Maarschalk Badoglio gaat rust
nemen in Italië
Voor Uw kamers....
Bakker's
BEHANG
Sir Thomas Inskip
treedt op
Het nieuws van heden
EEN OVERIGENS VRIJ
OVERHAAST VERTREK
De hoogspanning
in Palestina
Uit Vaticaanstad
WÊÊffm
gf
De residentie van
den Negus
De Oostenrijksche
militie
DE BAROMETER
Nt
EERSTE SCHOTENSCHE
PAPIERHANDEL
VEREENIGDE KATHOLIEKE
PERS
VRIJDAG 22 MEI 1936
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
NA5SAULAAN 51 TELEFOON 13866
ABONNEMENTEN:
voor Haarlem en Agentschappen per
week 25 cent; per kwartaal f 3.25; per
post, per kwartaal f3.58 bij vooruitbetaling
DAGBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866
Avondblad
TWEE EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 19961
Velen beweren, dat Mussolini het
zwaartepunt zijner politiek
heeft verlegd en Badoglio
bij zich wenscht als
raadgever
Graziani treedt op als
plaatsvervanger
De buitenlandsche mis
sionarissen
De verdwijning van een
Britsch onderdaan
Nieuwe onlusten worden gevreesd
-
Zijn plannen betreffende organi
satie der productie in het
Lagerhuis uiteengezet
Scherp critische rede
van Winston Churchill
Het Weer
Onlusten te La Paz
Groote Propaganda-vergadering
Een paleis op den top van den
Olijfberg zou waarschijnlijk
gekozen worden
De particuliere piloot
van den Negus
Een oorlogsgedicht van
Marinetti
Inspiraties van den Oost-
Af rikaanschen oorlog
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ZESTIEN BLADZIJDEN
Vonnissen tegen Nazi's
in Oostenrijk
De honderdduizend op
No. 587
Een ministerraad te Weenen
wvwiwuum i miiuu/Mf/A
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct., ingez.
mededeelingen 50 cent; Idem op pag. één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek.
ASMARA, 21 Mei Onderkoning
maarschalk Badoglio is hedenmorgen
op het vliegveld van Asmara geland.
Over enkele dagen zal Badoglio zich
naar Italië begeven.
Daar het als een geruststellend teeken werd
beschouwd, dat de grootste strateeg van Italië,
maarschalk Badoglio, nog geen order had ont
vangen te repatrieeren, spreekt het vanzelf,
dat de plotselinge terugkeer van den maar
schalk thans wordt gezien als een teeken, dat
Mussolini het zwaartepunt zijner politiek van
Oost-Afrika naar Europa gaat verleggen.
Omtrent dit plotselinge vertrek van
maarschalk Badoglio naar Italië, dat vol
gens den hier gewekten indruk nog al over
haast in zijn Werk is gegaan, seint de oor
respondent van Reuter-A.N.P. in Addis
Abeba, dat daar gezegd wordt, dat hij
slechts met kort verlof is gegaan, omdat
hij in verband met zijn leeftijd hij is 65
jaar oud eenigen tijd rust tot herstel van
gezondheid behoeft na den vermoeienden
veldtocht der laatste maanden in een kli
maat, waaraan hij niet gewend was.
Hoewel dit op zichzelf natuurlijk volkomen
aannemelijk is, vraagt men zich hier toch af,
in hoeverre de gezondheidstoestand van den
maarschalk, dan wel de wensch van Mussolini
om Badoglio, den chef van den Italiaanschen
generalen staf, als raadgever bij de hand te
hebben, zoo lang het gevaar voor een Europee-
schen oorlog nog niet geweken is, den doorslag
heeft gegeven tot dit onverwacht vertrek.
Zoolang Badoglio afwezig is, zal maar
schalk Graziani in zijn plaats optreden als
regent van Abessinië. Graziani is Woensdag
per vliegtuig te Addis Abeba op het vlieg
veld Akaki aangekomen, waar hij hartelijk
door Badoglio werd verwelkomd.
Nadat zij de eerewacht hadden geïnspecteerd
reden de beide legeraanvoerders naar het oude
keizerlijke paleis, waar nu het hoofdkwartier
gevestigd is.
Hoe Wel een gedeelte van de oorspronkelijk bij
het naderen der Italiaansche troepen uit Addis
Abeba gevluchte bewoners weer naar de hoofd
stad teruggekeerd is en er langzamerhand eenig
vertrouwen in geordende omstandigheden be
gint te ontstaan leeft de bevolking nog ten
zeerste onder den indruk van de gebeurtenis
sen, zoodat allerlei geruchten levendig bespro
ken worden.
Deze geruchten, die door de Italianen gede
menteerd worden, maken melding van moeilijk
heden, die de Italianen in het binnenland on
dervinden van den kant van vijandige stam
hoofden; zelfs wordt gesproken over sterke
Abessinische troepenconcentraties in de Weste
lijke provincies.
t m li.Mti twi U "w
Overigens geven de Italianen ronduit toe, dat
hun veroveringswerk met de bezetting van Addis
Abeba nog niet voltooid is, ook al is de groote
oorlog nu voorbij. Zü zijn er zich ter dege van
bewust, dat nog moeilijk militair werk te ver
richten zal zijn en dat bij de verdere penetratie
in het land rekening gehouden zal moeten wor
den met de mogelijkheid van guerilla, te meer
daar er nog voldoende stamanen in het land
leven, welker hoofden praktisch nooit een sou-
verein boven zich erkend hebben.
De Italianen zijn te Addis Abeba begonnen
met de werkzaamheden voor den bouw van
vijftig hotels, waar Italiaansche officieren en
hun gezinnen zullen worden ondergebracht.
Binnenkort hoopt men in de Abessinische
hoofdstad en in andere steden te kunnen be
ginnen met het bouwen van gewone woningen
voor Italiaansche ambtenaren en militairen.
In de voornaamste straten van Addis Abeba
zou electrisch licht aangelegd zijn.
De Italianen zijn Debra Marcos binnengerukt,
waarmede zij de controle hebben over geheel
Godjam.
Het agentschap Stefani nveldt: In de bezette
gebieden van Harrar en Diredawa hebben de
bij het Italiaansche leger dienstdoende geeste
lijken thans een aanvang gemaakt met de ver
vanging van de missionarissen van andere na
tionaliteiten, in welker plaats zij thans de
religieuze diensten leiden.
Het Italiaansche agentschap voegt hieraan
toe, dat dit volkomen normaal zou zijn volgens
de militaire gebruikelijkheden en vereischten
en het zou tevens moeten verklaren, waarom
Mgr. Jarousseau uitgewezen wordt.
De positie van de Britsche legatie te
Addis Abeba heeft de groote aandacht van
de betrokken instanties te Londen, in hst
bijzonder naar aanleiding van den van
Italiaansche zijde te kennen gegeven
wensch, dat de troepenafdeeling Indische
Sikhs, die in het najaar ter versterking van
de legatie naar Addis Abeba is gezonden,
zal worden teruggetrokken.
Dezelfde wensch is door de Italianen te ken
nen gegeven aan de Franschen met betrekking
tot de troepen, die ter verdediging van de
Fransche bezittingen en den spoorweg te Dire
dawa gelegerd zijn. De regeeringen te Londen
en te Parijs houden voeling met elkaar om
gezamenlijk hun houding te bepalen.
Te Londen heeft men thans een bevestiging
ontvangen van de verdwijning uit Diredawa
sedert 17 Mei van den heer Bonner, een lid
van een der Britsche Roode Kruis-eenheden, die
sedert November in Abessinië heeft gewerkt.
Bonner werd tegen het einde van April door
een dollen hond gebeten en stelde zich onmid
dellijk onder medische behandeling. Nadat hij
ongeveer de helft van 't noodige aantal injec
ties had gehad, werd de nog aanwezige serum-
voorraad tijdens de onlusten te Addis Abeba
vernietigd en op 13 Mei vertrok Bonner naar
Aden om daar de behandeiing te laten voort
zetten. Men wist, dat hij te Diredawa was
aangekomen, doch sedert dien had men niets
meer van hem vernomen. Later bleek, dat hij
dc r de Italianen was gearresteerd en in ant
woord op een verzoek om inlichtingen van den
Britschen consul deelden de Italiaansche autori
teiten mede, dat zij het bewijs hadden, dat
Bonner diensten had verricht voor het Abessini
sche leger. De consul heeft dit ten stelligste
ontkend en tegen Bonner's aanhouding met
kracht geprotesteerd.
Naar uit Djiboeti is gemeld, wordt het lid
van het Britsche Roode Kruis Bonner nog
hedenavond te Djiboeti verwacht.
JERUZALEM, 21 Mei (D.N.B.) Van
daag heeft zich onder de Arabische bevol
king wederom een toenemende opwinding
voelbaar gemaakt tegen de concurreerende
haven Tbl Aviv,
Het kwam tot heftige binnenlandsche poli
tieke gedachtenwisselingen, die misschien tot
een splitsing in het Arabische stakingsfront
zouden kunnen leiden, maar ook zouden kun
nen uitloopen op nieuwe onlusten en aanvallen
op de Joodsche bevolking en betoogingen tegen
de mandaatsregeering.
Met koortsachtige haast wordt gewerkt
aan het bouwen van de haven van Tel Aviv.
De politie bewaakt de werken zorgvuldig.
Vliegtuigen patrouilleeren over het gebied.
Op verscheidene plaatsen zijn bommen ont
ploft en branden uitgebroken.
De telefoonverbindingen tusschen Jeruzalem
en Jaffa en dientengevolge ook tusschen Jeru
zalem en Kaïro zijn verbroken.
Indien het lossen van schepen te Tel Aviv
niet binnen 2 X 24 uur wordt gestaakt, dreigen
de Arabische havenarbeiders van Jaffa met
nieuwe ongeregeldheden. Op alle kwetsbare
punten zijn thans militairen gestationneerd.
De hooge commissaris heeft goedgekeurd, dat
te Tel Aviv een aantal regeeringsdiensten wor
den gestationneerd.
Naar uit Kaïro gemeld wordt, zijn vandaag
nog een bataillon infanterie en een tweede
compagnie lichte tanks van Egypte naar Pa
lestina gezonden.
Tot Apostolisch Delegaat van Albanië is aan
gewezen Mgr. Hildebrand Antoniutti, auditor
van de nuntiatuur te Lissabon, die tevens tot
tit. aartsbisschop van Sinnada is benoemd.
K2Ö3Ö
Ter onderdrukking van de onlusten in Palestina vliegen eskaders Engelsche vlieg
tuigen voortdurend over de plaatsen en streken, waar het tusschen Arabieren en
Joden spant
LONDEN, 21 Mei. Sir Thomas Inskip, de
nieuwe minister voor de coördinatie der
Britsche defensie, heeft zijn eerste belang
rijke rede voor het Lagerhuis gehouden. Hij
gaf daarin een overzicht van den aard van
zijn taak en zijn wei-fczaamheden gedurende
de eerste negen weken sedert de aanvaar-
ding van zijn functie.
Tevens bracht de minister het Lagerhuis in
kennis met het resultaat van zijn onderzoekin
gen betreffende de kwetsbaarheid van de vloot,
het leger en de luchtmacht, en de levering van
levensmiddelen in oorlogstijd.
De minister zeide, dat waar de defensiedien
sten gereed moeten zijn, om deel te nemen aan
een collectieve actie volgens het Volkenbonds
pact, onder omstandigheden, welke zich geheel
onvoorzien kunnen voordoen, een nieuwe factor
is ontstaan bij de problemen, welke verband
houden met de eischen voor de voltooiing van
het verdedigingsstelsel.
De minister verklaarde verder, dat sir Wil
liam Beverigge als voorzitter op zal treden van
de subcommissie, welke een onderzoek instelt
naar al wat van belang is voor de levering van
levensmiddelen in oorlogstijd, zooals het ver
voer, de opslag, de distributie en de productie
in het binnenland.
De twee voornaamste doeleinden der re
geering zijn: Voorzien In de leemten in de
defensie, welke ontstaan zijn door de nala
tigheid van de afgeloopen vier of vijf jaar.
Voorbereiding van het vormen van reser
ves en van den geregelden aanvoer.
Indien het onweer boven onze hoofden los
barst, dan zullen wij waarschijnlijk niet veel
tijd hebben onze productie te organiseeren.
Het is van overwegend belang, dat wij
gereed zijn en dat de productie-capaciteit
binnen 24 uur in elke richting gedirigeerd
kan worden, of verdubbeld en zelfs verdrie
voudigd.
Er is een enquête ingesteld bij meer dan 900
ondernemingen, er is een handboek opgesteld
voor de productie van munitie, dat van dag tot
dag wordt bijgehouden, industrieele firma's zijn
ingedeeld naar haar productie-capaciteit en de
soorten, die zij vervaardigen, voorts zijn plan
nen en teekeningen voorbereid voor machines
Sir Thomas Inskip
Te Qranienburg nabij Berlijn is een vrijwillige jeugdbrandweer geformeerd, welke met
stalen helmen en gasmaskers is uitgerust
en werktuigen, welker vervaardiging wordt be
spoedigd.
Er is een nauwkeurig plan opgesteld, dat niet
alleen betrekking heeft op de productie van
granaten en de onderdeelen daarvan, doch ook,
zooals vroeger door Lloyd George en sir Austen
Chamberlain is geopperd, op de productie van
werktuigen en onderdeelen.
Wat. ae uitbreiding der vliegtuigindustrie be
treft, noodig wegens verdrievoudiging van de
luchtmacht, zeide de minister, dat maatregelen
zijn genomen om ook rekening te houden met
de automobielfabrieken, die als reserve-produc
ten zouden moeten dienen.
Den automobielfabrikanten is gevraagd
nieuwe gebouwen te stichten of tot uitbrei
ding over te gaan, voor rekening van de re
geering. Zij zullen een vergoeding ontvangen
voor het beheer, want de gebouwen en ter
reinen, die eigendom der regeering blijven,
zullen voortdurend onderhouden en paraat
gehouden moeten worden.
Ongetwijfeld, besloot sir Thomas Inskip, heb
ben wij, gezien den achterstand van vele jaren,
In korten tijd zeer veel te doen en wij trachten
tot goede resultaten te komen, zonder onzen
binnen- en buitenlandschen handel te veel last
te berokkenen. Indien wij kunnen voltooien,
waarmede wij zijn begonnen, dan zullen wij
reeds veel tot stand hebben gebracht. Ik geloof,
dat het mogelijk is en dat wij op den goeden
weg zijn.
Tijdens het debat over de defensie heeft
de vroegere kanselier der schatkist, Winston
Churchill, een rede gehouden, waarin hij
zeer sterk critiek uitoefende op de regeering
wegens de langzame wijze waarop zij haar
taak tot reorganisatie der defensie-diensten
vervulde.
Voorts was Churchill van meening, dat de
bevoegdheden van den minister van verdediging
onvoldoende waren. Ook het herbewapenings
plan van de 'regeering achtte hij te langzaam
en onvoldoende.
Telkens, zoo verklaarde hij, wordt de toestand
ernstiger. Men wijze mij ook maar een plaats
ter wereld, waar slechts de geringste verbetering
valt te constateeren, of wijze mij ook maar een
enkel geruststellend feit aan. De herbewapening
gaat voort in een enorm tempo en in wanhopi-
gen cmvang. Geheel Europa bewapent zich en
bereide zijn oorlogsindustrie voor. Aan het
andere eind van de wereld wapent Japan zich.
Een nieuwe factor is bovendien het ern
stige antagonisme, dat zich tusschen ons en
Italië ontwikkelde. Waarom niet onmiddel
lijk een ministerie van munitie gevormd? Ik
verzoek dit ernstig aan de regeering.
Dit ministerie zou belast moeten worden met
het contact met de industrie en Churchill wees
op het feit, dat de superioriteit van Duitsch-
land gelegen is in de organisatie van zijn pro
ductie.
Een der lessen, die wij onder bloed en tranen
hebben geleerd, is dat het huidige-systeem niet
voor de helft onze behoeften zal kunnen be
vredigen.
Moét deze les opnieuw geleerd worden? Ik
kan niet begrijpen, dat de regeering uitstel en
aarzeling als een deugd kan beschouwen.
BUENOS AIRES, 20 Mei (Reuter). De bla
den mélden dat er onlusten zijn uitgebroken
te La Paz. De voorloopige regeering is afgetre
den. Kolonel Busch heeft' de macht in handen
genomen.
VERWACHTING: meest matige, tijde-
lijk afnemende Noord-Westelijke tot Zuid
westelijken wind, zwaar bewolkt tot be
trokken, regenbuien, aanvankelijk iets
«achter.
Hoogste barometerstand: 766,8 te Va-
ientia.
Laagste barometerstand: 750,3 te Mar
seille.
Zon op v.m. 4.57 onder n-m. 8.57.
Licht op n.m. 9.27.
Maan op v.m. 5.52 onder n.m. 11.12.
Eerste kwartier 28 Mei.
Ned. Beweging
„EENHEID DOOR DEMOCRATIE"
(tegen dictatuur van links en rechts)
op MAANDAG 25 MEI te 8.15, in de groote
zaal van het Gemeentel. Concertgebouw.
SPREKERS: H. DE GREEVE, R.K. priester,
Mr. J. J. R. SCHMAL en
Mr. J. BIERENS DE HAAN.
Kaarten a 15 cent bij de bekende adressen,
indien nog voorradig aan de zaal.
Het Bestuur: Prof. Ir. J. N. v. d. LEY
Mej. J. A. VELTMAN, Secret.
Telef. 23082.
JERUZALEM, 21 Mei. (A.N.P.) Op den
top van den Olijfberg staat een paleis, Kai-
serinhof genaamd, gebouwd op het eind
der vorige eeuw door ex-keizer Wilhelm
voor keizerin Augusta Victoria, na hun be
zoek aan Jeruzalem.
Algemeen spreekt men hier de verwachting
uit, dat de keizer van Abessinië zich daar denkt
te vestigen als zijn pogingen om door den Vol
kenbond nog iets van zijn rijk te redden on
vruchtbaar blijken.
Gisteren bracht hij een langdurig bezoek aan'
het gebouw en was zichtbaar ontroerd, toen hij
de vele veranderingen opmerkte, die er aange
bracht waren sinds zijn laatste bezoek aan het
paleis in 1924, toen hij er als gast van den
Britschen hoogen commissaris in Palestina, sir
Herbert Samuel, gedurende eenigen tijd verblijf
hield. Het gebouw is onlangs geheel gerestau
reerd.
De Negus ontving des morgens sir Arthur
Wauchope, den hoogen commissaris van Pa
lestina, in zijn villa, waarna de keizer met hem
de lunch gebruikte in het gouvernementshuis.
Eiken dag bezoekt de Negus de verschillende'
heilige bedevaartplaatsen in Jeruzalem en
brengt er geruimen tijd in gebed door.
Vergezeld door de Abessinische keizerin, heeft
de Negus Donderdagmorgen ter gelegenheid
van den Hemelvaartsdag den kerkdienst in het
Russische klooster op den Olijfberg bijgewoond
met nog andere leden der keizerlijke familie-
De Negus werd door de Arabische dorpsbewo
ners luide toegejuicht. De Russische orthodoxe
bisschop van Jeruzalem sprak een gcoed oor
Abessinië uit en de dienst werd besloten met
Russische kerkzangen.
De particuliere piloot van den Negus is Don
derdag te Jeruzalem aangekomen. Hij slaagde
erin met zijn vliegtuig temidden van een kogel
regen Addis Abeba te verlaten. Niet alleen de
Italianen vuurden, doch ook de muitende troe
pen en zijn toestel werd door verscheidene ko
gels getroffen.
ROME, 21 Mei. (A.N.P.) Het lid van de Ita
liaansche academie, Marinetti, de vroegere lei
der der futuristische beweging in de Italiaan
sche kunst, heeft een gedicht geschreven, op
den oorlog in Oost-Afrika, waaraan hij als vrij
williger heeft deelgenomen, In de eerstvolgende
zitting van de Koninklijke Italiaansche acade
mie zal Marinetti eenige zangen van dit ge
dicht voorlezen. Aan dit bericht wordt van
Italiaansche zijde toegevoegd, dat dit gedicht
de eerste literaire uiting is geïnspireerd door
den Afrikaanschen oorlog.
GEN. CRONJéSTRAAT 135
TELEF. 11657
Vakkundige behangers beschikbaar
Voor zelfbehangers gratis afranden
PLECHTIGE UITVAART VAN Z. H. EXC.
MGR. J. H. G. JANSEN.
Haile Selassie zal waarschijnlijk een paleis op
den Olijfberg als residentie kiezen.
De plannen van den nieuwen Engelschen minis
ter, Sir Thomas Inskip.
Maarschalk Badoglio keert terug naar Italië;
Graziani vervangt hem.
De hoogspanning in Palestina; nieuwe onlnsten
worden gevreesd.
De Oostenrijksche militie.
Dr. Veeneklaas had een auto-ongeval bij Er-
melo, waarbij zeven personen werden gewond.
Prof. mr. E. G. J. Gimbrère rector-magnificus
van de R. K. Handelshoogeschool te Tilburg.
Een doode en een gewonde bij feilen hotelbrand
te Groningen.
WEENEN, 20 Mei. Het gerecht heeft he
den uitspraak gedaan in een procés wegens
hoogverraad tegen 16 nationaal-socialisten. Elf
hunner werden veroordeeld tot gevangenis
straffen tusschen een en twee jaar, twee tot
kortere vrijheidsstraffen.
Drie beklaagden werden vrijgesproken.
De hoofdprijs van honderdduizend gulden van
de Nederlandsche Staatsloterij is heden gevallen
op lot no. 587.
WEENEN, 21 Mei. (Reuter). De minister
raad heeft Woensdag de wettelijke maatre
gelen getroffen voor de vorming van de
Oostenrijksche militie.
Zij zijn vervat in een decreet, waarbij het Va-
derlandsche front wordt gereorganiseerd en
zijn statuten, opgesteld voor de nieuwe grond
wet, in overeenstemming met deze laatste wor
den gebracht.
Wegens de urgentie werd de vorm van een
decreet gekozen, doch het honds-parlement
moet dit decreet later nog goedkeuren. De wet
op de militie is nog niet gepubliceerd. Het is
echter bekend, dat de militie onder opper-com-
mando van bondskanselier Schuschnigg zal
staan, terwijl Baar Barenfels de onder-com
mandant zal zijn. De instructeurs zullen wor
den gerecruteerd uit de officieren van het
bondsleger, terwijl de bewapening zal worden
aangepast aan die van het leger. De recrutee-
ting der miliciens zal uitsluitend door vrijwil
lige verbintenissen geschieden, terwijl het ef
fectief niet tot boven de 50.000 man zal stijgen.
De militie zal uit de gelden der begrooting wor
den bekostigd.
Aan het einde van den ministerraad bracht
Schuschnigg hulde aan Starhemberg en sprak
hij de hoop uit, op zijn medewerking te mogen
blijven rekenen.
De officieele Wiener Zeitung publiceert den
tekst van de wet op het Vaderlandsche front.
Hierin wordt o.m. bepaald, dat het Vaderland
sche front de eenige drager is van de politieke
wilsvorming in den staat. Lid kunnen worden
de bondsburgers, die voorstander zijn van den
zelfstandigen, christelijken, Duitschen, corpo
ratieven bondsstaat Oostenrijk. Leider van het
Vaderlandsche front is de bondskanselier, bij
gestaan door een leidersraad van ten hoogste 40
leden. Binnen het Vaderlandsche front wordt
een geüniformeerde, op militaire leest geschoei
de formatie, de frontmilitie gevormd. Aanmel
ding voor de militie geschiedt vrijwillig. Actieve
soldaten en ambtenaren van den veiligheids
dienst kunnen niet tot de militie behooren. De
leden der militie leggen den eed af van trouw
en gehoorzaamheid. De bondskanselier kan de
frontmilitie zoo noodig oproepen, zonder voor
afgaande besluiten. De oproeping kan naderhand
door de bondsregeering goedgekeurd worden.
ll^ I V r r T-r
Stand op Vrijdag 1 uur mm.: 757.3
Vorige stand: 756.1