Japans misrekening in China
i
m
Nerveus
Een balans der ontzetting
De burgerstrijd in
Spanje
72
„Dienstboden-
nood"
DE VAL VAN KANTONS
DICTATOR
FEITEN DIE SPREKEN
WOENSDAG 19 AUGUSTUS 1936
De rekeningen in Kwangsi blijven
onbetaald en smokkelwinsten
kwamen in Koreaansche
revolutionnaire strijd-
kassen terecht
Kwangsi in de klem
Japanners overvallen
politie
Een ernstig geval in Indië aan het
licht gekomen
Als in Nero's tijd
Muiten de Marokkanen?
De martelaar-bisschop
Aanval op Irun
De sleutel in het Noorden
MIJNHARDT'S ZENUWTABLETTEN
De Fokker F VII B uit
K.LJML-vloot verdwenen»
Postvluchten
Laatste der 10 toestellen: Reiger
en Specht zijn verkocht; de
Zwaluw is gesloopt
In Palestina
Arabische vergadering verboden
Spionnage-affaire in
Zwitserland
Een opsomming van gewelddaden
van de zijde der communisten,
die absoluut zijn komen
vast te staan
Gruwelijke doodendans
Kloosterlingen en zusters werden in massa's
Loodsen te Rotterdam
platgebrand
Spuitgast loopt een hersen
schudding op
Brandstichting te
Beverwijk?
Drie personen gearresteerd
DE „AMSTERDAM" THANS
VERTROKKEN
Onder Italiaansche vlag naar
Z.-Amerika
VLIEGREÜNIE REISVEREENI-
GING VOOR KATHOLIEKEN
Op het vliegveld Schiphol
LADING UIT SPANJE VOOR
NEDERLAND
Kaaszendingen door Spaansche
regeering in beslag genomen
DUITSCHERS MOCHTEN NIET
TER BEDEVAART
Verhinderd de Nederlandsche
grens te overschrijden
AMSTERDAM—BUDAPEST
EEN SUCCES
de Chineesche douane zelfs beslag gelegd op
een geheelen smokkeltrein.
In verschillende opzichten hebben de Ja
panners zich met de smokkelarij toch nog in
de vingers gesneden. Zij werkten daarbij druk
samen met de Koreanen, die echter de groote
smokkelwinsten meerendeels gebruikt hebben,
om de kassen te stijven van hun revolutionnai
re tegen Japan gerichte organisaties. Daarbij
komt, dat vele Japansche bona fide firma's, die
niet met de gangsters samenwerken, ten gevol
ge van den sluikhandel niet meer kunnen con-
curreeren en failliet gaan. De Chineesche pa
triotten hebben bovendien weer een prachtige
gelegenheid, om Japansche goederen te boy
cotten onder het motto „Koopt geen smok
kelwaar!" Een devies, waartegen ook de Japan
sche consulaire instanties geen officieele be
zwaren kunnen maken.
(Van onzen correspondent te Nanking).
Het vertrek van Tsjen Tsji Tang uit
Kanton heeft onder de bevolking
ter plaatse een feest-stemming ver
wekt. De burgerij gevoelde tenslotte niets
voor een burgeroorlog. Trouwens niemand
twijfelde er aan, of een burgerkrijg zou voor
Kanton zeer slecht zijn afgeloopen. Het
prestige van Tsjang Kai Tsjek is den laat-
sten tijd ook in Zuid China zeer sterk ge
stegen. De troepen van de Centrale Regee
ring werden met gejuich ontvangen en de
vlucht van Tsjen Tsji Tang is met vuur
werk gevierd. De ex-dictator van de Zuide
lijke metropool nam de wijk op een Brit-
sche kanonneerboot; hij kon de bemanning
van zijn eigen schepen niet meer vertrou
wen. Behalve zijn eigen vermogen, dat ge
weldig groot is, heeft hij van de Kanton-
neesche banken nog eenige tienduizenden
in zilver meegenomen. Daarom is hij te
Hongkong op verzoek van de Centrale Chi
neesche regeering onder observatie van de
autoriteiten gesteld. Dit beteekent, dat hij
zonder goedvinden van Nanking niet uit
Hongkong kan vertrekken.
Aanvankelijk zag men in Tsjen Tsji Tang
slechts een politieken delinquent, doch later
kwam men tot de pijnlijke ontdekking, dat hij
ook malversaties heeft gepleegd. De generalis
simus wil hem niettemin nog een kans ge
ven. Stort hij het geld terug, dan zal hem een
of andere nominale titel verleend worden en
dan zal men hem met een missie naar het bui
tenland belasten, uiteraard met een opdracht,
waarin hij geen kwaad kan aanrichten. Een
dergelijke kuur heeft Tsjang Kai Tsjek al
meermalen met succes toegepast, om generaals
met aanleg voor intrigues onschadelijk te ma
ken, o. a. op Tsai Tin Kai. De generalissimus
kan rebelleerende generaals natuurlijk ook voor
het vuurpeleton brengen, doch het ligt meer
in zijn aard. om alles te vermijden, wat inter
ne tegenstellingen in China kan aanwakke
ren of verscherpen en vandaar zijn conciliante
houding voor overwonnen tegenstanders.
Tsjang Kai Tsjek heeft voor de administratie
van de provincie Kwantoeng nieuwe autoritei
ten benoemd. De meesten dezer zijn reeds met
hun hooger personeel in Kanton gearriveerd,
o. a. generaal Joe Han Moe, de nieuwe militai
re bevelhebber van de provincie Kwantoeng,
voorts de nieuwe commissaris van financiën en
een nieuwe directeur voor de belastingen. Alles
wijst er op, dat Kwantoeng zeer grondig ge
reorganiseerd zal worden, ook in sociaal op
zicht, waarbij in de eerste plaats gedacht moet
worden aan uitroeiing van de opiumellende.
Ia Japansche kringen hebben de binnen-
landsche politieke successen van Tsjang
Kai Tsjek uiteraard groote ergernis ge
wekt. Het spel der Japansche agenten, die een
burgeroorlog hebben trachten te forceeren, is
een formidabele mislukking geworden. Zij
hebben slechts bereikt, dat de positie van de
Centrale Regeering aanzienlijk versterkt is.
Intusschen zit Tokio met de onbetaalde reke
ningen van militaire leveranties aan de Kwang-
si-generaals, die nog wel niet formeel voor
Nanking gecapituleerd hebben, doch na een
kortelings ontvangen ultimatum toch om pen
en inkt zullen moeten roepen. Zij zitten in de
klem tusschen Nanking en Kanton en zouden
machteloos zijn tegen de vereenigde luchtstrijd
krachten van beide hoofdsteden. Daarbij zijn
hun eigen troepen onbetrouwbaar; de meerder
heid der manschappen wil niet tegen Nanking
vechten.
Het Japansche Kwantoeng-leger had
van een Chineeschen burgeroorlog gebruik
willen maken, om Noord China (Hopei en
Shantoeng) geheel te bezetten of om in
deze provincies de formeele onafhankelijk
heid van Nanking af te laten kondigen. Die
vlieger is echter niet opgegaan.
Het in China geleden politieke échec heeft de
Japansche ministers van oorlog, marine en
buitenlandsche zaken zeer verrast. Zij hebben
naar aanleiding daarvan kort geleden een
„emergency-conference" gehouden. Wat het
trio besloten heeft, is natuurlijk geheim ge
bleven, doch in Nanking bestaat groot wan
trouwen t. a. z. van hun plannen in Noord
China.
Op het oogenblik beginnen de Chineesche
autoriteiten in Noord China krachtiger op te
treden tegen de Japansche smokkelarij. In
Shantoeng en ook meer zuidelijk worden smok
kelwaren in beslag genomen. In Tientsin heeft
BATAVIA, 19 Aug. (Aneta). De „Java-bode"
vermeldt bijzonderheden omtrent de Sarmi-
affaire (waarbij eenige politiemannen door
Japanners zouden zijn overmand en aan wal
gezet, waarna de aangehouden Japansche
schoener, de „Taiho Maru" weer zee zou heb
ben gekozen). Deze zaak blijkt veel ernstiger
te zijn dan men aanvankelijk wel dacht.
Vijf politiemannen, gewapend met karabij
nen en elk zestig scherpe patronen, zoo meldt
het blad, zijn door de Japanners gevangen ge
nomen. De handen werden hun op den rug ge
bonden, waarna zij tot borsthoogte in ondiep
water werden neergezet, waar zij later door
Papoea's in prauwtjes werden opgepikt. De
Japanners namen de karabijnen en de pa
tronen mede.
(Vervolg)
De bijzondere correspondent van de Diaro de
Lisboa meldt uit Almendralejo, dat daar de
gruweldaden der Marxisten wel een toppunt
hebben bereikt. Tachtig personen zijn er ver
moord en daarvan is een groot gedeelte gekrui
sigd, met benzine overgoten en daarna levend
verbrand. Een grondbezitter werd te zamen met
zijn twee kinderen aldus afgemaakt. Eerst
werden de kinderen aangestoken en nadat de
vader het gruwelijk vermoorden van zijn kin
deren had aangezien, onderging hij hetzelfde
lot. In de plaatselijke gevangenis werden 38
burgers vermoord.
Onder een deql van de Marokkaansche troe
pen die door generaal Franco naar het moe'
clerland werden overgebracht, zou een opstan
dige stemming heerschen, naar aan de Tele
graaf wordt gemeld. De Marokkanen zouden
vooral ontevreden zijn over de verzorging. Te
La Linea zou de oproerige stemming reeds
zulke afmetingen aangenomen hebben, dat de
Marokkanen naar de kazernes teruggedreven
moesten worden, waar zij ontwapend werden
De Marokkaansche soldaten zouden bij hun
ontwapening geroepen hebben; „Als Wij geen
eten en geen soldij krijgen, zullen we ook niet
vechten."
Eerst heeft men getracht, aldus wordt te Gi
braltar verteld, de ontevredenheid der Marok
kanen te kalmeeren door hun bij de z.g. zui
veringsacties het recht van plunderen in de
verschillende kleine dorpen in de omgeving van
La Linea te geven.
Ook uit Spaansch Marokko worden te Gi
braltar berichten ontvangen over toenemende
ontevredenheid onder de Rifstammen. Deze
stammen, aldus zegt men, zouden niet voor een
partij in Spanje vechten, doch bereiden zich
voor op een strijd om onafhankelijkheid van
de Spaansche heerschappij.
De Vaandrig van het 18de Regiment Infan
terie, Don Luis Blasco del Cacho, die zich te
Loolea bevond, toen de begrafenis plaats had
van den Bisschop van Siguenza, die door de
communisten levend werd verbrand, deed hier
omtrent de volgende mededeelingen;
„Heel het dorp had onder indrukwekkende
stilte zich opgesteld rond de leeggebrande wo
ning van den bisschop, wiens verkoolde lijk
door vier officieren in een kist was gelegd. Toen
de officieren met hun somberen last naar bui
ten kwamen riep het volk: Viva Espagna! Met
langzamen tred schreed de lijkstoet, waarin
meer dan 1000 personen meegingen, naar het
kerkhof. Door alle aanwezigen werd luidop de
rozenkrans gebeden. Zoowel de burgerbevolking
als de militaire bezetting défileerde langs het
graf.
De bevelvoerende commandant van de Na
tionale Garde dankte in korte woorden de aan
wezigen. Deze ruwe krijgsman was zoo diep
onder den indruk dat hij zijn tranen niet kon
bedwingen. Met een van ontroering trillende
Te Beverwijk werd Dinsdag ter gelegenheid van de V.V.V.-week een groote optocht gehouden, voorstellende „de mode voor
heen en thans". Een aardig détail uit den stoet
stem sprak hij; „Ik dank U voor Uwe deel
name aan deze begrafenis, voor de laatste eer
die gij bewezen hebt aan de nagedachtenis van
een eerbiedwaardigen prelaat, een heilig bis
schop, een martelaar voor God en vaderland.
Geve God dat er spoedig een einde moge ko
men aan deze barbaarschheden, die een
schande zijn voor ons land en voor heel de
menschheid."
Terwijl de groote volksmenigte diep onder
den indruk de begraafplaats verliet, staarden
hun weemoedige blikken naar de dorpskerk,
waarvan de barbaren niets dan rookende puin-
hoopen hadden overgelaten.
HENDAYE, .19 Augustus (Havas). In den
vroegen ochtend hebben de Opstandelingen een
krachtigen aanval op Irun ingezet.
In den afgeloopen nacht hebben zij een om
trekkende beweging gemaakt, waarbij zij Beho-
bie links lieten liggen. De Opstandelingen zijn
overal het gebergte binnengedrongen en heb
ben zich op de toppen verschanst.
Een hevig geweervuur is losgebrand en voort
durend bulderen de kanonnen. Het is te voor
zien, dat de strijd hevig zal zijn, want de troe
pen van het Volksfront zijn goed verschanst
en vastbesloten, tot het einde te vechten. Men
verzekert, dat vrijwel overal mijnen zijn ge
legd, die men op elk oogenblik tot ontploffing
zal kunnen brengen. Een aantal vrouwen en
kinderen heeft zich in paniekstemming aan
de grens vereenigd, gereed om, zoodra de toe
stand nog ernstiger wordt, naar Frankrijk uit
te wijken.
LONDEN, 19 Aug. (A.N.P.) In een telegram
uit Barcelona aan de „News Chronicle" wordt
bevestigd, dat 18 Fransche vliegtuigen ter on
dersteuning van de regeeringsstrijdkrachten te
Barcelona zijn aangekomen. Het betreft hier
12 ultramoderne bommenwerpers, waarvoor de
koopprijs reeds door de Spaansche regeering is
betaald.
MADRID, 19 Aug. (Reuter). Elliberal Bilbao
publiceert een artikel van Prieto, waarin deze
de bezetting van Medellin verklaard tot een
overwinning van het hoogste gewicht voor het
gouvernement. De aftocht der rebellen uit
Medellin geeft aan de Asturische mijnwerkers
de gelegenheid zich geheel te wijden aan de
omsingeling van Oviedo. Oviedo is de sleutel
van den militairen toestand in het Noorden.
Wanneer deze stad zich zal hebben overgegeven,
dan zal de positie der rebellen hopeloos worden,
niets slechts in de provincie Oviedo, maar ook
in de provincie Leon en zullen de mijnwerkers
het hoog plateau van Castilië kunnen bezetten.
Prieto besluit zijn artikel met het signaleeren
van nieuwe wreedheden der witten te Badajoz,
waar republikeinsche gevangenen, opgesloten in
de stierenstallen, gedwongen werden in de arena
te gaan, terwijl toeschouwers op de trappen
der arena hen met mitrailleurs neerschoten".
en overspannen, onrustig
en slapeloos. Men gebruike
hiertegen de zenuwstillende en zenuwsterkende
Glazen Buisje 75 ct. Bij Apoth. en Drogisten.
De Perkoetoet is naar Indië vertrokken.
Ook in de luchtvaart is het een voortdu
rend komen en gaan. De Fokker F7B nam
oorspronkelijk een groote plaats in de lucht
vloot der K. L. M. in. Men beschikte inder
tijd over 10 van deze vliegtuigen; o.a. werd
de dienst op Indië er een tijdlang mee uitge
oefend. In 193], had de K. L. M. nog 4 F7B
vliegtuigen, en tot voor kort waren er nog
drie. Maar ook deze zijn thans verdwenen.
Twee ervan, de Reiger en de Specht zijn kort
geleden van de hand gedaan aan Crilly Airways,
een maatschappij, die ondertuschen is opgeno
men in British Airways, vanwaar zij, zooals
bekend, aan Spanje zijn doorverkocht. Het derde
vliegtuig, de Zwaluw, is na het ongeluk te Haam
stede gesloopt. De vleugel van de Zwaluw bevindt
zich in loods D op Schiphol,
Boven Nederland vliegt dus de F7B niet meer,
tenzijin dienst van buitenlandsche lucht
vaartmaatschappijen, waarvan er nog verschil
lende van de F7B gebruik makten.
JERUZALEM, 19 Aug. (Reuter). Met het
oog op de spanning die in het geheele land
heerscht, als gevolg van de gewelddaden, die de
laatste paar dagen in Palestina hebben plaats
gevonden, heeft de regeering de conferentie, die
Donderdag door het Arabië-stakingscomité zou
worden gehouden om den toestand te bespreken,
verboden.
BERN, 19 Aug. (Reuter). Het Zwitsersch
Telegraaf-agentschap meldt, dat kort geleden
door het Bondsdepartement van justitie en
politie een spionnage-affaire is ontdekt. De
spionnage geschiedde tegen Frankrijk en ten
bate van Duitschland. Zij was georganiseerd
door een Duitsch agent, die Zwitsers en bui
tenlanders als medeplichtigen in dienst had.
Tot dusver zijn twee buitenlanders en één
Zwitser gearresteerd.
Toen de socialistische leider Prieto de Natio
nalisten van talrijke wreedheden beschuldigde,
antwoordde „Radio Burgos" hierop met een op
somming van de gewelddaden, die de Commu
nisten de laatste weken hebben bedreven, en
die absoluut zijn komen vast te staan.
Hieronder laten wij de droevige balans van
Radio Burgos volgen.
De pastoor van Cebreros (Avila) werd in een
zak genaaid en zoo aan een balk opgehangen.
Daarna werd hij verschillende malen in een
kuip met kokend water ondergedompeld, totdat
hij aan déze gruwelijke-martelingen gestorven
was.
De bisschop van Siguenza werd in de straten
van de stad gearresteerd, door messteken ver
wond en levend verbrand.
De pastoor van Roblegordo werd door dolk
steken gedood. Zijn kapelaan werd gedwongen
bij dezen marteldood tegenwoordig të zijn, zoo-
dat hij waanzinnig werd van angst en ontzet
ting.
In Somosierra namen de Communisten een
Fascist gevangen, dien zij met benzine overgoten
en in brand staken.
In dezelfde streek namen de Communisten
een man, zijn vrouw en zijn klein dochtertje
gevangen, die alle drie werden vermoord, om
dat zij eenige dagen tevoren huisvesting hadden
verleend aan enkele leden der Nationale troe
pen.
In Alfaro (Navarra) hadden de Communisten
twee meisjes gevangen genomen, wier vader
naar het Nationalistisch front was vertrokken
om zijn vaderland aan de macht van Moscou's
greep te ontrukken. Zij onteerden en vermink
ten de meisjes.
In Badajoz sneden de communisten bij ver
schillende vooraanstaande rechtsche persoon
lijkheden de ooren af.
In verschillende dorpen van Andaluzië wer
den nog zeer jeugdige kinderen vermoord; hun
lijkjes werden aan openbare gebouwen opge
hangen. Vele kinderen van bekende fascisten
werden op gruwelijke wijze verminkt.
In Huelva werden alle kerken door brand ver
nield. Toen de bevrijdende troepen de stad wa
ren binnengetrokken, moest de H. Mis in de
open lucht worden opgedragen omdat er geen
enkel kerkgebouw gespaard was gebleven.
In La Rabida hebben communistische troe
pen het historische klooster in brand gestoken,
van waaruit Columbus naar Amerika was ver
trokken.
Honderden vrouwen, die voor het grootste ge
deelte tot de aristocratie behooren, werden uit
hun huizen verdreven en naar de roode comité's
gebracht, waar zij aan de gruwelijkste ont-
eeringen waren blootgesteld, en aan half waan
zinnige jongemannen waren overgeleverd.
Spaansche aristocraten werden naar een park
gebracht en in een rij opgesteld, om als doel
wit te dienen voor de Roode Militie.
Een Fransche journalist zag, hoe lijken aan
de boomen langs een boulevard werden opge
hangen.
Bijna alle kerken van Madrid werden geplun
derd, en daarna door brand vernield.
Wanneer de roode troepen maar een gods
dienstige afbeelding in huis vonden, dan was
dit reeds een voldoend voorwendsel om een heel
huisgezin uit te moorden.
Al deze gruwelen werden nog overtroffen in
Catalonië. Alle kloosters en kerken van de stad
Barcelona, de kathedraal en vijf kleinere ker
ken uitgezonderd, werden verwoest; dat deze
zes kerken gespaard bleven is uitsluitend te
wijden aan het feit, dat het in brand steken
van deze kerken gevaar opleverde voor de be
lendende perceelen, die tot hospitalen waren
ingericht.
tegelijk gedood na de wreedste martelingen. In
Tarrasa werd het huis van een reiziger drie
maal doorzocht, omdat men meende, dat daar
nog fascisten verborgen waren. Toen deze niet
werden gevonden, werd de geheele familie, uit
8 personen bestaande, toch gefusilleerd. Een
kloosterling, die directeur was van een school
in de parochie van de H. Familie, vluchtte in
een naburig huis. Toen de roode troepen dit
huis binnendrongen, en daar den kloosterling
aantroffen, werden alle personen, die daar aan
wezig waren, vermoord.
In het zusterklooster van de Rua de S. Joao
werden de gebalsemde lijken van 14 zusters ten
toon gesteld.
Het Fransche blad „Gringoire" maakt in een
van zijn laatste nummers nog melding van de
volgende gruwelen, die nog niet in bovenstaan
de lijst zijn opgenomen:
Een Zwitser vertelde aan het „Journal de
Genève", dat hij met eigen oogen gezien had,
hoe een priester te Barcelona in stukken werd
gesneden.
In het klooster van de Zusters Visitandinen
werden zeven zusters met electrische draden
vastgebonden en zoo geëlectrocuteerd.
In Barcelona werden 80 tot 90 kerken ge
plunderd en verwoest, waarbij de hosties als
„confetti" over de straten werden uitgestrooid.
Er werd een heiligschennende optocht gehou
den, waarin de communisten de priesterlijke ge
waden droegen, en groote brandstapels werden
opgericht van heiligenbeelden, schilderijen en
gewijde boeken.
Mr; Wyatt Hayward die jaren lang voor zaken
in Madrid vertoefde is gisteren teruggekeerd in
Engeland, waar hij bij aankomst aan onzen
correspondent de navolgende bijzonderheden
mededeelde over de Spaansche furie die dagen
lang over heel Madrid scheen losgebarsten.
Met eigen oogen heb ik aanschouwd, hoe een
meisje, haast nog een kind, een stervenden
priester het hoofd afsneed.
Mr. Hayward die nog onder den indruk was
van de barbaarschheden die hij had meege
maakt vervolgde zijn verhaal en zeide, dat de
wereld nog nooit dergelijke beestachtigheden
had aanschouwd.
Ieder uur werden gruwelen bedreven. Priesters
werden doodgeschoten op het altaar.
Tientallen personen die er van verdacht wer
den dat zij sympathiseerden met de nationa
listen werden als honden neergeschoten, waar
na hun lijken aan de kerken werden opgehan-
gen,
In den afgeloopen nacht heeft een vuur
gloed boven de omgeving van den Kralingschen
Plas de aandacht gevestigd op een brand,
welke daar omstreeks kwart over twee was
uitgebroken in eenige loodsen aan de Jaffa
Een tweetal dezer loodsen was in gebruik
bij het reclame- en verhuisbedrijf van de
firma Smit, dat daar o.m. eenige paarden
heeft gestald.
Het was daar, dat omstreeks half twee een
agent van politie vannacht de paarden hoor
de. Hij is toen op onderzoek uitgegaan, doch
kon nietsi ontdekken. Toen hij echter even
later op den Oudendijk liep, zag hij een vuur
gloed en toen hij terugkwam zag hij, dat
het geheele complex in lichterlaaie stond.
De brandweer, die onmiddellijk gewaar
schuwd werd, verscheen spoedig met veel ma
teriaal ter plaatse en tastte het vuur met
acht stralen op de waterleiding en op een
motorspuit aan.
Zij kon echter niet verhinderen, dat drie
loodsen totaal plat brandden.
Een vierde gebouw, dat in tegenstelling met
de andere, van steen was opgetrokken heeft
veel brand- en waterschade opgeloop-n.
Men slaagde er nog in om eenige paarden
van de firma Smit naar buiten te brengen,
doch één paard kwam jammerlijk in de vlam
men om.
Bij dezen brand is nog- een ongeluk
gebeurd. Toen een der spuitgasten etn straal
water op het vuur richtte, heeft hij blijkbaar
een der paarden geraakt, dat toen op de
vlucht sloeg en hem daarbij tegen den grond
wierp. Het slachtoffer, de 46-jarige H. Lip is
naar het ziekenhuis aan den Bergweg over
gebracht, waarbij geconstateerd werd dat hij
vermoedelijk een zwarj hersenschudding had
opgeloopen.
Te kwart voor vier kon gezegd worden dat
men den brand meester was.
Omtrent de oorzaak van den brand staat
nog niets vast terwijl ook nog nier gezegd
kon worden hoe groot de schade is.
Dinsdagavond half tien uur werd de Bever-
wijksche politie gewaarschuwd, dat er brand was
ontstaan in een woning aan de Koningstraat. De
politie, die zeer spoedig ter plaatse was, slaagde
er in het brandje, dat in een slaapkamer woedde,
met emmers water te blusschen. Daarna kwam
men tot de ontdekking, dat voor een linnenkast
stroo uit een matras was uitgestrooid. Op grond
hiervan werden drie van de bewoners, verdacht
van brandstichting, in arrest gesteld. Het on
derzoek duurt nog voort.
Het naar Italië verkochte s.s. „Amsterdam",
van de Kon. Ned. Stoomb. Mij., het grootste
vrachtschip van de Nederlandsche koopvaardij
vloot, zal heden onze haven verlaten, met be
stemming Z. Amerika. Het schip blijft voor-
loopig onder den naam „Amsterdam" in de
vaart.
De Nederlandsche Reisvereeniging voor Ka
tholieken sluit het eigenlijke reisseizoen van dit
jaar as. Zondag met een groote „Vliegreünie"
op het vliegveld Schiphol. Uit alle afdeelingen
der Vereeniging in den lande zullen de deel
nemers naar Amsterdam komen, om zich ge
zamenlijk naar Schiphol te begeven. Behalve
bezichtiging van vliegveld» hangars en vlieg
tuigen staat op het programma een vliegtocht
boven Amsterdam, zoo mogelijk in de groote
24- of 36-persoons machines der K. L. M., ter
wijl het katholieke deel van dit vliegfestijn, bij
een katholieke vereeniging als vanzelf in het
programma ingevoegd, zal zijn een geste van
medeleven met de M. I. V. A., de „Missie-ver-
keersmiddeler.-actie", waarvoor een Pater-Mis-
sionaris, de Witte Pater P. Zoetmulder, die per
vliegtuig, speciaal daarvoor gecharterd, Zon
dagmiddag 6 uur op Schiphol zal aankomen, in
den kring der N. R. V. K.-ers een rede zal hou
den. Een diner met gezellig samenzijn zal den
dag besluiten.
Er heerscht crisis, er heerscht werk
loosheid, er wordt armoede geleden,
geestelijke en lichamelijke armoede.
Wie zal zoo dwaas zijn, deze waarheden-
als-koeien niet te willen zien of te durven
betwijfelen?
En toch wanneer wij om ons heen
zien, worden wij welhaast ieder uur van
den dag getroffen door feiten en ver
schijnselen, die in flagrante tegenspraak
zijn of schijnen te zijn met wat ieder
van ons al sinds jaren als de meest reëele
werkelijkheid constateert.
Herhaaldelijk is er reeds op gewezen, dat
ondanks alle crisis, alle werkloosheid en
alle armoede nog steeds enorme kapitalen
worden uitgegeven voor vermaak en ont
spanning. naar verhouding van het in
komen allicht veel meer dan b.v. vóór den
oorlog.
Sterker dan dit feit blijft voor ons ech
ter spreken het zonderlinge, het ergerlijke
geval, dat ondanks alle gejeremieer over
de werkloosheid en de armoede tiendui
zenden gezonde Nederlandsche meisjes
even zoovele huishoudelijke betrekkingen
zond-er de minste gewetenswroeging aan
buitenlandsche werkkrachten overlaten.
Mr. Th. van Lier, referendaris aan het
Departement van Sociale Zaken, heeft er
dezer dagen in het „Tijdschrift van den
Nederlandschen Werkloosheidsraad" nog
eens aan herinnerd:
„Een opmerkelijk verschijnsel is", zoo
schrijft de heer Th. van Lier, „dat in
vele plattelandsstreken van ons land
duizenden meisjes haar jonge jaren
doorbrengen met nietsdoen. Men parasi
teert niet zelden op de ouders, zelfs als
vader werkloos is en steun ontvangt.
De meesten leeren niet eens de huis
houding, gesteld dat moeder wat van de
huishouding kent, zoodat de dochters
thuis wat kunnen leeren. Het gebrek aan
huishoudkennis bij vele huismoeders uit
den arbeiders- of kleinen middenstand is
eveneens een ongunstige factor.
Het is een beschaming voor de Ne
derlandsche vrouw, dat welhaast 30 a
50.000 vrouwen uit den vreemde onze
huishoudingen mee moeten helpen be
redderen, terwijl er in Nederland tien
duizenden meisjes zijn, die niet weten
wat ze met haar tijd moeten doen, of
die de werkloosheid van mannen helpen
vergrooten en op de arbeidsmarkt met
de mannen concurreeren."
Het klinkt ironisch bij het gejammer
over werkloosheid en slechte tijden, dat
pl.m. 40.000 buitenlandsche meisjes hier
de plaats moeten innemen van Neder
landsche meisjes in de huishouding en
hotel, en jaarlijks aan loon kost en in
woning meer dan 20 millioen gulden
ontvangen, waarvan eenige millioenen t
per jaar naar het buitenland gaan."
De klacht is allesbehalve nieuw, maar zij
is zóó ernstig, en de feiten spotten zóó
fel met het gejammer over de werkloos
heid, welke toch tastbare, treurige werke
lijkheid is, dat voortdurend op hetzelfde
aambeeld moet worden gehamerd.
Men kan afdingen op de vraag, of de
vrouwelijke arbeidskracht niet radicaler
uit fabriek en kantoor en winkel geweerd
diende te worden, men kan daartegen
moeilijkheden opperen, maar dat hier te
lande 40.000 vreemde meisjes 40.000 be
trekkingen vervullen, welke door Neder
landsche ingenomen (hadden) kunnen
worden, daarvoor bestaat geen enkel
excuus, en in ons nationaal belang moet er
dan ook een einde komen aan een toe
stand, welke voor een deel van ons Neder
landsche volk allesbehalve eervol is.
Naar wij vernemen zal in verband met de
voor Nederland bestemde lading het stoomschip
„Achilles" van de Kon. Ned. Stoomboot Mij. de
Spaansche havens Barcelona, Valencia, Alicante
en Malaga aanloopen, in welke havens, volgens
bij de reederij ontvangen bericht, de belading
van het schip zou kunnen plaats vinden.
Voorts vernemen wij, dat van de destijds
uit schepen van de K. N. S. M. in Taragona
geloste ladingen alle kaaszendingen door de
Spaansche regeering in beslag zijn genomen.
De processies van Anrath en Cörrenzig
(Duitschland), die Zaterdag haar jaarlijksch
bezoek wilden brengen aan de kapel O. L. Vrouw
in 't Zand te Roermond, werden, zoo bericht
de Msb., aan de grens door Duitsche grens
beambten teruggezonden. Ook verscheidene
Duitsche pelgrims, die zich afzonderlijk naar
het genadeoord wenschten te begeven, werden
aan de grens tot terugkeer gedwongen.
Met den dienst AmsterdamPraagWeenen
Budapest, dien de K .L. M. in samenwerking
met de Tsjechische maatschappij C. L. S. ex
ploiteert, heeft men dit jaar buitengewoon
veel succes.
Er zijn zooveel liefhebbers voor deze reisge
legenheid, dat geregeld passagiers via Berlijn
moeten vliegen, omdat de Douglas, die op deze
lijn dienst doet, volgeboekt is.
Indien de Douglas DC 3, die bij de K. L. M.
in exploitatie komt, voldoet, overweegt de
C. L. S., eveneens vliegtuigen van dit type aan
te koopen.
