V
R.K. Staatspartij
beschuldigd
De dreiging uit
Trans jordanië
Incidenten in de
Belgische Kamer
De hervorming van
den Volkenbond
Het nieuws van heden
ITALIË NIET AANWEZIG
TE GENÈVE
DE BAROMETER
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
ZATERDAG 27 JUNI 1936 - OCHTENDBLAD
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
NASSAULAAN 51 - TELEFOON 13866
ABONNEMENTEN:
voor Haarlem en Agentschappen per
week 25 centper kwartaal f 3.25per
post, per kwartaal f3.58 bij vooruitbetaling
DACBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866
TWEE EN ZESTICSTE JAARGANG No. 20011
Duidelijke weerlegging
Antwoord van dr. Colijn
■Kl
1
**48^1;. i
Een binnendringen der Bedoeïnen
in Palestina niet waarschijn
lijk geacht
Nieuwe gevechten met
Arabieren
De Rexisten veroorzaken een
geweldige verwarring
Eén der kamerleden
tijdelijk uitgesloten
D Duitsche gezant te
Parijs bezoekt Hitier
De Times over de taak van Enge
land en Frankrijk te Genève
Directe daden zijn nu
dringend noodig
Het Weer lllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllilll^
Besprekingen der neutralen
Geheime zitting van den
V olkenbondsraad
Inboorlingen uit de
gevangenis ontsnapt
Met ijzeren staven een gevecht
geleverd
Een wachten op opklaring van
den toestand"
Een ambtenarenstaking
te Londen gevreesd
Een organisatie geheel naar
Fransch model
Eere wien eere toekomt
Op de vlucht voor een
dolgeworden koe
Het dak van een stal, dat als
schuilplaats moest dienen,
stortte echter in
Het hoogterecord van
Mary se Hilsz
NIEUWE HAARIEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct., bigez.
mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent
per regel. Bij' contract sterk verlaagde prijzen. Voor
kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek.
Het bureau der R.K. Staatsparty verzoekt ons,
de volgende mededeeling op te nemen:
Rondom de verklaring namens den minister
president, omtrent „bier te lande verspreide
geruchten van uiterst kwetsend karakter voor
den goeden naam van dr. Colijn", worden in de
laatste dagen naargeestig insinueerende belich
ten geweven, die in sommige stellige beweringen
den vorm van leugen en laster hebben aange
nomen.
Die berichten hebben de strekking, de R.K.
Staatspartij aan te wijzen als de bron, waaruit
door middel van een door de partijleiding op
13 Juni j.l. belegde persconferentie, vorenbe
doelde geruchten over den minister-president
verdere verspreiding zouden hebben gevonden.
De handhaving van zuivere verhoudingen in
het staatkundig werk is een onmiskenbaar lands
belang. Daarom heeft het bureau der R.K.
Staatspartij besloten, thans met voorkennis
en instemming van alle daarbij betrokkenen
een tweetal gewisselde brieven openbaar te
maken.
Mede in verband met de data dier brieven,
spreekt de inhoud daarvan voor zichzelf.
Vorenbedoelde brieven luiden:
's-Gravenhage, 18 Juni 1936.
Aan Z. Exc. dr. H. CoUjn,
Minister van Staat,
Stadhouderslaan,
's-Gravenhage.
Excellentie,
In het hierby ingesloten pamflet, dat onder-
geteekenden hedenmiddag ontvingen, wordt de
voorstelling gewekt, alsof de heer mr. C. Gose-
ling een persconferentie zou hebben byeenge-
roepen, uitsluitend om mededeelingen te doen
als hiernaast vermeld. (Bedoeld is een van te
voren verspreide overdruk uit „Hier Dinaso"
van 20 Juni 1936).
Vervolgens treft ondergeteekenden in de weer
gave dezer mededeelingen de zinsnede, mr. Gose-
ling in den mond gelegd: „dr. Colyn onderhoudt
relaties met een der bijzitten van den heer
Mannheimer".
Ondergeteekenden, die de persconferentie bij
woonden en reeds gelegenheid hadden over dit
pamflet van gedachten te wisselen, wenschen te
verklaren:
1. Het is de gewoonte, dat het bestuur der
R.K. Staatsparty op regelmatige tijdstippen de
hoofdredacteuren en politieke redacteuren van
de katholieke pers bijeen roept om voorlichting
te geven over politieke vraagstukken. Deze ge
woonte, ingevoerd onder wijlen jhr. mr. Ruys
de Beerenbrouck, dateert reeds van jaren her;
zy is door zyn opvolger, thans mr. Geseling,
voortgezet.
Er is geen sprake van, dat bedoelde confe
rentie werd samengeroepen voor de in het pam
flet beschreven zaak. Het hoofddoel ervan was,
zooals na een zoo belangrijke gebeurtenis als
de verwerping van het vaste-lastenontwerp be-
grüpelijk is, een algemeen oriënteerende be
schouwing over de politieke situatie te geven.
Dit is ook geschied.
2. Daarna heeft de heer Goseling in verband
met loopende geruchten, welke aan verschillende
bezoekers der conferentie reeds bekend waren,
over het hierbedoelde geval enkele vaststaande
feiten medegedeeld.
De bewering, als zoude de heer Goseling de
bovenaangehaalde zinsnede of iets, wat daar
ook maar op lijkt, hebben gebezigd, kunnen
ondergeteekenden als puren laster brandmerken.
Zy verklaren als eerlijke mannen dat
a. Integendeel, toen een der aanwezigen den
naam Mannheimer noemde, de heer Goseling
dien naam onmiddellijk en nadrukkeiyk heeft
geëlimineerd, zeggende, dat men zich alleen aan
vaststaande feiten te houden had en men zich
niet op den weg van fantasieën diende te be
geven;
b. Dat op een nadere vraag van denzelfden
bezoeker der conferentie, of de katholieke pers al
thans iets zou kunnen publiceeren, als andere
couranten mededeelingen zouden hebben ge
daan, de heer Goseling uitdrukkelijk verzocht,
dat men zich ook in dat geval van het mede-
deelen van zakelijke feiten zou onthouden, op
dat zelfs de schijn zou worden vermeden, als
zou van katholieke zijde zulk een aangelegen
heid tot een voorwerp van gedaehtenwisseling
in de sfeer van de zakelijke politiek worden
gemaakt.
Er is dit zy Uwe Excellentie ten over
vloede er bij verzekerd ook uit den boezem
der vergadering zeer ernstig opgekomen tegen
publicatie van dingen als hierbedoeld.
Wij hebben er aan gehecht, dadeiyk na ont
vangst van dit onware pamflet, Uwe Excellentie
deze mededeelingen te doen geworden, omdat
wy van oordeel waren, dat een lasteriyke ver
dachtmaking, als hier tegen mr. Goseling werd
gericht, naar ons oordeel, geen moment, al
thans bij Uwe Excellentie, onweersproken mocht
biyven en wij behouden ons, zoo noodig, voor,
het aan Uwe Excellentie berichte, waarvan be
reids afschrift werd gezonden aan mr. Goseling,
openbaar te maken.
Met verschuldigde hoogachting,
w.g. S. BRUYSTEN.
w.g. P. KASTEEL,
w.g. L. HAZELZET.
De ondergeteekende, G. P. Bon, voorzitter
van de Katholieke Journalistenvereeniging, stelt
er prijs op, aan het bovenstaande toe te voegen,
dat hy, ter inleiding van het onderzoek, dat
hy in verband met het bovenstaande geboden
acht, de deelnemers der conferentie in kennis
heeft gesteld met hetgeen by dezen aan Uwe
Excellentie wordt bericht.
W.g. G. P. BON.
Voorzitter R.K. Journalistenvereeniging
Weimarstraat 140, Den Haag.
De heer Bon ontving daarop het volgende
schrijven van dr. Colijn.
's-Gravenhage, 20 Juni 1936.
Geachte heer,
De ontvangst van Uw schrijven van 18 Juni
j.l. erkennende, voeg ik daaraan toe, dat ik de
gedane mededeelingen gaarne als onvoorwaar-
delyk juist aanvaard.
Hoogachtend
Uw. dw.
w.g. H. COLIJN.
,-.mli.f,
In een voorstad van Boedapest ontspoorde dezer dagen een werktrein en stortte
in den Donau. Een groot aantal gewonden moest in het ziekenhuis worden
opgenomen
Drieduizend Engelsche boeren protes
teerden te Londen tegen de kerkbelasting
LONDEN, 26 Juni (Reuter). Ook op
Whitehall volgt men met ongerustheid den
toestand in Trans jordanië, waar, naar men
vreest, de huidige troebelen een opstandige
beweging tengevolge zullen hebben onder de
Bedoeïnen van Transjordanië, die zich
eveneens tegen vestiging der Joden ep hun
grondgebied verzetten. Men deelt mede, dat
Engeland op alles is voorbereid.
Het is de vraag, of Emir Abdoellah de
opstandige Bedoeïnen in toom zal kunnen
houden, doch het is niet zeer waarschyn-
lijk dat zy Palestina zullen binnendringen,
wanneer zy besluiten handelend op te
treden.
Uit Jeruzalem wordt gemeld, dat op het
traject Haifa—Lydda een personentrein, waar
in zich gelukkig slechts weinig militairen be
vonden, is ontspoord. De machinist en een
soldaat werden onder de locomotief begraven en
kwamen om het leven. Twee andere soldaten
werden zwaar gewond.
Het onderzoek heeft uitgewezen, dat twee
rails waren losgeschroefd, waardoor de locomo
tief en de eerste wagon ontspoorden. Toen de
ramp plaats greep openden de opstandelingen
een hevig geweervuur op de soldaten, die zich
in den achtersten wagon bevonden. Aan belde
zyden vielen verscheidene gewonden.
T>n Zuiden van Nabloes is een militaire pa
trouille door vrijbuiters overvallen. Eer. tweede
patrouille, die tot taak had de arbeiders, die
de telegraafleidingen herstelden, te bescnermen,
werd tegelykertijd door een troep Arabieren
ter sterkte van ongeveer 50 man overvallen.
Op het door hen gegeven alarmsein werden
direct militaire troepen en vliegtuigen uitge
zonden. Er ontspon zich een gevecht, waarby
drie Arabieren gedood en verscheidene soldaten
gewond werden. De Arabieren trokken zich in
het gebergte terug. *-
BRUSSEL, 26 Juni (Reuter). De
redevoering, welke minister-presi
dent Van Zeeland vandaag in de
Kamer heeft gehouden, werd eenige
malen door hevige incidenten on
derbroken.
Toen de heer Van Zeeland een toespeling
maakte op de campagne der Rexisten tegen de
„pourris" rotte" toestanden!, sprong de
Rexist Hertogue op en riep: „Het land is rein,
maar zij die regeeren zijn „verrot".
Er ontstond hierop een geweldige ver
warring. Men zag den socialist Marteau op
de Rexisten toeütormen, waarbij hij met
groote moeite door de boden werd tegen
gehouden. Ook VanderVelde werd door de
ordebewaarders tegengehouden.
Op mededeeling van den president der Ka
mer, Camille Huysmans, die dreigde hem ty-
deiyk de deelneming aan de zitting te ont
zeggen, verklaarde Hertogue, dat hij zijn woor
den terugnam voorzoover het de tegenwoordige
regeering betrof, maar niet ten aanzien van de
vroegere. Hiermede was dit incident geëindigd.
Op dat oogenblik ontdekten de socialis
ten den leider der Rexisten, Degrelle, op
de tribune en gingen zij heftig tegen hem
te keer.
Het lid Syndio, die het eerst het woord
„pourri" ten opzichte van den minister van
Justitie, Bovesse, had gebruikt, werd op
voorstel van den Kamerpresident tijdelijk
van de zitting uitgesloten.
Bij de voortzetting der zitting deed de heer
Van Zeeland nadere mededeelingen over zijn
sociaal program, waarby hij verklaarde, dat
België minder gevaar zou hebben geloopen en
gemakkelijker aan zijn economisch herstel toe
zou zijn geweest, indien de hervormingen ge
leidelijk zouden worden ingevoerd.
Hü zeide, dat de goedgekeurde sociale ver
beteringen meer dan 2 milliard zullen kosten.
„Indien wy," aldus de premier, „den ar
beidstijd te vroeg verminderen, loopen wy
gevaar een crisis te verwekken in de in
dustrie en het algemeene levenspeil te ver
lagen."
De premier verklaarde geen enkel amende
ment te zullen aanvaarden, waardoor de lasten
der industrie zouden kunnen worden verzwaard.
BERLIJN, 26 Juni. (Havas.) Het onderhoud
van den Duitschen ambassadeur te Parys, graaf
Welczek, met rijkskanselier Hitier, heeft ander
half uur geduurd.
De bespreking werd bygewoond door de hee-
ren von Neurath en von Ribbentrop.
Diplomatieke kringen hechten een zekere be-
teekenls aan het verslag, dat graaf Welczek
heeft uitgebracht.
Men gelooft, dat Hitier nauwkeurig heeft
geïnformeerd over de maatregelen der Fran-
sche regeering met betrekking tot de hangende
Euxopeesche kwesties.
LONDEN, 26 Juni. De „Timers" geeft in
een hoofdartikel een uitvoerige beschouwing
over de noodzakelijkheid van hervorming
van den Volkenbond.
De huidige verwarring, schrijft het blad, wordt
samengevat door de positie van Italië. Wat is
de status van een Volkenbondslid, dat een suc
cesvolle inbreuk op het handvest heeft ge
pleegd? Welke rechten volgens het handvest en
welke functies in den raad biyven over voor
een zoodanig lid? Technisch behoudt Italië zijn
lidmaatschap; in wezen staat het reeds buiten
den bond, zelf uitgestooten.
Engeland moet zoo vastberaden mogelijk
streven naar herstel van den ban op agressie
en dien versterken door den Volkenbond te
maken tot het instrument van wijzigingen, poli
tiek zoowel als economisch, die anders slechts
door geweld tot stand zouden kunnen worden
gebracht.
De verplichtingen van'een herstelden Vol
kenbond moeten welomschreven genoeg zyn
om den vrede te beschermen, maar niet
zoo nauw omlijnd, dat het lidmaatschap
beperkt wordt. Dit te verwerkeiyken is in
de eerste plaats taak van Frankrijk en
Engeland.
De vraag is, of en hoe Frankrijk, Duitschland
en Engeland tot een doelmatige samenwerking
kunnen komen.
Ten aanzien van Duitschland bestaat er geen
tusschenweg tusschen den Volkenbond en een
systeem van bondgenootschappen, tusschen de
organisatie van den vrede, met alles wat deze
omvatten moet aan economische samenwerking
en door onderhandelingen verkregen voldoe
ning voor legitieme doeleinden, en de organi
satie van den oorlog.
De overigen moeten zich bewust zijn, dat de
Volkenbond, zoolang deze alleen behandeld
wordt als een bond van repressie, Duitschland
niet de geringste aanleiding geeft lid te worden.
De pacificatie van Europa moet buiten
den Volkenbond beginnen en ruimte voor
de toeneming daarvan moet binnen den
Volkenbond gelaten worden.
Tyd echter, evenals doel en methode begin-
Verwachting: Zwakke tot matigen, |j
Noordwestelijke tot Zuiswestelijken
wind, gedeeltelijk bewolkt, waarschijn-
lijk enkele regenbuien, zelfde tempera-
EE tuur. j=
S Verder verwachting: Weinig verande-
ring.
nen te tellen. De Britsche politiek kan zeker
niet stil staan.
Het is van essentieel belang, dat tegen Sep
tember alle landen van den Volkenbond eenig
beeld hebben van zyn toekomst. Wil de Brit
sche politiek succes hebben, dan zal zij zelve
ondubbelzinnig moeten zyn en zullen de minis
ters eensgezind moeten optreden.
Vanmorgen zyn de neutrale staten opnieuw
bijeengekomen ter 'bespreking van de kwesties
betreffende de hervorming van den Volken
bond. Hoewel er geen enkele beslissing is ge
nomen, was men eenstemmig van meening, dat
het handvest versterkt moet worden door stren
ger interpretatie, liever dan door wijziging van
de bepalingen. Ook de instelling van een com
missie, die de geheele kwestie zou moeten be-
studeeren, werd aanbevolen.
De Volkenbondsraad is vanmiddag om vijf
uur onder voorzitterschap van Eden in geheime
zitting bueen gekomen.
Beek, de Poolsche vertegenwoordiger, heeft
Eden in kennis gesteld van het voornemen van
Polen de sancties tegen Italië op te heffen.
Polen behoudt zich overigens zyn meening
voor ten aanzien van den achtergrond der pro
blemen, welke worden opgeworpen door het
ItaliaanschAbessinisch conflict.
BRUSSEL, 26 Juni. (Stefani.) Uit Albert-
ville (Belgische Congo) wordt gemeld, dat een
dertigtal inboorlingen uit de stedelijke ge
vangenis is ontsnapt. Gewapend met yzeren
staven gingen zy de inwoners der stad te lijf,
zoodat talrijke Europeanen werden gewond.
Detachementen gendarmes zyn er met moeite
in geslaagd de orde te herstellen en de vluch
telingen te arresteeren.
Hitier woonde te Berlijn den rouwdienst bij voor Dr. von Bülow, den overleden
staatssecretaris
GENEVE 26 Juni (Reuter). Graaf Ciano,
de Italiaansche minister van Buiteniand-
sche Zaken, heeft vanmiddag Eden. den
president van den Volkenbondsraad een
schrijven doen toekomen, waarin wordt
verkladrd:
„Ik heb de eer Uwe Excellentie ervan in
kennis te stellen, dat, gezien den tegenwoor-
digen toestand, de Italiaansche delegatie niet
kan deelnemen aan de op 26 Juni byeengeroe-
pen zitting. Zü zal zelfs niet Kunnen deelne
men aan de beraadslaging over punt drie van
de agenda het wederzijdsche garantiever
drag tusschen Groot-Brittannië, België, Italië,
en Frankrijk, dat te Locarno werd geteekend.
Ik heb de eer het vertrouwen uit te spreken,
dat een opklaring van den tegenwoordigen
toestand Italië zal veroorloven zyn medewer
king aan den Volkenbond te hervatten."
LONDEN, 26 Juni. (D.N.B.) Het liberale op
positieblad Star maakt op sensationeele wijze
melding "an voornemens, die onder een groot
deel der lagere ambtenaren zouden bestaan, in
Whitehall een staking naar Fransch model af
te kondigen. Wanneer het tot staking mocht
komen, zouden zij de bureaux willen beze.ten.
De bekende Engelsche jurist, sir William Je-
witt, heeft op desbetreffende vragen te kennen
gegeven, dat naar zijn meening het middel der
lokaalbezetting niet in stryd is met de wet.
De ambtenaren, aldus het blad verder zijn
ontevreden over hun salarissen en arbeidsvoor
waarden.
De eerste stoot tot de staking zou gegeven
worden in net wapenarsenaal van Woolwich en
in de nabijgelegen munitiestations, waar de
arbeiders reeds een ontwapeningsbetooging
zouden hebben voorbereid.
Te Londen zouden, volgens de Star, vooral
de ambtenaren van het ministerie van Oor
log, de Admiraliteit en het ministerie van Bin-
nenia.ndsche Zaken ontevreden ziin.
Een beschouwing van de Times over de hervor
ming van den Volkenbond.
Het standpunt van Japan op de Dardanellen-
conferentie.
De Negus pleegt te Genève overleg met Politis.
Incidenten in de Belgische Kamer.
Bespreking van het Abessinisch conflict van de
agenda van de Volkenbondsraadszitting afge
voerd,
Nieuwe, hevige gevechten tusschen Britsche
troepen en Arabieren in Palestina.
Italië neemt aan de zitting van den Volken
bondsraad niet deel.
Minister Gelissen stelt zich op de hoogte van
verschillende industrieën in Limburg.
Wetsontwerp ingediend houdende voorziening
nopens de waarneming der rolzittingen door
één rechter.
Memorie van Antwoord aan de Eerste Kamer
inzake het wetsontwerp tot industrie-finan
ciering.
Bedrijfsraad ingesteld voor het landbouwbedrijf
in Oostelijk Zeenwsch-Vlaanderen.
New Yorksche Beurs: Stemming gedrukt, slot
onregelmatig.
Het is goed dat er levensdata zijn
waarop familie en vriendenkring prijs
stellen om iemand te bewijzen hoe
zeer zijn verdiensten en persoon in
aanzien zijn. In het gewone leven
wordt erkenning zoo weinig getoond.
Er is zooveel afgunst en kleingeestig
heid, er is zooveel vergeetachtigheid
en onoplettendheid in de wereld.
Maar er moeten oogenblikken in het
leven zijn, waarop minderwaardige
strevingen worden stil gelegd en de
sleur wordt overwonnen. Dan dient
uit te komen, hoezeer in breeden
kring wordt gewaardeerd wat iemand
voor de goede zaak, in 't algemeen be
lang, gedaan heeft. Ook den jubilaris
die van geen uiterlijk eerbetoon wil
weten, doet zoo'n openlijke erkenning
goed. Hij heeft er recht op. En vooral
voor de zijnen is het een daad van
rechtvaardigheid om eere te geven
wien eere toe komt.
MURCIA, 26 Juni. (Reuter) Bewoners van
het dorpje Valentin, die op de vlucht geslagen
waren voor een dolgeworden koe, waren op het
dak van een stal geklommen, dat echter
plotseling instortte, zoo dat de vluchtelingen
naar beneden vielen. Drie hunner werden ge
dood en elf gewond, waarvan sommigen heel
ernstig.
PARUS, 26 Juni. (Reuter.) Na serieus on
derzoek heeft de sportcommissie van de Aero-
club de France vastgesteld, dat de Fransche
aviatrice Mary se Hilsz een hoogte heeft bereikt
van 14.310 meter, hetgeen een nieuw wereld
record voor vrouwen is, waarvan thans homo
logatie zal worden gevraagd. Het oude record
staat op naam van de Italiaansche aviatrice
Negrone, met 12.043 meter. Het hoogterecord
voor mannen bedraagt 14.443 meter.
Stand op Zaterdag 1 uur v.m.: 760.4
Voriee stand: 763.9
