WAT IS...
Z0MER-
0PRUIMING?
Krijgen we een
koelen zomer?
K
Na den moord op
Calvo Sotelo
VACANTIE
J. VAN DAM
Het nieuws van heden
Ziet nog heden de
etalages van
/ayoTijri,, /VedetVam
en U heeft
het antwoord
Tsjeng Tsji Tang
Het Vatïcaan en
het Derde Rijk
Hitte in Amerika
blijft voortduren
msm
Costuum
naar maat
BESCHERMING VAN DEN
STAAT OOSTENRIJK
WANDGEDIERTE
ZOMERNUMMER
Uit Vaticaanstad
DE BAROMETER
CR. HOUTSTRAAT 36
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
NASSAULAAN 51 - TELEFOON 13866
ABONNEMENTEN
voor Haarlem en Agentschappen per
week 25 cent; per kwartaal f3.25; per
post, per kwartaal f3.58 bijvooruitbetaling
DAGBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866
DINSDAG 14 JULI 1936 AVONDDLAD
TWEE EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 20047
Strenge censuur op de bladen en
uitgebreide politiemaatregelen
uit vrees voor ernstige
ongeregeldheden
De Cortes voor een
week gesloten
600.000 werkloozen
protesteeren
Hongeroptocht naar de hoofdstad
van Pennsylvania
de ware beteekenis
van een
Aanvang morgenochtend 9 uur
De twee Kantonneesche torpedo
booten te Nanking gearriveerd
Een nieuwe vergadering van het
Duitsche Episcopaat
Nieuwe bewindsleiders
te Weenen
Hun beteekenis in het kabinet
Een zomer, die zich in Juli in
ongunstigen zin ontwikkelt,
keert zelden ten goede
Nog geen stabiel weer
te verwachten
Hevige aardbeving in
Zuid-Amerika
Talrijke gebouwen beschadigd;
geen slachtoffers
Het aantal slachtoffers thans reeds
tot 1800 gestegen
Bliksem versplintert
twee bedden
De familie met den schrik
vrij gekomen
De laatste inspectie van het Engelsche Goldstream-regiment in zijn tegenwoordige
uniform. Vanaf Donderdag zal het regiment een nieuwe uniform ontvangen van koning
Edward
f 40.-
f45.
fSO.-
eerst nog 'n
met 2 pantalons
78 GEO. OUDE GRACHT 78
Aanvulling van de strafwet door
een aantal nieuwe wets
artikelen
Voortdurend verzet in
Palestina
Zeven Arabieren gedood in een
gevecht met Britsche
militairen
Greiser steunt op het
geheele Duitsche volk
Absolute verdelging onder geheimhouding
;n schriftelijke garantie. Talrijke tevreden
heidsbetuigingen ter inzage. Overal te ont
bieden.
Zuiveringsonderneming RADICAAL"
Gen. Cronjéstraat 135 - Telef. 11657
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWINTIG BLADZIJDEN
Een gevecht tusschen
politie en stakers
Minister Hodza te
Weenen
WAT IS HET MYSTERIE
VAN STRAND, ZEE EN ZON?
S3
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct., fngez.
mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voof
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek.
MADRID, 14 juli (DNB) Ieder
commentaar op den moord op Calvo
Sotelo is verboden. De kranten wer
den voor het verschijnen gecensu
reerd en in de rechtsche bladen,
die zich klaarblijkelijk met den
moord bezig hielden, zijn de hoofd
artikelen geschrapt. Alleen een por
tret van het slachtoffer en een korte
levensbeschrijving werd toegestaan.
Na de zitting van den ministerraad heeft de
minister van Financien een nota aan de pers
overhandigd, waarin wordt meegedeeld dat de
regeering de politieke gewelddaden verfoeit en
energieke maatregelen zal nemen om de bur
gers te beschermen.
De regeering zal alles doen om de misdadi
gers, van welke politieke richting of deze ook
zijn te straffen en twee speciale rechters zijn
belast met het onderzoek naar de moorden op
Sotelo en den luitenant van de Guardia
d'Asulte. Reeds zijn te Madrid en elders vele
arrestaties verricht en zijn vele partijgebouwen
gesloten.
De regeering verklaart verder, dat zij een
proclamatie zal uitvaardigen, waarin van de
bevolking wordt geëischt het vredeswerk van
de regeering te steunen in deze moeilijke uren,
opdat geen revolutionnaire elementen de over
hand krijgen.
Minister-president Quiroga heeft na
overleg met den president van de Cortes,
Martinez Barrio, den leider der links.repu-
blikeinsche groep, Domingo en 'n vertegen
woordiger der socialisten besloten, de Cor
tes nog vóór het begin van de zitting van
heden by regeeringsdecreet voor een week
te doen sluiten.
Zoowel te Madrid als in de provincie zijn
buitengewoon strenge politiemaatregelen ge
troffen, daar men ernstige ongeregeldheden
vreest in verband met den moord op den mo-
narchistischen leider Calvo Sotelo
Alleen te Madrid zijn reeds 175 rechtschen
gearresteerd. De departementen staan onder
scherpe bewaking. De regeering heeft besloten
het gebouw der anarcho.syndicalistische partij
en alle lokalen der monarchisten te doen
sluiten.
Dokter Albinana, de leider der nationalis
tische partij, een der weinige personen, aan
wie gegund werd het lijk van Calvo Sotelo te
zien, heeft aan een vertegenwoordiger van
Havas verklaard, dat in tegenstelling met de
algemeen verbreide lezing, het lijk geen enkel
spoor van een blank wapen vertoonde. Wel
waren de talrijke kneuzingen het bewijs voor
den verschrikkelijken strijd, dien de verslagene
met zyn aanvallers heeft gevoerd. Een kogel
was in den nek binnengedrongen en nad. na
de hersenen te zijn gepasseerd, het hoofd door
het linkeroog weer verlaten.
Maandagmiddag werd in de wandelgangen
van de Cortes verzekerd, dat de politie-beamb-
ten, die Sotelo doodden alvorens zich naar
diens woning te begeven, zich eerst aan de
woningen van Gil Robles, den leider der volks
actie, en van Gaicoecha, den vroegeren menar-
chistischen afgevaardigde, hadden vervoegd.
Beiden waren echter niet te Madrid aanwezig.
Gil Robles keerde des avonds naar Madrid
terug en heeft in een telefoongesprek met
Barrio onmiddellijk krachtig tegen den moord
geprotesteerd. Barrio wenschte toen, dat de
Cortes voor een week zouden worden gesloten
om de gemoederen tot rust te laten komen.
Robles verzette zich hiertegen.
Het grootste katholieke blad te Madrid „Ya"
is wegens het uitgeven van een bijzondere
editie betreffende den moord op Calvo Sotelo
door den minister van Binnenlandsche Zaken
tot nader order verboden.
In deze speciale editie heeft het blad mede
gedeeld, dat een zijner redacteuren het lijk van
Sotelo heeft gezien. Het hoofd vertoonde twee
kogelwonden, ook in de hartstreek was een
wonde zichtbaar.
HARRISBURG, 14 Juli (D. N. B.) Van alle
kanten stroomden gisteren werkloozen naar
Harrisburg, de hoofdstad van Pennsylvanië, om
te protesteeren tegen de intrekking der werk-
loozen-uitkeering.
De regeering van den staat Pennsylvanië had
n.l. verleden week Dinsdag de betalingen stop
gezet, waardoor meer dan 600.000 werkloozen
aan den honger zijn prijsgegeven. De voor de
uitkeeringen benoodigde 45 millioen dollar kon
den als gevolg van de oneenigheden tusschen
de republikeinsche en de democratische afge
vaardigden tot dusver nog niet worden gevo
teerd. De werkloozen kampeeren op de open
bare stadspleinen en dreigd'en in een gisteravond
gehouden protestby eenkomst het Senaatsgebouw
te zullen bestormen.
KANTON, 14 Juli. (Reuter). Het tweede
Kwangtoeng-leger .rukt onder bevel .van
Tsjeng-Tsji-Tang, die door de Nanking-re-
geering is afgezet, naar het Noorden om
het leger van Yu-Han-Moo, die als zijn
opvolger benoemd is, aan te vallen.
De beide torpedobooten, die gisteren van Kan
ton zijn vertrokken, zijn te Nanking aangeko
men en hebben zich ter beschikking van de
Centrale regeering gesteld.
Naar de Reichspost bericht, is het aantal
incidenten, dat zich in den laatsten tijd
tusschen Kerk en Staat in Duitschland heeft
voorgedaan, vooral in de laatste twee maan
den in zeer belangrijke mate gestegen.
Volgens berichten, die door de Nuntiatuur te
Berlijn aan het Vaticaan zijn verstrekt, is de
positie der Katholieke Kerk in Duitschland se
dert de laatste Bisschopsconferentie aanmerke
lijk slechter geworden en de beloften, die des-
tyds van de zijde van het Ministerie van Eere-
dienst aan het Episcopaat waren gedaan, zijn
niet in vervulling gegaan.
Tal van aanslagen door plaatselijke en cen
trale Regeeringsautoriteiten en officieele instan
ties, dus niet slechts door partijfunctionarissen,
moeten juridisch als schendingen van het Con
cordaat beschouwd worden. Het feit, dat offi
cieele Kerkbladen en Godsdienstige tijdschriften
steeds meer moeiiykheden ondervinden en dat de
priesters strafrechterlijk vervolgd worden we
gens predikaties of afkondigingen vanaf den
kansel, wordt algemeen zeer ernstig opgevat.
Te Rome wordt algemeen verwacht, dat nog
vóór den herfst een vergadering van het Duit
sche Episcopaat te Fulda op het graf van den H.
Bonifacius zal plaats vinden. Op deze conferen
tie van het Duitsche Episcopaat zouden belangc
rijke nieuwe besluiten genomen worden, terwyi
het uitdagend schenden van het Rijksconcordaat
openlijk veroordeeld zal worden.
De Katholieken, die uit nationale zelftucht be
reidwillig het nieuwe regiem onvoorwaardeiyk
hadden gevolgd, zijn meer en meer teleurge
steld, vooral nu gebleken is, dat de anti-chris
telijke houding van de vooraanstaande leiders
in het Derde Rijk niet alleen ongewijzigd bleef,
maar zelfs nog in belangryke mate is verergerd.
Aan den H. Vader is dezer dagen een rapport
overhandigd over de verscherpte verhouding tus
schen Kerk bn Staat in het Derde Rijk. In dit
rapport wordt tevens uiting gegeven aan de
groote bezorgdheid, die men in breede kringen
in Duitschland koestert over de huidige ont
wikkeling van zaken in het Derde Ryk.
De benoeming van dr. Edmund von Glaise-
Horstenau, vroeger lid van de Duitsch-Natio-
nale partij, tot minister zonder portefeuille mag
een waarborg heeten voor den oprechten wil tot
samenwerking met Duitschland. De benoeming
van dr. Guide Schmidt tot staatssecretaris by
Buitenl. Zaken behoeft verder geen commen
taar. Schmidt is een persooniyk vriend van den
bondskanselier. Zij bezochten samen het Je
zuïeten-College „Stella Mystica" te Feldkirch
in Vorarlberg, en hebben lang samengewerkt.
O.a. begeleidde hü dr. Schuschnigg op zyn bei
de Italiaansche reizen in Maart en Mei. zy zul
len voortgaan met dit werk in het ministerie
voor Buitenlandsche Zaken, waarvan, zooals
men zich zal herinneren, dr. Schuschnigg de lei
ding op zich heeft genomen na het vertrek van
Berger-Waldenegg.
Een beslissend antwoord op deze vraag is nu
nog moeiiyk te geven. In het algemeen is het
geen gunstig teeken, dat in dezen tijd van het
jaar zware regenbuien beginnen te vallen. Wij
hebben de laatste dagen gezien hoe op vele
plaatsen zooveel regen is gevallen, dat de nor.
male maandsom reeds is overtroffen. Verbete
ring is nog niet in uitzicht. Na elke opklaring
volgt spoedig een ineenstorting, komen weer
zware wolkenmassa's uit het Zuidwesten op en
valt de regen in zware buien neer.
Om de juiste beteekenis van dpze verschijn
selen te zien moeten wy de diepliggende oor
zaken nagaan.
Deze liggen ongetwijfeld hierin, dat het altyd
by de Azoren liggende gebied van hoogen lucht
druk zyn Noordelijkste uitloopers hoe langer
hoe meer heeft teruggetrokken. Het gevolg hier
van is, dat de depressies, de eigenlijke regen-
brengende storingsgebieden, hoe langer hoe
dichter in onze nabijheid zijn gekomen en dat
wü hiermede hoe langer hoe meer last hebben
gekregen van hunne activiteit, die hierin be
staat, dat zij ons sterken Westenwind met
zware bewolking en overvloedige regens bren
gen. Ten overvloede is hierby gekomen, dat de
laatste dagen over de Noordzee een actieve de
pressie is blijven liggen, waarin telkens nieuwe
storingskernen tot ontwikkeling komen, die de
rechtstreeksche oorzaak zyn van het buiige
weer.
Dat z«n zeer ongunstige omstandigheden. Wij
weten bij- ondervinding, dat een zomer, die zich
in Juli in zulk een ongunstigen zin ontwikkelt,
zelden ten goede keert. Immers de diepere oor
zaak van het ongunstige weer, het terugtrekken
van den hoogen druk uit Midden-Europa naar
het Zuiden, heeft diepere, langdurig werkende
oorzaken en men kan hiervan bezwaarlijk ver
wachten, dat zy spoedig zullen ophouden te
werken.
Intusschen, de zomer is nog niet zoo ver ge
vorderd, dat alle kans op een gunstige wending
verkeken is. Wij moeten daarom afwachten.
Voor de eerstvolgende dagen is echter geen
stabiel weer te verwachten. Het is te hopen, dat
er spoedig een gunstige wending komt in de
algemeene weersgesteldheid.
(Nadruk verboden.)
BUENOS-AIRES, 13 Juli. (Reuter.) In de
Cordilleras is hedenmorgen om 7 uur een hevige
aardbeving waargenomen.
SANTIAGO DE CHILI, 13 Juli. (Reuter.)
Een aardbeving, welke hedenavond de provincie
Atacama teisterde, veroorzaakte aanzienlijke
materieele schade te Taltal, Copiapo en Caldera
Chile. Tot nu toe is nog geen melding gemaakt
van dooden.
Het Weeriiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii^
VERWACHTING: Meest matige, Weste- H
lijke tot Zuidelijken wind, zwaar be- EE
EE wolkt met tijdelijke opklaring, later
waarschijnlijk regenbuien, weinig ver-
andering in temperatuur.
Hoogste barometerstand:
764.6 te Biarritz.
H Laagste barometerstand:
748.1 te Aberdeen.
Zon op v.m. 4.56 onder n.m. 9.15.
EE Licht op n.m. 9.45.
Maan op n.m. onder n.m. 5.38. ji
Nieuwe Maan 18 Juli.
illllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllil
NEW YORK, 14 Juli. (D.N.B.). Niette
genstaande den regenval der laatste dagen
en de vooruitzichten, door meteorologische
instituten aangekondigd, op een algemeene
afkoeling, blijft de hitte in Amerika voort
duren en wordt zij steeds ondraaglijker.
Het aantal slachtoffers bedraagt thans
reeds byna 1800 en stijgt met gemiddeld 50
per uur. Te Detroit bezweek Maandag gemid
deld één persoon per tien minuten tengevolge
van de hitte.
Overigens schynt het, dat de regenval der
laatste dagen bovendien te laat gekomen is om
nog een redding van het lang tegen de vernie
tigende droogte te kunnen vormen.
In Noord- en Zuid-Dakota althans schieten
na den regen nog slechts oacteeën uit den grond
op, de eenige planten, die de droogte hebben
doorstaan.
Eenige hooggeplaatste ambtenaren zullen zich
per vliegtuig naar de droge gebieden begeven
ter voorbereiding van het overbrengen van een
deel der bevolking naar andere streken. Naar
verluidt heeft Roosevelt het voornemen, het con
gres zoo spoedig mogelijk een grootscheepsch
plan voor het weer bruikbaar maken van on
vruchtbaar géwordén gebieden voor te leggen.
Boven Groningen en omgeving woedde in den
afgeloopen nacht een kort, maar hevig onweer.
Omstreeks half vier sloeg de bliksem in de
woning van de familie A. Talens te Peize. Het
voorste gedeelte van het huis werd vernield. De
twee ledikanten, waarin vader, moeder en drie
kinderen sliepen, werden totaal versplinterd. De
menschen bleven wonderlijk genoeg ongedeerd,
doch waren, zooals van zelf spreekt, zeer ge
schrokken. Er ontstond geen brand.
Coupe, be-
werking en
STOFFEN
onder volle
garantie!
Onze Weensche correspondent schrijft ons
d.d. 12 Juli:
De ervaringen der laatste jaren hebben
geleerd, dat de bepalingen van de Oosten-
rüksche strafwet niet toereikend zijn om
het geheele terrein der politieke misdaden
te bestrijden.
De nieuwe artikelen ter bescherming van den
staat beoogen deze leemten aan te vullen, het
geen vooral onder de huidige omstandigheden
dringend noodig is.
De nieuwe bepalingen, die bijna alle ontleend
zijn aan buitenlandsche wetten, met name aan
het Duitsche Ryksstrafwetboek, de Tsjechische
wet ter bescherming van de veiligheid van het
Eedgenootschap, zijn slechts van kracht,
wanneer de daad niet reeds volgens het gel
dend recht, b.v. volgens de onveranderd ge
bleven artikelen betreffende hoogverraad,
strenger strafbaar is.
Het deelnemen aan illegale organisaties of
vereenigingen, welke den staat vijandig gezind
zyn, wordt voortaan als misdaad bestraft.
Het is haast overbodig te vermelden, dat hier
in de allereerste plaats gedoeld wordt op de
nationaal-socialistische party, echter ook
andere buitenlandsche partyen vallen onder
deze bepalingen. Immers de Oostenrijksche
Staat erkent als eenig mögeiyke uitdrukking
van zyn wil slechts het Vaderlandsche Front.
De strafbepalingen tegen het verbreiden van
vervalschte officieele mededeelingen worden
door deze wet in dien zin uitgebreid, dat ook
de z.g. „fluisterpropaganda" er onder valt en
dat het voor de strafbaarheid reeds voldoende
is, dat een gerucht in staat is de bevolking
onrustig te maken en op te hitsen of de open
bare meening in het buitenland op onjuiste
wijze ten nadeele van Oostenrijk beïnvloedt.
Ten slotte valt ook elke geheime berichten
dienst, welke in het nadeel van Oostenryk
werkzaam is, onder deze strafbepalingen.
JERUSALEM, 14 Juli. (Reuter). In een
gevecht tusschen Arabieren en Britsche
militairen naby Jenin zyn zeven Arabieren
gedood en een gewond. Een Britsch soldaat
werd licht gewond.
Arabische terroristen hebben thans een offen
sief geopend tegen de Arabieren, die de staking
willen beëindigen.
Op een klacht van dorpsbewoners, die onder
bedreiging met wraak gedwongen werden by te
dragen in het rebellenfonds, hebben Britsche
troepen en politie het dorp Mujeidal naby Na
zareth omsingeld. Er werden zeven personen
gearresteerd, die herkend werden als leden der
terroristische bende, die de dorpsbewoners geld
afperste.
LONDEN, 14 Juli. (D.N.B.) Op een vraag
in het Lagerhuis verklaarde onderstaatssecreta
ris lord Cranbourne, dat den Britschen ambas
sadeur te Berlijn op 6 Juli j.l. was medegedeeld,
dat het essentieele van de rede van den presi
dent van den senaat van Danzig, Greiser, te
Genève in de zitting van den Volkenbondsraad,
den vollen steun heeft van het geheele Duitsche
volk.
De Cortes voor een week gesloten; uitgebreide
politiemaatregelen te Madrid en in de provin.
cie uit vrees voor ernstige ongeregeldheden in
verband met den moord op Calvo Sotelo.
Vóór den herfst wordt een nieuwe vergadering
van het Duitsche Episcopaat te Fulda verwacht
De hitte in Amerika blijft voortduren, niette,
genstaande den regenval der laatste dagen.
Generaal Tsjeng Tsji Tang geeft zich niet ge
wonnen.
Zeven Arabieren gedood in een gevecht met
Britsche militairen nabij Jenin in Palestina.
Benoemingen in het Aartsbisdom
H.H. Wijdingen in het bisdom Haarlem
Verbondsvergadering van het R.K. Werklieden,
verbond te Venlo geopend.
De veerdienst tusschen Enkhuizen en Stavoren
bestaat vijftig jaar
De marine-manoeuvres begonnen
Felle brand te Beverwijk
Colledtanten van het crisiscomité te Vlissin-
gen verdacht van diefstal aangehouden.
iimiiiiiHiiiiiiiiim iiimiiim min iHiiiiiiiiiiiiiifiiiiiimiiiiiimiiiiir
Bij dit blad behoort een afzon- 5
derlijk Zomer-bijvoegsel, dat
wij, niet alleen wat den tekst,
I doch vooral ook wat de adver- 5
tenties betreft, in de aandacht
van onze lezers en lezeressen
aanbevelen
"iiiimiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiim
Bij besluit van 7 Juli 1936 van de Congrega
tie van de Propaganda Fide zyn drie nieuwe
Chineesche Bisschoppen benoemd, die alle
drie tot de Inlandsche saeculiere geesteiykheid
behooren: n.l. dr. Paul Yupin, benoemd Apos
tolisch Vicaris van Nanking; Joseph Tchang,
benoemd Apostolisch Vicaris van Suan Huafoe
en Fabian Yu-Teh-Guen, benoemd Apostolisch
Vicaris van Yachoe.
Met byzondere goedkeuring van den H. Va
der zal het eerste Internationale Christus Ko
ning Congres in 1937 te Posen (Polen) gehou
den worden. Kardinaal Hond heeft het Cen
traal Comité van Katholieke Actie te Posen
met de organisatie van het Congres belast, dat
een greote manifestatie zal worden voor
Christus' Koningschap.
KAIRO, 14 Juli. (Reuter). Ty'dens een ge
vecht tusschen politie en stakers eener suiker
raffinaderij te Hawamdeya, naby Ka'ïro. wer
den twee personen gedood en vier ernstig ge
wond. De stakers hadden zich in het gebouw
verschanst en de politie slaagde er niet in hen
daaruit te verdrijven.
WEENEN, 13 Juli. (Stefani.) De Tsjecho-
Slowaaksche minister-president Hodza is hier
incognito gearriveerd. In welingelichte kringen
wordt verklaard, dat dit bezoek zuiver particu
lier is, doch het gerucht gaat, dat hy toch
wil spreken over het Duitsch-Oostenryksch ver
drag, in zooverre dit zyn land betreft.
É3
S3
Stand op Dinsdag 1 uur n.m.; 757.4
Vorige stand: 752.6