Een onverschrokken rede van
Kardinaal Faulhaber
B
Toestand te Luik
zeer gespannen
De sancties tegen
Italië
Het nieuws van heden
VOOR GELOOF EN RECHT
Brand in prinselijk
slot
DE HITTE IN AMERIKA
De Fransche franc
r
J00DSCHE IMMIGRATIE
IN PALESTINA
DE BAROMETER
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
DONDERDAG 18 JUNI 1936 - OCHTENDBLAD
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
NASSAULAAN 51 - TELEFOON 13866
ABONNEMENTEN:
Voor Haarlem en Agentschappen per
week 25 cent; per kwartaal f3.25; per
post, per kwartaal f 3.58 bij vooruitbetaling
DAGBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866
TWEE EN ZESTIGSTE JAARCANC No. 20002
Zij, die hun eed van trouw aan de
Kerk hebben gebroken, bieden
geen waarborg, dat zij andere
eeden zullen houden
Zedelijkheidsprocessen
en schoolstrijd
Prinses Margaretha en haar beide
zoons ternauwernood aan den
vuurdood ontsnapt
Het Weeriiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
Met mitrailleurs bewapende
pantserauto's rijden
door de stad
Staking breidt zich nog
steeds uit
Auriol verklaart zich opnieuw
tegenstander van devaluatie
CIANO TOT AMBASSADEUR
BENOEMD
VJI:
mi' t
Zooals in Engeland gebruikelijk is worden op den verjaardag van den Koning groote
troepenparaden gehouden, die een nauwgezette voorbereiding eischen. Onze foto geeft
een beeld vgn de generale repetitie
Feest in La Vilette? Neen, staking met vlag en wimpel ondanks de waar
schijnlijk minder vroolijke gevolgen
Britsch kabinet spreekt zich met
algemeene stemmen voor
opheffing uit
Heden een verklaring
van Eden
Rome zal tevreden zijn
Voorloopig stopgezet
De incidenten te Danzig
Hooge Commissaris eischt spoedig
herstel der orde
De wrijving tusschen
Nanking en Kanton
Zullen de leiders van Kwangsi
zich onderwerpen?
Japans economische hulp
Himmler hoofd der
Duitsche politie
De Duitsche vloot-
manoeuvres
Helgoland wordt versterkt
Von Ribbentrop'»
bezoek aan Engeland
Vragen in het Lagerhuis
Geen ontmoeting Hitler-
Schuschnigg
Schacht te Boedapest
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct, Ingez.
mededeelingen 50 cent; idem op pag. één é5 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
da kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek.
Op H. Drievuldigheidszondag heeft Z. Em.
Kard. Faulhaber, Aartebisschop van
München, nadat hij mede was getogen in
enorme processie van Katholieke mannen,
kt den Llebfraundom te München, weer een
4taer niets ontziende geharnaste predikaties
Behouden.
Hier volgen eenige markante zinsneden:
«Deze processie van Katholieke mannen was
^et, zooals beweerd wordt, 'n demonstratie. Ka
tholieken houden heelemaal geen demonstraties.
Heze processie was een openbare geloofsbe
lijdenis, waarop het Katholieke München op
Bfond van zijn geschiedenis en het Concordaat
recht heeft. In deze tijden moet men zich im-
weder beteekenis en zin van het geloof
hlaar voor oogen stellen. Het geloof is de
Fiihrer ten eeuwigen leven, maar is ook een
s°hat en zegen voor het leven hier beneden.
Heden (Z. Em. sprak dezen passus zeer luid en
thfct den grootsten nadruk uit) wordt er zoo-
Veel gesproken over trouw aan de leiding en
0ver den eed van trouw aanxhet vaandel en den
sta-at. Maar het moet worden gezegd, dat zij,
hun eed van trouw, bij het H. Vormsel af-
B«legd, breken (Hitier, Goebbels en de meeste
tegenwoordige Zuid-Duitsche machthebbers zijn
®x-Katholieken)absoluut geen waarborg er voor
hunnen geven, dat zij eenmaal ook hun vaan-
hel- en staatseed niet zullen breken. Mannen,
h'e aan Gods woord gelooven en dit geloof in
het openbaar belijden, zijn een zegen voor hun
v°lk, wijl zjj trouw en geloof in den boezem des
v°lks steunen en handhaven door hun geloof
Bah Gods woord.
Slechts door het geloof kan men het bijge-
i°of en geheel de oppervlakkigheid van het
huidige geestelijke leven afweren."
Hf dit verband wees de Kardinaal het
slagwoord der „Reichsjugendführung", dat de
3eUgd alléén door de jeugd kan worden opge-
v°6d, met kracht af.
■•Hoe is het mogelijk geweest, dat zulk een
°Ppervlakkig woord zonder protest werd geac-
^Pteerd? Jeugdopvoeding is jeugdleiding, maar
3eUgdleiding moet, als iedere leiding, tot voor
aarde hebben geestelijke meerderheid, autori-
*e't- Onrijpheid kan slechts door rijpheid wor-
hen overwonnen. Het geloof met zijn rotsharde
beginselen is een pantser tegen dé dictatuur
her slagwoorden."
an kwam de Kardinaal te spreken over
II den huidigen toestand:
„Ik weet, dat Uw zielen bedrukt worden
5,°°r de herinnering aan de gewelddadige wijze,
J'Uarop de ouders bij de laatste inschrijvingen
,°°r de scholen, zelfs onder bedreiging van
JUoodroof, werden gedwongen hun kinderen van
he confessioneele scholen af te nemen en ze te
j^Uden naar de gemeenschapsscholen. Zoo zelfs,
men haast niet meer kan spreken van den
^Üen wil der ouders. En thans weer iets erger.
Hr is een officieele mededeeling afgekomen,
5®^ in de eerste maanden zes honderd kloos-
^rtijke onderwijzeressen en over eenigen tijd
a''e kloosterlijke onderwijzeressen aan de Beier
se scholen zullen worden ontslagen.
.Onderwijzeressen met de beste examen-
uuimers en getuigenissen, die volgens het leer-
Jj:ah van den staat in dienst der jeugd-opvoe-
vlr,g het beste hebben gepresteerd, zullen haar
arWorven rechten tégenover den staat en het
ht op uitoefening van haar beroep verliezen.
,.et Kath. volk vraagt zich af: zijn wij, Katho
de®11. dan rechtloos en vogelvrij? Zal de wil
j. ouders in verband met de opvoeding hun-
er kinderen geen waarde meer hebben?
Üers,
VoIksmond misbruikt worden tot ophitsing te-
alle kloosterlingen en alle katholieken.
etKand van ons wil in bescherming nemen
ij dezen druk van buiten komt nog een
zware druk van binnen: de berichten
over zedelijke delicten van Ordebroe-
welke in de pers en nog meer in den
Hi,
*at
«khr,
*et
slecht is. Niemand kan deze ten hemel
'eeuwende misdaden tegenover de zedelijke
scherper veroordeelen dan de Kerk zelf.
el°oft mij, het Kerkelijk gerecht zal met alle
^strengheid tegen deze ongelooflijke afschu-
eUikheden optreden en ze bestraffen."
jAan het adres der opzweepers der openbare
^ning, <jie deze treurige geschiedenissen tot
hieuwe campagne tegen de Katholieke Kerk
Ch ten, richt de Kardinaal het woord van
^ristus„Wie van U zonder zonde is, werpe
j.11 eersten steen." En veelzeggend en door al
ken hoorders begrepen, voegde de onverschrok-
J Kardinaal hier aan toe: „Het eenvoudige
v a vraagt zich af, of in andere lagen van ons
alleen maar zedelijke Musterknaben te
den zijn? De zedelijkheidsprocessen hebben
lijk 8eweldi§e bedrukking en een onbeschrijf-
lwe ergernis gelegd op de ziel van het katho-
geJ.e volk, vooral van de jeugd. Uit het Evan-
Weet echter de geloovige christen, dat er-
^ruissen moeten komen, opdat het geloof op
vUür>r°ef worde gesteld als het goud 'in den
öe,,„0Ven. Men behoeft zich niet te verwon
en 'n dat in een tijd, waarin alles wankelt,
Vet Duitsche Katholicisme ook deze be-
ahdpVlng wortJt opgelegd. Maar er is nog een
bij Evangeliewoord, namelijk dat de H. Geest
navolgers van Christus zal blijven tot aan
Kardinaal von Faulhaber
het einde der wereld toe. Ook in onze dagen
is de H. Geest bij ons, wanneer de bedrukking
van buiten ons moede wil maken, aan ons ge
loof vast te houden en ons al onzen moed
tracht te ontnemen, wanneer menschelijke
zwakheid en slechtheid het Goddelijke en de
Kerk door het stof sleuren."
De trouwe katholieken van München bereiden
in deze tijden, wanneer maar de gelegenheid
zich voordoet, hun heldhaftigen Kardinaal en
Aartsbisschop stormachtige ovaties. In het be
gin zijner prediking had de Kardinaal gevraagd
dit achterwege te willen laten en wel met deze
veelzeggende woorden: „De katholieken hebben
thans andere dingen noodig dan personencultus
en demonstraties."
KOPENHAGEN, 17 Juni (D. N. B.) Van
morgen is het slot Bernstorffshoej in de na
bijheid van Kopenhagen, dat bewoond wordt
door Prins Axel, een neef van den Koning
van Denemarken, door een brand ge
teisterd.
De brand werd door de
Prins vanmorgen om half
door den rook, die hun
wakker waren geworden,
der, Prinses Margaretha,
len Koningin Astrid van
deeltelijk gekleed konden
in veiligheid brengen.
beide zonen van den
vijf ontdekt, nadat zij
kamer binnendrong,
Zij wekten hun moe
een zuster van wii-
België, en slechts ge-
moeder en zoons zich
Door den brand is de eerste verdieping van het
gebouw verwoest, aan het blusschingswerk werd,
behalve door vele brandweerlieden, door onge
veer 200 in de nabijheid gekazerneerde gardisten
deelgenomen.
Na een uur was men den brand meester.
Het grootste deel van den inventaris van het
slot kon in veiligheid worden gebracht.
SEWARD (Alaska), 17 Juni (A.N.P.) Gis
teren beleefde men hier den warmsten dag in ae
geschiedenis van Seward. De temperatuur be
droeg 108 graden. Twee personen zijn door de
hitte bezweken.
SAN FRANCISCO, 17 Juni (A.N.P.) In den
dierentuin van Fleishhacker heeft een manne
tjes-olifant, die dol van de hitte was geworden,
zijn oppasser gedood.
Verwachting: meest zwakke wind uit
Oostelijke richtingen, helder tot licht
of half bewolkt, droog warm weer.
Verdere vooruitzichten: waarschijnlijk
nog droog en warm, behoudens kans op g
onweer.
BRUSSEL, 17 Juni. Woensdag zijn de
stakers te Luik erin geslaagd verschillende
sluizen van de Maas te bezetten. Groepen
stakers zijn de Maas opgevaren tot Hoei en
hebben zoodoende de binnenscheepvaart zoo
goed als stilgelegd. Er is te Luik een strenge
ordedienst ingesteld, daar zich hedenmorgen
een nieuwe opleving der stakingsbeweging
voordeed.
Met mitrailleurs bewapende pantserauto's der
gendarmerie patrouilleeren door de straten der
stad en de omgeving. De bereden gendarmerie
belet iedere poging tot samenscholing.
In den nacht van Dinsdag op Woensdag is
de staking uitgebreid tot de textielarbeiders te
Verviers en Pepinster.
Woensdag lag het werk in de haven van
Gent geheel stil. Vijftien schepen, welke bin
nen waren gekomen, konden niet worden ge
lost. Incidenten hebben zich echter niet voor
gedaan. De arbeiders eischen 14 frank per dag
meer, en verwierpen het aanbod der werkge
vers, dat 10 frank bedraagt. Bij de staking zijn
ongeveer 2500 arbeiders betrokken.
Vanochtend is een groep stakers met een
roode vlag voorop van Anderlecht naar Brus
sel getrokken, waar het Volkshuis gevestigd is.
De betooging werd ontbonden onder den kreet:
leve de algemeene staking en onder het zin
gen van de internationale.
PARIJS, 17 Juni (Reuter). De Fransche mi
nister van Financiën Vincent Auriol heeft zich
opnieuw tegen devaluatie verklaard.
„Ik ben een beslist tegenstander van deva
luatie", aldus zei hij in een interview met de
„Tribune des Nations."
Auriol gaf hiermede antwoord aan de deva-
luïsten, die meenen, dat de franc moet wor
den „aangepast". „Verkeeren zij in de illusie",
aldus Auriol, „dat in zulk een geval het pond en
de dollar op het tegenwoordige niveau zouden
blijven?"
Nauwelijks zouden wij ons hebben „aange
past" of het evenwicht zou worden verbroken
want de monetaire politiek der Angelsaksische
landen is in de eerste plaats opportunistisch.
Er is 25 milliard francs aan biljetten en 20
milliard aan goud aan de circulatiebank ont
trokken. Een economische opleving moet deze
terugbrengen, maar deze opleving is alleen mo
gelijk door een verhooging van *het binnen -
landsch prijsniveau, hetwelk door hoogere loo-
nen moet worden voorgegaan, die niet de ge-
heele prijsstijging zouden absorbeeren.
Vincent Auriol deelde heden in den Senaat
mede dat hij morgen verslag zal uitbrengen
over den financieelen toestand.
ROME, 17 Juni. (Reuter) De minister van
Buitenlanclsche Zaken, graaf Ciano, die tot nu
toe slechte den rang van gezant had, is be
vorderd tot „ambassadeur".
mm
LONDEN, 17 Juni. (Reuter).
Het Britsche kabinet heeft zich met
algemeene stemmen uitgesproken
voor een opheffing der sanctie-
maatregelen tegen Italië.
Eden zal morgen in het Lager
huis een verklaring dienaangaande
afleggen.
De zitting van het kabinet heeft zeven
kwartier geduurd. Het is mogelijk, dat een
mededeeling aan de andere leden van den
Volkenbond gedaan zal worden ten aanzien
van het standpunt in de kwestie der sancties,
dat door het kabinet is aanvaard.
Men is van meening, dat een dergelijke me
dedeeling de aanstaande Volkenbondsberaad
slagingen zou vergemakkelijken. Intusschen
heeft minister Eden geen enkele voorbereiding
getroffen voor een onderhoud met den Ita-
liaanschen ambassadeur Grandi.
De Britsche Rijksunie heeft Baldwin een af
schrift gezonden van een met algemeene stem
men aangenomen resolutie, waarin de ophef
fing der sancties tegen Italië wordt gevraagd,
'daar deze niet uitvoerbaar zijn gebleken en
schadelijk zijn voor den vrede in Europa en
het welzijn van het Britsche Rijk.
Van bevoegde Italiaansche zijde wordt van
avond de opvatting van de hand gewezen, dat
Italië met het oog op de mogelijke opheffing
der sancties nieuwe eischen heeft gesoeld.
De opheffing der sancties, zoo wordt hier
aan toegevoegd, zal door Italië als een af
doend bewfjs voor de erkenning van de door
den Volkenbond jegens Italië begane gerech
telijke dwaling worden beschouwd.
Ten aanzien van de berichten, dat reeds be
sprekingen over de Middellandsche Zee-kwestie
v/orden gevoerd, verzekert men in bevoegde
Italiaansche kringen, dat te Rome niets om
trent dergelijke besprekingen bekend is.
JERUZALEM, 17 Juni. (D.N.B.) Volgens in
Joodsche kringen ontvangen berichten uit Lon
den wordt het reeds meermalen besproken plan
Palestina in te deelen in Joodsche, Arabische
en internationale kantons thans ernstig over
wogen. De laatste zullen in het bijzonder Haifa
en het achterland omvatten.
Uit dezelfde bron verluidt, dat te Londen
besprekingen met Joodsche leiders worden ge
voerd over de onmiddellijke tijdelijke stopzet
ting van de emigratie naar Palestina, die, on
danks alle uitdrukkelijke tegenspraken toch op
handen zou zijn.
JERUZALEM, 17 Juni. (Reuter) Het is dui
delijk merkbaar, dat de spanning in de hoofd
stad groeit. In welingelichte kringen gelooft
men echter niet, dat de Arabieren massa
demonstraties met geweldplegingen zullen or-
ganiseeren daar zij hebben opgemerkt, dat de
geïsoleerde aanval hun minder verliezen kost
dan de massa-aanval.
.DANZIG, 17 Juni (Reuter). Naar aanleiding
van de incidenten, welke zich te Danzig hebben
voorgedaan, heeft de Hooge Commissaris van
den Volkenbond, Lester, den president van den
Senaat, Greiser, er op gewezen, dat de orde te
Danzig zoo spoedig mogelijk moet worden her
steld.
Men meldt, dat leden der S.A. van Danzig
opnieuw verscheiden Poolsche burgers hebben
aangevallen en gemolesteerd, omdat zij de na-
tionaal-socialistisehe vlaggen niet hadden ge
groet.
Met veel ceremonieel is vandaag te Danzig
de nationaal-socialist Cunter Deskowski ter
aarde besteld, die bij de recente botsing tus-
schen nationaal-socialisten en Duitsch-natio-
nalen om het leven is gekomen.
De S.A. en S.S. van Danzig namen aan de
uitvaart deel. De scholen, kantoren en gebou
wen der openbare diensten waren ten teeken
van rouw gesloten.
SJANGHAI, 17 Juni. (Reuter) Uit Kanton
wordt vernomen, dat de onderhandelingen tus
schen de generaals Tsjen Tsji Tang en Tsjang
Kai Sjek ontstemming hebben gewekt bij de
Kwangsistische generaals Li Tsoeng Jen en Hai
Tsjoeng Hsi, die voorstander zijn van voort
zetting der z.g. anti-Japansche campagne. Of
ficieuze kringen te Sjanghai schrijven de on
verzoenlijke houding der Kwangsisten toe aan
hun ouden haat legen generaal Tsjang Kai
Sjek en ook aan de stopzetting van den winst-
gevenden doorvoer van opium uit Kweitsjau.
Mét het oog op de groote meerderheid der
Nanking-troepen in Hoenan verwacht men
echter, dat de generaals van Kwangsi zich zul
len onderwerpen, vooral waar zij niet op de
hulp uit Kanton kunnen rekenen.
De nieuwe Japansche ambassadeur voor China
Kawagoe. heeft voor zijn vertrek naar China
aan de plaatselijke bladen te Tokio een ver
klaring gegeven, waarin hij de Japansche hulp
aan China bepleitte. Deze hulp, zoo wordt hier
in gezegd, moet zich echter beperken tot
Noord-China, en als eerste hulpmiddelen wor
den genoemd leeningen voor aankoop van
spoorwegmateriaal, hulp aan den landbouw en
exploitatie der mijnen.
BERLIJN, 17 Juni. (D. N. B.) Rijkskanselier
Hitier heeft op voorstel van den Rijksminister
van Binnenlapdsche Zaken, dr. Frick, ter co
ördinatie van de taak der politie in het Duit
sche Rijk den plaatsvervangenden chef der
geheime staatspolitie van Pruisen, den rfjks-
leider der SB., Heinrich Himmler, tot chef van
de Duitsche politie in het Rijksministerie van
Binnenlandsehe Zaken benoemd.
STOCKHOLM, 17 Juni. (Reuter) De Zweed-
sche pers maakt melding van belangrijke Duit
sche vlootmanoeuvres, die aan de Zuid-Ooste
lijke kust van Zweden kunnen worden waar
genomen. Bewoners van Ystad aan de kust van
Schonen hebben een eskader van twaalf tor
pedojagers en vele motorbooten gezien. Van
Falsterd uit zijn vier kruisers, tien duikbooten
en vijftien torpedojagers gesignaleerd Te Mal-
mö zijn drie kruisers, twaalf duikbooten en
vijftien jagers gepasseerd
Men gelooft te Kopenhagen, dat Duitschland
de vlootovereenkomst met Engeland zal nakomen
en de Noordzee-kust niet zal versterken. Het
is echter een feit, dat Helgoland wel versterkt
wordt, zij het niet in cïe mate als de geruchten
hebben doen vermoeden.
Het Britsche Kabinet verklaart zich met alge
meene stemmen voor opheffing der sancties.
Toestand te Luik zeer gespannen.
Brand in een prinselijk slot nabij Kopenhagen.
Joodsche immigratie in Palestina voorloopig
stopgezet?
De Fransche minister van Financiën verklaart
zich tegen devaluatie.
Himmler tot hoofd der Duitsche politie be
noemd.
Ciano krijgt den rang van ambassadeur.
Met ingang van 1 Juli verlagen de Ned. Spoor
wegen de tarieven der gezelschapsbiljetten.
Beleefdheidsbezoek van den Australischen mi
nister van Justitie en Nijverheid aan ons land.
Bezwaren van den Volksraad tegen de voorge
stelde wijziging van den dienstplicht in Indie.
Bij den Volksraad is ingediend een ontwerp-
ordonnantie tot vaststelling van een invoerver
bod van Chineesche munten in Bali en Lombok.
New Yorksche Beurs: Opening vast; slot onre
gelmatig.
O
Moeder en Dochter
De Koningin reist doOr ons land
van Noord naar Zuid en de Kroon
prinses bezoekt meerdere landsdeelen.
We spreken eigenaardig niet van
Kroonprinses doch van Moeder en
Dochter. Dit karakteriseert. Twee
vrouwen zijn eenzaam middelpunt
van ons staatsleven en vormen daad
en symbool van eenheid des lands en
eenheid des volks. In Arnhem, in
Nijmegen, in Den Bosch werden ze
toegejuicht en er was méér dan ge
woon feestbetoon in de ontvangst van
beiden. Er trilde een heel eigen mee
voelen in de harten van tienduizen
den. De vorstelijke Vrouwen gingen
tot haar volk en dit volk voelde ster
ker dan ooit zijn gehechtheid aan, zijn
eenheid met, zijn getrouwheid voor
Oranje. Tot in den dood.
LONDEN, 17 Juni (Reuter). Vanmiddag zijn
tijdens de zitting van het Lagerhuis verschil
lende vragen gesteld met betrekking tot het
recente bezoek van von Ribbentrop aan Enge
land.
Een socialistische afgevaardigde vroeg of
Edward Ellington, de chef van den staf van
de luchtmacht, vergunning had ontvangen voor
een ontmoeting met von Ribbentrop.
De onderstaatssecretaris van Luchtvaart. Sir
Philip Sassoon antwoordde, dat de ontmoeting
geschiedde, doordat beiden door denzelfden
gastheer waren uitgenoodigd.
Het treffen heeft evenwel geen enkele poli
tieke beteekenis.
WEENEN, 17 Juni. (Reuter). In bevoegde
kringen worden met stelligheid de geruchten
tegengesproken, volgens welke binnenkort een
ontmoeting tusschen Schuschnigg en Hitier
zou plaats vinden.
SOFIA, 17 Juni. (D-N.B.) De president der
Duitsche Rijksbank, Dr. Schacht, is vanmor
gen per vliegtuig naar Boedapest vertrokken.
Hem werd uitgeleide gedaan, onder meer door
de ministers van Financiën, Handel en Land
bouw en door den gouverneur der Nationale
Bank. Schacht verklaarde bij het afscheid er
van overtuigd te zijn. dat de gunstige ontwik
keling in de Duitsch-Bulgaarsche betrekkin
gen zal aanhouden. Schacht is inmiddels te
Boedapest aangekomen.
Stand op Donderdag 1 uur van-: 762
Vorige stand: 765.2
