Geen bemiddeling in Spanje
Landgenooten in gevaar
NOC EEN VRUCHTELOOS
INITIATIEF
Kerkelijk leven
De N.S.B. en de waarheid
DINSDAG 18 AUGUSTUS 1936
BUITENLANDSCH OVERZICHT
Typische uitspraak van
Prof. Unamuno
GASBESCHERMINGS-
MIDDELEN
Mettertijd mogen slechts goedge
keurde voorwerpen verkocht
worden
Heeft onze regeering de belangen
der Nederlanders in Madrid
verwaarloosd?
Niemand hunner wist het nummer van den
Opera Italiana
Het 39e winterseizoen vastgesteld
De Leipziger Messe
Een speciale Zeppelin-tocht
Het graf van J. P. Coen
Het voornemen bestaat een
waardig monument aan
te brengen
Indische landsmiddelen
gestegen
BENOEMINGEN
In het Aartsbisdom
OPENING DER MOERDIJK-
BRUG
Prijsvraag voor een herinnerings
speldje
R. K. Kantoorbedienden congres-
seeren
Nu het weer zomer is
Verstoring van het mooie weer niet
te verwachten
MM
De Rotterdamsche zwemsters zijn Maan dagavond na hun terugkeer uit Berlijn op enthousiaste wijze gehuldigd. Een kijkje
in 't feestgebouw Palace. V. I. n. r. mevr. Mastenbroek, Rie Mastenbroek, mevr. Braunmevr. van Wuyckhuizen; Willy
den Ouden en Annie Timmermans
Langzaam, maar naar het schijnt zeker,
vechten de „witten" in Spanje zich door
het meedoogenloos heete en kale land
naar een moeizame en geweldige offers eischen-
de overwinning. Natuurlijk bestaat nog altijd de
kans op verrassingen, hetzij door een wisseling
van de krijgskans, hetzij door ingrijpen van een
der belanghebbende buitenlandsche mogendhe
den. Deze laatste mogelijkheid, welke uiteraard
de meest ernstige Europeesche complicaties met
zich kan meebrengen, heeft Frankrijk trachten
uit te schakelen door het initiatief te nemen
voor een non-interventie-overeenkomst. Dit
initiatief, genomen in den tijd, toen de positie
van de bevriende Volksfrontregeering te Ma
drid hachelijker werd tengevolge van buiten -
landschen steun aan de rebellen, is zoowel in het
nationaal-socialistische Duitschland, als in -het
fascistische Italië ais in het aan Spanje gren
zende, autoritair geregeerde Portugal op reser
ves gestuit, en het is zeer de vraag, of deze re
serves zullen worden overwonnen. Komt er
geen non-interventie-overeenkomst tot stand,
dan behoudt Frankrijk zich zijn vrijheid van
handelen ten aanzien van Spanje voor, en zal
het zijn uitgesproken sympathie voor de roo-
de broeders in Madrid en zijn afgrondelijken af
keer van alles, wat maar naar fascisme zweemt,
natuurlijk den vrijen loop laten en hulpacties
in allerlei vorm ten gunste van de Madrileen-
sche regeering voortzetten of hervatten. Léon
Blum, die geen Kerenski meent te zijn, staat
onder zwaren druk van de communisten, die
buiten de Volksfront-regeering in Frankrijk zijn
gebleven, om zonder verantwoordelijkheid hun
onverantwoordelijk politieke spel te kunnen
spelen. Indien er geen non-interventie-verdrag
tot stand komt en de autoritair of dictatoriaal
geregeerde landen voortgaan de nationalisten in
Spanje te steunen of te laten steunen, zullen
Léon Blum en Delbos moeten zwichten voor de
steeds luider om interventie ten gunste van
de Spaansche regeering schreeuwende aanhan
gers van Moskou. En dan zal het hek van den
dam zijn met alle mogelijke gevolgen van dien.
De Fransche regeering, die over haar roodehart
het witte hemd van een vredesengel heeft aan
getrokken, zou zich wel niet zoo druk voor de
nog altijd „officieele en wettige" Spaansche re
geering hebben gemaakt, indien deze rechtsch
was geweest. Toen indertijd de roode revolutie
losbarstte om de stembusoverwinning der recht-
sche partijen in Spanje met moord en doodslag,
met vernieling en plundering te corrigeeren,
trok Frankrijk geen partij voor de toenmalige
radicale, door rechts gesteunde regeering. De
omstandigheden zijn voor Frankrijk thans in
grijpend gewijzigd. Een anti-marxistisch, auto
ritair geregeerd Spanje versterkt de positie van
het machtige Italië en brengt de verbinding
tusschen Frankrijk en zijn overzeesche bezittin
gen in gevaar. De Fransche Volksfrontregee
ring heeft niet alleen ideëel, maar ook politiek
belang bij de troebele Spaansche zaak, precies
als Engeland, Portugal, Duitschland en Italië.
Léon Blum alleen heeft zich in een quasi-en-
gelachtig travesti gestoken, dat echter te door
zichtig is dan dat men het daaronder schuil
gaande zeer concrete eigenbelang niet zou
zien.
De kans van slagen van het Fransche
non-interventie-initiatief is zeer ge
ring, maar nog geringer is die kans
voor de poging, welke Uruguay heeft aange
wend om de Vereenigde Staten voor een be
middelingsactie in den Spaanschen strijd te
spannen. De Vereenigde Staten hebben in hun
nieuwe neutraliteitswet hun angst om zich
aan ijskoud water te branden nauwkeurig
zwart-op-wit neergeschreven. Hoe groot die
angst is, bewees Amerika's houding in het
Italiaansch-Abessinisch conflict. Zij zullen
zeker niet hun vingers, zelfs niet om te
bemiddelen, in den kokenden Spaanscihen
bloedgeyser wagen.
Roosevelt houdt mooie preekjesi over ver
draagzaamheid en vredelievendheid tot het
twistzieke en overspannen nerveuze Europa en
verheft zich op het aandoenlijke voorbeeld van
samenwerking en eensgezindheid, dat Amerika
de rest van de wereld geeft, maar hij weigert
ook maar iets van zijn voorzeker machtigen in
vloed aan te wenden om Europa in zijn moei
lijkheden te helpen. In Washington is het be
roep van het goedwillende en nog altijd sterk
Spaansch voelende Uruguay dan ook uiterst
koeltjes ontvangen. Trouwens, nu de burger
oorlog in Spanje van een bitse en wreedaardige
verbetenheid geworden is, welke geen grenzen
meer kent, moet de tijd voor een vruchtbare
bemiddelingsactie geheel verstreken worden
geacht. Toen de rebellie begon en de radio
zender van Madrid verkondigde, dat zij in
enkele dagen zou worden neergeslagen, was
er geen sprake van bemiddeling. Nu de natio
nalisten steeds meer terrein winnen heeten
Madrid en Barcelona niet afkeerig van een
compromis. De witten wijzen echter elk be
middelingsdenkbeeld verre van zich, hetgeen
te begrijpen is nu zij aan de winnende hand
schijnen te zijn. De burgeroorlog heeft te lang
geduurd en is aan beide zijden met te groote
wreedheid en meedoogenloosheid gevoerd, dan
dat hij anders kan eindigen dan met de to
tale vernietiging van een van beide partijen.
Het is een stierengevecht, waarbij óf de to
reador óf de stier moet gedood worden. Even
min als een toreador zich met den stier ver
zoent, nadat zij elkaar hebben gewond, om
gearmd de met bloed bevlekte arena te verla
ten, evenzoo kan er een compromis tusschen
de witten en de rooden tot stand worden ge
bracht. Daarvoor is het thans te laat en is
er te veel gruwelijks gebeurd. De Spaansche
mentaliteit is een zeer wonderlijke en om de
zen burgeroorlog te begrijpen, moet men die
mentaliteit kennen. Een typisch staaltje van
die mentaliteit heeft Spanje's vermaarde
schrijver en philosoof prof. Miguel Unamuno
geleverd, die te Salamanca den Amerikaan-
schen journalist H. R. Knickebocker heeft te
woord gestaan. Volgens het „Hbl." verklaarde
prof. Unamuno, die zeker niet van fascistische
en ook niet van anti-republikeinsche sympa
thieën kan verdacht worden, dat Madrid gees
telijk ziek is en dat de ziekte, waaraan het
lijdt, anarchisme heet. „Vergeet niet", zeide
hij, „dat Spanje het eenige land in de wereld
is met een georganiseerde anarchistische partij
met duizenden leden." Deze anarchisten wil
len geen enkele soort staat. Zij zijn stapel
krankzinnig en hebben nu in Madrid de over
hand. De Spanjaarden zijn voor het meeren-
deel desperado's. Daarom hoopt prof. Unamuno
op een overwinning der „witten" en heeft hij
hen ook geldelijk gesteund, ofschoon hij zelf
noch rechts, noch links staat. „Als alles voorbij
is", zoo besloot hij, „ben ik er zeker van dat
ik mij als altijd tegen de overwinnaars zal
keeren." Voila de vermaarde professor, die
met deze laatste woorden een typisch Spaansch
hyper-individualisme, dat altijd ontevreden en
in aanleg revolutionnair is, belijdt.
De inspecteur voor de bescherming van de
bevolking tegen luchtaanvallen heeft een cir
culaire gezonden aan de burgemeesters betref
fende de beschermingsmiddelen tegen strijd
gassen.
Het is den inspecteur gebleken, dat gasbe-
schermmgsmiddelen worden te koop aangebo
den, waarvan de hoedanigheid niet vaststaat.
Het ligt in het voornemen der regeering den
verkoop van beschermende middelen tegen
strijdgassen in zoodanige banen te leiden, dat
slechts goedgekeurde voorwerpen kunnen wor
den aangeboden.
Zoolang een desbetreffend besluit niet is af
gekondigd en in werking getreden, zal iedere
In de „Haagsehe Post" van deze week publi
ceert vice-admiraal b.d. mr. J. C. Jager het
relaas van personen, die in Spanje's hoofdstad
de moeilijke dagen, welke aldaar' op het uit
breken der revolutie volgden, hebben medebe
leefd, uit welk relaas zou moeten blijken, dat
er aan de behartiging van de belangen onzer
landgenooten in gevaar gedurende de eerste
vijf dagen na het uitbreken van den opstand
veel ontbroken heeft en dat de activiteit en het
initiatief van hen, die ex officio voor de be
scherming van hun landgenooten zorg hadden
te dragen, niet zoo geweest is, als men had
mogen verwachten.
Wij ontleenen aan het relaas in de „Haagsehe
Post":
De Nederlandsche kolonie 'te Madrid telde
in Juli j.l. 45 tot 50 personen. Zij was in de
laatste jaren wel aan ongeregeldheden gewend
geraakt en al werden de bomaanslagen in de
weken, voorafgaande aan den opstand, veel-
vuldiger, toch verwachtte men geerf—ernstige
rustverstoringen. Men vond het dus niet vreemd,
dat de Nederlandsche gezant en de secretaris,
zoomede de consul-generaal, allen Nederlan
ders, zich bij het begin van het warmste seizoen
naar San Sebastian en omgeving begaven, zoo
als het in de diplomatieke wereld van Madrid
sinds vele jaren de gewoonte is. In de hoofd
stad bleef de vice-consul, een Duitscher, ach
ter en aangezien na den moord op Sotelo geen
der drie hooge functionarissen bet raadzaam
had geoordeeld, naar Madrid terug te keeren,
was op 19 Juli, toen de opstand uitbrak, de vice-
consul de aangewezen man om in geval van
nood voor de Nederlandsche kolonie op te
treden. Zijn rang stelde hem echter niet in
staat, zich rechtstreeks tot het Ministerie van
Buitenlandsche Zaken te wenden. Zoo is het
diplomatieke gebruik!
De strijd werd al spoedig van dien aard, dat
de Nederlanders zich niet meer od straat kon
den begeven, maar er kwam geen enkel bericht
van het eigen consulaat, ofschoon de telefoon
ongestoord dóórwerkte.
kooper of tusschenhandelaar goed doen, alvo
rens tot zaken te komen, van den verkooper
overlegging te vragen van een door den minis
ter van Defensie afgegeven verklaring, waaruit
blijkt, dat de gasmaskers aan redelijk te stel
len eischen voldoen.
Naar wij vernemen heeft dé leiding der N.V.
Italiaansche Opera thans definitief besloten het.
winterseizoen 19361937 te doen plaats hebben
van 15 October tot 1 Januari as.
Naast eenige in Nederland alom bekende
krachten zal een aantal nieuwe solisten aan het
gezelschap zijn verbonden, waaronder de tencre
lirico Alessandro Granda. Ook de beide baritons
Antenore Reali en Francesco Valentino komen
terug.
vice-consul en zoo was deze noch op 19, noch
op 20 Juli te bereiken.
Op 21 Juli zijn zij toen begonnen, met elkaar
contact te zoeken en zij besloten op het con
sulaat-generaal bijeen te komen. De toestand
te Madrid werd met den dag erger; goede vrien
den der Nederlanders werden van hun bed ge
licht en op staanden voet gefusilleerd en voor
onze landgenooten werd de toestand nog be
denkelijker, toen men tot arrestatie van twee
hunner overging. Dezen werden in het Hotel
Nacional vastgehouden, nadat dit door de aan
hangers der regeering, na het vermoorden van
den eigenaar, in beslag was genomen. In die
eerste bijeenkomst besloot men een telegram
aan de Nederlandsche regeering te zenden,
waarin verzocht werd, ten spoedigste een di
plomatiek ambtenaar te zenden, die voor onze
landgenooten zou kunnen optreden. De tele
grafische verbinding met het buitenland bleef
open en men verwachtte spoedig antwoord.
De groote moordpartij te Madrid ging voort,
alles werd weggenomen, eigendommen der Ne
derlanders deelden dat lot. Op 22 Juli kwamen
de Nederlanders opnieuw bijeen en men besloot
nogmaals te telegrafeeren en te wijzen op het
steeds verergeren van den toestand.
Toen op den middag van den 23sten Juli
nog altijd geen bericht uit Den Haag was ont
vangen, besloot men zelf handelend op te treden
en de leiding op te dragen aan een der land
genooten.
Aan diens bemiddeling is het toen te danken
geweest, dat de beide in arrest zijnde Neder
landers hun vrijheid herkregen en dat de Fran
sche consul erin toestemde, dat de Nederlanders
zouden worden opgenomen in de gebouwen, door
het Fransche consulaat voor de Franschen be
stemd, zoodra de Nederlandsche regeering daar
toe te Parijs de noodige stappen had gedaan.
Vrijdagmorgen 24 Juli, den zesaen dag van
den opstand, werd eindelijk te Madrid bekend,
dat de vice-consul, gelijk gezegd een Duitscher,
tot tijdelijk zaakgelastigde der Nederlandsche
regeering was benoemd. Een gebouw werd ge
huurd, waarin de Nederlanders konden worden
ondergebracht en alle maatregelen werden ge
nomen, om onze landgenooten die in hun wo
ningen bleven zoo goed mogelijk te beveiligen.
Tevens werd om een Nederlandsen vliegtuig
gevraagd, teneinde de vrouwen en kinderen van
landgenooten, te Madrid aanwezig, naar het
Ter gelegenheid van de Leipziger Najaars-
Messe wordt door de Duitsche Zeppelin-Reederij
op 30 Augustus een speciale tocht georgani
seerd. Het luchtschip vertrekt te 14.30 van
Friedrichshafen en de landing in Leipzig zal
zijn tegen 18.30. Vervolgens wordt te ongeveer
20 uur de reis voortgezet, tot het doen van een
nachtelijken kruistocht over de Noord- en Oost
zee. Terugkomst in Friedrichshafen op 31 Aug.
te ca. 16 uur.
Voor beide gedeelten van de reis is een be
perkt aantal plaatsen beschikbaar; de passage
biljetten worden uitgegeven door het Leipziger
Messamt.
BATAVIA, 17 Aug. (Aneta) De directeur van
onderwijs sprak, bij de beantwoording in den
Volksraad in eersten termijn, waardeerende
woorden namens de regeering voor den arbeid
en de verdiensten van den heer Bloys van
Treslong Prins bij het terugvinden van het
graf van Coen.
Spreker zeide dat de regeering het voornemen
koestert deze plaats te sieren met een waardig
monument.
BATAVIA, 18 Aug. (Aneta). De opbrengst
der landsmiddelen bedroeg over de maand Juni
van dit jaar ƒ32.900.000.— tegen ƒ32.200.000.—
over dezelfde maand van het vorig jaar.
De opbrengst der landsmiddelen over de eer
ste zes maanden van 1936 bedroeg 185.900.000.—
terwijl in dezelfde periode van het jaar 1935
179.500.000.werd ontvangen.
Dit gunstige verschil was een gevolg van een
meerdere ontvangst in het aandeel van de
Banka-tinwinning van ƒ4.200.000.terwijl
3.000.000.meer aan vennootschapsbelasting
werd ontvangen.
buitenland te vervoeren; in antwoord op dat
verzoek kwam uit Den Haag de opdracht, de
noodige formaliteiten te vervullen, om de komst
van het vliegtuig de F 36 mogelijk te
maken.
Xn de moeilijkste en gevaarlijkste dagen werd
de Nederlandsche kolonie te Madrid dus aan
haar lot overgelaten en dit was te pijnlijker,
omdat men zag, dat voor andere onderdanen
door hun regeeringen wel veel gedaan kon wor
den. Dit alles had voorkomen kunnen worden,
indien onze regeering, die toch wist, waar haar
vertegenwoordigers in Spanje zich bevonden,
onmiddellijk had ingegrepen. Bij het eerste
telegram, dat de Nederlandsche kolonie haar
had gezonden, verzocht zij o.a. om het zenden
van een diplomaat. De regeering gaf er de voor
keur aan, een vreemdeling (den vice-consul)
met de behartiging der belangen te belasten.
Hoewel de burgeroorlog nu reeds meer dan drie
weken duurt, is aan dat verzoek nog niet vol
daan.
De vliegtuigen, die het Spaansche goud naar
Parijs brachten, hadden een Nederlandschen
diplomaat naar Madrid kunnen vervoeren, al
thans indien de Nederlandsche regeering er de
voorkeur aan gaf, de diensten te aanvaarden
van anderen, boven het zenden van een diplo
maat met een Nederlandsch oorlogsschip.
Nog steeds bevindt zich de Nederlandsche
vertegenwoordiger niet op zijn post. Wat zou er
van de Nederlandsche kolonie, die toen zonder
eenige leiding was, terecht zijn gekomen, als de
strijd te Madrid in die eerste dagen van den
opstand een ander verloop had genomen? Een
verademing was het, toen eindelijk een tweetal
treinen naar Valencia vertrok om de vreem
delingen derwaarts te vervoeren. Maar ook nu
wachtte den landgenooten, die daarvan gebruik
maakten, een teleurstelling, toen zij n.l. bij
aankomst aldaar onder de talrijke consuls den
hunne niet konden ontdekken. Men heeft in
de twee dagen, dat de Nederlanders te Valencia
aankwamen, niets van hem gemerkt. Onze
landgenooten zwierven in de stad rond en moes
ten dulden, dat zij o.a. uit alle café's werden
geweerd, omdat men met vluchtelingen maar
liever niets te maken wilde hebben. Aan boord
van den Engelschen kruiser „Devonshire", die
voor Valencia lag, werden eindelijk de pl.m.
500 vluchtelingen ingescheept en aan boord van
dit oorlogsschip werd alles gedaan om de vluch
telingen uitstekend te verzorgen. Vandaar ver
trokken onze landgenooten door de loffelijke
zorgen van den Nederlandschen vice-consul Ten
Have en den kanselier van het consulaat naar
hun vaderland,
Z. H. Exc. de Aartsbisschop van Utrecht heeft
benoemd tot Secretaris van het Aartsbisdom
den Zeereerw. heer Th. W. van Luenen, tot
kapelaan te Utrecht (H. Willibrordus) den Wel-
eerw. Heer H. A. Schurink, tot kapelaan te
Arnhem (H. Hart van J.) den Weleerw. Heer
W. H. Ch. M. Gerritsen, tot kapelaan te Gees
teren den Weleerw. Heer S. Miedema (neom.);
tot kapelaan te Utrecht (H. Gertrudis), den
Weleerw. Heer F. J. B. Koopmans, tot kape
laan te Wijk bij Duurstede den Weleerw. Heer
J. H. Swart, tot kapelaan te Compascuum den
Weleerw. Heer R. A. de Hosson (neom.)
tot kapelaan te Amersfoort (O. L. Vr. He-
melv.) den Weleerw. Heer J. C. H. E. Neber-
ding, tot kapelaan te Huissen (O. L. Vr. He-
melv.) D. Th. Smit, tot kapelaan te Nieuw-
Dordrecht den Weleerw. Heer F. A. Gilsing
(neom.)
tot kapelaan te Hilversum (H. Clemens M.
Hofbauer) den Weleerw. Heer W. H. Knuif,
tot kapelaan te Harlingen den Weleerw. Heer
Th. W. Ribberink, tot kapelaan te Pannerden
den Weleerw. Heer J. G. Boeker (neom.);
tot kapelaan te Groessen den Weleerw. Heer
G. A. H. Oude Hendrikman, tot kapelaan te
Achteveld den Weleerw. Heer A. J. van der
Nap (neom.)
tot kapelaan te Amersfoort (H. Ansfridus)
den Weleerw. Heer W. J. M. Otterbeek, tot
kapelaan te Oldenzaal (H. Plechelmus) den
Weleerw. Heer B. A. Knippers, tot kapelaan te
Blaricum den Weleerw. Heer J. J. M. Schmand
(neom.), tot kapelaan te Hengelo (O.) (O. L.
Vr. van Alt. Bijst.) den Weleerw. Heer H. J.
Weitjens, tot kapelaan te Rijsenburg den Wel
eerw. Heer C. F. J. Sandkuil (neom.)
tot kapelaan te Huizum (Fr.) den Weleerw.
Heer A. J. W. Middelweerd, tot kapelaan te
Vasse en Mander den Weleerw. Heer M. Ron-
dema (neom.)
tot kapelaan te Soest (H. H. Petrus en Pau-
lus) den Weleerw. Heer J. M te Riele, tot ka
pelaan te Oud-Zevenaar den Weleerw. Heer A.
E. F. G. Wolfs, tot kapelaan te Keijenburg den
Weleerw. Heer A. J. J. M. Loman (neom.)
tot kapelaan te Doesburg den Weleerw. Heer
H. F. van Laak, tot kapelaan te Vaassen den
Weleerw. Heer P. P. G. Pierik (neom.);
tot kapelaan te Groenlo den Weleerw. Heer
B. A. Oostewechel, tot kapelaan te Gaanderen
den Weleerw. Heer R. H. F. Hegge (neom.);
tot Assistent te De Lutte den Weleerw. Heer
A. M. Veldhuizen (neom.)
tot kapelaan te Vianen den Weleerw. Heer B.
H. Meijer (neom.), tot kapelaan te Duiven den
Weleerw. Heer A. A. Th. Benschop (neom.),
tot kapelaan te Heeten den Weleerw. Heer G.
J. A. Willemsen (neom.), tot kapelaan te Beek
bij Didam den Weleerw. Heer J. P. Tondeur,
(neom.), tot kapelaan te Tubbergen den Wel
eerw. Heer G. B. Sanders (neom.), tot kape
laan te Enter den Weleerw. Heer H. B. Dood-
korte (neom.), tot kapelaan te Gendringen den
Weleerw. Heer A. G. de Mejj (neom.), tot ka
pelaan te Bome (H. Teresia v. h. Kind Jezus)
den Weleerw. Heer L. L. Lampe (neom.), tot
kapelaan te Bomerbroek den Weleerw. Heer W.
J. Ruijters (neom.) en tot kapelaan te Herveld
den Weleerw. Heer G. P. Versteeg; terwijl de
Weleerw. Heeren J. F. F. Backer, H. M. M.
Fortmann en J. Th. M. Elfrink hun studiën
zullen voortzetten aan de Universiteit te Nij
megen.
Naar wij vernemen, hebben de samenwerken
de commissies voor het organiseeren van fees
telijkheden te Breda en te Dordrecht, bij gele
genheid van de as. opening der Moerdijkbrug,
een prijsvraag uitgeschreven voor het ontwer
pen van een z. g. herinneringsspeldje hetwelk
bij die gelegenheid zal worden verkrijgbaar ge
steld.
De vervaardiger van het ontwerp, dat door
een daartoe aan te wijzen jury ter uitvoering
zal worden gekozen, wordt beloond met een
prijs van f 25.
De ontwerpen moeten worden ingezonden aan
het secretariaat der Bredasche commissie, Vee
markt 34a, voor 1 October as.
Zij moeten vergezeld zijn van een kern
spreuk of merk, dat ook moet voorkomen op
een gesloten briefomslag, waarin naam en
adres van den ontwerper zijn vermeld.
De ingezonden ontwerpen blijven het eigen
dom der commissies.
De R. K. Bond van Handels-, Kantoor- en
Winkelbedienden „St. Franciscus van Assisië"
zal een demonstratief congres organiseeren te
Nijmegen op Zondag 13 September. Sprekers
zijn Rector J. F. A. Bots, mr. dr. P. J. Witte-
,jnan en de bondssecretaris A, Boersma.
De N.S.B. ontplooit in de laatste dagen
een zeldzame propagandistische ac
tiviteit; hetgeen wat belooft tegen
de verkiezingen.
Na het schotschrift met voor de katho
lieke beleedigende afbeeldingen ligt thans
weer een brochure voor ons getiteld „Het
drama Colijn, ondergang van de antirevo-
lutionnaire partij" geschreven door E. J.
Roskam Hzn.
De schrijver richt zich in het bijzonder
tot de anti-revolutionnairen en de bewe
ging is zoo wijs, dit nieuwste product niet
huis aan huis te verspreiden, wat maar
goed is ook, want zelden hebben we zoo
veel onzin in enkele pagina's bijeen ge
zien. Men staat in die beweging voor niets
en beweert maar raak.
Als men dezen schrijver ernstig zou
moeten nemen dan weet alleen de N.S.B.
wat de oorzaak is van de ontwrichting in
ons economisch leven. Colijn, noch iemand
anders weet het; alleen de nationaal-
socialist, „die bij de natuur leeft," ziet met
klaren eenvoud dwars door alles heen, om
dat hij dóórdringt tot den bodem der din
gen. Wat dat leven bij de natuur betee-
kenen moet, is niet duidelijk, maar dat
hindert niet.
Het parlementaire stelsel, waarvan het
einde nabij is, volgens dezen nationaal-
socialist heeft héél wat op zijn geweten.
Om te beginnen onze enorme publieke
schuld en dan een uitgavenpeil, dat ons
bedrijfsleven ontwricht Men zou denken
dat het dan bij het nationaal-socialisme
anders moest zijn, maar Duitschland be
wijst het omgekeerde. Wij zouden niet
graag willen ruilen!
Het is werkelijk lachwekkend, als men
aan het slot leest:
Volksgenooten!
De wreedste afgod, die ooit over men-
schen heeft geregeerd, is de afgod der
democratie. Wie dien wil dienen, moet
hem brengen als offer zijn geld en zijn
goed, zijn vrijheid en zijn recht, zijn
karakter en zijn eer.
Voor dien afgod ligt ons arme volk in
het stof gebogen.
Een niets zeggende exclamatie; men kan
immers met méér recht het woord „de
mocratie" vervangen door „dictatuur" en
het laatste zinnetje wijzigen in dezen
geest, dat vóór dien afgod een arm
volk gedwongen wordt zich in het stof te
buigen.
Het toppunt is ephter als de schrijver
God tot getuige roept, dat de N.S.B. den
strijd nooit heeft gezocht; de N.S.B. had
blijkbaar gewild, dat de regeering het volk
zonder meer aan een beweging, die den
eenen flater na den anderen slaat, de lei
ding had overgegeven!
Hierop volgt dan dat de N.S.B. noch te
gen de Kerk, noch tegen de Overheid iets
anders gezocht heeft dan waarheid en ge
rechtigheid.
Men leze alleen maar „Volk en Vader
land" om te weten wat waarheid en ge
rechtigheid is; tegenover zóóveel verblin
ding helpt geen weerlegging. Ook al is de
leugen zóó groot, dat zij zich zélf weer
legt.... voor ieder verstandig mensch.
Reeds eenigen tijd geleden, nadat het weer
langen tijd koel en regenachtig was geweest,
deden zich voorteekenen voor van een op komst
zijnde weersverbetering. Dat was nog, terwijl
het weer hier, in het begin der maand koel en
zeer regenachtig was en toen het den schijn
had alsof de zomer verloren was. In het Zui
den van ons werelddeel echter begon de lucht
druk te stijgen. Enkele malen had ik erop ge
wezen, dat het weer hier te lande mooi en
warm zou kunnen worden, wanneer het gebied
van hoogen druk, hetwelk over Zuidwest- en
Zuid-Europa lag, zich zoover naar het Noorden
zou uitbreiden, dat wij daarbinnen zouden ko
men te liggen. Het gevolg daarvan zou n.l. zijn,
dat de toestrooming van koelen wind uit het
Westen zou ophouden en dat inplaats hiervan
een Zuidelijke, zeer zwakke, warme en
droge wind zou doorkomen, die ons het echte
zomerweer zou kunnen brengen.
De voorteekens van deze gunstige verande
ring hebben ons niet bedrogen en het gebied
van hoogen druk heeft zich inderdaad over ge
heel Midden-Europa uitgebreid, waarbij het
weer prachtig en warm is geworden.
Het weer is nu de laatste dagen vooral daar
om zoo mooi geweest, omdat thans over een
zeer groot gebied de atmosfeer in rust is, ter
wijl het in de hoogere luchtlagen tegelijk war
mer is geworden. De aanvoer van koude lucht
is reeds eenigen tijd opgehouden, en nu de over
Midden-Europa liggende luchtmassa droog is,
vormen zich weinig of geen wolken en kan de
temperatuur over dag onder den invloed van
den sterken zonneschijn flink stijgen.
Deze gunstige wending in de weersgesteldheid
is nog tijdig genoeg gekomen, dat veel van de
teleurstellingen, door de slechte maand Juli
veroorzaakt, kunnen worden goed gemaakt. In
dezen tijd van den zomer kan de algemeene
weerstoestand, die zich nu ontwikkeld heeft,
van vrij langen duur zijn. Wat dit betreft, be
staat dus de mogelijkheid, dat wij nog een zeer
goeden nazomer krijgen. De verdere uitbreiding
van het gebied van hoogen druk bij de Azoren
in de richting van Z.-W.-Europa, reeds eenigen
tijd aan den gang, is in dit opzicht een gunstige
omstandigheid, terwijl de geringe activiteit in
het Noord-Westen over den Oceaan eveneens
gunstig is. Dat daar nu in het Noord-Westen
nog depressies voorbijtrekken kan vooralsnog
niet zooveel kwaad voor de weersgesteldheid
bü ons.
Alleen wanneer de barometer aanhoudend en
meer dan enkele millimeters gaat dalen, heb
ben wij een kort durende verstoring van het
mooie weer vanuit het Westen te vreezen, maar
zelfs dan staat het nog niet vast, dat hiermede
het mooie weer voor dezen zomer is afgeloopen.
Voor zooverre dit is te voorzien, zal het echter
nu nog niet tot een dergelijke verstoring ko
men,
„(Nadruk verboden)
De nieuwe Spaansche minister van Oorlog luitenant-kolonel Sra-
bia (links) in gesprek met het Cortes-lid Alvarez de Vayo
