Komende veranderingen in
Midden-Europa?
Dr. Winckel en de zijnen terug
KING-VRIENDEN
ITAKKERTJE^
De moeilijkheden
van Leerdam
INTER VIEW MET BETHLEN
HARTELIJKE ONTVANGST
V.K.P.-REIS
f29.- plus f2.50
CENTRAAL REISADRES
DINSDAG 19 MEI 1936
Oömbös' invloed zou sterk ver
minderd zijn, zoodat getwij
feld wordt aan zijn
terugkeer
Genève een politiek
clearinginstituut
De Palembangbracht heden de
Ned. Ambulance uit Abessinië
naar Rotterdam terug
Door Prinses Juliana
verwelkomd
AAN ONZE
EN AAN HEN, DIE HET ZULLEN WORDEN
TONNEMA CiE SNEEK
FABRIKANTEN VAN KING-PEPERMUNT
In het paviljoen
dr. Winckel
TIJDENS
DE PINKSTERDAGEN
Vier volle dagen
N.Z.Voorburgwal 65, Amsterdam
Dr. Winckel spreekt
Minister Gelissen geeft een uit
eenzetting van de pogingen
tot behoud
Geen buitenlandsche
invloeden
INKOMSTENBELASTING EN
SUCCESSIEWET
Minister brengt wijzigingen in
zijn ontwerp aan
DE BONDOWOSO VERKOCHT
Aan een Grieksche reed er ij
Rome-reizigers terug
Een onderhoud met Mgr. Diepen
bij Hoofdpijn, Kiespijn, Spierpijn,
Zenuwpijn, Rheumatische Diinen^rTf
(Bijzondere correspondentie)
Sidert, Zondag 10 Mei j.l. hebben in Weenen
en Boedapest de gebeurtenisen elkandersnel
opgevolgd. Terecht hebben de politici in
f^hgarije met veel belangstelling dezen dag
'ïemoet gezien, want niet alleen verjaarde de
ü&stenrijksche vice-kanselier en het hoofd der
"üeimwehr" vorst Starhemberg op dien dag,
J^ar ook zou de Freiheitsbund, het weerkorps
an de christelijke arbeidersgroep onder leiding
Kunschak en Stand dien dag een groote
®ai'ade houden. Gezien de wrijving tusschen den
•""«■iheitsbund en haar leiders en de Heimwehr
Starhemberg beloofde die dag dus een bij-
°bdere te worden. En hij is het geworden, niet
Ikei voor Oostenrijk, maar ook voor heel Mid-
''"b-Europa, waarin Oostenrijk zoo'n belang
de positie inneemt. Toen Bondskanselier
?°huschnigg bij de Freiheitsbund-parade op den
Hii
hg de gereserveerde tribune verliet en zelf
ah het hoofd van de arbeiders ging marchee
verscherpte hij daardoor een conflict, dat
1 lang tusschen hem en Starhemberg bestond,
Werd het bestaan ervan ook steeds officieel
k°° krachtig mogelijk ontkend en tegengespro-
en. Deze kwestie tusschen den zuiver Ita-
'aansch fascistisch georiënteerden Heimwehr-
8l|ler en den christelijk-socialen Bondskanse-
'er werd na dagenlang heftige debatten in den
acht van Dinsdag op Woensdag de vorige week
opgelost". Starhemberg werd uit de 'regeering
Sezet en met het presidium van de Oostenrijk-
de Moederzorg verguld, terwijl Schuschnigg
voorzitterschap van het Vaderlandsche
bont aanvaardde. De bedoeling was duidelijk.
o°huschnigg wilde een einde maken aan den
Pgewenschten toestand in Oostenrijk van een
lalistisch autoritair régime, van elkander be-
oticurreerende en benijdende gewapende orga-
'Saties, van Heimwehr-aanmatiging, welke de
.9° noodzakelijke verzoening met de arbeiders-
assen in den weg stond. Door de reorganisatie
ah de Oostenrijksche regeering kreeg de fas-
'stische richting 'n geduchten knauw, maar het
hog de vraag, of straks de Heimwehr niet
,al trachten even krachtdadig van zich af te
den.
Wei is Waar zijn er nog twee Heimwehr-mi-
isters en een staatssecretaris van de Heimat-
ahutz in het nieuwe kabinet gebleven, maar de
te spontane Starhemberg is voorloopig mach
loos, ook al staat de niet ontwapenen willende
/'hmatschutz nog achter hem en ook al mag
v zich in de persoonlijke en politieke vriend-
SChi
Pap van den blindelings bewonderden Mus-
^üni verheugen.
tj et toeval wilde, dat ik een dag na de
Oostenrijksche regeeringsheivorming het
I Hongaarsch parlement bezocht en de ge-
,,"crmeid had te constateeren, dat er ook in
*Oll O"o Vli iafn 4.
Ie
°hgarije iets gebeuren gaat. Schijnbaar was
tfe aandacht van alle afgevaardigden geconcen-
veerd op het „schandaal" van een redacteur
/h de Uj Magyarsag, Rayniss, die ervan be-
huldigd werd geld van de Duitsche Nazis te
9t>ben aangenomen. De socialisten kwamen
hs met fotografische facsimilé's, van bezwa-
- hde documenten, en de publieke tribunes
8 fen overvol.
hegemonie in den Volkenbond zoozeer geleden
had, aan dit instituut nog veel waarde hechtte.
Bethlen antwoordde, dat hij in den Vol
kenbond niets anders dan een politiek
„clearinginstituut" zag en dat de wensch
naar een Volkenbond, die een dwingende
macht zou kunnen uitoefenen, inderdaad
nog een vrome was.
Daartoe zou de Volkenbond grondig her
zien moeten worden en tot een soort Su
perstaat gemaakt. Maar dan zal Hongarije
ook op revisiegebied niets te verwachten
hebben, bracht ik in 't midden. Hierop ant
woordde Bethlen: „De groote mogendhe
den hebben de vredesverdragen gemaakt, zij
zouden ook 'n revisie tot stand kunnen bren
gen.
Ik vroeg Bethlen, wat hij van Italië's vriend
schap voor Hongarije verwachtte en of hij
bij een eventueele verandering in Hongarije's
politiek, die vriendschap ook verder doorgezet
wenschte te zien. Het is Bethlen's meening, dat
de vriendschap van Italië voor Hongarije op
recht is en dat Italië, dat wil zeggen Mussolini,
ernstig vóór een revisie der vredesverdragen is.
Hierop vroeg ik Bethlen, wat hij van de auto
ritaire regimes in Italië en Oostenrijk dacht en
of hij ook voor Hongarije een dergelijk regime
wenschelijk achtte. De groote diplomaat lachte
fijntjes en zeide, dat het fascisme, dat in Italië
zulk een weldadigen invloed heeft uitgeoefend,
geenszins voor Hongarije geschikt is. Hij achtte
het autoritaire regime in Oostenrijk van voor-
bijgaanden aard en uit een noodtoestand ge
boren! Oostenrijk zal zich zeker langzamerhand
op een grootere volksinvloed moeten instellen.
„Is u over het parlementaire stelsel in Hon
garije tevreden, Excellentie?" zoo vroeg ik ver
der Graaf Bethlen meende, dat de tijd rijp is
om in Hongarije geheime verkiezingen in te
voeren en te breken met het compromissen-
stelsel van geheime verkiezingen in de steden
en openbare verkiezingen op het platteland.
Ook moesten er aan de afgevaardigden veel
hoogere cultureele eischen gesteld worden. Zij
zouden op zijn minst 'n H.B.S.- of Gymnasium
opleiding moeten hebben. Dan wenschte graaf
Bethlen een ander verkiezingsstelsel in te voe
ren, zoodat kleinere partijen überhaupt geen
kans meer hebben en met het compromissen-
stelsel gebroken wordt. Op mijn vraag of Beth
len bij deze hervorming van het kiesstelsel een
bepaald voorbeeld voor oogen had, antwoordde
hij, dat hjj niet op details wenschte in te gaan.
Gaarne had ik nog met graaf Bethlen over
het probleem Duitschland in het politieke we
reldbeeld gesproken, maar zijn secretaris kwam
aan het interessante gesprek een einde maken.
Tibor Eckhardt wachtte op Bethlen en had een
langdurige bespreking met z'n politieken vriend.
Ik wendde mij tot den legitimistenleider Ma-
kra.y, die mij op de noodzakelijkheid van een
Tsjechisch-Oostenrijksch-Hongaarsche samen
werking wees, gevolgd door de restauratie om
aan de Nazi-expansie in 't Donaubekken weer
stand te kunnen bieden. Ten slotte had ik een
onderhoud met het lid der democratische op
positie graaf Georg Apponyi, den eenigen zoon
van Hongarij's wereldberoemden staatsman,
die een even uitstekend debater als publicist
bleek. Hij is een der hoofdredacteuren van het
groote Hongaarsche dagblad „Esti Kurir" en
zal zeker in de Hongaarsche politiek door zijn
veelzijdige capaciteiten nog eens een groote rol
spelen, al zal' het misschien een heel andere
zijn, dan de tragische rol van zijn wereldbe
roemden vader, die de tragedie van zijn land
moest overleven Ook de jonge Apponyi is le
gitimist en gelooft vast aan een restauratie.
Maar daartoe zal nog meer noodig zijn dan
een aftreden van Goemboes!
(Nadruk verboden)
Onder daverend gejuich van het
samengestroomd publiek stoomde he
denmorgen omstreeks tien uur het s.s.
„Palembang" langzaam de Lloydhaven
te Rotterdam binnen: de Nederland-
sche Roode Kruis-Ambulance, die in
Abessinië haar menschlievend werk
verricht heeft, is na voleinding van
haar taak weer in het vaderland te
ruggekeerd.
Een feestelijke ontvangst was den leden van
de Ambulance bereid. In het paviljoen aan de
Lloydkade waren verschillende autoriteiten
aanwezig, om hen officieel te verwelkomen;
de afdeelingen uit Rotterdam en omliggende
gemeenten van het Roode Kruis vormden een
eere-escorte; een groot aantal belangstellenden
was onder de heerlijke lentezon, verfrischt
door een flinke bries, op de kade samenge
stroomd, terwijl de familieleden van de terug
keerenden natuurlijk de voorste plaatsen in
namen.
de autoriteiten, onder wie Rotterdams burge
meester, mr. Droogleever Fortuyn, en het
Hoofdbestuur van het Ned. Roode Kruis wacht
ten daar de terugkeerende ambulance-leden op.
Toen het gezelschap het paviljoen betreden
had, en de teruggekeerden door de autoriteiten
waTen begroet, kwam H. K. H. Prinses Juliana,
in beige gekleed, het paviljoen binnen en be
gaf zich naar het opgerichte spreekgestoelte,
om in een rede dr. Winckel en de zijnen bij
het betreden van den Vaderlandschen bodem
te begroeten.
H. K. H. sprak als volgt:
Dr. Winckel,
Het is mij een groot voorrecht, u en uw
medeleden van de Ambulance namens het
Hoofdbestuur van het Nederlandsche Roode
Kruis hartelijk welkom te kunnen heeten bij
het betreden van den Nederlandschen bodem.
Zeker Ik weet, dat Gij aan boord van de
„Palembang", gastvrij opgenomen en gekoes
terd door de voorkomende zorgen van den Rot-
terSamschen Lloyd, reeds het gevoel moet heb
ben gehad „weer thuis" te zijn, maar toch
neem ik aan, dat het naderen van de Neder
landsche kust in u een zekere ontroering moet
hebben teweeggebracht, die de natuurlijke
Onder vrienden durft men iets te zeggen en te vragen.
Dit verklaart, dat wij dagelijks brieven ontvangen van King-
gebruikers, waarin de waardering ligt uitgedrukt voor de
bijzondere eigenschappen van King-peoermunt als dagelijks
middel ter opwekking en verkwikking.
Zeer vele brieven eindigen met een vraag. Speciaal is dit
het geval met de toeristen onder de talloze King-vrienden,
die gaarne zouden zien, dat wij,als vervolg op onze aan
schouwelijke toeristenkaart, ook een wegenkaart beschik
baar konden stellen.
Daarom hebben wij ons tot eerste deskundigen op dit
gebied gewend. Het bleek ons toen, dat er in ons land op
dit gebied nog behoefte is aan iets van veel verdere
strekking.
Ook de uitlating van Z. Exc. Min. Gelissen in zijn rede d.d.
7 Jan,, dat de Nederlanders nog lang niet voldoende hun
land kenden, wees in die richting.
Als gevolg van een en ander hebben wij besloten
tot de uitgave van een populair aardrijkskundig en
toeristisch werk, zoals in Nederland nog nimmer
is verschenen.
Niet alleen de toeristen, maar alle jongere en oudere
King-gebruikers zullen deze uitgave met blijdschap ont
vangen.
Volgende week nadere bijzonderheden.
Veel belangrijker was echter te consta
teren, dat Goemboes aan een ernstige
daag- en nierziekte lijdt en voor 7 weken
•het vacantie is gegaan. In werkelijkheid
2°u zijn invloed sterk verminderd zijn en
■hag men de oppositie gelooven, dan is de
kans groot, dat hij als minister-president
det meer terug komt. Het aanzien van de
°Ppositie, die maar een derde van het par
ament uitmaakt, zou den laatsten tijd sterk
Sestegen zijn. Dit komt hoofdzakelijk door
het prestige van de grootste figuur uit de
°Ppositie, graaf Istvan Bethlen, die meer
han 10 jaren Hongarij's minister-president
*as en nog altijd als Hongarije's beste di
plomaat geldt.
ïk had het zeldzame geluk met Bethlen een
jüderhoud te hebben, toen hij Donderdagmiddag
-j het parlement kwam om met de voomaam-
leiders van de oppositie te kunnen spreken.
Ik vroeg hem, of het zijn meening was, dat
politieke verandering in Oostenrijk in de
Wtenlandsche politiek belangrijke verande-
Pgen te weeg zou brengen en b.v. de protocol-
van Rome zou kunnen beïnvloeden.
Graaf Bethlen was van oordeel, dat de ver-
jldering in Oostenrijk slechts een concentratie
u'die weliswaar het fascistische element der
®imwehr eenigszins verzwakt, maar geenszins
'tschakelt. Ook de nieuwe Oostenrijksche re
uring zal zeker voor een vriendschapspolitiek
Rome en Budapest zijn. Op mijn vraag,
door deze verschuiving het legitimistische ele-
v 6ht meer aan de oppervlakte was gekomen,
^ermeed graaf Bethlen een antwoord. Wel liet
^'■1 zich uit over de verzwakte positie van den
Plkenbond, waarvan Hongarije naar zijn mee-
vltlS nooit veel te verwachten heeft gehad. Ik
.^'g hem ook, wat hij van Engelands positie
„Het ware te wenschen", ging Bethlen
voort, „dat Engeland tijdig inziet, dat Sov-
let-Rusland in zijn vuistje lacht, wanneer
®hgeland zich in de Abessinische quaestie
tegen Italië laat ophitsen en niet zoo spoe
dig mogelijk tracht met Italië tot overeen
stemming te geraken, zoodat beide landen
•beer aandacht aan het Centraal-Europee-
sche probleem kunnen besteden.
Dit was ook de meening van Sir. Austen
Chamberlain, met wien Bethlen tijdens
hiens bezoek aan Budapest lang confereerde.
Ik vroeg Bethlen of het zijn bedoeling was
?9t qe uitgave van „The Hungarian Quarter-
een tijdschrift, dat onlangs op zijn initia-
k61 Uitkwam, in Engeland voor Hongarije pro
banda te maken. Bethlen bestreed mijn op-
9tting> dat het tijdschrift een propagandisti-
I be strekking zou hebben. De bedoeling is al-
j eb niet achter te blijven bij andere Donau-
bden, die de Engelsche intelligentie uitvoerig
hun land informeeren.
Ifc vroeg graaf Bethlen of hij, nu Engelands
Onophoudelijk klinkt het gejuich, terwijl
de sleepbooten de „Palembang" langs de
kade sleepen. De trossen worden losgewor-
pen, signaalstooten klinken, het schip wordt
aan de kade vastgemaakt, en terwijl zware
kranen over het schip zwaaien, wordt de
valreep uitgelegd. Het hek wordt weggeno
men, en als eersten verlaten de leden van
de Ambulance, dr. Winckel, dr. Veeneklaas,
dr. Lampe, ir. De Vries en de anderen, het
schip.
In een oogwenk werden zij omstuwd door
familieleden en bekenden, die hen op de meest
hartelijke wijze verwelkomden. Een weelde aan
bloemen werd hun gebracht, en overladen met
bloemstukken begaf het gezelschap zich na de
eerste begroeting naar het paviljoen, waar de
officieele ontvangst zou plaats vinden.
Hier was alles voor de ontvangst in gereed
heid gebracht. Met bloemen was het paviljoen
versierd, een schat van oranje, witte en blau
we orchideeën, palmen wuifden op den wind;
reactie wlas op hetgeen door u allen in de af-
geloopen maanden is doorgemaakt.
Toen wij, nu bijna een half jaar geleden, in
deze haven van U afscheid namen, waren wij
er ons allen van bewust, dat er U daarginds
gevaren wachtten. Zelf hebt Gij dat ten volle
beseft, en wij, die achterbleven, niet minder.
U noch ons heeft dat ervan weerhouden, uit
voering te geven aan een gedachte, die geacht
moet worden, zoo volkomen in de lijn te liggen
van de beste Nederlandsche tradities, zoowel
als van de grondbeginselen van het Roode
Kruis.
Deze gevaren wij begrepen het uit uw rap
porten en brieven zijn in de werkelijkheid
nog aanzienlijk grooter en menigvuldiger ge
bleken, dan aanvankelijk kon worden vermoed.
In velerlei vorm hebben zij U dreigend om
ringd bij het verrichten van uw menschlievend
werk, en in zulke vormen, dat mijn verbeel
dingskracht en die van vele anderen verre te
kort schiet, wanneer men zich de gewaarwor
dingen tracht in te denken. Maar dat heeft U
niet belet, de zware krachtproef ten einde toe
met eere te doorstaan.
Dat U dat mogelijk geweest is, schrijven wij
in de eerste plaats toe aan de groote mate van
volharding in de op II genomen taak, die ieder
van U blijkt te hebben gedreven, en voorts aan
den uitgesproken geest van kameraadschap, die
U onderling al dien tijd heeft verbonden en
die U niet ongelijk aan de pijlen van den
Nederlandschen Leeuw door eendracht macht
verleend heeft, macht om weerstand te bieden
aan alle ontberingen, die zoo ruim uw dage-
lijksch deel geweest blijken te zijn.
Ook met name, dat uw onderlinge verhouding
geweest is, zooals die was, is voor het Hoofd
bestuur een bewijs geweest van de hooge mo-
reele eigenschappen van alle leden der Ambu
lance, die eiken dag opnieuw blijk moesten
geven van geduld, moed, offervaardigheid, ka
meraadschap en taaie volharding. Die eigen
schappen hebben zeker in niet geringe mate de
buitengewoon zware en verantwoordelijke taak
verlicht van den leider. Niettemin komt aan
hem zeer zeker een woord van bijzondere hulde
toe, dat hij zich van die taak onder alle om
standigheden op zoo uitnemende wijze heeft
weten te kwijten.
Leden van de Ambulance,
Het Nederlandsche Roode Kruis heeft
van verre uw werk gevolgd met gespannen
Z. H. zag er buitengewoon frisch en gezond
uit, aldus Mgr. Diepen. Eerst had ik een par
ticuliere audiëntie, waarin Z. H. met bewonde
renswaardige kennis van zaken over Neder
landsche aangelegenheden sprak en daarna
heeft Hij nog eens in "n toespraak van twintig
minuten tot alle bedevaartgangers het woord
gevoerd met opmerkelijke levendigheid, wat voor
iemand die 31 Mei 79 jaar wordt en een dag
taak heeft als weinig anderen, toch wel een
bijzonder bewijs van physieke en psychische
vermogens is.
In den opbouw van de tentoonstelling heeft
Z. H. een groot aandeel gehad. Deze interes
seerde hem zoo, dat hij iederen Zondagmiddag
om twee uur zich persoonlijk van den stand van
zake ter plaatse op de hoogte ging stellen en
de noodige aanwijzingen gaf.
Vóór de opening hield Hij persoonlijk een ge
nerale inspectie. De Nederlandsche afdeeling
had Hem bij de voorbereidingen reeds zoodanig
geïmponeerd, dat Hij zich er van wilde verge
wissen, dat dit „pièce de milieu" inderdaad ook
in orde was, voor de stroom van bezoekers uit
alle landen der wereid er langs heen zou vloeien.
Aan al die duizenden bezoekers van alle lan
den ter wereld is door die indrukwekkende Ne
derlandsche afdeeling toch wel duidelijk ge
worden, op welke stevige fundamenten het Ka
tholiek leven in Nederland staat. Daardoor on
derscheidt het zich in zeer gunstigen zin van
het buitenland, waar de katholieke pers zich
nog geenszins heeft weten op te werken tot een
dergelijke invloedrijke positie als in Nederland.
Monseigneur had ons zooveel te vertellen, dat
i we den Bosch hadden voor we 't bemerkt hadden.
(alles inbegrepen)
lie klas trein 6.50 meer
belangstelling, heeft gedeeld in de beproe
vingen en ontberingen, die gij hadt te door
staan, en in de gevaren, die u in zoo veler
lei vorm hebben omringd. Moge de werke
lijkheid in menig opzicht ook anders geweest
zijn, dan bij uw uitzending werd veronder
steld, 't is duidelijk geworden, dat uitnemend
werk door u is kunnen worden verricht
door verlichting van lijden te brengen,
waar zoovelen anders hulpeloos aan him lot
zouden zijn overgelaten en dat de wijze,
waarop dat geschied is, den naam van het
Nederlandsche volk en van het Roode Kruis
niet anders dan tot eere kan strekken.
Moge er in de rijke ervaringen, die door u
zijn opgedaan, en in de onverholen vreugde,
die u van alle zijden tegemoet komt bij uw
terugkeer in het vaderland, voor u een zeker
tegenwicht zijn gelegen voor al hetgeen door
u in de afgeloopen maanden is ten offer ge
bracht.
En hiermede eindig Ik, om niet verder het
oogenblik te vertragen, dat u na deze periode
van spanning behouden aan den kring van de
uwen gaat hergeven.
In hooge mate erkentelijk voor de gastvrij
heid, ook heden weer door den Rotterdamschen
Lloyd aan ons verleend, hopen wij u allen, die
deel hebt uitgemaakt van de Nederlandsche
Roode Kruis Ambulance naar Ethiopië, binnen
niet zeer langen tijd ten gebouwe van T Hoofd
bestuur andermaal vereenigd te zullen mogen
zien. Ik heb gezegd."
Hierop hield dr. Winckel een korte rede:
Dergelijke woorden van waardeering, aldus
de leider van de Ambulance, stemmen ons ten
zeerste dankbaar. Wij hebben enkele malen in
moeilijkheden en zelfs in gevaar, ja levensge
vaar verkeerd.
Wij hebben destijds vrywillig onze taak aan
vaard. Wij zqn verheugd, dat wij deze taak
hebben kunnen volbrengen; dit is inderdaad
voor een deel te danken aan den geest van
kameraadschap, maar evenzeer aan de ruime
giften van het Nederlandsche volk.
Dat wij in Dessié een zoo groot hospitaal
hebben kunnen inrichten, dat dit geleek op een
chirurgische inrichting is evenzeer aan die
offervaardigheid te danken.
Spr. prees ten slotte de gastvrijheid van den
Rotterdamschen Lloyd en dankte directie en
gezagvoerder.
Dat wij zoo hartelijk hier worden ontvangen
door u, Koninklijke Hoogheid, zoo besloot Dr.
Winckel, is ons een groote eer, waardoor wy
u harteiyk danken.
Vervolgens had de Prinses een lang gesprek
met dr. Winckel, wien zij naar zijn indrukken
en bevindingen vroeg. Daarna onderhield H.
K. H. zich met elk der leden der Ambulance
afzonderlijk. Ondertusschen werden verver-
schingen rondgediend.
De plechtigheid duurde tot ongeveer half
twaalf. Toen verliet de Prinses het restaurant
en begaf zich per auto naar Den Haag, van
waar zij heden, üddag naar Het Loo terug
keerde. Eerst later gingen de leden der Am
bulance en hun familie naar huis.
Op vragen van het R. K. Tweede Kamerlid
Kuiper betreffende het in stand houden van
de glasfabriek te Leerdam, heeft minister Ge
lissen o.m. het volgende geantwoord:
De door de N. V. Leerdam bij haar krediet
aanvrage bij het Werkfonds ingediende voor
stellen tot reorganisatie van het bedrijf gingen
lang niet' ver genoeg en de N. V. kwam wegens
haar latente obligo's niet voor krediet of in-
vesteering van nieuw kapitaal in aanmerking.
Het bestuur der N.V. had overwegend be
zwaar tegen de participatie van de N. V. Ver-
eenigde Glasfabrieken in de nieuwe N.V. Ten
onrechte schreef het deze de bedoeling toe, het
Leerdamsche bedrijf te laten wegkwynen, ter
wijl het voorts naar de meening van den mi
nister weinig begrip van de situatie toonde door
geen rekening te houden met de positie der
N. V. Vereenigde Glasfabrieken als groot-
obligatiehoudster in de N. V. Leerdam, op welk
bezit zü zekere wenschen kan baseeren.
Overtuigd, dat deze houding van het bestuur
van Leerdam, waar het elders geen afdoende
hulp kon verkrijgen, tot een débacle moest lei
den, is de minister daarop te rade gegaan, op
welke wijze in dat geval het ineenstortende
bedrijf zou zijn op te vangen. Daartoe is over
eenstemming bereikt met de N.V. Vereenigde
Glasfabrieken en de N. V. Kristalunie.
Het is juist, dat voorstellen, van den kant
van Leerdam gedaan, door den minister zyn
afgewezen.
Met het voorstel, hiervoren bedoeld, zou geen
saneering bereikt worden. Doorvoering van een
tweede voorstel had de medewerking van de
N. V. Vereenigde Glasfabrieken als obligatie
houdster tot voorwaarde, op welker mede
werking om door den minister gebiliykte
redenen niet gerekend kon worden. Overwegend
bezwaar moest bovendien gemaakt worden te
gen de voorgestelde inbrengwaarde van vaste
goederen en voorraden. Een derde plan moest
als irreëel worden afgewezen.
Verdere plannen zijn van de zijde der N.V.
Leerdam niet ingediend. t
De vraag of het juist is, dat van den
kant der regeering een oplossing zou wor
den bevorderd, die de glasfabriek onder
buitenlandsche invloeden zou brengen,
wordt ontkennend beantwoord, aangezien
bij het voortgang vinden van de plannen,
waarover de minister met de Vereenigde
Glasfabrieken en de Kristalunie tot over
eenstemming is gekomen, de glasfabriek te
Leerdam onder den gemeenschappelijken
invloed komt van het Werkfonds, de
Kristalunie en de Vereenigde Glasfabrie
ken, die geen van alle de meerderheid zul
len hebben. Elk zal één zetel in het com
missariaat krijgen. Een productieregeling
voor een tien-jarige periode is geprojec
teerd, die waarborgen bevat tot be
houd van een evenredig aandeel van Leer
dam in de totale productie.
In de memorie van antwoord betreffende de
wijziging van de wet op de inkomstenbelasting
1914 en van de successiewet, schrijft de minu
ter van Financiën om.:
Wat betreft de als het voornaamste bezwaar
tegen het ontwerp aangeduide ongelijkheid in
behandeling van de verschillende methoden van
sparen, merkt de minister op, dat deze ongelijk
heid niet voortspruit uit het belasten van aan
spraken op spaarfondsuitkeeringen (en daar
mede overeenkomende uitkeeringen van kapi
taal), maar uit het feit, dat reeds van oudsher
de uit dienstbetrekking verkregen pensioenaan
spraken in fiscaal opzicht een bevoorrechte pq-
sitie innemen.
Pensioenaanspraken en aanspraken op kapi-
taalsuitkeeringen mogen niet zonder meer met
elkander gelijkgesteld worden; doch tusschen
groote kapitaalsuitkeeringen en pensioenen
bestaan sprekende verschillen. De minister wil
niet beweren, dat deze verschillen ten volle de
afwijkende behandeling by de belastingheffing
motiveeren; hij wil zelfs erkennen, dat, ondanks
deze verschillen, de bevoorrechte positie waarin
de pensioenen verkeeren, kwetsbare plaatsen
heeft, doch dit belet hem niet, het in het voor
loopig verslag neergelegde betoog te bestrijden,
waarin het bestaan van de bedoelde verschillen
wordt ontkend en daarna, op grond van die ont
kenning, wordt gepleit, dat de kapitaalsuitkee
ringen, ongeacht de grootte, in de voorrechten
van de pensioenen behooren te deelen.
In het aan artikel 7 der wet op de inkomsten
belasting toe te voegen vierde lid wordt thans
vooropgesteld, dat de belasting wordt geheven
naar de stortingen, die de werkgever ten be
hoeve van den belastingplichtigen werknemer
verricht.
Ten einde de bezwaren tegen misbruik van
vrijstelling te ondervangen, wordt in het ont
werp de vrijstelling niet verbonden aan hst
doel, waarmede iedere individueele aanspraak
in het leven wordt geroepen, maar aan het doel.
dat wordt nagestreefd met de „(pensioenrege
ling", waaruit die aanspraak voortvloeit.
Het in het oorspronkelijk ontwerp genoemde
bedrag van f 200 is verhoogd tot f 300, in dier
voege, dat dit bedrag thans geldt als grens voor
de beide daarbij toegekende vrijstellingen te
zamen.
Het Nederlandsche sa. „Bondowoso", meten
de 9000 ton, gebouwd in 1919 en toebehooren-
de aan den Rotterdamschen Lloyd (W. Ruys en
Zn.) is aan een Grieksche reedery verkocht.
Wanneer er geen treinen het station te Roo
sendaal binnenryden, dan staren in de com
fortabele tweede klasse wachtkamer de kellners
elkaar vanuit de verte met oogen van verveling
aan. Nauw echter komt daar de Bazel-Express
of Etoile du Nord binnensuizen of meteen
heerscht er een leven als van een grootstad.
Dan wringen zich de reizigers in galop door de
nauwe douanepoorten ons land binnen, ver
overen de wachtkamer en zijn er handen te
kort om den geurigen vaderlandschen kop koffie
aan grage handen over te reiken.
Temidden van die drukte zochten en vonden
we de hooge leiders van de Bedevaart naar de
Wereldtentoonstelling der Katholieke Pers, die
met een extratrein na een prachtige reis van
tien dagen weer in het vaderland terugkeerden.
En ja, daar zat Z. H. Exc. Mgr. A. F. Diepen,
wachtende op zyn aansluiting naar 's Hertogen
bosch, in gezelschap van den heer Liffers, di
recteur van Rotala Neerlandica, die deze reis
wederom zoo uitstekend verzorgd heeft. We
gingen naar hem toe: het herkennen was ge
lijktijdig, een vriendelijk gebaar en een lach
die verklapte, dat hij het doel onzer opwachting
reeds begreep.
„U is zeker zeer vermoeid?" luidde onze be
zorgde vraag. Weineen, en als om het te be
wijzen, verhief Mgr. zich aanstonds van zijn
stoel, deed den witkiel de noodige wenken voor
zijn bagage toekomen en begaf zich meteen met
ons het perron op, trappen op, trappen af, on
vermoeid, veerkrachtig, alsof deze krasse zes-
en-zeventiger van een dagreisje kwam inplaats
van een reis van dagen achtereen.
Vragen behoefden we niets meer. Monseigneur
was zoo enthousiast, dat zijn woorden van lof,
van begeestering en voldoening zich als in één
vloed over ons uitstortten.
Zijn eerste woorden betroffen den H. Vader,
die zoo heel en al enthousiast is over en -voor
Nederland. Z. H. verwacht van de Nederland
sche Katholieken blijkbaar geen andere dingen
meer, dan die af zijn en met biydschap ver
nam Hy de mededeelingen van Mgr. Diepen
over het Katholieke Perswezen. En dat de H.
Vader ook een zeer practischen geest heeft be
wust wel de nuchtere opmerking waarmee Hij
Mgr. Diepen's mededeelingen onderbrak, toen
deze hoog opgaf van de verbreiding der Ka
tholieke dag- en weekbladen onder zooveel dui
zenden abonné's: „Maar betalen ze allemaal
ook wel?"
Of deze lange reis voor Mgr. Diepen nu eigen
lijk wel een ontspanning is geweest, dat betwü-
felen we toch. Thans vertelde hij, rustig in een
hoekje van den coupé gedoken, over zijn dag
taak te Rome: zoo overladen was zijn program
ma, dat hij zqn medereizigers naar Assisië
moest laten vertrekken om in Rome nog nood
zakelijke aangelegenheden met kerkelijke hoog-
waardigheidsbekleeders af te handelen en om
daarna met versnelde reis zijn trein weer in te
halen. Er was een dag die begon met het op
dragen eener H. Mis in de Catacomben, waar
onder hij zelf aan alle aanwezigen de H. Com
munie uitreikte. Daarop de particuliere en aï-
gemeene audiëntie bij den H. Vader. Vervolgens
de bezoeken volgens program in Rome, met als
slot langdurige, zakelijke besprekingen in den
avond, zoodat de nacht eerst laat aanbrak.
Wat is er nu waar, zoo vroegen we, over de
vele beweerde en tegengesproken geruchten
over 's Pausen gezondheidstoestand?
