Rijksmiddelen
de stad
Begrooting Landbouw-crisisfonds
aangenomen
UITSTEKEND BETOOG I
VAN DR. DECKERS
VRIJDAG 17 JULI 1936
EERSTE KAMER
Er is meer tevredenheid dan men
vermoedt en de crisis is niet
van alles de schuld
Industrie-financiering
Het crisis-apparaat
De heffingen
De ontslagkwestie
Industrie-financiering
Luchtvaart pr opaganda-
feest
Vliegmachines boven Noordwijk
aan Zee
VEEHANDELAREN BIJEEN
Verschillende maatregelen
besproiken
R.K. Herstellingsoord
„Mgr. Mutsaers"
Het eerste halfjaar bijna
10 millioen beneden de
raming gebleven
BELGISCHE ARBEIDERS-
LEIDERS IN ONS LAND
Als gasten van het R. K. W. V.
WIE BESLEEDIGDE DOMINEE?
Een Enkhuizer cause célèbre
NOTARIS GEARRESTEERD
Wegens gepleegde valschheid in
geschrifte
Nog niet geplaatst
Vannacht de laatste overspanning
van de Moerdijkbrug op
haar plaats?
EEN NOTARIS VOOR HET
GERECHTSHOF
In hooger beroep opnieuw een
jaar geëischt
Gouverneur Wouters aanvaardt
zijn bestuur
Nijverheidsonderwijs
Eindexamen Midd. Koloniale
Landbouwschool
Examen Nuttige Handwerken
De postvluchten
Een mislukt alibi?
De arrestaties in verband met den
brand in gebouw van K. en W.
te Rotterdam
HOOG BEZOEK UIT HET
VAT IC AAN
Mgr. Constantini en Mgr. Eras
in ons land aangekomen
BRAND IN BENKOELEN
De schade beloopt 10.000
UIT DE STAATSCOURANT
Ontslag burgemeester
Onderscheidingen
Regeeringscommissaris
ONDER DEN GROND
door Charles Fowley
Den Haag, 16 Juli 1936
Doordat Minister DECKERS zoo gewe
tensvol en met groote kennis van zaken is
ingegaan op de tallooze détails van het
landbouwcrisisbeleid, die de Eerste Kamer
leden (wel lichtelijk in strijd met het ka
rakter van dit college) aan hem hadden
voorgelegd, heeft het debat over de begroo
ting van het Landbouwcrisisfonds nog heel
wat tijd in beslag genomen.
Eerst in den middag om half vier klonk
«ie hamerklop van den voorzitter ten tee-
ken, dat de begrooting was aangenomen. Dit
geschiedde zonder hoofdelijke stemming,
waarbij de N.S.B. vergat te doen aantee-
kenen, dat zij geacht wilde worden, tegen
te hebben gestemd.
De heer DE MARCHANT ET D'ANSEM-
BOURG heeft in de ochtenduren opnieuw het
agrarisch „program" van de N. S. B. verheer
lijkt. Hij keuvelde daarbij even vaag als dier
baar over de saamhoorigheid van het Neder-
landache volk, die ook voor het herstel van den
Neaerlandschen landbouw noodzakelijk is, als
of niet buitenlandsche oorzaken de ontredde
ring veroorzaakt hebben en nu al jaren lang de
volkomen ondergang van den boerenstand wordt
tegengehouden door de heffingen, die de bin-
nenlandsche consument moet opbrengen. En
hij lanceerde de enormiteit, dat, als dit beleid
van Minister Deckers nog lang voortduurt, de
Nederlandsche land- en tuinbouw geheel ver
loren zal gaan. De Minister, die vandaag al
een zeer slagvaardige bui had, reageerde op die
bewering alleraardigst door eraan te herinne
ren, dat dezelfde heeren hem óók al verwijten,
dat hij in zijn vorige functie de defensie des
lands om hals gebracht heeft. Dit toonde na
tuurlijk met één slag het belachelijke van het
thans gedane verwijt duidelijk aan.
En ook overigens behandelde de Minister den
nationaal-socialistischen betweter precies, zoo
als deze behandeld moet worden. Opnieuw
kreeg deze tegemoet gevoerd, dat het agrarisch
program zijner partij oen Duitsch program is,
dat voor Nederland geen moment in aanmer
king komt.
Wat de gerechtvaardigdheid van de land-
bouwcrisispolitiek betreft, heeft Minister Dec
kers nog eens vooropgesteld, dat zij haar drie-
ledig doel, n.l. voorkoming van verdere inzin
king, het waarborgen van een redelijke beloo
ning van den arbeid der landbouwers en de
aanpassing aan de gewijzigde economische om
standigheden, op vrij bevredigende wijze be
reikt.
Ook den last, dien zij op de bevolking legt,
moet men niet onderschatten. Zonder de prijs
regelingen, aldus de Minister, zou het leven
beslist duurder zijn, omdat men dan langs an
deren weg de noodlijdende boeren zou moeten
helpen.
Het apparaat, dat de Regeering ten behoeve
van ds uitvoering der crisiswetten ter beschik
king staat, is Minister Deckers in de tien
maanden, dat hij in zijn nieuwe functie is,
stellig niet ondeugdelijk voorgekomen, al waro
het, achteraf beschouwd, beter geweest, als
men indertijd het crisis-apparaat in den ge
wonen landbouwdienst had ingeschakeld.
Er is thans, nu die gewone dienst zeer ver
beterd is, contact gebracht tusschen hem en
de crisisdiensten. En het rapport van de com
missie-van Loon zal ongetwijfeld wel advlsee-
ren, dat in die richting verder moet worden
gegaan.
De Minister kon voorts constateeren, dat er
op het algemeen beleid de kleineerende
speech van den N.S.B.-er dan uitgeschakeld
vrijwel geen critiek was geoefend. Alleen had
de katholieke afgevaardigde RUIJTER zijn
vrees uitgesproken, dat het de bedoeling zijn
zou, den „steun" geleidelijk te verminderen.
Te zijner geruststelling legde Minister Deckers
uit, dat op de eerste plaats een eenvoudiger
organisatie tot een vermindering van de uit
gaven voor dezen steun zou kunnen leiden en
dat op de tweede plaats een inkrimping van
den steun hier en daar incidenteel mogelijk zou
kunnen zijn in een kacler, waarin ook andere
factoren, die een rol in het bedrijf spelen, da
len.
Wat de onderdeelen der crisispolitiek be
treft, is, gelijk gezegd, de Minister zeer in dé
tails afgedaald, reden, waarom wij ons tot het
meer belangrijke mogen bepalen.
Mr. dr. L. N. Deckers, minister van
Landbouw en Visscherij, die in een
voortreffelijk betoog zijn beleid in de
Eerste Kamer verdedigde
Een actueel geval is natuurlijk cle verlaging
van de heffingen op boter en margarine en de
daarmee gepaard gaande verhooging van de
heffingen op de spijsoliën en -vetten, waaraan
de liberaal VAN DEN BERGH een korte be
schouwing had gewijd.
Hij vreesde, dat deze maatregel, gelijk cle
heffing op de margarine reeds deed, weder
zeer ten nadeele werken zal van- die bevol
kingsgroepen, die nu eenmaal op de goed
koopste vetten zijn aangewezen. Minister
DECKERS herinnerde eraan, dat de zooge
naamde „volksmargarine", waarop geen rech
ten worden geheven, thans naast zich krijgt
een groote partij „volksvet", waarvan deze
minst draagkrachtigen gebruik kunnen ma
ken. Overigens ried hij aan, de werking van
den nieuwen maatregel eens even aan te zien.
Hem persoonlijk had de maatregel nog geen
aanleiding gegeven, om ten aanzien van de
wijze, waarop hij wordt opgenomen, erg som
ber te zijn.
Wat de zuivelpolitiek betreft, gaf de Minis
ter overigens toe, dat dit onderdeel van het
landbouwcrisisbeleid (in tegenstelling met de
andere) geen volledige tevredenheid wettigt.
Tn den befaamden verliesgevenden export naar
Engeland kondigt zich intusschen in de prijs
stijging ter Londensche markt een moedge
vend verschijnsel aan.
Het bekendeontslagnemen door vier jonge
juristen op het Landbouwcrisisbureau (onder
werp, door Mr. MENDELS uitvoerig behan
deld) oordeelde de Minister een onverstandige
daad. Zelfs wanneer hij toegaf, dat hun grie
ven tegen een inmiddels uit dit milieu verwij
derd functionaris gegrond waren, moest hij
vaststellen, dat daarin geen „dringende reden"
voor dit ontslagnemen gelegen was.
Eerst hadden zij hun grieven aan hun hoog-
sten chef, den Minister, moeten voorleggen.
Daar zij dit hadden nagelaten, was er geen
aanleiding, om hen na hun demonstratieve
daad weder terug te plaatsen op het bureau.
De ambtenaren van de crisisdiensten hebben
overigens in minister Deckers een warm ver
dediger gevonden, al erkent hij ten volle, dat
ook onder dit koren wel kaf aanwezig is.
Noteeren wij verder uit 's ministers voortref
felijk betoog, dat hij overweegt, fruit, groenten
en vroege aardappelen ter voorkoming van ge
knoei onder de Landbouw-uitvoerwet te brengen,
dat hij eveneens overwegen wil een teeltpremie
voor korrelmaïs, dat de speciale dienst voor de
„kleine boeren" in een ver gevorderd stadium
van voorbereiding verkeert, dat er meer tuin
ders zullen komen in de colleges voor de crisis-
tuchtrechtspraak, dat vóór Sint Michiel, datum
van den aanvang van den uitzaai der winter
tarwe, de nieuwe tarwe-richtprijs, die wel meei
om de negen gulden draaien zal, zal worden be
kend gemaakt, en dat de minister geen verdere
decentralisatie in de organisatie van den steun
aan den tuinbouw noodig acht.
Dan rest alleen nog de verstandige slotopmer
king. Deze slotopmerking omvatte tweeërlei:
ten eerste, dat er onder de land en tuinbouwers
meer tevredenheid heerscht dan de stem hun
ner organisaties wel eens doet vermoeden, en
ten tweede, dat eveel de crisis op den voor
grond wordt gesteld als oorzaak van iederen
slechten gang van zaken. Gebrek aan ijver, ont
breken van vakkennis, wangedrag, aldus minis
ter Deckers, spreken waarlijk ook nog altijd hun
woordje mee in menig geval.
Het ontwerp ter stichting van de N.V. Mij.
voor Industrie-financiering, waarmee de Eerste
Kamer morgen verder gaat, heeft vandaag
reeds drie sprekers aan het woord gebracht.
De sociaal-demccraat DANZ was voorstander
en vond vooral prachtig, dat dit ontwerp in be
ginsel de blijvende taak erkent, die de Overheid
heeft ten opzichte van de productie en de ar-
beidsverdeeling. De liberaal GELDERMAN
daarentegen wees het voorstel af. Kleinere pro
jecten kunnen z.i. uit het Werkfonds gefinan
cierd worden en grootere dienen geval voor ge
val, gelijk b.v. geschiedde met het hoogovenbe-
drijf te IJmuiden, aan de Staten Generaal te
worden voorgelegd. De Christelijk-Historische
afgevaardigde TER HAAR was er eveneens tegen
Hij ziet hier geen taak voor den Staat en vreest
van de wering aan den invoer, die ten behoeve
der nieuwe industrieën zal moeten plaats heb
ben, een stijging van de kosten van het levens
onderhoud, welke in strijd is met het systeem
van aanpassing. De heer Ter Haar is in econo
misch opzicht liberaler dan de liberalen.
Van 18 tot en met 21 Juli aA. zal in het
Casino te Noordwijk aan Zee een propaganda-
feest voor de luchtvaart georganiseerd worden,
bestaande uit een tentoonstelling, een middag
met demonstratievluchten en een feestavond.
De tentoonstelling wordt ingericht in de zalen
van het Casino, met medewerking van de offi-
cieele vertegenwoordiging van vrijwel alle met
Nederland door de lucht verbonden Europee-
sche landen. Bovendien zullen o. a. medewer
king verleenen verschillende vereenigingen op
luchtvaartgebied.
Zweden, Duitschland, Hongarije, Oostenrijk,
Italië, Tsjecho-Slowakije en Zwitserland zullen
door een expositie vertegenwoordigd zijn:
Gedurende de tentoonstelling zal Noordwijk
extra druk door vliegtuigen bezocht worden.
Verschillende oefen- en proefvluchten zullen
dan naar Noordwijk gedirigeerd worden. Op Za
terdag 18 Juli a.s. zullen boven de terrassen van
het Huis ter Duin te Noordwijk aan Zee vlieg-
demonstraties gehouden worden.
Het programma vangt om 3 uur aan. De
N.L.S. afd. Schiphol, verleent hieraan haar
medewerking, waarbij o. a. een reeks kunst- en
stuntvluchten met een Tiger-Moth zal wor
den uitgevoerd. Voor het publiek wordt hieraan
nog een hoogte-schattings-wedstrijd verbonden,
waarvoor het luchtvaarttijdschrift „Vliegsport'
met een eigen vliegtuig een vlucht naar Noord
wijk zal maken.
Het hoogtepunt van het feest is de Gala-
avond met nachtfeest op Zaterdag 18 Juli as
in de speciaal gedecoreerde zalen van het Ca
sino. Kunstenaars van internationalen naam.
die allen uit hun land per vliegtuig naar Ne
derland speciaal voor dit doel zijn overgeko
men, zullen aan deze avond medewerken.
Op dezen avond worden ook de uitslagen
der wedstrijden bekend gemaakt en aal de trek
king der tombola plaats vinden.
In de te Groningen voortgezette vergadering
van den Nederlandschen Bond van veenande-
laren werd o.m. besloten, dat het hoofdbestuur
bij de betrokken autoriteiten stappen zal doen,
om te komen tot afschaffing van de tien pro
cent crisis-heffing op rundvleesch.
Uitvoerig werd gediscussieerd over de maat
regelen, die genomen moeten worden tegen den
verkoop van wrak of slecht vee. Zooveel mo
gelijk zullen niet-bonafide leden van de leden
lijsten worden geschrapt, eventueel zullen
„zwarte lijsten" worden aangelegd.
Ook de export van vee kwam ter sprake. Het
hoofdbestuur zal bij de Regeering krachtig op
export blijven aandringen. Men acht het ge-
wenscht, dat in de Nederlandsche handelsde
legaties ook zitting zal hebben iemand, die ten
aanzien van vee volkomen deskundig is.
Het hoofdbestuur werd verzocht middelen te
beramen, het in beslag genomen gesmokkelde
vee niet meer op de markt te doen verkoopen.
In overleg met de slagersbonden zal getracht
worden den aanvoer van deze koeien op de
markten tegen te gaan.
Na uitvoerige besprekingen werd het hoofd
bestuur opgedragen bij de Regeering aan te
dringen op een billijker regeling van de steun-
verleening voor vetweiders-.
De volgende jaarvergadering zal in Zeeland
worden gehouden.
Aan het slot van de vergadering hield dr.
Veenbaas, directeur van den gezondheidsdienst
voor vee in Leeuwarden, een inleiding over het
T. B. C.-vraagstuk.
De trekking van de groote verloting ten bate
van cte R. K. Herstellingsoord-Vereeniging van
Spoor- en Tramwegpersoneel „Mgr. Mutsaers"
zal plaats hebben op Woensdag 29 Juli a.s. des
v.m. 8 uur in restaurant „Thalia", Stations
plein 9 te Utrecht. Zij zal geschieden door twee
Utrechtsche weesmeisjes ten overstaan van no
taris W. A. Th. Warren. Elke bezitter van een
lot heeft op vertoon hiervan toegang.
Voor zoover er nog loten beschikbaar zijn,
worden deze franco toegezonden na storting
van een bedrag van 0.50 voor elk lot op giro
nummer 117331 van het bestuur der vereeni-
ging te Utrecht. Trekkingslijst gratis.
De Rijksmiddelen hebben over Juni
opgebracht f 30.254.177, hetgeen
f 67.961 meer is dan over Juni 1935.
doch f 706.239 minder dan 1/12 van
de raming.
De opbrengst over de eerste zes
maanden van dit jaar was f 1 75.980.506
en is daarmede f9.781.1 99 beneden 6/1 2
van de raming gebleven en f 4.734.185
beneden de opbrengst der eerste zes
maanden in 1935.
Van 20 tot en met 23 Juli as. zullen een
twintigtal arrondissements.secretarisssn van
het Algemeen Christen-Werkersverbond in
België, een studiereis maken door ons land, op
uitnoodiging en als gast van het R.K. Werk
liedenverbond in Nederland. Het programma
zal in groote lijnen als volgt luiden:
20 Juli: bezqek aan het sanatorium Berg en
Bosch te Bilthoven.
21 Juli: bezoek aan de levensverzeke.ingsmij.
„Concordia", de spaarbank „De Centrale Volks
bank", drukkerij Lumax en R.K. Arbeiders
woningbouw „Frinses Juliana" te Utrecht.
22 Juli: bezoek aan de bureaux der R.K.
Staatspartij, het R.K. Centraal bureau voor
Onderwijs en Opvoeding, de gebouwen der
Eerste en Tweede Kamer te 's Gravenhage.
23 Juli: bezichtiging van het R.K. Werkkamp
voor jeugdige werkloozen De Hooge Veluwe, en
bezoek aan het KJV-huis Bouvigne te Gmneken
Voor de Vacantiekamer van het Amsterdam-
sche gerechtshof is Donderdag een zaak behan
deld, die in Enkhuizen en omgeving nogal de,
aandacht heeft getrokken.
Ongeveer een jaar geleden reden drie palirfg-
kooplieden met een vrachtauto van Enkhuizen
naar Amsterdam. Voor hen uit reed een luxe
wagen, waarin o. m. ds. Bik uit Enkhuizen was
gezeten. De bestuurder van den vrachtauto deed
alle pogingen den luxe-wagen te passeeren,
maar de dominee liet hen ondanks herhaalde
signalen niet passeeren. Op de pont over het
IJ kwam het tot een woordenwisseling, waar
door ds. Bik zich beleedigd achtte.
Een klacht werd ingediend en ingevolge daar
van stond de palingkoopman E. voor den po-
litie-rechter te Amsterdam terecht.
Op die zitting hebben V. en de W. verklaard
dat niet E. de beleedigende woorden zou heb
ben gesproken maar de W.
Een strafvervolging tegen beide getuigen we
gens meineed was het gevolg, welke zaak voor
de rechtbank te Alkmaar diende.
Het o.m. vroeg toen vrijspraak, waarbij de
rechtbank zich aansloot. Het O.M. ging echter
in hooger beroep.
De burgemeester van Enkhuizen, de heer J. C.
Haspels, die in den auto van den dominee zat,
verklaarde dat er geen aanleiding was de men-
schen in den vrachtauto, die men niet kende,
te hinderen.
Deze getuige verklaart dat E. den dominee
heeft uitgescholden; verdachte de W. heeft ge
tuige niet gezien.
Ook de echtgenoote van den burgemeester
verklaart dat zij E, beleedigende woorden heeft
hooren zeggen.
De procureur-generaal zette uiteen, dat beide
auto's groote haast hadden. Er is geen sprake
van plagen geweest. Dominee had haast en
had er belang bij voor te blijven. Dat was on
aangenaam voor de visschers. En nu is de
vraag wie het eerst scheldwoorden bezigde.
Het kan best zijn dat de W. ook gescholden
heeft, doch de verklaring van E. dat hij niet
heeft gescholden is in strijd met andere ver
klaringen.
Spr. vroeg tenslotte vernietiging van het von
nis der rechtbank te Alkmaar en eischte voor
beide verdachten schuldigverklaring aan mein
eed en een gevangenisstraf van negen maan
den.
De verdediger, mr. B. W. C. Dwars uit
Hoorn, zeide van meening te zijn, dat beide
partijen te goeder trouw waren en vroeg be
vestiging van het vrijsprekend vonnis.
In verband met de arrestatie van notaris L.
L. te 's-Hertogenbosch vernemen wij van be
trouwbare zijde, dat deze arrestatie is geschied
wegens valschheid in geschrifte.
Omtrent bijzonderheden bewaart men ech
ter tot dusver het diepste stilzwijgen.
De nachtmerrie van een dierentemmer.
„Zoo, directeurtje, nu zullen we jou
eens een beetje hoepeltje laten springen.
Ondanks het feit, dat het weer Donderdag
veel kalmer was, heeft men het nog niet aan
gedurfd om de laatste overspanning van de
brug over den Moerdijk te plaatsen.
Tegen het aanbreken van den dag, dus heden
nacht om ongeveer vier uur, zou men een nieu
we poging wagen. Daar de wipd aan het afne
men is, zal deze vierde poging wel succes heb
ben.
De firma Penn en Bauduin heeft Donder
dag in verband met het moedig optreden van
Woensdag het personeel en werkvolk van de
sleepdienst-maatschappij een extra gratificatie
toegekend.
Voor het Gerechtshof te Leeuwarden stond
in hooger beroep terecht de 66-jarige oud-no
taris A. F. voorheen te Langeweer, thans te
Apeldoorn, die door de Leeuwarder rechtbank
wegens verduistering van 4000 gulden en 2300
gulden was veroordeeld tot een jaar gevan
genisstraf.
Verdachte voerde te zijner verdediging aan,
geen opzet tot verduisterng te hebben gehad,
terwijl zijn verdediger, mr. Beekhuis, erop
wees, dat er ook geen aanleidingen waren tot
de daad van verdachte, daar deze in die jaren
volkomen liquide was.
De procureur-generaal eischte bevestiging
van het vonnis van de rechtbank, daar z. i.
de opzet volkomen is vast komen te staan. Uit
spraak 30 Juli.
De Minister van Staat, minister van Kolo
niën, maakt bekend, dat, blijkens bij zijn De
partement ontvangen telegrafisch bericht, de
nieuwbenoemde Gouverneur van Curagao, de
lieer G. J. J. Wouters, het bestuur over dat Ge
west op 13 dezer heeft aanvaard.
LEIDEN (R.K. Vakschool voor Meisjes). Ge
slaagd voor het tweede gedeelte (praktijk) van
het examen akte N VII, Leerares Huishoud
kunde en Waschbehandeling, de dames M. H.
Th. Flint, Winschoten en M. Bouter, Leiden; v.
het tweede gedeelte (praktijk) van het examen
akte N VIII, Leerares Koken en Voedingsleer
de dames: J. W. B. Visser, Noordwijk en A. E.
M. van Horn, Hilversum.
DEVENTER. Het einddiploma der Midd. Kol.
Landbouwschool is uitgereikt aan O. H.
Bentinck, J. L. Dolk, R. J. van Getsen, J. W.
Hofman, G. Boelen, H. J. Geusken, J. J. C.
v. Renesse. R. Saijers, W. A. Hogewind, W. F.
H. Jager, H. A. Winter en H. H. Woudstra.
AMSTERDAM (R.K. Kweekschool „De Voor
zienigheid") Geslaagd de dames F, Kuyt,
Driehuis; A. Mooy, Limmen; M. Nieland, Am
sterdam; W. Nijssen, Haarlem; E. van Mens,
Bandoeng. Afgewezen 1.
De „Perkoetoet" is Donderdag om 17.58 op
Schiphol geland.
Op het politiebureau aan de Witte de
Withstraat te Rotterdam bevinden zich
op het oogenblik in arrest de 62-jarige J.
M., diens beide zoons de 30-jarige E. M.
en de 26-jarige I. M„ alsmede de 53-jarige
M. van E. directeuren van het Gebouw van
Kunsten en Wetenschappen te Rotterdam.
De politie heeft Woensdagavond tot laat in
den nacht verhooren afgenomen en het is ge
bleken, dat diverse verklaringen van de bij de
zaak betrokken personen niet met elkaar klop
pen. Vele punten vragen om nadere ophelde
ring. Het alibi bijvoorbeeld, dat, terwijl het
gebouw van Kunsten en Wetenschappen af
brandde ten huize van de familie M. juist een
verlovingsfeestje werd gevierd, was wel zeer
mooi, doch de politie ontdekte, dat er toch
hiaten in bleken te zijn.
De verklaring van den nachtwaker Wuyster,
dat voor ongeveer een maand altijd door de
nachtwachten zelf in het gebouw was gesurveil
leerd, hetgeen later niet meer het geval was,
daar de directie den sleutel ingenomen had en
zelf voor de controle in het gebouw zorgde, is
van belang gebleken.
Ongeveer een half uur vóór dat de brand
uitbrak, hebben voorbijgangers twee perso
nen uit het gebouw zien komen, die het
ijzeren toegangshek met een sleutel achter
zich hebben afgesloten. De heeren begaven
zich vervolgens naar een auto, die op hen
wachtte en waarmede zij weg reden.
Toen naderhand bleek, dat een brand in het
gebouw van K. en W. had gewoed, hebben deze
voorbijgangers de politie van hetgeen zij ge
zien hadden in kennis gesteld. In verband
hiermede verzoekt de commissaris van de af-
deeling Centrum den chauffeur of auto-bezit
ter, die in den nacht van den brand tusschen
een en twee uur een tweetal heeren naar het
gebouw van K. en W. heeft vervoerd zich aan
het bureau aan de Witte de Withstraat te
willen vervoegen tot het geven van inlichtin
gen. De bewuste automobiel heeft tusschen den
Binneweg en de Witte de Withstraat, in den
tijd tusschen een entwee uur in den nacht, op
den Schiedamschen Singel gewacht.
Met het sa. „Christiaan Huygens" zijn Don
derdagmiddag te Amsterdam aangekomen Mgr.
CeJso Constantini, secretaris van de Congrega
tie van de Propaganda en Mgr. dr. B. Eras,
procurator van het Nederlandsch Episcopaat te
Rome.
BENKOELEN, 16 Juli. (Aneta). In de Doe
soen Soeka Bandoeng, in de onderafdeeling
Manna, in Benkoelen, zijn 18 houten huizen en
een missigit afgebrand, terwijl de nieuwe oogst
tot een duizend pikol padi werd vernield. De
schade wordt geschat op f 10.000.
Aan J. Versteeg Jr. is op verzoek, met 1
Augustus 1936, eervol ontslag verleend als bur
gemeester der gemeente Monnikendam en
Katwoud'e, met dankbetuiging voor de door
hem als zoodanig bewezen diensten.
De heer Versteeg voornoemd is benoemd tot
ridder in de Orde van Oranje Nassau.
Bij K. B. van 9 Juli 1936 is aan de volgende
personen verlof verleend tot het aannemen der
achter hunne namen vermelde vreemde ordetee-
kenen, te weten:
Mr. W. F. L. graaf van Bylandt, Gezant-
schapsraad te Parijs, het officierskruis door Or
de van het Legioen van Eer van Frankrijk.
Dr. A. Sevenster, rijkslandbouwconsulent en
waarnemend handelsattaché aan het Gezant
schap der Nederlanden te Parijs, het officiers
kruis der Orde van het Legioen van Eer van
Frankrijk.
R. J. van Groningen, 1ste kanselier aan het
Gezantschap der Nederlanden te Brussel, het
ridderkruis der Orde van de Kroon van Bel
gië.
M. Visser, 1ste kanselier aan het Consulaat-
Generaal der Nederlanden te Brussel, het rid
derkruis der Orde van de Kroon van België.
De minister van Landbouw en Visscherij heeft
benoemd tot lid van het college van regeerings-
commissarissen dr. C. C. Hulst, accountant bi)
het departement van Financiën, te 's-Graven-
hase.
25
Met een zwaar hart en langzamen tred her
vatte Jacques Eijn tocht. Onder een grooten boog,
gevormd door een enorme kalkrots, die boven
de straat uitstak, was de rustplaats der dooden.
Deze plaats ging niet in de diepte van de een
of andere grot verloren, doch scheen eerder
langzaam te stijgen. Bermond veronderstelde,
dat het kerkhof waarschijnlijk met hooger ge
legen galerijen in verbinding stond. De doodkis
ten, die in onafzienbare rijen naast elkander
waren opgesteld, trokken zijn aandacht. Hij her
innerde zich, dat de Chineezen met een bijzon
deren eerbied de lijken van hun familieleden be
waarden. De dooden, die gebalsemd werden,
wachtten hier, zorgvuldig in de gelakte kisten
geborgen, op een gunstige gelegenheid om naar
het geboorteland te worden gezonden. Vermoeid
van al de emoties, die hij had doorstaan, besloot
Jacques den terugweg naar het Ya-men te zoe
ken.
HOOP
Zonder moeite vond Bermond het Ya-men
weer terug. De deur had geen anderten bewaker
dan de afgrijselijke draak, die op den muur ge
schilderd was. De eenzaamheid en stilte rond
om dit officieele gebouw bewezen de absolute
veiligheid, waarin de Chineesche machthebber
zich hier verheugde. De gouverneur wachtte op
zijn gast in de „siao-vang" of kleinen salon. Op
een divan, tusschen verscheidene groote kus
sens, lag Tao zoo behaaglijk en lui uitgestrekt,
dat hij de energie niet vond om Jacques voor
zijn wandeling te beknorren.
„U had wel etens herkend kunnen worden!
Gevaarlijk! Gevaarlijk!''
„Ik moet zelf mijn onderzoekingen wel voort
zetten," antwoordde de jonge man grimmig,
„daar u en de politie tot niet in staat schijnen!"
Op dit antwoord, dat de Chinees als een groote
brutaliteit beschouwde, vlamde er weer een
valsch licht in zijn katachtige oogen.
„De tipao is zeer bekwaam," protesteerde hij.
,.U zult daar dadelijk het bewijs van hebben.."
Bermond snelde zonder nog een woord te spre
ken naar het achterste vertrek van het Ya-men.
Janine was daar, een Janine met gescheurde
kleeren, bleek, angstig ten bevend. Toen Jacques
binnen kwam, rilde zij van angst en herkende
hem niet. Zoodra hij echter sprak, wierp zij zich
buiten zich zelf van vreugde in zijn armen en
barstte in snikken uit.
Jacques trachtte haar zoo goed mogelijk tot
bedaren te brengen. Hij bracht haar op de hoog
te van alles wat hij gedaan had.
Eenigszins gerustgesteld, glimlachte Janine
door haar tranten heen en zei: „Lieve Jacques, ik
zou je nooit herkend hebben. Die afschuwelijke
kleeren ten die gele tint! O, al sje nie ttgen me
gesproken had! Ik dacht dat je den ma-fou was!'
'Janine vertelde verder, hoe zij na haar nachte
lijke wandeling in de groeve door den ma-fou
was overvallen en weggevoerd. „Ik zou niet ken
nen zeggten of deze tocht door verschillende oude
steengroeven lang of kort duurde," zei het jonge
meisje ten slotte. „Ik was bewusteloos! Toen de
ma-fou mij aan enkele handlangers overliet,
kwam ik weer bij. Ik voelde wel, dat zij mij naar
den een of anderen afgrond brachten."
„Deze 'afgrond is een onderaardsche stad, Ja
nine! Het geheimzinnige Kowa der Chineezen!"
„Dat merkte ik later ook, to tenzij mij bevrijd
hadden van den grooten doek, waarin ik gewik
keld was. Ik werd opgesloten in een laag huis
en hoorde nu van dichtbij de geluiden, die ik
reeds in de steengroeve van Stone-House had
waargenomen. Toen begreep ik, dat het de dui
zenden sterpmten van een groote menigte moes
ten zijn, die, vermengd met het geluid van gong
slagen en klokken, voortdurend in mijn ooren
klonken!"
„Wat is er daarna met je gebeurd?"
„Absoluut niets! Maar ik leefde in een af
schuwelijke ongerustheid over wat er met mij
zou kunnen gebeuifen. Ik wist, dat de Chineezen
de vrouwen minachten en vooral de blanke
vrouwen, die zij als slavinnen behandelen. Hun
slaven voeden zij in ieder geval niet beter dan
hun honden, want tot nog toe heb ik zelfs geen
schaaltje rijst gehad!" Het jonge meisje rilde
weer. Om haar gedachten af te leiden, vroeg
Jacques: „Hoe ben je hier gekomen, Janine?"
„De Chineezen spraken enkele woorden En-
gelsch tot mij, waaruit ik begreep, dat de chef
der Chineesche politie mij kwam halen, om mij
naar het Ya-men te brengen. Mijn bewakers
schenen etenigszins onder den indruk over de eer,
die mij te beurt viel! In een gesloten draag
stoel werd ik hier gebracht. Tao heeft mij met
enkele woorden verklaard, dat ik hier jouw te
rugkomst moest afwachten. Dit vertrek is uit
sluitend bestemd voor vrouwen."
„Voor het oogenblik ben je hier veilig, Ja
nine," zei Bermond verheugd, dat Ninette ont
snapt was aan de verschrikkelijke gevaren, waar
van zy zelfs geten vermoeden had. „Geen enkele
Chineesche bediende durft hier binnen te tre
den!"
„Ik hoop, dat de arme Evelyne haar lijden
even goed dooorstaan heeft als ik!" zuchtte Ja
nine. Het jonge meisje, dat nieuwe kracht had
gekregen door de vreugde van het weerzien met
haar verloofde, was plotseling weer zeer bleek
geworden en dreigde het bewustzijn te verliezen.
Onmiddellijk snelde Jacques naar de keuken van
het Ya-mten en bracht eenige aarden kommen
met bouillon mee en wat visch, die in rijst ge
kookt was. Met veel smaak aten zij dit eenvou
dige maal, dat tenminste eetbaar was en tot
slot dronken zij thee. Jacques en Ninette, die
nog steeds door dezelfde gedachten vervolgd wer
den, konden over niets anders dan de ontvoe
ring spreken. Alles werd hun nu duidelijk. De
ma-fou had, toten Janine eenmaal gevangen was,
handig de instorting veroorzaakt, om zoodoende
alle sporen van de dubbele ontvoering uit te wis-
schen.
Toen geloofde hij, dat het gevaar van dien
kant geweken was en ging kalm de stad in om
den metselaar te dooden, „Waarom zouden zij
dien doorgang niet eerder dichtgemaakt heb
ben?" vroeg Janine.
„Was die opening niet eten voortdurende be
dreiging voor hun veiligheid?"
„Ja, natuurlijk! Maar de Chineezen dachten
er niet aan. Zij denken altijd eerst dan aan het
nemen van maatregelen, wanneer het gevaar
reeds zeer nabij is!"
„Het kan ook zijn, dat Tao een weg open wilde
houden om ongezien de villa binnen te kunnen
dringten, in geval Charlie Stone het hem te lastig
zou maken!"
„Dat is inderdaad mogelijk," zei Jacques. „Dat
zou ook de houding van Tao verklaren, toen ik
hem vertelde, dat de politie de steengroeve ging
onderzoeken en een doorgang zou breken."
„Het zal wel een vreeselijke tijding voor hem
geweest zijnl Hoe heeft Tao, die zoo wantrou
wend is, er in toegestemd om je mee te nemen
naar zijn Kowa?"
„Hij kon niet andersik had hem in mijn
macht.... ten ik hoop daardoor ook onze vrij
heid te verkrijgen!"
„Vrijheid en licht? Weer ademhalen in de
frissche lucht?Hoe is het mogelijk, dat de
lucht, hoe benauwd het hier ook is, toch van
tijd tot tijd verversct schijnt te worden?"
Bermond legde aan Janine uit, dat de hooger
gelegen galerijen waarschijnlijk tegelijk dienst
deden om versche lucht naar binnen te leiden.
Misschien eindigden deze gangen wel in de gele
wijk, in de schoorsteenen van de Chineesche
woningen. Op deze manier vond ook de rook, die
uit de onderaardsche stad kwam, 'n natuurlijkten
uitweg, zonder de aandacht der blanken te trek
ken.
Terwijl Jacques sprak, meende Ninette deze
enorme menigte Chineezen te zien; hoe zij, als
strijdlustige mierten, vernielzuchtig en wreed uit
hun onderaardsche stad kropen om de Yankees
te gaan bestelen en te dooden. Daarna verdwe
nen zij weer met hun buit in de duisternis, zon
der het minste spoor achter te laten!
EEN ONTDEKKING
De geheele dag, de nacht en nog een dag gin
gen voorbij, zonder het minste nieuws van Eve
lyne. Misschien hoopte Tao wel, dat Bermond,
nu hij zijn verloofde eenmaal terughad, minder
zou aandringen op dten terugkeer van mevrouw
Stone. Zijn wraak was immers alleen tegen
Charlie gericht en niet tegen Jacques!
Waarom bleef Evelyne zoogenaamd onvind
baar? Vervolgde de tipao zijn onderzoek nog?
De twee verloofden wisten het niet. De gouver
neur bleef onzichtbaar. Waarschijnlijk had hy
zaken te behandelen in de benedenstad of in
het werkelijke Kowa. Misschien sloot hij zich
op in een of ander geheim vertrek, om het ge
vaar in zijn opiumdroomfen te vergeten! Hoewel
Janine zeer angstig was bij de gedachte, weer
alleen te moeten blijven, besloten zij en Jac
ques toch samen, dat hij zou trachten het on
derzoek naar Evelyne zelf weer voort te zetten.
Nu Jacques beter bekend was met de onmid-
delijke omgeving van het Ya-men, besloot hij
zijn onderzoek in de buitenwijken der stad te
beginnten. Ook daar bleven zijn navorschingen
zonder resultaat. .(Wprdt vervolgd).
