Landdag R.K. Staatspartij
Alkmaar heeft de primeur
IBIS SHAG
Wekelijks minstens één Zniveldag
Groeiend verzet tegen het
Britsche besluit
Serie van gewestelijke
succesvolle wijze
Landdagen
ingezet
op
Dobbelmcmn
lekker... man!
ONS VOLK IN NOOD
ZUID-AFRIKA HOUDT
VAST
MAANDAG 22 JUNI 1936
Oud-minister Verschuur dringt op
muntcorrectie aan
Groote belangstelling
Welkomstrede Kringvoorzitter
T elegrammen
Mr. Fr. Teulings over: Ver
antwoording in zwaren tijd
Mr. T. J. V er schuur over
„Ons volk in nood"
NEERLANDS ZUIVEL VOEDT U GOEDI
Mr. C. Romme over: Katho
liek en Nederlander een onver
brekelijke twee-eenheid
Slotwoord mr. C. Goseling
BUITENLANDSCH OVERZICHT
Mr. F. G. C. J. M. Teulings
Zal boontje om zijn
loontje komen?
Prof. Mr. C. P. M. Romme
Onopgemerkt te water
geraakt
Twee kinderen verdronken
te Weesper karspel
Auto te water geraakt
De bestuurder verdronken
Nieuw raadhuis van Zoutelande
geopend
ff
Mooi weer is een van de voorwaarden voor
welslagen van een landdag, maar het kan
°°k te mooi zijn. te warm in dit geval. Zeker
het drukkend-warme weer velen weerhou-
hebben dezen eersten gewestelijken Land-
flag der R. K. Staatspartij te bezoeken; toch
^aren er naar serieuze schatting ca. 8000 man-
en vrouwen uit Noord-Holland gekomen,
.0|h den eersten van de serie der gewestelijke
janddagen ter inluiding van de komende Tweede
kamerverkiezingen, bij te wonen.
De groote tribune van het Gemeentelijk Sport-
kark. was geheel bezet; zoowel het terrein als de
tribune waren met vlaggen en dundoek versierd,
""fit leuzen als: „Wij bouwten aan een nieuwe
°rde" „Alles herstellen in Christus" en „Onze
^hdracht, Neerlands kracht."
Dp een honderd meter afstand van de tribune
stond het spreekgestoelte in een entourage van
t6clame-affiches met aan weerszijden de luid-
bekers van de Philips geluidsversterkings-
btallatie, die het gesproken woord over heel
et groote terrein verstaanbaar maakten. Velen
bhten in de weinige schaduw van de heester-
"tiheining een koel zitplaatsje.
Vanuit Amsterdam.' was een belangrijk contin
ent landdagbezoekers met de Alkmaar Packet
^komen; een clubje van enkele honderden
bam uit Haarlem, met vlaggen en vaandels.
Dp de eeretribune waren naast het bestuur
de Rijkskieskringorganisatie Den Helder
kgenwoordig de sprekers, de kamerleden Jc.
boen Az., Ch. v. d. Bilt, E. Stumpel en A. J.
brakker, het lid van Ged. Staten Mr. J. Bo-
bns, plaatsv. Commissaris van de Koningin,
H.E. Deken Rengs en het bestuur van de
bl. Alkmaar van de R. K. Staatspartij.
Naast de tribune was een speciale tribune
v°or de geestelijkheid gereserveerd.
De voorzitter van den Rijkskieskring Den
blder, de heer Pluitman, heette na opening
bt gebed cle duizendtallen uit de steden en
dorpen, speciaal die van Texel, van harte
blkom op dezen landdag, dien hij het eerste
jachtige kanonschot noemde van de R. K.
^aatspartij, die er is voor heel het Nederland-
bie volk.
Hij -herdacht Mr. Ch. Ruys de Beerenbrouck
een halve minuut stilte en gebed en her-
'"öerde aan diens woorden op 2 Febr. in de
bllohal te Amsterdam gesproken, dat ons land
dezen tijd het Katholieke volksdeel en staat-
bndige beginselen naar katholieke opvatting
?r°odnoodig heeft. De R. K. S. P. heeft 30 jaar
aar plicht gedaan, niet voor zichzelf, doch voor
'leel ons volk.
®Pr. heette vervolgens de sprekers, de geeste-
Üke en wereldlijke autoriteiten welkom, deelde
bde, dat van Bui-gemeester Jhr. Mr. P. H. van
5'bschot bericht van verhindering was inge-
f'°men en bracht voorts hulde aan den centralen
bpaganda-leider Mr. de Kort, den eersten ma-
bhist op den trein van de R.K. Staatspartij,
bt als eindpunt Amsterdam'. Hulde bracht
b- ook aan den partijvoorzitter Mr. Goseling,
e in Godsvertrouwen de zware taak van
Hartij- en fractie-voorzitter op zich nam, we-
j dde, dat hij het vertrouwen heeft van alle
:eden der R. K. Staatspartij, die hem dit ver
duwen gaarne gunnen, omdat zij weten, dat
b bij hem goed geplaatst is. Ook Katholiek
fbrd-Holland staat achter hem, daarvan ge-
.k'St deze Landdag, waarmee de opmarsch is
be.
bonnen (applaus).
Spr. deelde voorts mede, dat het volgende
begram was verzonden aan Z. H. Excellentie
J. Huibers:
•■Noord-Hollandsche diocesanen in het Ge
punte-Sportpark te Alkmaar bijeen, op den
aUddag van de R. K. Staatspartij, beloven de
dfiheid te bewaren voor Kerk en Maatschappij."
Instemmend applaus).
Aan H. M. de Koningin was een soortgelijk
Negram verzonden, waarin de landdagbezoekers
drbied hulde en aanhankelijkheid betuigden
*ah Hare Majesteit.
Even later werd op dit telegram een dank-
'egram vanaf het Loo ontvangen.
.Nadat het Schaepman-lied gezongen was,
^trad Mr. Fr. Teulings het spreekgestoelte.
In deze massale bijeenkomst ligt, aldus
jb. het heerlijke gevoel van onderlinge ver-
bdenheid als katholieke Staatspartyers, voor
mooie doel, om in de staatkunde van ons
'erbaar vaderland naar beste kunnen en
Mr. C. M. J. F. Goseling
weten de katholieke gedachte uit te dragen,
tot heil van geheel ons volk.
In deze sfeer van geestdrift echter mag
ja moet ook, helaas de weerklank klinken van
den ernst van dezen zwaren tijd. Alleen geest
drift te wekken, zonder ernstigen inhoud, ware
onverantwoordelijk.
Wij hebben onze verantwoordelijkheid te
kennen en te dragen voor al onze daden, im
mer en altijd, en vooral in dezen ernstigen tijd,
zwaar van verantwoordelijkheid. Niet dat wij
ons moeten verliezen in wanhoop, want een
katholiek wanhoopt nooit. (Applaus).
Verantwoordelijkheid beteekent voor den op
rechten katholiek fiere toewijding, getrouwe
plichtsvervulling in den dienst van zijn levens
ideaal: den Wil Gods volbrengen in zijn par
ticulier leven, maar ook in het openbaar leven.
Om in de politiek onze verantwoordelijkheid
zuiver te kunnen stellen, is het absoluut nood
zakelijk de verantwoordelijkheid van anderen
te erkennen en daaromtrent een juist begrip
te hebben.
Dit geldt tenminste in landen, waar gezonde
volksinvloed den staatsburger het recht op een
eigen oordeel vergunt. Onder een dictatuur
heeft hij slechts te aanvaarden, te „slikken",
ente juichen. (Applaus).
Gezonde volksinvloed beteekent niet, dat de
massa de verantwoordelijkheid van haar eigen
leiders onder de voeten loopt. Gezonde volks
invloed beteekent geordende volksinvloed.
Welnu ordening zonder leiding, zonder gezag
is ondenkbaar.
De taak der regeering is ontzaglijk zwaar;
verwijt haar niet de misère van dezen tijd,
want dat is onrechtvaardig.
Het is de taak der volksvertegenwoordiging,
als daar reden toe aanwezig is, op het beleid
der Regeering critiek uit te oefenen; zij moet
het regeerbeleid beoordeelen, zoo noodig ver-
oordeelen. Ook dat is een zware taak en zeer
verantwoordelijk.
Maar vreezen doen de volksvertegenwoordi
gers die taak niet. Wel willen zij, dat door
goede voorlichting hun taak goed begrepen
wordt, vooral door ons katholieken, want door
dit vertrouwen moet hun arbeid gedragen wor
den.
De katholieke fractie vraagt niet critiek-
looze verheerlijking van haar werk; dit laten
wij aan heeren dictators over; maar twee din
gen moeten er zijn; dat de toetssteen der cri
tiek zij: het algemeen welzijn van het heele
volk; geen groeps- of partijbelang beheersche
onzen staatkundigen arbeid.
De politieke strategie wordt niet door het
heele leger, maar door den generalen staf uit
gemaakt.
1 De vertrouwenseisch wordt hier gesteld.
Ieder onzer is een stukje in het mozaïek van
den geordenden gezonden volksinvloed.
Gelukkig mogen Wij in Nederland als vrije
burgers onze meening zeggen en uiten, wij zijn
vrii en zullen zorgen, dat wij het blijven (Ap
plaus)
Onze eendracht is voor het belang van ons
land, juist, omdat de politieke verhoudingen
groeiend en wisselend zijn, niet hoog genoeg
te waardeeren.
Waarvoor-en voor wien zijn wij verantwoor
ding schuldig?
Voor het algemeen belang van ons volk naar
katholieke opvatting. Doch ook voor de gees
telijke belangen, voor de vrijheid van onze Kerk,
de vrijheid van pers, school en radio.
Verantwoording zijn we in laatste instantie
verschuldigd aan God.
Vertrouwen vraagt spr. voor hen, die door
de Partij, door de kiezers zelf, belast zijn met
de leiding van ons staatkundig werk.
De mooie en gave figuur van Ruys de Bee
renbrouck heeft het bewijs geleverd, hoe diens
katholieke staatkundige arbeid in diepsten
grond een waarlijk nationale en tevens zuivere
katholieke persoonlijkheid aan ons geheele volk
wist te geven.
Vertrouwen vraagt spr. ook voor den bekwa
men en onbaatzuchtigen partij- en fractie-voor
zitter Mr. Goseling, die in de kracht van zijn
leven met een gaaf ideaal en een eerlijke geest
drift de zware verantwoordelijkheid aandurft en
draagt van de leiding onzer party in dezen
allerzwaarsten tijd; die verantwoordelijkheid
drukt zijn jonge schouders niet, omdat hij
weet, dat ons aller vertrouwen dien vrijwilligen
last me de "raagt; schenkt Goseling dit vertrou
wen, van ganscher harte en spontaan. (Ap
plaus)
Boven dit vertrouwen in menschen moeten
wij, katholieken, ronddragen ons vertrouwen in
Gods voorzienigheid; de vruchtbaarheid van ons
werk' moet ons door Hem geschonken worden.
In sterke eendracht.
Hecht aaneengesloten.
Ons lard en volk ten heil!
Dit is verantwoordeiykheid in zwaren tyd.
(Applaus.)
Mr. Verschuur herinnert aan wat Mr. Teu
lings zeide over het verband tusschen econo
mie en het sociale leven; daarom is het goed,
dat op dezen landdag ook dit onderwerp wordt
behandeld.
Niet één enkel bedrijf is in nood, niet één
enkele bedrijfs-groep, maar alom heerscht ver
slagenheid wegens het wegzinken van bestaans-
kansen en het afsluiten van perspectieven.
Er is een orkaan met demonisch geweld over
het huis cnzer welvaart losgebroken. Ja, het
was welstand wat wij tot 1929 genoten; zelfs
toen waren er klachten; thans schamen wij ons
daarvoor. Indien wij ooit weer tot welvaart ko
men, dan zal zich toch een heel ander beeld
vertoonen, dan voor de crisis. Wij moeten
door een proces heen van verandering. Er moet
worden afgebroken en opgebouwd. De doelstel
ling van menig bedrijf moet in andere richting
worden gezocht.
Onze export moet deels naar nieuwe afzetge
bieden worden gezonden, deels ook moet hij ver
vallen. Voor de crisis hadden wij ons ingericht
op vrij ruilverkeer tusschen de volkeren. Spr.
zou het Nederlandsche bedrijfsleven van toen
willen vergelijken met een poliep, die haar vang
armen om den geheelen aardbol had geslagen.
Het eerste werk der wereldcrisis was die vang
armen af te kappen. Onze welvaartsboom, die
zoo weldadig ons erf overschaduwde, trok zy'n
levenssappen uit een ruimen omtrek; toen
kwam de wereldcrisis, die bijna alles afhakte
wat eigerf erf te buiten ging.
Toen schoot de Regeering te hulp; had zij
hier echter een taak? Bij de geweldige ruïne,
waartoe ons bedrijfsleven verviel, zweeg aan
vankelijk de theorie; ook die van het doen-
uitzieken.
De maatregelen, welke de Regeering heeft ge
troffen, om den stoot der crisis op te vangen,
hadden deels ten doel een conserveerend ka
rakter. Andere maatregelen droegen meer het
karakter van verdediging.
Invoer van sommige artikelen tegen afbraak-
prijzen moest worden belet; ook moest com
pensatie worden gevonden voor verloren ex
port. Eerst later werden deze contingentee-
ï'ingen tot het onderhandelingsmiddel gemaakt.
In een meer-beweeglijk gemaakte tariefpolitiek
werd eveneens een middel gevonden, om onzen
onderhandelaars wapenen mee te geven. Daar
bij kwam nog de clearing.
Een ideale toestand is zóó niet bereikt. Er
zijn schaduwzijden van de Regeeringsbemoeiin-
gen, vooral daar, waar de schaduwen van di-
VOOR OEPIJP
Kees
new
ROOKT IBI'S EN GÉÉN ANDERE SHAG
verse maatregelen samentreffen. Men zal het
heimwee naar het vrije ruilverkeer wel voor
goed moeien afleeren. Alleen al de levens
standaard van een groot-producent als Japan
(en ook eenige andere Europeesche landen)
maakt hec vriie ruilverkeer ondenkbaar.
Uitsluitend mogelijk is een ruilverkeer in
verdragen vastgelegd tusschen „geordende"
nationale economieën. Er is in de economische
wapenrusting der volkeren veel dat aan de
echte oorlogstoerusting herinnert. Eenhoofdige
en krachtige leiding is daarom gewenscht.
In hoofdzaak moeten de afzetgebieden wor
den gevonden, ontgonnen, en vastgelegd door
'n hoogstaanden en actieven voorlichtingsdienst.
Zeker gaat onze eerste belangstelling naar een
nauwere samenwerking met Indië. Spr herin
nert eraan, wat ons kamerlid Max. van Poll
hiervoor reeds heeft gedaan. (Applaus).
Er liggen ongetwijfeld nog kansen voor ons
over de wereld verspreid. Wij hebben echter
onze scheepvaart, onze koloniën, onze ex
port-industrie te zeer gehandicapt door het
langs den langzamen weg te zoeken.
Zij moeten niet langer buiten en boven het
finanaieele wereldniveau worden gehouden.
Door de ontwaarding van het Pond zijn wij
wel eenigszins overrompeld; wij waren er niet
voor gereed, om gelijken tred te houden
Muntcorrectie moet ons thans, nadat wij
het onmogelijke beproefd hebben de be
handeling en verwerping van de Vaste-
lasten-ontwerpen heeft de situatie opgehel
derd over het doode punt heenhelpen.
Met duchtige inspanning komen wij daar
na dan wellicht, als wij niets verzuimen,
in beter vaarwater.
Zonder muntcorrectie zeker niet.
Daarmee is, nadat lang genoeg de andere
weg is beproefd, en zulke belangen op het
spel staan, gedwongen als wy zijn door de
wereldbeheerschende valuta's, de moreele
zijde van de vraag, welke wij niet willen
ontgaan, beslist.
Spr. noemde daar duchtige inspanning
na een eventueele muntcorrectie; daarmee
Mr. T. J. Verschuur
bedoelt hü, al wat voor aanpassing ook dan
nog noodig zal zün.
Als eerste vertroosting verwacht hy een zekere
verlichting in het drukkende werkloosheids
vraagstuk, dat niet het minst moreel, de groot
ste ramp is van onzen tijd. Ook wanneer over
eenige jaren de crisis haar scherpste zijden zal
verloren hebben, zal zy nog menige bemoeienis
van de overheid noodig maken.
Hierna behandelt spr. nog uitvoerig de En
cyclieken Rerum Novarum en Quadragesimo
Anno, waarvan hij de eerste de sociale en de
tweede de sociaal-economische noemt. Quadra
gesimo Anno biyft niet bij een afwijzing van
het Staatssocialisme, evenmin beperkt zy zich
tot een veroordeeling van de Staats-onthou-
ding, waarbij dictatuur en kapitaalsmacht ont
staan.
In hetgeen de ontwikkeling der wetgeving tot
heden vertoont vinden wij tal van steunpunten
voor dezen verderen opbouw.
Toen er in de Troonrede van 1933 voor het
eerst van ordening werd gesproken, was ons
niet het woord zelf lief, maar wij wisten, dat
met beslist en voorzichtig beginnen veel op het
spel stond voor de organische samenleving,
waarheen wij moeten streven op straffe van te
belanden in Staatssocialisme of dictatuur van
het geld.
Deze beide uitersten zien wy in verschillende
landen op afschuwwekkende wijze verwezeniykt;
thans is toch wel het oogenblik daar om alle
menschen van goeden wil om de vaan van
maatschappelijke ordening te vereenigen. (Ap
plaus).
Mr. Romme rekende zich het een voorrecht
dit onderwerp: Katholiek en Nederlander te
mogen behandelen; het was hem ook 'n groote
vreugde, om zich, na de inhoudvolle redevoe
ringen van de vorige sprekers te mogen bewe
gen op het terrein van „Katholiek en Neder
lander", die geen vijanden zijn van elkaar, geen
vreemdelingen voor elkaar, die niet slechts
verre vrienden van elkaar zijn. „Katholiek en
Nederlander", dat is een onverbrekelijke twee
eenheid, die het ons mogelijk maakt, zoolang die
twee-eenheid mogeiyk is, goede vaderlanders te
zyn, die geen passieve werktuigen zijn van aan
ons volk-vreemde en vijandige beginselen.
Verloochening daarvan strekt niet alleen ons
zelf tot schade, doch is ook schadelijk voor ons
vaderland en ons volk. Spr. zegt het Ruys na,
dat in dezen tijd Nederland het katholieke
volksdeel en de katholieke beginselen brood-
noodig heeft.
Het behoort tot de taak van de R. K. S. P.
dat zij een politiek voert, niet alleen voor de
katholieken, doch voor heel het vaderland.
„Katholiek en Nederlander" een onverbre-
keiyke twee-eenheid.
Anderen, die meenen den steen der wijzen bij
zich te dragen, denken er anders over. Maar
daar komt men tóe, als men wegwerpt dien
steen der wijsheid, dien Pius X neerlegde in zün
Quadragesimo Anno, waar Z. H. aandrong op
het bewaren van de eenheid, met het prysgeven
van eigen inzichten, opdat Christus heersche en
regeere.
Duideiyke taal wil spreker zeggen. Als het
gaat om den eed van trouw, afgelegd tegenover
hen, die over ons gesteld zyn door het onfeil
baar leergezag of om den eed aan hem, die elk
zedelijk gezag mist om eeden te binden of te
ontbinden, dan is er geen andere keuze dan tus
schen karakter of karakterloosheid, dan tus
schen trouw of trouweloosheid, tusschen geloof
of ongeloof, dan vóór of tegen Christus; dus
geen andere keuze dan Christus en Christus
voor ons. (Applaus).
„Katholiek en Nederlander", een onverbre
kelijke twee-eenheid. Op de eerste plaats, omdat
de rede en het gezond verstand ons dwingen by
elkaar te blijven en te geven het beste wat we
te geven hebben in dezen tyd, waarin het indi
vidualisme het innerlijke leven verdorren doet,
waarin we de boeien der eenzaamheid stuk bre
ken; nu aan de orde is de vernieuwing van
menschen en zaken naar de eeuwige wetten der
natuur, in de menschen neergelegd; nu zou het
waanzin zijn die gebondenheid te verstrooien en
te berooven van haar klacht.
Wij zouden ons zelf schade berokkenen door
ons land minder te dienen dan op het vaste
beginsel van ons geloof; het is onze plicht aan
ons volk te geven het beste wat we hebben; het
is ook ons recht, om een katholiek burger te
wezen; dat recht laten we ons niet ontnemen,
door niemand en door niets.
Vandaag leggen de katholieken van Noord-
Holland den eed van trouw af aan hun Leider,
onder Wiens leidinggevende hoede zij katho
lieke burgers willen zyn in den Nederlandschen
Staat. (Langdurig applaus, dat tot een ovatie
voor den spreker, terwijl hij zich naar de eere
tribune begaf, aangroeide).
Begroet met luid applaus betreedt hierna de
voorzitter der partij en R.K. Kamerfractie het
spreekgestoelte, om eer^ slotwoord te spreken.
Mr. Goseling brengt hartelijk dank aan alle
werkers, die dezen zoo schitterend geslaagden
landdag hebben voorbereid. Inzonderheid aan
den voorzitter van den Rykskieskring Den Hel
der, den heer Fluitman.
Op deze landdagen willen wij, aldus spr., ver-
De verdediging van het Britsche besluit
om de doelloos geworden sancties op te
heffen heeft in het Lagerhuis een
scherpe en welsprekende oppositie gewekt, maar
deze oppositie is niet machtig genoeg om de
Engelsche regeering tot koerswijziging te dwin
gen. De Engelsche regeering stelt zich op het
standpunt slechts rekening te moeten houden
met de feiten, en het feit, dat niemand, ook
Engeland zelf niet, bereid is om tot militaire,
de eenige afdoende sancties tegen Italië over
te gaan, levert haar nu hét argument ter
rechtvaardiging van haar initiatief nemende
houding in zake de opheffing der economische
en financieele sancties. Dit feit heeft van den
beginne af heel den voor Abessinië tragischen en
voor Italië bedenkelijk triomfanteiyken gang
van het Italiaansch-Abessinisch conflict be-
heerscht, want van de eerste Italiaansche
troepen- en munitiezendingen en openiyke
oorlogsvoorbereidingen af was het duidelijk,
dat geen enkele mogendheid en geen enkel
Volkenbondslid geneigd was het Volkenbonds
pact na te komen in den ruimen en loyalen
zin, waartoe de tekst der artikelen toch volop
gelegenheid bood. Artikel 16 voorziet in de
mogelijkheid van een repressieven oorlog tegen
een verdragschender, maar deze mogelijkheid
is praetisch tot een onmogelijkheid geworden
door den onwil der Volkenbondsleden zelf, en
door het feit, dat belangrijke mogendheden
buiten den Volkenbond staan, die in geval van
oorlog misschien de zijde van den te tuchti
gen verdragschender zouden kiezen. De Vol
kenbond staat of valt met de loyaliteit of de
deloyaliteit van zijn leden, vandaar dat hy zoo
vaak valt. Hy bezit geen dwingende macht en
laboreert aan een ernstig gebrek aan eensge
zindheid ba de leden onderling. Engeland heeft
met heel veel energie zijn mede-Volkenbonds
leden weten te brengen tot de toepassing van
onvoldoende economische en financieele sanc
ties, maar zelfs een verscherping van deze
sancties door het instellen van een petroleum-
embargo heeft het er niet meer door kunnen
krijgen. De openlijk beleden vrees voor oorlog
heeft Italië ertoe gebracht telkens, wanneer
het dat dienstig achtte, met oorlog te dreigen
en voor deze intimidatie zijn alle Volken
bondsleden, ook Engeland, gezwicht. Engeland
draagt niet alleen de schuld voor den droe-
vigen gang van zaken, maar alle Volkenbonds
leden hebben min of meer de hand gelicht met
de verplichtingen, welke zij door de onder-
teekening van het covenant op zich hadden
genomen.
Toch heeft het prestige van Engeland het
meeste geleden, omdat Engeland zich het
meest tegen den Italiaanschen veldtocht
in Abessinië heeft verzet en tenslotte 't eerst dit
verzet schynt op te willen geven. De Volken
bondsleden hebben zich tevergeefs economische
en financieele offers voor het handhaven van
de Volkenbondsbeginselen getroost. De eerste
poging van Genève om de internationale wet
niet slechts op papier en met den mond, maar
ook metterdaad te doen eerbiedigen heeft ge
faald. Vroeger toen Engeland nog op volle
kracht was en er geen Volkenbond bestond,
placht het desnoods op eigen gelegenheid zyn
bedreigde belangen te beschermen, maar deze
tyd schynt voorbij. Het Britsche imperium heeft
te vele zwakke plekken om zich in het strijd
gewoel te durven werpen en nu de Engelsche
ministers Baldwin en Eden dat rondweg hebben
toegegeven, is een belangrijk stabilisatie-element
uit de wankele wereldpolitiek weggevallen, dat
niet zoo spoedig vervangen zal kunnen worden.
Maar al zal Engeland het initiatief nemen tot
het opheffen der sancties, het zal de Middel-
landsche Zee niet geheel prijsgeven aan een
Italiaansche suprematie, integendeel. De En
gelsche vloot zal er op de huidige sterkte gehou
den worden, zooals de Britsche weermacht in
Egypte. Het niet te loochenen feit van Enge-
lands verzwakte positie in het Middellandsche
Zeebekken levert' weer het argument voor het,
handhaven van dezen voor Italië onaangenamen
maatregel, welke min of meer als een sanctie
werkt, omdat Italië daardoor gedwongen wordt
zyn troepenmacht in Lybië op een kostbaar peil
te houden. Intusschen schenkt deze maatregel
geen voldoenng aan hen, die de Engelsche re
geering de opheffing der sancties als een laf
heid verwijten, guiten het Lagerhuis groeit het
verzet tegen" het besluit der Britsche regeering.
De Engelsche publieke opinie begint in beweging
te komen, maar het is de vraag, of zij voldoende
vaart zal hebben gekregen, vóórdat de zaak te
Genève definitief is beslist. Bijzonder vasthou
dend blijft de Unie van Zuid-Afrika inzake de
voortzetting der sancties. Dit is begrijpelyk.
want in Zuid-Afrika dwingt het naturellen-
vraagstuk de blanken tot een zoo hoog moge
lijk houden van hun prestige. Het prestige der
blanken nu heeft in de oogen der overheersch-
te gekleurde volkeren danig geleden. Ten eer
ste door de wijze, waarop Italië Abessinië met
geweld heeft aangerand en overmeesterd en ten
tweede door de zwakheid en halfslachtigheid,
waarmee de Westersche mogendheden zich daar
tegen hebben verzet. Indien één mogendheid
daarvan nadeelige gevolgen zal ondervinden, dan
is het voorzeker het Britsche Rijk, dat millioe-
nen kleurlingen, en niet altijd van de meest
rustige en gedweeë soort onder zyn machtsbe
voegdheid heeft vereenigd. Engeland wil nu al
zyn aandacht aan Europa gaan besteden, maar
de vraag blyft gewettigd, welke afspraken,
overeenkomsten, verdragen en bepalingen eeni
ge garantie kunnen bieden voor het handhaven
van den vrede zoolang Duitschland en Italië en
ook de andere mogendheden alleen dan maar
hun verplichtingen willen nakomen als zy er
een of ander eigenbelang mee gediend achten.
Het eigenbelang van geheel de wereld eischt
vrede, maar de expansie-zucht en aanmatigen
de machtsbegeerte van enkele mogendheden
wanen zich gebaat met geweldpleging, vooral
omdat geweldpleging in de huidige internatio
nale samenleving toch niet ernstig meer ge
straft wordt.
stevigen onze rotsvaste overtuiging en fier zelf
bewustzijn; door onze eensgezinde, gelijkgerich
te samenwerking kunnen wy onze positie hand
haven.
Alleen zóó beteekenen wij iets, neen zeer veel
voor ons vaderland en kunnen wij door ons
staatkundig werk het werk van de Kerk schra
gen. Dat zyn niet sprekers woorden, maar die
van de bisschoppen. (Applaus).
Overloopen, hetzy uit hoogmoed, hetzij uit
domheid, naar het andere kamp is voor ons
zelfmoord, voor het land: verraad. (Applaus).
Deze bijeenkomst moet ook beschouwd worden
als voorbereiding voor de verkiezingen; het
korte oogenblik, dat men door zijn stem in
vloed kan uitoefenen op het Staatsbestuur, een
invloed, dien wij allen gewaarborgd en gehand
haafd willen zien. (Applaus).
Wanneer zijn de verkiezingen?
Spreker wil niet, als anderen, hierover voor
spellingen doen; die worden toch maar tegen
gesproken. Het doet er trouwens ook niets toe,
want in tijden als deze behooren wy altijd
waakzaam en gereed te zijn.
Spr. wil geen alarmstemming kweeken, maar
hij weet het met stygende overtuiging: indien
wij niet samenstaan als een machtig blok, dan
zal men langs ons heengaan, of als het noodig
is, over ons heenloopen.
Er zijn in Nederland dozijnen tegenstreven
de krachten, duizenden die hun doeleinden
alleen kunnen bereiken door onze verstrooiing.
Velen staan er altyd klaar, om het zoo te
draaien, dat de spits tegen ons gekeerd wordt.
Er zijn er echter ook, die de beteekenis van
ons vaderland-reddende werk inzien en dit
langzaam voor zich-zelf gaan erkennen. By
zulken zal de indruk van onze eensgezindheid
dringen tot samenwerking met ons.
In een tyd als deze moeten wij niet in hoera-
stemming verkeeren; veel zullen wy nog moeten
strijden en lyden; in menig opzicht staan wy
nog pas aan het begin van ons openbare werk.
Wij staan op een tweesprong, wij moeten arbei
den in samenwerking tot het welzijn van ons
geheele volk, of terugzinken tot een niet-volk.
Het werk in onze partij is erop gericht tot het
aankweeken van karakters; menschen, die de
kantjes er af loopen hebben wy niet noodig.
Dagen als deze stalen ons in den strijd dien wij
hebben te voeren.
Vaderland en Koningin zyn ons onmisbaar en
dierbaar. Wij hebben te zorgen, dat wy even
onmisbaar als dierbaar zijn aan Koningin en
Vaderland beide. (Applaus).
Spreker geeft hier den strijdkreet door van de
Amsterdamsche meeting:
Onze eenheid, 's lands kracht!
Leve Nederland!
(Daverend applaus)
Met een ovatie aan den partyvoorzitter en
een spontaan Wilhelmus werd de landdag ge
sloten.
Dank zy de goede ordemaatregelen van de
politie onder leiding van den Commissaris van
Politie den heer Walraven en den Inspecteur
Stienstra verliep de landdag rustig; de meeste
bezoekers waren voetgangers of fietsers, zoodat
het verkeer weinig hinder van den landdag on
dervond.
Vele belangstellenden sloegen het leegstroomen
van het Sportpark via den Kennemerstraatweg
gade.
Naby de nieuwe Geinbrug aan het Weesper-
zandpad te Wees perkarspel werd Zondagavond
tegen acht uur een kinderlichaampje dryvend
in het Gein gevonden. De politie werd onmid
dellijk gewaarschuwd, terwijl ook dr. Wartena
uit Weesp en de Roode Kruis-hulp gehaald
werden. Men vond by het dreggen ook het lijk
van een broertje van den anderen drenkeling.
De pogingen van den geneesheer en zyn hel
pers om de levensgeesten weder op te wekken,
hadden geen succes, zoodat men de
lijkjes van de ïesp. vyf- en zesjarige jongetjes
in het wachthuisje van de Karspelsche alge.
meene begraafplaats heeft gebracht.
De kinderen hadden bij den bouwput ge
speeld, welke daar was gemaakt voor de her
stelwerken in verband met een verzakking van
het fundament der brug en zijn klaarblijkelijk
onopgemerkt te water geraakt.
In den afgeloopen nacht te ongeveer één uur
is op de Sloterkade hoek Sloterweg te Amster
dam een personenauto te water geraakt, waar
bij de bestuurder, de heer J. N. Blokbergen,
het leven heeft verloren.
De heer Blokbergen moet bij het ontwijken
van een anderen auto te ver naar rechts heb
ben uitgehaald, waardoor hy van de kade reed.
Zijn auto verdween geheel in de diepte. Een da
me, die het ongeluk zag gebeuren, alarmeerde
de bezoekers van een naburig café, terwijl drie
voorbijgangers, op het alarmgeroep toegesneld,
het dak van den wagen forceerden en den
eenigen inzittende na eenige moeite op het
droge brachten. Ofschoon langen tyd kunstma
tige ademhaling is toegepast, mocht men er
niet in slagen de levensgeesten weer op te
wekken.
De brandweer, die spoedig was gealarmeerd,
haalde den verongelukten wagen met een ta
kelwagen op den wal.
Zaterdagmiddag werd het nieuwe raadhuis te
Zoutelande officieel geopend door den Commis
saris der Koningin in de provincie Zeeland.
