VROEG HAAR OM EEN
NIEMAND
TWEEDE
DANS...
Gaat Japan wat bijdraaien?
Busdiensten over
afsluitdijk
KWANGSI HALSSTARRIG
OLIJFOLIE... WELDADIG VOOR DE HUID!
-
DONDERDAG 20 AUGUSTUS 1936
BUITENLANDSCH OVERZICHT
Ruslands groeiende
macht
HONGAARSCHE NATIONALE
FEESTDAG
H. Mis ter herdenking in de
residentie opgedragen
NIEUWE FABRICATIE VAN
LUCIFERS
Octrooi zou reeds aangevraagd
zijn
EX-HOOFDAMBTENAAR OF
LANDLOOPER?
Men twijfelt aan de identiteit van
den man met den haardos
HET AFSCHEID VAN DEN
GOUVERNEUR-GENERAAL
TENTOONSTELLING OP
LUCHTVAARTGEBIED
Van zelf gebouwde vliegtuig
modellen
EEN „ZWARE" DIEFSTAL
Duizend kilogram lood verdwenen
Bruin en niet verbrand
Eisch der Friesch-Hollandsche
Reisvereeniging tegen den
Staat afgewezen
Gecompliceerde botsing
te Pen Haag
Vyf personen het slachtoffer van
slechte autoremmen
Nog een botsing
Afweermiddelen bij
arrestatie
Daarom hadden de Delftsche avon
turiers arsenicum, aether en
chloroform gestolen
Bakfietsbestuurder
doodgereden
Weer drie maanden tegen
automobilist geëischt
ESTAFETTELOOP DELFT-
DIXMUIDEN
Naar de IJzer-bedevaart
WIJZIGING STEUNVER-
LEENING
De bespreking te Zwolle
Liberalisme en commu
nisme
Postvluchten
Zie welk een groote
hoeveelheid verzach
tende olijfolie bij de
bereiding van ieder
stuk Palmolive zeep
wordt gebruikt!
HOE KRIJG IK
OOIT EEN MAN?
MEN KOMT MIJ NIET
EENS VOOR EEN y
v DANS VRAGEN\f
EN IK ver.
ZORG ME
TOCH WERKE-
LIJK GOED!
IK GEBRUIK
GOEDE POE
DER EN
ROUGE...
Sinds overoude tijden heeft men geen beter na
tuurlijk cosmetisch middel kunnen vinden dan
de verzachtende olijfolie, die verfraait en de
'teerste huid beschermt. Daarom waardeeren alle
vrouwen, die prijs stellen op een gave, frissche
teint, de Palmolive schoonheidsbehandeling.
Dank zij de kostelijke olijfolie, die in groote hoe
veelheid bij haar vervaardiging gebruikt wordt,
verzacht en verkwikt Palmolive zeep de huid,
en geeft U de charmante frischheid der jeugd.
Palmolive zeep kost zóó weinig dat de meeste
vrouwen ze ook voor het bad gebruiken. De ge-
heele huid ondervindt dan de opwekkende in
vloed dezer wereldberoemde schoonheicfszeep
DAT IS NU AL DE ZESDE
DANS VANAVOND!
JE HEBT ER TOCH GEEN
BEZWAAR TEGEN? IK
MOET JE NOG IETS
VEEL GEWICHTIGERS
VRAGEN WIL JE MIJN
VROUW WORDEN
f
DAT GEEFT NIETS...
WAT JOU ONT
BREEKT IS NA
TUURLIJKE FRISCH.
HEID VAN DE HUID!
WASCH JE DAAR
VOOR ALLÉÉN
MET PALMOLIVE!
Toen de Zuidelijke Chineesche regeering te
Kanton zich solidair verklaarde met de
militairen in Kwangsi, die de Nanking-
regeering bittere verwijten meenden te moeten
maken wegens haar te slap geachte houding
tegenover den Japanschen indringer in Noord-
China en bereid schenen zelf de Japanners in
Noord-China met wapengeweld te lijf te gaan,
is het vermoeden uitgesproken, dat Japan zelf
de hand in deze oogenschijnlijk felle anti-
Japansche actie zou hebben gehad. Japan vreest
immers niets zoozeer als een eigenmachtig sterk
en eensgezind China de verwezenlijking van
maarschalk Tsjang Kai Sjek's nationaal ideaal
want zulk een China zou met succes weer
stand kunnen bieden aan den wil van Japan om
geheel het Chineesche rijk te maken tot een
groot en van Tokio afhankelijk Mandsjoekwo.
Japan heeft steeds getracht de verdeeldheid
van China ten bate van zijn economische en
politieke hegemonie zooveel mogelijk uit te
buiten en is daarbij nooit voor zelfs de meest
paradoxaal schijnende methoden teruggeschrikt.
De veronderstelling, dat Kwangsi en Kwan-
toeng op instigatie van Japansche agenten
slechts een anti-Japansch en grimmig Chi-
neesch nationalistisch mombakkes voordeden
enkel om het gezag van Nanking en zijn dic
tator aan te tasten en de kloof tusschen de
centrale en de zuidelijke regeering onoverbrug
baar te verbreeden, scheen bevestigd te wor
den, toen Kwangsi en Kwantoeng verklaarden
desnoods een burgeroorlog in China te zullen
ontketenen, indien Nanking zich zou verzetten
tegen het oprukken van hun troepen naar het
Noorden om de Japanners te bestrijden. Er
waren wel-is-waar ook tal van andere zoowel
economische als politieke motieven aan te voe
ren voor het dreigend verzet van Kanton te
gen Nanking, maar deze motieven konden zeer
wel gerijmd worden met dezen veronderstelden
opzet. Hoe dit alles ook zij, indien Japan in
Kwangsi en Kwantoeng achter de schermen
heeft gestookt met de bedoeling om de ver
deeldheid in China te bevorderen, dan heeft
het zich leelijk misrekend, gelijk onze corres
pondent te Nanking dezer dagen schreef. Maar
schalk Tsjang Kai Sjek liet niet met zich spot
ten en het financieel en militair zwakkere
Kanton heeft het rebelsche hoofd in Nankings
schoot gelegd.
De positie en het gezag van de Nanking-re-
geering zijn aanzienlijk versterkt -en de eenheid
van China is een grooten stap dichter bij haar
verwezenlijking gekomen. Dat de generaals van
Kwangsi de ultimatums van Tsjang Kai Sjek
tot nu toe in den wind hebben geslagen, een
autonome militaire regeering in hun provin
cie willen vestigen en hun troepen zelfs
Kwantoeng laten binnen rukken, is voor Nan
king nog niet erg verontrustend. Kwangsi al
leen kan tegen het overmachtige Nanking wei
nig uitrichten. Waarschijnlijk blijft Kwangsi
voor het oogenblik nog halsstarrig, in de hoop
een zoo hoog mogelijken prijs voor zijn even-
tueele overgave te bedingen, want burgeroorlo
gen kunnen in China even goed worden afge
kocht als „kidnapping" in Chicago.
Japans eerste reactie op Tsjang Kai Sjek's
succes was een verhoogde militaire ac
tiviteit in Noord-China, en ook deze re
actie past volkomen in het raam der hierboven
weergegeven veronderstelling. Japans actie in
Noord-China had immers het Zuiden gelegen
heid gegeven Nanking van lafheid en half
slachtigheid te betichten. Wilde Japan het
stervend nationalistisch vuur der Zuid-Chi-,
neezen weer oprakelen? Indien dit de bedoe
ling was is ook deze niet gelukt, en thans
doen zich verschijnselen voor, welke erop lij
ken te wijzen, dat Japan van zins lijkt wat bij
te draaien, niet ten opzichte van China, maar
wel ten opzichte van Sovjet-Rusland en Ame
rika. Er is een tijd geweest, dat Sovjet-Rusland
in Oost-Azië zich te zwak voelde om den Ja
panschen expansiedrang krachtig weerstand te
bieden. Dat was toen Moskou den Oost-Chi-
neeschen spoorweg voor een hand vol zilver
lingen prijsgaf en om een nonagressiepact met
Japan bedelde. Tokio, van zijn macht en van
Ruslands inwendige moeilijkheden bewust,
wees bij herhaling het denkbeeld van een non
agressie-pact af, en aan de grenzen van
Mandsjoekwo werd een serie incidenten ingezet,
Kt» regelmatig, dat zij geprovoceerd leken.
Rusland, dat zich in Europa met een bond
genootschap met Frankrijk en Tsjecho-Slo-
wakije beveiligde tegen het groeiende Duitsche
gevaar, werkte met koortsachtigen ijver aan
de verbetering van zijn strategische positie in
Oost-Siberië. Het legde er belangrijke verkeers
wegen aan voor troepentransport, voerde er
sijn leger-contingenten en munitic-yoorraden
1 op en versterkte er zijn militaire steunpunten.
Zgn. ter compensatie van de numerieke ver
mindering, welke de lichtingen uit de oorlogs
jaren ondergaan, heeft het thans den dienst
plichtigen leeftijd van 21 op 19 jaar gebracht
en vormt zoodoende een legersterkte, welke niet
te evenaren is en voldoende moet worden om
de Sovjet-Unie aan alle kanten te dekken. Bo
vendien heeft het met Buiten-Mongobë een
bondgenootschap gesloten, dat van groot be
lang moet worden geacht als tegenwicht voor
het Japansche Mandsjoekwo. Door dit alles is
de situatie zóózeer gewijzigd, dat de «ft Mos
kou teruggekeerde Japansche gezant Otha
openlijk Tokio geadviseerd heeft een non-agres-
sie-pact met Sovjet-Rusland te sluiten en
Tokio heeft daar thans wel ooren naar, mits
er langs de grenzen van Mandsjoekwo een ge
demilitariseerde zoné wordt ingesteld. Al voelt
Sovjet-Rusland zich nu sterker dan voorheen,
het zou met zulk een pact ten zeerste gebaat
zijn, en het is niet onmogelijk, dat het tot het
offer van een grensdemilitarisatie bereid zou
blijken. Japan, dat zich aan Mandsjoekwo en
Noord-China economisch lichtelijk overeten
heeft, kan het niet anders dan aangenaam
zijn, indien de Russische concurrent tijdelijk
,kalt" zou kunnen worden „gestellt". De di
plomaten in Tokio denken daar tenminste zoo
over, maar of de Japansche militairen het
daarmee eens zijn, is een tweede. In den boe
zem der Japansche regeering neemt de oude
controverse tusschen hen, die de tering naar
de nering willen zetten en de militaire „drauf-
gangers" weer scherpere vormen aan
China vraagt, nu Tsjang Kai Sjek's po
sitie verbeterd en versterkt is. Japans
volle aandacht, te meer daar Engeland,
sinds de ervaringen van Sir Leith Ross, die
in China meer toekomst en in Japan grootere
moeilijkheden constateerde dan hij verwacht
had, weer actiever aan de verdediging van zijn
belangen in China werkt. Otha's advies ter
neutraliseering van Sovjet-Rusland komt den
Japanschen diplomaten niet ongelegen. Diezelf
de diplomaten hebben intusschen ook een bal
letje opgegooid over een mogelijke Britsch-Ja
pansche samenwerking in China en uit dien-
zelfden hoek komt de gedachte met de Veree-
nigde Staten een redelijke en veilige verhou
ding te scheppen door de onafhankelijkheid
van de Philip pijnen contractueel te eerbiedi
gen. In gezaghebbende Philippijnsche kringen
blijft men er op staan, dat ook na het instel
len van de volledige onafhankelijkheid Amerika
zich met de verdediging en beveiliging van het
eilandenrijk zal blijven belasten. Zoekt Japan
zich zoowel tegen inmenging van Sovjet-Rus
land en de Vereenigde Staten te vrijwaren om
in China krachtiger en met minder risico van
leer te kunnen trekken? Wil het desnoods met
Engeland samenwerken om China te exploi-
teeren? Begint het te vreezen, dat het niet
machtig en innerlijk sterk genoeg is om „Mir
nichts Dir niclits" China te dwingen de knie
te buigen voor den zegen van de „Pax Japo-
nica"? Of is dit alles maar camouflage en zul
len straks de Japansche militairen met hun
gewelddadige tactiek de diplomatieke voorzich
tigheid logenstraffen en te niet doen? Allemaal
vragen, waarop slechts de toekomst het ant
woord kan geven.
strijkvlak noodig zooals bij de Zweedsche lucifers.
Het nieuwe fabricaat kan met eenvoudige ma
chines worden geproduceerd.
De ontwerper, die voor zijn proefnemingen
Rijkssteun heeft genoten, stelt zich voor, de fa
bricatie van dit artikel te Apeldoorn te doen
plaats hebben.
Ter gelegenheid van den St. Stefanusdag,
den nationalen Hongaarschen feestdag, heeft
hedenochtend half tien in de kerk van 'de H.H.
Antonius en Lodewijk aan de Princessegracht
te Den Haag pastoor Aug. Bulters, een stille
H. Mis opgedragen, waaronder orgelspel ten
gehoore werd gebracht.
Ter rechterzijde van het altaar hing de
Hongaarsche vlag. De H. Mis werd bijgewoond
door den Hongaarschen gezant, den heer A.
de Magyary en door eenige leden der legatie.
Na de H. Mis speelde het orgel het Hon
gaarsche volkslied.
Men schrijft ons:
Naar wij vernemen, is octrooi aangevraagd op
een nieuwe fabricatie van lucifers. Bij deze vin
ding is uitgegaan van de gedachte, dat de te
genwoordige lucifers gemakkelijk en practische
vuurverwekkers zijn, doch dat d'e verpakking te
kostbaar is en daardoor te veel op den kostprijs
drukt.
Volgens de nieuwe fabricatie zijn de lucifers
handig verpakt, kleiner nog dan in de thans ge
bruikelijke doosjes. Men heeft hierbij ook geen
Men zal zich het geval herinneren van den
te Zwolle gearresteerden K., die, na van over
tollig haar ontdaan te zijn, te Rotterdam her
kend werd als de in 1927 met 24 mille ge
meentegelden verdwenen hoofdambtenaar. La
ter is daaromtrent weer twijfel gerezen, aan
gezien de echtgenoote van den ex-hoofdambte
naar den man niet herkende, waarop ook weer
anderen begonnen te twijfelen. Slechts oud
wethouder Stulemeijer, onder wien K. jaren
lang gewerkt heeft, bleef overtuigd.
Thans echter heeft ook de vrouw K. her
kend. De man zelf beweert nog immer, dat
hij zich van alles, wat zich voor zes jaren met
hem heeft afgespeeld, niets meer kan herinne
ren. Het onderzoek wordt voortgezet.
BATAVIA, 20 Aug, (Aneta) In het paleis
aan het Koningsplein werden eergisteren en
gisteren zeer geanimeerde afscheidsrecepties
gehouden door den aftredenden Gouverneur-
Generaal en familie Eergisteravond waren hier
aanwezig de Gouverneur van Java, de resi
denten en de regenten, terwijl gisterenavond
aanwezig waren de leden van den Volksraad,
hoofden van departementen van algemeen
bestuur, de gemachtigden der regeering bij den
Volksraad en vertegenwoordigers van de Ba-
taviasche pers.
Op beide avonden onderhielden de Gouver
neur-Géneraal en mevrouw de Jonge zich na
de officieele receptie zeer minzaam met de vele
gasten en hun dames.
Ter gelegenheid van de opening van het
vliegveld Ypenburg (nabij Den Haag), heeft
de Algemeene Luchtvaart Vereeniging voor
Nederland, de luchtvaart-organisatie voor de rij
pere jeugd, op Zaterdag 29, Zondag 30 en Maan
dag 31 dezer een luchtvaart-tentoonstelling ge
organiseerd in de groote zaal van Leeuwendaal
te Rijswijk.
Jongelui, die een zelfgebouwd of grootendeels
zelfgebouwd vliegtuigmodel hebben, hetzij mo
tor- of zweeftoestel, kunnen dit inzenden.
De ingezonden modellen worden door een ju
ry beoordeeld, enkele prijzen zijn reeds beschik
baar gesteld.
De heer Van O. heeft bij de politie te Maas
tricht aangifte gedaan, dat ten nadeele van de
firma L. te Maastricht was ontvreemd ongeveer
1000 K.G. oud lood.
De recherche heeft als verdacht van dien dief
stal aangehouden W. de B., Ch. F. en H. .F.,
allen wonende te Maastricht.
Zij bekenden op verschillende tijdstippen lood
ten nadeele van genoemde firma te hebben ont
vreemd. Ten huize van den koopman K. werd
nog een partij lood in beslag genomen.
Tegen de drie genoemden is proces-verbaal op
gemaakt terzake van diefstal, terwijl K. zich
voor dén rechter zal hebben te verantwoorden
wegens heling.
Bij zonnebaden, zwemmen, sport, fiets-,
wandel- en watertochten wordt zonnebrand
voorkomen met AMILDA-zonnebruincrême.
Bronst en bruint tevens Uw huid prachtig.
Flacon 90 ct. Tube 60 ét. Doos 50 en 25 ct.
De president der Haagsche rechtbank heeft
in kort geding uitspraak gedaan in de proce
dure tusschen de Friesch-Hollandsche Reisver
eeniging' Samenwerking, gevestigd te Leeuwar
den en den ftaaf der Nederlanden, naar aan
leiding van het beletten door ambtenaren van
het Rijkstoezicht op de Spoorwegen van door
genoemde Vereeniging uitgeschreven en tus
schen Leeuwarden en Rotterdam via den Af
sluitdijk onderhouden autobusdiensten.
De Reisvereeniging had gevorderd, deze han
delingen dier ambtenaren onrechtmatig te ver
klaren, op grond dat deze tochten niet zouden
zijn autobusdiensten in den zin van de wet op
de openbare middelen van vervoer.
De president overwoog onder meer, dat de
autobussen der Vereeniging volgens het door
haar uitgegeven programma blijkbaar bestemd
zijn voor geregeld vervoer van haar leden tus
schen de in dat programma vermelde vaste
verzamelplaatsen; dat de vereeniging wel aan
voert, dat de leden een jaarlijksche contributie
betalen, er. dat uitsluitend leden worden ver
voerd, maar dat dit niet ter zake doet, nu de
vereeniging heeft erkend, dat tot dusver nog
nimmer iemand als lid is geweigerd, zoodat
practisch het vervoer voor ieder openstaat.
Op grond van deze overwegingen moetan de
door de Vereeniging georganiseerde tochten
naar Uit aanvankelijk oordeel van den presi
dent worden beschouwd als autobusdiensten,
waarvoor volgens de wet op de openbare mid
delen van vervoer vergunning is vereisclit,
zoodat, nu de Vereeniging niet in het bezit is
van zoodanige vergunning, de ambtenaren van
het Rijkstoezicht bevoegd waren het doorgaan
der tochten te beletten.
De eisch der Vereeniging werd derhalve af
gewezen.
Hedenochtend ongeveer half negen heeft op
den Rijswijkscheweg te Den Haag nabij de
Gouverneurlaan een vrachtauto, bestuurd door
den 21-jarigen R. B. een aanrijding veroor
zaakt, waardoor verschillende personen het
slachtoffer zijn geworden.
Eenige stratenmakers waren ter plaatse be
zig met reparatie aan den weg, waartoe een
waarschuwingsbord was geplaatst. Door onop
gehelderde oorzaak reed de chauffeur van den
vrachtauto tegen dit bord op, waardoor het
omviel en den 54-jarigen stratenmaker T. L.
R. trof. Deze bekwam een hoofdwond. Ook
diens kameraad C. J. van der H. kwam te val
len. Hij klaagde over pijn in de rechterzijde.
De auto reecj door en botste toen tegen den
16-jarigen wielrijder W. H., die kwam te val
len en daarbij vermoedelijk den linkerpols
brak, waarna een tandem, bestuurd door den
19-jarigen C. J. G. uit Vlissingen eenzelfde
lot trof. De berijders kwamen met den schrik
vrij, doch het achterwiel van het tandem
werd vernield.
De wielrijder H. en de stratenmaker R. wer
den door den G.D. naar den centralen post
overgebracht, vanwaar zij, na verbonden te
zijn, per taxi huiswaarts konden keeren.
Van den auto, die door de politie in beslag
werd genomen, bleken de remmen ondeugdelijk
te zijn. Tegen den bestuurder werd proces-ver-
baal opgemaakt.
Op de van Alkemadelaan te Den Haag, voor
den Wassenaarscheweg, had Woensdagavond
een aanrijding plaats tusschen een personen
auto, bestuurd door den 46-jarigen F. van D.,
wonende te Marrum (Fr.) en een bestelauto,
bestuurd door den 22-jarigen J. B. uit Den
Haag. Eerstgenoemde bestuurder wilde naar
BaastsA
links den Wassenaarscheweg oprijden, doch
wprd tijdens de wending aangereden door den
anderen auto, welke met groote snelheid van
de andere richting kwam aangereden. De rich
tingaanwijzer van eerstgenoemden auto was
uitgestoken.
De 50-jarige L. de L., inzittende van den be
stelauto, bekwam een gebroken knieschijf en
verwondingen aan het gelaat. Hij werd door
den G.G.D. naar het ziekenhuis aan den Zuid
wal vervoerd. Beide auto's werden zwaar be
schadigd en zijn voor onderzoek overgebracht
naar het hoofdbureau.
Omtrent de aanhouding te Antwerpen van
de twee Delftsche jongens, vernemen wij na
der, dat zij geruimen tijd onder valschen naam
in België hebben vertoefd.
In den nacht van 4 op 5 Augustus j.l. werd
G. op straat in Antwerpen door de politie aan
getroffen; hij bleek in het bezit te zijn van
inbrekerswerktuigen, een zwart masker en een
fleschje chloroform.
De jongeman werd in de gevangenis inge
sloten. Den volgenden dag kwam Van Z. naar
zijn vriend informeeren; ook hij werd ingeslo
ten. Spoedig viel Van Z. door de mand, waarna
de justitie de politie te Delft waarschuwde.
Uit Delft werd daarop een rechercheur naar
Antwerpen gezonden. Deze nam den jongens
een verhoor af. Woensdag zijn zij door den
rechter te Antwerpen verhoord.
Bij het verhoor is gebleken, dat G. op den
avond voor zijn vertrek uit Delft ingebroken
heeft in het gymnasium aldaar; hij heeft toen
arsenicum, aether en chloroform ontvreemd.
Dit gevaarlijk goedje moest dienen als af
weermiddel bij arrestatie; gelukkig is er geen
gebruik van gemaakt; de chloroform werd nog
op den jongen gevonden.
Voordat de jongens in België kwamen, hebben
zij vier dagen in 's Hertogenbosch en veertien
dagen in Breda vertoefd.
Uoorioopig zullen beiden in de gevangenis te
Antwerpen ingesloten blijven.
De te Den Helder gestationneerde motor reddingsboot „Dorus Rijkers" is voorzien
van een krachtiger motor en een nieuwe stuurhut, welke laatste de bemanning
beter beschermt tegen overslaande zeeën. Woensdagmiddag is met de gerestaureer
de boot een proeftocht gehouden, welke uitstekend geslaagd mag heeten
Op 21 Mei van het vorig jaar gebeurde op
den Rijksstraatweg onder Haarlemmerliede een
ernstig verkeersongeluk, waarbij de bestuurder
van een bakfiets het leven liet.
De Italiaansche koopman B., tijdelijk woon
achtig te Haarlem, reed met zijn auto in de
richting van zijn woonplaats.
Voor hem uit reed een zwaar beladen bak
fiets. Door nog onopgehelderde oorzaak reed
de automobilist de fiets pal van achter aan,
met het droevig gevolg, dat de bestuurder hier
van zoo zwaar werd gewond, dat hij korten tijd
later overleed.
Wegens veroorzaken van dood door schuld
veroordeelde de rechtbank te Haarlem den
automobilist tot drie maanden hechtenis.
Hij kwam in hooger beroep en thans diende
deze zaak voor de vacantiekamer van het
Amsterdamsche Gerechtshof.
Verd. was niet verschenen en zijn woon- of
verblijfplaats is onbekend, waarom het Hof ver
stek verleende.
De procureur-generaal, mr. A. baron van
Harinxma thoe Slooten, was van meening, dat
hier van grove schuld gesproken kan worden,
zoodat hij bevestiging van het vonnis der recht
bank te Haarlem requireerde.
Arrest 3 September.
Vrijdagavond om negen uur zullen van de
Markt te Delft de eerste loopers vertrekken
voor den estafetteloop DelftDixmuiden. Deze
loop is een onderdeel van de groote estafette,
die jaarlijks door den Vlaamsch Nationalen
Blauwvoetbond wordt ingericht ter gelegenheid
van de Ijzerbedevaart naar Dixmuiden.
Behalve van Delft uit worden estafetteloopen
gehouden van Turnhout, Lommei, Tongeren,
Steenvoorde en Oostende uit, tezamen over een
afstand van 830 K.M.
Naar wij vernemen, zal de bespreking, welke
minister Slingen-berg 28 dezer te Zwolle zal
houden met de wethouders der groote gemeen
ten betreffende de voorgenomen wijziging in de
steunverleening, worden bijgewoond door den
secretaris-generaal van het Departement voor
Sociale Zaken, mr. dr. Scholtens, en door den
referendaris van dat Departement, den heer
Van Hoeven.
De redacteur van het liberale week
blad „De Vrijheid", mr. Joh. J. Belin-
fante, meent een gelukkige vondst
gedaan te hebben; het heeft hem blijkbaar
steeds onprettig geprikkeld, „dat van den
kant der kerkelijke partijen, vooral ook in
de katholieke pers, aan het liberalisme ver
weten werd, dat het een vrucht is van de
Fransche revolutie, en dat het socialisme
en communisme kinderen van het liberalis
me zijn, consequenties, waartoe het libe
ralisme noodwendig moest leiden; als te
genhanger werd vervolgens betoogd, dat in
den godsdienst en in een daarop steunen
de politiek het krachtige wapen tegen het
communisme gelegen was."
Dat verwijt behoeft het liberalisme zich
thans, volgens den heer Belinfante, niet
meer te laten welgevallen; integendeel
zou nu juist het katholicisme bewezen heb
ben, dat het weinig weerstand tegen het
communisme biedt.
Geven wij den liberalen schrijver even de
ruimte
„Wanneer men beweert, dat het libera
lisme tot het communisme leidt en het
katholicisme daarvan weerhoudt, dan
moeten we er toch op wijzen, dat juist in
katholieke landen het communisme het
sterkste veld heeft gewonnen en nog steeds
bezig is veld te winnen. Rusland, om te
beginnen, was wel niet Roomsch-Katho-
liek, doch Grieksch-Katholiek, maar in
trinsiek is er tusschen beide godsdien
stige richtingen, wat eeredienst en leer
betreft, geen groot verschil. Men lette
verder op Mexico, Spanje, België en
Frankrijk!
In De Morgen van 8 Augustus werden
allerlei verklaringen van dit verschijnsel
gegeven, speciaal wat Spanje en België
aangaat; ook de Haagsche Briefschrijver
in De Tijd van 4 Augustus hield zich
daarmede bezig, wat Spanje betreft. Er
wordt dan gewezen op het tolereeren van
sociale misstanden en op het bestaan
van misstanden in de kerk, op onvol
doende onderwijs, op oppervlakkigheid in
het geloof; op onvoldoende sociaal besef.
Vooral dit laatste is merkwaardig: men
verwijt den liberalen, dat zij te individua
listisch, te egoïstisch, te weinig sociaai
zijn; omdat zij zich niet in hun politiek
door den godsdienst laten leiden; en
thans constateert men, dat in heele lan
den, waar een bepaalde godsdienst over-
heerscht, het sociale besef door de be
oefenaars van dien godsdienst onvol
doende wordt gecultiveerd!"
Dat ziet er op 't eerste oog nogal ge
vaarlijk uit, en tóch
Laten we beginnen met het Russische
voorbeeld uit te schakelen: Rusland is zóó-
uit-de-middeleeuwen in het bolsjewisme
overgestapt; liberalisme en socialisme zijn
daar radicaal overgeslagen, tenzij men het
tsarisme zou wenschen te beschouwen als
een tijdperk van het opperste, onbeperkte
liberalisme, waarop dan het communisme
de directe en rechtstreeksche reactie zou
zijn geweest. Maar in ieder geval mag de
Russische orthodoxie niet gelijk gesteld
worden met het katholicisme: de beleving
van de leer is onder de orthodoxen een ge
heel andere dan onder de Grieksch-Katho-
lieken, de met Rome vereenigden, die de
heer Belinfante abusievelijk blijkbaar ge
lijk stelt met de niet-geunieerden; met wie
hij zonder meer de „Griekseh-Katholieken"
noemt.
En wat nu de andere landen betreft,
waar schijnbaar op katholieken bodem het
communisme gedijen kon:
Juist doordat het katholicisme daar niet
in zijn diepte en breedte beleefd werd,
juist doordat vele katholieken zich daar
't zij met spijt erkend naar de libe
rale grondstellingen gedragen, hebben so
cialisme en communisme er gretig voedsel
kunnen vinden.
Natuurlijk zijn het niet alleen sociale fac
toren, welke een bevolking al dan niet en
min of meer vatbaar maken voor commu
nistische infectie, ook landaard en
volks-mentalitelt, ook toevallige omstan
digheden kunnen hiertoe bijdragen, maar
wil men de vatbaarheid voor deze infectie
o.i. terecht grootendeels toeschrijven
aan sociaal-economische invloeden, dan is
en blijft het liberalisme de bewerker van
het communisme.
Hebben liberaal-denkende en -hande
lende katholieken hieraan schuld, dan
toonden zij zich slechter dan hun leer,
evenals de individueele liberalen, die
zich in dit opzicht niets te verwijten heb
ben, beter dan hun leer blijken te zijn.
De Kwak (uitreis) is in Bandoeng aangeko
men.
De Djalak is op de thuisreis uit Bratislawa
vertrokken en de Edelvalk is op de thuisreis
in Rangoon aangekomen.
