llëfeS ii jhs i LUi MET PINKSTEREN pVttfcs tl- FRANKEN De herderlijke brief van het Nederlandsche Episcopaat Geen warm weer met Pinksteren? De onlusten in Palestina De stakingen in Frankrijk EEN SPECIALITEIT VAN Mussolini wenscht den vrede EEN OORDEEL UIT OOSTENRIJK Generaal Litzmann overleden EEN NOORSCH SCHIP VERGAAN Het nieuws van heden DE ONRUST IN NOORD CHINA De Negus te Gibraltar DE BAROMETER VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS V VRIJDAG 29 MEI 1936 - AVONDBLAD BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE; NASSAULAAN 51 - TELEFOON 13866 ABONNEMENTEN; voor Haarlem en Agentschappen per week 25 cent; per kwartaal f 3.25; per post, per kwartaal f 3.58 bij vooruitbetaling DACBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866 I BEZOEKT DE RESIDENTIEWEEK VAN 6 TOT EN MET 15 JUNI De regeering thans voornemens van traangassen gebruik te maken „Het land te klein voor joodsche immigratie" Als de sancties gehandhaafd blij ven, zal Italië echter uit den Volkenbond treden „Gazzetta del Popoio" in beslag genomen Wegens een feilen aanval op Duitschland Het Weeriiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiii| I Hedenmiddag beginnen onder handelingen over afsluiting van een collectief arbeids contract Staking in vliegtuig fabriek geëindigd Nasiboe te Marseille aangekomen Zijn gezondheid zeer geschokt Nationaal-socialisme als wereld beschouwing is voor katholie ken onmogelijk Het bruine masker De Fransche politici Blum en Auriol bespreken de vorming van het nieu we kabinet. Zooals bekend sou Auriol de portefeuille van Financiën krijgen Een vriend van Rijkskanselier Hitier DE PERSVRIJHEID GRATIS GASMASKERS Een breede luchtstroom stuwt uit het Noorden koude lucht over Midden-Europa De regenkansen kunnen zelfs sterk toenemen Dertien opvarenden verdronken alleen de kapitein gered Japan wil zijn vloot versterken Als Engeland geen 40.000 ton van zijn torpedojagers afdankt TWEE EN ZESTIGSTE JAARCANC No. 19973 BETALING WEEK-ABONNEMENTEN Wij verzoeken den week-abonné" s om oponthoud in de bezorging te voorkomen, de ueekku itantie bij eerste aanbieding te voldoen. Administratie Nieuwe Haarl. Courant DIT NUMMER BESTAAT UIT TWAALF BLADZIJDEN Een Japansch ultimatum Hij heeft zijn intrek genomen in het Roek-hotel De Queen Mary" loopt 30 knoopen NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT io JERUZALEM, 29 Mei (Reuter) Hoewel de toestond in de meeste deelen van Palestina kal mer wordt, zijn gisteren toch weer incidenten voorgekomen, waardoor de spanning is toege nomen. De moord op een Engelsch politie-agent aan de Via Dolorosa in Jeruzalem heeft de ge moederen zeer in opwinding gebracht Da regeering overweegt thans het gebruik van traangassen ter onderdrukking van den opstand. Een officieel communiqué deelt mede dat deze gassen in reserve worden gehouden en indien de omstandigheden het noodzakelijk maken, ook zullen worden ge bruikt. De Hooge Commissaris, zegt het communiqué, heeft tot dusver de orde niet willen handhaven met behulp van maatregelen, die het verlies van menschenlevens of ernstige verwondingen zou den kunnen meebrengen. De Engelsche vrouwen en kinderen, die in de politiebarakken te Jaffa waren ondergebracht, zijn overgebracht naar het zendingshospitaal aldaar. De Arabier, die onlangs in een ge vecht met de Seaforth Hooglanders ernstig werd gewond, is Donderdagavond in het zieken huis overleden. Ambtenaren der recherche heb ben een Arabier gearresteerd, toen deze door de nieuwe poort de stad binnenkwam. Hij bleek in har- bezit te zijn van twee automatische revohers. De secretaris van den oppersten Arabischen raad heeft het volgend antwoord gegeven op den oproep van het Joodsche nationale comité: „het land is te klein en niet in staat de Jood sche immigratie op te nemen. Het nationaal tehuis beteekent een aanslag op de Arabische autonomie". Het Joodsche uitvoerend comité en de op perste Arabische raad voeren op het oogenblik besprekingen. Het voornaamste Arabische blad in Palestina is voor de tweede maal verboden. Ook het Joodsche blad „Haboker" te Tel Aviv is ver boden. LONDEN, 29 Mei (D.N.B.) De di plomatieke medewerker van de „Daily Telegraph" die momenteel te Rome vertoeft, geeft heden zijn indrukken weer na zijn onderhoud met Mussolini. Hij zegt hierin overtuigd te zijn, dat Mussolini op het oogenblik den vrede wenscht, terwijl het tweede doel van de Italiaansche politiek is de ophef fing van de sancties. Wanneer Mussolini spreekt van den „onher- roepelijken toestand" welke in Abessinië is ge schapen, geeft hij hiermede den wil van het geheele Italiaansche volk te kennen. De vier hoofdpunten van de Italiaansche politiek kun nen als volgt worden samengevat: veiligheid in Abessinië; veiligheid voor de verbindingen tusschen Italië en Oost-Afrika; vreïïe in Europa; herstel van het moreel aan zien. Om deze redenen zal Italië niet overgaan tot verdere vredesbreuk in Afrika of Europa. De correspondent verklaarde verder, dat hij er vast van overtuigd is, dat een besluit van den Volkenbond de sancties te hand haven aanleiding zal zijn voor Italië om uit den Volkenbond te treden. ROME, 28 Mei (D.N.B.) De avondeditie van de te Turijn verschijnende „Gazzetta del Popoio" van 26 Mei, die een sensationeel op gemaakte landkaart gepubliceerd had betref fende „De Duitsche gebiedsaanspraken in Europa", is op bevel van den Italiaanschen minister van Pers en Propaganda in beslag genomen. De Romeinsche correspondent van cle „Matin" deelt mede, dat de Italiaansche regeering de „Gazzetta del Popoio" gisteren in beslag heeft genomen, wegens een hevigen aanval op Duitschland. De correspondent schrijft, dat het gewraakte artikel niet zou zijn verschenen, als in Italiaansche politieke kringen geen critiek werd geoefend op de nationaal-socialistische propagencla-methoden. De in beslagname werd verricht na een protest van den diplomatieken vertegenwoordiger van Duitschland, teneinde een internationaal incident te vermijden. Verwachting: zwakke tot matigen, later wellicht toenemende Westelijke tot Noordwest, wind, betrokken tot zwaar of half bewolkt, waarschijnlijk eenige regen, aanvankelijk weinig verandering in temperatuur, later wellicht iets kouder.. Hoogste barometerstand: 771.7 te Isa- jEr fjord. Laagste barometerstand: 749.8 te Hel- singfors. E| Zon op 4.49 - onder 9.06 - Licht op 9.36 Maan op n.m. 2.15 onder v.m. 1.40 Volle Maan 5 Juni PARIJS, 29 Mei. De gisteren gevoerde onderhandelingen tusschen de regeering, de werkgevers en de werknemersorganisa ties hebben Donderdagavond tot een princi- pieele overeenstemming geleid. Overeenge komen werd, dat Vrijdagmiddag onder voorzitterschap van den minister van Ar beid tusschen de werkgevers- en de werk nemersorganisaties onderhandelingen zul len aanvangen over de afsluiting van een collectief arbeidscontract. De vakvereenigingsorganisatie zal de princi- pieele overeenkomst Vrijdagmorgen aan de de legaties der stakende fabrieksarbeiders voor leggen. De metaalindustrieelen hebben den minister van Arbeid doen weten dat zij een delegatie bereid houden om met de arbeiders over hun eischen te onderhandelen onder voorwaarde, dat tevoren het werk hervat wordt. Gisteravond werden in de Renaultfabrieken door de stakers de jeugdige arbeiders onder 18 jaar en de vrouwen en meisjes naar huis ge zonden, de overige werklieden brachten den nacht in de fabriek door. Zij werden door hun familieleden en door den bond van levensmid delen, wijn en sigaretten voorzien. De socialistische en communistische vakver- eenigings-leiders maakten in den avond een in spectietocht, overal werden zij met het zingen van de „Internationale" en met opgeheven ge balde vuist ontvangen. Er is een voorloopige regeling tot stand ge komen tusschen de stakers en de directie van de vliegtuigfabriek Dewoitine. In afwachting van een definitieve regeling wordt heden het werk hervat. De toestand in de voorsteden van Parijs is on gewijzigd, alleen de werkliedten van de Rosen- gart-fabrieken, ten getale van 1500 zijn eveneens gaan staken. Algemeen hoopt men, dat binnen kort een regeling tot stand komt. Nergens heb ben ongeregeldheden plaats gehad in de fabrie kten, welke door de stakers zijn bezet, de orde dienst wordt door de werklieden zelf uitgeoefend en deze loopt uitstekend. Ook In het bouwbedrijf zijn op enkele werken de arbeiders gaan staken op dezelf de wijze als de metaalbewerkers. Vanavond zullen de besturen van de vak- vereenigingen vergaderen om te besluiten over een algemeene staking in het bouwbe drijf. W°° MARSEILLE 29 Mei. (Reuter). Ras Nasiboe, de gewezen opperbevelhebber van het Abessini- sche leger aan het Ogadenfront, is gisteren te Marseille aangekomen. Zijn bezoek aan Frankrijk heeft, naar hij verklaarde, herstel van zijn gezondheid ten doel, die tijdens den veldtocht zeer geleden heeft. De Katholieke Weensche „Reichspost" geeft een interessant commentaar by den jongsten herderlijken brief van het Nederlandsche episcopaat: Waar het nationaal-socialisme volledig de macht heeft, kent het geen aarzelingen of remmen. Daar bekent het kleur in het open baar. Daar leeft het zich uit in theorie en praktijk. Daar vernietigt het de verdedigings kracht der „oude machten", de confessioneele pers, de confessioneele organisaties, de confes sioneele school. Daar probeert het met alle middelen de opvoeding der jeugd aan zich te trekken en de jeugd te onderwerpen aan zvjn opvoedkunde, die geheel vrij is van kerkelijk- religieuzen invloed. Daar duldt het en bevor dert het zelfs officieel de aan de Kerk vijan delijke litteratuur en de agressieve neo-hei- densche propaganda. Daar heeft het niets er tegen, dat de avontuurlijkste religieuze plan nenmakerij zich voor echt en zuiver nationaal- socialisme uitgeeft. Daar verbergt het niet, dat het nationaal-socialisme Christendom en Kerk als iets vreemds, hinderlijks en lastigs be schouwt. Maar buiten zijn machtsgebied, in de gebie den, die het voor zich wil winnen of wenscht in te lijven, pleegt het nationaal-socialisme een vroom masker te dragen. Daar dweept het met „positief Christendom", daar beveelt het zich aan als sehutse tegen het bolsjewisme, als beschermer der kerken tegen de godloozen- propaganda. Daar zendt het zijn troepen wij hebben het in Oostenrijk beleefd hl de ker ken, opdat de geloovigen zich met eigen oogen kunnen overtuigen van de Christelijke vroom heid der nationaal-socialisten en zonder ge wetensscrupules zich bij hen kunnen aansluiten. De Nederlandsche bisschoppen klagen er over, dat hun eerste waarschuwing voor de gevaarlijke geestesstroomingen van dezen tijd sophistisch is uitgelegd. Dit herin nert ons aan de propaganda-methoden, die het nationaal-socialisme overal heeft aangewend, waar het met de propaganda begon. Sedert echter het waarschuwend voorbeeld der nationaal-socialistische werkelijkheid in het Derde Rijk voor aller oogen staat, zal het moei lijk zijn, om waarachtigen katholieken voor te zwetsen, dat het nationaal-socialisme een isme is van devote argeloosheid. De waarschuwing van het Nederlandsche episcopaat komt in hoofdzaak hierop neer, dat een overwinning van het nationaal-socialisme aan de Kerk in Nederland zware schade zou toebrengen en haar werk in grooten omvang onmogelijk zou maken. Ieder ingewijde kan dezen zin ver- volmaken door de toevoeging; „zooals in het Derde Rijk". Niemand kan twee heeren dienen, geen toerekenbare kan tegelijk aanhanger van twee wereldbeschouwingen zijn, de nationaal- socialistische en de katholieke, wanneer haar onvereenigbaarheid is komen vast te staan. Het nationaal-socialisme als wereldbeschou wing is voor katholieken onmogelijk en daar om ongeoorloofd. Dit is de zin der bisschoppe lijke waarschuwing. Wie denken kan, moet zich vereenigen met de meening van het Ne derlandsche episcopaat. De Kerk kan bij de po ging, de Christelijke belijdenis door een of an dere Mythos te vervangen, niet zwijgend toe zien. Zijn politieke experimenten moge het natio naal-socialisme zelf verantwoorden. Daarvoor draagt het eigen risico. Maar wanneer het in zijn totaliteitsstreven verdwaalt op het gebied der religieuze wereldbeschouwing, dan moet het er op rekenen, herinnerd te worden aan zijn onmacht en onbevoegdheid op dit gebied. NEUGLOSSOW, 29 Mei. In den ouder dom van ruim 86 jaar is gisteren alhier de gepensionneerde generaal Karl Litzmann overleden. Generaal Litzmann was een der oudste ge neraals van Duitschland. Hij nam nog deel aan den Fransch-Duitschen oorlog in 187071. La ter was hij directeur van de Krijgsacademie. Maar deze taak ging verre boven zijn krach ten. Hij werd gepensionneerd. Tijdens den we reldoorlog kwam hij weer in actieven dienst en onderscheidde zich aan het Oostelijk front bij de beroemd geworden doorbraak naar Brzezany in November 1914. Na den oorlog sloot hij zich aldra aan bij de opkomende natio naal-socialistische beweging. Aangezien in den beginne maar weinig hooggeplaatste militai ren met Hitier sympathiseerden, werd Litz mann hooglijk vereerd in de partij en als haar parade-generaal behandeld. Hij kwam in den Rijksdag, toen de republiek van Weimar te ziel togen lag, en presideerde als ouderdomspre- sident de openingszittingen van haar twee laatste Rijksdagen. Eenmaal verdrong de communiste Klara Zetkin, die uit Moskou naar Berlijn was geijld, hem als oudste van den voorzitterszetel. De Führer beschouwde hem als vriend en overlaadde hem na de machtsover name met kostbare geschenken. Een subsommissie van de parlementsfractie der Frartsche socialistische en republikeinsche unie heeft een voorstel uitgewerkt strekkende tot „verzekering van de onafhankelijkheid en waardigheid van de pers". CANBERRA, 29 Mei. (Reuter). De minister van Defensie heeft medegedeeld, dat de bewo ners van de Australische steden ingeval van oorlog gratis gasmaskers zullen ontvangen. Verschillende omstandigheden wijzen er op, dat de weersgesteldheid langzamerhand slech ter wordt. Het bekende verschijnsel van de sterke inzinking van de temperatuur tenge volge van den inval van een kouden lucht stroom, die zijn oorsprong in het hooge Noor den heeft, hetgeen elk voorjaar voorkomt en daarom als een normaal verschijnsel kan wor den beschouwd, zonder hetwelk wij niet van de lente in den zomer kunnen komen, heeft zich in de maand Mei reeds driemaal, en tel kens met korter tusschenpoos, herhaald. Dit is als een ongunstig teeken op te vatten. De laatste temperatuurinzinking begon Maan dag j.l. en bereikte haar dieptepunt Donder dag. Stellen wij den kortsten duur van zulk een koude-golf op acht dagen, dan zou de tempera tuur niet voor 3 Juni op haar oorspronkelijk niveau terugkomen. Inderdaad is er dan ook reden genoeg om vóór en op de Pinksterdagen geen warm weer te verwachten, want deze koude-golven nemen in den regel hun nor malen tijd om voorbij te rollen. De algemeene luchtdrukverdeeling met hoo- gen druk in het Westen over den Oceaan en lage drukking over Oost-Europa maakt, dar een breede luchtstroom van zeer hooge Noorde lijke breedten koude lucht over Midden-Europa stuwt. Deze afstrooming van koude lucht uit het hooge Noorden naar het Zuiden kan niet ophouden tenzij de luchtdrukverdeeling de tegenovergestelde wordt van de tegenwoordige, en het ziet er niet naar uit, dat het binnen kort in dien zin veranderen zal. Overigens bestaat er eenige kans, dat vanuit het Noordwesten van Europa (IJsland) een storingsgebied Zuidoostwaarts trekt. Tengevol ge hiervan zou de wind van Noordelijke rich ting terugdraaien naar West en zouden gedu rende eenigen tijd de regenkansen sterk toe nemen. Het geheele geval is vol onzekerheid. Zeker zal de barometer eerst vrij sterk moeten dalen voordat die regentoestand in Nederland, eerst in het Noorden, daarna hoe langer hoe Zuide lijker, kan optreden en men kan daar dus op letten om hierin zelf een aanwijzing te vinden ter beoordeeling van de regenkansen voor Zondag en Maandag. In het algemeen echter staan de weerkansen voor de Pinksterdagen er niet best voor. Warm zal het wel niet worden, zonnig hoogstwaar schijnlijk ook niet en van de regenkans kun nen wij stellig niet zeggen: het zal niet regenen. Waarschijnlijk zal de temperatuur tegen het einde der week een weinig stijgen. (Nadruk verboden) LONDEN, 28 Mei (Reuter). Volgens mededeeling van de Lloyds te Stavanger heeft het Nederlandsche stoomschip „West plein" gemeld, dat bet op 58.38° Noorder breedte en 4.22° Oosterlengte een man heeft opgepikt in een reddingboot. De schipbreu keling bleek de kapitein van het Noorsche schip „Hogstad" te zijn, die verklaarde, dat hij de andere reddingbooten heeft zien om slaan. Waarschijnlijk zijn twaalf opvaren den verdronken. Het ss. „Hogstad" behoort toe aan de Noor- weegsche reederij Wilh. en Paul Jebsen te Ber gen. r OSLO, 29 Mei. (Reuter-ANP) Het radiostation Augesunds deelt mede, dat het ss. „Hogstad" dat een bemanning van 14 koppen aan boord had, is vergaan. Alleen de kapitein werd gered, de 13 overige opvarenden zijn verdronken. De oorzaak van de ramp is niet bekend, doch men vermoedt, 'dat de „Hogstad" op een drij vend voorwerp is gestooten. Het schip schijnt met een dramatische snelheid te zijn gezon ken. De „Hogstad" was op weg van Engeland naar Noorwegen met een lading steenkool. TOKIO, 29 Mei. (Reuter.) De ministers van Buitenlandsche Zaken en Marine zijn overeen gekomen aan de Britsche regeering mede te deelen, dat Japan de tonnage van zijn vloot torpedo-jagers en onderzeeërs zal verhoogen, indien Engeland de 40.000 ton aan torpedo jagers in dienst houdt, 'welke het volgens het verdrag van Londen moet afdanken. Naar de „Jiji" verneemt, verlangt Japan 10.000 ton torpedojagers en ongeveer 16.000 ton onder zeeërs. In ieder geval zal Japan de houding van de Vereenigde Staten afwachten, alvorens onder- i handelingen te openen met Engeland. De stakingen in Frankrijk; overeenstemming in het zicht. Mussolini's eerste doel is de opheffing der sancties te verkrijgen. Generaal Litzmann overleden. De Britsche regeering van plan traangassen te gebruiken om den opstand in Palestina te onderdrukken. Ras Nasiboe te Marseille aangekomen. Noorsch stoomschip vergaan. Van de 14 opva renden alleen de kapitein gered. Het rapport der Commissie-Krayenhoff aan gaande bevordering van het Vreemdelingen verkeer verschenen. Nederlander vindt een motor zonder krukas uit, die gr co te perspectieven opent. Contactcommissie voor het bloemboUenbedrüf tot stand gekomen. H.H. Wijdingen bij de Paters Jezuïeten. Graaf de Marchant blijft met eenige andere katholieken lid van de N.S.B. PEKING, 29 Mei (Reuter) Van Chi- neesche zijde wordt medegedeeld, dat ge neraal Tasjiro, de bevelhebber van de Ja- pansche troepen in Noord-China tot generaal Soeng Tsje Joean een soort ultimatum beeft gericht, waarin wordt gevraagd, dat de politieke raad van Hopei en Tsjahar voor 5 Juni a.s. de onafhankelykheid uit roept en de douane-inkomsten van Tientsin annexeert. Soeng Tsje Joean heeft in principe toege stemd de douane-inkomsten te naasten, onder voorwaarde, dat de Japanners hem steunen tegen eventueele reacties van Nanking en vreemde mogendheden. Tasjiro bestudeert deze kvtestie. GIBRALTAR, 29 Mei (Renter) De Negus is incognito hier aangekomen. Hij werd niet officieel ontvangen, alleen was een vertegenwoordiger van den gouverneur aanwezig, die hem uitnoodigde voor een lunch bij den gouverneur. De Negus en zijn gevolg hebben hun intrek genomen in het Roekhotel. Gedurende het verblijf van den Negus heeft bet Italiaansche personeel van het hotel verlof gekregen. 99 LONDEN, 29 Mei (Reuter) De correspon dent van de „Daily Sketch" aan boord van de „Queen Mary" deelt mede, dat de ambassadeur van de Vefeenigde Staten te Londen zich in cognito aan boord van het schip bevindt. De correspondent deelt verder mede, dat het schip gisteravond 30 knoopen liep. Stand op Vrijdag 1 uur n.m.: 758.9 Vorige stand: 763,1

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1936 | | pagina 1