Ontzettende tooneelen bij de
inneming van Badajoz
Complot ontdekt
in de Sovjet-Unie
Het nieuws van heden
De non-interventie
Euwe remise met
Fine
AANVAL OP MADRID
VERTRAAGD
HET MODERNE MONSTER
IS HET COMMUNISME
BRITSCHE VLIEGTUIGEN
IN BESLAG GENOMEN
DE BAROMETER
F okker-toestel
verongelukt
opaansche bisschoppen waarschuwen te Nottingham emdigde m remiSe.
Portugeesche nota
aan Madrid
VEREENIGDE KATHOLIEKE
PERS
ZONDAG 16 AUGUSTUS 1936 - OCHTENDBLAD
BUREAUX VOOR REDACTIE £N ADMINISTRATIE: m H MN| BBS A A #11 I V% A A IM TWEE EN ZESTICSTE JAARGANG No 20101
Volksfronters te San Sebastian
dreigen 1200 gijzelaars dood
te zullen schieten, als de
rebellen de stad dur
ven aan te vallen
Het Weer iiiiiiiiiiiiijiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiihi^
flIlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIlM
Trotzki-Sinowjef-groepen zouden
een terroristische actie
voorbereiden
KROON-BEHANGSELS
Troepen van Mola
40 K.M. van Madrid
Bommenregen op Badajoz
Hoe een Engelsch schip
een Spaanschen kruiser
antwoordde
Fransch schip vergaan
Bijna alle opvarenden
verdronken
Botsing tussehen trein
en auto
Alle inzittenden verkoold
Spaansche vrouwen en meisjes bij het bereiden van het eten voor de moordende en
plunderende roode beenden
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ACHT BLADZIJDEN
Succesvolle opmarsch
naar Malaga
Banrrio gearresteerd?
Ook de Gestapo zou een
rol spelen
Katholieken mogen zich tot geen
enkelen prijs onder de roode
vlag scharen
De eenheid bewaren
Bij landing op Le Bourget
Overeenstemming tussehen Frank
rijk en Engeland inzake ver
bod van wapenuitvoer
uaar Spanje
Portugal in een lastig
parket
Zesde ronde van het inter
nationale tournooi
te Nottingham
r NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
voor Haarlem en Agentschappen per liW AH AA AA AM AAI A A mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent
week 25 cent; per kwartaal f325; per DAGBLAD UITGEGEVEN DOOR DEN.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866 per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
post, per kwartaal 13.58 Dij vooruitbetaling de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek.
Engelsche kanonneerboot slechts een halven
draai heeft gemaakt, de kanonnen op den
Spaanschen kruiser heeft gericht en geant
woord heeft: thank you".
Vandaag melden ook de regeeringstroepen,
aldus meldt Reuter uit Madrid, wederom suc
cessen. De guardia civil, guardia de asalto en
militietroepen in de omgeving van Santander
hebben de verbinding tot stand gebracht met
de geregelde troepen in Asturië en eten opstan
delingen bij Luarca een nederlaag toegebracht.
Van geloofwaardige zijde wordt te Gibraltar
medegedeeld, dat de 38 Engelschen, die in de
miinen van de Rio Tinto gevangen werden ge
houden, zijn vrijgelaten. Zij bevinden zich thans
ongedeerd te Huelva.
1 VERWACHTING: Zwakke Oostelijke 1
tot Zuidelijken wind, helder tot lielit be-
wol kt, droog warm weer.
E VERDERE VOORUITZICHTEN: Droog 1
warm weer.
MODERNSTE DESSINS
ALLEEN GR. HOUTSTR. 179 - TELEF. 14269
Ontzettende tooneelen bij de inneming van
Badajoz. De aanval op Madrid uitgesteld.
Overeenstemming tussehen Frankrijk en Enge
land inzake verbod op wapenuitvoer naar Spanje.
Terroristische actie der Trotzky-groepen In
Sovjet-Rusland. Anti-commnnisten gearresteerd.
Fransche regeering legt te Le Bourget beslag
op zes Britsche vliegtuigen, welke voor Spanje
bestemd waren.
Herderlijk schrijven der Spaansche bisschoppen.
Fokker-toestel bij Biarritz verongelukt; de in
zittenden verkoold.
BURGOS, 15 Aug. De nationalis
tische generaal Queipo de Llano
heeft in een radiorede verklaard het
te betreuren dat hij zich vergist had
toen hij de inneming van Madrid
tegen 15 Augustus aankondigde.
„Oorzaken van technischen aard
hebben de operaties vertraagd, doch
spoedig zal de inneming van Madrid
een feit zijn", zeide hij.
Vervolgens doelend op de geruchten dat de
regeering te Madrid zou denken aan interven
tie van een buitenlandsche mogendheid cm een
einde aan den oorlog te maken, zeide de gene
raal dat geenerlei interventie mogelijk is: „De
marxisten en communisten moeten zich over
geven."
Omtrent de bezetting van Badajoz wordt
nog het volgende gemeld:
In het begin van den Vrijdagmiddag zijn
de nationalistische troepen onder dekking van
artillerievuur de stad Badajoz binnengerukt.
In de straten ontstonden verbitterde .gevech
ten. Tal van hulzen zijn in de lucht gevlogen
of in brand gestoken. Den geheelen middag
werd de stad door enorme branden geteisterd.
Om zeven uur 's avonds waren de nationa
listen meester van de stad behalve in de oude
wijk der kasteelen, waar het verzet bij het
vallen van de duisternis nog niet gebroken
was. Pas later op den avond meldde de Por
tugeesche radioclub dat behalve de stad ook
de provincie Badajoz geheel in het bezit der
nationalisten is.
„Ik ben zoo juist teruggekeerd van een
vlucht over Badajoz, seint Reuter's cor
respondent te Lissabon, en ik heb daar
een tooneel van ontzetting aanschouwd,
zooals ik nooit meer hoop te zier... Toen
wij de grens naderden, zagen wij een drie-
motorig vliegtuig, dat bommen op de stad
liet regenen. In de straten ontstond een
verwoed gevecht van man tegen man, en
de terechtstelling van de gevangen geno
men verdedigers konden wij duidelijk zien,
terwijl op den achtergrond rook en vlam
men omhoog sloegen. De opstandelingen
zjjn thans in Badajoz volkomen heer en
meester en thans hoort men nog slechts
het vuren der executie-peletons De mi
litaire gouverneur is op Portugeesch ge
bied ontsnapt, waar hy wegens een ver
wonding aan de hand in een hospitaal
wordt verpleegd.
De minister van Marine heeft den kruiser
„Espana" en den torpedojager „Velasco", die
zich bij de opstandelingen hebben aangesloten,
tot piraten verklaard. Beide schepen liggen in
de haven van El Terrol.
Verder wordt vernomen, dat de opstan
delingen vanuit vliegtuigen manifesten op
San Sebastian hebben geworpen, waarin
jtjj eischen, dat de stad binnen 24 uur
wordt overgegeven, aangezien anders mee-
doogenloos zal worden opgetreden. De
Volksfronters hebben hierop nog 500 perso
nen uit de stad als gijzelaars gevangen ge
nomen, zoodat zij thans over 1200 gijzelaars
beschikken. Zij dreigen allen neer te schie
ten als de stad wordt aangevallen.
Onder alle toegangswegen en bruggen tot de
stad zijn sterke springstofladingen aangebracht
om den opstandelingen den opmarsch te be
letten.
Naar uit Santander wordt vernomen hebben
de opstandelingen de stad gebombardeerd.
Vliegtuigen wierpen bommen, terwijl een oor
logsschip van de opstandelingen de stad onder
vuur nam.
PARIJS, 14 Aug. De „Matin" maakt mel
ding van een incident, dat zich, naar het
schijnt, heeft voorgedaan tussehen den Spaan
schen kruiser „Almirante Cervera" (die zich in
handen dei opstandelingen bevindt) en een
Engelsche en Amerika ansche kanonneerboot.
De Spaansche 'kruiser, die evenals de beide
vreemde oorlogsbodems voor de kust van San
Sebastian kruist, zou tegenover deze schepen
hebben verklaard, het vuur te zullen openen,
indien zy onder het mom van bescherming van
eigen onderdanen, Spanjaarden uit San Se
bastian aan boord zouden nemen, die tot nu
toe trouw aan de regeering waren geweest.
Men weet niet, hoe het antwoord der En
gelsche en Amerikaansche schepen luidde, al
dus de „Matin", maar men verklaart, dat de
Ongeregelde Spaansche regeeringstroepen belegeren het Alcazar te Toledo, waar nog
een groote groep nationalistische officieren en soldaten hardnekkig standhoudt
Twee personen in scheepsruim te Druten
door benzoldampen bedwelmd; de schipper
overleden.
De viering van verschillende priesterjubilea.
Rie Mastenbroek verovert wederom een gouden
medaille door de finale 400 meter vrij- slag te
De Portugeesche regeering heeft Vrijdag
aan de regeering te Madrid een nota doen
overhandigen, waarin moreele en materieele
genoegdoening wordt geëischt voor de
grensschending, waaraan gewapende regee-
ringsaanhangers zich eergisteren nabij Campo
Maior hebben schuldig gemaakt. De nota zou
in zeer krachtige termen gesteld zijn.
Het hoofd der veiligheidspolitie van Oslo
heeft zich naar Kristiansand begeven, teneinde
aldaar Trotzki te ondervragen omtrent de door
de leiders der party van de nationale unie, een
partij met fascistische sympathieën, tegen hem
geuite beschuldiging, als zou Trotzki zich tij
dens zijn verblijf in Noorwegen aan onwettige
politieke actie hebben schuldig gemaakt. Trotz
ki sprak dit echter tegen. De mogelijkheid is
niet uitgesloten, dat hij later verzocht zal wor
den nauwkeuriger inlichtingen te verstrekken
aan den rechter van instructie.
ALGIERS, 14 Aug. (Reuter) Het Fransche
stoomschip „Oranaise", metende 2200 ton, is
ter hoogte van Mostaganem In den nacht van
Woensdag op Donderdag gezonken. Van de be
manning bestaande uit 23 koppen en vele pas
sagiers werden slechts 2 personen gered.
LOUISVILLE (prov. Quebec), 15 Aug. (Reu
ter.) Bij Trois Rivières is op een overweg een
trein in botsing gekomen met een vrachtauto.
Er werden zeventien menschen gedood en vyf-
tien gewond.
HENDAYE, 15 Aug. (Reüter-A.N.P.) He
denavond om half zeven is een Fokker-
vliegtuig, dat op het vliegveld van Biar
ritz wilde dalen, van een hoogte van 200
meter tegen den grond te pletter geslagen
enrin brand geraakt.
De inzittenden zijn allen verkoold. Het
juiste aantal is nog niet bekend, evenmin
de oorzaak van het ongeluk.
winnen.
r* 11*1 1 De partij EuweFine in de zesde ronde van het
in geval van oorlog, waarbij alles: godsdienst
en ideaal, onze bezittingen, ons leven, het he
den en de toekomst van een volk op het spel
staan.
De radiozender van Granada heeft een radio
bericht verzonden aan het militaire commando
te Sevilla en Cordova, volgens hetwelk de na
tionalisten Vrijdagmiddag het vanuit strate
gisch oogpunt zeer belangrijke spoorweg-knoop
punt Bobadilla ten noorden van Malaga bezet
hebben. Tevens meldt generaal Barela uit
Granada, dat zijn troepen hun stellingen bij
Antequerra met succes hebben verdedigd te
gen verschillende aanvallen der regeerings
troepen en vervolgens :run opmarsch naar Ma-
lava. hebben voortgezet.
e vroegere socialistische minister Prieto
heeft de door sommige buitenlandsche bladen
verspreide berichten, dat Oviedo zich aan de
opstandelingen zou hebben overgegeven, tegen
gesproken.
UitTanger verluidt, dat men het aantal der
naar Spanje vervoerde troepen op ongeveer
15.000 man schat.
De radiozender der opstandelingen melden,
dat de leider der Republikeinsche Unie, Mar
tinez Barrio, die als gedelegeerde der regee-
ring van Madrid in Valencia vertoefde, door
de communisten aldaar is gearresteerd. Verder
wordt gemeld, dat de stad door nationalistische
vliegers is gebombardeerd en dat aanzienlijke
schade is aangericht. Bij Cordova hebben de
rebellen een Franschman gearresteerd, op wien
compromitteerende papieren werden gevonden.
Saragossa meldt de volkomen nederlaag van
een regeeringscolonne, welke tegen de stad op
trok en door de „witten" tot den strijd werd
gedwongen. De colonne liet 200 dooden en een
groote hoeveelheid wapenen en munitie achter.
De troepen van generaal Mola zijn vanuit
Guadalajara 15 K.M. verder naar Madrid
opgerukt en bevinden zich thans ook in het
Oosten nog slechts 40 K.M. van de hoofd
stad verwijderd.
MOSKOU, 15 Aug. (Tass). Het Volkscom
missariaat van Bin-nenlandsche aangelegenhe
den der Sovjet Unie heeft in 1936 eenige ter
roristische Trotzki-Sinowjef-groepen ontdekt, die
op directe aanwijzingen van den in het buiten
land vertoevenden Trotzki en onder directe lei
ding van het z.g. vereenigde centrum van het
Trotzki-Sinowjef-blok een reeks terroristische
daden voorbereidden tegen de leiders der com
munistische partij der Sovjet Unie en van den
Sovjet-staat.
In de provin-
ci^ en
ook in andere
steden samen- TROTZKI
zweringen ont
dekt, welke ten doel hadden verscheidene voor
aanstaande personen uit den weg te ruimen.
De „Prawda" schrijft, dat het complot door
Trotzki in het buitenland is op touw gezet, te
zamen met de Duitsche Gestapo.
Vermoedelijk zal 19 Augustus a.s. een proces
tegen de beklaagden beginnen, dat zes of zeven
dagen zal duren. De vertegenwoordigers van
de buitenlandsche pers mogen het proces bij
wonen. Uit Oslo wordt vernomen, dat Trotzki
met verontwaardiging de beschuldiging van de
hand heeft gewezen, dat hij een complot zou
hebben opgezet tegen de regeering te Moskou.
De Bisschoppen van Pamplona en Vi-
toria hebben aan hun geloovigen een ber-
deriyk schrijven gericht waarin zij de
gruwelen van den burgeroorlog betreuren,
en de strijdende partijen herinneren aan
de wetten der moraal en het gebod der
liefde. Verder verklaren de Bisschoppen,
dat de katholieken zich tot geen enkelen
prgs onder de roode vlag mogen srharen
om hun broeders te bestryden. Zooals men
weet, hebben de Nationalistische Basken
gemeene zaak gemaakt met het Volksfront,
hopende hierdoor zelfbestuur te krijgen
evenals Catalonië.
Wij laten hieronder enkele passages volgen
uit. dit belangrijke schrijven:
Wij kunnen en moeten openlijk en met bin
dend gezag onze meening te kennen geven
over de ernstige gebeurtenissen, die zich te
midden van den algemeenen strijd in onze pro
vincies hebben voorgedaan.
Gij allen, kinderen van Biscaye en Navar-
ra-, weet wat wy bedoelen; ons hart doet pijn.
omdat de kinderen van ons land ep het slag
veld met verbittering strijden en elkander
vermoorden. Het zijn kinderen van netzelfde
bioed, van hetzelfde ras, zij belijden hetzelfde
godsdienstige ideaal, zij gelooven in dezelfde
liefde tot God, tot Christus en Zijn Kerk, zij
leven volgens de leer en de wetten van
Christus, zij allen ontvangen Zijn H Lichaam,
maar hun afdwaling bestaat hierin, dat. zij
elkander om politieke redenen bestrijden.
Dit is iets van zeer ernstigen aard. Mo ar wii
zyn hevig ontsteld, en het verontrust ons
hart, dat onze zonen, die zoo van liefde zijn
vervuld jegens de H. Kerk, wier leer zij vol
gen, gemeene zaak hebben gemaakt met de
verbitterde en gezworen vijanden var. de H.
Kerk.
Beminde kinderen, met het gezag, waarmee
wij bekleed zijn en als een bevel, dat ontleend
ls aan de duidelijke en onontkoombare leer
van de H. Kerk, zeggen wy u: non licet! Het
is niet geoorloofd!
Het is onder geenerlei omstandigheden en
zeker niet tijdens een zeer wreeden oorlog ge
oorloofd, om de Katholieke krachten tegen
over een gemeenschappelijken vyand in gevaar
te brengen of te versplinteren. De leer om
voor alles, boven alles en gezameniyk de een
heid te bewaren tegenover de vyanden van het
Christendom, een leer, die de tegenwoordige
Paus zoo dikwijls heeft verkondigd, geldt niet
alleen voor de vredelievende overwinningen van
den geest, in het streven van het Apostolaat,
en In den kalmen verkiezingsstrijd voor de wet
gevende lichamen, maar moet ook onvoorwaar
delijk en zonder uitzondering toegepast worden
PARIJS, 15 Aug. (Reuter). Het bericht in
het „Journal" volgens hetwelk gisteren zes
Britsche vliegtuigen, die zich naar Spanje be
geven, bij hun landing op Le Bourget in be
slag zouden zijn genomen, is volgens Reuter
juist. Zes vliegtuigen van verschillend type
twee Airspeeds en vier Dragons kwamen te
Le Bourget aan; de piloten wilden snel naar Bor
deaux vertrekken, doch de douane-ambtenaren
verboden dit, daar de machines niet de ge
wone vereischte papieren bezaten.
De „British Airways" ontkent, dat de piloten,
die kort geleden met de Fokker-vliegtuigen in
Frankrijk werden vastgehouden, een nieuwe po
ging zouden willen wagen naar Spanje te gaan.
De toestellen zijn door een Foolsche firma ge
kocht en deze zal ze voor handelsdoeleinden
gebruiken.
Evenmin is het toegestaan, laten wij het nog
duidelijker zeggen, het is absoluut ongeoor
loofd, om zich af te scheiden van zijn broe
ders en zich dan te vereenigen met den vijand,
om zijn broeders te bestrijden, en zoo het
ideaal var den Christus te vermengen met dat
van Belial (tussehen wie geen accoord moge
lijk is) en dit ideaal zou dan bestaan m net
dooden van zijn broeder, want het vernietigen
van den vijand is het doel van eiken oorlog,
ook al zou men er naar streven om zich onbe
smet te bewaren.
Wat wij ongeoorloofd verklaren, grenst aan
her, monsterachtige; de vijand, het moderne
monster, is het marxisme of communisme, het
monster met de zeven koppen, het complex
van alle dwalingen, dat met zijn godsdiensti
ge, politieke, sociale en economische denkbeel
den lijnrecht tegenover het Christendom staat.
Het is niet geoorloofd iets kwaads te doen
om iets goeds te bereiken, en men kan de po
litiek niet boven den godsdienst verheffen.
Men moet God boven alles beminnen, nog meer
dan het vaderland.
Het is hoogst gevaarlijk een verbond te slui
ten met een verbitterden vijand, die machtig
en onweerstaanbaar is, en die de heersehappy
over geheel Spanje tracht te verkrijgen; want
voor hen, die niet in God gelooven, bestaat er
geen getrouwheid aan verdragen, daar God de
eenige grondslag is van alle verplichting.
Omdat het communisme alles wil, en gij op
het einde van den strijd in de minderheid zult
zyn tegenover een onverzoenlijken vijand
gezien zijn denkbeelden en sociale bedoelingen
zult gil in den treurigen toestand verkeeren
van de minderheden, die in andere landen on
der een autocratisch regiem verzuchten."
LONDEN, 15 Aug. (Reuter). Officieel
wordt medegedeeld, dat een volledig ac
coord is bereikt tussehen de regeeringen
van Frankrijk en Groot-Brittannië over
den tekst der Fransche voorstellen inzake
een uitvoerverbod op wapenen en munitie
naar Spanje.
Het accoord zal van kracht worden zoodra
instemming ontvangen is van de Italiaansche,
Duitsche en Portugeesche regeeringen. De hou
ding der Sovjet-Russische regeering zou gun
stig zijn. Het slotantwoord van Duitschland er,
Italië is nog niet ontvangen en de Britsche re
geering heeft heden opnieuw de stappen van
Frankrijk te Rome krachtig gesteund.
In een nota van den Portugeeschen minister
van Buitenlandsche Zaken wordt verklaard, dat
Portugal In principe accoord gaht met het plan
inzake non-interventie in Spanje.
Ten aanzien van levering van wapens wordt
in de nota gezegd, dat Portugal geen voorra
den bezit. Alles wat het doen kan, is den door
voer van wapens over Portugeesch grondgebied
verbieden. Portugal vestigt de aandacht der
regeeringen op de gevaren, die de burgeroorlog
in Spanje voor Portugal meebrengt. Bijgevolg
zal de regeering vrij zyn om naar gelang de
omstandigheden te doen wat zij noodig acht
om de binnenlandsche rust te bewaren, het le
ven en de bezittingen harer onderdanen te
beschermen en de integriteit en de onafhanke
lijkheid van het land te verdedigen.
De Fransche regeering heeft ook van de re
geeringen van Bulgarije, Ierland en Grieken
land bericht ontvangen, dat zij in principe ac
coord gaan met de niet-inmenging in Spanje.
Te veel voor ons zelf
Wij leven te veel met ons zelf, in
ons zelf, voor ons zelf. We doen veel
goed misschien doch kunnen ons te
dikwijls niet verplaatsen in den ge
moedstoestand van een ander. Zoo
vaak komen we te laat tot het besef,
wat een ander geleden heeft, in welke
benarde omstandigheden een ander,
vlak naast ons wellicht, heeft ver
keerd. We hebben 't te druk met onze
eigen moeilijkheden of worden opge
nomen in den sleur van onze eifen
geicoonheden waardoor ive niet ont
waren wat er met anderen geschiedt.
We moeten meer buiten ons zelf tre
den, buiten ons eigen gedacht enkrin
getje en we dienen meer oog te heb
ben voor. de meening of den nood van
den evenmensch. Laten we dan ook
niet alles met onze eigen maat en
onze eigen voorliefde meten maar
verplaatsen we ons in het leven van
anderen. Dan zullen we nuttiger kun
nen zijn en beter kunnen helpen.
De uitslagen van de Zaterdag in de zesde
ronde van het internationale schaaktournooi te
Nottingham gespeelde partijen luiden:
Thomas-Aljechin afgebroken.
Botwinnik remise met Flohr.
Lasker remise met Capablanca.
Rechevsky remise met Tartakower.
Vidmar wint van Bogoljubow.
Euwe remise met Fine.
Winter remise met Alexander.
Tylor vrij.
De afgebroken partij uit de derde ronde tus
sehen Alexander en Rc-chevsky werd door laatst
genoemden speler gewonnen. De afgebroken
partijen uit de vierde ronde tussehen Tylor en
Flohr en tussehen Rechevsky en Fine werden
opnieuw afgebroken.
De stand is nu: Euwe 4% pnt. uit 5 partyen;
Botwinnik 4>/2 pnt. uit 6 partijen; Vidmar 3 Y,
pnt.; Aljechin en Fine 2% pnt. en twee afge
broken partijen; Flohr 21/2 pnt. en een afge
broken partij; Tartakower en Lasker 2% pnt.:
Rechevsky 2 pnt. en twee afgebroken partyen;
Bogoljubow en Capablanca 2 pnt. en een af
gebroken partij; Tylor 1% pnt. en een afge
broken party; Winter l'/2 pnt.; Thomas 1 pnt.
en twee afgebroken partijen; Alexander 1 pnt.
Stand van Zondag 1 uur v.m. 759
Vorige stand: 758
