Verbinding tusschen de legers
van Mola en Franco
Madrid in gevaar?
T
Kloosters moeten
gesloten worden
Het nieuws van heden
Euwe wint van
Winter
BADAJOZ WEER HEVIG
GEBOMBARDEERD
Fransche minister
raad bijeen
J^ll
Jlll
DE BAROMETER
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
VRIJDAG 14 AUGUSTUS 1936 - OCHTENDBLAD
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
NASSAULAAN 51 - TELEFOON 13866
ABONNEMENTEN:
voor Haarlem en Agentschappen per
week 25 cent; per kwartaal f3.25; per
post, per kwartaal f 3.58 bij vooruitbetaling
DAGBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866
TWEE EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 20098
Twee oorlogsschepen zullen de
rebellen helpen, wanneer zij
San Sebastian aanvallen
De opmarsch naar
Madrid
HENDAYE, 13 Aug. (D. N. B.)
Naar uit het hoofdkwartier van ge
neraal Mola in Burgos verluidt, is
thans de verbinding tusschen het
Noordelijk leger van Mola en het
Zuidelijk leger van generaal Franco
definitief tot stand gekomen. Ten
gevolge hiervan is de geheele
Spaansch-Portugeesche grens in han
den der opstandelingen.
De Oostenrijksche bondskanselier dr.
Schuschnigg betaalt volgens een
Tyroolsche gewoonte den toegangsprijs
om bij een huwelijksplechtigheid
tegenwoordig te Kunnen zijn
Spaansche ambassade bij het
Vaticaan streng bewaakt
Buitenlanders vertrekken
uit Granada
Interview met Queipo de Llano
Fransche socialisten
solidair met Madrid
Verklaring der Kamerfractie
Anti-fascistische organisatie
te Parijs bijeen
Phenen
Het Weer
Regeering zou een oproep tot de
republikeinsche regeeringen
in Europa hebben gericht
De grens gesloten
PARIJS, 13 Aug. (D. N. B.) Het
Duitsche nieuwsbureau meldt, dat de
regeering te Madrid een oproep
heeft gericht tot de „republikein
sche regeeringen" van Europa, waar
in zij er op aandringt, dat deze re
geeringen niet neutraal blijven, doch
de officieele Spaansche regeering
steunen.
Zelfs de graven in de kerken, waaraoor de Spaansche furie trok, werden
door de verdedigers der Republiek niet ontzien
HITTEGOLF IN AMERIKA
Delbos brengt rapport uit over
den toestand in Spanje
Dagbladdirecteur
vermoord
Vliegtuigen voor Spanje
Binnenkort controle der Engelsche
regeering op de verzending
Aardverschuiving in
Hannover
B|
Pik
,fpfi
Japans legermacht in
Mandsjoekwo
Versterking noodzakelijk geacht
Het accoord tusschen
Engeland en Egypte
Italië maakt reserves
Ernstige overstrooming
in Korea
Vele dooden
Conferentie der Kleine
Entente
Van 12 tot 14 September
te Presburg
Geef niet op
Vierde ronde van het interna
tionale schaaktournooi
te Nottingham
Tartakower verliest van
Botwinnik
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct., ingez.
mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek.
De twee generaals konden gisteren reeds
met elkander een telefonisch onderhoud heb
ben. De opmarsch van Merida naar Madrid
is in vollen gang. De troepen van Mola hebben
Guadalajara 50 K. M. ten Oosten van
Madrid bezet en daarmee de insluiting der
hoofdstad nog nauwer aangehaald. Bij Ma
laga hebben de „witten" de stad Antequerra
ingenomen. Honderden lijken lagen bij iden
intocht der stad op de straten.
Bij de bezetting van de plaatsen San Rafael
en Despinar namen de troepen van Mola 40
officieren en manschappen van de luchtmacht
gevangen, die onmiddellijk werden gefusil
leerd.
De colonnes, welke uit Granada vertrokken
zijn, rukken snel op. In Burgos en Pamplona
is de toestand niet gewijzigd. Te Burgos is
een Duitsche kapitein aangekomen.
Irun wordt bewaakt door de civiele garde.
Valencia is nog in handen van de egeering
te Madrid.
Het radiostation van Teneriffe deelt
mede, dat de oorlogsbodems „Espana" en
„Canarias" te Ferrol gereed liggen om op
te stoomen naar San Sebastian of Irun,
welke steden door de opstandelingen wor
den aangevallen.
Zoo noodig zal dus deze aanval van
de opstandelingen vanuit zee worden
gesteund door deze beide oorlogsbodems,
die zich bij de opstandelingen hebben aan
gesloten.
Hedenochtend heeft een driemotorig vlieg
tuig 19 bommen geworpen op Badajoz. Vele
vluchtelingen kwamen bij de Portugeesche
grens, waaronder de commandant van de
Guardia de Asalto en een aantal van zijn on
dergeschikten. Zij werden door de Portugee
sche grenswacht ontwapend. De militaire gou
verneur van de Portugeesche grensplaats Elvas
heeft de grens versterkt, teneinde te voorko
men, dat vluchtelingen Portugal binnendringen
buiten de gewone wegen.
De artillerie der opstandelingen heeft heden
morgen voor de eerste maal het vuur geopend
op de stad San Sebastian. Onder de bevolking
brak groote opwinding uit, ondanks het feit,
dat het vuur vooreerst als intimidatie bedoeld
was en de opstandelingen het voornemen
schijnen te hebben de stad waar nog talrijke
den rebellen gunstig gezinde elementen ver
blijf houden, zoo veel mogelijk te sparen.
Slechts in uitersten nood zouden de rebellen
tot een werkelijke beschieting overgaan.
Ook aan de grens bij Irun is vandaag een
levendig vuur onderhouden. De voorhoede der
insurgenten ten zuiden van San Sebastian is
vanmorgen eenige kilometers ten noorden van
Tolosa opgerukt en bevindt zich thans op een
afstand van nog slechts 15 K.M. van San Se
bastian. Ook de activiteit der vliegers is be
langrijk toegenomen. Talrijke bewoners zien
in het feller worden van den strijd aanleiding
MADRID, 13 Aug. (Reuter). De
Spaansche staatscourant publiceert
een decreet van den minister van
Justitie, volgens hetwelk „bij wijze
van voorzorgsmaatregel alle gebou
wen van religieuze orden en congre
gaties, die zich op eenigerlei wijze
gemengd hebben in de huidige op
standige beweging gesloten worden.
uit het door de regeeringstroepen bezette ge
bied te vluchten en zich over de Fransche
grens in veiligheid te brengen.
Volgens mededeelingen van vluchtelingen uit
Sevilla zijn in die stad vele vliegtuigen van
Duitsch en Italiaansch fabricaat. Bovendien
zijn er vele vliegeniers, die Duitsch of Ita
liaansch spreken. Zij meenen verder, dat de
Italianen de uniform van het Spaansche
vreemdelingenlegioen dragen, terwijl de Duit-
schers in het wit zijn gekled.
De Spaansche ambassade bij het Vaticaan
wordt streng bewaakt door carabinieri en de
tectives. Ieder, die het gebouw wil binnengaan,
wordt scherp ondervraagd.
Naar vernomen wordt, verkeert de gezant,
Zuluega in hetzelfde geval als zijn collega bij
het Quirinaal, Aguinaga, n.l., dat hij de ge
vangene is van zijn personeel, dat op de hand
der opstandelingen is, Dit zou niet meer met
hem vallen samenwerken en heeft hem ver
zocht in zijn eigen vertrekken te blijven. Het
schijnt, dat Aguinaga de ambassade heeft ver
laten en zich thans bij Zuluega bevindt. De
Italiaansche politie bewaakt de ambassade
scherp om te voorkomen, dat vechtpartijen
tusschen Spanjaarden plaats hebben.
Officieel is hedenochtend te Londen mede
gedeeld, dat tusschen de militaire autoriteiten
te Granada, dat zich in handen der nationa
listen bevindt, en de Spaansche regeerings-
autoriteiten, die de stad belegeren, een accoord
is tot stand gekomen, waardoor het mogelijk
is de buitenlanders, die zich te Granada be
vinden, naar elders over te brengen. Onge
veer 200 personen zulen als gevolg daarvan
naar Sevilla kunnen vertrekken. Hedenochtend
zou een vliegtuig uit Sevilla vertrekken, om
met het afhalen te beginnen.
Het aantal vreemdelingen, dat door Brit-
sche schepen in opdracht van de admiraliteit
tusschen het begin van den burgeroorlog en
13 Augustus uit Spanje in veiligheid is ge
bracht, bedraagt 3078, n.l. 1213 mannen, 1395
vrouwen en 470 kinderen, behoorende tot 39
verschillende nationaliteiten. Het aantal Brit-
sche onderdanen onder hen is 1472.
ROME, 13 Augustus (Stefani.) In een in
terview met een specialen correspondent van de
„Tribuna" heeft generaal Queipo de Llano, de
bevelhebber der ops tandelingen tltiepen in het
Zuiden, verklaard, dat het hoofdkwartier be
sloten heeft binnen zeer korten tijd Malaga te
veroveren. Het is voor de rebellen van dringend
belang de nog aan de regeering trouwe vloot
de eenige basis voor ravitailleering te ontne
men, die zij in Malaga bezit. Wanneer de hin
derpaal van de vloot uit den weg zal zijn ge
ruimd, zullen de versterkingen uit Marokko
veel gemakkelijker in Spanje kunnen worden
ontscheept.
Ten behoeve van een actie op groote schaal
tegen Malaga zijn talrijke troepen in de omge
ving der stad geconcentreerd.
i
De Spaansche regeering spreekt het bericht
tegen, dat Tolosa in handen van de opstande
lingen zou zijn gevallen.
PARIJS, 13 Augustus (Reuter) De socia
listische fractie van de Kamer heeft heden
middag vergaderd en publiceerde het volgende
communiqué:
„Teneinde de broederlijke gevoelens ten op
zichte van het Spaansche volk, dat rond zijn
regeering gegroepeerd staat, om de republi-
keinsche vrijheden te verdedigen, te demon-
streeren, besloot de fractie een inschrijving te
openen, waarop alle socialistische Kamerleden
en Senatoren 50 francs stortten."
Een conferentie van talrijke anti-fascistische
organisaties in Europa is hedenmiddag te. Pa
rijs bijeengekomen ter bestudeering van de
middelen voor het brengen van hulp aan de
Spaansche repubiiek. De voorzitter van de
tweede internationale, De Brouckère, ver
klaarde ter conferentie o. m.: „Wij behoeven
niet na te gaan, welke de houding der regee
ringen moet zijn, aangezien wij hier de re
geeringen niet vertegenwoordigen, maar de
openbare meening".
Aan het einde der zitting werd een coördi
natie-commissie benoemd, waarin vertegenwoor
digers van organisaties uit verscheidene landen
zitting hebben.
Dp den Grebbeberq
I VERWACHTING: Zwakke tot matigen
Westelijke tot Zuidelijken wind, gedeelte-
lijk bewolkt, aanvankelijk weinig of geen =1
regen, later toenemende kans op eenigen
H regen: iets warmer.
i VERDERE VOORUITZICHTEN: weinig
verandering.
De berichten uit Madrid, die in den loop
van vandaag te Marseille binnen kwamen,
schilderen den toestand als zeer ernstig. De
schietpartijen duren onafgebroken voort. De
regeering schijnt nauwelijks nog meester van
den toestand te zijn. De grens bij Hendaye is
door de regeeringstroepen aan de Spaansche
zijde gesloten. Alle papieren zijn ongeldig ver
klaard.
De bijzondere correspondent van het blad
„Diario de Manha" meldt over de positie der
verschillende opstandelingeneenheden o.m. dat
de troepen van generaal Mola op het cogen-
biik bezig zijn met de versterking van de tot
dusverre door hen bezette stellingen en met
de bezetting van strategisch belangrijke posi
ties in ht Guadarrama-gebergte.
Grootere operaties zuilen eerst ondernomen
worden, wanneer de samentrekking van alle
troepen rondom de hoofdstad voltooid is.
Volgens den correspondent zal de bezetting
van Madrid door de opstandelingen niet voor
over 8 tot 10 dagen geschieden, tenzij Madrid
door inwendige moeilijkheden den tegenstand
eerder mocht opgeven.
NEW-YORK, 13 Aug. (Stefani). Tengevolge
van de hitte zijn in Texas en Oklahoma 29
personen om het leven gekomen.
PARIJS, 13 Aug. (Reuter). Hedenmiddag is
de laatste bijeenkomst van den Franschen
ministerraad gehouden voor het vertrek van
Lebrun, die zijn vacantie te Vizille gaat door
brengen. Minister Delbos bracht rapport uit
over den buitenlandschen toestand, vooral wat
betreft de gebeurtenissen in Spanje.
Hij zeide, dat Fransche Marokkanen door
agenten van het Spaansche vreemdelingen
legioen, dat, zooals men weet de zijde der op
standelingen heeft gekozen, met schoone be
loften worden geworven.
Verder maakte de minister het Italiaansche
antwoord op de Fransche voorstellen tot niet-
inmenging bekend. De Italianen verlangen, dat
in het buitenland geen inzamelingen worden
gehouden noch vrijwilligers worden geworven
voor een van beide partijen in Spanje. Nu
kunnen in Frankrijk inzamelingen niet wette
lijk worden verboden, bovendien zijn deze
meestal bestemd voor menschlievende doelein
den, zooals de zorg voor gewonden. Wat ds
werving van vrijwilligers betreft verklaarde
Delbos, dat dit in Frankrijk niet wordt toege
staan. Maar men kan Spanjaarden niet beletten
naar hun vaderland terug te keeren om zich
bij een van beide partijen aan te sluiten.
De Senaat heeft hedenmiddag met 288 tegen
2 stemmen het wetsontwerp inzake de mobili
satie van geblokkeerde handelscredieten in het
buitenland aangenomen.
BUENOS AIRES, 13 Augustus. In Venado
Tuerto in de provincie Santa Fe is de directeur
van het blad „El Alba", Leoncio de la Barreda
in zijn bureau door een man, Vellejos 'genaamd,
doodgeschoten. Dit feit heeft groot opzien ge
baard.
Men vermoedt, dat de moord in verband staat
met de aankondiging van de publicatie eener
schandaalhistorie in genoemd blad.
Ter verdediging van de Republiek worden in Spanje vrouwenbataillons gevormd, die
in allerijl voor het bloedig barricadewerk worden opgeleid
LONDEN, 13 Aug. (Reuter-A.N.P.) Zes trans
portvliegtuigen, tweede Nederlandsche en vier
Engelsche, zijn vandaag van Croydon opgeste
gen met bestemming naar Portugal en Spanje.
De „Evening Standard" meldt in dit verband
nog, dat twee der toestellen Fokker-machines
zijn, driemotorige vliegtuigen, clie in staat zijn
16 passagiers te vervoeren; de andere toestel
len zijn minder groot. Volgens dit bericht zou
den vier toestellen bestemd zijn voor de op
standelingen en de twee andere voor de regee
ring.
Officieele Britsche kringen herinneren in ver
band met het bovenstaande er aan, dat de re
geering geen enkele controle uitoefent op den
uitvoer van burgervliegtuigen, Hieraan gordt
toegevoegd, dat maatregelen, die de regeering
in staat zullen stellen, controle op de verzen
dingen dezer toestellen uit te oefenen, binnen
kort zullen genomen worden en op dit oogen-
blik onderwerp vormen van Britsch-Fransche
geclachtenwisselingen. Zoolang echter de ver
klaring van non-interventie niet door de mo
gendheden zal zijn aanvaard, heeft de Engel
sche regeering niet het recht, zich te verzetten
tegen het verzenden van civiele vliegtuigen.
PEINE 13 Aug. (A. N. P.) Tengevolge van
het binnendringen van water in de kalimijn bij
Oedesse in Hannover heeft heden over een af
stand van 1 K.M. een aardschuiving plaats ge
had. In het dorp Oedesse zijn hierdoor vele hui
zen scheefgezakt en gescheurd. D|e pompen in
het dorp zijn alle opgedroogd.
•- m
Delbos
TOKIO, 12 Aug. (A.N.P.) De „Nisji Nisji Sjim-
boen" schrijft in een hoofdartikel, dat zoowel de
regeering als het volk van meening zijn, dat de
Japansche legermacht in Mandsjoekwo moet
worden versterkt, teneinde gelijkwaardig te
zijn aan de Russische strijdkrachten in het Ver
re Oosten.
Het blad schrijft verder, dat het gevaarlijke
punt van de Japansch-Russische betrekkingen
in het Kremlin ligt, aangezien de leiders hier
bezield zijn van de idee, dat Japan de vijand is.
Het blad is van oordeel, dat de betrekkingen
tusschen beide landen vele zouden verbeteren,
indien de leiders van Sovjet Rusland dit denk
beeld konden opgeven en meer begrip hadden
voor de fundamenteele politiek van Japan tot
het handhaven van den vrede in het Verre Oos
ten.
ROME, 13 Aug. (D. N. B.) De Engelsch-Egyp-
tische overeenstemming trekt in Italië sterk
de aandacht. De „Tribuna" maakt reeds mel
ding van c-en reeks reserves en wijst er in de
eerste plaats op, dat voor een wijziging van
de volkenrechtelijke positie van Egypte niet
alleen Engeland, maar ook vele andere belang
hebbende mogendheden het recht hebben een
woord mede te spreken.
SEOEL, 13 Augustus. (A. N. P.) Tengevolge
van den overvloedigen regenval in midden Ko
rea hebben ernstige overstroomingen plaats.
Reeds zijn hierdoor 96 personen om het leven
gekomen en 72 gewond, terwijl nog 21 worden
vermist. 414 huizen werden geheel weggespoeld,
404 werden vernield, terwijl 9768 onder water
staan.
PRAAG, 13 Augustus (A. N. P.) De drie
staten der Kleine Entente zijn thans overeen
gekomen hun conferentie te houden in Pres
burg van 12 tot 14 September a.s.
Voor Joego-Slavië zal minister-president
Stojadinoewitsj en voor Roemenië Titoelescoe
aanwezig zijn. Binnen het kader der conferen
tie zullen de staatslieden ook door den
Tsjecho-Slowaakschen president, dr. Benesj,
worden ontvangen, die dan verblijf zal houden
op het kasteel Topoltschan, w
Verbinding tusschen de Noordelijke en Zuide
lijke troepen der Spaansche opstandelingen
tot stand gekomen.
Gebouwen van religieuze orden en congrega
ties moeten op bevel der regeering te Madrid
gesloten worden.
Toestand te Madrid is zeer ernstig. Regeering
zou een oproep tot de republikeinsche staten
in Europa gericht hebben.
Delbos geeft in den Franschen ministerraad
een exposé van de gebeurtenissen in Spanje.
Versterking deir Japansethe legermacht in
Mandsjoekwo noodzakelijk geacht.
Ernstige overstroomingen in Korea. Talrijke
dooden.
Een doode en verschillende zwaar gewonden
bij verkeersongevallen.
Voorloopig Verslag der Eerste Kamer over het
ontwerp-rütijdenbesluit.
Vraaggesprek met den directeur van het P.
T. T.-bedrijf over het Iuchtpostvervoer met
Indië.
Nida Senff Olympisch kampioene op de 100
meter rugslag dames; Rie Mastenbroek tweede.
Onze roeiers hebben geen succes in de her-
kansingswedstrijden.
Euwe wint van Winter in de vierde ronde van
het tournooi te Nottingham.
New-Yorksche beurs: na aanvankelijke koers
stijging afbrokkelende noteeringen als gevolg
van winstneming.
Volharden is een beslissend iets in
het leven en de oude levenswijsheid
sprak reeds ervan dat de volhouder
wint. Nooit wanhopen. Al ligt men ook
veel achter, zelfs in de laatste oogen-
blikken kan men het verloren terrein
herwinnen, kan men als eerste aanko
men. Indien men maar uithoudings
vermogen heeft en ook geestkracht
om niet aan opgeven te denken. Tot
het uiterste moet men zijn krachten
inspannen en ons leven is daarom een
voortdurende Olympische wedstrijd
waarbij men nooit den moed mag ver
liezen maar altijd rekening ermede
dient te houden dat de laatsten de
eersten kunnen worden. Volharden is
van zoo'n enorme beteekenis!
De uitslagen van de Donderdag in de vierde
ronde van het schaaktournooi te Nottingham
gespeelde partijen luidden:
Lasker-Aljechin remise.
Tylor-Flohr afgebroken.
Botwinnik wint van Tartakower.
Thomas verliest van Bogoljubow.
Rechevsky-Fine afgebroken.
Vidmar wint van Alexander.
Euwe wint van Winter.
Capablanca vrij.
De stand is nu: Botwinnik 3pnt.; Euwe 3
pnt.; Lasker, Vidmar en Bogoljubow 2 pnt.;
Fine iy pnt. en twee afgebroken partijen;
Tylor 1 y2 pnt. en een afgebroken partij; Flohr
en Aljechin 1 pnt. en twee afgebroken partijen;
Thomas 1 pnt. en een afgebroken partij; Win
ter en Tartakower 1 pnt.; Rechevsky y2 pnt. en
twee afgebroken partijen; Alexander en Capa
blanca V, pnt. en een afgebroken partij.
Stand van Vrijdag 1 uur v.m.: 757.5
yorige stand: 759.8