Maarschalk Badoglio gaat rust nemen in Italië Voor Uw kamers.... Bakker's BEHANG Sir Thomas Inskip treedt op Het nieuws van heden EEN OVERIGENS VRIJ OVERHAAST VERTREK De hoogspanning in Palestina Uit Vaticaanstad WÊÊffm gf De residentie van den Negus De Oostenrijksche militie DE BAROMETER Nt EERSTE SCHOTENSCHE PAPIERHANDEL VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS VRIJDAG 22 MEI 1936 BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE: NA5SAULAAN 51 TELEFOON 13866 ABONNEMENTEN: voor Haarlem en Agentschappen per week 25 cent; per kwartaal f 3.25; per post, per kwartaal f3.58 bij vooruitbetaling DAGBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866 Avondblad TWEE EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 19961 Velen beweren, dat Mussolini het zwaartepunt zijner politiek heeft verlegd en Badoglio bij zich wenscht als raadgever Graziani treedt op als plaatsvervanger De buitenlandsche mis sionarissen De verdwijning van een Britsch onderdaan Nieuwe onlusten worden gevreesd - Zijn plannen betreffende organi satie der productie in het Lagerhuis uiteengezet Scherp critische rede van Winston Churchill Het Weer Onlusten te La Paz Groote Propaganda-vergadering Een paleis op den top van den Olijfberg zou waarschijnlijk gekozen worden De particuliere piloot van den Negus Een oorlogsgedicht van Marinetti Inspiraties van den Oost- Af rikaanschen oorlog DIT NUMMER BESTAAT UIT ZESTIEN BLADZIJDEN Vonnissen tegen Nazi's in Oostenrijk De honderdduizend op No. 587 Een ministerraad te Weenen wvwiwuum i miiuu/Mf/A NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct., ingez. mededeelingen 50 cent; Idem op pag. één 65 cent per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek. ASMARA, 21 Mei Onderkoning maarschalk Badoglio is hedenmorgen op het vliegveld van Asmara geland. Over enkele dagen zal Badoglio zich naar Italië begeven. Daar het als een geruststellend teeken werd beschouwd, dat de grootste strateeg van Italië, maarschalk Badoglio, nog geen order had ont vangen te repatrieeren, spreekt het vanzelf, dat de plotselinge terugkeer van den maar schalk thans wordt gezien als een teeken, dat Mussolini het zwaartepunt zijner politiek van Oost-Afrika naar Europa gaat verleggen. Omtrent dit plotselinge vertrek van maarschalk Badoglio naar Italië, dat vol gens den hier gewekten indruk nog al over haast in zijn Werk is gegaan, seint de oor respondent van Reuter-A.N.P. in Addis Abeba, dat daar gezegd wordt, dat hij slechts met kort verlof is gegaan, omdat hij in verband met zijn leeftijd hij is 65 jaar oud eenigen tijd rust tot herstel van gezondheid behoeft na den vermoeienden veldtocht der laatste maanden in een kli maat, waaraan hij niet gewend was. Hoewel dit op zichzelf natuurlijk volkomen aannemelijk is, vraagt men zich hier toch af, in hoeverre de gezondheidstoestand van den maarschalk, dan wel de wensch van Mussolini om Badoglio, den chef van den Italiaanschen generalen staf, als raadgever bij de hand te hebben, zoo lang het gevaar voor een Europee- schen oorlog nog niet geweken is, den doorslag heeft gegeven tot dit onverwacht vertrek. Zoolang Badoglio afwezig is, zal maar schalk Graziani in zijn plaats optreden als regent van Abessinië. Graziani is Woensdag per vliegtuig te Addis Abeba op het vlieg veld Akaki aangekomen, waar hij hartelijk door Badoglio werd verwelkomd. Nadat zij de eerewacht hadden geïnspecteerd reden de beide legeraanvoerders naar het oude keizerlijke paleis, waar nu het hoofdkwartier gevestigd is. Hoe Wel een gedeelte van de oorspronkelijk bij het naderen der Italiaansche troepen uit Addis Abeba gevluchte bewoners weer naar de hoofd stad teruggekeerd is en er langzamerhand eenig vertrouwen in geordende omstandigheden be gint te ontstaan leeft de bevolking nog ten zeerste onder den indruk van de gebeurtenis sen, zoodat allerlei geruchten levendig bespro ken worden. Deze geruchten, die door de Italianen gede menteerd worden, maken melding van moeilijk heden, die de Italianen in het binnenland on dervinden van den kant van vijandige stam hoofden; zelfs wordt gesproken over sterke Abessinische troepenconcentraties in de Weste lijke provincies. t m li.Mti twi U "w Overigens geven de Italianen ronduit toe, dat hun veroveringswerk met de bezetting van Addis Abeba nog niet voltooid is, ook al is de groote oorlog nu voorbij. Zü zijn er zich ter dege van bewust, dat nog moeilijk militair werk te ver richten zal zijn en dat bij de verdere penetratie in het land rekening gehouden zal moeten wor den met de mogelijkheid van guerilla, te meer daar er nog voldoende stamanen in het land leven, welker hoofden praktisch nooit een sou- verein boven zich erkend hebben. De Italianen zijn te Addis Abeba begonnen met de werkzaamheden voor den bouw van vijftig hotels, waar Italiaansche officieren en hun gezinnen zullen worden ondergebracht. Binnenkort hoopt men in de Abessinische hoofdstad en in andere steden te kunnen be ginnen met het bouwen van gewone woningen voor Italiaansche ambtenaren en militairen. In de voornaamste straten van Addis Abeba zou electrisch licht aangelegd zijn. De Italianen zijn Debra Marcos binnengerukt, waarmede zij de controle hebben over geheel Godjam. Het agentschap Stefani nveldt: In de bezette gebieden van Harrar en Diredawa hebben de bij het Italiaansche leger dienstdoende geeste lijken thans een aanvang gemaakt met de ver vanging van de missionarissen van andere na tionaliteiten, in welker plaats zij thans de religieuze diensten leiden. Het Italiaansche agentschap voegt hieraan toe, dat dit volkomen normaal zou zijn volgens de militaire gebruikelijkheden en vereischten en het zou tevens moeten verklaren, waarom Mgr. Jarousseau uitgewezen wordt. De positie van de Britsche legatie te Addis Abeba heeft de groote aandacht van de betrokken instanties te Londen, in hst bijzonder naar aanleiding van den van Italiaansche zijde te kennen gegeven wensch, dat de troepenafdeeling Indische Sikhs, die in het najaar ter versterking van de legatie naar Addis Abeba is gezonden, zal worden teruggetrokken. Dezelfde wensch is door de Italianen te ken nen gegeven aan de Franschen met betrekking tot de troepen, die ter verdediging van de Fransche bezittingen en den spoorweg te Dire dawa gelegerd zijn. De regeeringen te Londen en te Parijs houden voeling met elkaar om gezamenlijk hun houding te bepalen. Te Londen heeft men thans een bevestiging ontvangen van de verdwijning uit Diredawa sedert 17 Mei van den heer Bonner, een lid van een der Britsche Roode Kruis-eenheden, die sedert November in Abessinië heeft gewerkt. Bonner werd tegen het einde van April door een dollen hond gebeten en stelde zich onmid dellijk onder medische behandeling. Nadat hij ongeveer de helft van 't noodige aantal injec ties had gehad, werd de nog aanwezige serum- voorraad tijdens de onlusten te Addis Abeba vernietigd en op 13 Mei vertrok Bonner naar Aden om daar de behandeiing te laten voort zetten. Men wist, dat hij te Diredawa was aangekomen, doch sedert dien had men niets meer van hem vernomen. Later bleek, dat hij dc r de Italianen was gearresteerd en in ant woord op een verzoek om inlichtingen van den Britschen consul deelden de Italiaansche autori teiten mede, dat zij het bewijs hadden, dat Bonner diensten had verricht voor het Abessini sche leger. De consul heeft dit ten stelligste ontkend en tegen Bonner's aanhouding met kracht geprotesteerd. Naar uit Djiboeti is gemeld, wordt het lid van het Britsche Roode Kruis Bonner nog hedenavond te Djiboeti verwacht. JERUZALEM, 21 Mei (D.N.B.) Van daag heeft zich onder de Arabische bevol king wederom een toenemende opwinding voelbaar gemaakt tegen de concurreerende haven Tbl Aviv, Het kwam tot heftige binnenlandsche poli tieke gedachtenwisselingen, die misschien tot een splitsing in het Arabische stakingsfront zouden kunnen leiden, maar ook zouden kun nen uitloopen op nieuwe onlusten en aanvallen op de Joodsche bevolking en betoogingen tegen de mandaatsregeering. Met koortsachtige haast wordt gewerkt aan het bouwen van de haven van Tel Aviv. De politie bewaakt de werken zorgvuldig. Vliegtuigen patrouilleeren over het gebied. Op verscheidene plaatsen zijn bommen ont ploft en branden uitgebroken. De telefoonverbindingen tusschen Jeruzalem en Jaffa en dientengevolge ook tusschen Jeru zalem en Kaïro zijn verbroken. Indien het lossen van schepen te Tel Aviv niet binnen 2 X 24 uur wordt gestaakt, dreigen de Arabische havenarbeiders van Jaffa met nieuwe ongeregeldheden. Op alle kwetsbare punten zijn thans militairen gestationneerd. De hooge commissaris heeft goedgekeurd, dat te Tel Aviv een aantal regeeringsdiensten wor den gestationneerd. Naar uit Kaïro gemeld wordt, zijn vandaag nog een bataillon infanterie en een tweede compagnie lichte tanks van Egypte naar Pa lestina gezonden. Tot Apostolisch Delegaat van Albanië is aan gewezen Mgr. Hildebrand Antoniutti, auditor van de nuntiatuur te Lissabon, die tevens tot tit. aartsbisschop van Sinnada is benoemd. K2Ö3Ö Ter onderdrukking van de onlusten in Palestina vliegen eskaders Engelsche vlieg tuigen voortdurend over de plaatsen en streken, waar het tusschen Arabieren en Joden spant LONDEN, 21 Mei. Sir Thomas Inskip, de nieuwe minister voor de coördinatie der Britsche defensie, heeft zijn eerste belang rijke rede voor het Lagerhuis gehouden. Hij gaf daarin een overzicht van den aard van zijn taak en zijn wei-fczaamheden gedurende de eerste negen weken sedert de aanvaar- ding van zijn functie. Tevens bracht de minister het Lagerhuis in kennis met het resultaat van zijn onderzoekin gen betreffende de kwetsbaarheid van de vloot, het leger en de luchtmacht, en de levering van levensmiddelen in oorlogstijd. De minister zeide, dat waar de defensiedien sten gereed moeten zijn, om deel te nemen aan een collectieve actie volgens het Volkenbonds pact, onder omstandigheden, welke zich geheel onvoorzien kunnen voordoen, een nieuwe factor is ontstaan bij de problemen, welke verband houden met de eischen voor de voltooiing van het verdedigingsstelsel. De minister verklaarde verder, dat sir Wil liam Beverigge als voorzitter op zal treden van de subcommissie, welke een onderzoek instelt naar al wat van belang is voor de levering van levensmiddelen in oorlogstijd, zooals het ver voer, de opslag, de distributie en de productie in het binnenland. De twee voornaamste doeleinden der re geering zijn: Voorzien In de leemten in de defensie, welke ontstaan zijn door de nala tigheid van de afgeloopen vier of vijf jaar. Voorbereiding van het vormen van reser ves en van den geregelden aanvoer. Indien het onweer boven onze hoofden los barst, dan zullen wij waarschijnlijk niet veel tijd hebben onze productie te organiseeren. Het is van overwegend belang, dat wij gereed zijn en dat de productie-capaciteit binnen 24 uur in elke richting gedirigeerd kan worden, of verdubbeld en zelfs verdrie voudigd. Er is een enquête ingesteld bij meer dan 900 ondernemingen, er is een handboek opgesteld voor de productie van munitie, dat van dag tot dag wordt bijgehouden, industrieele firma's zijn ingedeeld naar haar productie-capaciteit en de soorten, die zij vervaardigen, voorts zijn plan nen en teekeningen voorbereid voor machines Sir Thomas Inskip Te Qranienburg nabij Berlijn is een vrijwillige jeugdbrandweer geformeerd, welke met stalen helmen en gasmaskers is uitgerust en werktuigen, welker vervaardiging wordt be spoedigd. Er is een nauwkeurig plan opgesteld, dat niet alleen betrekking heeft op de productie van granaten en de onderdeelen daarvan, doch ook, zooals vroeger door Lloyd George en sir Austen Chamberlain is geopperd, op de productie van werktuigen en onderdeelen. Wat. ae uitbreiding der vliegtuigindustrie be treft, noodig wegens verdrievoudiging van de luchtmacht, zeide de minister, dat maatregelen zijn genomen om ook rekening te houden met de automobielfabrieken, die als reserve-produc ten zouden moeten dienen. Den automobielfabrikanten is gevraagd nieuwe gebouwen te stichten of tot uitbrei ding over te gaan, voor rekening van de re geering. Zij zullen een vergoeding ontvangen voor het beheer, want de gebouwen en ter reinen, die eigendom der regeering blijven, zullen voortdurend onderhouden en paraat gehouden moeten worden. Ongetwijfeld, besloot sir Thomas Inskip, heb ben wij, gezien den achterstand van vele jaren, In korten tijd zeer veel te doen en wij trachten tot goede resultaten te komen, zonder onzen binnen- en buitenlandschen handel te veel last te berokkenen. Indien wij kunnen voltooien, waarmede wij zijn begonnen, dan zullen wij reeds veel tot stand hebben gebracht. Ik geloof, dat het mogelijk is en dat wij op den goeden weg zijn. Tijdens het debat over de defensie heeft de vroegere kanselier der schatkist, Winston Churchill, een rede gehouden, waarin hij zeer sterk critiek uitoefende op de regeering wegens de langzame wijze waarop zij haar taak tot reorganisatie der defensie-diensten vervulde. Voorts was Churchill van meening, dat de bevoegdheden van den minister van verdediging onvoldoende waren. Ook het herbewapenings plan van de 'regeering achtte hij te langzaam en onvoldoende. Telkens, zoo verklaarde hij, wordt de toestand ernstiger. Men wijze mij ook maar een plaats ter wereld, waar slechts de geringste verbetering valt te constateeren, of wijze mij ook maar een enkel geruststellend feit aan. De herbewapening gaat voort in een enorm tempo en in wanhopi- gen cmvang. Geheel Europa bewapent zich en bereide zijn oorlogsindustrie voor. Aan het andere eind van de wereld wapent Japan zich. Een nieuwe factor is bovendien het ern stige antagonisme, dat zich tusschen ons en Italië ontwikkelde. Waarom niet onmiddel lijk een ministerie van munitie gevormd? Ik verzoek dit ernstig aan de regeering. Dit ministerie zou belast moeten worden met het contact met de industrie en Churchill wees op het feit, dat de superioriteit van Duitsch- land gelegen is in de organisatie van zijn pro ductie. Een der lessen, die wij onder bloed en tranen hebben geleerd, is dat het huidige-systeem niet voor de helft onze behoeften zal kunnen be vredigen. Moét deze les opnieuw geleerd worden? Ik kan niet begrijpen, dat de regeering uitstel en aarzeling als een deugd kan beschouwen. BUENOS AIRES, 20 Mei (Reuter). De bla den mélden dat er onlusten zijn uitgebroken te La Paz. De voorloopige regeering is afgetre den. Kolonel Busch heeft' de macht in handen genomen. VERWACHTING: meest matige, tijde- lijk afnemende Noord-Westelijke tot Zuid westelijken wind, zwaar bewolkt tot be trokken, regenbuien, aanvankelijk iets «achter. Hoogste barometerstand: 766,8 te Va- ientia. Laagste barometerstand: 750,3 te Mar seille. Zon op v.m. 4.57 onder n-m. 8.57. Licht op n.m. 9.27. Maan op v.m. 5.52 onder n.m. 11.12. Eerste kwartier 28 Mei. Ned. Beweging „EENHEID DOOR DEMOCRATIE" (tegen dictatuur van links en rechts) op MAANDAG 25 MEI te 8.15, in de groote zaal van het Gemeentel. Concertgebouw. SPREKERS: H. DE GREEVE, R.K. priester, Mr. J. J. R. SCHMAL en Mr. J. BIERENS DE HAAN. Kaarten a 15 cent bij de bekende adressen, indien nog voorradig aan de zaal. Het Bestuur: Prof. Ir. J. N. v. d. LEY Mej. J. A. VELTMAN, Secret. Telef. 23082. JERUZALEM, 21 Mei. (A.N.P.) Op den top van den Olijfberg staat een paleis, Kai- serinhof genaamd, gebouwd op het eind der vorige eeuw door ex-keizer Wilhelm voor keizerin Augusta Victoria, na hun be zoek aan Jeruzalem. Algemeen spreekt men hier de verwachting uit, dat de keizer van Abessinië zich daar denkt te vestigen als zijn pogingen om door den Vol kenbond nog iets van zijn rijk te redden on vruchtbaar blijken. Gisteren bracht hij een langdurig bezoek aan' het gebouw en was zichtbaar ontroerd, toen hij de vele veranderingen opmerkte, die er aange bracht waren sinds zijn laatste bezoek aan het paleis in 1924, toen hij er als gast van den Britschen hoogen commissaris in Palestina, sir Herbert Samuel, gedurende eenigen tijd verblijf hield. Het gebouw is onlangs geheel gerestau reerd. De Negus ontving des morgens sir Arthur Wauchope, den hoogen commissaris van Pa lestina, in zijn villa, waarna de keizer met hem de lunch gebruikte in het gouvernementshuis. Eiken dag bezoekt de Negus de verschillende' heilige bedevaartplaatsen in Jeruzalem en brengt er geruimen tijd in gebed door. Vergezeld door de Abessinische keizerin, heeft de Negus Donderdagmorgen ter gelegenheid van den Hemelvaartsdag den kerkdienst in het Russische klooster op den Olijfberg bijgewoond met nog andere leden der keizerlijke familie- De Negus werd door de Arabische dorpsbewo ners luide toegejuicht. De Russische orthodoxe bisschop van Jeruzalem sprak een gcoed oor Abessinië uit en de dienst werd besloten met Russische kerkzangen. De particuliere piloot van den Negus is Don derdag te Jeruzalem aangekomen. Hij slaagde erin met zijn vliegtuig temidden van een kogel regen Addis Abeba te verlaten. Niet alleen de Italianen vuurden, doch ook de muitende troe pen en zijn toestel werd door verscheidene ko gels getroffen. ROME, 21 Mei. (A.N.P.) Het lid van de Ita liaansche academie, Marinetti, de vroegere lei der der futuristische beweging in de Italiaan sche kunst, heeft een gedicht geschreven, op den oorlog in Oost-Afrika, waaraan hij als vrij williger heeft deelgenomen, In de eerstvolgende zitting van de Koninklijke Italiaansche acade mie zal Marinetti eenige zangen van dit ge dicht voorlezen. Aan dit bericht wordt van Italiaansche zijde toegevoegd, dat dit gedicht de eerste literaire uiting is geïnspireerd door den Afrikaanschen oorlog. GEN. CRONJéSTRAAT 135 TELEF. 11657 Vakkundige behangers beschikbaar Voor zelfbehangers gratis afranden PLECHTIGE UITVAART VAN Z. H. EXC. MGR. J. H. G. JANSEN. Haile Selassie zal waarschijnlijk een paleis op den Olijfberg als residentie kiezen. De plannen van den nieuwen Engelschen minis ter, Sir Thomas Inskip. Maarschalk Badoglio keert terug naar Italië; Graziani vervangt hem. De hoogspanning in Palestina; nieuwe onlnsten worden gevreesd. De Oostenrijksche militie. Dr. Veeneklaas had een auto-ongeval bij Er- melo, waarbij zeven personen werden gewond. Prof. mr. E. G. J. Gimbrère rector-magnificus van de R. K. Handelshoogeschool te Tilburg. Een doode en een gewonde bij feilen hotelbrand te Groningen. WEENEN, 20 Mei. Het gerecht heeft he den uitspraak gedaan in een procés wegens hoogverraad tegen 16 nationaal-socialisten. Elf hunner werden veroordeeld tot gevangenis straffen tusschen een en twee jaar, twee tot kortere vrijheidsstraffen. Drie beklaagden werden vrijgesproken. De hoofdprijs van honderdduizend gulden van de Nederlandsche Staatsloterij is heden gevallen op lot no. 587. WEENEN, 21 Mei. (Reuter). De minister raad heeft Woensdag de wettelijke maatre gelen getroffen voor de vorming van de Oostenrijksche militie. Zij zijn vervat in een decreet, waarbij het Va- derlandsche front wordt gereorganiseerd en zijn statuten, opgesteld voor de nieuwe grond wet, in overeenstemming met deze laatste wor den gebracht. Wegens de urgentie werd de vorm van een decreet gekozen, doch het honds-parlement moet dit decreet later nog goedkeuren. De wet op de militie is nog niet gepubliceerd. Het is echter bekend, dat de militie onder opper-com- mando van bondskanselier Schuschnigg zal staan, terwijl Baar Barenfels de onder-com mandant zal zijn. De instructeurs zullen wor den gerecruteerd uit de officieren van het bondsleger, terwijl de bewapening zal worden aangepast aan die van het leger. De recrutee- ting der miliciens zal uitsluitend door vrijwil lige verbintenissen geschieden, terwijl het ef fectief niet tot boven de 50.000 man zal stijgen. De militie zal uit de gelden der begrooting wor den bekostigd. Aan het einde van den ministerraad bracht Schuschnigg hulde aan Starhemberg en sprak hij de hoop uit, op zijn medewerking te mogen blijven rekenen. De officieele Wiener Zeitung publiceert den tekst van de wet op het Vaderlandsche front. Hierin wordt o.m. bepaald, dat het Vaderland sche front de eenige drager is van de politieke wilsvorming in den staat. Lid kunnen worden de bondsburgers, die voorstander zijn van den zelfstandigen, christelijken, Duitschen, corpo ratieven bondsstaat Oostenrijk. Leider van het Vaderlandsche front is de bondskanselier, bij gestaan door een leidersraad van ten hoogste 40 leden. Binnen het Vaderlandsche front wordt een geüniformeerde, op militaire leest geschoei de formatie, de frontmilitie gevormd. Aanmel ding voor de militie geschiedt vrijwillig. Actieve soldaten en ambtenaren van den veiligheids dienst kunnen niet tot de militie behooren. De leden der militie leggen den eed af van trouw en gehoorzaamheid. De bondskanselier kan de frontmilitie zoo noodig oproepen, zonder voor afgaande besluiten. De oproeping kan naderhand door de bondsregeering goedgekeurd worden. ll^ I V r r T-r Stand op Vrijdag 1 uur mm.: 757.3 Vorige stand: 756.1

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1936 | | pagina 1