De Dardanellen-conferentie
Woedt de strijd nog
in Abessinië?
DcutfdU'j Brieft
Het ultimatum van
Tsjang Kai Sjek
Het nieuws van heden
DE BESPREKINGEN TE
MONTREUX GEOPEND
Chauffeursstaking
in Bulgarije
Honduras verlaat
den Volkenbond
DE STAKINGSTOESTAND
IN BELGIË
Eden gaat den
Negus bezoeken
DE BAROMETER
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
NASSAULAAN 51 - TELEFOON 13866
ABONNEMENTEN:
voor Haarlem en Agentschappen per
week 25 cent; per kwartaal f3.25; per
Post, per kwartaal f3.58 bij vooruitbetaling
DAGBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866
DINSDAG 23 JUNI 1936 - OCHTENDBLAD
TWEE EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 20010
öe Twrksche minister van buiten-
landsche zaken, Roestoe Aras,
zet de plannen en voorstellen
van zijn regeering uiteen
Bij oorlog doortocht
voor neutralen handel
MONTREUX, 22 Juni (DNB)
Vanmiddag te 4 uur is de open
bare zitting van de Zeeëngten-con-
ferentie door bondsraad Motta ge
opend.
'ér V» l\
s ytO Basbwu'hcBorul../f O
~tCi
Geen sociale eischen, doch verzet
tegen verkeersbepalingen
Rehabilitatie of een
nieuwe grap?
De Italiaansche bladen leveren
commentaar
Een voorval te Weenen
Phenen
Hetwelk den toestand
in fel licht zet
Het Weer
minimimummum
Op verschillende plaatsen werd
het werk hervat, op andere
plaatsen braken nieuwe
stakingen uit
Te Antwerpen alge-
meene werkhervatting
-
Geen erkenning door Engeland
van de annexatie van
Abessinië
HANDELSOORLOG TUSSCHEN
JAPAN EN AUSTRALIË
Verrassende mededeelingen in
Engelsche bladen over de
moeilijkheden der
Italianen
Een verklaring van
generaal Graziani
De generaals van het Kwangsi-
leger zouden het ultimatum
hebben afgewezen
Ook Sjantoeng wendt
zich van Nanking af
DE TOESTAND IN LITAUEN
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct., Ingez.
mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
do kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek.
Motta wees er op, dat de Turksche regeering
een voorbeeld van correctheid bij de regeling
van een diplomatieke kwestie heeft gegeven,
öaor in den voorgeschreven vorm een verzoek
*1 te dienen tot wijziging van een verdrag.
In het leven der volken geldt noodzakelijker
wijze de regel, dat verdragen moeten worden
Nageleefd, doch deze conferentie bewijst ook,
öat verdragen niet onherzienbaar zijn.
De Turksche minister van Buitenland-
sche Zaken, Boestoe Aras, die daarop het
Woord nam, zeide onder meer: „Door
U de door ons uitgewerkte ontwerp-con-
ventie tot opstelling eener rechtsorde in
eten geest van de eigen souvereiniteit van
Turkije te overhandigen, hebben wij een
internationale samenwerking tot regeling
fan het zeeëngten-regime in het leven wil
len-roepen, nadat wij tot de conclusie ge
komen waren, dat de regeling van 1923
haar reden van bestaan verloren heeft, en
dientengevolge onbruikbaar geworden is.
De collectieve waarborg, versterkt door een
regionale garantie overeenkomstig artikel 18
van het verdrag van Lausanne, was de basis,
Waarop het geheele gebouw van het zeeëngten-
jfgime was gegrondvest. Thans is echter ge
keken, dat deze basis haar taak niet meer
Vervuilen kan.
De door deze garanties bedongen, en boven
den nog onvolkomen bedongen, demilitarisatie
niet meer gehandhaafd blijven, want een
dergelijke toestand zou tegen het meest ele
mentaire recht van eiken staat op verdediging
van zijn grondgebied indruischen.
Aan de collectieve veiligheid dien elk land
e«n minimum van macht bij te dragen.
Turkije heeft in de zeeëngten zijn kwets
baarste Dlek, en het is zijn plicht, deze te be
schermen, zooals het de plicht van iedereen is,
medewerking op het gebied der collectieve vei
ligheid slechts te verwachten, wanneer hij dit
ïecht eerbiedigt en zelf steunt.
Bij deze nieuwe regeling hebben wij er
haar gestreefd in de grootst mogelijke mate
Roestoe Aras, de Turk
sche minister van Bui-
tenlandsehe Zaken
met de belangen van den wereldhandel re
kening te houden.
Wij hebben in ons ontwerp aan de koop
vaardij volledige vrijheid willen geven, en
zijn in dit streven zoover gegaan, dat wij de
belangen onzer landsverdediging een weinig
verwaarloosd hebben, daar wij zelfs in tijd
van oorlog, wanneer Turkije tot de oorlog
voerenden behoort, aan de neutrale koop
vaardijschepen vrijen doortocht willen toe
staan.
Turkije heeft in zijn ontwerp ook aan de
oorlogsschepen vrijheid van doortocht binnen
het kader van de hoogst noodzakelijke eischen
van veiligheid in de Zee van Marmora en in de
Zwarte Zee willen verleenen.
Ik ben ervan overtuigd, dat de politiek van
het Kemalistische Turkije voldoende steek
houdend is gebleken, om als een realistische
politiek van vrede en eendracht te kunnen
worden beschouwd."
De Turksche eischen, die op de conferentie
officieel naar voren zijn gebracht, omvatten
drie hoofdstukken:
1. Kemiiitairisatie der zeeëngten.
2. Reglementeering van de vrijheid van
doorgang voor oorlogsschepen, gebaseerd op
beperking tot 14.000 ton voor de schepen,
die de verschillende zeeëngten mogen pas-
seeren, en tot 28.000 ton voor de oorlogs
schepen, die zich in de Zwarte Zee mogen
bevinden.
3. Reglementeering van het vliegen over
de zeeëngten.
De Italiaansche regeering heeft den Turk-
schen minister van Buitenlandsche Zaken,
Roestoe Aras, een nota doen toekomen, waar
inde wensch tot uiting wordt gebracht, dat
de conferentie inzake de zeeëngten niet voor
de zitting van den Volkenbondsraad zou bij
een komen. De Italiaansche Regeering maakte
de uitvoerigste reserves ten aanzien van de zit
tingen, die geopend zullen worden en ten aan-
zin van het geheel der behandelde problemen.
Ter gelegenheid van de „Braune-Band"-
rennen zijn in Duitschland speciale post
zegels uitgegeven
SOFIA, 22 Juni. (D.N.B.) Vanmorgen
Vroeg zijn de chauffeurs in geheel Bulgarije
in staking gegaan,
Haar verluidt liggen aan deze beweging geen
^ciale eischen ten grondslag: zij richt zich
s'pehts tegen de nieuwe strenge verkeersbepa-
^hgen, die in den laatsten tijd zijn uitgevaar
digd. Het aantal stakers bedraagt bijna 5000.
MANAGUA (Nicaragua), 22 Juni (Reu
ter) Volgens berichten uit Tegucigalpa
is bij decreet van den president d.d. 20
Juni bepaald, dat Honduras uit den Vol
kenbond zal treden.
De Italiaansche bladen, schrijvende over het
uittreden van Honduras uit den Volkenbond,
wijzen er op, dat het de door Genève gevolgde
politiek is, die voor Honduras aanleiding is
geweest, den Volkenbond te verlaten, nadat de
andere Zuid-Amerikaansche republiek Guate
mala dit instituut reeds eerder had verlaten.
Het vraagstuk der betrekkingen tusschen de
Amerikaansche landen en den Volkenbond zal
op de a.s. Pan-Amerikaansche conferentie te
Buenos Aires worden bestudeerd, doch vol
gens de Italiaansche bladen staat het vast,
dat de Volkenbond zich voor het dilemma ge
plaatst ziet, zich te hervormen of te sterven.
AVEENEN, 22 Juni. Dezer dagen is in de pers
et bericht verspreid, dat een aantal crimino-
°§en, die een conferentie te Belgrado bijwoon-
tieh, op een tocht door het land in een kleine
van al hun gekochte souvenirs zouden zijn
eroofd door een zakkenroller, in opdracht van
advocaat, die een grap wilde uithalen. Dit
zou zich te Serajewo hebben afgespeeld,
secretaris-generaal van de Internationale
^'Qttimissie van Crimineele Politie deelt thans
°hter mede, dat dit verhaal volkomen verzon-
mi is geweest; niets van dien aaxd heeft zich
°°rgedaan.
op den Grebbeberq
De „Christliche Presse Zentrale" deelt mede,
dat de vorige keek een Katholieke pastoor
ter verantwoording moest worden geroepen door
de geestelijke overheid^ Dit voorval werpt een
fel licht op bepaalde toestanden in Oostenrijk.
Bondspresident Miklas had vernomen, dat de
Weensche nationaal-socialisten in de kerk van
den H. Rochus in het derde district bijeenkom
sten hielden. De president begaf zich nu Zon
dags zonder eenige begeleiding naar het genoem
de Godshuis en het gelukte hem, zijn incognito
te handhaven. Hij zag, dat alle mannen, die de
kerk betraden, elkander groeten met den Hitler
groet. De pastoor, Leopold Fritz, hield een vlam
mende nationaal-socialistische propagandarede.
Op instructie van den Bondspresident onthief
Z. E. Kard. Innitzer, Aartsbisschop van Weenen,
den geeestelijke van zijn functie en de politie
stelt een onderzoek in naar de perionatiën der
I nationaal-socialistische kerkbezoekers.
Verwachting: Zwakke veranderlijke wind,
=E half tot zwaar bewolkt, mogelijk regen- -2
of onweersbuien, warm weer.
E= Verdere vooruitzichten: Bewolkt, on-
EE weersachtig.
BRUSSEL, 22'Juni. De werkher
vatting in de haven van Antwerpen
is algemeen en ging zonder inciden
ten gepaard.
Een 30-tal schepen werd in lossing
genomen. De diamantbewerkers
zijn allen weer aan het werk. Ge
zien de algemeene werkhervatting
te Antwerpen is de beschermings-
dienst van de gendarmerie stop
gezet.
Te Hoboken en te Duffel zijn nieuwe sta
kingen losgebroken. Wat het gebied van Brus
sel met de voorsteden betreft, Is een nieuwe
staking uitgebroken te Haeren, terwijl zich een
incident heeft voorgedaan te Anderlecht.
De gendarmerie heeft daar een samenscho
ling van 1.200 personen uiteengedreven voor
het volkshuis. Met glazen en stoelen werd van
uit de ramen van het volkshuis naar de
gendarmerie geworpen. Het incident was het
gevolg van een misverstand, dat later opge
helderd is. Te Anderlecht, evenals in andere
gemeenten, zijn belangrijke vergaderingen van
stakers belegd, met het oog op de beslissing
inzake hervatting van het werk.
Voorts zijn verschillende vergaderingen ge
houden door bankbedienden en bedienden van
verzekeringsmaatschappijen.
Men verwacht te Brussel, dat in sommige
industrieën het werk spoedig zal worden
hervat. Te Luik bestaat de neiging tot her
vatting van het werk in de metaalindustrie.
In Brabant werd het werk stilgelegd in een
zijdefabriek te Tubize. Te Clabecq zullen de
smederijen morgen het werk hervatten.
In de provincie Henegouwen is de toestand
over het algemeen onveranderd. In drie claat-
sen is het werk hervat. Te Bergen is de arbeid
in de brouwerijen stilgelegd.
In de Borinage trachten de gendarmen het
verkeer langs de wegen op gang te houden en
samenscholingen te verhinderen. Het leger
heeft tot taak gekregen, de opgebroken straten
te herstellen.
Naar gemeld wordt, bestaat op het oogenblik
verschil van meening tusschen de socialisten
en communisten eenerzijds, die op handhaving
der kalmte aandringen, en de Daugisten (op
stand predikende socialisten) anderzijds.
In de provincie Oost-Vlaanderen werd een
communistenleider aangehouden daar hij een
commandant der gendarmerie in het gezicht
had geslagen. Het werk werd hervat te Ge-
raerdsbergen. Daarentegen werd het werk stil
gelegd te Hamme en te Ninove.
In de provincie Namen tenslotte is het werk
in een fabriek van chemicaliën stilgelegd.
Ben groote Engelsche vliegboot van de Vickersfabriek, welke als verkenningsvlieg
tuig en bommenwerper dienst kan doen
Tusschen Brighton en Londen heeft
ieder jaar een marathon voor koetsiers
plaats. Een vierspan op de Ham-
mersmithbrug
LONDEN, 22 Juni (Reuter)De Negus
wordt morgen uit Schotland te Londen terug
verwacht. Hailé Selassie zal morgen in de
Abessinische legatie den minister van Bui
tenlandsche Zaken, Eden, ontvangen.
Eden heeft hedenmiddag in het Lagerhuis
verklaard, dat de Engelsche regeering geenszins
te Genève aan de Assemblee voorstellen zou
doen betreffende of toestemming zou geven tot
erkenning van de annexatie van Abessinië door
Italië.
Men bevestigt te Londen, dat de Negus tijdens
de zitting van den Volkenbondsraad te Genève
zal zijn.
De in den handelsoorlog tusschen Japan en
Australië thans van kracht zijnde Japanselie
maatregelen bestaan in een verbod van den
vrijen handel in wol, graan en wolafval, terwijl
een recht van 50 procent zal worden geheven
op boter, kaas en vleesch.
Een fraaie luchtfoto van den
beroemden Niagara waterval
in Amerikr
LONDEN, 22 Juni. De Daily
Herald, die reeds vaker berichten
heeft gepubliceerd, waaruit zou
blijken, dat de Italianen nog geens
zins onbetwist meester zijn van het
Abessinische gebied, meldt in haar
editie van vandaag wederom, dat
de Galla-stammen in het Westen
van het land gereed zijn hun ge
bied tegen de veroveraars te ver
dedigen. Alle Abessiniërs in het
Westen, zoo meldt het blad, erken
nen het gezag van de voorloopige
regeering in Gore.
Voorts maakt de Daily Herald er melding
van, dat enkele dagen geleden maarschalk
Graziani in verband met den onveiligen toe
stand op den weg Addis Abeba-Dessie een zeer
openhartige verklaring heeft afgelegd. De
niet-gecensureerde tekst van deze verklaring
zou te Djiboeti zijn ontvangen.
Volgens dit bericht zou Graziani, sprekende
tot een vergadering van den Koptischen pa
triarch, de Koptische geestelijKen, 22 Abessi
nische ambtenaren, die thans onder Italiaan
sche controle werken, en een twaalftal andere
persoonlijkheden van minderen rang, het vol
gende gezegd hebben:
„Tengevolge van het gebrek aan hulp
van uw kant en van de weigering der
Abessinische stamhoofden zich te onder
werpen aan de Italiaansche regeering,
hebben de Italiaansche troepen zware ver
liezen geleden en zijn een aantal vracht
wagens vernield op den weg van Addis
Abeba naar Dessie. Wanneer gü de stam
hoofden hadt overtuigd van de goede be
handeling door de Italiaansche regeering,
zou dit niet gebeurd zijn. Ik wil, dat gij
begrijpt, dat de Italiaansche regeering den
vrede in de eene hand, het zwaard in de
andere houdt. Wanneer deze belemmerin
gen in het land niet onmiddellijk door u
tegengegaan worden, zal de Italiaansche
regeering u allen moeten vernietigen.
Generaal Makonnen, die aan het Zuidelijk
front onder Nasiboe heeft gestreden, is te
Kaïro aangekomen. Hij zal zich waarschijn
lijk naar Abessinië begeven om de situatie
in het pesten, vóóral in Gore, te bestu-
deeren. Hij is door den Negus gezonden en
zal de leiding der Abessinische regeering in
Gore op zich nemen. Verder heeft hij tot
taak den Negus mede te deelen, hoe groot
de strijdkrachten in West-Abessinië zijn.
De correspondent van de Daily Telegraph
meldt uit Djiboeti, dat nog vele stamhoofden
de guerilla voortzetten. Er bestaat echter geen
centrale Abessinische regeering en ieder hoofd
vecht zijn eigen strijd.
De gewapende benden van ras Seyoem strij
den nog in het Noorden, generaal Waud Wassen,
de zoon van ras Kassa en zijn twee broers, de
generaal Aberra en Asfakoe Wassen, recruteeren
troepen in het Salale-district, terwijl een ander
stamhoofd recruten werft in de Moegar-vallei.
In het westen beschikt ras Immeroe nog
over georganiseerde troepen, terwijl gene
raal Balts ja troepen bijeenbrengt in de Gu-
ragestreek en 200 machinegeweren bezit.
Gouverneur-generaal Hapte Mariam heeft de
goede orde in zijn provincie gehandhaafd en
zichzelf tot hoofd van alle Ga 11 a-stammen uit
geroepen.
SJANGHAI, 22 Juni. (Reuter).
Domei meldt uit Kanton, dat de
generaals Tsjen-Tsji-Teng en Li-
Tsjoeng-Jen het ultimatum van
Tsjang Kai Sjek hebben afgewezen.
De beide generaals hebben beves
tigd, dat de troepen van het Zuid-
Westen weer in bun provinciën zijn
aangekomen, terwijl de troepen van
Nanking naar het Zuid-Westen blij
ven oprukken.
De generaals zouden Tsjang Kai Sjek ver
zocht hebben hun mede te deelen, langs wel
ken weg hun troepen naar het Noorden zou
den kunnen marcheeren om de Japanners te
bestrijden.
Het rondzend-telegram tegen den dreigenden
burgeroorlog in het Zuid-Westen, dat de ge
neraals Soeng Tsje Joean, voorzitter van den
politieken raad van Hopei en Tsjahar en Han
Foe Tsjau, gouverneur van Sjantoeng, gister
avond hebben gepubliceerd, schijnt te betee-
kenen, dat de beide generaals tijdens de con
ferentie, die zij onlangs nabij Tsinan, in Sjan
toeng, hebben gehouden, een accoord hebben
gesloten.
In deze conferentie zou de reorganisatie en
uitbreiding van den politieken raad, middels
nauwe samenwerking met Sjantoeng, zijn be
studeerd.
Het nieuwe organisme zou in naam met
Nanking verbonden blijven, doch practisch
een zeer uitgebreide autonomie genieten,
vooral economisch.
Soeng Tsje Joean zou voorzitter en Han Foe
Tsjau vice-voorzitter zijn van deze combinatie,
die voldoet aan de wenschen van de Japansche
autoriteiten in Noord-China.
Te Tientsin heeft een menigte van Koreanen
en Japanners een overval gedaan op het Chi-
neesche douanekantoor te Tangkoe. De aan
vallers bedreigden de bedienden en nielden het
kantoor gedurende verscheidene uren bezet.
In alle bedrijven in Litauen is het werk her
vat. Orde en rust zijn weergekeerd, de uitzon
deringstoestand is opgeheven.
Het ultimatum van Tsjang Kai Sjek zou door
de generaals van het Kwangsileger zijn afge
wezen.
Uit Abessinië komen berichten, dat de Italia
nen nog geenszins onbetwist heer en meester
zijn in het veroverd gebied.
De Dardanellen-conferentie te Montreux ge
opend met een uiteenzetting der Turksche
plannen door Roestoe Aras.
Algemeene werkhervatting te Antwerpen; over
het geheel bestaat in België eenige neiging tot
het opgeven der stakingen.
Honduras treedt uit den Volkenbond terug.
Steeds openlijker strijd van de Arabieren in
Palestina tegen de Britsche militairen.
Eden gaat den Negus bezoeken bij zijn terug
keer te Londen.
Chauffeursstaking in geheel Bulgarije als verzet
tegen nieuwe verkeersvoorschriften.
Het saneeringsvraagstuk wederom door Bloem
bollencultuur te Haarlem besproken.
Steunregeling voor den suikerbietenoogst.
New-Yorksche Beurs: Stemming vast.
Stand op Dinsdag 1 uur van. 759.4
yorige stand 761.5
A»-
