Zal Hitier een greep doen
naar Danzig?
H
V
Dramatisch incident
in de Assemblée
De moeilijkheden
in Egypte
Het nieuws van heden
ONVASTE HOUDING VAN
POLEN
YVON DELBOS DOET EEN
VOORSTEL TE GENÈVE
m
Gallicië wenscht
autonomie
De annexatie van
Abessinië
DE BAROMETER
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
NASSAULAAN 51 - TELEFOON 13866
ABONNEMENTEN:
voor Haarlem en Agentschappen per
week 25 cent; per kwartaal f3.25; per
post, per kwartaal f3.58 bij vooruitbetaling
DAGBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866
VRIJDAG 3 JULI 1936 - AVONDBLAD
TWEE EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 20029
De actie der nazi's om volledige
controle over de vrije stad
te verkrijgen, vertoont
geen inzinkingen
Greiser voorloopig niet
naar Genève
De herziening van het Volken
bondspact aan de orde gesteld
Bijeenkomst der coördinatie
commissie
Japansche visschers
aangehouden
Het Weer lllllllllllllllllllllllllllilllllllllllllllllllillltë
Negus vraagt leening
van ÏO millioen pond
Staking in de Poolsche
textielindustrie
Ook de metaalarbeiders willen
het werk neerleggen
Journalisten keeren
naar hun land terug
Twee 1 talianen krijgen weer
perskaarten
Russische maatregelen tegen
roofvangst
Overstroomingsramp
De militaire kwesties zouden niet
langer moeilijkheden op
leveren
De Britsche vlootbasis
te Alexandrië
mmm.
iff
Een persfotograaf verwondt zich
met een revolverschot
De stakende artisten
van de Opéra Comique
Een leutig afscheid van het publiek
vanaf het balcon
Britsche maatregelen
in Palestina
Hebron beboet met 2000 pond
sterling
De kerkvervolging in
Spanje
De droogte in Amerika
Groote hoeveelheden vee, dat
zonder voedsel is, zullen
geslacht worden
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN
Overval op een café
Vanuit een auto werden vele
schoten gelost
Aanslag op een kolonel
in Spanje
TERECHTGESTELD
Een bestuursstatuut is nog
niet gereed
De Letlandsche posterijen schrap
pen de namen Abessinië
en Ethiopië
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 et., ingez.
mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek.
ten.
et dictaat van Versailles heeft bfj
alle zwarte vlekken ook nog de
zonde van Danzig op zijn gewc-
I>anzig is een kern-Duitsche stad. Zij werd
In 1919 door de „groote vier" te Parijs, die het
onmogelijkste aller vredestractaten in 1919 sa-
menprutsten, tot vrije stad verklaard, om aan
het nieuwe Poolsche Rijk een uitgang naar zee
te geven. Polen heeft echter vlak bij Danzig
zijn eigen haven Gdynia gebouwd, die een doo-
delijke concurrentie tegenover Danzig uit
oefent.
Héél Danzig was in al de jaren van de repu
bliek van Weimar ten volle bereid in het kader
van het Rijk terug te keeren. Deze volledig
natuurlijke „Anschluss" kwam eenter in ge
vaar, toen Hitier aan het bewind kwam en zijn
partijgenooten in Danzig het bestuur „over
namen" en overgingen door harde terreur de
oppositie der bestaande partijen te knevelen.
De Hooge Commissaris van den Volkenbond
en de Raad en Assemblée van den Volkenbonu
namen in de Danziger kwestie hun van ouds be
kende slappe houding aan. Zij berispten de
nazi's, maar tastten niet door. En ook Polen,
dat een non-agressie-pact met Hitier sloot, ziet
Gods water maar over den Danziger akker loo-
pen.
In de laatste tijden hebben de nazi's het
weer bijzonder bont gemaakt. Zij willen al
les op haren en snaren zetten, om met
vlag en wimpel over te gaan in het paradijs
van het Derde Rijk.
De Manchester Guardian, welk blad steeds
zeer goed is ingelicht over de kwesties in Dan
zig, wijdde dezer dagen de volgende beschou
wing aan het vraagstuk van Danzig.
De actie van de nazi's om de volledige con
trole over de vrije stad Danzig te verkrijgen,
vertoont geen inzinkingen. Nu zij gezien heb
ben, dat het hun niet op de wettige wijze zal
kunnen gelukken, trachten zij hun doel te be
reiken door onwettige actie.
Er staat slechts een hinderpaal in den
weg, namelijk de Volkenbond, die vertegen
woordigd wordt door den hoogen commis
saris Lester. Men heeft het oogenblik,
waarop het gezag van den Volkenbond
zoon deuk heeft gekregen, uitgezocht voor
ernstige aanvallen op Lester.
Het is begonnen met het incident bij het be
zoek van den Duitschen kruiser Leipzig en ge
volgd door aanvallen in de Duitsche pers, zoo
wel in Duitschland als in Danzig. Forster, oe
leider van de nazi's in Danzig, heeft geschreven
dat „Lester voortdurend ingrijpt in de inwen
dige politiek van Danzig. Bovendien beschermt
hij voortdurend de oppositie-partijen. Als de
Volkenbond niet bestond, dan zouden er ook
geen partijen bestaan in Danzig."
Greiser
an het grootste belang is nu de vraag
wat Polen zal doen. Zal het blijven vol
harden bij zijn onvaste houding.
De correspondent van de Manchester
Guardian meent, dat de berichten, die wil
len, dat Polen in ruil voor een nauwere
vriendschap met Duitschland, bereid is dit
land de vrije hand te laten in Danzig,
iederen grond missen. In werkelijkheid,
schrijft het blad, is aan te nemen, dat in
dien Polen door den Volkenbond wordt op
geroepen om iedere bedreiging van de on
afhankelijkheid van de vrije stad Danzig en
de integriteit van haar grondwet, tegen te
gaan, dit zal doen.
Men vraagt? zich te Londen af, of Duitsch
land bereid is het risico op zich te nemen van
een conflict met Polen. In de oogen van
Duitschland lijkt Polen verzwakt door binnen-
landsche moeilijkheden en bovendien bevreesd,
dat het binnenkort de kosten van zijn bewape
ning niet zal kunnen betalen. Verder merkt
men op, dat Polen niet over voldoende mo
derne wapens beschikt.
Sommige waarnemers zijn van meening, dat
Duitschland. van plan is de Oostenrijksche
kwestie een oogenblik te laten rusten om zich
thans op Danzig te concentreeren. Maar, er is
in al deze dingen weinig zekerheid, want hoe
wel het doel van de buitenlandsche politiek van
Duitschland hetzelfde blijft, kan de wijze
waarop men dit denkt te bereiken van dag tot
dag wisselen.
Er kwamen gisteren berichten uit-Oenève, dat
de Volkenbonds-assemblée den president van
den Danziger Senaat, den nationaal-socialist
Greiser had geciteerd, naar Genève te komen,
om rapport uit te brengen.
Uij Warschau meldde men ons echter
heden, dat Greiser voorloopig niet naar
Genève zou komen.
Intusschen is de Danziger kwestie weer eens
op de agenda der Assemblée geplaatst. Zater
dag as. zal de aangelegenheid waarschijnlijk
ter sprake komen.
GENEVE, 3 Juli (Reuter) Yvon Del-
bos heeft den voorzitter van de Volken
bondsvergadering 'n voorstel overhandigd tot
herziening van het pact. Hierin stelt hij de
vorming eener commissie voor, die belast
zou worden met de voorbereiding van een
rapport over dit onderwerp, dat in de zit
ting van den Volkenbond in September zou
kunnen worded besproken.
Delbos is voornemens voor het eind der al-
gemeene debatten het woord te voeren, ten
einde te preciseeren hoe de Fransche regeering'
zich voorstelt, dat de herziening van het pact
tot stand zou kunnen komen.
Indien, naar men gelooft, de zitting van den
Volkenbond Vrijdag of Zaterdagochtend ein
digt, zou de co-ordinatie-commissie Zaterdag
middag kunnen bijeenkomen tot vaststelling
van de wijze waarop de sancties tegen Italië
zullen worden opgeheven.
VERWACHTING: Meest matige, Zuide-
lijke tot Westelijken, later weer krim-
pende wind, betrokken tot zwaar bewolkt,
jj§ waarschijnlijk eenige regen, weinig ver-
H andering in temperatuur.
Hoogste barometerstand: 768.2 te La
S Cortina.
Laagste barometerstand: 746.3 te Vest-
manoer.
Zon op v.m. 4.46 onder n.m, 9.23.
Licht op n.m. 9.53.
Maan op n.m. 8.38 onder v.m, 3.11.
Volle Maan 4 Juli.
GENEVE, 2 Juli. (Reuter.) De Negus heeft
bij de Volkenbondsassemblée een resolutie in
gediend', waarin den leden wordt gevraagd
Abessinië een leening toe te staan van 10 mil
lioen pond.
in een tweede resolutie vraagt Abessinië den
Volkenbond nadrukkelijk te verklaren, dat hij
geen annexatie, welke door wapengeweld is ver
kregen, erkent
Van de Abessinische delegatie te Genève
wordt vernomen, dat de Negus te Genève zal
blijven tot het einde van de Volkenbondsver
gadering. Daarna zal hij naar Londen terug-
keeren, terwijl zijn verdere plannen nog niet
vast staan.
KATTOWITZ, 3 Juli (D.N.B.) In de
textielindustrie te Bielitz is een algemeene
staking uitgebroken, welke vijf duizend
arbeiders omvat.
De stakers verlangen een nieuwe regeling van
het loontarief en een definitieve regeling van
de vacantie-kwestie. Daar tot nu toe gevoerde
besprekingen vruchteloos bleven, werd beslo
ten te staken.
Ook de metaalarbeiders dreigen in staking
te gaan. Vrijdag zal een beslissing worden ge
nomen of in sympathie met de textielarbeiders
zal worden gestaakt. Algemeen neemt men
aan, dat dit het geval zal zijn, zoodat dan nog
3000 man het werk zullen neerleggen.
GENEVE, 2 Juli. (Reuter.) De correspondent
van Stefani en de correspondent van de Ga-
zetta del Popoio, Fascetti, die by de betoo
ging der Italiaansche journalisten tijdens de
Volkenbondsvergadering waren gearresteerd,
zyn weer in het bezit gesteld van perskaarten,
zoodat z'j de vergadering van den Volkenbond
weer kunnen bijwonen.
Het betreft hier de twee journalisten, die wel
gearresteerd waren, doch spoedig weder op
vrije voeten werden gesteld.
Vüf der journalisten, die na hun uitwijzing
uit Genève, zich te Coppet hadden gevestigd,
zijn thans naar Italië vertrokken.
De drie anderen denken Vrijdag naar hun
land terug te keeren.
MOSKOU, 3 Juli (Reuter) Het agentschap
Tass meldt uit Petropawlofsk op Kamsjatka,
dat in den laatsten tyd de roofvischvangst
door de Japansche visschers in de territoriale
wateren der Sovjet-Unie steeds grooter omvang
aanneemt.
De Russische autoriteiten zagen zich dan ook
genoodzaakt maatregelen te treffen. Op 2'6 Juni
werden aan de Oostkust van Kamsjatka de Ja
pansche schoener Koikokoe Maroe met een be
manning van 12 koppen en de schoener Cha-
madsma Maroe met negen man aan boord aan
gehouden, daar zij zich met roofvangst hadden
bezig gehouden. Op 27 en 29 Juni zijn opnieuw
twee visschersvaartuigen in beslag genomen. De
kapitein van een der vaartuigen liet bij de na
dering der Russische kustwacht de netten in
zee werpen, om aldus Tass de sporen van
de onwettige vangst uit te wisschen. Men is
voornemens de kapiteins der aangehouden
vaartuigen gerechtelijk te vervolgen.
RIO DE JANEIRO, 3 Juli (Reuter) De
overstroomingen in den staat Parabyba nemen
den omvang van een ramp aan. Meer dan 400
huizen zijn vernield, terwijl 2000 menschen dak
loos zijn.
Donderdagmiddag is de nieuwe studio van de A.V.R.O. te Hilversum door
den directeur-generaal der P.T.T., ir. Damme, officieel geopend. Een kijkje
in de concertzaal tijdens de openingsplechtigheid
KAIRO, 3 Juli. Het dagblad El Ahram
heeft gedeeltelijk den sluier opgelicht, die
de onderhandelingen over een nieuw En-
gelschEgyptisch verdrag omhulde.
Hoewel het blad verklaart, ook thans nog
niets met zekerheid te kunnen zeggen, beweert
het toch, dat Sir Miles Lampson's besprekingen
te Londen niet beperkt geweest zijn tot militaire
kwesties.
Alle Engelsch-Egyptische problemen zijn aan
de orde geweest. Indien geen overeenstemming
in militaire kwesties zou worden bereikt, zal
sir Miles zyn besprekingen op andere punten
toch kunnen voortzetten, zonder voortdurend
met Londen overleg behoeven te plegen.
Ten aanzien van de militaire kwesties is
er goede grond om te gelooven, dat het
vraagstuk van het Britsche garnizoen te
Kairo niet langer moeilijkheden oplevert.
De kringen, welke zich tot nu toe steeds
verzet hebben tegen het terugtrekken van
het Britsche garnizoen uit de hoofdstad,
zijn nu van meening, dat deze concessie aan
Egypte essentieel is.
Waarschijnlijk zal een regeling worden ge
troffen, waarby een „luchtvaartcontróle" zal
worden ingesteld in geval zulks noodig mocht
worden geacht. Deze controle zou dan in de
plaats treden van het tegenwoordige garnizoen.
Men acht het mogelijk, dat voor Aiexan-
drië een oplossing zal worden gevonden en
wel zoodanig, dat een overeenkomst zal wor
den aangegaan voor een reeks van jaren,
waarby faciliteiten zouden worden verleend
voor een Britsche vlootbasis te Alexandrië,
waarvoor de Britsche regeering de betaling
zal waarborgen.
Ook op andere punten, zooals net aandeel van
Groot-Brittannië in de levering van voor
Egypte bestemde wapens en andère minder be
langrijke kwesties, verwacht men, dat zich geen
moeilijkheden zullen voordoen.
Ook wat den Soedan betreft is er rede te ge
looven, dat de Britsche regeering bereid zou zijn,
tegemoet te komen aan de Egyptische wen-
schen. In dit verband verwacht men, dat be
halve een aanmoediging en uitbreiding van den
handel van Engelsch-Soedan en het ve ieenen
van grooter faciliteiten voor een Egyptische im
migratie naar den Soedan, maatregelen zullen
worden voorgesteld om het Egyptische leger
naar zekere garnizoenen in den Soedan, niet
naar Khartoem, te doen terugkeeren.
In het algemeen gesproken bestaat in invloed
rijke kringen te Londen niet alleen de oprechte
wensch een overeenstemming aangaande de be
staande geschillen te bereiken, doch ook een
zeer groote neiging het noodzakelijke vertrou
wen te toonen in de goede trouw van Egypte.
Te Huissen vond met corpseer de begrafenis plaats van wijlen den heer V. Helmich,
koning van het St. Laurentius-schuttersgildedie aan de gevolgen van een ongeval is
overleden. Het Gilde op weg naar het kerkhof
GENEVE, 3 Juli (Reuter). De
Volkenbondsvergadering werd he
den het tooneel van een dramatisch
incident, tengevolge waarvan de
zitting voor een tiental minuten
werd opgeheven.
Tijdens de vertaling van de redevoering van
den Spaanschen gedelegeerde, weerklonk plot
seling een schot. Op de zijbanken, waar ge
woonlijk de employé's, verbonden aan de dele
gaties, plaats nemen, zag men een man een
handbeweging maken en hoorde men een
kreet uitstooten. Daarna zakte de man, door
zyn revolverschot getroffen, ineen.
Van Zeeland hief onder algemeene be
weging onmiddellijk de zitting op. De ge
wonde werd terstond buiten de enorme
vergaderzaal gedragen, waar een Tsjecho-
Slowaaksche pas op hem gevonden werd
ten name van Lux Stefan, foto-journalist.
De reden tot deze handelwijze is niet be
kend.
PARIJS, 3 Juli (Reuter) Teneinde den mi
nister van nationale opvoeding in staat te stel
len gemakkelijker tot een oplossing te komen,
hebben de stakende artisten en verder perso
neel van de Opéra Comique het gebouw ver
laten, dat zij sedert twee dagen bezet hielden.
Alvorens het gebouw te verlaten, vertoonden zij
op het balcon voor het buiten verzamelde pu
bliek enkele tooneelen van hun repertoire.
De stakers verklaarden vertrouwen te hebben
in den minister en de regeering.
JERUZALEM, 3 Juli (Reuter) Te Hebrop
zijn een kapitein en een soldaat van het Schot-
sche regiment gewond door Arabische schut
ters. Dientengevolge is een boete van 2000 pond
sterling opgelegd aan de plaats.
De voorzitter van het comité van Moham-
medaansche studenten, Farid El Oury, is over
leden aan de kwetsuren, welke hy heeft opge-
loopen by de ontploffing van een bom, welke
hij fabriceerde.
MADRID, 3 Juli (K.W.P.). In den Minister
raad van 29 Juli is besloten de Zusters van Lief
de, die sedert onheuglijke tyden de hospitalen
en de hospitaal-schepen van de Spaansche vloei
hebben bediend, met ingang van 1 Juli te ont
slaan en te vervangen door wereldlyke verple
gers en verpleegsters.
DULLUTH, 3 Juli (Reuter) De minister
van landbouw, Wallace, heeft den aankoop
goedgekeurd door de regeering van ongeveer
een millioen stuks vee, dat in de Noord-Weste
lijke prairie-gebieden tengevolge van de droog
te thans zonder voedsel is. Dit vee zal worden
geslacht en in blik verpakt, als voedse'. voor de
werkeloozen dienen. Zij, die namens de regee
ring een onderzoek instellen in de getroffen
gebieden, schatten de schadé op honderd mil
lioen dollars, waardoor honderdduizend fami
lies zonder middelen van bestaan zuüen zyn.
In de Zuid-Oostelijke staten valt thans regen.
Er zijn berichten binnengekomen, dat de oogst
van de voorjaarstarwe in Noord en Zuid
Dakota, Iowa en Montana mislukt is. Een
graan-deskundige, die voor enkele weker, den
invoer van tarwe in Amerika op 30 millioen
schepels schatte, stelt dit thans op 45 millioen.
Naar schatting zal de oogst van voorjaars
tarwe 130 millioen schepen onder 't normale
blijven.
Een nieuwe encycliek van Paus Pius XI over
de gevaren en de moreele verheffing van de
film.
De Fransche minister Delbos dient te Genève
een voorstel in tot herziening van het Volken-
bondspact.
De Spaansche provincie Gallicië spreekt zich uit
voor autonomie.
De Senaatspresident van Danzig, Greiser, zou
voorloopig niet naar Genève komen.
Dramatisch incident in de Assemblée; een pers
fotograaf verwondt zich met een revolverschot.
Oplossing verwacht in de moeilijkheden bjj de
Engelsch-Egyptische onderhandelingen.
Belangrijke tariefsverlaging in het telegraaf- en
telefoonverkeer tusschen Nederland en Indië.
Tentoonstelling Nederlandsch Fabrikaat te Nij
megen geopend.
Benoemingen bij de Priesters van het H. Hart
van Jezus.
Twee kanovaarders uit Alkmaar al meer dan
een week vermist.
Man en vrouw ernstig gewond bij een brand in
een café te Eindhoven.
MADRID, 3 Juli. (D. N. B.) Donderdagavond
zyn uit 'n langzaam rijdenden auto vele schoten
gelost op de voor een café zittende personen.
Twee jonge fascisten werden gedood, vyf zwaar
gewond, onder wie de Spaansche internationale
voetballer Queseda. Men gelooft, dat het hier
een wraakneming betreft.
BARCELONA, 3 Juli (Reuter) Een onbe
kende heeft twee bommen geworpen naar den
kolonel der infanterie, Crispulo Moracho, die te
zamen met zijn zoon en een anderen officier het
officiers-casino verliet. Geen van hen werd ge
troffen, alleen een voorbyganger werd licht ge
kwetst.
Daar Moracho bekend staat om zijn republi-
keinsche gevoelens, vermoedt men met een
fascistischen aanslag te doen te hebben.
Kolonel Aizawa, die in Mei ter dood is ver
oordeeld wegens moord op generaal Nagata.
den directeur van het bureau voor Japansche
militaire opleiding, is terechtgesteld.
MADRID, 3 Juli (Reuter). De officieele
resultaten der stemming voor of tegen auto-
nomiè in Gallicië zijn thans bekend gemaakt.
Het blijkt, dat 73 procent der stemmers zich
voor autonomie heeft uitgesproken.
Intusschen is nog geen definitief statuut voor
dezen vorm van bestuur uitgewerkt.
RIGA, 3 Juli. (Reuter). De Letlandsche
posterijen hebben de annexatie van Abessinië
door Italië erkend.
De directeur-generaal der posterijen heeft
opdracht gegeven, dat de namen Abessinië en
Ethiopië moeten worden afgevoerd van de
lijst, waarop de tarieven der Letlandsche poste
rijen vermeld staan.
Stand op Vrijdag 1 uur n.m.: 756.9
.Vorige stand: 756.6
