Z7
■a
De moord in den
IJpolder
DE 4e SEPTEMBER
NIJMEEGSCHE SOCIALE
STUDENTENDAG
DINSDAG 9 JUNI 1936
Prof. dr. J. A. Veraart over het
d evaluatie-vraagstuk
DE STABILITEIT VAN DE
POU-DU-CIEL
Men gaat voort met proeven nemen
Grondwetsherziening
Rapport zou gereed zijn en
spoedig gepubliceerd worden
R. K. S. P. IN WEST-BRABANT
EN ZEELAND
Een landdag te Bergen op Zoom
in September e.k.
DE NIEUWE SPELLING
Van honger hand bedreigd?
Veertig jaar ridder M. W. O.
Sociale Studiedag
te Seppe
Prof. mr. dr. Ch. Raaymakers S.J.
over de ordening in het
economisch leven
ZOETW ATERVISSCHERIJ
Tot verleening van steun
overgegaan
Radio-berichten voor de haring-
visscherij
Haagsche gemeente
raad
Voorstel tot aankoop van den
Dierentuin verworpen
VOORLICHTINGSWERK
Organisatie der cursussen
besproken
NIEUW HEEMSCHUTRESTUUR
Vet- en spek-exporteurs
Op heeterdaad betrapt
Berucht inbreker zat in de huis
kamer onder de tafel
Huzaar bij oefeningen
verdronken
Van een drijfzak gegleden en in
de gracht omgekomen
AANSLAG TE DEN BOSCH
Dader tot een jaar gevangenisstraf
veroordeeld
DIEFSTAL VAN RIJWIEL-
PLAATJES
Wederom een arrestatie
te Groningen
STOOMPONTEN VERKOCHT
Zijn nieuwe feiten aan het
licht gekomen?
Prof. Waterman 25 jaar ingenieur
UIT DE STAATSCOURANT
Onderscheidingen
Kon. Ind. Landmacht
G rond belasting
DOOR PETER BARON
Prof. dr. J. A. Veraart hield op den Maandag
gehouden Nijmeegschen Socialen Studentendag
ter inleiding van het aan de orde gestelde on
derwerp een algemeen oriënteerende beschou
wing over het vraagstuk der devaluatie.
Een volkomen geoorloofd wetenschappelijk
Uitgangspunt is, volgens spr., de herstelde wel
vaart van het Nederlandsche volk.
In Nederland moeten alle krachten erop ge
richt zijn om tot een zoo spoedig mogelijk her
nemen van de oude, machtige internationale
economische positie, de positie van 1890 tot 1914,
te komen, de positie, waarmee Nederland en
Indië als producenten van grondstoffen en edele
fabrikaten, vrachtvaarders en handelaren, on
danks alle misère van groote volksdeelen een
onvergelijkelijke wereldplaats hebben inge
nomen.
In deze positie ontmoeten wij het geld als
een misschien aan velen antipathieke, maar
daarom niet minder reëele economische groot
heid. Hier is misschien de waarschuwing in te
sluiten, dat de machtige geldgroep evenmin als
eenige andere belangengroep invloed moet krij
gen op de staatsmacht en dat zij als neven-
regeering met alle ten dienste staande midde
len moet worden geweerd.
Het geld is niet meer de dienaar der ruil-
transacties in reëele goederen en diensten. Het
is steeds meer geworden een zelfstandige eco
nomische macht.
Alles heeft geleid tot de ervaring, dat het
geld een heerscher, een tiran werd. Geld
werd gezocht als bondgenoot in den economi-
schen strijd van volk tegen volk een strijd,
als alle strijd tot schade van de volken en
de menschengemeenschap.
Maar midden in zulk een gigantischen strijd
naar ahsolute normen zoeken is een onmoge
lijkheid. Als land na land een middel van in
zich bedenkelijken aard grijpt, kan voor een
land, het meest huiverig voor avonturen als
het onze, het uur slaan, om wille van lijfs
behoud hetzelfde middel te gebruiken.
Wat in 1931 zeer waarschijnlijk een weldaad
Was geweest voor ons volk in zijn geheel zij
het ook met groote schade voor verschillende
groepen is dit misschien niet meer in 1936.
Er is sindsdien al weer zooveel in het inter
nationaal economisch leven veranderd. De han
delspolitieke positie van land tegenover land
is door handelsverdragen en clearingsystemen
al weer grondig gewijzigd. Prof. Eijskens van
Leuven devaluïst wees er nadrukkelijk op
en alle gegevens hebben het sedert zijn Haag
sche rede bevestigd dat de devaluatie voor
den export van België niets heeft beteekend.
Het is wel zeer de vraag, of devaluatie voor ons
thans nog poorten zou openen, die sedert het
begin der wereldcrisis werden gesloten.
De koopkacht van groote deelen onzer be
volking is geweldig besnoeid. Is het mogelijk,
Zonder groote ellende, daar nog aan toe te voe
gen een nieuwe vermindering van die koop
kacht, door een stijging van prijzen, hoe gering
de devaluïsten die ook meenen te mogen voor
stellen?
Voor devaluatie blijft pleiten dat aanpassing
Van binnenlandsch en buitenlandsch prijsniveau
(vooral nu een energiek aantasten van de vaste
lasten voorloopig wel van de baan schijnt) moei
lijk anders te verkrijgen is en dat internationale
stabilisatie wel op geen andere wijze schijnt te
kunnen worden voorbereid.
Op twee punten vestigde spr. nog in het bij
zonder de aandacht. Vooreerst op de moreele
zijde van het vraagstuk. Hierbij wordt ontzaglijk
overdreven. Volgens spr. wordt de zedelijkheid
Van het geldstelsel uitsluitend door de eischen
van het algemeen belang bepaald.
Tenslotte wijst spr. er op, dat men toch vooral
de beteekenis van het vraagstuk niet moet
overschatten. Het heil van Nederland hangt
hiet af van de beslissing: al of niet devaluatie.
He nieuwe inschakeling in het internationale
Wereldverkeer, de bestrijding van den grootsten
gruwel, de werkloosheid en zooveel meer zijn te
bereiken met den kloeken arbeid van een re
geering, die de geheele en zeer groote kracht
Van Nederland op economisch gebied organi
seert en ordent. Op dit gebied is, helaas, door
onwil en onkunde ontzaglijk veel verzuimd.
Haarheen te stuwen, is de taak der economische
Wetenschap, wier analyse de mogelijkheden in
overvloed aanwijst.
De Nederlandsche Vereeniging ter beoefening
der Kleine Luchtvaart schrijft ons: Door samen-
Werking van de heeren Ir. A._G. van Baumhauer
Van den Rijks-studiedienst voor de Luchtvaart,
to. Schulz, student aan de Technische Hooge-
school te Delft, M. Yominicus, van dfen Bussche,
Volontair bij eerstgenoemde dienst en den tech-
hischen dienst van de Nederlandsche Vereeni
ging ter beoefening der Kleine Luchtvaart, is
het thans gelukt na vele proefnemingen en be
rekeningen om een weg te vinden, waarlangs zeer
Waarschijnlijk met succes gezocht kan worden
baar verbetering van de langs-stabiliteit van het
Pou-type, speciaal de Nederlandsche Pou, de P.
H. E. D. O.
Na het beëindigen van de eerste proeven met
het model van de 2 H.-E. D. O., is er een ver
gelijkende studie gemaakt tusschen de gelijksoor
tige proeven, genomen te Amsterdam, Issy-les-
Moulinaux in Frankrijk en te Lwow, in Polen.
In de eerste plaats viel bij vergelijking van de
tabellen op, dat hoe minder de voorvleugel de
achtervleugel bedekte, hoe grooter de langs-sta
biliteit werd. Vooral sterk kwam dit uit bij de
te Lwow genomen tunnelproeven.
Dit gegeven werd onderzocht by verschillende
stand'en.
De gevonden stabiliteit bleek te Lwow het
grootst te zijn, waar men de onderlinge bedek
king van de vleugels het kleinst had genomen.
Naar aanleiding hiervan is de mogelijkheid
onderzocht, of het doende was een der vleugels
te verschuiven, aan een bestaand toestel. Bij de
P. H.-E. M. kon dit geschieden met de achter
vleugel en wel door een afstand van den ach
terrand tot den tweeden langsligger.
Aan e'en model is het vanzelf sprekend veel
gemakkelijker uit te voeren en dit is dan ook
gedaan en met dit veranderde model zijn weer
enkele provisorische proeven genomen, waarvan
het resultaat bevredigend is, maar nog niet vol
maakt. Nieuwe proeven zullen moeten bewijzen
of een nog verdere verschuiving van de vleugels
een absoluut gunstige uitkomst zal geven. De
stbiliteit is door deze verschuiving aanmerkelijk
verbeterd, voorzoover dat althans is na te gaan
aan een, in een tunnel opgehangen model, maar
is nie tvolmaakt. Mocht het verder verschuiven
noodig blijken, dan geeft dit aan een bestaana
toestel natuurlijk ernstige complicaties, daar
men niet tot in het oneindige daar mee kan
doorgaan.
Giften voor de proeven in den timnel en voor
de eventueele verbouwing van de toestellen kun
nen worden gestort op gironummer 114879 van
de administratie van de Ned. Ver. ter beoefening
der Kleine Luchtvaart (ten name van W. J.
Daan, Amsterdam).
Naar het „Handelsblad" ter oore komt, zou
Maandag de Staatscommissie tot voorbereiding
der Grondwetsherziening het door haar opge
maakte rapport onderteekenen. Er zou een vier
tal minuerheidsnota's aan toegevoegd worden,
loopende over het vraagstuk der drukpersvrij
heid, de kwestie van de revolutionnaire volks
vertegenwoordigers, de schadeloosstelling voor
het Tweede Kamerlidmaatschap en de eventu
eele instelling van de functie van Staatssecre
taris.
De kans schijnt groot te zijn, dat men het
daarheen zal trachten te leiden, dat het rap
port met de bijbehoorende nota's zeer spoedig
openbaar zal worden gemaakt en publicatie
hiervan niet zal wachten op vaststelling door de
regeering van de door haar in te dienen ont
werpen.
Volgens de Volkskrant worden maatregelen
getroffen om een grooten gewestelijken landdag
van de R.K. Staatspartij te houden in Bergen
op Zoom voor West-Brabant en Zeeland. Het
ligt in de bedoeling dezen landdag omstreeks
September te doen plaats vinden.
De „Vereeniging tot vereenvoudiging van onze
spelling" hield Zaterdag 6 Juni, onder voorzit
terschap van prof. dr. J. J. Salverda de Grave,
haar jaarlijksche algemeene vergadering.
De voorzitter sprak over den stand der spel
lingkwestie op dit oogenblik. Hij heeft hooren
verluiden, dat, juist nu, volgens het getuigenis
van inspecteurs en directeuren van hoogere
burgerscholen, na zooveel jaren van spellingver
warring, de zoo noodzakelijke eenheid zich in
de scholen heeft gevestigd, deze van hooger hand
wordt bedreigd.
Tenslotte trok spreker een parallel tusschen
de spellingkwestie in Frankrijk en ben onzent en
deed uitkomen dat, door de invoering der
spelling-Marchant, ons land een voorbeeld voor
anderen is geworden.
In een motie, die met algemeene stemmen
werd aangenomen, betuigde de vergadering
haar instemming met den inhoud van een
adres, dat door het hoofdbestuur aan den
ministerraad was gezonden.
Voorts werd aan het hoofdbestuur opgedra
gen, zoo mogelijk, dat adres mondeling toe te
lichten in een onderhoud met den minister van
Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen.
Maandagmiddag is in de Prins Hendrik-ka
zerne te Nijmegen officieel gehuldigd de heer
P. J. van den Wollenberg, die veertig jaar dra
ger is van de Militaire Willemsorde, hem inder
tijd als soldaat van het Indische leger verleend
voor zijn heldhaftig optreden op Atjeh.
Hij werd gehuldigd door het gemeentebestuur,
door overste De Cock van Leeuwen en door den
commandant der Koloniale Reserve, kapitein
Van den Berg.
Voor de vierde maal werden in het Breda-
sche Diocees Sociale Studiedagen georgani
seerd, ditmaal in het retraitehuis te Seppe.
De studiedagen werden Zondagavond ingezet
met 'n plechtig Lof, waaronder Mgr. F. Frencken
een toespraak hield over de Katholieke Actie.
Spr. betoogde daarin, dat de leek, die deel
heeft in de hiërarchie der Kerk, een deel van
de priestertaak vervult. De bron, waaruit de
kracht voor dit apostolaat moet worden ge
put, is de H. Eucharistie.
Het was de heer A. B. Michielsen, die als
voorzitter van het organiseerend comité de
aanwezigen verwelkomde en een uiteenzetting
gaf van het onderwerp dezer sociale studieda
gen: „Bedrijfsordening" en „Katholieke Ac
tie".
Nadat besloten was een telegram van hulde
en trouw te zenden aan Z. H. Exc. Mgr. P.
Hopmans, werd het woord gegeven aan prof.
mr. dr. CIV. Raaymakers S.J., hoogleeraar aan
de Keizer Karei Universiteit te Nijmegen. Prof.
Raaymakers had tot onderwerp van zijn inlei
ding gekozen: „Ordening van het economisch
leven in het algemeen".
Na te zijn nagegaan, hoe het liberalisme in
de afgeloopen eeuwen gefaald heeft in zijn po
gen tot ordening van het economisch leven,
zette spr. uiteen, hoe thans getracht wordt en
dient getracht te worden naar ordening.
In dezen tijd van staatsbemoeiing en mono
polies wil men weer terug naar het oude indi
vidualisme, dat deze interventie niet kende.
Dat dit valsch is, is duidelijk. Het individua
listisch liberalisme kent niet de naastenliefde
en rechtvaardigheid, waardoor slechts ware or
dening kan plaats hebben.
Men klaagt over de inmenging van den
Staat, maar deze was noodzakelijk, omdat de
gevolgen van het individualistisch liberalisme
verschrikkelijk waren. De klacht over het op
portunistisch optreden van den Staat is ook
algemeen. De fout evenwel van de thans ge
volgde politiek is, dat zij het begrip Staat en
individu verwart.
Voor een juiste ordening van het bedrijfs
leven is noodig, dat het doel van het bedrijfs
leven vast staat. Dit doel kan met de rede
worden achterhaald. Vervolgens zal de orde
ning algemeen moeten zijn; zij mag niet in
onderdeelen van het bedrijfsleven geschieden.
Ten slotte zal er voor een doelmatige ordening
een differentiatie moeten zijn. Daarvoor zijn
de bedrijfsraden de meest geschikte instellin
gen.
Wij moeten radicaal een anderen weg in
slaan en daarbij ons op de eerste plaats er van
doordringen, dat het algemeen belang vóór het
individueel belang gaat. Een juiste synthese
van vrijheid en gebondenheid zal de juiste or
dening in het economisch leven brengen.
Met een dankwoord aan den inleider door
den voorzitter, den heer A. B. Michielsen, werd
de eerste dag besloten.
19 uur en 23.15 uur op golflengten 137 en 360
meter.
Van het Hospitaal-kerkschip hebben uitzen
dingen plaats om 9 uur en 17 uur op golf
lengte 163 meter (A.Z.T.).
Bij beschikking van den minister van Land
bouw en Visscherij is bepaald, dat steun zal
worden verleend aan de zoetwatervisscherij.
Aan zoetwatervisschers, die in de zoetwater
visscherij hun uitsluitend bestaan vinden, zal
op hun desbetreffende aanvraag een bedrag
worden uitgekeerd van ten toogste f 85 per
visscher; aan zoetwatervisschers, voor wie de
zoetwatervisscherij het hoofdmiddel van be
staan vormt, een bedrag van ten hoogste
f 50.per visscher.
De aldus verkregen gelden mag de visscher
uitsluitend aanwenden voor het aanschaffen,
vernieuwen of herstellen van visscherij-
benoodigdheden in den ruimsten zin.
Geen steun zal worden uitgekeerd aan vis-
schers, die voor steun in aanmerking komen
krachtens de Crisis-credietbeschikkinp 1936
(drijfwantvisscherij) en/of de crisis-steunbe-
schikking 1936 (zalmvisscherij), en aan belang
hebbenden in den zin der Zuiderzee-steun wet,
die door den rijksdienst ter uitvoering dier wet
zijn erkend als IJselmeervisschers.
Degenen, die voor steun in aanmerking wen-
schen te komen, moeten een verzoek indienen
om als georganiseerde te worden toegelaten
tot de Ned. Visscherijcentrale, Juliana van
Stolbergplein 34, 's Gravenhage.
Maandagochtend 8 uur is de reedersvereeniging
voor de Ned. haringvisscherij begonnen met
haar radio-uitzending van visscherij berichten
over het station Scheveningenhaven.
Evenals vorige jaren heeft de firma Wed. J.
van der Toorn Hzn., te Scheveningen, een ver
sterkten luidspreker aan de haven opgesteld,
welke de nieuwsberichten over de haven doet
klinken.
Des ochtends waren veel luisteraars aan
wezig om tijdingen uit en van de aanvoer-
havens te vernemen.
De zendtijd voor visscherijberichten van den
politiekruiser HJVÏs. Nautilus is 12 uur, 15 uur,
De Haagsche gemeenteraad heeft Maandag,
na uitvoerige discussie, het voorstel van B. en
W. tot aankoop van den Haagschen dierentuin,
met 21 tegen 19 stemmen verworpen.
Voorts werd de herstemming over het voor
stel, om in beginsel te besluiten tot opheffing
van het instituut der boventallige leerkrachten
bij het gewoon lager onderwijs en in de plaats
daarvan een aantal kweekelingen met akte
werkzaam te stellen.
Den vorigen keer staakten hierover te stem
men 22-22.
De heer Guit (R.K.), die den vorigen keer
heeft voorgestemd, verklaarde thans tegen te
stemmen, omdat hjj na nadere voorlichting
door onderwijsspecialisten tot de overtuiging
is gekomen, dat het voorstel niet in het belang
van het onderwijs is.
Uitgebracht werden 21 stemmen voor en
eveneens 21 stemmen tegen, zoodat het voor
stel is verworpen.
Dezer dagen hield de commissie inzake huis
houdelijke voorlichting te 's Gravenhage een
bijeenkomst met de leeraressen, die in den af
geloopen winter voorlichtingscursussen hebben
gegeven.
De bijeenkomst mocht zich in een zeer groo
te belangstelling verheugen. Ruim 150 leer
krachten, uit alle deelen van het land, hadden
aan de uitnoodiging der commissie gehoor ge
geven. De beteekenis der bijeenkomst werd
vergroot, doordat de beide inspectrices van het
nijverheidsonderwijs voor meisjes, mej. M. M.
A. Michels en mej. J. F. Beumer haar geheel
bijwoonden, terwijl ook de heer Meyer de Vries,
hoofdinspecteur voor de werkverschaffing, van
zijn belangstelling deed blijken.
De vergadering werd gehouden in de huis
houdschool voor meisjes aan de Laan van
Meerdervoort. Zij werd 's morgens te elf uur
met een welkomstwoord van de voorzitster,
mej. E. Mesdag, geopend, waarna mej. Michels
een algemeen inleidend woord sprak, waaruit
duidelijk bleek hoeveel belangstelling de in
spectie voor het voorlichtingswerk koestert.
Daarna spraken verschillende deskundigen
over de organisatie der cursussen. Achtereen
volgens voerden het woord: mej. Derksen over
de organisatie in het algemeen, mej. Simmer-
mans over cursussen in naaien en mej. De Veer
over cursussen in kinderverzorging. Deze in
leidingen lokten levendige besprekingen uit,
waarbij de heer Meyer de Vries gelegenheid
vond zijn groote persoonlijke belangstelling en
waardeering voor het werk der commissie te
uiten.
Des middags werd de door de commissie ver
vaardigde film over huishoudelijke voorlichting
vertoond.
Aan hei, eind van den middag vertrokken de
deelneemsters in autobussen naar Kijkduin,
waar in badhotel „Wilhelmina" de organisatie
van het voorlichtingswerk en de mogelijkheden
van financieelen steun werden besproken.
De Bond „Heemschut" hield Zaterdag, zooals
gemeld, in het Amstelhotel te Amsterdam zijn
jaarvergadering, waarin tevens het zilveren ju
bileum van den Bond werd herdacht.
Bfj de bestuursverkiezing zijn tot leden van
den bond gekozen: mr. A. Ie Cosquino de Bus-
sy, secretaris van het genootschap Amsteloda-
num, W. H. Schukking, secretaris van de stich
ting Menno van Coehoorn, ir. J. Gratama, be
stuurslid der Ver. Hendrik de Keyser, dr. J. A.
Bierens de Haan, J. W. Verdenius, tuinarchi
tect te Groningen en J. J. Talsma, 'burgemees
ter van Eenkum.
De aftredende bestuursleden A. A. Kok, J. R.
Koning en mr. W. C. Wendelaar werden her
kozen.
Na een gemeenschappelijke koffietafel werd
een boottocht door de Amsterdamsche grachten
en havens gemaakt. In den namiddag reci
pieerde het bestuur op het texTas van het Am
stelhotel
In de Eindhovensche en Meierijsche Courant
van 7 Maart 1936 kwam het bericht voor, dat
op initiatief van den heer Ph. Doornen te Eind
hoven was opgericht de stichting Vereeniging
Nederlandsche vet- en spekexporteurs, waar
van het bestuur werd gevormd door de heeren
Ph. Doornen, voorzitter; Jos. Ronnen, secre
taris, beiden te Eindhoven en W. Verhoeven te
Tiel. Het bericht wekte den indruk, dat de heer
Doornen .n contact staat met den minister van
Landbouw en Visscherij.
Naar wij echter van bevoegde zijde verne
men, wenscht de minister van Landbouw en
Visscherij geenerlei relatie met den heer Doo
rnen te onderhouden.
De man, die 's winters de vogels voe
dert, wil voor het eerst op zijn balkon
ontbijten.
In een woning aan de Odulphusstraat te Delft
werd Zondag door de bewoners onder de tafel
in de huiskamer een man aangetroffen. Met
vereende krachten werd hij gegrepen en aan
de politie overgeleverd. Hij was in het bezit
van inbrekerswerktuigen en bleek te zijn de
42-jarige W., een berucht inbreker, behoorende
tot de bende van de Rotterdamsche „zware
jongens".
Sedert 1914 werd hij herhaalde malen wegens
diefstal en inbraak veroordeeld, in 1930 nog tot
vijf jaren gevangenisstraf.
Maandagmiddag is in de gracht achter de
kazerne te Deventer de dienstplichtige huzaar
de Haan, uit Friesland afkomstig, bij oefenin
gen met den zgn. drijfzak verdronken.
Het ongeluk heeft zich als volgt toegedragen:
Des middags hadden oefeningen met den
drijfzak plaats. Tijdens deze oefeningen moest
de Haan met den zak 't water oversteken. Hij
is daarbij te water geraakt. Aanvankelijk wist
hij zich drijvende te houden, toen evenwel
bleek, dat hij den wal niet zou kunnen bereiken,
sprong de huzaar van der Reide te water, om
te trachten de Haan op het droge te brengen.
De Haan greep v.d. Reide echter bij een der
armen, zoodat beiden naar de diepte zouden
zijn gegaan, ware het niet, dat de wachtmees
ter Mensink te hulp kwam. Hij slaagde er in
van der Reide uit den greep van de Haan te
'oevrijden en dook daarna verscheidene keeren,
helaas tevergeefs, naar de Haan. Het gelukte
eerst later de Haan boven te brengen. Kunst
matige ademhaling mocht toen niet meer baten.
Het Gerechtshof te 's Hertogenbosch wees in
hooger beroep arrest tegen den constructie -
arbeider J. W. O. uit Nijmegen, die door de
Rechtbank te 's Hertogenbosch veroordeeld was
tot een jaar en zes maanden gevangenisstraf
wegens een revolver-aanslag, gepleegd op zijn
vrouw en een zekeren J. Vos op 14 September
1935 te Hertogenbosch. Het hof veroordeelde
hem tot een jaar gevangenisstraf; de eisch was
vier jaar.
De diefstal op groote schaal van rijwiel
plaatjes te Groningen blijft aanhouden. Nadat
Zaterdag 30 Mei naar aanleiding hiervan drie
jongelieden gearresteerd waren, volgde vorige
week Donderdag een arrestatie van twee an
dere personen. Maandag is wederom wegens
diefstal van rijwielplaatjes een jongeman aan
gehouden en wel de 18-jarige A. V., woonachtig
te Groningen. De jongen is ter beschikking van
den Officier van Justitie gesteld. Het uitge
breide onderzoek duurt voort.
Naar wij vernemen zijn de twtee groote
stoomponten „Enkhuizen" en „Leeuwarden"
voor vervoer van passagiers en spoorrijtuigen
der Staatsspoorwegen van Enkhuizen naar
Stavoren verkocht aan een Nederlandschen en
buitenlandschen kooper. De dienst wordt nog
alleen onderhouden door de pasagiersvaartui-
geu.
Het Amsterdamsche Gerechtshof, onder pre
sidium van Mr. Joh. M. Jolles, zette Maandag
middag in een extra-zitting de behandeling
voort van de strafzaak tegen den 35-jarigen
arbeider C. S., die er van wordt verdacht in den
nacht van 27 op 28 September 1933 in den
grooten IJpolder den boerenknecht Gerrit Ver
hoeven te hebben doodgeschoten.
De verdediger Mr. H. G. Stibbe zou aan het
woord komen.
De advocaat-generaal Mr. Reiling had ech
ter een verrassing in petto.
Na de laatste zitting zijn namelijk nog enkele
feiten ter kennis van het O.M. gebracht, ook
zijn nog enkele rapporten binnengekomen. In
afwijking met zijn gehouden requisitoir, vroeg
de advocaat-generaal thans terugwijzing van de
zaak naar den rechter-commissaris, om een
onderzoek in te stellen naar de ontvangen in
lichtingen.
Op verzoek van Mr. Stibbe om van het nieuwe
materiaal kennis te mogen nemen, las de presi
dent een aanvullend verbaal voor. Een recher
cheur heeft na de zitting getuige de J. ge
sproken. Deze deelde mede, dat hij van de
revolverkwestie meer afwist dan hjj gezegd had,
hij zou ook kunnen vertellen wien verd. later
de browning had verkocht.
Voorts is naar aanleiding van de verslagen in
de couranten een getuige op komen dagen, die
meer weet te vertellen van den revolversmokkel
dien verd. bedreef. Ook hij is door de recherche
gehoord en zijn verklaringen zijn in een uit
voerig verhaal, dat door den president weid
voorgelezen, vastgelegd.
Een derde verbaal betreft de verklaringen van
iemand die met een hem onbekenden man had
staan praten, toen verd. pas vrij was na het
vrijsprekend vonnis van de rechtbank.
Die onbekende had tegen dezen nieuwen ge
tuige gezegd: „Kijk daar gaat de Mop. hij is
vrijgekomen. Maar ik zou 'm, als ik wilde, kun
nen laten hangen. Ik weet wien hij de revolver
heeft gegeven na den moord."
Het Hof besloot in het belang van het onder
zoek het lezen van de verbalen te staken.
Mr Stibbe verzette zich tegen terugwijzing
van de zaak naar den rechter-commissaris. daar
hij de nieuwe feiten niet van voldoende belang
achtte.
De advocaat-generaal handhaafde echter zyn
vordering.
Na in raadkamer te zijn geweest deelde de
president mede, dat het Hof de aan het licht
gekomen feiten zwaarwichtig genoeg acht, om
de zaak terug te wijzen naar den rechter-com
missaris voor een nieuw onderzoek. In verband
hiermede werd de behandeling voor onbepaa.-
öen tijd geschorst.
Dinsdag 16 Juni as. zal het 25 jaar geleden
zijn dat prof. dr. ir. H. I. Waterman, hoog
leeraar in de scheikundige technologie aan de
Technische Hoogeschool te Delft, met lof zijn
diploma van scheikundig ingenieur aan ge
noemde Hoogeschool behaalde.
Bij K B. van 18 April 1936 is de gouden
eere-medaUle, verbonden aan de Orde van
Oranje-Nassau. toegekend aan: P. C. van TU-
burg, voorzitter van de Ned. vereeniging ,.Hoi-
landia", te Dortmund en voorzitter van de
groep Dortmund van den ,.Ned. Bond in
Duitschland".
Bij K.B. van 28 Mei 1936 is toegekend de
aan de Orde van Oranje Nassau verbonden
eere-medaille in brons, aan G. Hoogervorst,
bloemistknecht bij de firma C. J. Speelman en
Zonen, te Sassenheim.
Bij K.B. van 2 Juni 1936 is benoemd tot
Ridder in de Orde van Oranje Nassau W.
Koning Wz.. directeur van de N.V. Landbouw-
maatschappij „De Bathpolders", te RiUand-
Bath.
Bij K B van 22 Mei 1936 is toegekend de aan
de Orde van Oranje Nassau verbonden eere
medaille, in brons, aan H. C. Zijdenbos, wonened
te Voorburg, bediende bij den heer G. C. Hek-
ker te 's Gravenhage.
Bij K.B. van 28 Mei 1936 is verleend de eere
medaille, verbonden aan de Orde van Oranje-
Nassau in zilver aan H. L. Jansen, koster van
een R.K kerk te Valkenswaard.
By K.B. van 5 Juni 1936 is benoemd tot Of
ficier in de Orde van Oranje Nassau Mgr. A.
A. Suys, pastoor te De Meerwijk. Vicaris van
de Heilig-Land-Stichting te Groesbeek.
Bij K.B. is benoemd tot Ridder in de Orde van
den Nederlandschen Leeuw, A. H. G. Fokker
te Amsterdam, directeur van de N.V. Neder
landsche Vliegtuigenfabriek.
Bjj K.B. van 22 Mei 1936. is aan den gepen-
sionneerden kolonel-titulair van het Kon. Ned.
Indisch Leger, dr. P. van Hulstijn, lid van het
Hoog Militair Gerechtshof van Nederlandsch-
Indië, de titulaire rang van generaal-majoor
verleend.
Bjj beschikking van den minister van Finan
ciën is de controleur der grondbelasting H.
Vink, toegevoegd aan het hoofd van de con
trole te Arnhem, verplaatst naar Zwolle en
aangewezen als hoofd van de contróle der
grondbelasting aldaar.
niltMUIIMlMIlllUMISIM
Hij stak weer een sigaret op. De Moordenaar?
Waar was hij? Hij haalde zijn schouders op.
Voortaan zou hij van al dien last af zijn. Nu
iverd hij een heerschap van gemak. Hij behoefde
geen vrees meer te hebb'en voor de bank der
beschuldigden en voor dwangarbeid. Hij kon zich
veilig gevoelen en op zijn lauweren rusten. Press
end zou hem eveneens met rust laten.
Hij kon Pressland geen afbreuk doen. Hij kon
hem niet verraden, omdat hij hem niet kende
en de Central Agent had nu het geheele opera
tie-terrein voor zich alleen. En Wally meende,
dat dat Pressland's voornaamste wensch was.
Detuige zijn verraad van Naisuki. Alles te za-
inen genomen was het nog zoo dom niet er tus
schen uit te knijpen, 't Was veiliger!
Veel veiliger.
Behalve dat, Wally was niet van zins can er
Sijn hachie bij te laten. Op een goed'en dag zou
^essland er toch invliegen, en de man, die
daarvoor zou zorgen, was Guest!
De Bugatti hield steeds door den weg en
Wally staarde voor zich uit, terwijl de koplich-
Wn helle straalbundels voor zich uitschoten.
Bjj Burgh Heath aangekomen, keek hij weer
Sens achterom.
Verduiveld! 'n Halve mijl achter hem schitter-
dten de koplichten van de Rolls. Drommels!
Bryce haalde hem in. Wally boog zich over het
stuurrad, terwijl de koude nachtlucht hem langs
't gelaat sneed en in zijn ooren zoemde. Hij be
woog den regulator en vermeerderde zijn snel
heid met drie K. M. per uur. De verlichte wijzer
van den snelheidsmeter bewoog zich onzeker
tusschen de cijfers 45 en 50.
Hij nam een gevaarlijke bocht op twee wielen.
Die verwenschte weg ook naar Brighton. Waar
om had hij dien ook genom'en? Iets meer dan
veertig K. M. op dien slechten weg was abso
luut onveilig. Waarom had hij den weg naar
Portsmouth met genomen, fen was hij niet langs
de kust naar Newhaven gegaan?
Neerslachtig dacht hij aan de Brooklands.
Vijf en veertig K.M. per uur. Ha! In een wa
gen, die 90 kon loopen zonder brommten.
Hij keek weer achterom. Bryce had zijn voor
sprong nog niet ingehaald.
De inspecteur achter hem hield vastberaden
zijn tanden op elkaar geklemd.
Vriend Wally zou hem niet zoo gemakkelijk
ontkomen als hij wel gedacht had. Snel bere
kende hij het voordeel van te stoppen en de po
litie langs den weg te waarschuwen de Bugatti
op te houden. Maar neen, dat zou de achtervol
ging te zeer vertragen.
Neen, hij zou 't wel op eigen houtje klaar
spelen.
Met strak gelaat versnelde hij zijn vaart.
Toen Heath gepasseerd was op den hoek van
Padworth, raasde de zwarte wagen voort. War
ren liet hii links en Banstead Heath rechts lig
gen, de blauwe wagen volgde nog steeds en
Kingswooü en Reigate lagen in 't verschiet.
Wally, die uitstekend chauffeerde, behield zijn
voorsprong gemakkelijk.
De Clara ir, die nieuw uitgerust was, zou in
een oogwenk kunnen vertrekken, zoodra hij met
Bryce afgehandeld had. Maar dat onderhoud
met dien dommen, alhoewel taaien vtent, zou
toch een oponthoud beteekenen. Maar was 't
wel zoo? Een schitterend plan schoot hem in
zijn gedachten.
Waarom niet? Hij moest winnen of verliezen.
Hij greep in zijn heupzak en haalde een re
volver te voorschijn.
Leslie Wace had eens van hem gezegd: „Wally
met een revolver beteekent de plotselinge dood
van dengene, die hem op de horens springt."
Dat was zoo. 't Was een van zijn weinige kun
digheden. Het plan was een aanbeveling op zich
zelf.
Voor hem uit doemde een hooiwagen op. Be
hendig draaide hij het stuurrad en schoot langs
den wagen, maar zijn spatborden grepen in de
wielen van den zwaar voortschokkenden wagen.
Een verwensching klonk hem achterna.
Newhaven en de Clara II. De Clara II en het
vasteland. Als Myra en Leslie in de herberg wa
ren, dan konden zij met hem meegaan, als bij
overeenkomst; waren zy er niet, dan vertrok de
Clara II zonder hen.
De Bugatti nam met gemak de lange hel
ling, die naar de witte hangbrug over den top
van den heuvel leidde, en nadat hy deze be
reikt had, schoot ze in een steile spiraal den
weg langs, die naar Reigate liep.
Toen Wally de laatste bocht nam, vloog zijn
wagen zonder waarschuwen op een snelrijdenden
wielrijder toe, die, zijn schouders omlaag, in de
bekende „race" houding over zijn stuur hing.
't Geschuur van schavende spatborden volgde,
een gesmoorde kreet en een vloek weerklonken,
maar ongedeerd kroop de wielrijder even
later uit den greppel, waarin hjj geslingerd was
en woedend balde hij zyn vuisten.
„Verwenschte gek, om zóó te rijden. Wist ik
zijn nummer maar, lammeling!"
Treurig keerde hij zich om, teneinde de naar
binnen gewrongen cirkelboog van zijn voorwiel
te bekijken.
De Bugatti raasde voort. Voor hem weerklonk
de schrille stoomfluit an 'n naderenden goede
rentrein. Achter hem het snorten van de ach
tervolgende Rolls, dat flauw gedragen door den
wind tot hem doordrong. Met een geweldige
vaart wist de Bugatti het kruispunt te bereiken
vlak daarop vielen de boomen neer en
vloog nu in dolle vaart op den tunnelachtigen
ingang van het stadje Reigate toe, die donker
en kil voor hem lag.
Bryce, die aanmerkelijk gewonnen had, stopte
met knarsende remmen en wachtte vol ongeduld
tot de eindelooze goederentrein voorbij was.
Toen de weg weer vrij was, reed hij verdér en
zeven of acht minuten later dan Wally reed hy
onder den tunnel door.
't Stadje Reigate, dat in rust gedompeld was,
werd geenszins verrast door het razend geronk
van die twee auto's, die in vliegende vaart kwa
men doorgesnord. Zeker weer van die Ameri-
kaansche snelheidsmaniakken! Geef ze d'r zin!
Vervolgde en vervolger snorden verder door
het donkere Woodhatch en Hookwood, om Po-
vey Cross te bereiken, terwijl de ronkende zui
gers de nachtelijke rust verstoorden en de wielen
geweldige stofwolken achter zich opjoegen.
Horley lieten zij links liggen, en toen zij Low-
field Heath voorby reden, bedroeg de afstand
tusschen hen nog slechts driehonderd meter,
terwijl zij nog drie K.M. van Crawley verwijderd
waren.
Wally vloog eenige ijzeren poorten voorby, en
hjj vermoedde, dat deze den toegang vormden
tot een landhuis, dan reed hij langs een muur,
die doodliep in een met gras begroeid stukje
grond. Plotseling haalde hij de remmen aan en
gierend stond de wagen stil.
Hij keerde zich op zyn zitplaats om, nam zijn
revolver en opende het vuur op de twee vurige
oogen van de Rolls, die nu dicht achter hem
zat.
De eerste drie schoten doofden de lichten aan
weerszijden van den nog rijdenden wagen, die
nu opeens langzamer begon te rijden. De vierde
kogel boorde zich in de kap en de vijfde ver
splinterde de voorruit tot gruizelementen.
Flauw hoorde hij zoo iets als een verwensching
en zag hij, hoe de Rolls geweldig slingerde.
Al kon 'hij alles niet in bijzonderheden na
gaan, toch kon hij het wel gissen, en met een
lach bracht hij zyn auto weer op gang en snorde
voort naar de prachtige bosschen van Tiigate,
die bij zulk licht niets van hun schoonheid ver
toonden.
Achter zich liet hij een chaos. Bij het eerste
schot had Bryce haastig naar de rem gegrepen.
en zyn vaart was al geminderd toen de vierde
kogel dooi- de kap vloog. Toen de vijfde kogel de
voorruit verbrijzelde, hief hij instinctmatig zyn
armen omhoog om zijn hoofd te beschermen,
doch het stuurrad draaide met een ruk mee en
de wagen botste tegen een der ijzeren poorten.
Door de vaart vloog de poort open en de wag
gelende wagen hield plotseling na een hevige
botsing stil.
Een van de poortdeuren hing scheef in haar
hengsels. De auto was het grintpad over, door
den begroeiden hellingkant van een park, gere
den, waar hij een vreeselijke verwoesting aan
richtte. Bryce was tien seconden voordat de kop
van den wagen zich met geweld in den knoesti-
gen stronk van een ouden olm had geboord, met
wanhoop op zijn gelaat overeind gesprongen.
In zijn volfe lengte belandde hij in het stukje
tuin, dat vóór zijn komst een veelbelovend rots
park was.
De tien minuten, die daarop volgden, luisterde
Mac Pherson, de hovenier van het kasteel, een
lantaarn in zijn hand, naar den onafgebroken
stortvloed van verwenschingen, dan volgde een
kleine pauze, waarna de batterij een serie
scheldwoorden lanceerde.
Mac Pherson was een Schot, 't Liet hem dus
koud.
„Wa's hier aan de hand?" kwam hij verstoord
op den wagen toe. „Uwedele wil me dat wel 's
gauw verklare? 't Zal 'm heuge, wat je hier hebt
uitgericht! Ai!!" en zijn oog viel op den door
ploegden par kr and.
(Wordt vervolgd).
