschen
beiden ingeknelde landje Oostmrijk het lij
dend voorwerp zou kunnen zijn.
RUME, 14 Mei. (Stefani.) Vanmiddag te
vier uur zal het Italiaansche parlement bij
eenkomen om het wetsontwerp inzake de
vestiging van het fascistische keizerrijk te
behandelen. Alle afgevaardigden zullen in
uniform verschijnen.
Mussolini is „naar verluidt voornemens, in
verband met de annexatie van Abessinië een
groote politieke amnestie af te kondigen. Van
de zich thans op de Liparische eilanden be
vindende bannelingen zouden er, aldus ontleent
de „Telegraaf" aan de „Daily Tel.", 1000 a
1200 naar hun haardsteden mogen terugkee-
ren. Het hoofd der politieke politie, generaal
Bocchini, zou reeds een lijst hebben opgesteld
van degenen, die voor amnestie in aanmerking
komen.
Voorts zou de duce voornemens zijn, de
rechtbank ter verdediging van den staat op te
heffen. Deze rechtbank werd in 1926 in het
leven geroepen.
FRANKFORT AM MAIN, 14 Mei. (D. N. B.)
Hedenochtend kwart voor zes is de „Hinden
burg" op het nieuwe vliegveld geland. De tocht
van Lakehurst naar Frankfurt is in 49 uur 3
minuten volbracht.
LONDEN, 14 Mei. (A. N. P.)
De „Daily Herald" meldt, dat meer
dan 200 leden van de lijfgarde van
Hitier manschappen van de S.
S. in de laatste paar weken zijn
gearresteerd onder de verdenking
te hebben samengespannen tegen
Hitier en den Nationaal Socialisti-
schen staat.
De verdachten zijn in een concentratiekamp
geplaatst, dat daartoe speciaal buiten Berlijn
was ingericht. Zij worden nog steeds onder
vraagd.
Het blad voegt hieraan toe, dat in de regee
ring groote verontrusting is gewekt door deze
ontdekking, daar men de S. S. tot nu toe als
volkomen betrouwbaar beschouwde.
Berichten over de arrestaties mochten in
Duitschland niet worden gepubliceerd.
Naar de „Daily Herald" verder weet te
melden wordt Himmler, de bevelhebber der
S. S., hoewel hij officieel met het onderzoek
is belast dag en nacht geschaduwd door
manschappen van de geheime politie van
generaal Goering.
Er zon een hevige spanning bestaan tus
schen Goering en Himmler en Goering
zou van de gelegenheid gebruik maken zich
te wreken op Himmler, die eens zijn me
dedinger is geweest.
LONDEN, 14 Mei. (D. N. B.) De slagkruiser
„Repulse", die in de afgeloopen jaren geheel
is omgebouwd, is thans gereed gekomen en op
8 Juni as zal het schip naar de Middelland
sche Zee vertrekken, ter versterking van de
vloot aldaar.
Het schip is 20 jaar geleden van stapel ge-
loopen met een waterverplaatsing van 25.000
ton en is thans vergroot tot 32.000 ton. Het
schip is voorzien van sterk luchtdoelgeschut
en heeft vier vliegtuigen aan boord.
SAO PAULO, 13 Mei. (Reuter) In verband
met het onderzoek naar de revolutionnaire be
weging in November 1935 zijn 21 civiele en mi
litaire ambtenaren in voorloopige hechtenis
genomen, waaronder ook de gepensionneerde
generaal Miguel Costa, oud-leider van de re-
volutionnairen.
Bondskanselier Schuschnigg neemt in Oosten
rijk alle macht in handen. Starhemberg uit de
regeering verwijderd.
Hitler's lijfgarde onbetrouwbaar? Tweehonderd
leden der S.S. gearresteerd en in een concentra
tiekamp opgesloten.
Heden komt de Italiaansche Kamer bijeen; ge
ruchten over politieke amnestie in Italië.
De eerste internationale veiligheidsconferentie
in April 1937 in Nederland.
Italië wil de nota inzake de levering van dum-
dum-kogels door Engeland terug hebben.
Abessinische regeering vertoeft te Gore.
Commissie gevormd, om te komen tot oprichting
van een nationaal fonds voor subsidieverleening
voor het uitgeven van boekwerken.
Adres aan minister Colijn, om onverwijld tot
geldcorrectie over te gaan.
Nederlandsche Bank is bereid tot gouduitvoer
naar België.
ATHENE, 14 Mei (Reuter). Volgens een
bijzonderen correspondent is de staking te
Athene geëindigd.
Afgezien van enkele minder ernstige inciden
ten is de dag van de algemeene staking in
geheel Griekenland kalm verloopen. De staking
zelf is vrijwel mislukt.
Te Athene hebben de stakers eenige tram
wagens met steenen gebombardeerd en er de
ruiten van ingeworpen. Eenzelfde lot trof de
winkelruiten van vele winkels in de hoofdstra
ten. Een aantal stakers werd gearresteerd. De
regeering had uitgebreide maatregelen getrof
fen voor de handhaving der orde. Postkantoren,
telefooncentrales en bakkerijen werden door
militairen bewaakt, terwijl in de restaurants
politie toezicht hield. Ook de buitenlandsche
legaties stonden onder gewapende bewaking. In
vele deelen der stad surveilleerde de politie in
vrachtauto's. Alle bijeenkomsten waren door de
autoriteiten verboden.
Wij herinneren er aan, dat de
Zomertijd aanvangt Vrijdag 15 Mei.
De overgang geschiedt in den
nacht van Donderdag 14 Mei op
Vrijdag 15 Mei te 2 uur 's nachts.
Men moet dus HEDENAVOND
de klok een uur vooruitzetten.
In het Japansche stadje Hamatsoe zijn Dij
een schoolfeest koeken uitgereikt, die later ver
giftig bleken te zijn. Tot nu toe zijn reeds 38
personen overleden.
li-O V V\\t t\\\UIIIII mil If TTT f 7 y.7
Stand op Donderdag 1 uur n.m: 764.6
Vorige stand: "61.5