De Koningin der
f
WBÊÈmgm
bloemen
KINDgft
BEGINT
WOENSDAG
15JULI
DUIJN-KLOES
C. J. VAN DEN BROEK
BIG-BEN
PRIJSVRAAG
oge zanc
LUXE-AUTO'S
7A|L
*4.
„EDEGO" RIJWIELEN f 26.75
„EDEGO" RIJWIELEN 26.75
Aangename vacantie
VEILIG LIPS' SLOT GESLOTEN
GARAGE WALS
HAARLEM
N
ROODENBURG
STEGWEE
EXTRA KOOPJES
ONZE ZOMER-BULACE
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Weest voorzichtig I
toch met vuur
verblijf in de I
natuur f
Koopt bij voorkeur
in de morgenuren
ZONDER CHAUFFEUR te huur o
PRIJZEN BILLIJK
PRIMA WAGENS
i immmwi ai iiil
Steeds stond de
roos in groote eer
mmm
Jr-
zomimTte dagen heeft de jeugd de handfin «cjf om haar
tuintjes te verzongen
H
VINDT U BIJ:
JANSSTRAAT 16 - TELEFOON 11658
U MOET DIT MERK ÉÉNMAAL PROBEEREN,
U ZULT GEEN ANDER MEER BEGEEREN t
zult U eerst dan genieten als U op reis gaat met de
absolute zekerheid, dat Uw woning door
OUDE GROENMARKT 2—4 - GROOTE HOUTSTRAAT 52
500.aan geldprijzen en 100 BIG-BEN-
mantels of -jassen gratis.
De deelnamekaarten voor de BIG-BEN-
Prijsvraag zijn bij ons geheel gratis ver
krijgbaar.
ALLE modellen BIG-BEN-regenmantels en
capes bij ons te zien.
I speclaalhuls
dameskleeding
haarlem
0
0
0
0
0
0
5 TED. VAN BERKHOUTSTRAAT 70, TEL. 11256
0
M
1
_f¥#1
ACCOUNTANTSKANTOOR
VAN EEDENSTRAAT 9
tosse grutto's 2500, wulpen 5000 k 6000, zilver-,
storm- en kokmeeuwen samen 12.000 15.000.
De drie nu behandelde meeuwen: zilver
meeuw, kleine mantelmeeuw en storm-
meeuw, zijn alle zeer nauw aan elkaar
verwant. In bouw en in leefwijze lijken ze bui
tengewoon veel op elkaar. Onze vierde soort, de
'kokmeeuw, wijkt hier echter aanzienlijk van af.
;De kokmeeuw is in den broedtijd met geen en-
ikele Hollandsche meeuw te verwarren. Haar
gezicht is heelemaal donker chocolade-bruin, al
leen om haar oog zit een wit randje, net 'n uile-
bril. Oorspronkelijk broedden de kokmeeuwen
in vrijwel alle zoetwatermeertjes in ons land.
Tegenwoordig is er aan 't zoete water nog maar
weinig gelegenheid voor hen. Op de meeste plaat
sen moesten ze voor ontginning of regelrechte
vervolging wijken. Hierdoor zijn tallooze kok
meeuwen naar den zeekant verhuisd, waar ze
zelfs in de helmduinen komen broeden. Overal
dringen ze zich in de sternkolonies in en overal
breiden ze zich uit ten koste van de sterns. Ook
zij eten stemeieren maar dit is het eenige niet.
Waar ze in grooten getale optreden, bemoeilijken
ze den sterns het opvoeden van hun jongen
ernstig, door hun de visschen af te pakken.
Bij de kokmeeuwen is buitengewoon sterk het
bezit van een broedterritorium ontwikkeld. Met
hand en tand wordt het kleine lapje grond om
het nest heen verdedigd. Daar de nesten dicht
bij elkaar liggen, zijn de ruzies niet van de
lucht.
De grootste kokmeeuwenkolonie is die van „de
Staart", het natuurmonument in den polder
Waal-en-Burg op Texel. Duizenden nesten lig
gen daar tusschen het riet; op de lage plaatsen
zijn het heele bouwsels van soms meer dan een
halven meter hoog. In zulk een groote kolonie
is één bepaald geluid niet van de lucht. Dat is
de baltsroep, de uiting van hevige emotie, dien
we bij de zilvermeeuw hebben leeren kennen en
dien we bij alle meeuwen in een iets gewijzigden
toon terugvinden: bij de mantelmeeuw wat
zwaarder, bij de stormmeeuw een beetje mau-
werig en bij de kokmeeuw scheller en een
beetje rollend.
In hun wijze van voedselzoeken wijken de kok
meeuwen ook aanmerkelijk af van de andere
meeuwen. Meer dan deze zijn het „vliegdieren",
zy vliegen veel meer en hebben in dit opzicht een
beetje een stemtjeskarakter. Wat bij de sterns
echter voor de wijze van voedselzoeken karak
teristiek is, het z.g. „stootduiken", dat kunnen
de meeuwen niet goed.
Bekijken we een vliegende kokmeeuw eens
goed. dan blijkt de vleugel heel anders getee-
kend te zijn dan bij de andere meeuwen. Aan
den bovenkant is lifjast- geen zwart te zien, alleen
een smal strookje loopt een eindje langs den
achterrand De mantel is verder geheel meeu-
wenblauw, aan den voorrand van den vleugel
loopt echter een helwitte baan. Aan den on
derkant is de witte „boeg" ook te zien; er
achter ligt, aan den vleugeltop, een groote zwarte
driehoek. Dit vleugelpatroon is het kenmerk van
de soort, niet de donkere kop, want die is in
het rustkleed wit. De rui naar het rustkleed
vindt al in Juli plaats en in Augustus zijn er
haast geen zwarte koppen meer te zien.
HMMMMHMWMHtlflNtMItllllllimMlltHHMItMHIillfHNg
wwmHwiiimKHiiiniiiiiiiiiHr;
Nu alom in tuinen en in kamers de rozen
volop staan te geuren en te glorieeren, nu
men alom de schoonheid der rozen weder
bewonderen kan in de vele kleuren en schakee
ringen, willen wij iets meer vertellen van deze
bloem, die zoo terecht den naam van koningin
der bloemen draagt.
De roos heeft te allen tijde in groote eer ge
staan. Zij gaf aanleiding tot dichterlijke gebrui
ken en tot bijgeloovigheden. Overal in Europa
is zij synoniem met liefde en geluk. In de mid
deleeuwen kregen de jonge meisjes in verschil
lende departementen van Frankrijk een rozen
hoed als bruidsgift. Te Venetië hielden de jonge
edellieden, in zijden of fluweelen wambuis ge
kleed, vergezeld door hun aanstaande vrouwen,
die gekroond waren met witte rozen (het zinne
beeld der zuiverheid) processie-gewijze, onder
het zingen van liederen en „barcarolles" (gon
delliederen) in met bloemen en linten versierde
gondels, kerkelijke plechtigheden.
Vermeld wordt, hoe het steken van een roos
aan de deur van een meisje op den eersten
Meidag, in het Zuiden gelijk staat met een
liefdesverklaring. Dit is langen tijd ook het
geval geweest in Duitschland, wanneer men een
meisje uitnoodigde om er een te gaan plukken.
In sommige Germaansche streken was de
roos het zinnebeeld der bescheidenheid: in de
R..K. kerk stond zij vaak gebeiteld op de biecht
stoelen en ook in de raadzalen zag men haar
wel geschilderd.
Het was Theobald, graaf van Champagne en
Brie, die de roode roos van de Kruistochten
meebracht. De Graaf van Egmont plukte haar
en zette haar in zijn wagen. Deze bloem is het
wapen van het hoofd van het huis van Lan
caster geweest. Het huis van York voerde een
witte roos. En de nay ver en jaloezie tusschen
de beide families om den troon van Engeland
was in de vyftiende eeuw de oorsprong van den
oorlog der twee rozen.
Als de roos in het schild van een ridder voor
kwam, beteekende dat altijd zachtheid, gepaard
met moed.
De roos nam een groote plaats in bij de of
feranden der kerken en kerkelijke plechtighe
den, Een laatste overblijfsel van het gebruik der
ommmm
m
rozenhoeden vindt men in de gewoonte om een
kroon, vontekroon geheeten, aan het kind te
schenken, dat het eerst gedoopt wordt na de
wijding der vont. In sommige kerken in Vlaan
deren is dit gebruik thans nog bekend. Het
eerste kind dat gedoopt wordt na de wijding
dier vont, wordt met bloemen gekroond. Deze
kroon noemt men in Doornik „Chapeau des Ro
ses" (rozenhoed), hoewel men zich vóór de in
voering der rozen uit Bengalen met Paschen
zonder twyfel van andere bloemen bedienen
moest. Doornik heeft langen tyd zijn „baillée
des roses" gekend. Daar was het gebruik een
kind met een rozenhoed te kronen, nadat de
doopvont met Paschen en pinksteren gewijd
was. Op Witten Donderdag goot men rozen
water op de altaren.
In de middeleeuwen was in Doornik een of
ferande van rozen bekend: reeds in 1352 wordt
er melding van gemaakt. In een godsdienstige
plechtigheid hadden de priesters, die het H.
Sacrament droegen, ieder een rozenhoed op
het hoofd.
In Engeland is het in verschillende streken
nog gebruikelijk de graven met rozen te ver
sieren. In de week voor Pasohen of pinksteren
vernieuwt men op de graven de planten en
bloemen, die er groeien. De witte roos staat op
het graf der jonge meisjes; de roode roos is
bestemd voor de overledenen, die zich door
hun deugden hebben onderscheiden.
Een zeer oud gebruik, waarby de roos een
rol speelde, dateert van het jaar 530 te Salency
in Frankrijk. In dat jaar nJ. werd een prijs
ingesteld voor het meisje, dat uitmuntte door
zedigheid, wysheid en onderdanigheid aan haar
ouders. Die prijs was een kroon van rozen. Ook
in andere streken van Frankrijk heeft dit ge
bruik jarenlang bestaan.
De feestdag der H. Rosa wordt in de maand
April gevierd. Te Tongeren, in België, wydt men
te harer eer rozenbladeren, die als pap of als
een soort drank tegen roos gebruikt worden.
Een eigenaardige gewoonte werd eertijds in
de provincie Oost-Vlaanderen in eere gehouden.
Daar werd in het plaatsje Geeraarsbergen op
den Zondag na Sint Petrus (29 Juni) het feest
der „Rozenkroon" gevierd. In het geheim werd
bepaald wie koning en koningin zouden zyn.
Dan danst men onder de bloemkronen, welke
in het midden der straat waren aangebracht, en
tydens den rondedans vielen de kronen dan op
de hoofden der uitverkorenen, die nu genood
zaakt waren ook een feest te geven. Een derge-
bjk gebruik heeft tot in het begin der negen
tiende eeuw ook in Brussel plaats gevonden.
In een dorpje, op enkele uren van Brussel ge
legen, had vlak na 29 Juni nog een byzonder ge
bruik plaats. Elk jaar trokken de jonge meisjes
z.g. strootjes, teneinde een koningin te kiewn.
Wie het langste strookje trok, was koningin en
de rozenkroon was voor haar. zy had recht
een tydelijken echtgenoot te kiezen, die met
haar het koningschap deelde.
Op den achtsten Juni van het jaar 1565 werd
te Gent met triomphgeschal vanwege de sche
penen der stad aan de jongelingen verboden
„om op de heiligendagen dansen uit te voeren
om kransen en kronen van bloemen te verwer
ven, die de jongens en meisjes gewoon zyn
rond den avond te midden der straten in dezen
zomertijd te hangen en zingende Vlaam/sabe
liedekens oin den rozenhoed."
Een dergelyke dans, de z.g. kronendans, was
vroeger ook in geheel Duitschland bekend; het
langst bleef hij in eere in het gebied van den
Neder-Rijn. Ook in Fransch Vlaanderen en in
Duinkerken werd onder den rozenhoed gedanst;
daar kende men er zelfs een speciaal lied by.
De roos doet ook dienst als geneesmiddel.
De bloemblaadjes van een bepaald soort
dienen om er een stroop van te maken.
In de Belgische provincie Luik bestaat nog
de gewoonte om rozenblaadjes te verzamelen in
een beker; men drukt er dan zoo nu en dan
op, can sap er uit te persen. Deze blaadjes wor
den ongeveer zes weken bewaard, tot het sap
er goed uit is. Dit dient dan om bepaalde
oorziekten te genezen.
La onze receptenboeken uit het begin der ne
gentiende eeuw voor artsenijmengkunde worden
de bloemen der roode rozen aangegeven, om
met eek (eikenschors) en den sumakboom (be-
hoorende tot de familie der harsachtige hoo
rnen) te dienen voor bepaalde geneesmiddelen.
Ben ander geneesmiddel bestond uit een af
treksel van roode rozen, witten honing enaltrin-
piièen,
Bekend fc hoe de Rederijkers de bloemen
boven alles lief hadden: zoo koos de
Kamer te Schiedam de roos uit voor haar
naam
In den Patriottentijd, toen men geen recht
had om Wijk te geven van Oranjeliefde, wer
den plaatjes uitgegeven met de afbeelding van
tuinrozen, terwijl in de contouren der rozen de
portretten van Prins Willem V en Prinses Wiile-
myntje verborgen waren.
Op werkeiyk wonderbaarlijke wjjae heeft de
roos zich weten aan te passen aan de veran
derde mentaliteit van de bevolking. Toen de
tijden romantisch en dweepziek waren, ont
stonden als van zelf sen,timenteele verhalen
over de roos. En toen deze periode werd gevolgd
door een van minder goeden smaak, ontstond
de kunstroos. Maar de poëzie zal nimmer aan
de roos worden ontnomen.
j| Laat niet als dank voor "t stil
verpoozen
EE
Ij Dei» eigenaar van 't bosoh de 1
schillen en de dooaen
O AM Es
oÜSÖ6
VROOI
5MAHN
WIE 'T OP 'K „E D E G 0"-RITWIEL HOUDT,
DIE BLIJFT STEEDS JONG, AL WORDT HIJ OUD
DAMESNACHTHEMDEN 90 Ct.
ZIJDEN PYAMA'S ƒ1.25
ZIJDEN ONDERJURKEN 95 ct.
met bijpassende DIRECTOIRES 50 ct.
ZIJDEN KOUSEN, diverse kleuren 45 ct.
KINDER NACHTHEMDJES en PYAMA'S
zalm/bleu, vanaf 65 ct.
HEERENOVERHEMDEN met 2 boorden1.10
ZIJDEN POLO-SHIRTS, groen, grijs, beige, v.a. 1.25
GROOTE SORTEERING IN ZIJDEN ZELF-
BINDERS, SOKKEN vanaf 20 ct.
is. Wendt U, alvorens met vacantie te gaan tot den
Hoofdvert. der Lips' Slotenfabriek
Opgericht 1774
groote houtstraat 26-SO
koningstraat 23
C3IOIC3ICDIC3ICDIC3ICDaOICZ>BC=3IC=>IOIOIC=)J
Ni
"o IOIOIOICOIOBCDIOIOIC3ICDICDIOICDIOI
r-|
THEE vanaf
18 cent per ons
KOFFIE vanaf
18 ct. p. Yi pond
Leden van het Ned. Inst. v. Acc.
ACCOUNTANCY
BEHEER EN ADMINISTRATIE
VAN VERMOGENS
BELASTINGZAKEN
