Burgeroorlog woedt in Spanje
en Spaansch Marokko
Kanonnen der rebellen dwingen de
troepen te Algeciras zich over
te geven
Regeering bewapent de bevolking
La Argentina
overleden-
BETOOGING IN DEN DOM
VAN MUNSTER
Het nieuws van heden
JAPANNER VERMOORD
IN SJANTOENG
REGEERING-QUIROGA
AFGETREDEN
De maatregelen te
Danzig
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
NASSAULAAN 51 - TELEFOON 13866
ABONNEMENTEN:
voor Haarlem en Agentschappen per
week 25 cent; per kwartaal f3.25; per
post, per kwartaal f3.58 bij vooruitbetaling
DAGBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866
MAANDAG 20 JULI 1936 - AVONDBLAD
TWEE EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 20055
WT
b"rr~
De Bisschop, Graaf von Galen,
protesteert tegen de maat
regelen der politie
Een onverschrokken
rede
Abessinische troepen in
Addis Abeba?
De Drie-mogendheden-
conferentie
Wordt volgende week te Londen
gehouden
Coughlin en Roosevelt
De Bisschop van Detroit berispt
den radio-priester
PROF. MARIANO CORDO-
VAN1 O.P.
RADIODISTRIBUTIE - HAARLEM
Het W eer iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiu^
Voor jong en oud, voor klein en groot,
«Sii voor jong en oua, voor Kiem en g
wÈy Is 't beste voedsel: TARVO Brood!
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN
De militaire opstand in Spanje en Marokko schijnt zich,
ondanks de dementi's van de regeering, nog steeds uit te
breiden. De leider van den opstand, generaal Franco, waar
schuwde gisteren de regeering te Madrid op te houden met
het bombardeeren vanuit de lucht van de bevolking in het
binnenland.
Ernstige gevolgen gevreesd
Binnen een etmaal heeft de Spaansche regeering driemaal
van hoofd verwisseld. José Giral is thans bij de gratie der
arbeiders minister-president.
Minister-president is thans José
Giraloveral in het land zijn
opstanden uitgebroken
Generaal Franco leider
der rebellen
La Argentina
Plotselinge dood van de
beroemde danseres
Vooral in Zuid-Spanje worden hevige gevechten geleverd tusschen de rebellen en
de regeeringstroepen. Hierboven een foto van de stad Cadiz
Het is niet de eerste maal, dat de Spaansche regeering uitgebreide voorzorgsmaatregelen neemt tegen opstan
dige elementen
den en de bevolking heeft uitgenoo-
digd hem een geestdriftige ont
vangst te bereiden.
Hevige gevechten in
het Zuiden
Telegram van Franco aan
den ministerraad
KROON-BEHANGSELS
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct., Inges.
mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek.
AW&Sra
^iWreLi4P
iBtZACTAQ
iyt»
Sj«Sjo**r\
Het Kirchliche Amtsblatt van 15 Juli j. 1. be
vat volgende mededeelingen: Op Maandag 13
Juli ji. werd evenals andere jaren op den
Tweeden Maandag in Juli in de stad Münster
de groote processie gehouden. De straten en
huizen waren feestelijk versierd. Alleen het
stadhuis en de gemeentelijke en Rijksgebouwen
waren niet versierd.
Na afloop der processie zag de Bisschop van
Münster zich genoodzaakt om in den Dom, die
tot in de uiterste hoeken gevuld was, den kan
sel te bestijgen om de volgende toespraak te
houden.
Mijne geliefde Katholieken van Münster!
Toen wij daar juist op het Domplein kwamen
na afloop der groote processie, het huldebetoon
van de stad Münster aan onzen Heer en Hei
land, den Koning der geheele wereld, den Heer-
scher over alle volkeren, ook over het Duitsche
volk, ook over Münster, toen heb ik gezien, dat
de politie een groot gedeelte van het Domplein
met touwen had afgezet en bewaakt hield. Der
gelijke maatregelen van de zijde der politie zijn
nog nooit genomen. Men heeft noch mijzelf, noch
het Domkapittel, noch de leiding der Processie
daarvan op de hoogte gesteld.
Ook de weg van den Dom naar het Bisschop
pelijk Paleis is met touwen afgezet: daaruit mag
men wel opmaken dat de politie voornemens is
U te beletten, zooals dat bij vroegere gelegen
heden gebeurd is, mij naar huis te begeleiden
en dat men u van uw bisschop wil scheiden.
Daar deze versperring geheel onverwachts
komt en velen uwer dat nog niet bemerkt heb
ben, wil ik u daarop thans opmerkzaam maken.
Ik verzoek u, u aan he gezag te onderwerpen
en er afstand van te doen om mij naar huis te
vergezellen.
Ik zou niet graag hebben dat zich weer
zou herhalen wat onlangs bij een dergelijke
gelegenheid, 's avonds met Drievuldigheids-
zondag, is geschied, dat argelooze toeschou
wers, trouwe katholieken, die niets anders
gedaan hadden dan hun Bisschop begroe
ten, geslagen, mishandeld en gearresteerd
werden.
Ik verzoek daarom iedereen om er van af te
zien mij naar huis te brengen. Ik zal begeleid
door Seminaristen en Theologanten, Priesters,
Kanunnikken en Malthezeerridders naar huis
gaan.
Maar dit moet me nog van het hart: wanneer
iemand denkt, met uiterlijk geweld, door
staketsels en maatregelen der politie mij van u
te kunnen scheiden.... (langdurige toejuichin
gen). Ik dank u voor deze instemming die mijn
vermoedens bevestigt!
BONDEN, 18 Juli. (Reuter.) Volgens mededee-
ling van het Abessinische gezantschap te Lon
den, heeft de Negus twee dagen geleden tele
grafisch bericht ontvangen, dat Abessinische
troepen tot Addis Abeba waren doorgedrongen.
Zij zouden daar twee Italiaansche generaals
gedood en twee vliegtuigen, die op het vlieg
veld van Addis Abeba stonden, verbrand heb
ben.
Te Kanton is de rust weergekeerd. E^n po
ging van de in de nabijheid staande Kwangsi-
divisies, om de stad te bezetten, is door de
Kwhngtoen-troepen verijdeld.
Het Japansche blad „Asahi Sjimboen" schrijft
naar het A.N.P. uit Tokio verneemt, in verband
met de berichten over Kantons toegeven, dat
Japan zeer groote belangstelling heeft voor de
ontwikkeling van het Zuidwestelijke Chineesche
probleem, aangezien Japan in dat gebied groote
handelsbelangen heeft. Het blad is van oordeel,
dat maarschalk Tsjang Kai-Sjek thans prac-
tisch de dictatuur over China gevestigd heeft.
BRUSSEL, 18 Juli. (Reuter.) Het agent
schap Belga meldt, dat de conferentie der ver
tegenwoordigers van Engeland, Frankrijk en
België zal gehouden worden te Londen op 22
Juli as.
Eden ontving heden den Franschen ambas
sadeur Corbin. In Britsche diplomatieke krin
gen wordt verklaard, dat het onderhoud be
trekking had op de Engelsch-Fransch-Belgische
bijeenkomst welke te Londen zal woraen ge
houden.
NEW YORK, 20 Juli. (A.N.P.) De Bisschop
van Detroit, Mgr. Michaël Gallagher, is giste
ren scheep gegaan om een reis naar Rome te
maken. Voor zijn vertrek zeide hij, dat hij
pastoor Coughlin, den radio-priester had be
rispt, wegens de onlangs in een rede door
hem gebruikte scherpe taal tegen Roosevelt, in
welke recte hij den President een „leugenaar
en bedrieger" had genoemd. De Bisschop voegde
er echter aan toe, dat hij de politieke radio
campagne van pastoor Coughlin echter niet
zou tegengaan.
ROME, 18 Juli. (Eigen tel.). Tot Magister
van het Apostolisch Paleis, dat is Pauselijk
Hoftheoloog, welk ambt van ouds door een
Dominicaan wordt bekleed, is benoemd prof.
Mariano Cordovani O.P.
Wilt U werkelijk genieten
Van hetgeen in de aether zit?
Mijdt dan maar ontvangst met storing,
Wordt dan distributie-lid.
N. GRACHT 5 TEL. 10010
1 VERWACHTING: Matige, tijdelijk wel-
licht nog krachtige Zuid-Westelijke tot
EE Noord-Westelijken wind, zwaar bewolkt
met opklaringen, waarschijnlijk nog
H regenbuien, weinig verandering in tem-
peratuur.
j= Hoogste barometerstand: 783.6 te Akureyri
Laagste barometerstand: 744.2 te Stensele. EE
Êl Zon op 5.03 - onder 9.08 Licht op 9.38 r=
Maan op v.m. 7.18 onder n.m. 9.36
EE Eerste kwartier 26 Juli EE
Illllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
Verontwaardiging in de Fransche pers over
Greizer's maatregelen te Danzig.
Fransch schip in vlammen. Italiaansche boot
neemt het op sleeptouw.
Japanner in Sjantoeng vermoord; ernstige ge
volgen gevreesd.
Zondag is een uitstekend geslaagde R. K. Land
dag in de Haarlemmermeer gehouden.
Massaal katholiek protest tegen de Godloozen-
actie in het Gooi.
Een doode en twee gewonden bij auto-ongeval
te Emmerik.
O
MADRID, 19 Juli. (Reuter). De
regeering-Quiroga is vandaag in ver
band met de onlusten in Spanje en
Spaansch Marokko afgetreden. Qui-
roga werd opgevolgd door den Cor-
tes-president Martinez Barrio, die
echter des middags wederom aftrad
daar de arbeiders met zijn benoe
ming niet tevreden waren.
Thans is José Giral minister-pre
sident, een der leiders van de link-
sche republikeinsche linkerzijde.
Het ministerie van Binnenlandscfce Zaken
heeft draadloos de volgende bekendmaking
gepubliceerd:
„De vorming van het ministerie-Giral be-
teekent een duidelijk naar voren brengen van
den strijd tegen het fascisme. Giral heeft het
minister-presidentschap op zich genomen, ter
wijl de ministers van het vorige kabinet hun
portefeuilles behouden met als eenige wijzi
ging, dat generaal Pozas Binnenlandsche Za
ken neemt."
Vervolgens liet het ministerie van Bin
nenlandsche Zaken een mededeeling draadloos
verspreiden, welke den volgenden inhoud heeft:
„De partijen, die het Volksfront vormen
herhalen hun aanhankelijkheid jegens de
regeering. De regeering zal voortgaan het
volk te bewapenen. De arbeidersmilities
zullen met de trduwe troepen samenwer
ken ter verplettering van den opstand.
Een kolonne mijnwerkers uit Asturië is
vlak bij Madrid en komt de regeerings-
troepen slteunen in den strijd tegen de
rebellen.
In alle steden moet het volk zich organi-
seeren, zonder dralen, opdat de republikein
sche en arbeidersstrijdkrachten een nauwe of
fensieve aaneensluiting tot stand kunnen bren
gen tegen de opstandelingen. De noodige wa
penen zullen hun worden verstrekt."
Een kanonneerboot der opstandelingen
is tusschen het strand van Algeciras en
La Linea dwars voor anker gaan liggen.
Met een eerste salvo van vijf kanonscho
ten werd den regeeringstroepen duidelijk
gemaakt, dat zij zich moesten overgeven
aan de Marokkaansche troepen. Bij 't tien
de schot werden op alle kazernes en open
bare gebouwen van Algeciras de witte
vlag geheschen. De geheele streek ten
Noorden van Gibraltar heeft zich aan
de rebellen overgegeven.
Zes duizend Asturische mijnwerkers, die, zoo
als de regeering reeds bekend had gemaakt,
op weg waren naar Madrid, zijn in de hoofd
stad aangekomen.
Leider van den opstand is gene
raal Franco.
De zender te Ceuta zoo meldt
Reuter uit Tanger deelde he
den mede, dat generaal Franco een
plechtigen intocht in Ceuta zal hou-
BAYONNE (Zuid-Frankrijk) 19 Juli. (Reu
ter). De beroemde Spaansche danseres, La
Argentina, is Zaterdagavond aan een hart
verlamming overleden.
Met La Argentina verdwijnt een der be
roemdste, zoo niet op het oogenblik de be
roemdste danseres van onze eeuw. Zij was ge
boren te Buenos Aires uit een Castiliaanschen
vader en een Andalusische moeder. Haar wer
kelijke naam was Antonia Merce. Haar kunst,
die als een door het ballet veredelde volksdans
beschouwd kon worden, omvatte zoowel de
„danses nobles" als de zigeunerdansen. Zij was
de lieveling van het publiek, en meermalen
heeft zij ook het Nederlandsche publiek in
groote extase gebracht.
PARIJS, 20 Juli (Havas). De opwinding
veroorzaakt door de afschaffing van het statuut
van Danzig is zeer groot en de verontwaardi
ging der bladen tegen dezen „nazi-staats
greep" manifesteert zich op levendige wijze.
De pers vraagt zich af, welke de houding zal
zijn van Polen en van den Volkenbond. In het
„Journal" schrijft Saint Brice, dat de Volken
bond het recht heeft te intervenieeren en zelfs
den plicht, omdat de Bond garant is voor de
grondwet van de Vrije Stad, welke verzekerd
is door het pact van Versailles.
In de „Echo de Paris" vraagt Pertinax: wat
zijn Duitschlands bedoelingen? Tot welken
buurstaat zal het zich, na Oostenrijk en Dan
zig, thans richten? Komt nu Tsjecho-Slowakije
weldra aan de beurt? In de „Oeuvre" schrijft
Madame Tabouis, dat de staatsgreep van Dan
zig niemand verbaast.
Tijdens het verblijf van Beek, Polen's minis
ter van Buitenlandsche Zaken, aan zee nabij
Danzig, hebben Greiser en Von Papen hem be
zocht en zijn zij met hem tot overeenstemming
gekomen over den tekst der wijzigingen, welke
in de grondwet van Danzig moesten worden
aangebracht om Hitier tevreden te stellen. De
„Populaire" vraagt zich af, of de Volkenbonds
raad niet telegrafisch moest worden bijeenge
roepen, te Genève of te Londen.
SJANGHAI, 20 Juli (Reuter). Naar uit
Tsingtao wordt gemeld, vreest men in
Noord-China ernstige politieke verwikke
lingen,''aangezien te Fangtze, in Sjantoeng,
opnieuw een Japanner door een onbekend
gebleven dader is doodgeschoten. De Japan
sche consulaire politie heeft zich vanuit
Tsingtao in allerijl naar de plaats van het
misdrijf begeven.
Zondagmiddag één uur zond de zender te
Sevilla het volgende telegram uit, dat men van
generaal Franco had ontvangen:
„Na te Tetoean het bevel op mij te hebben
genomen over het roemrijke en vaderlands
lievende Spaansche leger, zend ik alien loya-
len garnizoenen in Marokko en Spanje mijn
geestdriftigen groet. Spanje heeft zijn eigen
redding bewerkstelligd. De provincies Andalu-
sië, Valencia, Valladolid, Burgos en Aragon, de
Canarische eilanden en de Balearen benevens
hun garnizoenen en civiele strijdkrachten heb
ben zich geestdriftig bij ons aangesloten.
Slechts Madrid vormt nog een uitzondering.
Laten zij, die zich door onwetendheid nog
verre van ons houden, wel weten, dat hun nog
slechts weinig tijd rest om zich aan onze zijde
te scharen. Hebt vertrouwen, laat ons voor
waarts trekken, het vaderland eischt het."
GIBRALTAR, 20 Juli. (Reuter).
De Marokkaansche troepen van het
vreemdelingenlegioen hebben thans
de overhand in alle nabij Gibraltar
gelegen Spaansche steden, waar de
kanonnen vuren op de nog hard
nekkig verzet biedende communis
ten en syndicalisten.
Naar vernomen wordt heeft generaal
Franco gistermiddag het volgende aan den
ministerraad te Madrid getelegrafeerd:
„Bij de aanvaarding mijner nieuwe func
ties, richt ik tot u een krachtig protest
tegen het niet te kwalificeeren gedrag der
regeering, die haar Vliegers heeft opge
dragen, de bevolking in het binnenland te
bombardeeren, zoodat onder vrouwen en
kinderen onschuldige slachtoffers zijn ge
vallen.
De Spaansche herstelbeweging zal binnen
kort een volkomen zege behalen en dan zullen
wij u over uw gedrag ter verantwoording
roepen. De kracht, waarmede wij zullen op
treden, zal van uw gedrag afhangen. Wij noo-
digen u met nadruk uit, het onnoodige bloed
vergieten te doen ophouden." De onderteeke-
ning luidt: generaal Don Francisco Franco,
leider der militaire strijdkrachten in Afrika.
Het telegram is gistermiddag tegen 5 uur te
Melilla aan de muren geplakt.
Om 5 uur gistermiddag is de Spaansche grens
gesloten; elk vervoer is verboden. De politie
diensten op den weg worcten verricht door jeug
dige communisten, die de gendarmerie en de
Guardia dé Asalto vervangen.
Te Gibraltar kan men' de schoten duidelijk
hooren.
Er zijn talrijke dooden gevallen en honder
den personen zijn gewond. Bijna 3.090 perso
nen, velen in lompen gehuld, zijn naar Gi
braltar gevlucht.
Talrijke inwoners van La Linea zijn met ern
stige verwondingen in het ziekenhuis te Gi
braltar opgenomen. Onder de slachtoffers van
den opstand bevindt zich een Britsch onder
daan.
IETS MOOIS IN UW KAMERS
ALLEEN GR. HOUTSTR. 179 TELEF. 14269
De afgetreden Spaansche minister
president Quiroga
De telefonische verbindingen tusschen Lon
den en Gibraltar en Portugal zijn verbroken.
Een ambtenaar van het ministerie van P.
T. T. heeft aan de pers verklaard, dat het
onmogelijk is, verbinding te krijgen verder
dan de Fransche grens.
De correspondent van „Le Figaro" in Spanje
heeft van de Fransche grens getelefoneerd:
„De ministercrisis is gistermorgen plotseling
en op geheimzinnige wijze uitgebroken. Men
beweert, dat minister-president Casares Quiro
ga, op wien de opstandelingen sedert den dood
van den monarchistischen leider Calvo Sotelo
bijzonder gebeten waren, gezwicht is voor den
druk, dien zijn vrienden op hem hebben uit
geoefend, en met den minister van Binnen
landsche Zaken en een der leiders van de vei
ligheidspolitie Madrid verlaten heeft, om zich
naar de Fransche grens te begeven.