De toestand in Spanje zeer ernstig
De val van de hoofdstad
spoedig te verwachten?
Cadiz in handen der
rebellen
Een onverwacht artikel in de
Reichspost
„De Nieuwe Melkweg"
FRANKEN
FRANKEN'S
FIRMA GUDE
De regeeringstroepen ten Noorden van
Madrid door de opstandelingen
verslagen
v
PROTESTANTISME IN
OOSTENRIJK
FRANKRIJK
Nederlanders in
Spanje
Het nieuws van heden
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
NASSAULAAN 51 - TELEFOON 13866
ABONNEMENTEN:
voor Haarlem en Agentschappen per
week 25 cent; per kwartaal f3.25; per
post, per kwartaal f3.58 bijvooruitbetaling
DAGBLAD UITGEGEVEN DOOR Dl KV. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866
VRIJDAG 24 JULI 1936 - AVONDBLAD
TWEE EN ZESTIGSTE JAARCANC No. 20063
Er komt thans eenige teekening in den Spaanschen opstand.
De regeeringstroepen ten Noorden van Madrid zijn door de
rebellen verslagen. De Volksfrontleiders verlaten per auto de
hoofdstad. Alvorens Madrid zelf aan te vallen, wachten de
opstandelingen onder leiding van generaal Mola nog verster
kingen af.
Ook Cadiz is wederom in handen van de rebellen.
De geheele bemanning van een
kruiser gefusilleerd door
de opstandelingen
Generaal De Llano
optimistisch
Journalisten gewaarschuwd
Twee generaals gefusilleerd?
Primo de Rivera rukt
naar Madrid op
Generaal Llano over
den toestand
In Madrid zijn talrijke barricades opgeworpen, waarachter leden van
roode militie zich hebben verschanst
Het politiekeKatholicisme zou
den broederstrijd tusschen
Oostenrijk en Duitsch-
land bevorderd
hebben
Wonderlijke weer
legging
Politieke botsing te
Sartrouville
3 i sc a/e-
viao
BARCELONA
SARA60S
MADRID ^DALAJARA
SEVILLA 0Q
sas
Bedorven kameelen-
vleesch gegeten
f
CS
i§Jl§l
De
haven van San Sebastian, welke stad blijkens de berichten de laatste dag'en af
wisselend in het bezit der regeeringstroepen en opstandelingen is
Het Weeriiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii^
mi
Voedingswaarde en smaak
kenmerken de producten van
Behartiging hunner belangen tijde
lijk opgedragen aan vice-
consul te Madrid
Toestand wordt steeds ernstiger
Nu ook een filiaal van
IN
Aerdenhout-Heemstede!
MORGEN OPENEN WIJ
ONS TIENDE FILIAAL
AAN DE ZANDV. LAAN 177
TELEFOON 26891
BROODFABRIEKEN
g
74 JORDENSSTRAAT
TELEFOON 13132
Uitzending van Diners
Dagelijks keuze uit 10 soorten Vlees
en Groente - Diners vanaf f 1.—
NASI GORENG
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TIEN BLADZIJDEN
Berlijn en Praag
Het Lagerhuis verdaagd
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct., Inge*,
mededeelingen 50 cent; iciem op pag. één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek.
SE VILLA, 24 Juli. (Reuter). Het
hoofdkwartier van generaal Queipo
de Llano heeft bekend gemaakt, dat
de colonne van generaal Mola, die
naar Madrid oprukt, de militietroe
pen, die den opmarsch trachtten te
stuiten, nabij Somosierra terugge
dreven heeft.
De inneming van Madrid zou
zeer binnenkort verwacht kunnen
worden. De Volksfrontleiders verla
ten de hoofdstad per auto.
Radio_Sevilla heeft vervolgens alle door Ma
drid en Barcelona uitgezonden berichten te
gengesproken. Het station heeft medegedeeld,
dat Barcelona, welke stad gebombardeerd is,
gedeeltelijk door fascisten is bezet. Dit be
richt is echter door Luis Companys via radio-
Barcelona tegengesproken.
De toestand te Madrid wordt hoogst ernstig,
en alle pogingen worden in het werk gesteld,
om alle Amerikanen naar de ambassade over
te brengen, aldus een bericht afkomstig van
de ambassade der Vereenigde Staten te Ma
drid, waar reeds meer dan 100 Amerikanen
een toevlucht hebben gezocht.
De reden van onze ongerustheid, zoo
wordt aan het bericht toegevoegd, is de
ontvangst van de tijding, dat de regee
ringstroepen ten Noorden van Madrid ver
slagen zijn, en zich in wanorde naar de
hoofdstad terugtrekken.
De consul der Vereenigde Staten te Ma
laga heeft verzocht, een Amerikaar.sch
oorlogsschip naar Malaga te zenden.
De „Figaro" meldt uit Cadiz, dat
deze plaats weer in handen der
opstandelingen is. De in de haven
liggende Spaansche regeeringskrui-
ser heeft zich moeten overgeven. De
geheele bemanning is wegens mui
terij en de vermoording harer offi
cieren gefusilleerd. Drie andere re-
geeringsschepen zijn door vliegtuig
bommen zwaar beschadigd.
Volgens een te Lissabon opgevangen radio
bericht zijn de opstandelingen onder nevel van
generaal Mola thans nog slechts 24 K.M van
Madrid verwijderd. Zij wachten versterkingen
af, alvorens de hoofdstad aan te vallen.
De regeering heeft over de radio de volgen
de order verspreid:
De in Spanje verblijvende correspondenten
van buitenlandsche bladen en persbureaux
dienen zich in hun berichtgeving strikt aan de
waarheid te houden. Zij, die met deze order
geen rekening houden, zullen worden gestraft
en zware sancties zuilen zonder pardon op
hen worden toegepast.
President Azana, die voor de radio een rede
heeft gehouden, heeft den militairen opstand
veroordeeld en het volk moed ingesproken en
het dank betuigd.
Te Madrid is luitenant-kolonel Ibanez ge.
arresteerd, die in October 1934 te Barcelona
Azana heeft gearresteerd.
Het blad „Claridad" meldt, dat eenige per
sonen getracht hebben, generaal Lopez Ochoa,
die de onderdrukking van den opstand in Oc
tober 1934 leidde, uit het ziekenhuis te Cara-
banchel te laten ontsnappen. Het plan is ech
ter bijtijds ontdekt en de directeur van het
ziekenhuis is van zijn functie ontheven.
Het Amerikaansche consulaat te Barcelona
meldt, dat een auto, die voorzien was van de
Amerikaansche vlag, aan de grens der stad is
beschoten en in brand gestoken. Voor zoover
bekend is daarbij een der inzittenden om het
leven gekomen.
Naar uit Perpignan aan de „Ami du. Peuple"
gemeld wordt, zouden de generaals Godtd en
Batet te Barcelona zijn gefusilleerd.
Primo de Rivera, die zoon van den monar-
chistischen ex-dictator, zou uit de gevangenis
te Alicante bevrijd zijn en het bevel op zich
hebben genomen van een colonne rebellen,
waarmede hij naar Madrid oprukt.
Te Sevilla zijn verscheidene officieren door
de opstandelingen, die de stad bezet houden,
ter dood gebracht.
Volgens een bericht van het Amerikaansche
consulaat te Barcelona is de Amerikaan, die
werd gedood in den auto, welke onder bescher
ming van de Amerikaansche vlag reed, een
employé van het consulaat, die den vertegen
woordiger van Ford te Barcelona op het con
sulaat in veiligheid wilde brengen. De overige
inzittenden van den wagen worden vermist.
Uit Malaga wordt vernomen, dat ge
wapende communistenbenden door de stra
ten trekken, die allen, die tot de rechter
zijde behooren, zonder vorm van proces
neerschieten.
De regeering deelt mede, dat 300 soldaten
van de colonne van generaal Mola gedeserteerd
zijn en zich aan de regeeringsgetrouwe autori
teiten van het dorp Vosin, in Guadalajara,
hebben onderworpen.
De radiozender van Sevilla heeft vannacht
een rede uitgezonden van den leider van den
militairen opstand in Zuid-Spanje, generaal De
Llano, waarin hij zich zeer optimistisch over
den stand der revolutie tegen de linksche re
geering te Madrid uitliet.
Het is, zeide hij, gelukt, radioberichten der
Marxisten uit Valencia, Barcelona, Biscaje en
Badajoz op te vangen, waarin dringende ver
zoeken om hulp tot Madrid worden gericht. Te
Badajoz is een regiment infanterie naar de op
standelingen overgeloopen, in wier bezit thans
vrijwel de geheele provincie is. Aan de zijde
der regeering te Madrid staan nog slechts eeni
ge afdeelingen van een ander regiment. De ge
neraal verklaarde daarop nog, dat hij bezoek
had gekregen van den commandant van een
nabjj Sevilla liggend Britsch oorlogsschip.
de
Het D. N. B. verspreidt een artikel, voorko
mend in de Katholieke Weensche Reichspost
van 23 Juli. Het Duitsche bureau suggereert,
dat dit artikel klaarblijkelijk stamt van de
hand van Z. E. Kard. Innitzer. Wij weten nief,
op welke gronden deze suggestie berust. Maar
dit doet ten slotte niets ter zake, wijl het feit,
dat zulk een artikel in de Reichspost wordt ge
publiceerd, alleen reeds voor zich boekdeelen
spreekt.
In de inleiding van het artikel staat, dat de
oorlogstoestand tusschen broeders van gelijke
taal, cultuur en ras op den duur onmogelijk
was. Donkere elementen van linksch, die altijd
een zelfzuchtig belang er bij hadden, de span
ning tusschen Duitschland en Oostenrijk zoo
lang als mogelijk was te doen voortbestaan,
hebben teger, het Duitsch-Oostenrijksch ac-
coord geprotesteerd. Maar ook van goed-Katho-
lieke zijde in het buitenland zijn protesten ge
komen tegen dit aecoord. Deze mogen niet on
weersproken blijven.
„De drie-jarige oorlogstoestand," gaat het
artikel dan voort, „tusschen Oostenrijk en het
Duitsche Rijk is een zware belasting geweest
voor de Katholieke Kerk en in het algemeen
voor de religie. Altijd weer opnieuw werden in
de zoogenaamde nationale kringen van Oosten
rijk voor dezen diep betreurenswaardigen toe
stand op de eerste plaats de Katholieke Kerk
en vooral het Vaticaan verantwoordelijk gesteld.
Beide zouden uit religieuze motieven de vijand»
schap tusschen beide landen gewenscht en be
vorderd hebben. Het zou in Oostenrijk vooral
het politieke Katholicisme zijn geweest, dat
een verzoening altijd weer zou hebben verijdeld.
Dit zware, door niets gewettigde verwijt
was een zware belasting voor de Kerk. Dui
zenden en duizenden zijn van de Kerk af
gevallen en overgegaan tot het protestantis
me, dat beschouwd werd als de Duitsche
vorm van het Christendom. Niemand heeft
nog een statistiek van dezen afval, welke tot
in de tienduieenden loopt, gepubliceerd.
Zulk een statistiek zou schokkend zijn en
bewijzen, dat de strijd tusschen Duitschland
en Oostenrijk aan de Katholieke Kerk geen
zegen heeft gebracht
f
Het artikel wijst er in dit verband nog op,
dat het ..rnheimlich grosse" getal van onge-
loovige, vroeger Katholiek geweest zijnde so
cialisten is afgenomen in den Christelijken
standenstaat. Maar de groote massa der weer-
bekeerden is niet Katholiek herworden, maar
protestant geworden. De terugkeer naar de Ka
tholieke Kerk is naar verhouding gering.
De eigenlijke overwinnaar in de laatste
drie jaren van strijd is het protestantisme.
Qe zielsverbetering, welke in deze jaren ook
in zeer goede Oosttenrijksch-nationaal-bewuste
kringen altijd grooter is gewerden, kan slechts
degene begrijpen, die in deze kringen is opge
voed. De buitenlandsche pers, ook de Katho
lieke, heeft geen mogelijkheid, om een dieperen
blik op deze mentaliteit te verkrijgen.
Het zal lang duren en veel inzicht eischen,
totdat in Oostenrijk deze wonde zich heeft ge
sloten en er weer een normale toestand zal
zijn ontstaan. Vooral het door de Jocdsche
pers geëischte uitspelen van het Oostenrijk,
sche tegen het Duitsche karakter moet veront
waardiging wekken bij allen, die de geschiede,
nis van Oostenrijk en haar eeuwenlange ver
binding met het „Deutschtum" kennen.
De ware Oostenrijker heeft zich altijd ge
voeld als Duitsch mensch binnen het Oosten-
riiksch gebied. Door eeuwenlangen omgang
met Romanen, Slaven en Hongaren heeft hij
een eigen karakter gekregen, maar nooit heeft
een echte Oostenrijker er aan gedacht, zich
te beschouwen als antipode van het Duitsche
wezen en drager van een anti-Duitsche poli
tiek.
Wij begrijpen door en door de tendei.z van
dit artikel, maar wij vreezen met groote vreeze,
dat het op de Duitsche nationaal.socialisten
niet den door den schrijver gewenschten indruk
zal maken. Integendeel het tegenover de Ka
tholieke Kerk zoo onwelwillende Derde Rijk zal
er een dankbaar gebruik van maken ten aan
zien van zijn kerkpolitiek, wat reeds bewezen
wordt door het feit, dat het officieele D. N. B.
het artikel bijna in extenso door heel de we
reld seint. Wat te denken geeft.
-1"
^Tuojp1' 'a\
TOULOUSE,
CoRVNA
•SArtTtAG©
BILBAO
•JACA
PALENCIA
VALLA.DOLID
SECrOVlA
AVI LA
«AS
c irujAü
BC2
•AL/AA DEN
AUft
UblE
MALA
lOAALTOfi
VERSAILLES, 24 Juli (Reuter) Na afloop
van een politieke bijeenkomst te Sartrouville is
een adjudant van de mobiele garde door een
auto doodgereden. De bestuurder van den auto is
met groote snelheid in de richting van Parijs
doorgereden.
Volgens de lezing, die de „Populaire" van het
gebeurde geeft, waren 400 leden van de „Croix
de Feu", die ontbonden is, gisteravond in auto's
naar Sartrouville gekomen, waar zij in een café
een bijeenkomst hielden. Na afloop der bijeen
komst zagen de deelnemers zich tegenover de
mobiele garde geplaatst, die door het gemeen
tebestuur was gewaarschuwd. Zij stapten daar
op in hun auto's en reden op de mobiele garde
in, waarvan drie werden gewond. De adjudant
Tavernier is aan zijn verwondingen bezweken
De auto, die het ongeluk heeft veroorzaakt, reed
in snelle vaart door, doch de volgende auto's
werden aangehouden en de inzittende leden van
de „Croix de Feu" naar het politiebureau over
gebracht.
CAIRO, 24 Juli (Reuter) In het dorp Ma-
tanian, nabij Cairo zijn 90 personen na het
eten van bedorven kameelenvleesch ziek gewor
den. Tien hunner zün reeds overleden.
WW
i
I VERWACHTING: Matige, tijdelijk
j= wellicht krachtige Zuid-Westelijke tot
Westelijken wind, meest zwaar bewolkt,
waarschijnlijk eenige regenbuien, iets --
koeler.
ss Hoogste barometerstand: 765.3 te Danzig.
Laagste barometerstand:
736.7 te Malinhead, S
S Zon op 5.09 - ondier 9.02 Licht op 9.32
S Maan op n.m. 0.01 onder n.m. 10.37
Eerste kwartier 26 Juli
MARNIXSTRAAT 115-117 TELEF. 22123
Met het oog op de afsluiting, waarin de
Nederlanasche gezant en de gezantschaps
secretaris zich te San Sebastian bevin
den, is de behartiging der Nederlandsche
belangen in Spanje tijdelijk opgedragen
aan den vice-consul Sehlosser te Madrid.
Hiervan is aan de Spaansche regeering
mededeeling gedaan.
Dertig Britsche vrouwen en kinderen hebben
den nacht op de Britsche ambassade te Madrid
doorgebracht. In de ambassade worden maat
regelen getroffen om een nog grooter aantal
Britsche vluchtelingen te kunnen herbergen,
want de toestand wordt steeds ernstiger.
Haarlem - Heemstede - Bloemendaal
Toestand in Spanje thans zeer ernstig. De re
bellen hebben, de regeeringstroepen ten Noor
den van Madrid verslagen.
Hitler's voorwaarden voor samenwerking met
Ts jecho- Slo wa kije.
Politieke botsing in Frankrijk tusschen leden
van de Croix de Feu en de mobiele garde.
Aan de van 8 tot en met 17 September te
Utrecht te houden Jaarbeurs zal voor het eerst
verbonden zijn een agrarische jaarbeurs.
Mr. J. A. N. Patyn, gezant te Rome, zal binnen
kort benoemd worden tot gezant te Brussel.
Nieuwe schorsing te Vlissingen in verband met
de daar gepleegde onregelmatigheden.
PARIJS, 24 Juli (Reuter). Naar mevrouw
Tabouis in het blad „Oeuvre" schrijft, zou Hit-
Ier op de volgende voorwaarden tot een defi
nitieve regeling met Tsjecho-Slowakije willen
komen
1. De Kantons van Tsjecho-Slowakije,
waar de Duitschers in de meerderheid zijn,
worden van de rest van het land afgeschei
den en ondergebracht in een autonome pro
vincie, die met de rest van Tsjecho-Slowa
kije verbonden blijft door een bondsacte,
evenals in Zwitserland.
2. Tsjecho-Slowakije treedt met de Kleine
Entente toe tot een groepeering der vier
Europeesche mogendheden Frankrijk,
Duitschland, Engeland en Italië, doch op
de absolute voorwaarde, dat het zijn bond
genootschap met Rusland prijsgeeft.
Het is duidelijk, zoo besluit het artikel, dat
dit aanbod voor Praag onaanvaardbaar is, en
de verwerping ervan zal zonder twijfel een ern
stige crisis tusschen Duitschland en Tsjecho-
Slowakije teweeg brengen.
LONDEN, 23 Juli. (Reuter) Het Lagerhuis
heeft met 357 tegen 155 stemmen een motie
aangenomen, waarbij de nieuwe bepalingen der
regeering inzake den werkloozensteun worden
goedgekeurd.
Na een onafgebroken bijeenkomst van 34 uur
en 18 minuten is het Lagerhuis verdaagd.
