De verwikkelingen in China
i
Het nieuws van heden
STROOM VAN ONJUISTE
BERICHTEN
De spanning in
Palestina
EEN REDEVOERING VAN
NEVILLE CHAMBERLAIN
De opheffing der
sancties
HET VOORZITTERSCHAP
DER ASSEMBLÉE
De sociale her
vorming in België
DE BAROMETER
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
ZONDAG 28 JUNI 1936 - OCHTENDBLAD
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
NASSAULAAN 51 - TELEFOON 13866
ABONNEMENTEN:
voor Haarlem en Agentschappen per
week 25 cent; per kwartaal f3.25; per
post, per kwartaal f3.58 bijvooruitbetaling
DAGBLAD UITCECEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM TELEFOON 13866
TWEE EN ZESTIGSTE JAARCANC No. 20019
Japan gaat voort zijn belangen,
ook in militair opzicht, vast
te metselen
Militaire training van
China
De Arabieren blijven staken
tot hun eischen worden
ingewilligd
Slachtoffers van de
woede van een staker
Twee dooden te St. Nazaire
Nieuwe protesten van
Japan
Grensincident vraagt twee
slachtoffers
De Negus houdt vol en
houdt vast
Zal de aanhouder in dit geval zelfs
geen schijn van kans hebben?
„De oorlog is geëindigd en niets
zou de Abessinische regeering
kunnen herstellen"
Polen voegt de daad bij het woord
Hevige zandstormen in
Midden-Azië
Enkele dorpen vrijwel geheel
bedolven
Het Weer lllllllllllllllllllllllllllilllllllllllllllllllillli'
Verschillende wetsontwerpen door
de Kamer aangenomen
Te hard van stapel
geloopen
Londonderry zou niet de bedoeling
hebben gehad Baldwin aan
te vallen
Laat een KROON-BEHANGSEL
Politieke botsingen in
Joego-Slavië
Twee dooden en zestien gewonden
te Cettinje
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ACHT BLADZIJDEN
Geen formaliteit
Spoorwegongeluk in
Roemenië
Locomotief op een personentrein
ingereden
OM TE LEZEN:
GOED LICHT EN EEN BRIL
VAN KEIP
GROOTE HOUTSTR. NAAST LUXOR
EEN TANKSCHIP AAN DEN
GROND GEVAREN
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per tossen regel 30 ct., ingez.
mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek.
(Van onzen eigen correspondent te Nanking)
In het begin van deze maand werd de open
bare meening in Centraal China met
stomme verbazing geslagen door het be
richt, dat Canton den oorlog verklaard zou heb
ben aan Nanking. Veel geloof vond het bericht
in de Chineesche hoofdstad overigens niet. Men
had de overtuiging, dat Kwangsi en Canton zich
zeer goed bewust zijn van de gevaarlijke situatie,
waarin de Chineesche republiek op het ©ogen
blik tegenover den Japanschen erfvijand ver
keert en men vertrouwde, dat de Zuidelijke pro
vincies alles in het werk zouden stellen, om op
dit moment een burgeroorlog te voorkomen.
Bovendien wist men, dat de militaire macht
van'Kwantoeng (hoofdstad Canton) en Kwangsi,
wat organisatie en uitrusting betreft, niet met
die van de Centrale Regeering te vergelijken is.
Canton krijgt bovendien een groote maandelijk-
sche toelage van Nanking voor de instandhou
ding van zijn militaire apparaat. Wat Kwangsi
betreft, valt in aanmerking te nemen, dat deze
provincie een der armste van China is. Daar
bij viel nog te bedenken, dat de voornaamste
politieke leiders van het Zuid-Westen afwezig
of dood zijn. Hoe Han Min is kort geleden ge
storven, na zich met Nanking verzoend te heb
ben en hij stierf als lid der Centrale Regeering.
Chow Lu is naar het buitenland vertrokken.
Toch zou het onjuist zijn te beweren, dat het
bericht over de „oorlogsverklaring" in Centraal
China in het geheel geen indruk maakte. De sen-
sationeele mededeeling verscheen het eerst in
de „North China Daily News", een blad, dat in
de Engelsche taal uitkomt, en in de Fransche
„Journal de Shanghai". Deze bladen hadden
echter verzwegen, dat het nieuws afkomstig was
van het Japansche agentschap Domei, dat be
rucht is om zijn tendentieuze en onjuiste be
richtgeving. Periodiek brengt Domei berichten
in omloop, dat Tsjang Kai Tsjek gevangen geno
men, gevlucht, gewond of vermoord is, uitslui
tend met het doel; om in China onrust te zaaien.
Afgezien van de beide evengenoemde bladen had
den eersten dag geen der overige in China ver
schijnende binnen- en buitenlandsche bladen
het befaamde nieuws over Canton, ook de be
kende „China Press" niet. Des anderen daags
kwam het bericht ook in de overige bladen, ech
ter tegelijk met een démenti zoowel van de Nan-
king-regeering als van de autoriteiten van
Kwangsi en Canton. Het démenti van Canton
was onderteekend door Kan Chia-hou, commis
saris van buitenlandsche zaken.
Het staat buiten twijfel, dat het Domei-be
richt over de oorlogsverklaring uitsluitend ten
doel had in China verwarring te stichten en
Noord en Zuid tegen elkaar op te hitsen. Nip
pon heeft getracht de anti-Japansche tendenzen
van Zuid-China tot het verwekken van een bur
geroorlog uit te buiten. Deze opzet is tot nog toe
mislukt door het beleid en de koelbloedigheid
der Centrale Regeering. Men zou echter tekort
doen aan de objectiviteit, indien men de oorzaak
der verwikkelingen uitsluitend bij de Zuidelijke
leiders zou willen zoeken. De Zuid-Westelijke
Politieke Raad is zeer democratisch georgani
seerd. De leden van dezen Raad laten zich zeer
vee) gelegen liggen aan den volkswil en de open
bare meening, die steeds feller anti-Japansch
wordt, een proces, dat door het voortdurend
driester optreden der Japanners in Noord-
China, met name in Hopei (Peiping en Tientsin)
nog meer aangewakkerd werd.
Het is waar, dat de troepen der Zuidelijke
provincies in Noord-Oostelijke richting zijn op
gerukt. doch dit had oorspronkelijk zeer natuur
lijke oorzaken en was tot op zekere hoogte ook
conform de instructies van Nanking. Tsjang Kai
Tsjek had den Zuidelijken leiders verordend, dat
de Oostelijke kustgebieden in beteren staat van
verdediging gebracht moesten worden, waaraan
gevolg' werd gegeven. Canton zond eenige regi
menten naar het Oosten in verband met het
Swatau-incident. In Swatau was een Japansche
smokkelaar door de Chineesche douane gedood,
waarvan militaire consequenties van Japansche
zijde gevreesd werden.
Eveneens op instructies vas Nanking maakte
Canton zich paraat tegen mogelijke gebeurlijk
heden in Fukien, alwaar, zooals wij eenige weken
geleden uitvoerig uiteenzetten, Japansche agen
ten en opiumbaronnen 'n autonomistische bewe
ging op touw trachtten te zetten. Tegelijk met
die overigens volkomen natuurlijke militaire
voorbereidingen groeide onder de burgerij en in
het leger der Zuidelijke provincies de anti-Ja
pansche stemming. Dit was uitsluitend een ge
volg van de bekende gebeurtenissen in het
Noorden. Hetzelfde verschijnsel deed zich trou
wens ook voor in de feitelijk door Japan gecon
troleerde Noord-Chineesche provincie Hopei, ge
tuige de herhaalde ongeregeldheden onder de
studenten in Peiping en de anti-Japansche gis
ting in het leger van generaal Soeng Tsjeh
Joean, den president van den Autonomen Poli-
tieken Raad van Hopei en Tsjahar, die door de
Japanners practisch machteloos is gemaakt.
Soeng zit met zijn handen in zijn afgeschoren
haren en weet niets beters te doen, dan zijn on
dergeschikten aan te raden, dagelijks twee uren
de oude klassieken te studeeren, want zegt hij,
alle ellende van China komt in laatste instantie
van het niet kennen der klassieken. Het eenige
patriottische advies, waarop zelfs de Japanners
geen aanmerking kunnen maken.
Om op de Zuidelijke leiders terug te ko
nen, deze meenden zich door de gisting
>nder de bevolking en de troepen genood
zaakt te zien, om een dringende petitie tot
Nanking te richten, waarin met klem verzocht
werd militaire maatregelen tegen de verdere
Japansche penetratie in Noord China te nemen,
waarbij de Zuidelijke leiders hun geheele mili
taire apparaat ter beschikking stelden. Tegelij
ker tijd begingen zij de groote fout, hun troepen
in afwachting daarvan reeds verder noordwaarts
te brengen. De Japansche geheime dienst heeft
daarop alles in het werk gesteld, om wantrou
wen tusschen Noord en Zuid te zaaien door het
bekende middel van valsche geruchten en be
richten, waarbij het voor de buitenlandsche
persagentschappen bijna ondoenlijk is om Dich-
tung en Wahrheit van elkaar te onderscheiden.
Ongetwijfeld is nog een stroom van verdere
onjuiste berichten te wachten, waarvan er stel
lig vele ook volmaakt te goeder trouw in de bui
tenlandsche pers zullen verschijnen. Wie on
danks de onzekerheid van de berichtgeving de
gecompliceerde ontwikkeling van zaken in China
wil trachten te volgen, zal er goed aan doen in
het oog te houden, dat Tsjang Kai Tsjek een
groot tacticus is, die nimmer overijld te werk
gaat, dat Tsjeng Tsji Tang, de bevelhebber van
Canton doorgaat voor een bekwaam en gewoon
lijk wel voorzichtig militair leider, wiens
patriottische gevoelens boven twijfel staan en
tenslotte, dat de gemeenschappelijke gevaren,
welke Centraal en Zuid China uit Foekien be
dreigen er mede de oorzaak van zijn, dat de
Noordelijke en Zuidelijke legers elkander ont
moeten, al valt een wederzijdsch wantrouwen als
gevolg van ondergrondsche Japansche machina
ties niet weg te cijferen.
Japan gaat intusschen ijverig voort, zijn be
langen in Noord-China ook in militair opzicht
vast te metselen.
Hieromtrent gewerden ons uit betrouwbare
bron weerzinwekkende bijzonderheden. In
Tientsin en in andere streken van de gedemili
tariseerde zone wprden groote Japansche ver
sterkingen aangelegd, forten, luchtafweerstellin-
gen, vliegvelden en ondergrondsche munitiede
pots. De Japanners moeten zich daarvoor mee-
rendeels bedienen van Chineesche koelies en het
is voorgekomen dat deze na afloop der werk
zaamheden in koelen bloede gewurgd zijn, om te
verhinderen, dat zij militaire geheimen zouden
kunnen verraden'. Deze beestachtigheden zijn
uitgelekt, doordat de lijken van koelies in de
rivier gevonden zijn, waarop de sporen van wur
ging werden aangetroffen, terwijl die lijken ge
ïdentificeerd werden als zijnde van koelies, die
door Japansche agenten voor dé militaire wer
ken waren aangeworven en daar ook te werk ge
steld waren.
Hoewel de toestand in het Noorden uiterst ge
spannen is, worden sedert kort geen verdere
concessies aan Japan meer gedaan. Een eisch
tot het in gebruik nemen van de Chineesche
barakken en gebouwen op het vliegveld Nanwan
(bij Peiping) werd afgewezen. De aan Hopei
grenzende provincies Shansi en Shantoeng staan
onder verscherpte contróle der Centrale Regee
ring en er zijn daar zeer,effectieve maatregelen
genomen, om elke Japansche penetratie, zij het
op militair, politiek of economisch gebied, ter
stond den kop in te drukken.
Aan de militaire training van China wordt
hard gewerkt. Alle Chineesche universiteiten en
middelbare scholen besteden zes uur per week
aan militaire excercities. Na afloop van de
school of universiteit moeten de leerlingen en
studenten drie maanden in kazerne en kamp
doorbrengen, waarna de studenten van Nanking-
Shanghai en andere groote steden naar de
Centrale Militaire Academie komen voor deel
neming aan groote manoeuvres. Ook is men be
gonnen het gewone volk eenige uren per week
militair te trainen.
NANKING, Juni 1936.
Nieuwe electrische treinen zullen door de Duitsche spoorwegen ingébruïk worden
genomen. Zij ontwikkelen een gemiddelde snelheid van 180 Kilometer per uur, zoo
dat men dan in vijf uur van Berlijn naar München kan rijden
JERUZALEM, 27 Juni. (Reuter). Een in
vloedrijk lid van de hooge Arabische com
missie, verklaarde, dat de algemeene toe
stand erger wordt. De Arabieren houden als
op den eersten dag vast aan hun eischen
en de staking zal worden voortgezet, indien
de regeering niet overeenkomstig deze
eischen handelt.
Van andere zijde wordt medegedeeld, dat de
toestand dezelfde blijft. De energieke maatre
gelen van de regeering schijnen wel de aanval
len van de Arabieren te doen verslappen, doch
men verwacht nog geen einde- hiervan.
De avondtrein op het traject LyddaJeru
zalem is gisteravond wederom door Arabieren
beschoten. Nabij Azzoen, in Noord-Palestina
vuurden troepen op een verdachte bende Ara
bieren, waardoor een van hen werd gedood en
een tweede gewond.
Bij Khan Lubban werd een gewapend Arabier
door een militaire patrouille doodgeschoten.
PARIJS, 27 Juni. (Reuter.) De Intransigeant
bericht uit St. Nazaire, dat de eerste dag van
de staking van de werklieden aan de scheeps
werven twee dooden heeft geëischt. Een schilder
van een van de werven werd plotseling door een
vlaag van woede gegrepen en stak twee werk
lieden dood, die een vergadering van stakers
verlieten.
SJANGHAI, 27 Juni. (Reuter) De Japansche
ambassade heeft mondeling geprotesteerd bij
het Chineesche ministerie van buitenlandsche
zaken naar aanleiding van net incident van
het begin dezer week, toen Chineesche vaar
tuigen op Japansche schepen hebben gescho
ten. De ambassade heeft de aandacht gevestigd
op de beleediging van de Japansche vlag en
erop gewezen, dat zulks ontoelaatbaar is.
De Japansche militaire attaché te Peking
heeft geprotesteerd tegen het incident te' Feng-
tai tusschen Japansche en Chineesche mili
tairen, bij den politieken raad van Houci. De
Japanners achten dit incident een hewijs voor
de anti-Japansche gezindheid van het 29ste
leger. In Chineesche kringen vreest men, dat
de Japanners van deze gelegenheid gebruik
zullen maken om de ontruiming van de kazer
nes van Fengtai door de Chineesche troepen te
eischen.
Volgens een bericht uit Ha-rbin zijn vier Ja
pansche officieren van den post Sui Fen Ho ten
Noord-Westen van Wladiwostok aan de grens
beschoten. Twee werden gedood en twee ge
wond. De daders zijn onbekend, doch men ver
moedt, dat het bandieten waren, die in ver
binding staan met de grenswacht van de Sov
jet-Unie.
GENÈVE, 27 Juni. (Reuter.) De Negus heeft
een schrijven cloen toekomen aan de leden
van den Volkenbondsraad, waarin hij, na te
hebben verklaard dat Abessinië recht heeft op
een onafhankelijk bestaan, een beroep doet op
de beginselen van den Volkenbond. De Abessi-
nische regeering bestaat nog altijd en is ge
zeteld in het westelijk nog niet bezette gebied
van Abessinië. Deze regeering is door clen Negus
zelf ingesteld en heeft van hemzelf de noodige
volmachten ontvangen om het land te regee-
ren en zijn gezag te handhaven, terwijl hij
voortdurend in verbinding staat met deze re-
geering. De Negus verzoekt deze uitsluitend
legitieme regeering te helpen, hetzij met credie-
ten, hetzij met wapens.
De Farman is voornemens een nieuw viermotorig verkeerstoestel te bou
wen, plaats biedend aan 40 passagiers. Het toestel, dat een maximum
snelheid van 300 KM, per uur zal kunnen bereiken, zou in dienst wor
den gesteld op de lijn ParijsLonden en eventueel ParijsMarseille
MANCHESTER, 27 Juni. (Reuter.) In
een rede, welke Neville Chamberlain heeft
gehouden, heeft de kanselier van de schat
kist ook de kwestie der sancties aange
roerd.
De socialisten, aldus de minister, hoopten
blijkbaar, toen zij om handhaving der sancties
vroegen, dat Italië ervan zou afzien een hoek
van Abessinië te annexeeren, waar geen regee
ring bestaat.
Gelooven zij werkelijk, dat het mogelijk zou
zijn, 50 landen de sancties te doen handhaven
met zulk een mager en armzalig resultaat als
doel?
De oorlog is geëindigd en niets zou de
Abessinische regeering kunnen herstellen.
Voortzetting der sancties zou een politiek
zijn, die noch verstandig, noch moedig, noch
een groot land waardig is.
Spreker ontkende, dat zijn laatste rede, die
als een indiscretie was gekenmerkt, omdat de
sancties er in worden veroordeeld, ten doel had
Eden in verlegenheid te brengen. Sedert Eden
in het foreign office zetelt, aldus spreker, heb
ben hij en ik geen enkel meeningsverschil op
eenig punt der buitenlandsche politiek gehad.
De minister besloot met zijn vertrouwen uit
te spreken in de politiek der collectieve veilig
heid.
WARSCHAU, 27 Juni. (Reuter). In aan
sluiting' op de rede, die de minister van bui
tenlandsche zaken, Beek, gisteren te Gene
ve heeft gehouden, heeft de ministerraad be
sloten, de sancties tegen Italië op te heffen.
De uitvoerende maatregelen zullen onver
wijld gorden genomen.
ASCKABAD, 27 Juni. (Stefani) Een hevige
orkaan heeft gewoed in de Karakoroem-woes-
tijn. De zon werd door het opgezweepte zand
verduisterd en enkele dorpen werden nagenoeg
volkomen bedolven. Ook in Turkmenistan woed
den zandstormen. Verscheidene houten huizen
werden vernield, vele personen werden ernstig
gewond. In Daghestan zijn eveneens verschei
dene huizen vernield, waardoor dooden en ge
wonden zijn te betreuren.
1 VERWACHTING: E
Meest zwakke veranderlijke wind, ge-
deeltelijk bewolkt, weinig of geen regen,
iets wanner.
Verdere vooruitzichten: onzeker.
illllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllinillllllllllllllili
Ook minister De Graeff genoemd
als candidaat
GENèVE, 27 Juni (Havas). De kwestie der
benoeming van een voorzitter van de Volken
bondsvergadering is nog niet geregeld.
Behalve Bruce, die op het oogenblik de
conferentie te Montreux presideert, noemde
men hedenavond als candidaten voor het
voorzitterschap Politis, De Graeff en Mon-
teiro.
BRUSSEL, 27 Juni (Reuter). De Kamer heeft
de wetsontwerpen aangenomen betreffende de
vrijheid vakvereenigingen te vormen, de betaal
de vacanties en de instelling van de 40-urige
werkweek in de industrieën, waar het werk
plaats vindt onder ongezonde, gevaarlijke of
moeilijke omstandigheden.
Koninklijke besluiten zullen bepalen, welke
industrieën onder de wet op de 40-urige werk
week vallen.
De Turksche manoeuvresaan de Dardanellen werden bijgewoond dogr
Kemal Ataturk (geheel rechtsOnder de toeschouwers bevond, zich ook
een Turksche pilote
LONDEN, 27 Juni. (Reuter) In een verklaring
aan de pers zeide lord Londonderry, dat hij met
zijn verklaring van gisteren geen aanval op
Baldwin bedoelde, noch persoonlijk, noch an
derszins. „Ik wenschte alleen te zeggen, dat de
inlichtingen over welke ik beschikte inzake de
Duitsche herbewapening en het tempo hiervan
bij benadering juist waren. Baldwin heeft den
indruk gewekt, dat de inlichtingen, waarover
hij beschikte, niet juist waren."
UW KAMERS ZONNIG MAKEN
ALLEEN GR. HOUTSTR. 179 TELEF. 14269
Neville Chamberlain bespreekt de opheffing
der sancties.
In Polen werden de sancties tegen Italië op-
geheven.
De Arabieren in Palestina blijven staken tot
hun eischen worden ingewilligd.
Oud-minister Verschuur volgt prof. Aalberae op
als Rijksbemiddelaar.
Het Tweede Kamerlid Th. M. Ketelaar over
leden.
Genootschap opgericht, daf zal strijden voor het
behoud van den rechtsstaat in ons land.
De staking bij de Ringspoor te Diemen opge
heven.
Een massa arrestaties in verband met diefstal
en heling van scheepsbenoodigdheden te Rot
terdam.
Padvindersdemonstraties op het Malieveld in
Den Haag.
Feyenoord wint met 32 van Be Quick, waar
door de Rotterdamsche club kampioen van
Nederland is.
Drie nieuwe Nederlandsche athletiekrecords.
Beurs van New York: stemming onregelmatig.
BELGRADO, 27 Juni. (Reuter) Gisteren heb
ben te Cettinje bloedige ongeregeldheden plaats
gehad. Een 500-tal boeren verzamelde zich om
de vrijlating te eischen van een aantal personen,
die gearresteerd waren is verband met onlusten,
welke in April j.l. hadden plaats gehad. De
gendarmerie wilde de menigte verspreiden, doch
daar zij met stokken en steenen werd aange
vallen, moest zij van de wapenen gebruik maken.
Twee personen werden hierbij gedood en zestien
gewond. Een twintigtal arrestaties werd verricht.
Er zijn velen, die steeds belangstel
lend naar den stand uwer gezondheid
informeeren, doch u geen gelegenheid
laten hen erover in te lichten. Ze
hebben het te druk om u onmiddellijk
te vertellen welke kwalen en kwaal
tjes zij wel hebben. En als u aan het
woord zijt gekomen dan gaat het bij
hen het eene oor in en het andere uit.
Wanneer het gesprek zich verder ont
wikkelt, bemerkt ge al gauw hoe ze
niet eens op ure antwoord acht hebben
geslagen. Hun vraag was een bloote
formaliteit.
Zoo gaat het ook met andere din
gen. We houden ons te zeer bezig met
formaliteiten die zonder zin en inhoud
geworden zijn. De samenleving zou ei
ietwat gezelliger op worden wanneer
we minder formeel, meer waarachtig
waren.
BOEKAREST, 27 Juni. (Reuter.) Op het sta
tion Tusnad is een locomotief op een personen
trein ingereden. Vier personen kwamen om het
leven. De oorzaak van het ongeval is nog niet
komen vast te staan. Het schijnt, dat aanzien
lijke schade aan het materiaal werd toege
bracht.
Door Stefani wordt nader gemeld, dat het
Spoorwegongeluk te Tusnad niet is veroorzaakt
door een botsing, doch doordat de locomotief en
6 wagons van een personentrein zijn omgevallen
als gevolg van een verzakking van den spoorweg,
veroorzaakt door de jongste overstroomingen.
TOKIO, 27 Juni (Reuter) Het 10.000 ton
gioote Amerikaansche petroleumtankschip
„Magnolia" is aan de Koreaansche kust aan den
grond gevaren. Drie Japansche schepen zijn ter
assistentie vertrokken. Aan boord van het
tankschip bevinden zich 38 personen.
IN) i i tV?
Stand op Zondag 1 uur v.m.: 762,4
Vorige stand: 765,1