De bloedige burgeroorlog in
Spanje stationnair
De Bataafsche
Generaal Franco heeft per vliegtuig Spanje
verlaten om te Tetuan (Marokko)
besprekingen te houden
Stroom van berichten droogt uit
Nederlanders in
Spanje
'WÊ
I
IS» t
Het nieuws van heden
Uit Vaticaanstad
DE FRANSCHE REGEERING
EN SPANJE
DE BAROMETER
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
DONDERDAG 30 JULI 1936 - AVONDBLAD
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
NASSAULAAN 51 - TELEFOON 13866
ABONNEMENTEN:
voor Haarlem en Agentschappen per
week 25 cent; per kwartaal f3.25; per
post, per kwartaal f3.58 bijvooruitbetaling
DAGBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866
TWEE EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 20073
Hedennacht en ook in den loop van dezen dag was het op
merkelijk stil in de herichtgeving der beide fronten in Spanje.
Evenals de vorige dagen meldden de zenders beider partijen
overal successen. De felle strijd in de Sierra de Guadarrama
is verminderd. Somosierra en Alto de Leon zijn nog altijd in
handen der regeeringstroepen. Oviedo is nog in handen der
rebellen, doch de stad wordt omsingeld door mijnwerkers,
die door de regeering zijn bewapend. In het Alcazar van To
ledo handhaven de opstandelingen zich nog. Granada is door
vier regeeringsvliegtuigen gebombardeerd, waarvan er drie
neergeschoten zouden zijn.
Zij is vast besloten zich te
onthouden van iedere
interventie
Bezorgdheid in Portugal
De Fransche houding
Sevilla seint: overal successen
Communiqué der regeering
Bezorgdheid in Portugal
Engelsche persstemmen
La Passionaria
Flegmatieke Nederlander
Een kiekje uit Madrid. Den naar het door de opstandelingen bezette gebied door de
Spaansche regeering uitgezonden troepen wordt &oor de bevolking
uitgeleide gedaan
Het Weer
De F 36 niet naar Madrid
Largo Caballero, de Spaansche socialisten leider, is naar het front in het Sierra-
district vertrokken
De omstreden stad Danzig
De kwestie Danzig
Een interview met Lester
Een arbeid van een kwart millioen
geeft aan 600 menschen
blijvend werk
Het incident te Weenen
Officieel regeerings-communiqué
Amnestie wordt niet
doorgevoerd
Sneeuwstorm op den
Monte Rosa
Een jongen bevroren
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TIEN BLADZIJDEN
Duitsch antwoord op
komst?
Ter zake der Locarno-conferentie
Eden weer op vacantie
Groote brand te
Long Beach
De onlusten in Palestina
22 Arabieren gedood
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct., tngez.
mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek.
BARCELONA, 30 Juli (Reuter).
De regeering heeft een algemeen
moratorium afgekondigd, benevens
een verlaging van 25 procent op de
huren.
BARCELONA, 30 Juli (Reuter-ANP) Kapi
tein Bayo, de commandant van de luchtbasis
der marine te Barcelona, heeft de journalis
ten uitgenoodigd, een bezoek te komen brengen
aan de luchthaven, waar hij hun 25 watervlieg
tuigen toonde, die uitmuntend uitgerust waren
en overvloedig waren voorzien van munitie.
Met name beschikten de toestellen over bom
men van 100 kg.
PARIJS, 30 Juli (DNB) De gouverneur van
Orense heeft aan generaal Queipo de Llano
medegedeeld, dat alle garnizoenen van Galicië
aan zijn zijde staan. Overal heerscht rust. Alle
verbindingen zijn hersteld. De arbeiders zijn
weer aan het werk.
LISSABON, 30 Juli (DNB) Generaal Franco
is naar Marokko teruggevlogen en in Tetuan
geland.
Granada is door vier vliegtuigen der regee
ring gebombardeerd. In een ziekenhuis werden
groote verwoestingen aangericht. Jachtvlieg
tuigen der rebellen zouden drie dezer vliegtui
gen neergeschoten hebben.
I
PARIJS 30 Juli (Reuter). De Excelsior om
schrijft als volgt het standpunt van de Fran
sche regeering ten aanzien van de gebeurte
nissen in Spanje: „Geen enkele afstand, ver
koop of levering van wapenen of munitie is en
zal door de regeering onder oogen worden ge
zien. De regeering is vast besloten zich te
onthouden van interventie in de binnenland-
sche zaken van Spanje.
De regeering heeft echter geen enkei middel
zich in rechte en feite te verzetten tegen aan-
koopen van sanitair materiaal, levensmiddelen,
grondstoffen, brandstoffen van zuiver com-
mercieelen aard, welke aankoopen uitgevoerd
worden door particuliere firma's onder voor
waarden, die beperkt en vastgelegd zijn door
de Fransch-Spaansche handelsverdragen. Dit
standpunt, dat van een volkomen correctheid
?n loyaliteit is, sluit iederen eenzijdigen embar
go-maatregel van de Fransche regeering uit,
aangezien dit een inmenging zou vormen in de
binnenlandsche politiek van Spanje."
SEVILLA, 30 Juli (Reuter). De opstandelin
genzender van Sevilla heeft in den afgeloopen
nacht om kwart voor twee bekend gemaakt
dat de regeeringstroepen overal teruggeslagen
worden. Alle dorpen, tot aan Atamonte aan de
Portugeesche grens zijn in handen der mili
tairen gevallen. De verbindingen tusschen Ma
drid en Valencia worden bedreigd, aldus de op
standelingen, waardoor de ravitailleering van
de hoofdstad via de Oostelijke haven zou wor
den stopgezet. De strijdkrachten van Mola heb
ben een driemotorig toestel ten noorden van
de hoofdstad neergehaald. Queipo de Llano
heeft de berichten tegengesproken, volgens
welke hij het voornemen zou hebben de be
trekkingen met zekere vreemde landen, met
name met Frankrijk, te verbreken.
MADRID, 30 Juli. (Reuter). De minister van
binnenlandsche zaken heeft gisteravond het
volgende communiqué verspreid: „De opmarsch
onzer troepen in Guadarrama duurt voort. De
toestand is op het oogenblik uitmuntend en de
regeeringstroepen zullen binnenkort opmarchee-
ren naar de Castillaansche provincies, die nog
in handen der opstandelingen zijn. De dag is
gekenmerkt door de uitsluitende activiteit van
de artillerie en de luchtmacht. De verkregen
resultaten zijn opmerkelijk."
PARIJS, 30 Juli. (Reuter.) Naar aanleiding
van de onverwachte aankomst van den Portu-
geeschen minister van buitenlandsche zaken te
Londen schrijft de Londensche correspondent
van de „Echo de Paris": „Portugeesche kringen
te Londen hebben ons niet verheeld, dat de bur
geroorlog in Spanje een zoodanigten toestand in
het leven roept, dat Portugal zich er op moet
voorbereiden met alle middelen een communis
tisch offensief te weerstaan. De minister van
buitenlandsche zaken van Portugal komt der
halve de Engelsche regeering uiteenzetten dat
het belang van zijn land tegengesteld is aan het
succes van de roode junta en hij komt overleg
met haar plegen over de middelen om Portugal
te verdedigen."
MONTEVIDEO, 30 Juli (Reuter). De regeering
van Uruguay heeft een telegram ontvangen van
generaal Cabanellas, waarin wordt medegedeeld,
dat een nationale regeering te Burgos is ge
vormd.
LONDEN, 30 Juli. (Reuter). De dagbladen wij
den thans meer aandacht aan de gebeurtenissen
in Spanje. De Daily Express vraagt zich af of de
burgeroorlog niet, de rest van Europa in een
oorlog zal meqgleepen, maar weigert te gelooven
dat zekere andere Europeesche landen materiee-
len steun aan de strijdenden verstrekken.
De News Chronicle schrijft: „De revolutie is
een conflict dat zeer wel Europa in twee fracties
zou kunnen verdeelen, .welke onmogelijk met el
kander zouden kunnen worden verzoend." Het
blad eindigt met den wensch dat de conferentie
van vijf „die toch ten doel zou hebben West-
Europa te pacificeeren, al 't mogelijk zal doen,
opdat een wapenstilstand worde geteekend in
Spanje voordat de bitterheid en ellende de at
mosfeer van Europa vergiftigen, waarin een be
schaafd mhnsch toch al zoo moeilijk kan adem
halen." De Manchester Guardian schrijft: „Een
overwinning van de regeeringsgetrouwen is te
wenschen, omdat deze de eenheid van Spanje
zou behouden en ook omdat de linksche Spaan-
sche regeering pro-Engelsch en pro-Fransch is."
Het blad voegt er echter aan toe: „Een uitbrei
ding van het communisme en anarcho-syndi-
calisme naar Portugal zou het geheele werk van
Salazar vernielen en reacties wekken tot in de
Portugeesche koloniën. Het is begrijpelijk, dat
Portugal met de rebellen sympathiseert, maar
het zou betreurenswaardig zijn, wanneer deze
sympathie den vorm aannam van materieele
hulp. De Daily Herald laakt de Spaansche fas
cisten en militairen."
MADRID, 30 Juli. (Reuter-A.N.P.) Gisteren
heeft de onder den naam „La Passionaria" be
kend staande communistische afgevaardigde,
mevr. Dolores Ibarruri voor den zender van
Madrid een rede uitgesproken, waarin zij zei-
de: „De communistische partij is van ganscher
harte bereid de democratische republiek te ver
dedigen. Wij voltrekken op het oogenblik de
burgerlijke en democratische revolutie, die
Frankrijk een eeuw geleden heeft doorgemaakt.
Wij vragen den Franschen en Engelschen de
mocraten de interventie van de fascistische
landen te verhinderen, die trachten Spanje te
verstikken. Wij strijden voor den vrede en de
vrijheid. Wij zullen den genadestoot geven aan
het wereldfascisme".
LONDEN, 30 Juli (A.N.P.). In de Times
geeft een correspondent nog een uitvoerig re
laas van wat zich in den aanvang der revolutie
te San Sebastian heeft afgespeeld. Een Neder
lander heeft toen onder de buitenlanders veel
van zich doen spreken door het volgende „hel
denfeit": terwijl overal in de stad geschoten
werd, verliet de man zijn hotel, nam een rooden
arbeider als escorte met zich mee en wandelde
naar het station, waar hij zijn twee koffers
haalde. Met de koffers, een in elke hand, keer
de hij, temidden van een plotseling weer los
barstend, hevig vuurgevecht, naar zijn hotel
terug.
LISSABON, 30 Juli (Reuter) De grensstad
Ayamonte is zonder weerstand in handen der
opstandelingen gevallen. De regeeringstroepen
hadden de stad verlaten.
De Spaansche afgevaardigde De Miguel, lid
van het Volksfront, is bij Badajoz de Portu^ee-
sche grens gepasseerd. Hij heeft zich naar
Lissabon begeven.
De telefoonverbindingen met het buitenland,
die over Madrid loopen, zijn sinds gisteravond
verbroken. Het bureau te Madrid deelde mede,
dat de lijnen beschadigd zijn.
VERWACHTING: Zwakke tot matigen
Noord-Westelijke tot Zuid-Westelijken
wind, gedeeltelijk bewolkt, weinig of geen
regen, iets warmer overdag.
Hoogste barometerstand:
E 112.2 te Valentia.
Laagste barometerstand:
H 749.7 te Akureyri.
Zon op 'smo. 5.19 Maan op n.m. 6.28
Zon ond. 'sav. 8.53 Maan ond. v.m. 1.91
Volle Maan 3 Augustus 5.07 v.m.
Naar wij vernemen, is het stoomschip
Ajax van de Kon. Ned. Stoomboot Mij door
ce regeering aangewezen om in Valencia ter
beschikking gesteld te worden van den Neder-
landschen consul aldaar.
De Agamemnon is Woensdagavond te Mar
seille aangekomen, waar de 47 te Barcelona
aan boord genomen passagiers het schip heb
ben verlaten. Het schip heeft daarna de reis
voortgezet.
Ook de firma Wambersie te Rotterdam heeft
zich bereid verklaard, indien noodig, er toe
mede te werken, dat de onder haar directie
staande schepen van de Emsetco-lijn bij even-
tueele evacuatie hulp zouden kunnen veriee-
nen.
Naar wij vernemen, is thans definitief afge
zien van het zenden van de F 36 naar Madrid
tot het afhalen van Nederiandsche vluchte
lingen.
■0»V" «M
v* jé
PARIJS, 30 Juli (Reuter) De correspon
dent van de Excelsior in Danzig is door den
Volkenbondscommissaris Lester ontvangen.
Deze verklaarde hem, dat hij op dit oogenblik
niets' kon mededeelcn. „Ik heb zoo juist aan de
commissie van drie een zeer uitvoerig rapport
gezonden over den toestand zooals die ge
schapen is door de toepassing van de nieuwe
door de Danzigsche regeering genomen beslui
ten en hun overeenstemming met de grondwet
van de vrije stad. Het is dus uitsluitend aan de
commissie van drie uit te maken, of zij het
nuttig oordeelt den inhoud van dit rapport te
publiceeree. Wat mij betreft, u zult begrijpen,
dat ik er niet over kan spreken, zoolang te dien
aanzien nog geen beslissing is genomen."
„Is Greiser op de hoogte Van het uitbrengen
van dit rapport?" vroeg de correspondent. Les
ter antwoordde: „Dat lijdt geen twijfel, temeer
daar ik hem een schrijven gezonden heb om
hem te doen weten, dat ik bereid was den Vol
kenbond, ingeval hij dat passend zou vinden,
alle uitleggingen te doen toekomen, die hij
over de nieuwe decreten en hun overeenstem
ming met het statuut van Danzig zou willen
geven."
Lester was niet in staat den correspondent
mede te deelen, wat Greiser hierop geantwoord
heeft.
Buitenlandsche waarnemers van de ontwik
keling van den toestand in Danzig geven
hiervan, aldus de N.R.Crt., het volgende beeld:
De nationaal-socialisten stellen alles in het
werk om van Polen gedaan te krijgen, dat dit
land de souvereiniteit van Danzig zal erkennen.
Zij zullen Polen er van trachten te overtuigen,
dat het niets heeft te winnen met voor den
Volkenbond te treden; voor welke overtuiging
zij dan Polen vrij gebruik van de haven van
Danzig voor den duur van 25 of zelfs 50 jaar
zullen aanbieden.
Men twijfelt er voorts niet aan, of de natio-
naal-socialiSten zullen voortgaan de oppositie
met „wettige middelen" te doen verdwenen.
Er zijn reeds processen gaande tegen de lei
ders van de oppositie wegens het verschaffen
van valsche mededeelingen en men zal onge
twijfeld andere bezwarende feiten tegen leden
van de oppositie vinden ten einde van den
landdag een herziening van de grondwet ge
daan te kunnen krijgen.
In buitenlandsche kringen in Danzig is men
van meening, dat alles afhangt van de wijze
waarop Polen op deze pogingen van de nazi's
zal reageeren, i
De onderhandelingen tusschen de
gemeente Amsterdam en de Bataaf
sche Petroleummaatschappij over
uitbreiding harer etablissementen aan
den overkant van het IJ zijn thans
zóóver gevorderd, dat wethouder
De Miranda in tegenwoordigheid
van wethouder Rustige, ons nadere
mededeelingen er over kon doen.
Het gaat om een werk van een kwart
millioen, dat blijvend aan 600 men
schen arbeid zal geven.
Het betreft het zoogenaamde Entos-terrein
waar indertijd de Entos-tentoonstellirg is ge
houden en welk terrein bestemd was voor wo
ningbouw. „B. en W. zien het prijsgeven van
dit terrein voor industrie als een offer maar
zij meenen dit offer te moeten brengen in het
belang der werkverschaffing."
De Bataafsche krijgt den grond in erfpacht
onder zekere nadere Bepalingen tot het jaar
2000. Zéér belangrijk zullen de bedr;jven zijn
die er op worden gevestigd, waardoor blijvend
600 menschen méér aan den arbeid komen.
De uitbreiding op zich zelf zal alreeds da
delijk met grooten spoed moeten aangevangen
worden en een kwart millioen uitgaven eischen
(waarin de Bataafsche participeert) waarvan
meer dan 50 pCt. voor loon.
Een zeer belangrijk werkobject dus voor
Amsterdam.
WEENEN, 30 Juli (Reuter). De bewoordin
gen van het officieel communiqué betreffende
de nationaal-socialistische incidenten van gis
teren doen verwachten, dat de regeering geen
enkele clementie zal betoonen. De gearresteer
de nationaal-socialisten zullen nu hun geheele
straf moeten uitzitten, zonder dat hierdoor
invloed wordt uitgeoefend op de nieuwe straf
fen, die zij zullen krijgen.
De regeering heeft de aanvullende amnestie
voor eenvoudige politiedelicten die ieder oogen
blik had kunnen worden afgekondigd, opge
schort.
Volgens niet.officieele bron zijn in totaal 15C
arrestaties verricht.
WEENEN, 30 Juli (DNB) Officieel wordt
medegedeeld, dat wegens de politieke demon
straties tijdens het Olympiafeest de nationaal-
socialisten, welke zichin concentratiekampen
bevinden, niet, zooals was voorgenomen, ge-
amnesteerd zullen worden. Uit vertrouwde bron
wordt medegedeeld, dat dit besluit genomen
werd in een buitengewonen ministerraad, wel
ke tot na middernacht duurde.
De amnestie zou zich hebben uitgestrekt over
5000 personen.
MILAAN, 30 Juli (D.N.B.) In het gebied
van den Monte Rosa is een groep leerlingen van
de Salesianen door een sneeuwstorm overval
len, Onder groote moeite kon eindelijk een hut
worden bereikt, waar een van de jongens
overleed tengevolge van de geleden ontbering,
Bezorgdheid in Portugal voor het roode gevaar
uit Spanje.
De houding der Fransche regeering ten opzichte
der wapenlevering aan de Spaansche regeering.
De toestand in Spanje is heden vrqwei sta
tionnair gebleven.
Bij het incident te Weenen zijn 150 natiunaal-
socialisten gearresteerd.
In Palestina werden 22 Arabieren gedood.
Tegen den vroegeren administrateur van
Soember Bopong is levenslange gevangenisstraf
gceisclit.
Uitbreiding Bataafsche te Amsterdam van 1/4
millioen geeft aan 600 mensehen blijvend
werk.
Rapport van de commissie uit den R.K. Kie.
zersbond, om tot uitbreiding der R.K. Staats
partij te komen.
Het stoomschip Ajax ter beschikking van den
Ned. consul te Valencia gesteld; Nederlanders
met de Agamemnon te Marseille aangekomen.
Congres R.K. Bakkerspatroonsbond te Rot
terdam.
Collectieve arbeidsovereenkomst in de schoen
industrie tegen 1 September opgezegd.
PARIJS, 30 tluli (Reuter). De Berüjnsche
correspondent Journal seint aan zijn biaci: ..Wij
vernemen uit betrouwDare bron, dat de Duit-
sche regeering in het begin van de volgende
week zal antwoorden op de uitnoodiging tot
deelneming aan de nieuwe Locarno-conferen.
tie. Het Duitsche antwoord, dat bevestigend
zal luiden, zal gesteld zijn in buitengewoon
verzoeningsgezinde termen en zal den belang
hebbenden mogendheden voldoening geven."
LONDEN, 30 Juli (D.N.B.) Naar de diplo
matieke correspondent van de Times bericht,
zal Minister Eden einde dezer week vertrekken
voor een vacantie van veertien dagen in Yorks
hire. Hij zal vervangen worden door lord Ha
lifax, doch zal onmiddellijk naar Londen terug-
keeren als de toestand in Europa dit eischt.
NEW YORK, 30 Juli (D.N.B.) In een café
aan den strandboulevard van Long Beach is
gisterenavond brand uitgebroken. Het vuur
greep snel om zich heen en 10 perceelen wer
den in asch gelegd, niettegenstaande ongeveer
300 brandweerlieden gedurende vier uur bezig
waren met het blusschingswerk. Tijdens de
blussching werden vijftien brandweermannen
ernstig gewond.
JERUZALEM, 30 Juli (Reuter) In den loop
van op troepenconvooien uitgevoerde aanvallen
zijn gisteren 22 Arabieren gedood. Zij maakten
voor het grootste gedeelte deel uit van gewa
pende benden.
(Van onzen. Romeinschen correspondent)
Tot Apostolisch Vicaris van Erythrea is be
noemd pater Joh. Chrysostomus Marioni
O. Cap., Provinciaal der Capucijnen in Lom-
bardije, die tevens benoemd is tot tit. bis
schop van Pisita.
De Ritencongregatie heeft in haar zitting van
28 dezer verhandeld over de heldhaftige deugd
beoefening der Dienares Gods Maria Torres
Acosta, stichteres van de Congregatie der Zie
kenzusters Dienaressen van Maria.
Stand op Donderdag 1 uur n.m.: 766,7
Vorige stand: 766.2
