Nieuwe Haarlemsche Courant | 1936 | 23 juni 1936 | pagina 9

Utrechts Universitei'sfeest

Devaluatie-vruchten
vallen onrijp

m
af

België

De Landsvrouwe ontvangt de
eeremedaille

}{/oudiLL
koel met

Katholieke leiding

HERDENKINGSZITTING
IN DE DOMKERK

KONINKLIJKE WOORDEN VAN LOF

STAKINGSLUST BIJ DE
POLITIE

DINSDAG 23 JUNI 1936

Aan H. M. de Koningin is de
gulden eere-medaille der
Universiteit uitgereikt

Derde eeuwring aan
het vaandel

De rector-magnificus aan
het woord

Symbool van het derde
eeuwfeest

MEISJE ONTVOERD

Nog geen spoor van haar ontdekt

Eau de Cologne

RIJK EN GEMEENTEN

Voorziening kasbehoeften

DOODGEVALLEN

Slachtoffer viel van tien meter
hooge ladder

DE NIEUWE GOUVERNEUR
VAN CURACAO

Bezoek aan Schiphol en
Waalhaven

Opruiend geschrift in beslag
genomen

Zal de zelfbewuste buitenlandsche
politiek van het eerste kabinet-
v. Zeeland „spaak" loopen?

Beklemmende zorgen

Te

De Alkmaarsche
Landdag

Daders van mislukten
overval veroordeeld

Twee jongelieden krijgen een jaar
gevangenisstraf

DOOD DOOR SCHULD

Twee autobestuurders voor
den rechter

Heden is de hoogtijdag van het zestigste
lustrum der Utrechtsehe Universiteit gevierd.
®R is veel luister aan dezen officieelen her
denkingsdag gegeven door de hooge tegenwoor
digheid van H. M. de Koningin en H. K H.
Rinses Juliana en de twee plechtige zittingen,
Vanmorgen en vanmiddag gehouden, hadden
een glansrijk décorum door het ambtsgewaad
der aanwezige gasten. Daarbij werden groot
•Uodel décoraties gedragen, wat veel schitte-
rïhg gaf. Het was een ongekend gezicht, een
levend schilderij gelijk, de stoet van curatoren
eh hoogleeraren, die hedenmorgen in optocht
van het Universiteitsgebouw naar de Pieters
kerk trok ter bijwoning van de openbare zit
ting van den Academischen Senaat, die om
10 uur begon.

De prefessoren gingen faculteitsgewijze, ter
wijl de pedellen met hun staven voorop gin-
Sen. Koppen van echte denkers, het hoofd ge
dekt met de baret, die met de toga een waar
dig, aan sommige van de hoogleeraren eenbij-
patriarchaal voorkomen geeft.

Hoogst interessant was deze stoet en ieder,
die er tóe in de gelegenheid was, wenschte dit
schouwspel gade te slaan, zoodat er op de
kleine route, die tusschen het Universiteitsge
bouw en de St. Pieterskerk ligt, veel publiek
^as.

De gasten werden aan de deur der kerk
ontvangen door prof. Van Vuuren en prof.
lening Meinesz.

Deze zitting was belegd door den Acade-
dlischen Senaat tot het in ontvangst nemen
van de gelukwenschen. Met een paar hartelijke
^oorden opende de rector-magnificus, prof.

C. W. Vollgraff de zitting. Stemmig klonk
hierna de oud-Nederlandsche wijze „In Baby-
lone," gespeeld door Mevr. Vogelsang met
orgelbegeleiding van den heer J. A. H. Wage-
haar.

Vervolgens spraken Prof. Huizinga namens
be Koninklijke Academie van Wetenschappen:
Prof ir. G. Diehl, namens alle Nederlandsche
Universiteiten en hoogescholen, prof. dr. F.
Pietrusky, rector van Rheinische Friedrich
Wilhelmus Universitat als hoofd van de
Duitsche Delegatie; Prof. G. Charlety, recteur
van de universiteit te Parijs en Prof. G. N.
Clark M. A. van de University of Oxford.

Er werden meer dan 50 adressen van ge-
iukwensch aangeboden.

De rector-magnificus dankte in het Neder-
landsch, Fransch en Duitsch.

Na afloop gingen allen in optocht naar de
kloostergang op het Domplein, waar curato-
ren, professoren, binnen- en buitenlandsche gas
sen het noenmaal gebruikten. Het was een
handelend noenmaal. Onderwijl gaf de heer
Hagenaar op het carillon in den Domtoren
een bespeling van vaderlandsche en studen
tenliederen.

Intusschen hadden zich op het Domplein
steeds meer menschen verzameld, dié' wachtten
°P den stoet, die straks geformeerd zou wor
sen teneinde naar de Domkerk te gaan, waar
een plechtige herdenkingszitting werd ge
houden.

Om twee uur werd deze stoet opgesteld, die
°tn half drie het Universiteitsgebouw door den
hoofdingang verliet, terwijl men door de St.
hfaartenspoort was binnengegaan.

Welk een feest, nu ook H. M. de Konincin
cn H. K. H. Prinses Juliana van deze groot-
sche gebeurtenis getuigen wilden zijn. De
burgers hadden beide vorstinnen bij Haar
komst van alle zijden reeds hartelijk toege
juicht en een luid hoera ging op toen Zij in
Paushuize aan de Kromme Nieuwe Gracht
voor een der vensters verschenen om het
Voorbijtrekken van den stoet gade te slaan.

Spoedig gingen H. M. de Koningin en H. IC.
H. Prinses Juliana ook naar de Domkerk, waar
2ij via de sacristie binnen traden, nadat H. M.
®erst de eerewacht uit de Studentenweerbaar
heid had geïnspecteerd.

De stoet trok door den hoofdingang de kerk
hl en bij het binnentreden der dignitarissen
Sette de Domorganist, de heer H. F. Bos, Gau-
heamus Igitur in. De Commissaris der Konin
gin, jhr. mr. dr. L. H. N. Bosch Ridder van
Rosenthal was in den stoet meegereden.

In de sacristie werden H. M. de Koningin en
H. K. H. Prinses Juliana ontvangen door het
College van Curatoren, terwijl aanwezig waren
be Rector-Magnificus en de Secretaris van
ben Senaat der Academie, de president Kerk
voogd W. baron Röell van Hazerswoude. de
socretaris van curatoren Dr. J. B. Lintelo de
Deer van Jutphaas en de burgemeester, Mr. dr.

D. A. W. ter Pelkwijk.

Een zoon van Dr. H. W. L. de Beaufort
bood H. M. de Koningin orchideeën aan, ter-
Wijl aan H. K. H. Prinses Juliana door mej.
W. m. Vollgraff, dochter van den rector-
biagnificus orchideeën werden geoffreerd.

Naast H. M. de Koningin waren aan de
Rechterzijde gezeten de minister-president Dr.
k. Colijn; de Minister van Onderwiis. Kun
sten en Wetenschappen, prof, dr. J. R. Slote-
biaker de Bruine, de president-curator der
Universiteit, dr. H. Th. s'Jacob en de secreta-
Ris van het college van curatoren, Dr. J. B.
Lintelo baron de Geer van Jutphaas.

Naast de Prinses, dus links, de curatoren,
kir. Dr. L. Bronkhorst Sandberg; Mr. A. I. M.
baron van Wijnbergen; Jhr. Mr. H. W. L. de
Heaufort en Mr. Dr. J. Donner, alsmede de
°ud-president-curator Dr. J. P. Fockema An-
breae.

Onder de aanwezigen merkten wij verder op:
ben minister van Justitie mr. J. E. H. v. Schaik,
ben minister van Binn. Zaken mr. J. A. de Wilde
en den minister van Economische Zaken mr.
hl- Slingenberg, voorzitter en griffier van de
Perste Kamer mr. W- L. baron de Vos v. Steen
rijk en mr. A. H. de Bleek. Voorzitter en grif
fier van de Tweede Kamer waren verhinderd),
v^ce-president van den Raad van State met
secretaris jhr. mr. F. Beelaerts van Blokland
eh jhr. mr. dr. J. D. W. de Beaufort, de mi-
bisters van Staat jhr. mr. dr. H. A. van Kar
nbeek, mr. D. Fock en jhr. mr. D. J. de Geer,
ben voorzitter van de Algemeene Rekenkamer
R- Muyderhoff, den aartsbisschop van Utrecht
bigr. dr. J. de Jong met secretaris, voorzitter
?b secretaris van de algemeene synode der Ned.
Herv Kerk dr. P. Smit en D. den Boems, pas-
^°°r E. Lagerwij, als plaatsvervanger van mgr
Lensinck, aartsbisschop der oud-bisschoppe-

'ijki

htai.

e Clerezij, den bevelhebber in de vierde mi-

Voorst, gen.-majoor met adjudant, den garni
zoenscommandant luit.-kolonel F. J. A. Bartels,
tevens commandant van het 1ste reg. Veldart.,
met twee adjudanten en den commandant van
het reg. Genietroepen kolonel W. N. Becking.
Van het corps diplomatique was aanwezig de

Pauselijke internuntius mgr. Paolo Giobbe, en
verschillende gezanten en diplomatieke verte
genwoordigers en nog vele anderen.

Zoodra de vorstelijke personen gezeten wa
ren, besteeg de president-curator, dr. H. Th.
s' Jacob, den preekstoel tot het houden van een
korte rede.

Daarna sprak de rector-magnificus, prof. dr.
C. W. Vollgraff.

De herdenking van het driehonderd-jarig be
staan onzer Universiteit vervult allen die haar
lief hebben met dankbaarheid en vreugde. Drie
eeuwen lang is de Universiteit, wat ook viel en
voorbijging, gespaard gebleven, en is het haar
gegeven geworden te komen tot een hoogen trap
van ontwikkeling. Dit gedenkende richten wij
onze aandacht als vanzelf op den tijd. waarin
de stichting der hoogeschool werd voltrokken.

Spr. gmg de geschiedenis der universiteit ge
durende de eerste twee eeuwen na.

Ongeveer zestig jaar geleden, zoo vervolgt hij,
geraakte de Universiteit tot nieuw leven en tot
eene tevoren ongekende ontwikkeling onder lei
ding der natuurwetenschappen. Hetf getal der
studenten werd in den loop der laatste periode
bijkans vertiendubbeld. De twee voorloopers
dezer greotsche opwaartsche beweging waren
Donders en Buys Ballot. Toen Donders in
1889 stierf, had hij den aanvang gezien der
nieuwe aera, die de Universiteit groot zou ma
ken. Sedert is en wordt in ons midden groot
en baanbrekend werk verricht door mathema
tici, wis- en natuurkundigen, chemici, zoölo
gen, plantkundigen en geologen. Daarnaast be
schikt de faculteit der geneeskunde, welke te
Utrecht de grootste van alle is, over een statige
reeks van moderne klinieken en laboratoria.
Deze wetenschappelijke opleving, die in Neder
land algemeen geweest is, heeft wederom haar
grond gehad in het geestesleven van ons volk,
dat omtrent 1880 eene verandering onderging
zoo diep als sedert de hervorming niet was
voorgekomen Een nieuwe bevrijding van eigen-
gesmede kluisters, een tweede bewustwording
van den geest hadden bezieling en krachten ge
wekt, die dra op schier elk gebied vrucht droe
gen en waarvan de samenleving nog heden
teert. Ook de geesteswetenschappen ondervon
den denzelfden heilzamen en vernieuwenden
invloed.

In 1925 verrijkte een kloekmoedige daad onze
Universiteit in één slag met eene volledige op
leiding van toekomstige ambtenaren in Neder -
landsch-Indië.

Het is heiaas niet te loochenen, dat zich in
de laatste vijf jaren dreigende wolken aan den
gezichtseinder hebben vertoond, ja, dat zij
thans geheel het zwerk bedekken. De groei der
Universiteit is gestuit als gevolg der nationale
inzinking. Zij heeft nu te strijden voor het be
houd van hetgeen zij voor staat en volk kan
doen. Ondanks de ongunst der tijden en den
daaruit voortvloeienden druk blijven hare die
naren getrouw aan het beginsel, dat voor hun
leven geldt: zij zijn van zins zich in het belang
der wetenschap elke inspanning te getroosten,
in afwachting van den dag, waarop een nieuwe
golf van enthousiasme oprijzende evenals vroe
ger uit de diepte der volksziel de tijden zal ver
anderen cn de Universiteit mede opvoeren tot
ongekenden bloei en kracht. Moge de geest op
stijgen gelijk een adelaar naar de zonne der
gerechtigheid.

Na zijn rede te hebben beëindigd, daalde de
rector-magnificus af van den kansel, plaatste
zich voor den zetel van de Koningin en sprak
tot Hare Majesteit de volgende woorden:

„Majesteit, als Rector-Magnificus valt mij de
hooge eer ten deel, aan Uwe Majesteit uit naam
van den Senaat te mogen aanbieden de gulden
eere-medaille der Universiteit. De Senaat heeft
onlangs besloten deze medaille in te stellen, en
haar voor de eerste maal aan te bieden aan
Uwe Majesteit bij gelegenheid van ons derde
eeuwfeest. Tevens veroorloof ik mij aan Uwe
Majesteit de bij de medaille behoorende bul te
overhandigen. Moge het Uwer Majesteit beha
gen in dc aanbieding der medaille een bewijs
te zien van de verknochtheid en onwankelbare
trouw der Universiteit aan Uwe Majesteit."

De medaille was ontworpen door Dr. Anna
Roes, privaat-docente in de archaeologie aan de
Rijks-Universiteit te Utrecht. Zij stelt voor aan
de voorzijde een zittenden adelaar, die de vleu
gels ontvouwt en opziet naar de stralende zon
met de lüfspreuk der Universiteit: „Sol Iusti-
tiae Illustra Nos" (Zonne der Gerechtigheid
beschijn ons).

Ten slotte voerde nog het woord minister
Slotemaker de Bruine.

ckcbcfocbcilciDcbcfccfcclackcjicklcbcfDclDcbckckclDctlcllcbcilckcfecbcjacfe ct>cb4lc|Dc|3<i3cfcc!3cl3ct>cbcl3cj5c!3cfc>;fc cbcfcc&cbcbtfickcbcbefccfccfccbcbd:

•8
•8
-8
-8
-8
-6
-8
-8
-8
-8
-8
-8
-8
-6
-8
-8
•8
-8
-8
-8
-8
-8
-8
-6
-8
-8
-8
-8
•6
-8
-8
-8
•8
-8
-8
-8
-6
-8
-8
-8
-8
-8
-8
-8
-8
•8
-8
-8
-8
-6
-8
-8
-8
-8
-8
-8
-8
-8
-8
-8
-8
-8
•8
-8
-8
-8
-8
-8
-8
-8
-8
-8
-8
-8
-8
-8
-8
-8
-8
-8
-8
-8
-8
-8
-8
-8
-8
-8
-8
-8
-8
-8
-8
-8
-8
-8
-8
■8
-8
-8
-8
-8
-8
-8
-8
-8
-8
-8
-8
-8
-8
-8
-8
-8
-8
-8
-8
-8

3-

cbcbctjctjcfocfctfccbcbcbcbcbcfcifccfccbcticfccfccbcjDcfciiicfocfccfciicbcbitcfccbcfccfccfccbcbctKlicfccbiiicfccbcbcbcfccbJjcfccbcfccbcbcbcbcbcbcbi

De tekst van <^e bul welke bij de eeremedaille behoort, die aan
H. M. de Koningin is aangeboden, luidt:

„Wilhelminae Reginae Maiestatique Eius Senatus Academiae
Traiectinae per tria saecula superstitis aurum designavit, cudit, dedi-
cavit honoris et pietatis causa

(„Voor Hare Majesteit Koningin Wilhelmina heeft de Senaat
der Utrechtsehe Universiteit na gedurende drie eeuwen gespaard te
zijn gebleven dezen gouden penning doen ontwerpen en slaan en hem
aan Hare Majesteit aangeboden in eerbied en aanhankelijkheid").

H. M. de Koningin aanvaardde de gulden medaille met bijbe-
hoorende bul met de volgende woorden:

„Mijnheer de Rector Magnificus,

De woorden door den heer President-Curator en U gewijd aan
de ontwikkeling en de lotgevallen dezer thans drie honderd jarige
Universiteit mogen tevens verklaren, waarom Ik er prijs op heb ge
steld, heden persoonlijk aan
wezig te zijn bij de plechtige
viering van dezen mijlpaal in
haar bestaan.

Want duidelijk bleek
daaruit, welk een belangrijke
plaats die Universiteit reeds
van ouds inneemt in het le
ven van ons volk, welks wel
en wee zij deelde, en tevens
hoe zeer zij zich bewust is
geweest van haar hooge roe
ping, haar schoone, maar
zware taak vervullende op
een wijze, die hare thans le
vende en werkende leden
met trots en voldoening mag
vervullen.

Ook is zij in het verle
den voor tegenspoed niet ge
spaard gebleven, maar het
geloof in haar roeping heeft
zij daaronder steeds behou
den.

Ook hebben uwe voor
gangers haar weten op te
voeren tot een centrum van
wetenschap, ver over onze
grenzen bekend en geacht.

Weer zijn de tijden donker, maar ook thans weer versaagt dat
geloof niet. Naast uwe woorden is de nieuwe gouden medaille daar
van het bewijs. Hooglijk waardeer Ik het als eerste die uit Uwe
handen te hebben ontvangen. Ik aanvaard haar als een hooge onder
scheiding, maar behouden zal ik haar als het tastbare symbool van
uw aller onwankelbaar vertrouwen in de toekomst der Utrechtsehe
Universiteit, die ik daarom alleen reeds in uwe handen veilig reken".

Na deze met heldere stem gesproken woorden van de Koningin
was het even stil, waarna het orgel de Fantasie in g-moll van J. S.
Bach speelde.

Foto Ziegler

De verschillende redevoeringen werden met
orgelspel afgewisseld.

Tenslotte gebeurde een feit van groote his
torische beteekenis. De president-curator
hechtte den derden eeuwring aan het vaandel,
dat werd vastgehouden door den secretaris van
het curatorium. Een eeuwring bestaat uit een
slang, die zich in den eigen staart bijt en is van
hout vervaardigd.

De bijeenkomst werd gesloten met het Wil
helmus, waarvan twee coupletten op het orgel
gespeeld werden.

H. M. de Koningin en H. K. H. Prinses Ju
liana verlieten de kerk over het Domplein, om
de universiteit binnen te gaan door de St.
Maartenspoort. Mee gingen de curatoren, de
Commissaris van de Koningin, de Ministers
Colijn en Slotemaker de Bruine, Dr. J.'P. Foc
kema Andreae, de heer P. N. Drost, rector se
natus veteranorum van het U.S.C. en baron
van Heemstra.

In de aula werden de geschenken bezichtigd,
waarna in de senaatszaal de thee werd ge
bruikt, die geserveerd werd door praeses en ab-

actis van de Utr. Vrouwelijke Studentenveree-
niging.

In de aula werden de buitenlandsche afge
vaardigden aan H. M. voorgesteld.

Intusschen recipieerde de Utr. Vrouwelijke
Studentenvereeniging ten behoeve van de da
mes van de buitenlandsche gasten.

De 20-jarige mej. S. uit Peperga^was in
dienstbetrekking bij een oom in Limburg, zeer
tegen den zin van haar ouders, die het meisje
dan ook enkele dagen geleden naar huis
haalden.

Zondag, toen het meisje in de richting Blesse
wandelde, stopte plotseling een auto, waarin
vier personen zaten, die het meisje meenamen
en met haar in de richting Zwolle verdwenen.
Een. jongen, die het gebeurde zag, waarschuwde
de ouders van het meisje, die de politie in
kennis stelden. Een onderzoek werd ingesteld,
doch de daders zijn nog niet ontdekt. De auto
droeg de letter P.

Ingediend is een wetsontwerp tot wijziging en
verhooging van het zevende hoofdstuk B der
Rijksbegrooting voor het dienstjaar 1935. Aan
gevraagd wordt een bedrag van 9300 wegens
verliezen door de Nederlandsche Middenstands-
bank geleden op maatregelen ter versterking
van het Nederlandsch Middenstandscrediet.

Aanvankelijk was voor 1935 een blanco munt-
programma opgemaakt. In den loop van dat
jaar zijn evenwel niettemin vervaardigd
800.000 aan 10-centsstukken en 80.000 aan
5-centstukken. Hiervoor wordt ruim 777.000
aangevraagd.

Door den staat wordt voor de helft in het aan
deelenkapitaal der Naamlooze Vennootschap
Bank voor Nederlandsche Gemeenten deelgeno
men. In verband met de omstandigheid, dat in
1935 door deelneming van andere publiekrech
telijke lichamen voornoemd kapitaal met
56.000 werd uitgebreid, was de staat verplicht
eenzelfde bedrag te foumeeren.

Evenals in vorige jaren was het ook in 1935
wederom voor een aantal gemeenten niet mo
gelijk op de particuliere geldmarkt in haar kas
behoeften té voorzien, zoodat ten behoeve van
deze voorziening een beroep op het Rijk werd
gedaan.

Hiervoor wordt nog uitgetrokken ƒ25.841.600.

Tegtv.over de in 1935 aan de gemeenten ver
strekte kasgeldleeningen staan de gedurende
dat jaar ontvangen sommen wegens aflossingen,
tot een bedrag van rond 22.900.000, zoodat het
saldo der geldende kasgeldleeningen in het
jaar 1935 met rond ƒ2.940.000 is toegenomen.

Verder wordt op de begrooting gebracht
12.666.063, vertegenwoordigend het bedrag van
de ingetrokken grove zilveren munten, die in
1935 zijn ontmunt en geaffineerd.

Hedenmorgen omstreeks half zes is de 45-
jarige Fr. Hofmann, die voor zijn huis te
Valkenburg enkele takken van de boomen wilde
snoeien, daar deze hinderlijk waren voor te
verrichten schilderswerkzaamheden, van een
tien meter hooge ladder gevallen. De onge
lukkige was op slag dood.

De nieuwe gouverneur van Curacao, de neer
Wouters, heeft Maandagmorgen met zijn echt-
genoote en dochter een bezoek aan Schiphol
gebracht. Met het Indië-vliegtuig „Kwak", ge
zagvoerder de heer Duimelaar, zijn de gasten
van de K.L.M. met den directeur, den heer A.
Plesman, van Amsterdam naar Waalhaven ge
vlogen, waar de familie Wouters met groote
belangstelling het bedrijf van den fototechni-
schen dienst heeft bezichtigd.

De chef van dezen dienst diende hier van
voorlichting.

SEMARANG, 22 Juni. (Aneta.) De politie
deed Zaterdag huiszoeking in de drukkerij „Sla
mat" naar aanleiding van het verschijnen van
een boekwerk van opruienden aard getiteld:
„Het regiem van Djapara. Twintig jaar onschul
dig veroordeeld". Het grootste gedeelte van de
oplaag kon in beslag genomen worden, terwijl
eenige exemplaren elders zijn achterhaald.

De directeur van de drukkerij is verhoord.

(Bijzondere correspondentie)

|erwijl dezen Maandagochtend in het
Antwerpsche havenbedrijf het werk op
de overeengekomen voorwaarden her
vat werd, zooals gedeeltelijk ook in de
mijnen en in de metaalindustrie, staat men
echter met ontsteltenis vóór de realiteit,
dat nagenoeg al de vruchten der devaluatie
van Maart 1935 zijn vernietigd. Bedrijfslei
ders hebben ons voorgecijferd, dat de voor
stellen, in oogenblikken van paniek aange
nomen in de 31 paritaire commissies van
werkgevers en werknemers, met verhoogin
gen van salaris, betaalde vacanties, betaling
van 48 uren werk voor een feitelijke werk
prestatie van 40 uren, de productiekosten in
deze bedrijven met circa 31 procent verhoo-
gen. Iedereen kan berekenen wat dit voor
de verbruikers te beteekenen heeft.

De kern van de economische politiek van de
eerste regeering Van Zeeland was de verster-

te af deeling J. J. G. baron van Voorst tot king van het concurrentievermogen tegenover

het buitenland door de devaluatie en de daar
mede verband houdende maatregelen. Deze ver
sterking van het concurrentievermogen is nu in
ieder geval ongedaan gemaakt.

Daarenboven bleek ook den ganschen Zondag
ondanks het officieel half-optimisme, hoe de in
fectie nog voortwerkt, en hoe de onrust voort-
woedt in het geheele land. Dat de regeering niet
gelooft dat de nieuwe loon- en werkregeling de
ze infectie geheel zal uitroeien, maar alleen een
verbetering en aanzuivering van den toestand
verwacht, blijkt ook uit de voortzetting van mi
litaire maatregelen over gansch het land o.a.
ter bescherming van Brussel teeen mogelijken
opmarsch van oproerige stakers uit de streek
van Mons, langs den weg MonsBrussel (de
steden Halle, Edingen, enz.). Haastig werd daar
gewerkt aan militaire barricades, kleine verster-
kingswerken, versperringen, enz. De reserves
der gendarmerie zijn in zuidelijk Brabant en
Henegouwen opgeroepen.

In enkele groote steden als Gent, is het tram
verkeer stilgelegd, sabotage werd gepleegd in
vele fabrieken, o.a. werden weefgetouwen stuk
geslagen te Aalst, Lokeren en Zele, wegen wer
den opgebroken om het verkeer te stremmen in
de Limburgsche mijnstreek, enz.

Straks komt temidden van al' dit rumoer de
nieuwe Kamer voor het eerst bijeen en de re
geering geslagen door dit stakingsonheil dat zoo
onverwachts kwam, is niet klaargekomen met
haar programma. Er zal van een mededeeling
van het regeeringsprogramma Dinsdag of
Woensdag nog geen sprake zijn.

Groote zorgen beklemmen de gemoederen der
politieke leiders.

Het is o.a. duidelijk dat de bescherming van
personen en goederen van regeeringswege zeer
zwak en aarzelend is geweest. Dit heeft alge
meen een pijnlijken indruk gemaakt (behalve
natuurlijk bij de socialisten). In de Brusselsche
agglomeratie bijvoorbeeld konden haast nergens
politie, gendarmerie, of troepen, in voldoende
mate worden verkregen om fabrieken en werk
willige arbeiders te beschermen, wanneer zich

daar communistische brigaden aanboden om het
werk, tegen oen wil der arbeiders, toch stil te
leggen. Men heeft hier het geloof verloren dat
de bestaande rechtsorde veilig en ongestoord
kan worden gehandhaafd, wanneer er een coali
tie met zwaren socialistischen invloed aan het
bewind is. In de Fransche Kamer verschool
Blum zich achter de bewering, dat de Fransche
werkgevers niet om gewapend ingrijpen hadden
gevraagd tegen de stakers, die fabrieken bezet
hielden of tegen stakers, die de arbeiders kwa
men lastig vallen. Hij voegde er trouwens bij
dat hij, indien men hem zulke gewapende hulp
had gevraagd, deze toch zou hebben gewei-,
gerd.

In België had men besloten, in principe ten
minste, wel zulke gewapende hulp te verlee-
nen tot ontruiming van bezette fabrieken of
tot bescherming van personen en goederen. Maar
onder de voortdurende socialistische bedreiging
kwam het slechts tot een ijdele, ietwat declama
torische, demonstratie. Practisch is er nergens
met ernst en kracht opgetreden voor de bescher
ming van werkplaatsen en arbeiders, hoe uit
drukkelijk ook daartoe het verzoek tot de over
heden werd gericht. Er bleek trouwens dat in
sommige steden zooals te Verviers zelfs het
politiecorps in staking dreigde te gaan

In Vlaamsche milieux verwekt dit scherp
sociaal-politiek conflict nog een bezorgdheid
van geheel anderen aard: hoezeer de Vlaam
sche toestanden ook verschillen van de toe
standen in Frankrijk en Wallonië, toch wordt
het Vlaamsche land door Wallonië steeds
meegesleept in de politieke reacties van Frank
rijk, en men ziet in welke noodlottige gevolgen
dit kan hebben voor de Vlaamsche volkswel
vaart.

Een niet minder beklemmende bezorgdheid
koestert men omtrent de nieuwe buiten
landsche politiek, welke zal worden gevolgd
door den Minister van Buitenlandsche Zaken,
Spaak. In de socialistische partij behoort
Spaak tot den extremistischen vleugel, en van
hem, evenals van Brunfaut en nog enkele an
dere socialisten, wist men nooit met zekerheid
of hij communist was of socialist. Twee jaar
geleden dreigde men hem om zijn extremisti
sche actie uit de socialistische partij te stoo-
ten. Hij beschikte over een eigen blad ,,L'Ac
tion Socialiste", dat de Belgische socialistische
partij geducht aanviel om hare lauwe gevoe
lens en slappe methode. Terecht heeft men

dezer dagen gezegd, dat de Vlaamsche massa
,,met een zeker voorzichtig welgevallen" de
buitenlandsche politiek van Paul van Zeeland
had gevolgd tijdens de bewogen dagen na de
wederbezetting van het Rijngebied en vervol
gens te Londen en te Genève, waar België
duidelijk blijk gaf van zelfstandigheid. Waar
gaat het nu heen met een man als 'Spaak aan
buitenlandsche zaken? Reeds lokten de zoo
genaamde „richtlijnen" voor een nieuwe bui
tenlandsche oriënteering, die door het buiten
gewoon socialistisch 'Pinkstercongres werden
aangenomen, en werden opgelegd aan de socia
listische delegatie, die onderhandelde voor
de vorming van de nieuwe regeering Van
Zeeland, eenige opschudding uit.

De heer Brunfaut, strijd- en geestgenoot
van Spaak, den huidigen minister van Buiten
landsche Zaken, vond toen deze richtlijnen
nog te halfslachtig en hij kwam er voor uit,
zooals ook dr. Marteaux, een Brusselsch socia
listisch voorman van dezelfde nuance als
Spaak, dat op internationaal gebied België
tonadering moet zoeken met Tsjecho-Slowakije,
Spanje, Sovjet-Rusland en Frankrijk, ten
einde het fascisme in de wereld te bestrijden
en te werken voor den internationalen vrede.
De buitenlandsche politiek van België zou
niet langer mogen streven naar een verzoening
met Duitschland, maar integendeel moeten uit
gaan van de noodzakelijkheid, dat Hitier zou
worden geïsoleerd of bestreden als de vijand
van Europa.

In dezelfde socialistische milieux heeft men
alles gezet op de gevaarlijke ideologie van de
collectieve veiligheid en de uitbreiding der
allianties met wederzijdschen militairen bij
stand. De Belgische bevolking is echter diep
afkeerig geworden van zulke allianties, en
zelfs de eventualiteit van een nieuwe editie
van het Locamo-pact wekt hier vrees en arg
waan, sedert een pact als dat van Locarno op
het oogenblik van de remilitarisatie van Rijn
land België aan den rand van een oorlog heeft
gébracht.

Wie aandachtig toeziet moet erkennen:
de verkiezingsresultaten van 24 Mei en
7 Juni en het overwaaien naar België van
de revolutionnaire stakingsbeweging uit
Frankrijk, hebben kommervolle toestanden
geschapen en den Belgischen regeerders
wachten nog vele en groote moeilijkheden.

De in het voorjaar gehouden Neder
landsche Katholieke Landdag in de
hoofdstad heeft het staatkundige
zelfbewustzijn van de katholieken opge
haald en ruggegraat gegeven tegen het
duwen en dringen van den verwarden tijd.
Zij hernemen de leiding, en hun verstan
dige zorg voor het land krijgt al krachti
ger vat op de openbare meening. De N.S.B.
houdt het met haar dilettanten-leuzen
niet uit tegen dit verantwoorde katholieke
program, de door luidsprekers geïmprovi
seerde verzamelingen der hopeloozen ver-
loopen voor de boodschap van de op wer
kelijkheid gegronde uitkomst.

In gewestelijke dagen, die den rond
gang door alle provincies gaan maken,
wordt de marsch van het terugkeerend
vertrouwen voortgezet. Wie Zondag den
Landdag der R. K. Staatspartij te Alk
maar bijwoonde, heeft opnieuw den indruk
gekregen, dat deze partij meer dan de
sterkste in getal de sterkste is in de begin
selen, die onze natie fundeeren. In een
rede, welke in een ovatie eindigde, heeft
prof. mr. C. Romme het politieke testa
ment van jhr. Ruys voortgegeven in een
logische en geestdriftige ontwikkeling van
het idee der twee-eenheid tusschen Ka
tholiek en Nederlander.

Inderdaad heeft de N.S.B. maar de dic
tatuur te slikken en toe te juichen, de
Staatspartij evenwel, geïnspireerd aan de
belangen van ons geheele volk, verlangt
geen kritieklooze verheerlijking, zij wijst
den weg, om door samenwerking van den
geordenden volksinvloed ons volk-in-nood
te redden uit de misère. Maar met behoud
van de staatsburgerlijke rechten, vrijheid
van het Parlement, pers, school fen radio,
gelijk mr. Fr. Teulings helder aantoonde.

De oude waarden moeten omgezet in een
nieuwe maatschappij. Want de perspec
tieven van de oude worden afgesloten, in
het zich voltrekkend veranderingsproces
moeten vele bedrijven het doel in een ge
wijzigde richting zoeken met deels nieuwe
afzetgebieden voor de onherroepelijk ver
lorene in de ruïne van de na-oorlogsche
verschuivingen. Oud-Minister Verschuur,
die uit de ervaringen van de jongste pe
riode de nieuwe oriënteering wijst, consta
teerde de mislukking van de uitziekings-
politiek, die machteloos inzonk bij het
Vaste-Lasten-Ontwerp. Na de proeven met
het onmogelijke kan ons muntcorrectie
nog over het doode punt heenhelpen
meende hij om weer in een beweging
van economisch en sociaal herstel te gera
ken. Want buiten ons en zonder ons is
door de ons opgedrongen onrechtvaardig
heden van de wereldbeheerschende valu
ta's de moreele zijde van het vraagstuk
beslist. En door muntcorrectie zou verade
ming komen in de drukkende werkloos
heid, om daarna door aanpassing, herstel
van de rentabiliteit der bedrijven en de
bekende katholieke, actieve politiek de be
tere maatschappij te ordenen, die het ge
luk van allen nastreeft zonder de gevaren
van staatssocialisme of gelddictatuur.

Mr. C. M. J. F. Goseling, „die in de kracht
van zijn leven met een gaaf ideaal en een
eerlijke geestdrift de zware verantwoorde
lijkheid aandurft en draagt van de leiding
onzer partij", gelijk een der redenaars on
der applaus van den Landdag uitriep,
vatte de getrokken lijnen samen in een
slotredevoering, die de gezindheid van
allen concentreerde in de eenheid voor de
actie, welke het vaderland redden moet.
Het machtige blok der Katholieke Staats
partij moet den bouw bijeenhouden „tot
welzijn van ons geheele volk, want anders
zinken wij weg in een niet-volk, Vader
land en Koningin zijn ons onmisbaar en
dierbaar, laat ons zorgen, dat onze partij
even onmisbaar als dierbaar is aan Ko-
ningip en Vaderland!"

De Almelosche rechtbank heeft heden twee
jeugdige Enschede-ers ieder veroordeeld tot
twaalf maanden gevangenisstraf, waarvan vier
maanden voorwaardelijk met een proeftijd van
drie jaren en met aftrek van de voorloopige
hechtenis.

De jongemannen, de 25-jarige B. en de 23-ja-
rige van O. hadden onder Enschede een roof
overval gepleegd op het boerenechtpaar H.
Grefte. De oude Grefte kreeg een klap met een
hamer, maar toen een inwonende zuster om
hulp begon te schreeuwen, trokken de gemas
kerde indringers af.

Er was tegen elk twee jaar gevangenisstraf
gevorderd.

De vorige week stonden voor de Almelosche
rechtbank twee autobestuurders terecht, die elk
een eind hadden gemaakt aan een menschen-
leven.

De 23-jarige vertegenwoordiger B. W. L. uit
Enschede had een 20-jarig meisje te Hengelo
en de 36-jarige chauffeur H. S. uit Weerselo
had een li-jarig jongetje onder Enschede over
reden en gedood.

Tegen L was drie maanden gevangenisstraf
en intrekking van het rijbewijs voor een jaar
geëischf, tegen S. een maand gevangenisstraf
en eveneens intrekking van het rijbewijs voor
den tijd van een jaar.

Het vonnis luidde tegen L. een maand hech
tenis en ontzegging van de bevoegdheid motor
rijtuigen te besturen voor den tijd van een jaar.

S. werd vrijgesproken.