I m&m m De zitting van den Volkenbondsraad Sancties worden opgeheven De Nat. Soc. Partijpers ontketende een anti-klooster-campagne JL Nieuw Locarno- pact? Het nieuws van heden HET PROCES VAN COBLENZ ASSEMBLEE KEURT DE RESOLUTIES GOED KERKEL. KUNST Uit Vaticaanstad DE BAROMETER I I VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE: NASSAULAAN 51 - TELEFOON 13866 ABONNEMENTEN: voor Haarlem en Agentschappen per week 25 cent; per kwartaal f3.25; per post, per kwartaal f3.58 bij vooruitbetaling DAGBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866 ZONDAG 5 JULI 1936 - OCHTENDBLAD TWEE EN ZESTIGSTE JAARCANC No. 20032 De niet-nationaalsocialistische Duitsche pers doet niet mee aan de schandaal reportage Wat wil men eigenlijk? Het is, helaas, itt het Derde Rijk niets nieuws meer dat er geestelijken in toog, religieuzen in habijt, non netjes met den sluier, op 't gebogen hoofd, door blauw geüniformeerde en met gummistokken bewapende ,,Wachtmeister" de bank der be klaagden worden binnengeleid Toch is een proces als het proces van Coblenz, ook voor Duitschland iets dat alles wat tot heden was, in de schaduw stelt, ondanks dal de beklaagden er meerendeels de voor keur aan hebben gegeven om ,,in burger te verschijnen. zal men tevergeefs zoeken naar een vrij In Rochester worden voor het Engelsche luchtverkeer nieuwe vliegtuigen gebouwd, die een snelheid van meer dan 350 KM. kunnen ontwikkelen. De cabines van deze vier-motorige luchtreuzen liggen boven elkaar Het Weer Illllllllillllllllllllillilllllllllllllllllllllilllg OOK ARAGON WIL AUTO- NOMIE I De hitte der laatste dagen doet de in woners van New York naar de daken vluchten, waar ze in hun tuinen koelte trachten te vinden Doel der conferentie is de moge lijkheid van een nieuwe Euro peesche ordening te bestudeeren Wat doet Duitschland? De pauselijke Encycliek Tot Intern. Katholiek Film congres besloten Greiser doet heftige aanvallen op den Volkenbondscommissaris van Danzig Raadsleden protes teeren Staking te Antwerpen duurt voort Op de tentoonstelling „Duitschland", die dezer dagen wordt geopend, zal ook de grootste locomotief, die bij de Duitsche spoorwegen in gebruik is te bezichtigen zijn. Het transport van dezen 160 ton wegend kolos kostte wel eenig hoofdbreken Nog steeds geen oplossing in het zicht Zuid-Afrika, Chili, Panama en Venezuela onthielden zich van stemming Abessinië krijgt geen leening De tekst der aangenomen resoluties Edel-Kopersmederij Monstransen - Kelken Altaren, Communiebanken THEOD. JORNA Zn. DIT NUMMER BESTAAT UIT ACHT BLADZIJDEN KR00N-BEHANGSELS NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct., Ingez. mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek. (Van onzen Berlijnschen correspondent) Hier en daar heeft men geprobeerd de be- teekenis van het te Coblenz gevoerde proces te verkleinen door het officieele cijfer van 276 beklaagden aan te vallen. De Weensche „Reichspost" en de Praagsche Deutsche Fresse" lieten zich, bij voorbeeld, uit Rome melden dat er uit het moederhuis der leeke- broeders van St. Franciscus te Waldbreitbach slechts 43 terecht staan. Dit bericht, dat een goed deel der Europeesche katholieke pers overnam, is waarschijnlijk wel juist. Naar wij van bevoegde zijde vernemen, be- hoeft het aantal van 276 beklaagden niet als onmogelijk te worden beschouwd, ook al z'ai nog moeten worden afgewacht hoe velen van hen werkelijk schuldig zijn. Ongeveer vijftig leekebroeders die overigens ten deeie reeds vrijwillig of gedwongen uit de congregatie ge treden waren, hebben zich door de vlucht, meestal naar het buitenland, aan den greep der justitie weten te onttrekken. Tot heden hebben er negentien beklaagden terecht ge staan die allen zonder uitzondering hun schuld bekenden. Twee werden er vrijgesproken, om dat de rechtbank aannam dat ze verleid waren. Nog verdere vrijspraken worden voorzien, wijl tal der beklaagden intusschen hun leven ge beterd hebben en de hun ten laste gelegde misdrijven verjaard zijn. Wij herhalen: het is niet juist te trachten met allerlei redeneeringen de schuld van hen die te Coblenz terecht staan, te verkleinen. Integendeel, het lijkt ons toe dat het de plicht1 is van alle bevoegde instanties en niet in de laatste plaats van de katholieke pers om deze zaak, nu het onmogelijk geworden is om haar dood te zwijgen, zoo scherp mogelijk te ver- oordeelen en zelfs den schijn te vermijden dat men probeert te vergoelijken wat de grootste afkeuring verdient. Het Duitsche Episcopaat is op dezen weg voorgegaan, zij het, ook overi gens om begrijpelijke redenen: op een zoo felle artf-kloostercampagne kon niemand rekenen! nogal laat, wat ten gevolge heeft gehad dat er in breede kringen en ook, zij het ir: mindere mate, onder de katholieken veel verwarring werd gesticht. De zuiver kerkelijke pers. die in tegenstelling met de geheel door het Propa- ganda-Ministerie gecontroleerde katholieke dagbladpers, rechtstreeks afhankelijk is van de Bisschoppen, volgde dit voorbeeld. Deze ge dragslijn heeft niet nagelaten haar vluchten af te werpen. Men weet nu dat er in sommige huizen der leekebroeders van Sint Francis cus vreeselijke dingen gebeurd zijn. Men weet dat de Kerkelijke Overheid heeft ingegrepen en dat de schuldigen, ook voor zoover zij bui ten het bereik der justitie vallen, hun gerechte straf niet zullen ontgaan. Men weet dat de ook in Duitschland zoo geziene Zonen van St. Franciscus, die aanvankelijk voor identiek wer den aangezien met de leekebroeders van Waldbreitbach, vrij uitgaan. Men weer dat een streng toezicht van de Kerkelijke Overheid ook op andere orden en congregaties ontzettende onthullingen als de nationaal-socialistische partijpers den laatsten tijd bracht en brengt, in de toekomst tot een onmogelijkheid zal maken. Kortom, men is gerustgesteld En men hoopt dat het waar zal blijken te zijn wat in de 'hoogste kerkelijke kringen als waarschijn lijk aangenomen wordt: dat namelijk Rome be sluit de congregatie der leekebroeders van St. Franciscus te ontbinden. Wij spraken hier boven over de rationaal- socialistische partij pers. In den regel rekent men daar in het buitenland alle in den Duit- schen totalen staat verschijnende kranten en periodieken toe. Dit is niet heelemaal juist. Natuurlijk staat de heele Duitsche dagbladpers onder toezicht van de regeering. Natuurlijk vallen alle Duitsche journalisten onder de wet die waarborgt dat geen „onbetrouwbare" ele menten het Duitsche volk voorlichten. Na tuurlijk verschijnt er in het Derde Rijk geen enkele krant en geen enkel tijdschrift, waarin ook maar zijdelings critiek wordt uitgeoefend op de gangbare opvattingen, om van eenige pers-oppositie maar niet eens te spreken Dit neemt echter niet weg dat er een groot verschil is tusschen de eigenlijke partijpers hieronder verstaan wij de persorganen die door nationaal-socialisten, grootendeels reeds vóór de revolutie, werden opgericht om de nauonaal- socialistische beginselen te verspreiden en de gelijkgeschakelde pers, dat zijn de kranten en tijdschriften die vroeger allerlei standpun ten innamen en thans gedwongen zijn om het eenig erkende standpunt te verdedigen, In de frankfurter Zeitung" het „Hambur ger Fremdenblatt", de „Deutsche Allgeraeine Zeitung" en het „Berliner Tageblatt" wij noemen slechts een paar van de voornaamste en volkomen onafhankelijk inzicht. Zij zijn echter tevens verre van achttien karaats na- tionaal-socialistisch. Met de „Völkische Beo- bachter" en de „Angriff" bijvoorbeeld kunnen ze eenvoudig' niet vergeleken 'worden. Men zou kunnen beweren dat ze tegenover het nationaal" socialisme zoo „welwillend" staan al<> bij ons te lande in kleinere steden met een gemengde bevolking neutrale kranten tegenover den godsdienst. De partijpers heeft van het proces te Co blenz enorm veel ophef gemaakt. Van te voren wijdde ze lange Maria Monk-verhalen aan deze zaak en vooral sinds, in antwoord op het be kende schrijven der Duitsche Bisschoppen, de gesloten deuren van de rechtszaal en zelfs de cellen van het huis van bewaring werden ge opend voor alle vertegenwoordigers van de binnen, en buitenlandsche pers, die met eigen oogen wilden zien en met eigen ooren wilden hooren wat er gebeurde, vervalt zij var. de eene schandaal-reportage in de andere. Beklaagden en getuigen worden in tientallen posts gefo tografeerd, men drukt hun cliché af met naam en toenaam, alsook den tekst hunner oekente- nis, en daaromheen worden lange kolommen gevuld met de verschrikkelijkste passages uit de acte van beschuldiging en de verhoeren. De gewone Duitsche pers echter blyft haar aandacht voornamelijk wijden aan de stakings beweging in Frankrijk en België, aan de kwes tie der sancties en bovenal aan de naderende Olympiade. Zij heeft, toen het proces begon, meestal tamelijk kort uiteengezet wat er aan de hand was en verder volstaat zij met de pu blicatie der uitgesproken vonnissen. Deze von nissen worden niet met groote vette koppen aangekondigd. Zij vinden zelfs geen plaatsje op de eerste pagina. Zij worden heel nuchter afgedrukt onder de speciale aan rechtszaken gewijde rubriek. De partijpers neemt den an deren kranten deze houding hoogst kwanjk. Zij protesteert er voortdurend tegen en uit de door haar geciteerde beschouwingen van pro vinciale bladen blijkt soms dat hier on daar getracht wordt het proces tot zijn ware pro porties terug te brengen. Men leidde hieruit evenwel niet af dat er eigenlijk niets aan de hand is, dat alles berust op een betreurenswaardige afdwa ling in eenige kloosters en een tot in het absurde opgeblazen rel aan de overzijde. Integendeel, men zij voorzichtig met zijn op timisme. De partijpers die stuk voor stuk on der de onmiddellijke leiding en inspiratie staat van de hoogste machthebbers in het Derde Rijk, heeft meer invloed'dan alle andere kran ten en tijdschriften tezamen. Wij komen daarom op haar zienswijze nog in een volgend artikel terug. Verwachting: Zwakke tot matigen, EE Westelijke tot Zuidelijken wind. gedeel- §jj telijk bewolkt, weinig of geen regen, iets warmer. EE Verdere vooruitzichten: Weinig veran- dering. SARAGOSSA, 4 Juli. (Reuter). Na het Bas kenland en Galicië zal thans waarschijnlijk bin nenkort ook Aragon een autonoom statuut aan vragen. f ris; GENÈVE, 4 Juli. (Reuter). Er wordt op gewezen, dat Duitschland niet zat worden uitgenocdigd op de eerstvolgende Loearno- conferenlie, wanneer Hitier niet te voren zal hebben geantwoord op de Britsche vra- genlenst. De conferentie zal omstreeks 20 Juli, hetzij te Brussel, hetzij in een Belgi sche badplaats gehouden wérden. Diplomatieke kringen te Londen verklaren, dat het doel der Locarno-conferentie niet alleen is een systeem onder oogen te zien, dat in de plaats zal komen van het door Duitschland opgezegde pact, maar ook de mogelijkheid te bestudeeren van een Europeesche ordening. Na de preliminaire besprekingen zal het onge twijfeld noodig zijn vertegenwoordigers van Duitschland uit te noodigen. Wanneer voor de bijeenkomst der conferen tie het Duitsche antwoord zal zijn ontvangen, zal dit het ondei-werp der beraadslagingen uit maken, zoo niet dan zullen besprekingen ge voerd worden over de conclusies, die men daar uit moet trekken en de houding, die dienover eenkomstig zal moeten worden aangenomen. Aan den anderen kant houdt men echter een uitnoodiging van Duitschland voor de tweede zitting voor zeer waarschijnlijk. Men is te Lon den van meening, dat de vragenlijst zekere punten behelsde, ten opzichte waarvan een de finitie van de Duitsche houding van essentieel belang is voor iedere poging tot een Europee sche regeling. Ten gevolge van de. pauselijke Encycliek over het filmvraagstuk heeft hetbestuur van de Internationale Katholieke Perstentoonstelling te Rome besloten in September a.s. een Internatio naal Katholiek Filmcongres te organiseeren., GENèVE, 4 juli. (Reuter). De Volkenbondsraad is na een voor afgaande vertrouwelijke zitting he denmiddag in openbare vergade ring bijeengekomen, onder voorzit terschap van Eden. Het belangrijk ste punt van de agenda vormde het rapport van den Völkenbondscom- missaris van Danzig over den toe stand in Danzig. De Nationaal-Socialistische voorzitter van den Senaat van Danzig, Greiser, hield tijdens de bijeenkomst een rede, welke in verband met de heftige aanvallen op den Volkenbondscom. missaris te Danzig, aan zijn gehoor felle pro testen ontlokte. Hij verklaarde, dat de toestand te Danzig tot de komst van het nationaal-sociaïisme te vergelijken was met een kruitvat, en dat de Volkenbond het door zijn optreden dreigde te doen ontploffen. Hij zeide niet te spreken uit naam van doode artikelen en paragrafen, doch uit naam van 400.000 Duitschers. die niet steeds van het moederland gescheiden zullen blijven. Hij wenschte, dat een nieuwe Hooge Com missaris van den Volkenbond naar Danzig zou worden gezonden, die zich van iedere inmen ging in de binnenlandsche politiek zou ont houden. Geheel zonder commissaris, voegde hij er aan toe, zou alles echter beter gaan. Tijdens de rede van Greiser hadden zijn toehoorders meermalen moeite kreten van protest te onderdrukken. Deze braken ech ter los, toen de spreker besloot met den uitroep „thans genoeg hiervan", en zijn dossier met kracht op de Raadstafel wierp. Na de rede van Greiser nam de Vplkenbonds- raad de volgende resolutie aan: De Raad heeft van het rapport van den Hoogen Volkenbondscommissaris der Vrije Stad Danzig over het incident, dat zich bij het be zoek van den Duitschen kruiser „Leipzig" te Danzig heeft voorgedaan, kennis genomen en is tot de conclusie gekomen, dat het zooge naamde incident een internationaal karakter draagt. Overwegend, dat Polen er zich toe ver plicht heeft, de leiding der buitenlandsche aan gelegenheden van Danzig op zich te nemen, be sluit de Raad de Poolsche regeering te verzoe ken namens den Raad langs diplomatieken weg deze kwestie te onderzoeken en den Raad in zijn eerstvolgende gewone zitting 'een rapport te doen toekomen over het resultaat der maat regelen/die zij noodzakelijk geacht heeft te ne men. t Greiser bracht na de goedkeuring der re- solutie den Hitlcr-groet aan Eden, Delbos en Beek, wat nogal hilariteit verwekte. Toen Greiser langs de perstribune kwam maakte hij een langen neus tegen de jour nalisten, hetgeen een storm van protesten uitlokte. ANTWERPEN 4 Juli. De staking van de zee lieden en het trampersoneel duurt nog steeds voort, zonder dat eenige oplossing' in het voor uitzicht is. Aan boord van 4 Belgische schepen, alle be- hoorende tot de Compagnie Maritime Beige, waarop nog officieren waren achtergebleven, hebben de havenarbeiders den arbeid neerge legd, verklarende, dat zij deze officieren als „ratten" (stakingsbrekers) beschouwen. De be langhebbende scheepvaartmaatschappij heeft besloten een. klacht in te' dienen bij het natio naal haven-comité tegen deze schending' van ihet collectief contract. GENèVE, 4 Juli. (Reuter). De Volkenbondsvergadering heeft met 44 tegen 1 stem en 4 onthoudin gen de reeds door het Bureau der Assemblee goedgekeurde ontwerp resolutie aangenomen, en de Com missie tot coördinatie der sancties uitgfenoodigd deze op te heffen. De Assemblée kwam te 18.30 onder voorzit terschap van den Belgischen premier, Van Zeeland, wederom bijeen. Uit voorzorg waren zoowel binnen als buiten de zaal extra-orde maatregelen genomen. Het woord werd on middellijk aan den vertegenwoordiger van Abessinië gegeven, die een lange verklaring voorlas, waarin o.a. gezegd werd, dat de Abes- sinische delegatie niec kon gelooven, dat op dit voor haar land zoo tragisch uur, de Volken bond aan den aanvaller zijn slachtoffer zou overlaten en zonder meer de ter dood ver- oordeeeling er over zou uitspreken. De Abessinische gedelegeerde zeide letter lijk: bevestigt de Assemblée, ja dan neen, haar vonnis in October 1935 uitgesproken, waarin Italië als aanvaller werd aangewezen? Is de Vergadering, ja dan neen, besloten, de annexatie van een land door geweld, van een land, dat voor meer dan de helft nog niet in de macht van Italië is, te erkennen? Is de Assemblée, ja dan neen, van plan, voort te gaan met de toepassing der economi sche en financieele sancties? In ieder geval handhaaft de Abessinische delegatie haar beide ontwerp-resoluties, en eischt zij, dat ze in discussie worden gebracht. De gedelegeerde van Panama GaV.ieo Solis verzocht om een korte verklaring af te leg gen. Hij zeide, dat hij geen tijd had gehad om de ontwerp-resoluties aan zijn regeering te doen toekomen. Deze ontwerp-resoluties beantwoordden echter noch aan het standpunt van Italië, noch aan dat van Abessinië, noch aan het principe van het internationale recht. Ten slotte verklaarde Solis, dat „de berg een muis gebaard had." Na den gedelegeerde van Panama spraken nog de afgevaardigden van Canada en Co lumbia President Van Zeeland bracht hieir.p den hedenmorgen door het Bureau der Vol kenbondsvergadering goedgekeurden tekst der resoluties in stemming, waarvan wij den uitslag hierboven reeds hebben gemeld Zuid-Afrika, Chili, Panama en Venezuela onthielden zich van stemming. Alleen Abes sinië stemde tegen. De Mexicaansche dele gatie was afwezig. Hierna moest de vergadering zich nog uit spreken over de beide resoluties van Abessinië In de eerste werden de regeeringen uitgenoo- digd de annexatie van Abessinië niet te er kennen. Over deze resolutie werd niet ge stemd. In de tweede resolutie werd den Vol kenbond om een leening van 10 millloon pond gevraagd. Deze resolutie werd met 23 tegen 1 stem die van Abessinië en 25 onthoudin gen verworpen. Na de stemming over de resoluties werd de zitting van de Volkenbondsvergadering gesloten. De tekst van de heden door de Volkenbonds vergadering aangenomen resoluties luidt ars volgt. De Vo'.kenbondsvergadering, 1. Opnieuw bijeengeroepen op initiatief van de Argentijnsche regeering, om den toestand te onderzoeken, die voortspruit uit het Italiaansch- Abessinisohe geschil. 2. Acte nemende van de mededeelingen en verklaringen die haar in dit opzicht zijn ge daan. 3. Const-teerende dat verschillende omstan digheden de integrale toepassing van het Vol kenbondsverdrag hebben belet, 4. Gehecht blijvende aan de beginselen van het Volkenbondsverdrag, die eveneens hun uit drukking' vinden in andere diplomatieke acten, zooals de verklaring van de Amerikaansche sta ten van 3 Augustus 1932, die de regeling van territoriale kwesties door geweld uitsluiten. 5. Verlangende het gezag van den Volken bond te versterken door de toepassing van deze beginselen aan te passen aan de lessen der ondervinding, 6. Overtuigd dat de werkelijke doeltreffend heid van de veiligheidswaarborgen, die de Vol kenbond aan zijn leden aanbiedt, moet ver hoogd worden, spreekt Óen wensch uit dat de Volkenbonds raad a. de regeeringen der Volkenbondsstaten zal •uitnoodigen om aan den secretaris-generaal zooveel mogelijk vóór 1 September alle voor stellen te doen toekomen, die zij meenen te moeten aanbieden met het doel de inwerking stelling van de beginselen van het Volkenbonds- verdrag te vervolmaken in den geest en met de beperkingen, die boven zijn aangeduid, b. dén secretaris-generaal zal opdragen de bedoelde voorstellen te onderwerpen aan een eerste studie en in het bijzónder deze te rang schikken, c. rapport over den stand van het vraagstuk zal uitbrengen aan de Volkenbondsvergadering tijdens haar a.s. zitting. De tweede resolutie heeft den volgenden in houd De Volkenbondsvergadering, acte nemende van de mededeelingen en ^er- klaringen die haar gedaan zijn met betrekicing tot den uit het Italiaansch-Abessinische geschil voortgesproten toestand, in herinnering roepende de constateeringeh die zij gedaan heeft en de beslissingen die zij vroeger genomen heeft met betrekking tot dit geschil, spreekt den wensch uit dat de coördinatie commissie alle noodige voorstellen aan de re geeringen zal doen met het doel om een einde te maken aan deze gemeenschappelijk door hen getroffen maatregelen. HAARL. HOUTTUINEN 72 AMSTERDAM - TEL. 48539 Volkenbondsvcrgadering keurt de opheffing der sancties goed. Greiser doet. tijdens de bijeenkomst van den Volkenbondsraad in een rede een feilen aanval op den Volkenbondscommissaris van Danzig. Rede lokj, hevig protest uit bij de Raadsleden. De a.s. conferentie der Locarno-mogendheden. Mogelijkheid van een nieuwe Europeesche or dening zal bestudeerd worden. Nieuw kabinet in Bulgarije gevormd. Bij verkeersongeluk bij Leuven werd een Ne derlander zeer ernstig gewond. De Hertog van Kent heeft de kunsttentoonstel ling te Amsterdam geopend. Wetsontwerp is ingediend, houdende regeling van den invoer van benzol. Voorstellen om den bouw van een tentoonstel lingsgebouw op Houtru' t te Den Haag mogelijk te maken. Saamhoorigheid Saamhoorigheid is een eigenaardig iets. We hebben allemaal elkander noodig en zijn op elkaar ingesteld. Al denken we zelf alles best alleen af te kunnen toch bemerken we al heel game dat we het niet buiten de hulp van anderen kunnen stellen. De eene. hand heeft de andere noodig, de eene voet den anderen. We zijn nu een maal geen eenlingen maar leden eener gemeenschap en we dienen ons saamlioorigheidsgevoel te ontwikke len en in goede richting te leiden. Dan zal er ook minder tweedracht, méér broederzin in de wereld zijn. We be- hooren samen! We vormen een groote gemeenschap en dienen voor elkan der op te komen, elkander bij te staan. Saamhoorigheid is een onont beerlijk iets in onze samenleving. Tot ondersecretaris van cis Congregatie der Studiën is benoemd Mgr. Mariano Rampolla del Tindaro, een neef van den beroemden kar dinaal-staatssecretaris van Leo XIII. De Ritencongregatie heeft zich in haar laat ste zitting bezig gehouden met de vraag eter heldhaftige deugdbeoefening van den Dienaar Gods Carolus Hyacinthus van de Orde der Augustijnen. VRAAGT DE „STER-COLLECTIE" ALLEEN GR. HOUTSTR. 179 TELEF. 14269 Stand op Zondag 1 uur v.m.: 760 Vorige stand: 759.8

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1936 | | pagina 1