HET
W
O
N
D
E
R
E
WATER
m
Zomer-opruimingen
la de titktUol Sen Qeoote
Restanten te$en Htudfttifaen!
V.
SCHOONE
VACANTIE-REIZEN
^11
Onze eerste O P R UIIVIN G
zal een SENSATIE worden
WASCH-
STOFFEN
Z IJ D E N
STOFFEN
Groote Houtstraat 31 bij Anegang
CENTRAAL REIS-ADRES DER VER. KATH. PERS
Een wereld op zichzelf
PAPAVER
7
11
11
16
17
19
19
17
16
19
19
Stukgoederen
14
17
17
98
2.95
goederen
12
3
PER EXTRA D-TREIN
PER LUXE-AUTOCAR
ONZE ZOMER-BIJLAGE
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
6
Huishoud-
6
4
6
8
9i
Lakens-Sloopen
WÊÊmÈmmÊÊÊÊmÊÊÈm
JEUGDIGE HENGELLIEFHEBBERS MET INTENSE BELANGSTELLING
VOOR DE VISCHSPORT
i m m
I
GENOEGENS OR HET WATER
De invloed van de
nieuwe wet
Dinsdag-treinen
Goedkoope treinen naar Arnhem
en Nijmegen
NIEUWE MERWEDEBRUG
BIJ LOENERSLOOT
Werken aanbesteed
Mousseline,
Haircord,
frissche dessins
Marianne Linnen,
kleur-zonecht, 80 c.M. 4
Mousseline,'
zon- en waschecht
Linajour,
nieuw art., 12 kleuren X O
Cloqué,
Bourette,
Bedrukte Piqué,
G'ebloemd Linnen,
kleurecht - zonecht
Organdi,
Crêpe Vomora,
Linnen,
mod. ruitweefsel
Gebloemde Voile,
div. dessins, 90 c.M. br
Graslinnen
22-18-15
180 c.M. br30 - 18 -26
Geel Katoen,
29 - 34 -22
Congolinnen,
Wit Katoen, /j
Madapolam, q
Flanel, wit, q
Lingerie Katoen,
Badstof, <a a
Matting, m
300 Coupons Madapolam
250 Coupons Graslinnen
Shangtung naturel, <t
Zijden Linnen, OA
Crêpe Georgette,
Toile Sport,
Crêpe Riva,
Bemberg-zijde, «j «j
Taffet Carreau, *2 A
mod. ruiten, 90 c.M. br.O*fr
Crêpe Satin,
Zijden Cloqué, (ja
Cioqué Carreau, a<j
Theedoeken 9 - 16 - 21 -
19 -
Werkdoeken 8 - 12 -
Blauwe Hand
doeken 9 - 16 -
Witte Hand
doeken 12 - 15 -
Baddoeken 13 - 19 -
Wafeldoeken
Waschhandjes 5-8
Poetsdoeken 8 -
Ontbijtlakens75 -
Tafellakens... 59-
10 - 4
90 -65
48
20 -
20 -
Grasl. Lakens, 1-pers 49
pr. kw., 2-p. 7 9
Sloopen 18 - 29 - 14
gefest. 37 - 43 - 25
NAAR WEENEN, de stad uwer droomen
NAAR BUDAPEST, het paradijs van muziek en bloemen
NAAR PRAAG, het monument van klassieke oudheid
NAAR DRESDEN, de nafuurschoone kunststad
Men zal wel eens opgemerkt hebben, dat
het water van sommige meren donker
groen schijnt. Hoe is dit mogelijk? Geheel
zuiver water zou op ondiepe plaatsen blauw en
op diepe zwart schijnen en wij kunnen dan ook
als regel aannemen, dat hoe zuiverder het
water is, hoe intensiever de blauwe kleur wordt.
De groene kleur komt dus van iets anders, en
wel van het plankton. Onder deze benaming
vat men alle plantjes en diertjes samen, die
vrij in het water ronddrijven. Zij zijn gewoon
lijk microscopisch klein en vertoonen de merk
waardigste vormen. Hun kleur wordt aan het
water medegedeeld, doordat zij in zulke groote
aantallen voorkomen, ofschoon die kleur vol
strekt niet altijd groen is. In de Baltische
meren verandert de kleur zelfs met de jaar
getijden; in de lente is het water geheel hel
der, in Mei wordt het geelbruin door de diato-
meeën, in den zomer groen of blauwgroen door
bepaalde wieren en in den herfst geelbruin
door de kransdiertjes; in den laten herfst of bij
het begin van den winter wordt het water dan
weer helder door het verdwijnen van het
plankton. Er zijn nog meer voorbeelden te noe
men; zoo worden de kleine vijvers herhaal
delijk bloedrood gekleurd door een zwavel-
bacterie, die eigenlijk een miniatuur-schaal-
diertje is.
Wanneer wij het water willen onderzoeken,
maken wij gebruik van een plankton-net. Dat
bestaat uit een zak van fijn zijdegaas, waaraan
een bekertje met een afvoerkraan hangt. Wij
laten het plankton-net voorzichtig in het wa
ter glijden en terwijl de boot langzaam door
vaart, sleepen wij het achter ons aan. Het gaas
filtreert het water, dat er door stroomt en het
plankton blijft achter en verzamelt zich in het
bekertje. Na een paar minuten halen wij het
net binnen en doen den inhoud in een flesch.
Wat een gewriemel! Met het bloote oog kunnen
wij al die kleine schaaldiertjes en watertorre
tjes herkennen, doch wij moeten den micros
coop te hulp nemen om de kleine, sierlijke
beestjes goed te kunnen waarnemen. Dan zien
wy b.v. Daphniën. Duidelijk onderscheiden wij
op den kop het groote, donkere oog. Door het
lichaam heen zien wij den darm loopen. Wij
kunnen het kloppen van het hart volgen en
zelfs het opgroeien van een jong diertje. Bij
dat diertje zien wij links drie eieren in de
lichaamsholte en een larve is reeds uitgekomen.
Wij kunnen de inwendige organen van het
diertje al waarnemen. Het beweegt zich voort
met lange draden, die achter aan den kop zit
ten. Er gijn ook diertjes die een hoogen, spitsen
helm °P den kop schijnen te dragen; het on
derzoek heeft uitgewezen, dat de lengte en
vorm daarvan afhankelijk zijn van het jaar-
'MM®
getijde, want naarmate het kouder wordt, wor
den de helmen korter en meer afgerond.
Al die diertjes voeden zich gedeeltelijk met
stoffen in staat van ontbinding, gedeeltelijk
met microscopisch kleine algen. Hun groote
nut ontleenen zij aan het feit, dat zij de orga
nische afvalstoffen in het water opruimen en
er een nuttig gebruik van maken, door er hun
lichaampjes mee op te bouwen. Deze diertjes
vormen n.l. het voornaamste voedsel voor jonge
vischjes, een behoorlijk vischwater is ondenk
baar zonder een overvloed van plankton. Het
door ons onderzochte water vertoont bijzonder
veel raderdiertjes: de grootste soort is zeer
vraatzuchtig. In de maag van die diertjes vin
den wij een groot aantal kiezelalgen en klei
nere raderdiertjes. Verscheidene dezer diertjes
zijn voorzien van een pantser met doornach
tige uitsteeksels, die dienen moeten om het
diertje drijvende te houden. Ook bij andere
planktonsoorten zien wij zulke drijfborstels.
Als wij hetzelfde water bekijken onder een
sterkeren mciroscoop, zien wij ook een groot
aantal kransdiertjes met pantsertjes, die uit
een groot aantal celluloseplaatjes bestaan. Op
bepaalde tijden vindt men in het water ook een
groot aantal kiezelalgen, eencellige diertjes,
waarvan de huid doortrokken is met kiezel-
zuren, zoodat zjj een stevig pantser vormt. Zij
bestaat merkwaardig genoeg uit twee deelen,
die als het onderstuk en het deksel van een
doos op elkaar passen. Vooral deze diertjes zijn
echte kunstwerkjes van vorm. Soms zijn zij
met elkaar verbonden tot lange kettingen. Men
vindt ook schoone vormen onder de groen- en
blauwwieren. De laatste geven het water een
prachtige kleur. Wij konden dat eens op een
mooien zomermorgen constateeren. Het scheen
alsof de zee bedekt werd met een teergroenen
sluier. Er bleken in zulke groote hoeveelheden
blauwwieren aanwezig te zijn, dat het plank
ton-net reeds na een minuut geen water meer
doorliet.
Al deze algen leven in de bovenste laag van
het waterwant. Het zijn plantjes en zij heb
ben licht noodig voor hun koolzuur-assimilatie.
Het grootste gedeelte van het dierlijke plank
ton voedt zich ermee en deze kleinste algen
zijn in de huishouding der natuur daarom zoo
belangrijk, omdat zij een zuurstof reservoir vor
men, dat onontbeerlijk is voor het groote aan
tal dieren in de zee; de algenlaag, die ook wel
de „voedingslaag der zee" genoemd wordt, is
5 M. diep en voorziet dus een groot deel van
de geweldige hoeveelheid water van de onmis
bare zuurstof.
Wanneer men dikwijls plankton-monsters
onderzoekt, zal men bemerken, dat in dezelfde
zee en zelfs in hetzelfde meer niet altijd de
zelfde soorten voorkomen. Over het algemeen
maakt men onderscheid tusschen zomer- en
winterplankton, doch ook het voor- en najaar
hebben kenmerkende afwijkingen. In den
herfst vindt men voornamelijk kleine schaal
diertjes, terwijl van Maart tot Mei de kiezel
algen de overhand hebben. Het aantal wezen
tjes in een bepaalde hoeveelheid water loopt
sterk uiteen, en is afhankelijk van zoet of zout
water, de diepte, den afstand tot de kust, de
bodemgesteldheid, het klimaat enz.
Een visscher, dien wij eens na een onzer on
derzoekingstochten tegenkwamen en ons trotsch
zijn rijke vangst liet zien, schudde bedenkelijk
het hoofd, toen hij ónze vangst zag en zei:
Wat moet u met dien rommel aanvangen?"
Het was hem moeilijk aan het verstand te
brengen, dat zijn bestaan ten nauwste met dien
„rommel" verband hield.
He ben een wilde papaver,
en bede noch dreigement,
zegening noch verwensehing
maken mij tot een passiebloem.
Ik ben een kind van Gods felle zon
en laaiende rosse zomers,
en ik bloei door de liefde Zijner aarde
en straal om der aarde pracht.
Maar boven mij vlamt de hemel
zoo diep en zoo hoog en zoo hel
als boven elke andere bloem;
en de koperkleurige sterren
van loodblauwen Julinacht
gloren op mij niet valer!
Al de andere bloemen ontloken
als ik in éénzelfde lente;
wij zullen te samen verwelken
in 't lijden van éénen herfst.
Doch nu laaien zomer en zon;
nu leef ik mijn roode pracht;
nu brandt mijn scharlaken gloed
door kervel, ranonkel en koren,
door meidoorn en distels en bramen,
want ik ben een wilde papaver,
ik ben Gods wilde papa/ver!
en bede noch dreigement,
zegening noch verwensehing,
maken mij tot een passiebloem.
MATTHIAS KEMP
Met de invoering van de Wet „houdende
regeling betr. 'het uitverkoopen en op
ruimen in het winkelbedrijf" op 15 Oct.
van 't vorige jaar zijn de opruimingen, voorzoo
ver zjj nog gehouden mogen worden, wezenlijk
van karakter veranderd. Vroeger waren het
vaak niet meer dan lokmiddelen, waarmee lis
tige winkeliers het publiek naar hun zaak
ti achtten te lokken, ook als zij in werkelijkheid
niets op te ruimen hadden. Men kon het dan
ook geregeld zien voorkomen dat bepaalde
winkels het seizoen met een opruiming open
den, en ook herinnert ieder zich de winkels,
waar de schreeuwende aankondigingen van op
ruimingen en uitverkoopen nooit van de ruiten
verdwenen. Het houden van opruimingen,
beter gezegd het houden van schjjn-opruimin-
gen was een gewoon middel in den concurren
tiestrijd geworden, een reclame-methode,
waarvan het publiek meer schade dan voor-
•deelen ondervond. Want geen enkele winkelier
kan natuurlijk voortdurend zijn goederen tegen
uitverkoopprijzen, d.w.z. beneden inkoopsprijs
aan den man brengen, en om tóch enkele lok-
artikelen tegen bijzonder lage prijzen te kun
nen verkoopen, moesten deze permanente uit-
verkoopers wel noodzakelijk knoeien met de
kwaliteit.
De Wet op de uitverkoopen nu beoogt het
publiek te vrijwaren tegen deze schijn-uitver-
koopen, maar niet minder de winkeliers tegen
elkander te beschermen. Want dat zulke con-
currentie-methoden gingen ten koste van de
meer conscientieuse winkeliers, spreekt van
zelf. in middenstandskringen is men over de
werking der Wet in het algemeen dan ook wel
tevreden.
De Wet begint met het houden van opruimin
gen en uitverkoopen in het algemeen te ver
bieden, en om te voorkomen, dat onwillige win
keliers zich nu van andere namen gaan be
dienen, is daarnaast verboden:
„in het winkelbedrijf een verkoop op zoo
danige wijze aan te kondigen, dat daardoor
redelijkerwijze de indruk wordt gewekt van
een tijdelijke voordeelige aanbieding in ver
band met bijzondere omstandigheden, welke
zich ten aanzien van een winkelnering kun
nen voordoen."
Deze bepaling heeft tot nogal wat geschillen
aanleiding gegeven, omdat zoowel bij de win
keliers als bij de politie, die de naleving van
het verbod moet controleeren, onzekerheid be
stond over wat mocht en wat niet mocht. Van
daar de vele processen over aankondigingen als
November-aanbieding", „witte week", „koop
jes-week" en andere termen, waarvan men
kan betwijfelen of zij den indruk vestigen van
een „tijdelijke voordeelige aanbieding in ver
band met bijzondere omstandigheden". Intus-
schen zal aan die onzekerheid ook wel een eind
komen, zoodra de Hooge Raad in verschillende
gevallen heeft uitgemaakt, hoe de Wet uitge
legd moet worden: uiteraard duurt het echter
nog wel eenigen tijd voor het zoover is.
Op het algemeen verbod van het houden van
opruimingen bestaan twee uitzonderingen, n.l.:
Ie. Wanneer de Kamer van Koophandel
verlof heeft verleend. Dit doet zij alleen, in
dien er werkelijk reden is voor een opruiming,
b.v. bij overdracht, verplaatsing of verbouwing
van een bestaande zaak.
2e. Bij de jaars- en seizoenswisseling. Twee
maal in het jaar is er een maand, gedurende
welke het verbod niet geldt: waarin ieder win
kelier zonder verlof te vragen opruiming mag
houden. Die „vrije maanden" loopen van 1 Jan.
tot 1 Februari en van 15 Juli tot 15 Augustus.
De zomer-opruimingstijd staat dus thans voor
de deur.
Ofschoon men dus kan zeggen -dat vanaf 15
Juli de Wet niet geldt, drukt zij toch óók op
dezen tijd haar stempel, omdat zij aan het
publiek de garantie geeft, dat de opruimingen,
die thans gehouden worden, ook werkelijk op
ruimingen z ij n. Dank zij het verbod dat in
andere maanden geldt, kan het publiek ver
wachten, dat er thans werkelijk iets op te rui
men is, en dat het thans mogelijk is, tegen
abnormaal lagen prijs goederen van goede
kwaliteit te krijgen, waar de winkelier alléén
vanaf wil omdat hij ruimte in zijn magazijnen
moet maken voor nieuwe voorraden.
Zoo vormt de Wet op de uitverkoopen een
stukje ordening op zeer beperkt gebied, waar
door zoowel de bona-fide vakgenooten als het
publiek gediend zijn.
Wij verwijzen naar een advertentie der Ned.
Spoorwegen in dit nummer, waarin goedkoope
treinen worden aangekondigd op de Dinsdagen
tot en met 25 Augustus van Haarlem, Zaandam,
Amsterdam, NaardenBussum, Hilversum en
Utrecht naar Arnhem en Nijmegen.
Dinsdag voormiddag werd in het gebouw van
den Rijkswaterstaat te Utrecht aanbesteed het
maken van de aardebaan voor de toegangswegen
naar en van den onderbouw van de brug over
het Merwedekanaal bij Loenersloot, behoorende
tot de scheepvaartverbinding van Amsterdam
met den Boven-Rijn.
Laagste inschrijver was D. Blankevoort Dzn.
te Bloemendaal, voor f 216.900.
OPRUIMING
v. 2-pers. lakens
70 c.M. breed
10 - 14 -
v. 2-pers. lakens
extra zw. kwal.
19 - 24 -'
pr. kwal., v. 2-p. lakens f"
21 - 26 -19
Reclame O
80 c.M. br., 13 - 18 - 22 -
Spotprijs10-15-19-
•bleu, rose, zalm, groen,
80 c.M. breed X O
Reclameprijs, pr. kwaliteit,
pr. kwal., 60 c.M. breed
v. Sportkleeding 20 - 24 -X
per coupon van 10 el
voor 3 flinke lakens
geheel zijde m
bloemdessins *T
iets bijzonders, 90 c.M.fj/j
breed faG
natuurzijde, in ruit-«£*
en streepdessins da O
zeer apart, 85 c.M. br.«5 A
mille fleurs dessins
div. kleuren, 90 c.M. br.OïJ
reel, prijs, 90 c.M. br.OO
chique dess., 90 c.M. br.Ü«5
25 -
9 -
VAN 3 TOT EN MET 13 AUGUSTUS
PRIJS ƒ96.— PLUS ƒ3.— ADMINISTRATIE
VAN 18 TOT EN MET 31 JULI EN VAN 5 TOT EN MET 18 SEPTEMBER
PRIJS ƒ115.— PLUS ƒ5.— ADMINISTRATIE
Laat U ons Reizenprogramboek 1936 toezenden!
,,'T KASTEEL VAN AEMSTEL" N.Z. VOORBURGWAL 65—73
AMSTERDAM TELEFOON 46878 GIRO 22884
