Goede voornemens, maar de
practijk
m
m
SCHOONE
VACANTIE-REI ZEN
CENTRAAL REIS-ADRES DER VER. KATH. PERS
FRANKRIJKS VOORSTEL
PRINCIPIEEL AANVAARD
Weigert het vuil
PER LUXE-AUTO-CAR
Kerkelijk leven
KLAARHEID GEWENSCHT
DINSDAG 11 AUGUSTUS 1936
BUITENLANDSCH OVERZICHT
1
Prieto premier?
Stakend scheepsvolk
Aan boord van een Amerikaansch
mailschip
De belemmeringen aan
Japans koophandel
Joodsch Wereldcongres
Frans X. Bachem f
De wapenindustrie in
Frankrijk
De koning van Engeland
op vacantie
Groningen tegen de
regeering
Nieuwe steunregeling onuitvoer
baar geacht
MUSSERT, BETAAL DE HUUR
Kan de N. S. B. niet betalen?
H. Ms. Jan van Brakel
Engeland wapent zich
R. K. S. P, waarschuwt tegen wal
gelijken N. S. B.-import
uit Rusland
GEHAKTFABRIEK STOP
GEZET
Het product voldeed niet
NEDERLANDERS UIT SPANJE
GEVLUCHT
COLLECTIEF CONTRACT IN
DE SCHOENINDUSTRIE
R. K. Fabrieksarbeidersbond tegen
de wijziging
NAAR WEENEN, de stad uwer droomen
NAAR BUDAPEST, het paradijs van muziek en bloemen
NAAR PRAAG, het monument van klassieke oudheid
NAAR DRESDEN, de natuurschoone kunststad
VAN 5 TOT EN MET 18 SEPTEMBER
PRIJS f 115.- PLUS f 5.- ADMINISTRATIE
LAAT U ONS REIZENPROCRAMBOEK 1936 TOEZENDEN!
,,'T KASTEEL VAN AEMSTEL" -rN.Z. VOORBURCWAL 65-73
AMSTERDAM - TELEFOON 46878 GIRO 22884
Roermond en Tsingtao
Speciale steun van Nederlandsch
Bisdom aan Chineesch A post.
V icariaat
BENOEMINGEN
In het Aartsbisdom
INTERN. INSTITUUT VOOR
DOCUMENTATIE
DISTRIBUTIE VAN TOMATEN
Waarheen koerst Landbouw en
Mdatschappij
MR. P. RINK 85 JAAR
De K. N. M. B. adresseert
Overbrugging Trekvliet
te Voorburg
Dat de Madrileensche regeering het ern
stig gemeend heeft, dat zij de democratie
en de republiek verdedigde tegen fascis
me, monarchisme en militaire rechtsche reac
tie, is zeker even waar als het feit, dat de op
standelingen hun rebellie begonnen in de eer
lijke overtuiging Spanje te moeten redden van
het communisme en de anarchie. Aan beide
zijden schenen dus goede bedoelingen en voor
nemens aanwezig. Maar evenals de weg naar
de hel is het pad van den burgeroorlog met
goede bedoelingen en voornemens geplaveid. De
Spaansche regeering en haar vertegenwoordi
gers en medestanders in de provincies en auto
nome gebieden hebben in de ure des gevaars
niet alleen de communisten en de nog ergere
anarcho-syndicalisten gewapend en tot een
roode militie gevormd, maar zelfs hebben zij
hier en daar misdadigers uit de gevangenissen
losgelaten en wapens in de hand gedrukt ter
verdediging van het democratisch en republi-
keinsch geheeten „heilig ideaal". Beestachtige
excessen van verniel- en moordzucht, misda
dige willekeur van bandelooze terroristenben
den waren van deze handelwijze de natuurlijke
gevolgen. Bovendien verspeelde de Spaansche
regeering op deze wijze bij zeer velen het laat
ste vertrouwen in een mogelijk practisch suc
ces van haar luid verkondigde principes. Im
mers de booze geesten, waarmee zij in doods
angst een bondgenootschap sloot, zal zij niet
meer kunnen kwijtraken. Dat bewijst de ge
schiedenis in Katalonië, waar het comité van
vijftien de regeering in een hoek heeft gedrukt
en waar de pogingen tot ontwapening en tot
beteugeling van de willekeur van de commu
nisten en anarchisten stuiten op een kracht
dadig verzet, dat zelfs niet voor moord en dood
slag zegt te zullen terugschrikken, indien het
er om gaat hun machtspositie tegenover de
regeering te handhaven. De roode militie wil er
roode militie blijven en zich niet laten opne
men in het militaire officieele leger, waar zij
onder een strengere tucht zoude komen dan
haar zgn. legaliteit lief is. Ook het nog niet be
vestigde gerucht, dat Giral, die dezer dagen nog
met veel emphase in een interview verklaarde
niet aan het hoofd van een roode regeering en
niet onder een onontkoombaren druk van
communisten en anarchisten te staan, maar
slechts een zuiver democratisch republikeinsch
régime te leiden en te verdedigen, den Madri-
leenschen premier-zetel heeft moeten afstaan
aan den socialist van den rechtervleugel Prieto,
zou, indien het w'aar blijkt, een aanwijzing ge
ven van het onvermijdelijk afzakken van de
officieele Spaansche Volksfrontregeering naar
extremistisch links. Volksfront-regeeringen zijn
nu eenmaal wegbereiders voor de Sovjet. Van
daar dat zij door de Komintern worden gepro
pageerd, verlangd en gesteund.
In tegenstelling met de rooden geven de
witten, die het onderling alleen maar eens
zijn in 't negatieve, n.l. verdelging van de
huidige regeering en haar aanhangers, die,
naai hun meening Spanje ten verderve voeren,
zich niet voor beter uit den zij zijn. De ge
neraals Cabanellas en Mola willen een repu
bliek, waar orde en rust heerschen en waarin
het communisme en anarchisme geen kans
meer zullen krijgen. Zij zijn voor alles militai
ren en hebben ten bewijze daarvan den fascis-
tengroet aan hun soldaten verboden. Generaal
Franco echter heeft verklaard, dat hij in
Spanje een régime wil stichten als op het
oogenblik in Portugal, Duitschland en Italië
heerscht. Het noemen van deze drie landen in
één adem ter aanduiding van het door hem
voorgestane politieke stelsel, getuigt nu juist
niet van een scherp onderscheidingsvermogen
en een duidelijk afgelijnd en begrensd doel. De
regeeringsstelsels in Portugal, Duitschland en
Italië hebben alleen maar met elkaar gemeen,
dat zij autoritair zijn, maar verder verschillen
zij onderling niet alleen in vorm, maar ook in
inhoud. Het nationaal-socialistische Duitsch
land kent theoretisch en practisch alle macht
aan den Führer toe, het fascistische corpora
tieve Italië is theoretisch nog een koninkrijk
onder practisch oppermachtige leiding van den
Duce, Portugal is een autoritaire corporatieve
republiek onder President Carmona en diens
rechterhand minister Salazar. Een vechtjas als
Franco vindt dergelijke verschillen niet de
moeite waard en spreekt ook van het instellen
van een militaire dictatuur.
Indien Giral's verklaring, dat de Spaansche
regeering slechts de democratie en de repu
bliek verdedigt en niet zal toegeven aan den
druk van communisten en anarchisten, erop be
rekend was om het 't bolsjewisme vreezende en
hatende buitenland gerust te stellen en van steun
verlening aan de rebellen te doen afzien, dan
zijn de onomwonden bekentenissen van generaal
Franco er waarschijnlijk op berekend zoowel
de gunst als den steun van Portugal, Duitschland
en Italië te winnen, voor zoover hij die nog niet
gewonnen heeft. Het Fransche initiatief-voor
stel van een overeenkomst der mogendheden,
waarbij deze zich zouden verplichten zich van
elke inmenging in de „Cosas de Espana" te ont
houden, heeft van alle kanten principieele in
stemming gevonden. Engeland heeft het volle
dig en van harte gesteund, omdat Engeland meer
dan alles nieuwe wrijving in de Middellandsche
Zee vreest. Portugal maakt voorbehouden en ver
langt, dat Sovjet-Rusland aan het accoord deel
neemt, dat de internationale Tanger-zone wordt
geëerbiedigd en dat Frankrijk en Engeland Por
tugal's territoriale onschendbaarheid zullen
waarborgen, wanneer het communisme in Spanje
mocht zegevieren. Duitschland, Italië en Sovjet-
Rusland (niet de Komintern) hebben Fmnkryks
voorstel principieel aanvaard, maar wat geoor
loofde en niet-geoorloofde steunverleening is en
hoe zulk een overeenkomst gecontroleerd en ge-
sanctionneerd zou moeten worden, is niet alleen
nog niet duidelijk, maar vormt ook nog een bron
van meeningsverschillen. Veel zal afhangen van
de vraag, of de burgeroorlog in zijn verdere ont
wikkeling personen, zaken en belangen van de
verschillende mogendheden verder intact zal la
ten of niet. Ook hier geldt de regel, dat goede
voornemens niet altijd door daaraan evenredige
daden worden gevolgd. Zelfs Frankrijk, de initia
tiefnemer, erkent dat, wanneer het verklaart,
zich vrijheid van handelen te.zullen voorbehou
den, indien anderen zich aan een als inmenging
op te vatten steunverleening zouden schuldig ma
ken.
SINGAPORE, 11 Aug. (Reuter) Vierenzestig
leden der bemanning van het Amerikaansche
mailschip President Hayes", o.a. het machine-
karnerpersoneel, zijn in staking gegaan, nadat
disciplinaire maatregelen waren getroffen te
gen een stoker, die weigerde de hem gegeven
bevelen op te volgen. Het is twijfelachtig of
het schip vandaag zal kunnen vertrekken, zoo
als het plan was.
De kapitein heeft geweigerd aan de stakers
levensmiddelen te verstrekken en velen hunner,
die geen geld hebben om voedsel te koopen,
hebben zich tot den Amerikaanschen consul
gewend. Gisteravond stond een groot aantal
uitgehongerde stakers op de kade. Nadat door
de immigratie-ambtenaren stappen waren on
dernomen, stond de kapitein hun toe, aan
boord te komen slapen.
TOKIO, 10 Aug. (A.N.P.) De Yomioeri Sjim-
boen meldt, dat admiraal Nagano, de minister
van Marine, de aandacht van eersten minister
Hirota en van minister van Buitenlandsche
Zaken Arita gevestigd heeft op de dringende
noodzakelijkheid van het formuleeren eener
onafhankelijke, krachtige buitenlandsche poli
tiek, met het doel den status quo te verbreken,
waaronder de Japansche koophandel bijna over
al ter wereld beperkingen ontmoet. De Yomioeri
Sjimboen acht cte voorstellen van den minister
van Marine van belang in verband met de te
rughoudendheid, die tot dusverre door de ad
miraliteit in acht is genomen ten aanzien van
aangelegenheden, die buiten vlootzaken lagen.
GENèVE, 11 Aug. (Reuter) Op het Joodsche
Wereldcongres is gisteren o.a. gesproken over
de positie, die de Joden in de wereld innemen,
en hun economische moeilijkheden. Verschil
lende sprekers, o.a. Murok, de rabbijn van Riga,
verklaarden, dat er geen wereldvrede zou zijn,
zoolang men niet de gelijkheid in rechten der
Joden met de andere staatsburgers had her
steld. Sir Neil Malcolm, de Hooge Commissaris
van den Volkenbond voor de vluchtelingen uit
Duitschland, verzekerde, dat hy al het moge
lijke zou doen om het lot der emigranten te
verbeteren.
In het Sint Janshospitaal te Bonn is in den
ouderdom van 79 jaar overleden Frans Xave-
rius Bachem, een der meest geziene figuren uit
de Katholieke Uitgeverswereld van Rijnland.
Zijn onderneming kreeg vooral groots bekend
heid door de uitgaven van de Duitsche Cen
trumspartij, waarvan wij memoreeren: „Die Ge-
schichte der Zentrumspartei" welke zijn broe
der Dr. Karl Bachem in het licht gaf. Frans X.
Bachem was de tweede uitgever der Kölnische
Volkszeitung, welk blad hij tijdens den oorlog
o.m. door een extra uitgave voor de Frontsol
daten tot grooten bloei wist te brengen. Voor en
in de oorlogsjaren verscheen de Kölnische
Volkszeitung dagelijks in drie edities.
Na 1918 kwam er een groote inzinking, welke
zoover voerde dat F. X. Bachem het blad aan
andere handen moest toevertrouwen. Zijn aan
deel in den bloei van het groote, vroege Ka
tholieke orgaan is buitengewoon groot geweest.
Bachen stond bekend als een humaan werk
gever, die talrijke jonge journalisten tot voor
treffelijke redacteuren heeft opgeleid. Met hem
daalt weer een van de groote Katholieke figu
ren uit Rijnland ten grave.
waarvan er geen een meer dan twee jaar
oud is.
Drie kruisers van de thuisvloot zullen voor
het einde van 1937 vervangen worden door vijf
nieuwe kruisers van 9.000 ton. De bouw van
daze kruisers Is zoodanig versnefd, da£ de
bouwtijd 6 maanden korter zal zijn dan oor
spronkelijk was gedacht.
BELGRADO, 11 Aug. (A.N.P.) Naar uit
Split (Spalato) wordt gemeld, is het jacht
van Koning Edward van Engeland gisteren bij
de voor Split liggende eilandengroep voor an
ker gegaan.
Daar de Koning den wensch heeft geuit, zijn
verblijf aan de Dalmatische kust geheel naar
believen zonder een vast program in te rich
ten, zal het oorspronkelijke reisplan waarschijn
lijk niet precies worden gevolgd.
Het gemeentebestuur van Groningen heeft in
efen Maandag gehouden vergadering de aange
kondigde steunwijzigingen besproken. Nadat de
R. K. en S. D. leden op de ernstige gevolgen van
deze wijziging hadden gewezen, verklaarden B.ten
W. van oordeel te zijn, dat deze regeling onuit
voerbaar is. De gemeenteraad verklaarde zich
daarop, met een stem tegen, met dit inzicht ac
coord.
't Is wel erg vervelend voor onze Nazi's, deze
vraag gesteld te zien. Maar zij heeft toch wel
degelijk grond. De Bredasche N.S.B.-ers zitten
leelijk in de penarie.
Ruim een jaar geleden werd aan den Ginne-
kenweg te Breda door Musserts volgelingen 'n
fraaie patriciërswoning gehuurd, om te worden
ingericht tot Nazi-paleis. Er kwam een heel
groot bord: rood-zwart, dat de bewoners van
de Baroniestad erop attent moest maken, dat
de Nazi's zich hier hadden geïnstalleerd, wat
overigens weer niet zeer noodig was, omdat de
groote rood-zwarte vlag aan den voorgevel
reeo's hierop wees, terwijl de ramen bovendien
versierd werden met oproepen voor landdagen,
met tijdschriften en brochures en alarmkreten
in fel vloekende kleuren. Toen de huurders bij
den huisbaas, een Ginnekenaar, belandden, om
het huis te huren, vroeg deze, wie de huur be
taalde, waarop het triomfantelijk antwoord
volgde: „Mussert.
De huisbaas' gaf te verstaan, dat hij dien
meijsch niet kende en voor alle zekerheid vroeg
hij een borgstelling. Aanstonds waren drie
NSB-voormannen, in blind vertrouwen op den
leider en diens beurs, bereid, een borgstelling
te onderteekenen. Toen kwam het Bisschoppe
lijk schrijven en de heer van Turnhout achtte
het niet meer verantwoord, nog langer lid
van de N.S.B. te blijven. De huisbaas' had in-
tusschen evenwel op zijn centen zitten wach
ten. Leider Mussert scheen niet bereid de huur
te betalen; misschien wist deze van een en an
der ook wel niets af; in ieder geval zal de eige
naar nu bij zijn borgstellers aankloppen en dit
zal tot groote moeilijkheden leiden.
En in Breda zingt men nu:
„Mussert, betaal de huur,
Anders kijkt de huisbaas zuur."
De politiekruiser H. Ms. Jan van Brakel is
Maandag van Aberdeen vertrokken.
PARIJS, 11 Aug. (Reuter) De Kamer-
heeft vanmorgen zonder debat het van den
Senaat terugontvangen wetsontwerp inzake
nationalisatie der wapenindustrie aangenomen
LONDEN, 11 Aug. (A.N.P.) Naar de ma
ritieme medewerker van de Daily Telegraph
meldt, zal de versnelde vlootaanbouw het mo
gelijk maken, de Britsche vloot reeds veel eer
der te reorganiseeren en te versterken, dan
aanvankelijk gedacht werd.
De 9 torpedojagers van het program 1935
die nog geen 12 maanden geleden op stapel
gezet zijn, en die moeten dienen ter vervan
ging van de verouderde schepen van de thuis
vloot, zullen nog voor het einde des jaars in
dienst gesteld kunnen worden. De thuisvloot
zal zoodoende begin 1937 drie flottiljes, met een
totaal van 27 leiders en jagers, omvatten,
Kroonprins Umberto van Italië werÏÏ TnJ
zijn vertrek uit Berlijn uitgeleide ge
daan door df.n Duitschen minister van
Buitenlandsche Zaken, Von Neurath
Koning Boris van Bulgarije heeft een bezoek gebracht aan het Olympische dorp
te Berlijn
De Centrale Propagandadienst van de R. K.
Staatspartij zendt ons een vlugschrift, waarin
o.m. het volgende gezegd wordt:
In verschillende plaatsen wordt door de
N.S.B. bij alle Katholieken een vies brochuurtje
verspreid, waarin afdrukken zijn opgenomen
van platen uit Russische bladen en van twee
prenten uit een Nederlandsch blad. Deze platen
stellen de ergst denkbare Godslasteringen
voor.
Dit vuil wordt thans door de nationaal-
socialisten in een oplage van honderdduizenden
verspreid, om daardoor het Nederlandsche volk
op te heffen zooals zij het zeggen om
daardoor het Nederlandsche volk te vergiftigen,
zooals wij het noemen.
Wij kunnen thans zien wat de nationaal-
socialisten fatsoenlijk vinden.
Men leze over deze nazi-methoden „De
Opmarsch" van 20 Augustus e.k.
De fabriek te IJmuiden, welke in oparacnt
van de regeering een groote hoeveelheid gehakt
in blik zou vervaardigen, staat reeds ruim twee
weken stil, omdat, gelijk gemeld, het gehakt
niet voldoet. Er moeten nog ongeveer 60.000 a
70.000 blikken in omloop zijn. Het personeel der
fabriek is ontslagen. De directie der fabriek !s
met een nieuw procédé bezig.
Volgens een bericht uit Praag aan de Tele
graaf landde in de bekende badplaats Pistyan
een tweepersoons Nederlandsch vliegtuig, waar
in echter, buiten den piloot, nog twee passa
giers zaten. De eene was ir. Kappehne, een Ne
derlandsch onderdaan, die sinds jaren te Bar
celona had gewerkt en nu was gevlucht.' Zijn
leven liep gevaar en met zijn eigen vliegtuig
was hij naar Pistyan gevlogen, waar zijn fami
lie verbleef. De tweede was een Nederlandsch
koopman P. Neger, die terstond naar Amster
dam is doorgereisd.
De bedrijfsgroep schoenindustrie van den
R. K. fabrieksarbeidersbond „St. Wiliibrordus"
heeft beraadslaagd over de door de Federatie
van Nederlandsche Schoenfabrikanten voorge
stelde wijziging in de C. A. O. Zooals men weet
heeft de Federatie het contract in den huidigen
vorm tegen 1 September opgezegd en wen-
schen de fabrikanten de overeenkomst alleen
te verlengen, indien hierin enkele wijzigingen
gebracht worden.
In de uitvoerige gedachtenwissehng, die de
bedrijfsgroep aan deze wijzigingen qn in ver
band hiermede aan de slechte positie der ar
beiders in de schoenindustrie wijdde, bleek, vol
gens het Dgbl, v. N.B., dat er een sterke stroo
ming bestaat om met ingang van 1 September
een krachtige actie in te zetten voor het be
houd van het tot heden geldende contract. Men
besloot dan ook het van fabrikantenzijde ge
dane voorstel niet te accepteeren en niet te ge
dongen, dat de arbeidsvoorwaarden in de in
dustrie nog slechter worden.
In den loop dezer week zullen de besturen
der drie arbeidersbonden gezamenlijk htm hou
ding bepalen.
Z. H. Exc. Mgr. dr. G. Lemmens, Bisschop
van Roermond, heeft een schrijven gepubliceerd
in de Limburgsche bladen, waarin hij o.m. het
volgende meedeelt:
„Nu Wij zoover zijn, dat Wij U meer con
crete mededeelingen kunnen doen omtrent een
heerlijk en zeer gewichtig apostolaat, richten
Wij ons allereerst tot de herders der parochies
en tegelijkertijd tot de overige geestelijkheid en
de geloovigen.
Door een merkwaardige leiding der Godde
lijke Voorzienigheid hebben Wij een heel bijzon
dere zorg gekregen voor een noodlijdend ge
deelte van het Rijk van Christus op aarde:
het Apostolisch Vicariaat Tsingtao in China.
Onder de hooge goedkeuring van Z. H. den
Paus kwam de Bisschop van dit Vicariaat,
Z. H. Exc. Mgr G. Weig, ons vragen of wij
allen, Bisschop, priesters en geloovigen van het
door O. L. Heer zoo gezegende Limburg, niet de
taak op ons wilden nemen om zijn jong maar
veelbelovend Vicariaat, dat door de tijdsom
standigheden in grooten nood dreigde te komen,
op heel bijzonere wijze te helpen.
Er lag in den gang van zaken iets providen
tieels en Wij konden onzen armen medebroeder
in het Episcopaat niet afwijzen.
Tsingtao is dus in zekeren zin „ons" Mis
sieland geworden.
Reeds nu blijkt, dat onze goede geloovigen
met groote sympathie denken en spreken over
dit Missie-plan.
Wij willen, dat dit nieuwe werk gedaan zal
worden op een wijze, die men bijna niet zal
voelen. Als de gezinnen de edelmoedigheid
zouden willen hebben, om per dag, 's avonds
na het avondgebed een heel kort gebedje voor
het Bisdom en het Vicariaat te bidden en
tevens één cent door een der kinderen of
door iemand anders als er geen kleine kin
deren zijn te laten offeren, is ons grootsch
plan geslaagd."
Z H. Exc. de Aartsbisschop van Utrecht heeft
den zeereerw. heer R. van den Hengel op zijn
verzoek om gezondheidsredenen eervol ontslag
verleend als pastoor te Hilversum (H. Vitus) en
als deken van het dekenaat Hilversum, en heeft
benoemd tot pastoor te Hilversum (H. Vitus)
en tot deken van het dekenaat Hilversum den
zeereerw. heer H. F. Frank, en tot deken van
het dekenaat Breukelen den zeereerw. heer J.
C. Rooswinkel, pastoor te Abcoude, en tot pas
toor te Breukelen den zeereerw. heer J. van
der Burg, secretaris van het Aartsbisdom; heeft
voorts den weleerw. heer W. de Jong, kapelaan
te Amersfoort (O. L. Vr. ten Hemelopn.) belast
met het treffen van voorbereidende maatrege
len voor de oprichting eener nieuwe parochie
onder de bestaande parochie te Raalte, en
heeft benoemd tot Assistent-Diocesaan-Direc
teur van het mannelijk jeugdwerk in het
Aartsbisdom den weleerw. heer H. Kok, kape
laan te GroerJoo.
Heden is te 's-Gravenhage het congres van
het Internationaal Instituut voor documentatie
officieel geoptend door den voorzitter van dit in
stituut, tevens voorzitter van den Octrooiraad,
Mr. J. Alingh Prins.
De congressisten hadden zich omstreeks tien
uur in een der zalen van het gebouw van den
Octrooiraad verzameld. Tot de genoodigden, die
de openingszitting bijwoonden, behoorden de
heer G. J. Teppema, vertegenwoordiger van den
minister van Economische Zaklen, de directeur-
generaal der P. T. T., ir. Damme, en de secreta
ris van het Koninklijk Instituut voor ingenieurs,
ir. Wouter Cool.
De congresvoorzitter wees op de groote betee-
kenis van de documentatie en op de toenemende
beteekenis van deze wetenschap, welke gepaard
gaat met den vooruitgang van de techniek.
Na afloop van deze zitting zijn een tweetal
commissie-vergaderingen gehouden, welke in
den middag werden voortgezet.
Vervolgens hebben de deelnemers aan dit con
gres het gebouw van den Octrooiraad bezichtigd.
Men toonde vooral veel belangstelling voor de
archievten en de bibliotheek van den Octrooiraad.
Maandagochtend en -middag heeft de raad
van bestuur van het Internationaal Instituut
voor documentatie vergaderd.
Vele duizenden kilo's tomaten blijven thans
aan de Westlandsche veilingen onverkocht;
aan de veiling Westerlee op één dag meer dan
35.000 kilo.
Een belangrijk deel van dit onverkochte pro
duct wordt bestemd voor de distributie onder
de werkloozen in de steden.
Vooral nu de warmte haar intrede heeft ge
daan, neemt de aanvoer van tomaten toe en
daarmede ook de onverkoopbaarheid.
Door de regeling van de Ned. Groenten- en
Fruitcentrale kan echter veel, dat anders op
de mestvaalt terecht zou komen, voor de arm-
sten onder de Ned®andsche bevolking worden
gedistribueerd.
Wellicht de jongste maar desniette
min of juist daardoor? de
roerigste boerenorganisatie, is de
nationale boerenbond» .Landbouw en
Maatschappij".
Waarom juist deze organisatie zich siert
met den eeretitel „nationale" is niet recht
duidelijk. We zien b.v. niet in, dat onze
Katholieke boerenbonden met hun vertak
kingen over het geheele land minder na
tionaal zouden zijn dan Landbouw en
Maatschappij, die slechts aanhang van
eenige beteekenis vindt in de Noord-Oos
telijke provinciën.
Hierover echter niet. Van méér belang is
het, welke positie deze nieuwe bond in
neemt in het georganiseerde boerenleven.
Vóór de oprichting van L. en M. was de
toestand ongeveer aldus, dat de Katholie
ken zich hadden vereenigd in de diocesane
Land- en Tuinbouwbonden; ook de Pro-
testantsch-Christelijken hadden hun prin
cipieele organisatie, terwijl de vrijzinnige
of neutrale agrariërs zich gegroepeerd had
den in de diverse Maatschappijen van
Landbouw.
Men zou zoo zeggen, dat hiermede het
geheele terrein verdeeld was en dat er
eigenlijk geen plaats meer overbleef voor
nóg een organisatie.
Toen dan ook Landbouw en Maatschap
pij werd opgericht de oud-ambtenaar
Smid hield het jonge wicht ten doop
moest het vanzelf groote belangstelling
wekken, in welke richting deze bond ge
stuurd zou worden.
Al spoedig deden uitspraken en daden
van sommige voormannen het vermoeden
rijzen, dat nationaal-socialistische tenden-
zen niet vreemd waren aan de actie van
L. en M. Er zijn hierover in de pers typee-
rende staaltjes gepubliceerd, welke echter
naar beproefd recept even catego
risch werden tegengesproken. Een ander
zij het indirect bewijs zag men hierin,
dat, terwijl de N.S.B. volgens de publica
ties in de Arbeiderspers in Drente slechts
een paar honderd officieele aanhangers
telt, het stemmencijfer van de N.S.B. bij
de laatste Statenverkiezingen zoovele dui
zenden hooger was. Waarbij men bedenke,
dat juist Drente de burcht van Landbouw
en Maatschappij is.
Het Volk vestigt de aandacht op een
artikel in het orgaan van L. en M. waaruit
óók alweer N.S.B.-sympathieën zouden blij
ken.
Wij citeeren daaruit de volgende uit
spraken:
„Als deze partijen, en als dit stelsel geen
uitkomst geeft, ondanks Landbouw en Maat
schappij, dan is een andere keuze mogelijk.
Het is de keuze, die alle partijen min één de
meest verwerpelijke en de meest gevaarlijke
achten voor zich zeiven."
Elders: „De zwteep der N.S.B. ligt over po
litiek Nederland". Wij kunnen elk voor zich
en allen gezamenlijk die zweep van het na-
tionaal-socialisme gebruiken".
„Voor L. en M. bestaat er geen voorkeur
voor democratie of autocratieMen wil
resultaat. En de partijen, én de regering
bieden géén resultaat. Laten agrarisch Ne
derland geleidelijk verschrompelen tot een
achterlijk cultuurloos iets dat tenslotte ook
de rest van ons volksleven niet meer zal
kunnen schragen.
Dan kiest de agrariër en dan is de vraag:
democratie of autocratie van zeer weinig
betekenis meer. Dan wil de agrariër verbe
tering in het huidige stelsel of hy wil een
ander stelsel".
Ons dunkt, dat het goed recht van ons
volk is te weten, wat het heeft aan deze
twintigduizend aanhangers tellende orga
nisatie.
Is zij neutraal voorzoover zulks mo
gelijk is laat zij het overtuigend bewij
zen. Moet zij echter dienen als mantel
organisatie van de N. s. B., dan dient het
masker der „nationale" neutraliteit haar
van het gelaat te worden gerukt.
Of blijft er misschien nog de derde mo
gelijkheid, dat zij veil is voor iedere partij,
welke haar met een royaal gebaar de ge-
eischte hooge graanrechten op een blaadje
presenteert?
Het belang van geheel ons vaderland bij
een boerenstand, welke economisch, zoo
wel als politiek gezond is, is te groot, om
het tot object te maken van een misdadig
politiek spelletje.
Op 13 dezer zal de bekende liberale staats
man mr. P. Rink, oud-minister van Binnen-
landsche Zaken en oud-lid zoowel van de
Tweede als van de Eerste Kamer, 85 jaar wor
den.
Mr. Rink wil zijn verjaardag ongemerkt la
ten voorbijgaan en zal zich dan ook a.s. Don
derdag buiten Den Haag bevinden op een zo-
merreisje.
Het hoofdbestuur van dén K. N. M. B. heeft
zich dezer dagen met een aantal adressen tot de
Tweede Kamer gewend. Inzake het wetsontwerp
houdende maatregelen tot vergemakkelijking van
inning van onbetwiste geldvorderingen dringt
het, tegenover het afwijzende rapport, dat de
vaste commissie voor privaat- en strafrecht over
dit wetsontwerp heeft uitgebracht, op aanvaar
ding aan.
Ten aanzien van het wetsontwerp betreffende
de vestiging van het kleinbedrijf worden in een
adres een aantal wenschen van den K.N.M.B.
kenbaar gemaakt, terwijl toegevoegd is een nota
inzake bezwaren tegen het z.g. behoefte-element
aan winkels en den „spertijd".
Aan de Christiani en Nielsen's gewapend be
ton-maatschappij N.V. is opgedragen het ma
ken van den onderbouw voor de overbrugging
van de Trekvliet te Voorburg met bijkomende
werken, uit te voeren voor den Rijkswaterstaat,
tegen een som van 1121170.
