Een Hollandsche vloot
historie geworden
Argentinië verwekt
groote sensatie
De kroning van
Koning Edward
De stakingen in
Frankrijk
Het nieuws van heden
is
FLANDRIA'S LAATSTE
REIS UIT AMSTERDAM
De onlusten in
Palestina
Ook dr. Schacht
wil koloniën
Badoglio komt te
Suez aan
DE BAROMETER
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
NASSAULAAN 51 - TELEFOON 13866
ABONNEMENTEN:
voor Haarlem en Agentschappen per
week 25 cent; per kwartaal f 3.25; per
post, per kwartaal f3.58 bij vooruitbetaling
DAGBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866
ZATERDAG 30 MEI 1936
Ochtendblad
TWEE EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 19974
De eens zoo trotsche reeks pas
sagiersschepen van den
K. H. L. behoort tot
het verleden
Weemoedig afscheid te
IJmuiden
Over het algemeen is de toestand
iets kalmer
Verkiezing van Léon
Blum betwist
Het Weer llll!lllllllinilllllllllllllllllllllllllllllllilll§
Een duidelijke uitspraak als voor
woord in een boekje
Hooge ambtenaren als
smokkelaars
Joego-Slavië voor een half mil-
lioen dinar benadeeld
Een verzoek te Genève om een
bijzondere zitting van de
Volkenbond s-Assemblée
Een agenda met uiterst
belangrijke punten
De Negus te Gibraltar
i I
In Belgrado is een internationaal politie-congres gehouden
Proclamatie op verschillende
plaatsen te Londen plechtig
voorgelezen
DE NALATENSCHAP VAN
ADMIRAAL BE ATT Y
SöOSïE3~T
Een accoord tusschen directie
en arbeiders der Renault-
automobiel fabrieken
Het aantal stakers nog
boven de 50.000
Verscherpte Duitsche
deviezenbepalingen
BERICHT
DE NIEUWE HAARLEMSCHE
COURANT zal op Tweeden Pink
sterdag en Dinsdagmorgen niet
verschijnen.
DE DIRECTIE
Luilak
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 et., ingez.
mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek.
4"if-.
1
V
(Van onzen specialen verslaggever)
Grijze wolkenlucht en November-
guurte in den doorstaanden Westen
wind, die recht uit zee blaast over
de sluizen van IJmuiden. Twee pas
sagiersschepen schuiven langzaam
in de groote sluiskolk. Het zijn de
uitvarende Stuyvesant en Simon
Bolivar van de K.N.S.M. Nog 'n
schip komt het kanaal af: twee
zwart gebiesde, gele schoorsteenen
boven witte dekken. Een boot van
de Nederland? Men tuurt en tuurt.
Dan ontcijfert één den naam:
Flandria. En dan weten allen: het
laatste passagiersschip van den
K.H.L. verlaat voor goed het
vaderlandsche water, verkocht naar
Frankrijk.
Tusschen half vier en vier uur wordt Vrij
dagmiddag de Flandria te IJmuiden geschut.
Als laatste, na de beide K.N.S.M.-schepen,
vaart zij in de kolk, waar het is, alsof het schip
beschaamd achteraf blijft. En als de sluisdeur
naar zee zich opent, verlaat de Flandria ook
pas de sluis, als de beide West-lndië-vaarders
reeds een ruimen voorsprong hebben.
Het is ook een scherpe tegenstelling. De
Simon Bolivar en de Stuyvesant, vol leven
en bedrijf. Zij vervoeren passagiers, zij ber
gen vracht, zij hebben mail aan boord, zy
gaan uit, maar zij komen terug. Van de
Bolivar wappert de vaderlandsche driekleur
met gekroond anker in de witte baan. De
kapitein van het schip maakt deel uit van
de marine-reserve! De Flandria echter
schijnt een doodenschip. Leeg zijn de dek
ken, geen mensch voor, geen mensch
achter. Het Geusje wappert niet van den
neus, geen post-, geen maatschappijvlag.
Alleen de seinvlag P, de Blue Peter, de
vlag van het vertrek.
De bemanning, de passagiers van de andere
schepen, de belangstellenden op de sluis, zij
kijken onwillekeurig naar het scheidende schip.
Het ligt daar nog zoo mooi met de stapeling
van zijn hagelblanke dekken, de fier geheven
schoorsteenen, de regelmatige rijen sloepen aan
weerszij. Straks, in Le Havre, zullen de Fran-
schen dat mooie wit een geelbruin kleurtje
geven, niet zoo lastig om schoon te houaen.
De pijpen worden rood wellicht, en de vermel
ding Flandria-Amsterdam verdwijnt. Toch is
het niet goed een schip een anderen naam te
geven, wil het zeemansgeloof.
De Flandria vertrekt naar haar nieuwe be
stemming. De passagiersvloot van den K.H.L.,
de eens zoo fraaie, luxueuze schepenserie, be
staat niet meer.
Zij verdwenen: Brabantia, Limburgia.
Gelria, Zeelandia en thans de laatste, ook de
Flandria. Nog veertien dagen heeft het schip
bij den K.H.L. aan de kade gelegen, vanwaar 't
zoo vaak naar Zuid-Amerika of voor een
zomerkruistocht vertrok. De laatste dagen lag
de Flandria by de Ned. Dokmaatschappij, om
nog eenmaal voor de uitvaart te worden na
gezien.
Daar gaat de Flandria de sluiskolk uit.
Plots heugen wij ons, hoe wij eens dat
zelfde schip zagen vertrekken met Mgr.
Jansen z.g., met Mgr. Lemmens, met de
Nederlandsche delegatie naar het Eucha
ristisch Congres. Welk een verschil, toen
en nu! Twee jaar geleden het schip met
zijn feestelijk licht, de salons en promenade
dekken vol passagiers, een en al bedrijf,
voor en achter, dat langzaam, als een
sprookje, verdween in het schemerdonker
van den zomeravond. Thans de hooge.
Het huisaltaar, geplaatst in een der salons,
dat tijdens den tocht van de „Flandria" naar
het Eucharistisch Congres te Buenos Aires
gebezigd werd
leege boot, ergens een enkele man aan
boord, welke zijn laatste reis aanvaardt
onder Nederlandsche vlag.
Wij verlaten de sluis, maar onwillekeurig
zien wij om. Nog eens en nog eens, om nog
even met den blik te grijpen de vertrouwde
contouren van het schip, dat wij zoo vaak be
groette aan de Amsterdamsche kade. Verder
en verder schuift het weg, dan verdwijnt het
achter de koepeling van het fort de grauwe
zee tegemoet. Een stuk historie in den ontwik
kelingsgang der vaderlandsche zeevaart is af
gesloten. Een Hollandsche vloot behoort tot
het verleden.
Flandria, vaar wel.
JERUZALEM, 29 Mei (Reuter) Op ver
scheidene plaatsen in Palestina zijn bom
men ontploft, doch slechts één doode is
hierby gevallen, een Arabier werd gedood
door de bom, welke hü bü zich had.
De politie heeft uitgebreide maatregelen ge
nomen, de stalen helmen worden weer door
politie en militairen gedragen, nadat deze twee
dagen thuis waren gelaten.
Een aantal dagbladen is verboden wegens het
verspreiden van valsche berichten.
In Joodsche kringen zijn de gebeurte
nissen der laatste weken een voorwerp van
groote bezorgdheid. De Joodsche uitvoe
rende raad heeft besloten een campagne
te openen voor de stichting van een hulp
fonds van 500.000 pond sterling.
De benoeming van Ormsby Gore tot Enge-
lands minister van Koloniën is in Joodsche
kringen met voldoening ontvangen, daar men
hem als een vriend van het zionisme beschouwt.
Over het algemeen is de toestand thans kalm.
In de steden Es Salt en Amman in Trans-
jordanië is een sympathie-demon Vratie ge
houden door de Arabieren voor hun siamge-
nooten in Palestina.
Emir Abdullah waarschuwde degenen, die
aanspoorden tot staking.
PARIJS, 29 Mei. (A. N. P.) In de Kamer
komen dagelijks verzoeken tot ongeldigverkla-
ring van verkiezingsresultaten binnen. Heden
werd zelfs een tegen de verkiezing van Léon
Blum gericht protest ontvangen. De tegen-
candidaat van Blum, Sabatier, beweert, dat
Blum en zijn politieke vrienden door aanwen
ding van geweld het verkiezingsresultaat te
hunnen gunste hebben beïnvloed.
Ook de verkiezing van den minister van
marine, Piétri, wordt betwist.
Verwachting: meest matige Westelijke
tot Noord-Westelijken wind, betrokken
tot zwaar bewolkt, waarschijnlijk eenige |j
regenbuien, kouder. |j
Verdere vooruitzichten; nog guur.
LONDEN, 29 Mei. De Dailly Telegraph
meldt uit Beriyn, dat met toestemming
van hoogerhand een boekje is gepubliceerd:
.Koloniën of niet?" waarin rijksminister
dr. Schacht een voorwoord heeft geschre
ven.
Dr. Schacht verklaart, dat Duitschland in
zijn oude koloniën een kostbare uitbreiding
vond voor zijn grondstofbronnen, zijn handel
en kolonisatie-behoefte. De laatste ontwikke
ling heeft aangetoond, dat deze absoluut nood
zakelijk zijn voor een overbevolkt industrie
land.
Daarom acht dr. Schacht het economisch
en politiek onmogelijk Duitschland het be
stuur over zijn oude koloniale bezittingen
te onthouden.
BELGRADO, 29 Mei. (Reuter.) Het blad La
Pravda publiceert bijzonderheden over de ver
leden week ontdekte ernstige smokkelzaak,
waarbij gebruik is gemaakt van diplomatieke
voorrechten, en waardoor twee hooge ambte
naren aan het ministerie van buitenlandsche
zaken, Novakowitsj en Bodi, met vervroegd pen
sioen zijn gegaan. Met medeplichtigheid van
een buitenlandschen legatie-secretaris, die daar
na is teruggeroepen, hebben beide ambtenaren
met valsche douaneverklaringen luxe meubelen
in Joego-Slavië ingevoerd. De staat is hierdoor
voor een half millioen dinar benadeeld. Bodi
zou naar Italië ontkomen zijn.
GENEVE, 29 Mei (Reuter) De
regeering van Argentinië heeft een
verzoek ingediend voor het houden
van een bijzondere zitting van de
Volkenbonds-Assemblee in de ko
mende maand, en als punten der
agenda voorgesteld:
1. De sancties.
2. Het vraagstuk der erkenning
van de annexatie van Abessinië.
3. De hervorming van het Vol
kenbondspact.
Het verzoek van Argentinië om de Vol-
kenbonds-Assemblée de volgende maand
op 16 Juni byeen te roepen, heeft in Lon-
densche diplomatieke kringen een enorme
sensatie verwekt, daar men dit initiatief
beschouwt als het einde van de gematigde
politiek, die de Volkenbond sinds de an
nexatie van Abessinië heeft gevoerd.
Eden is reeds met Pinkstervacantie en keert
eerst volgende week naar Londen terug. Het
is dus onwaarschijnlijk, dat de regeering thans
haar houding ten aanzien van het Argen-
tijnsch voorstel bepaalt.
GENEVE, 29 Mei (Reuter). Op 4 Juni as.
komt de internationale arbeidsconferentie bij
een. Van de acht op de agenda staande pun
ten hebben vijf betrekking op het vraagstuk
der 40-urige werkweek. Italië zal een volledige
delegatie sturen. Ook de Ver. Staten en Japan
zullen vertegenwoordigd zijn. Duitschland daar
entegen heeft zich uit de internationale ar
beidsorganisatie teruggetrokken.
GIBRALTAR, 29 Mei. (Reuter.) De Negus
heeft het noenmaal gebruikt met Harrington,
den gouverneur van Gibraltar, en begaf zich
vervolgens per auto naar zijn hotel, waar hij
met zijn familieleden op het balcon verscheen,
en door een talrijke menigte werd toegejuicht.
w i v
LONDEN, 29 Mei (Reuter). Met het tra
ditioneels ceremonieel hebben de herauten van
het koninklijk hof in schilderachtige costuums
vanochtend aan het St. James paleis en op
andere plaatsen te Londen mededeeling gedaan
van den kroningsdatum van Koning Edward
VIII.
Zooals reeds gemeld, heeft de Koning gis
teren een order in Council onderteekend, waar
bij de 12e Mei 1937 werd vastgesteld als datum
voor de kroningsplechtigheid.
De proclamatie werd op vier plaatsen voor
gelezen: bij het St. James paleis, aan Charing
Cross, op den hoek van Chancery Lane en
Fleetstreet en tenslotte by de beurs.
Het gezelschap, dat o.m. bestond uit den Earl
Marshal, den hertog van Norfolk, de Officers
of Arms en Sergeants at Arms, werd geëscor
teerd door een detachement van de Royal Horse
Guards. In den stoet-reed voorts medé de op
perstalmeester van Westminster, de markies
van Salisbury.
Volgens de traditie moest vergunning worden
gevraagd voor toelating tot de city.
De Lord Mayor van Londen, sir Percy Vin
cent, was gekleed in zwart met goud afgezet
ambtsgewaad. De aldermen en sheriffs waren
in het scharlaken gekleed.
De Lord Mayor en zyn gezelschap vertrok
ken tegen tien uur van Mansion House en be
gaven zich naar de grens van de City, de
Temple Bar.
De stoet werd voorafgegaan door stedelüke
trompetters. Een van de leden van het gevolg
van den King of Arms antwoordde op de vraag
„who comes there?" „De Officers of Arms van
Z. M. die toelating tot de city verzoeken om de
kroning van Koning Edward VIII te proclamee-
ren". Na eenige plichtpleging werd de procla
matie voorgelezen, waarna de Lord Mayor en
zijn gevolg zich bij den stoet aansloten.
Na afloop der plechtigheid had een ontvangst
plaats in Mansion House.
LONDEN, 29 Mei. Volgens de bladen heeft
admiraal Beatty, "die "op 11 Maart j.l. is over
leden, 173.902 pond nagelaten, waarop 31.451
pond successierecht is betaald. Dit is het hoog
ste bedrag dat ooit door een admiraal is nage
laten.
■■■HliiiBHE
«SS
p -V"
Het gaat er in Palestina „Spaansch" toe. Een reisgezelschap bij Jeruzalem onder
bescherming van Engelsche soldaten
PARIJS, 29 Mei (Reuter) Volgens de
Paris Soir overschrijdt het aantal stakers
in Frankrijk thans de 60.000.
De arbeiders van verscheidene automo
bielfabrieken hebben zich bij de stakings
beweging aangesloten.
Jouhaux, de algemeene secretaris van de
Confédération Générale du Travail, aismede
Racamond en Belin, hebben 'n onderhoud ge
had met Léon Blum over de eischen der ar
beiders en de bezetting der fabrieken rondom
Parys.
Tusschen een delegatie der arbeiders en
de directie van de Renault-automobiel-
fabrieken is een accoord tot stand geko
men.
Het aantal stakers, dat door Frossard,
den minister van arbeid, in de wandelgan
gen van de Kamer was aangeduid op 90.000,
is door dit accoord teruggeloopen tot 50.000.
Beide partijen zijn overeengekomen, dat een
verhooging van de laagste loonen binnenkort
zal worden bestudeerd, dat de arbeidersgedele
geerden, die belast zijn voeling te houden met
de vakvereenigingen over de bespreking van
een collectief contract, hiervoor den noodigen
tijd zullen krijgen, dat de loonen van 28 Mei
des morgens tot 29 Mei des middags zullen
worden uitbetaald en dat de werkzaamheden
voor verbetering der kleedlokalen en toiletge
legenheden zullen worden voortgezet. Zoodra
het accoord geteekend is, zullen de arbeiders
de fabrieken verlaten. Het werk wordt op 2
Juni a.s. hervat.
Het personeel van de vliegtuig- en motoren-
fabriek Gnome et Rhone is in staking gegaan.
Nader wordt geseind:
Bij de fabrieken van Gnome et Rhone is het
werk op de volgende voorwaarden hervat: ver
hooging van loonen, afschaffing van extra
uren, betaalde vacantie, erkenning van de ge
delegeerden der arbeiders, recht tot vereeniging
en betaling van alle stakingsuren.
Hedenavond om 19.10 werden de roode vlag
gen, die op de fabrieken van Renault woeien,
door de stakers ingetrokken en begon de uit
tocht der arbeidersploegen, zonder eenige orde
verstoring.
SUEZ, 29 Mei (Reuter) Het Italiaansche
schip „Arboree" aan boord waarvan de on
derkoning van Abessinië, maarschalk Badoglio
naar Italië reist, is hier hedenochtend aange
komen.
BERLIJN, 29 Mei. (Reuter) Een reeks be
palingen is afgekondigd, dienende om de geld-
onttrekkir.gen tegen te gaan, waardoor de de-
viezenvoorschriften zijn verscherpt. De vergun
ning om tien mark maandelijks uit te voeren
voor de ondersteuning van ouders, die zich in
het buitenland bevinden, is nog slechts toe
gestaan vóór directe ouders.
Deze vergunning van 10 mark mag niet ge
bruikt worden om aankoopen van buitenland
sche goederen te doen. Ook kunnen Duitsche
burgers zich voortaan b.v. op buitenlandsche
bladen alleen abonneeren door bemiddeling
van de rijkspost. By een reis naar het buiten
land mogen 10 mark worden meegenomen.
DE NIEUWE TRANSFEROVEREENKOMST
MET DUITSCHLAND GEPARAFEERD.
Argentinië verwekt groote sensatie.
De stakingen in Frankrijk; accoord bereikt in
de Renauit-antomobielfabrieken.
De toestand in Palestina.
Onderkoning Badoglio arriveert op zijn reis
naar Italië te Snez.
Ook Dr. Schacht wil koloniën.
De staking in de bouwvakken te Belgrado,
Memorie van antwoord aan de Tweede Ka
mer over het wetsontwerp, houdende bepalin
gen tegen oververmoeidheid van chauffeurs.
Benoemd tot vice-president van den Raad van
Indië de heer C. van den Bussche, thans lid van
dien Raad.
Commissie van advies ingesteld nopens concrete
uitbreiding van de economische samenwerking
met Nid.-Indië.
Flandria's laatste reis uit Amsterdam.
Beurs van New York; Opening onregelmatig,
later stemming vaster.
O
Oude volksgebruiken hebben een
taai leven. Soms schijnen ze uit te
sterven tot er onverwacht weer nieuw
leven wordt ingeblazen. Het luilak-
vieren op Zaterdagmorgen voor Pink
steren wil er ook nog niet uit. Jam
mer, zeggen de menschen die soms
van ergerlijke baldadigheid der straat
jeugd overlast hebben. Het bekrassen
en vernielen van andermans goed le
vert dan ook waarlijk geen aardigheid
op. Zoo is er meer. Maar voor den
uitroep „gelukkig" van hen die blij
zijn over het voortleven van kemige
volksgebruiken voelen wij voor ons
meer, al zullen we dan soms wat door
de vingers dienen te zien. Dat moeten
we trouwens meer in het leven. Doch
de warme bollen die na den oorlog op
verschillende plaatsen weer in eere
hersteld zijn, zal men niet gaarne
missen. En wanneer dan de „luilak"
hierop tracteeren moet en voor luilak
wordt uitgemaakt, dan is dat een les
tegen lang slapen en te laat komen.
En zoo'n les, één keer per jaar door
een schilderachtig volksgebruik gege-
pen, dat kleur en leven schenkt aan
onze samenleving, kan geen kwaad.
Zoo'n volksgebruik blijve in eere
maar dan dient er daarom juist ge
waarschuwd tegen geestlooze, nare
baldadigheid.
Stand op Zaterdag 1 uur vjn.: 756.4
yorige stand: 758.9