Zoekt gij betrouwbaar
Personeel?
Plaats dan'n „Omroeper"
voor 80. OOO gezinnen g
STADSNIEUWS
Gasgeschiedenis
KWIEK EN VIEF
LAATSTE NIEUWS
Waar de filmband rolt
Twee mijnwerkers
gedood
ZATERDAG 13 JUNI 1936
awiiiimiiiiiiiiinminniniiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiimminimiimmniiiiiimiinnniiiniiiininiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiig
^u>iuii!iiiiiuiiuiiiiiiii!iiiiiiiiniiiiiiiimiiiii!iiiinimHiuiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiii!iiiiiiiiiiiiiimnnnnnii§
1 Jan. 1837 de eerste gaslantaarns
in 1902 feestelijke opening van
het gemeentelijke bedrijf
Interessante cijfers
HET ONGELUK OP DEN
AMSTERDAMSCHEN
STRAATWEG
Een verklaring
EXPOSITIES BEELDENDE
KUNSTEN
De rijksweg AmsterdamSassen-
heim's Gravenhage
Werk van Frits Schuurman
Na de contingenteering
van koffie
Gang van zaken bijzonder
onbevredigend geacht
Accoord in de diamant
industrie
Engelsche luchtdienst in
West-Indië?
BOTSING TUSSCHEN TWEE
VLIEGTUIGEN
Rechter wielrem liep vast tijdens
den start
JONGETJE DOODGEREDEN
FRANS HALS-THEATER
Triomf der Liefde
REMBRANDT-THEATER
Koenigsmark
LUXOR-THEATER
De bruid van Frankenstein
CINEMA-PALACE
Het onzichtbare front
Een derde arbeider verloor zijn
gezichtsvermogen
DE VOLKENBONDSRAAD
Bijeengeroepen tegen 26 Juni
LAWNTENN1S
OM DEN DAVIS BEKER
DuitschlandIerland 20
ZWEMMEN
PIET STAM OP SCHIPHOL
AANGEKOMEN
MARKTNIEUWS
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Naar aanleiding van het bericht in ons
avondblad, dat het straks honderd jaar gele
den is, dat Haarlem voorzien werd van gas,
heeft men ons eenige documenten ter inzage
gegeven, waaruit de geschiedenis op dit gebied
duidelijk is samen te stellen.
Aan de Continental Gaz Association heeft
onze stad honderd en een jaar geleden te dan
ken gehad, dat het moderne verlichtingsmiddel
in gebruik kon worden genomen. Op de Ge
dempte Oudegracht bij de Zijlstraat werd een
z.g. laboratorium ingericht en vandaar uit ge
schiedde de distributie.
Dit feit is onopgemerkt voorbij gegaan, maar
thans wil men herdenken het feestelijk moment
op 1 Januari 1837, toen besloten werd de stad
gedeeltelijk door gaslantaarns te doen verlich
ten. Wanneer men dus aan een tentoonstelling
denkt heeft men voor de organisatie bijna een
half jaar voor den boeg en kan het feest- en
jamboree-jaar 1837 dus prachtig met een der
gelijk gebeuren begonnen worden.
Er zijn echter meer interessante gegevens. In
1846 ging de raad een tienjarige overeenkomst
met de Continental aan en werd Haarlem ver
licht door 124 gaslantaarns, ongeacht de pe
troleumlampen. Langzaam volgden de uitbrei
dingen elkander op en in 1856 werd een 20-ja-
rige overeenkomst gesloten met de Imperial
Cont. Gaz. Ass.
In 1875 debatteerde de raad over het stichten
van een eigen gasfabriek, maar na zeer lang
durige discussies besloot men daartoe nog niet
over te gaan, en opnieuw een contract met de
Imperial aan te gaan tot 1902. Intusschen wer
den de laatste olie- en petroleumlantaarns op
geruimd.
De twintigste eeuw verlichtte de vroede vade
ren dermate, dat reeds op 1 Februari 1900 een
directeur voor de lichtbedrijven, de heer J.
Blom werd aangesteld. Een crediet van drie
millioen werd toegestaan voor den bouw van
een eigen gasfabriek en op 1 October 1902 werd
het geheel opgeleverd.
Zeer gedenkwaardig was die Oudejaarsavond
van 1902. Precies om 12 uur, terwijl oud en
nieuw gevierd werd, zette wethouder J. Nieu-
wenhuyzen Kruseman de hoofdkraan open en
vloeide het gas door de gemeente-buizen. Het
oude had afgedaan, het nieuwe deed zijn in
trede.
1 October 1916 volgde de tegenwoordige di
recteur, de heer J. J. Ochtman den heer Blom
op, zoodat deze dit jaar zijn 20-jarig jubileum
viert.
Mochten de zaken er verleden jaar, door de
concurrentie van petroleum (de geschiedenis
herhaalt zich!) niet al te best voorstaan, de
heer Ochtman heeft wel voor heeter vuren ge
staan, nJ. in 19171919, toen de rijkskolendis-
tributie zoo miniem was, dat de onkosten van
het bedrijf niet gedekt werden. In 1919 kwam
weer een opleving met 15 pCt., kort daarna volg
de de levering aqn Bloemendaal en Zandvoort
en terwijl het contract met Velsen in 1925 ver
viel werd het met de gemeente Schoten geslo
ten. Een sterke stijging van het gasdebiet werd
in 1927 geregistreerd toen het vastrecht werd
ingevoerd.
Het eerste jaar van de eigen exploitatie verliep
buiten verwachting: er werd een halve ton
winst gemaakt, nadat ƒ37.000.in de reserve
gestort was. In 1918 bedroeg de winst ruim drie
ton en het hoogste winstcijfer werd bereikt in
1928 toen het half millioen geboekt mocht
worden.
In 1928 werd het zilveren jubileum met een
gastentoonstelling op bescheiden wijze gevierd.
Tot slot nog eenige aardige cijfers. In 1903
waren 120 ambtenaren en werklieden aan het
bedrijf verbonden, in 1920 niet minder dan- 227,
terwijl dit aantal thans door de bezuinigingen
weer is terug geloopen.
In 1903 brandden in Haarlem 1593 straatlan
taarns met gas, in 1928 totaal 3349 terwijl men
thans het totaal in verhouding met de electri-
sche lantaarns moet bekijken.
De conclusie is, dat er alle reden is om een
groot feest rondom het Haarlemsche gas te
vieren.
Donderdag werd voor het Gerechtshof te
Amsterdam in hooger beroep de zaak behandeld
tegen den burgemeester van Haarlem, die door
de Haarlemsche Rechtbank wegens het veroor
zaken van dood door schuld is veroordeeld tot
f 2500 boete subs. 50 dagen hechtenis en een
Jaar ontzegging van het recht een motorrijtuig
te besturen. In aansluiting op het reeds gepu
bliceerde verslag zendt de burgemeester ons ter
publicatie onderstaande verklaring, welke voor
het Hof werd afgelegd:
„Hoewel het mij op deze plaats niet past om
over den vorm, waarin een tegen mij uitge
brachte beschuldiging in vorige instantie is in
gebracht, te spreken, meen ik nochtans in ver
band met mijn beroep iets te mogen zeggen
over het zakelijke gedeelte van de beschuldiging
als zou ik mij verbeelden een heele „Piet" te
zijn in het autorijden.
De gronden, waarop dit oordeel steunde, zijn
mij onbekend gebleven. Evenwel meen ik in
verband met mijn geschiktheid tot autorijden
het volgende te mogen opmerken.
In de 10 jaren dat ik auto rijd en nog wel
krachtens mijn ambtsbezigheden als regel in het
drukke stadsverkeer in mijn gemeente, is dooi
mij nimmer een ongeluk veroorzaakt.
Hierbij dient in aanmerking genomen, dat ik,
mij aansluitend bij een bezuinigingsorder van
Burgemeester en Wethouders aan de Hoofden
van Dienst om, wanneer zij van een gemeente
auto gebruik maakten niet dan in bijzondere
gevallen over een chauffeur te beschikken, steeds
zelf den auto bestuurde. Bovendien deed ik dit
ook wanneer ik voor particuliere zaken met
mijn eigen auto reed, omdat dit voor mij, in
tegenstelling met iemand, die niet de noodige
geschiktheid bezit, geen inspanning kostte, doch
mij juist ontspanning gaf.
Door jarenlange praktijk, 50 jaar als wielrij
der, 25 jaar in het motorverkeer te water, alsook
10 jaar per auto op den weg, meen ik, die nim
mer een ongeval veroorzaakte zonder mij een
..Piet" te voelen, toch het bewijs te hebben ge
leverd over de vereischte routine te beschikken.
Diep ben ik dan ook getroffen door het von
nis. Begrijpelijk in de eerste plaats door het
schuldig aan dit ongeval, maar daarnaast ook
door in het openbaar door intrekking van het
rijbewijs voor den tijd van een jaar als een on-
verantwoordelijken rijder te worden aangemerkt.
Nu wordt verondersteld dat ik gedeeltelijk op de
linkerhelft van den weg zou hebben gereden. Ik
weet heel zeker en ik heb dit ook voor de
Rechtbank in Haarlem verklaard, dat ik goed
rechts gereden heb, maar ik zou thans willen
zeggen had ik maar op de linkerhelft gereden,
want dan zou dit ongeluk niet gebeurd zijn,
dan was de ongelukkige motorrijder toen niet
bezweken en dan zou mij een ruim jaar van
heel veel onaangenaamheid zijn gespaard. Want
wat zou er dan geschied zijn; dan zou de motor
rijder op dien weg van slechts 7 Meter breedte,
waarop nog een auto stilstond, gezien hebben
dat hij om te passeeren te weinig ruimte had,
hij zou dan zijn gang hebben geminderd totdat
ik voorbij was en er was niets gebeurd.
Dit is geen fantasie maar een doodgewoon
stuk praktijk uit het motorrijden, een geval dat
tallooze malen voorkomt in het snelverkeer van
eiken dag. Doorrijden zou in dit geval voor den
motorrijder zelfmoord geweest zijn.
Natuurlijk is er iets gebeurd, maar er zijn hier
drie menschen in het geding, waarom treft men
mij? Er is van alles mogelijk.
Vast staat dat de motorrijder onbevangen
langs den stilstaanden auto is gereden. Nie
mand rijdt ongevangen in den dood. En waarom
is hij onbevangen langs den stilstaanden auto
gereden? Omdat er, zooals hij het tegemoetrij-
dend moet gezien hebben, ruimte was; en waar
om was er ruimte op dien smallen weg naast
en vóór den stilstaanden auto? Omdat ik goed
op mijn baan reed.
Dit is het nuchtere feit!"
Men zou wel wenschen, dat diverse vereeni-
gingen, in casu op kunstgebied, wat duidelijker
namen voerden. Wie kan b.v. raden, dat ,,R. 33
beteekent een schildersvereeniging te Rotter
dam, die in 1933 is opgericht! Een dergelijke
nieuwe zakelijkheid, ook in de benaming, heeft
zeker haar schaduwzijden.
Thans exposeert de vereeniging „H. 34" in
de kunstzalen der firma Reeker aan den Wa
genweg. Gelukkig wordt het nuchtere initiaal
en cijfer ingeleid met het plechtstatige: Neder-
landsche Beeldende Kunstenaarsvereeniging en
bij navraag blijkt het vervolgens, dat „H. 34"
beduidt: Hilversum 1934.
Deze vereeniging dan, houdt een uitvoerige
expositie in genoemden Kunsthandel.
De werken zijn verscheiden van maker en
onderwerp en verschillend in waarde. Dit ver
schil is wel eens wat al te groot, zoodat een
strengere selectie wellicht ware aan te bevelen.
Een der interessantste inzenders is ongetwij
feld Wierts, die enkele landschappen brengt,
waarvan mag worden gezegd, dat ze oorspron
kelijk en vol attractie zijn. We herinneren ons
een frischheid en poëzie, in kleur en composi
tie, die aangenaam opvallen. Ook het stilleven
met lampetkan (oompositie in wit, geel en
blauw) mag o. i. geprezen worden om zijn goede
eigenschappen.
is onze „Omroeper". Eiken avond weer opnieuw
spreekt hij in 80.000 gezinnen, waar hij steeds
een trouw gehoor vindt. Zaken-Omroepers 50
et. per regel. Particuliere Omroepers 20 ct. per
regel. Betrekkingen (gewaagd en aangeboden)
10 ct. per regel.
Noemen we voorts de flonkerende bloemen-
schilderingen van Voorn, die, breed en brillant,
ons opheffen uit het leven van allen dag.
Een andere bloemenschilder, P. Flint, schenkt
ons het genoegen van enkele precieus uitge
voerde werkjes, waarnaar we met vreugde za
gen, om de serieuze schilderwijze, die de detail
leering leven doet. Dit is goed werk, waarvoor
men respect gevoelt en dat in de toekomst
slechts grootere rijkheid erlangt.
Het onderwerp, dat Stainer behandelt, is wel
de aandacht waard. Men ziet een bedrukten
werklooze, zittend met het hoofd in zijn armen,
tegen den fabrieksmuur aan: 'n beeld van wan
hoop en verlatenheid.
Fraaie tijden, waarin zooiets gewoonte kan
worden, dus geen uitzondering meer is!
Jammer, dat de kleur van dit doek niet wat
bezielder is, daar voorstelling en teekening
sympathiek zijn.
Een klein, maar fijn werkje is„ De Stand
werker" van Krijnsen. We noteerden nog een
uitstekend Stilleven, fraai van toon, van Wil-
deboer, landschappen van Veldkamp en Prins
(de gashouders zijn wat zwak van schildering),
van T. Poel Japansche Marionet, enz.
Het is onmogelijk om allen hier een beurt
te geven, maar verschillende erposanten ver
dienen een woord van lof voor hun toewijding
en talent.
In den Kunsthandel J. H. de Bois, aan den
Kruisweg, kan men fraaie oude Japansche hout
sneden bewonderen door Utamaro en zijn tijd-
genooten.
Deze houtsneden munten uit door goeden
smaak en sierlijkheid, zooals men dit gewend
is van dit Aziatisch oeuvre. In het styleeren zijn
deze kunstenaars inderdaad meesters van den
eersten rang!
d. H.
Donderdag 9 Juli zal de Rijkswaterstaat aan
besteden bestek no. 7 (werkverruiming) voer
het maken van de aardebaan van het gedeelte
van den rijksplanweg no. 4 AmsterdamSassen-
heim's Gravenhage, van de Postbrug onder
de gemeente Sassenheim af tot de Ringvaart
van de Haarlemmermeer en de verbinding van
dezen weg met den rijksweg no. 8 Haarlem
Sassenheim, alsmede het omleggen van den
Warmondschen weg in aansluiting aan het over
den nieuwen rijksweg te bouwen viaduct en
het aansluiten van eerstgenoemden weg aan
den rijksweg. De aardebaan heeft een lengte
van ongeveer 5250 meter en een gemiddelde
kruinsbreedte van 24 meter, welke is verdeeld
in twee rijbanen, gescheiden door een midden
berm.
Op het Kurhaus-concert van Maandagavond
15 Juni te Scheveningen zal Berthe Seroen,
begeleid door het Residentie-Orkest onder lei
ding vanFrits Schuurman, diens Vijf Spaan-
sche Volksmelodieën zingen.
(Gedeeltelijk gecorrigeerd)
Blijkens het vooóïoopig verslag der
Tweede Kamer inzake het wetsontwerp tot
regeling van den invoer van koffie werd er
van verschillende zijden op gewezen, dat de
Kamer zich bij de behandeling van dit
wetsontwerp in een zeer eigenaardige si
tuatie bevindt.
Het ontwerp strekt immers, evenals alle con-
tingenteeringswetsontwerpen, tot vervanging
van een bij K.B. vastgestelde regeling van in
voer door een wettelijke regeling van hetzelfde
onderwerp. Het Kon. Besluit tot regeling van
den invoer van koffie dateert van 17 Maart j.l.
Daarbij heeft van den aanvang de bedoeling
voorgezeten, aan de regeling een tijdelijk ka
rakter te geven; ze gold dan ook slechts voor
drie maanden. Nu ware er voor de regeering
alle aanleiding geweest, de indiening van dit
wetsontwerp zooveel te verhaasten, als maar
eenigszins mogelijk was, het inderdaad „on-
verwijld*'. zooals de Crtsisinvoerwet voor
schrijft, in te dienen. Het heeft echter tot 11
Mei, dus bijna twee maanden geduurd, voordat
het ontwerp bij de Kamer werd ingezonden.
Thans doet zich de merkwaardige omstan
digheid voor, dat op dienzelfden datum het
K.B. van 17 Maart tot contingenteering van
koffie weer werd ingetrokken. Het wetsontwerp
kon dus reeds op den dag van zijn indiening
geenerlei effect meer hebben. Aanneming daar
van kan geen andere beteekenis hebben dan
die van goedkeuring van het gevoerdbeleid,
verwerping slechts die van afkeuring daarvan.
Dezen gang van zaken achtte men wel bijzon
der onbevredigend. Men betreurde ernstig, dat
de regeering niet meer spoed heeft betracht.
Daarbij werd er aan herinnerd, dat de Staten-
Generaal de bevoegdheid tot het afkondigen
van contingenteeringen slechts aan de Kroon
hebben gedelegeerd, omdat zy de noodzakelijk
heid van snel handelen erkenden; daar staat
echter tegenover, dat onverwijlde bevestiging
bij de wet is voorgeschreven, teneinde de Sta-
ten-Generaal in de gelegenheid te stellen, het
regeeringsbeleid op dit punt althans op den
voet te kunnen volgen.
Sommige leden vroegen zich af, of het niet
in acht nemen van den in dit geval in het bij
zonder vereischten spoed er niet toe moet lei
den, het wetsontwerp niet aan te nemen. Wel
is waar zou verwerping geen practische betee
kenis hebben, omdat het ontwerp zelf immers
geenerlei werking heeft, doch als gebaar, als
uiting van afkeuring, achtten zij zulk een ver
werping niet geheel van belang ontbloot.
Verscheidene leden waren van oordeel, dat de
crisis-invoerwet hier is gebruikt voor een doel,
Waarvoor zij niet geschreven is. Daartegen had
den zij ernstige bezwaren.
Tenslotte konden sommige leden het aller
minst bewonderen, dat de Regeering zich ver
plicht heeft gezien, te gaan onderhandelen met
den particulieren handel om toezeggingen be
treffende een bepaalde prijsregeling te verkrij
gen. De Regeering had naar hun meening deze
prijsregeling zelf in handen dienen te houden.
De controle op de naleving van de thans ge
troffen particuliere regeling is, zoo meenden
zij, volkomen denkbeeldig.
ANTWERPEN, 12 Juni (A.N.P.) Na lang
durige en uitvoerige besprekingen werd in de
paritaire commissie der diamantnijverheid een
accoord bereikt.
LONDEN, 12 Juni In het Lagerhuis heeft
de minister van Koloniën in antwoord op een
desbetreffende vraag verklaard, dat de regeering
de mogelijkheid overwoog een Britschen lucht
vaartdienst in West-Indië te openen. Echter
was de minister nog niet in staat hierover
nadere mededeelingen te verstrekken.
Gistermorgen heeft bij het starten van een
escadrille van vijf militaire vliegtuigen, allen
van het type C.5, te Soesterberg tusschen
den midvoor, nummer 600 en den rechts
buiten, no. 601 een botsing plaats gehad,
welke wonder boven wonder goed is af-
geloopen. De vijf vliegtuigen taxiden alle
bij den start met verkorte tusschenruimte
naast elkaar over het veld, toen op het oogen-
blik, dat de toestellen „los" kwamen, het mid
delste toestel, bestuurd door den commandant
van het escadrille, kapitein Hecking Colenbran
der naar rechts zwenkte. De rechtsbinnen kon
nog juist voor hem langs zwenken, doordat
deze eenige seconden eerder los was gekomen.
Den rechtsbuiten, bestuurd door sergeant Nij-
huis, gelukte dit niet. Deze vloog met volle
snelheid tegen de motorkap van de 600. waar
door aan dit toestel zeer ernstige schade werd
aangebracht.
Dezen botsing moet, naar men ons mededeelt,
het gevolg zijn van het vastloopen van de rech
ter wielrem van de 600 tijdens den start.
Vrijdagavond om 9 uur stak de 12-jarige C.
W. uit Hilversum, die aan den slootkant had
zitten visschen en naar zijn vader wilde loopen,
van achter een vrachtauto den Muider straat
weg te Naarden over, juist toen van den kant
van Muiden een auto naderde. Het jongetje werd
door den auto gegrepen en was op slag dood.
MINIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIlllllllllllllllllllIIIIIIIIIIIIIIIHIIilllllllllllimillllllllllllllllllllll IIIIIIIHimillllimiimilMIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIHIIII
De visschersvloot loopt in het romantische
Lorentz binnen. Van alle schepen komen lied
en zang. Maar van een der scheepjes komt een
enorm geluid van een jonge mannenstem, die
de harten van alle meisjes verovert en betoo-
vert en het enthousiasme aller mannen wekt.
Antonio zoo heet de jonge zangvogel is
terug en wordt overal toegejuicht, 's Avonds is
hij in de opera en smijt met rotte eieren naar
den afandsch wordenden beroemden tenor For-
cellini, een ingebeelden gek met een corsetje en
steeds in intiem gezelschap met god Bacchus,
zoodat Antono van meening is dat niet Forcel-
lini maar hij met zijn enorme stem recht heeft
om te zingen. De pplitie arresteert hem wegens
ordeverstoring. Hij vlucht en komt in de kerk^
waar hij veilig is. Een operazangeres, de be
schermelinge van een soort Verdi, komt even
eens in de kerk. Stootend direct is het niet,
maar toch overdreven opera-achtig, dat ten
slotte in de volle kerk Antonio en zij samen een
duet zingen. De kerk is uit. En op aen drempel
staan al de driehoekig gesteekte mannen der
wet, om den vluchteling opnieuw in het kotje
te steken. Maria ziet het en roept haar Verdi,
om Antonio mee te ontdekken, wat hoog noo-
dig is, wijl dra de première van Romeo en
Julia zal plaats hebben en Romeo Forcellini
doorloopend dronken is. Midden in de gevan
genis zet de componist zijn orgeltje en voor
de tralies van het gevang staat de smachtende
Maria en achter de tralies de niet minder
smachtende Antonio. En zij zingen het hoogste
lied. Dan komt Antonio vrij en in minder dan
geen tijd is hij 'n opera-ster. De maestro met
de Verdi-gelijkenis is in bescheiden stilte ver
liefd op Maria. Maar deze heeft al lang op de
repetities, vooral ter gelegenheid van de bal-
korscène, liefde voelen ontbranden voor haar
Romeo-Antonio, welke ontbranding ook in hem
niet zonder vurige gevolgen blijft. Per toeval be
merkt dan Antonio, dat de quasi-Verdi Maria
adoreert. Direct laat hij alles in den steek en
zingt in de haven van Napels op een ducdalf
onder een tropischen gietregen een - afscheids
lied. Maar Maria spoedt haar verdwenen brui
degom achterna, om haar liefde en de première
der opera te redden.
Antonio komt terug en even forsch als de
film begonnen is, eindigt zij.
Jan Kiepura is Antonio en Gladys Swarthout
Maria en het spreekt vanzelf, dat men beiden
zooveel mogelijk gelegenheid heeft willen ge
ven hun mooie geluid te laten hooren. Aleen. -
zoo nu en dan doet de luitdspreker er nog een
schepje bovenop, waardoor gevoelige trommel
vliezen groot gevaar loopen.
De film is geschikt.
Het voorprogramma brengt buitenlandsch
nieuws.
Het voorprogramma valt by de hoofdfilm niet
uit den toon, wat de sfeer betreft althans,
want muzikaal moeten zoowel Badoglio en de
De tenor Jan Kiepura vervult
de hoofdrol in „Triomf der
Liefde" Frans Hals-theater
Negus in het filmjournaal als het Max Flei
scher product uit het teekenfilmpje bij de
grooten Jan Kiepura in het niet zinken.
Verder is er nog veel te hooren en te zien
in een documentaire film over een schrandere
jachthondensoort, terwijl zij, die belang stel
len in wat zich „achter de schermen" van een
film zooal kan afspelen, hun weetgierigheid be
loond zien in een tot een aannemelijk verhaal
aaneengeregen serie „opnamen van opnamen"
voor de massa-film „Kruistochten" van De
Mille.
Op de sterk dramatische hoofdfilm, naar het
bekende boek van den Franschen schrijver
Pierre Benoit, met het aangrijpende slot, be
hoeven we na onze uitvoerige bespreking van
enkele dagen geleden, wel niet meer de aan
dacht van onze lezers te vestigen. Wat het in
teressante bijprogramma aangaat, dit geeft weer
elk wat wils. Behaive een gekleurde natuur
film „In de bergen van Minnetonka", welke
ons verplaatst naar de pracht der Canadeesche
meren, krijgt men twee uitgebreide binnen- en
buitenlandsche filmjournaals te verwerken.
Fox Movietone toont u het New-York bij nacht,
zooals de straatwandelaar dit te zien krijgt:
verlichte boulevards, draaiende en wentelende
lichtreclames, druk auto-geraas. We wonen het
opstijgen bij van een stratosfeerballon zond%r
bemanning ter bestudeering der cosmische stra
len, zeilwedstrijden rond Helgoland, paarden
rennen te Sydney en autorennen in het Zuiden
van Frankrijk.
Polygoon brengt den wedstrijd in hard-
loopen van de Scheveningsche kellners, een
goede oefening voor de hopelijk nog te komen
drukke dagen voor het zomerseizoen. We zien
de voorbereidselen voor de Utrechtsche Lustrum
feesten ter gelegenheid van het 300-jarig be
staan. We visschen, zingen en lachen mee met
de hengelaars der Alkmaarsche vischclub, cue
den niet ontoepasselijken naam draagt (men
denke aan het bekende visscherslatijn) van De
Leugenaar" en we zien en hooren Anthony
Fokker, bij de vliegfeesten te Amsterdam. We
maken tenslotte het Wielercriterium mee te
Scheveningen gehouden, benevens het jublieum
waterfeest van Nautilus te Rotterdam, terwijl
heel dit uitgebreide nieuwsprogramma wordt
besloten met een aantal opnamen van athle-
tiek- en voetbalmomenten ter gelegenheid van
den Olympischen Dag 1936.
Zooals gezégd een alleszins belangwekkend
programma dat in de fraaie, boeiende hoofd
film zijn bekroning vindt.
Toen wij van Boris Karloff in het „Monster
van Frankenstein" afscheid namen meende
iedereen, dat dit monster-mensch was omge
komen in de vlammen, die de razende dorpe
lingen in den molen, waarin hij was opge
sloten, gestoken hadden. Het succes van de ge
schiedenis was echter zoo groot, clat een ver
volg sensatie zou brengen en zoo is „De bruid
van Frankenstein" ontstaan.
Boris Karloff loopt met zijn met krammen
bij elkaar gehouden hoofd te zwerven en te
verwoesten en overal waar hij komt begint
men te gillen en wil men hem telijf. Hij kan
niet praten en dus ook niet zeggen wat hij wil.
Totdat hij ver weg van de bewoonde wereld
getrokken wordt door het vioolspel van een
sympathieken blinden kluizenaar. Daar wordt
bij met liefde ontvangen, leert hij praten en
juist als alles te mooi zou gaan, komen jagers
die hem herkennen en den boel in brand steken.
Intusschen heeft de „schepper" van het Mon
ster een geleerde, dr. Pretorius, op bezoek ge
kregen. Deze kan ook menschen maken, maar
alleen zoo klein, dat ze in een flesch bewaard
kunnen worden (een zeldzaam staaltje van film
trucs beleeft men daardoor!) Door samenwer
king zou iets goeds tot stand kunnen komen,
wantBoris Karloff moet een bruid hebben,
omdat hij overal verstooten wordt en alleen door
een gelijk geboren wezen gelukkig zou kunnen
worden. Onder donder en bliksem, duizenden
voltages en angstige electriciteits-wonderen
wordt in een vuurtoren het synthetische vrou
welijke wezen geboren. Brrrwat een sen
satie. Het slot van het liedje is echter, dat de
heele onderneming in brand geraakt en in
elkaar stort en we opnieuw in de onzekerheid
worden gelaten of het Monster nu wel echt
dood is of in een derde griezelcomedie zal op
doemen. De film is voor volwassenen, men moet
er liever niet diep over nadenken, omdat de
schrijfster van het verhaal geen andere dan
fantastische bedoelingen heeft gehad.
Het Luxor Theater is deze week wel heel ge
lukkig met zijn programma, want de tweede
hoofdfilm: „Zij kreeg haar man" met Zasu
Pitts is kostelijk en bijzonder amusant. Zelden
zagen wij zoo'n goede persiflage op het Ameri-
kaansche gangstersleven. Deze film zit vol
geestige vondsten en zou als eenig hoofdnum
mer werkelijk een zeer goed figuur gemaakt
hebben. Al moge de monster-story u wat grie
zelig lijken, „Zij kreeg haar man" moet ge be
slist gaan zien, het is 'n waardig pendant van
het „Dubbele Paspoort", de film waarmede
Luxor veertien dagen geleden zooveel succes
oogstte.
Een dier uitnemende Fransche films uit de
productie van den laatsten tijd, waarvan men
niet weet, wat meer te bewonderenhet
prachtige speeltalent van alle acteurs zonder
uitzondering, of de wijze waarop alles is ge-
ensceneerd. Het verisme, of indien men dit
beter verstaat, het realisme in de film ge
bracht, en dit op zeldzaam volmaakte wijze.
De actualiteit van het gegeven is er helaas
nog altijd. Immers nog altijd en over heel de
wereld zijn er onzichtbare, maar niet minder
werkelijk bestaande machten met elkaar in
strijd. Het is de oorlog vóórdat er oorlog is, de
ondergrondsche verkenning van vijandelijk
terrein nog voordat er van een eigenlijken
vijand kan worden gesproken: het verderfelijke
systeem van spionnage en van contra-spion-
nage. Het gewetenlooze van den eenen mensch
die den ander verraadt, van de vrouw die den
man en van den man die de vrouw de groote
geheimen afperst der generale staven van de
verschillende grootmachten. Daarvoor is geen
enkel middel te laag, geen misdaad Je groot.
Wie het slimst is, is de sterkste, en zegeviert,
behalve wanneer er in de plaats van geveinsde
liefde, echte liefde in het spel komt. Dan kan
de verwikkeling zóó ingewikkeld worden, dat
zelfs de meest gewiekste spion of spionne er
geen uitweg meer uit weet.
Zoo is het ook in deze film, waarvan de
première in Nederland Vrijdagavond in Pa
lace ging. We zouden een halve kolom en meer
van deze krant noodig hebben om de mge-
wiikkelde intrigue van deze film voor onze
lezers te ontwarren. Voor hen de film is
vooral om enkele liefdesscènes alleen voor
geestelijk volwassenen die deze film willen
gaan zien, zou het evenwel een groot deel van
het verrassende element, dat in deze rolorent
de spanning gaande houdt, ontnemen. Genoeg
zij, dat het gegeven meesterlijk in scène is
gezet, en dat er geen moeite is gespaard om
de entourage waarin de opwindende tooneelen
zich afspelen, zoo volkomen mogelijk weer te
geven. Pierre Billon, die deze spionnage-film
regisseerde, heeft hiermee een prachtig stuk
werk geleverd. Het werd hem gemakkelijk
gemaakt door een heelen staf van uitstekende
actrices en acteurs, waarvan Jean Murat en
Vera Korene de vermaardste krachten zijn.
Het voorzeker boeiende programma wordt
aangevuld door de gebruikelijke binnen- en
buitenlandsche journaals en de Amerikaan-
sche gag-film: Komt er wat van? Het huis der
1000 wonderen, zooals een uitvinder van alles
en nog wat zich droomt, is inderdaad de
moeite van het bezichtigen waard. Maar als
het er by onsthuis zóó uitzag, zouden we
niets meer te wenschen hebben, en iemand
die niets meer te wenschen heeft, is immers
óók niet gelukkig! Vooralsnog geven we dus
de voorkeur aan de werkelükheid, al is dit
uitstapje naar het rijk der mogeiykheden
tenslotte niet onvermakeiyk.
Op de 250 meter-verdieping van de
Oranje Nassau-mön III te Heerlerheide is
Vrijdagavond een ernstig schietongeluk ge
beurd, waarbij twee mijnwerkers om het
leven kwamen en een andere zijn gezichts
vermogen verloor.
Nadere bijzonderheden ontbreken «log.
GENEVE, 12 Juni. (D. N. B.) De voorzitter
van den Volkenbondsraad heeft, naar heden
officieel wordt medegedeeld, den Volkenbonds
raad voor 26 Juni des middags te 5 uur byeen-
geroepen, ter voortzetting van de 92ste verga
dering. In het officieele communiqué wordt er
aan herinnerd, dat de volgende punten op de
agenda staan:
1. het Abessinisch-Italiaansche conflict; 2.
het Locarno-conflict; 3. de vestiging der Assy-
riërs, die uit Irak geëmigreerd zijn; 4. het rap
port'over de laatste büeenkomst van de Sla-
vernü -commissie.
Vrijdag zijn te Wimbledon drie van de zeven
Berlijn de halve eindstrijd der Europeesche
zone van het Davisbekertournooi tusschen
Duitschland en Ierland begonnen.
De resultaten waren:
Von Cramm (Duitschland) sloeg Rogers
(Ierland), 6—1, 6—2, 6—3.
Henkei (Duitschland) sloeg Mac Veagh
(Ierland), 6—1, 8—6, 6—2'.
Stand na den eersten dag 20 voor
Duitschland.
Met de Rietvink, de K.L.M.-machine, die be
stuurd door Duimelaar Donderdagmiddag uit
Indië op Schiphol arriveerde, is de jeugdige en
veelbelovende Indische zwemmer Piet Stam
meegekomen, om tijdens zijn kort verblijf in
Europa bij de Olympische Spelen te Beriyn de
Nederlandsche kleuren te verdedigen.
Of Stam te Berlijn een goed figuur zal slaan,
weet men natuurlijk niet, maar vast staat, dat
de tijden, die hij in Indië tijdens verschillende
wedstrijden heeft gemaakt op de 100 meter
vrijen slag, maar ook op de 200, 300, 400 en
500 meter, aanzienlijk lager waren dan de snel
ste tijden van onze zwemmers hier in Neder
land.
Behalve verschillende familieleden waren bij
zijn aankomst op Schiphol aanwezig de hee-
ren P. H. J. Dogger, secretaris van de tech
nische commissie van den K.N.Z.B., de heer
J. Agterberg, met verlof hier té lande vertoe
vend bestuurslid van den N.I.Z.B., de heer
A. F. Ruimschotel, gedelegeerde van den
N.I.Z.B. te Den Haag, en de schoonspringer
H. Haasmann, die reeds eenigen tijd geleden
uit Indië in ons land is om te trainen voor
eventueele uitzending naar Berlijn.
Hy is pas zeventien jaar en is juist dezer
dagen overgegaan van de derde naar de vierde
klas van de H.B.S. te Bandoeng. Hij is in Indië
geboren en was alleen maar in Holland toen
hy vijf jaar was, tijdens het verlof van zijn
vader. Waarschijnlijk zal hij, kort na zijn
terugkomst uit Berlijn, misschien al wel einde
Augustus, weer naar Indië terugkeeren.
Stam zal bij zijn training onder leiding ko
men van mevrouw Braun te Rotterdam. Boven
dien zal hij tweemaal per week te Haarlem
deelnemen aan de gemeenschappeiyke training
der Nederlandsche Olympische zwemploeg.
Bovendien zal hij deelnemen aan verschillende
wedstrijden, die voor de Spelen te Berlijn nog
in ons land gehouden worden, o.a. de wedstry-
den te Crailoo op 28 Juni a.s., de wedstryden
ter gelegenheid van het vijftigjarig bestaan der
H.D.Z. op 5 Juli a.s. te Amsterdam en verder
aan de nationale kampioenschappen op 11 en
12 Juli.
Bij al deze wedstrijden zal hij uitkomen voor
zijn eigen club Neptunus te Bandoeng, zooals
Haasmann ook inschrijft voor zijn club Triton
te Batavia.
Wat de te verwachten prestaties van Stam
betreft, toonde vooral de heer Agterberg, die
hem meermalen in Indië aan het werk heeft
gezien, zich zeer optimistisch. Zijn tijd over de
100 meter vrijen slag, waarvoor erkenning als
Nederlandsch record is aangevraagd, was op
12 April j.l. 1 min. 0,4 sec., terwijl hij een dag
tevoren op de 200 meter 2 min. 17 sec. haalde.
Op de 300 meter waren genoteerd 3 min. 45,8
sec., 400 meter 5 min. 0,2 sec. en op de 500
meter 6 min. 38,3 sec. Dit waren echter lang
niet zijn beste tijden. Op 12 Mei zwom hij te
Batavia de 100 meter onder de minuut, n.l. in
59,9 sec. en als laatste in een 4 x 100 meter
estafette bereikte hij zelfs de vorige maand een
tijd van 58 seconden, wat natuurlijk niet voor
erkenning in aanmerking komt maar waarmee
hij toch het Olympische record van den Ja
panner Miyzaku tijdens de Olympische Spelen
te Los Angeles in 1932 evenaarde.
Hier te lande zal men thans moeten afwach
ten, welke invloed het voor hem vreemde kli
maat op Stam zal hebben. Aanvankelijk zal
hij zijn training wel in overdekte zwembaden
beginnen. Men mag verwachten, dat onder de
deskundige leiding van mevrouw Braun zijn
techniek nog wel geperfectionneerd zal worden
en misschien zijn snelheid nog kan worden
opgevoerd. Zijn training zal zich echtei waar
schijnlijk moeten beperken tot het vergrooten
van zijn uithoudingsvermogen en het perfec-
tionneeren van zy'n techniek, o.a. van starten en
wenden. Reeds hedenavond zal hy in Stoops-
bad te Haarlem bij de training der Olympische
zwemploeg aanwezig zijn.
's - HERTOGEÜVBOSCH, 12 Juni. N.V. Boter-
mijn. Aanvoer 27450 kg. Hoogste prijs 1.58, laag
ste prijs 1.44, middelprijs 1.53 per kg.
