STADSNIEUWS
i
Wereldkampioen tegen zijn
ouden rivaal
Laatste Nieuws
Zoekt gij betrouwbaar
Personeel
I Plaats dan een „Omroeper"
voor 80.000 gezinnen
Radio-centrale
geopend
POGING TOT DOODSLAG
TE UMUIDEN
m
EUWE STAAT MINDER
GUNSTIG
GENERAAL O'DUFFY EN
SPANJE
|llilllllllllllllllllllllllllllllll!llllllllllllllllllll!llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll!lllllllll|||||||||||||||||||||||||||)^
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiinini
VRIJDAG 21 AUGUSTUS 1936
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiifiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiinniiiiiiiiiiiiiiiiiiig
Als door een uionder bleven twee
menschenlevens gespaard
4H jaar gevangenisstraf
geëischt
Praatjes in het dorp
Wethouder Boes rekent in
de toekomst op 10.000
aansluitingen
Vriendelijke woorden
Rie Mastenbroek is Woensdagmiddag in de Cineac-N.R.C. te Rotterdam haar
eigen Olympische prestaties en die van haar mede-zwemsters op het witte doek
gaan bewonderen. De zwemkampioene verlaat, vergezeld van den heer J. H.
Kroon, directeur van de Cineac, het theater
Dank bracht spr. ook aan de aangeslotenen
der distributie, omdat zij genoegen hebben ge
nomen met een eenigszins provisorische inrich
ting. Thans is alles echter up to date en spr.
eindigde zijn rede met het uitspreken van de
beste wenschen.voor de onderneming.
De voorgeschiedenis
H.O.V.
Zomerconcert
SCHAKEN
Uitstekende verdediging van
Lasker in zijn partij tegen
Botwinnik
Geringe remisekansen
voor Reshevsky
EIEN ONVEILIGE GIDS
Voor Haarlems geschiedenis
Zoeklichtoefeningen
te IJmuiden
(Gedeeltelijk gecorrigeerd)
Hij roept op ten kruistocht
ONDER TRAM GERAAKT
Slachtoffer later overleden
ARBEIDER GEDOOD
HOCKEY
Nederland wint van
Japan
Met 85 bleven de onzen
de baas
WIELRENNEN
NA DE RONDE VAN
FRANKRIJK
Middelkamp en Gijsen te Wage-
ningen gehuldigd
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Op Zondagmiddag 7 Juni werd het stille ge
deelte van IJmuiden in rep en roer gebracht
door een schietpartij, die bijna twee menschen
levens vroeg. De 50-jarige De R. stond voor zijn
woning in de De la Reystraat met de dochter
van zijn overleden tweede vrouw te praten, toen
een tante van het meisje zich in het gesprek
mengde en het meisje afried om met haar stief
vader het huis binnen te gaan. De man wond
zich hierover vreeselijk op en snelde zijn woning
binnen om enkele oogenblikken later terug te
keeren met een revolver in de hand. In dolle
woede loste hij een schot op de vrouw De kogel
vloog haar rakelings langs de slapen, zoodat
zjj slechts een geringe ontvelling opliep. Gil
lend holde de vrouw tusschen de huizen door
naar haar woning aan de Pres. Krugerstraat.
Ook De. R. ging zijn huis wederom binnen,
waar hij een schot loste op zijn hond, waaraan
hij zeer gehecht was. De man voelde, dat hij
na zijn daad zijn vrijheid zou verliezen en wilde
het dier niet onverzorgd achterlaten.
Weer beneden gekomen snelde De R. naar
het huis van de tante. Een buurman, die hem
zag aankomen, trok echter bijtijds de keuken
deur dicht. De R. sommeerde den buurman de
deur te openen en richtte, toen deze aan zijn
verzoek niet wilde voldoen, ook op hem zijn
vuurwapen. Als door een wonder ketste de re
volver, zoodat het schot niet afging. Hierop
gooide de buurman de deur open en wist, ge
holpen door enkele anderen, die waren toege-
loopen, den wildeman te overmeesteren.
Donderdagmiddag diende de zaak voor de
Haarlemsche rechtbank. Er waren niet minder
dan tien getuigen gedagvaard, van wie drie als
deskundigen.
De tante, die op den bewusten Zondag bijna
het slachtoffer van verdachte was geworden,
vertelde een en ander over de voorgeschiedenis
welke de president van de rechtbank als de
aanleiding van het voorgevallene wilde zien.
De verhouding van de familie ten opzichte van
verdachte was vooral den laatsten tijd niet bij
zonder vriendschappelijk, om niet te zeggen
vijandig geweest. De echtgenoote van verdachte,
die zich korten tijd geleden tegelijk met haar
jongste kind van het leven heeft beroofd, was
verleden jaar ernstig door haar man mishan
deld. Daarbij kwam, dat verdachte zich dikwijls
te buiten ging aan het gebruik van sterken
drank.
Uit het verdere getuigenverhoor bleek wel,
dat het treurig einde van verdachte's tweede
vrouw volgens de loopende praatjes geheel aan
de schuld van haar man werd geweten.
De dochter van de overleden vrouw, die nog
wel eens bij haar stiefvader kwam, verklaarde,
dat het huwelijk tusschen haar moeder en ver
dachte toch niet bepaald ongelukkig was ge
weest, al vielen er dan ook wel eens woorden.
Verdachte had zich den dood van zijn echtge
noote zóó sterk aangetrokken, dat hij eerst
daarna zoo erg was gaan drinken.
Verdachte gaf toe, dat hij met zijn revolver
op de vrouw van zijn zwager had geschoten. Hij
had reeds langen tijd en veel geleden onder
het „roddelen", waardoor zijn familie geheel
zijn omgeving tegen hem had opgezet en waar
door zelfs zijn stiefkinderen van hem waren
vervreemd.
De president vroeg verdachte, of hij al lan
ger met het plan had rondgeloopen op zulk een
wijze aan dezen toestand een einde te maken.
De gedachte om zijn revolver te r.emen, was
plotseling ais in razernij in hem opgekomen,
antwoordde verdachte. Op de vraag, of hij dan
nooit eerder met de revolver geschoten had, ant
woordde verdachte, dat hij enkele weken te
voren wat met het vuurwapen in de duinen
geoefend had, zoo maar, uit tijdverdrijf. De
revolver had hij al bijna twee jaren in zijn
bezit.
Verdachte ontkende, dat hij bij de achter
deur van de woning van zijn zwager op den
buurman zou hebben willen schieten. Een ge
tuige had dit echter waargenomen en ook de
getuigen-deskundigen verklaarden, dat zij bij
onderzoek van het vuurwapen hebben vastge
steld, dat de revolver geketst moest hebben. Het
slaghoedje van de patroon, die zich in den
houder bevond, vertoonde duidelijke teekenen,
dat het geraakt was door de slagpen. Hierop
verklaarde verdachte, dat hij zich van het voor
gevallene niets meer kon herinneren.
De officier van justitie noemde in zijn requi
sitoir het gebeurde een ernstig drama, waar
van de gevolgen gelukkig achterwege gebleven
zijn. De dubbele poging tot doodslag, zoowel op
de vrouw als op den buurman, achtte hij be
wezen. Hij schilderde verdachte als een woes
teling, een karakter, dat uit zichzelve geen
enkele remmende kracht meer bezit. Zijn eerste
echtgenoote heeft hij reeds eenmaal zoo ernstig
mishandeld, dat dit feit een strafvervolging ten
gevolge had. Het verleden van verdachte in
aanmerking genomen, meende spr., dat de opi
nie, welke de IJmuidenaren zien over verdachte
hebben gevormd, niet ongegrond behoeft ge
noemd te worden.
Den ernst van het misdrijf in aanmerking
nemend, eischte de officier van justitie tegen
verdachte een gevangenisstraf van vier en
een half jaar.
De verdediger, mr. B. W. Stomps, maakte
bezwaren tegen den term „opzettelijk", welke
in de dagvaarding was gebruikt. Volgens zijn
meening zou deze uitdrukking op „poging tot
moord" wijzen, terwijl slechts „poging tot dood
slag" ten laste kon worden gelegd. Dat deze
poging ten opzichte van den buurman bewezen
was, meende spr. te moeten betwijfelen, daar
verdaohte zeker niet de bedoeling gehad kan
hebben dezen man van het leven te berooven.
Pleiter wees op de tamelijk gunstige getuige
nissen, welke de stiefdochter over de verhouding
tusschen haar moeder en verdachte had afge
legd. Dat verdachte zijn vrouw eens zou heb
ben mishandeld is niet komen vast te staan.
Verdachte zelf beweert, dat hij zijn vrouw by
ongeluk geslagen heeft, toen hij zijn zwager
wilde treffen. De beschuldigingen van de zijde
zijner familie hebben verdachte zeer gegriefd.
Een onbeheerscht oogenblik, des te onbeheersch-
ter, omdat verdachte door het overmatig ge
bruik van sterken drank zijn emoties niet meer
wist meester te blijven, hebben hem op het
fatale oogenblik naar de revolver doen grijpen.
Indien de rechtbank de juridische bezwaren,
tegen de dagvaarding ingebracht, niet ontvan
kelijk zou verklaren, pleitte verdediger met het
oog op de omstandigheden, die verdachte tot
zijn daad hebben geleid, de grootst mogelijke
clementie.
De president bepaalde de uitspraak in deze
zaak op Dinsdag 1 September.
Van het gebouw der N.V. Centraal Radio Be
heer aan de Nieuwe Gracht woei gistermiddag
de vaderlandsche driekleur. Een groote propa-
ganda-wagen voor de radio-distributie wekte
aller belangstelling en de aandacht werd eens
klaps afgeleid, toen om ruim drie uur een vlieg
tuig laag boven de stad verscheen, dat 50.000
strooibiljetten met kans op een mooien prijs
uitstrooide. Even later hing de prijzenlijst voor
de ramen van het gebouw en het zal niemand
verwonderen, dat de rest van den dag voor
Centraal Radio Beheer een drukte van belang
was.
Het vliegtuig had juist zijn eereronclje geëin
digd, toen de heer J. v. d. Berg, bestuurslid van
de vennootschap, zijn openingswoord sprak en
cte talrijke autoriteiten welkom heette. Wij za
gen o. a. de vier wethouders (de burgemeester is
met verlof), den gemeente-secretaris, verschil
lende hoofdambtenaren, den commissaris van
politie, den heer De Winter, hoofd van het
telefoondistrict Haarlem der P.T.T. etc. Verder
zoo goed als al het leidende personeel der zeven
centrales in de stad.
De heer van den Berg bracht dank aan het
gemeentebestuur en aan c'len raad voor het
besluit om de radio-distributie aan de Haar
lemsche bevolking te geven. Spr. uitte zijn er
kentelijkheid jegens de hoofdambtenaren, spe
ciaal jegens den chef der 7e afdeeling, den heer
Meeusen, en jegens het Staatsbedrijf der P.T.T.
Spr. wees er op, dat het bedrijf hoofdzakelijk is
opgezet door jonge enthousiaste menschen ën
roemde het doorzettingsvermogen van den di
recteur, den heer A. Fibbe. Bekwame technici
hebben van het geheele net het best bereikbare
gemaakt enbinnen zeer korten tijd. Waar
enkele jaren geleden nog drie jaar werk voor
berekend werd, dat is thans binnen een jaar
klaar gespeeld.
De heer De Winter bracht de gelukwenschen
over van de P.T.T. niet alleen voor de leiding,
maar voor de geheele Haarlemsche bevolking.
Door een goede samenwerking was het mogelijk
absoluut storingvrije ontvangst zeker voor de
binnenlandsche lijnen te krijgen, door een
rechtstreeksche verbinding met Hilversum. Spr.
sprak de hoop uit, dat de goede samenwerking
ook in de toekomst zou mogen blijven.
Dan was het woord aan wethouder A. G.
Boes, die de voorgeschiedenis van de radio
distributie in Haarlem schetste. In 1929 wilde
de raad aan twee Naaml. Vennootschappen con
cessie verleenen, maar op verzoek van den heer
Peper werd eerst een onderzoek ingesteld naar
de mogelijkheid van gemeentelijke exploitatie.
Ir. Hofman uit Den Bosch, een ervaren man
op radio-distributie-gebied, berekende, dat een
kapitaal van vier' ton benoodigd was en ont
raadde verder het risico te nemen. Intusschen
is er veel veranderd en thans mag gezegd wor
den, dat de distributie tot in den hoogsten
graad geperfectionneerd is. Omdat er door de
distributie nadeel aan handelaren berokkend
zou kunnen worden, werd de stad in zeven wij
ken verdeeld en voor iedere groep, werden be
langstellenden opgeroepen, waardoor een groot
aantal handelaren bij de distributie geïnteres
seerd werd. Er zijn niet teveel strubbelingen
geweest, maar spr. nerinnerde toch lachend aan
de oorspronkelijke weigerachtigheid van eenige
huisbazen, die geen kabel langs hun huis wilden
hebben en dies een paal voor de deur kregen
Alles is later echter weer in het reine gekomen.
Er was een goede samenwerking met de ge
meente en tusschen de vergunninghouders on
derling, de strenge gemeentelijke voorwaarden
werden nageleefd.
De hoofdpersonen zijn vandaag de aangesloten
en de aan te sluiten luisteraars, zonder wie de
exploitatie onbestaanbaar is. Voor de officieele
opening waren er reeds meer dan 2000, binnen
twee jaar moeten het er 6000 zijn en in de
toekomst lijkt mij een aantal van tienduizend,
aldus de wethouder, niet onmogelijk.
Moge deze distributie in talrijke gezinnen ont
wikkeling, ontspanning, ernst en vreugde geven,
besloot spr. zijn rede, waarna hij het bedrijf
officieel voor geopend verklaarde.
Dan klonk het Wilhelmus, dat staande door
alle aanwezigen werd aangehoord, en dat ook,
over de vijfde lijn, evenals de toespraken, door
de aangeslotenen beluisterd Kon worden.
Namens het personeel bood de omroepster,
mej. M. v. d. Linden, met de gelukwenschen
een fraai schilderstuk aan, voorstellende de
Groote Markt in den huidigen vorm.
De heer H. Eyksloot bood namens de chefs
van cle centrales twee etsen aan.
Nadat ververschingen gepresenteerd waren,
bezichtigden de autoriteiten de inrichting van
het hoofdstation.
Op het achtste zomerconcert traden twee so
listen op. We laten hier buiten beschouwing
of dit geschiedt als aantrekkingskracht of van
wege het groote aanbod van jonge solisten; het
gevolg blijft in elk geval: minder zuiver orkest
werk op het programma en bij velen meer aan
dacht voor de solisten dan voor de uit te voeren
werken.
Di;t laatste brengt het werk zelf dikwijls
mede. Zoo thans het vioolconcert van Gla-
zounow. Het geheele werk is nogal oppervlak
kig, niet diepgaand van gedachte en in de solo
partij veel uiterlijks.
Het eerste gedeelte doet het nog eenigszins,
het Andante is grootendeels het beste van het
geheele werk, maar met het passagewerk houdt
het op. De rest is nietszeggend, een en al druk
gedoe.
De solist kan er wel zijn technische gaven
De Donderdag te Nottingham gespeelde
negende ronde van het Intern. Schaak-
toumooi, was vooral daarom interessant,
aangezien de rivalen Euwe en Aljechin
voor het eerst na den grooten strijd om
het wereldkampioenschap tegenover elkaar
kwamen.
Reeds geruimen tijd voor den aanvang waren
er toeschouwers aanwezig, die zich in de buurt
van het bord plaatsten, waarop hun namen
stonden aangegeven, om toch maar niets van
den strijd te missen. Ondanks het feit, dat in
het algemeen de sympathie der Er.gelschen
naar onzen landgenoot uitgaalt, boezemde
Aljechin hun het grootste ontzag in.
Dr. Euwe verscheen vroegtijdig, blijkbaar
in de beste stemming en onbevreesd voor de
groote taak, die hem wachtte. Even later kwam
de ex-wereldkampioen met het bekende glim
lachje op de lippen. De tegenstanders wissel
den een hartelijken handdruk en de strijd
begon.
Reeds de eerste zetten gaven te verwachten,
dat hier niet op een vreedzame remise weré
aangestuurd. Integendeel, beiden waren be
zield met den vasten wil te zegevieren. AMechin,
die in zijn match tegen Euwe met de e4 ope
ning eenige successen had geboekt, ging we
derom met den koningspion naar voren En
ondanks geleden nederlagen antwoordde Euwe
met de Fransche verdediging. De ex-wereld
kampioen koos dit keer de Nimzjwitsch-
blokkade. Euwe behandelde deze variant pre
cies zooals in zijn partij tegen Keres te Zand-
voort. Aljechin bezorgde zijn tegenstander een
zwakken pion op e6. Euwe meende de beste
kansen te moeten zoeken in een aanval op den
koningsvleugel, die eerst Aljechin toestond
met zijn koningin den a-pion te veroveren om
daarna met zijn g-pion op te rukken. Er ont.
stond een ingewikkelde stelling, waarin aan
val en tegenaanval elkaar afwisselden. Euwe
heeft daarby vermoedelijk een paardzet van
Aljechin over het hoofd gezien, zoodat hij ten
slotte nog een tweeden pion kwijtraakte, voor
dat de partij werd afgebroken.
Klokslag acht uur werd hervat, onder we
derom zeer groote belangstelling. Aljechin
speelde enkele zetten vrij snel, zoodat hij dus
blijkbaar in de pauze een plan de campagne
had opgemaakt. Euwe speelde in zijn minder
gunstige stelling slechts langzaam. Het ver
loop was moeilijk te volgen door de groote
menigte toeschouwers, die om de „touwen"
stonden. Er kwam tenslotte een koninginne-
eindspel, waarin Aljechin een blijvender, vrij
pion op de a-lijn heeft.
De partij werd verdaagd.
De partij AljechinEuwe werd in de volgen
de stelling afgebroken.
Aljechin (wit) aan zet; kf2, db3, pionnen a4,
f3, g3, g4.
Euwe (zwart)kf6, da7, pionnen g5 en g6.
LASKER—BOTWINNIK In de partij
LaskerBotwinnik koos Lasker in een dame
gambiet een voortzetting, waarin wit niet meer
dan gelijk spel heeft. Het leek er naar, dat
Botwinnik, die het looperpaar en de pionnen-
meerderheid van den dame-vleugel verkreeg,
beter stond. Laskeer behandelde de stelling
echter zeer goed en kreeg door een goede
manoeuvre met de paarden het veld
cö in zijn macht. Bottwinnik zocht tegen-
kansen op den koningsvleugel. Hij rukte
met den pas veroverden pion op, hetgeen hem
in staat stelde de e- en g-lijn te openen. Na
een uitstekende verdediging van Lasker werd
Botwinnik teruggedreven en moest de torens
ruilen, hetgeen volgens de door Botwinnik zelf
in de pauze weergegeven meening, tot eer voor
Lasker gunstig resultaat leidde. Maar zoo er
overwicht was, wat het in ieder geval zeer ge
ring, en het bleek al spoedig niet voldoende.
Nog een uur werd er na de pauze gespeeld en
toen op voorstel van Botwinnik tot remise be
sloten.
BOGOLJUBOV—ALEXANDER Bogol-
jubovAlexander, de snelste partij van den
dag, was een dame-gambiet, waarbij laatstge
noemde zich met dezelfde verdediging met den
raadsheer naar b7, zooals Botwinnik vaak toe
past, verdedigde. Alexander had deze speel
wijze echter niet goed in zich opgenomen. Hij
speelde te vroeg d7c.5 en veroorloofde Bo-
goljubov een voordeeligen pionruil in het cen
trum. Zwart nam den pion op d5 met een
paard van f6 terug, waardoor Bogoljubov zijn
e-pion zonder tijdverlies naar e5 kon brengen.
Daarop begon Bogoljubov een gecombineerden
aanval op den koningsvleugel en in het cen
trum, die hem een zeer overwegende stelling
verschafte. Het gelukte hem den pion e5 vrij
te maken en door verder oprukken dezen pion
via e6 naar c7 te brengen met pionwinst of de
vernietiging van de zwarte lange rochade.
Daarna dreigde Alexander in enkele zetten
mat gezet te worden, en hij moest *oen de
partij opgeven, die door Bogoljubov zeei sterk
gespeeld is.
TARTAKOWER—WINTER De partij Tar-
takowerWinter waé wederom een Grom's
gambiet, waaruit, zooals met deze opening en
met Tartakower gebruikelijk bleek te zijn, een
wilde strijd ontstond. Zonder op de veiligheid
der stelling te letten, werden pionnen naar vo
ren gebracht en geofferd. En toen werd het
Tartakower te machtig. Hij bracht een tijd-
offer om met zijn beide loopers een mat-aanval
te kunnen ondernemen. Het ging om het punt
h7, waarop wit ten slotte een toren offerde,
om het mat reeds op den dertigsten zet te be
reiken. „Alzoo," vertelde Tartakower ons, „het
logische slot van een onlogische partij".
TYLOR—THOMAS. Tylor—Thomas
bracht een Italiaansche partij ten tooneeie,
waarin Thomas de zoogenaamde Hongaarsche
variant, wa arby de zwarte koning later naar e7
wordt gebracht, speelde. Spoedig ontstond een
eindspel, waarin wit een geïsoleerden pion op
b3. zwart op a6 had. Daar de overige pionnen-
stelling zoodanig was, dat geen der spelers een
doorgang kon forceeren, werd op den 29sten zet
tot remise besloten.
CAPABLANCA—RESHEVSKY. Reshevsky
bediende zich tegenover Capablanca van het
aangenomen dame-gambiet. Capablanca koos
den modernen weg d-a4-j- en fianchetteere zijn
koningslooper. Aanvankelijk stond Reshevsky
een weinig gedrukt, doch hij slaagde erin met
een gelijkwaardige stelling uit de opening te
komen. Hij bezette de ópen c-iijn, kon het ech
ter niet verder brengen, aangezien Capablanca
zooveel mogelijk stukken ruilde in de hoop van
de door a5 op b5 ontstane zwakte in het eind
spel te kunnen profiteeren.
Weliswaar kon hij zijn tegenstander een ge-
isoleerden pion op d5 bezorgen, maar het ge
lukte Reshevsky, die tot ruil der stukken over
ging, niet om juist in het eindspel van looper
tegen paard met evenveel pionnen aan weers
zijden de remise-haven te bereiken. Bij het
afbreken kek Capablanca iets gunstiger te
staan.
Na de hervatting bleek inderdaad, dat het
paard van Capablanca sterker stond dan de
looper van Reshevsky. De Cubaan won een
pion en zijn tegenstander heeft stellig nog
slechts geringe remisekansen.
FLOHR—VIDMAR In de partij Flohr—
Vidmar speelde Flohr dame-gambiet. Spoedig
ontstond een stelling, die in een partij Aljechin
—Capablanca te New-York in 1927 voorkwam
en daar snel op remise uitliep. In deze over
bekende stelling heeft wit een minimaal voor
deel', doordat hij door het paard een sterk veld
op d4 heeft en bovendien zwart een geïsoleer
den pion op d5 bezit. Als compensatie
heeft zwart echter nog e4 in zijn
macht. Flohr stelde zich met dit kleine
voordeel tevreden en deed niets dan positioneele
manoeuvres langzaam maar zeker zijn voordeel
vergrootende. Het kwam tot een toreneindspel,
waarin de witte toren meer bewegingsvrijheid
had dan de zwarte. Vidmar kreeg daarbij een
zwakken a-pion en moest met zijn koning naar
het bedreigde gebied snellen. Kort voor het
afbreken won Flohr een pion en wel 'n zoo be
langrijken, dat Vidmar zich genoopt gevoelde
op te geven.
In 't Major open tournament in de tweede ronde
is de partij Landau-Odess List afgebroken in
een remisestand. In de derde ronde was Lan
dau vrij en in de vierde ronde werd gespeeld
de partij GoodmanLandau, welke door onzen
landgenoot gewonnen werd.
in toonen en in enkele onderdeelen zijn war
men lyrischen toon in doen bewonderen. Con
stant Moerman, de solist in dit werk, bezit
veel techniek; hiervan waren we voor twee
jaren geleden bij zijn debuut direct van over
tuigd. Hij speelt zijn werk met groot gemak,
ja, met een zekere nonchalance. Dit laatste
ook bij zangrijk spel als gevolg van gemis aan
innerlijke verdieping.
Thans voldeden de lyrische onderdeelen ons
meer dan voorheen. Zijn spel deed hierin be-
zonkener en muzikaler aan. De vele technische
passages speelde hij uiterst behendig, spms
echter met te weinig volume. Flageolet- en
pizzicatospel voldeden nog het allermeest.
Over het algemeen genomen kunnen we niet
van een gerijpt talent spreken. Het werk vinden
we niet mooi, doch het kan toch wel met meer
overtuiging worden gespeeld. Bij Moerman
gaat dit werk toch nog wat nonchalant, vooral
inzake het onderling verband. Het deed frag
mentarisch aan. Wellicht te weinig repetities
met het orkest?
De andere soliste was mej. Dini Bittir met
het G-dur-pianoconcert van Mozart, dat we
destijds in Haarlém van dirigent-pianist Do-
nalmy hoorden.
Het optreden van deze jeugdige pianiste kon
ons niet geheel bevredigen. Haar aanslag is
doorgaans forte, hoogstens m.f. en ietwat droog.
Het klankevenwicht tusschen orkest en soliste
was in het eerste deel niet geheel in orde. Het
tweede deel ving het orkest met charme, in
bijna poëtische stemming aan. Jammer ging
de soliste hier niet op door.
In de finale hoorden we eerst, althans In
den aanvang, licht tintelend pianospel, doch
het orkest overheerschte eenigermate. Slotcon
clusie: een ietwat voorbarig debuut van een
voldoend technische, doch nog niet artistiek
gerijpte pianiste.
Van het orkest hoorden we de eerste uit
voering van Dr. Wagenaar's „Marsch en Avond
feest bij het Schimmenspel", „De bruiloft van
Alladin" en „Bedr'el Budur". Gezonde, kleur
rijke, veelal geestige muziek. Marsch, markant
met prachtig lyrisch trio. Avondfeest met De-
bussy-achtige inleiding en afsluiting, waartus-
schen blijkbaar druk feestgewoel.
Met entrain gespeeld, genoerrde inleiding had
doorzichtiger van klank kunnen zijn.
Verder als inleiding Mozart's Figaro's Ouver
ture, licht en behaaglijk, tot slot Sibelius' „Fin-
landia", een echt nationaal, volksch stuk mu
ziek, spontaan en uitbundig geschreven en aldus
gespeeld.
Veel publiek, veel applaus, veel bloemen.
O. K.
Met genoegen zullen vele vrienden van oud-
Haarlem een smakelijk uitziend boekje ter hand
nemen, als (jammer genoeg zonder jaartal) kort
geleden gedrukt en uitgegeven is bij Joh. En
schedé Zonen, met boven den modernen fel-
rooden titel een plaatje van de Groote Hout
straat in ouden toestand. Er is toch behoefte
aan een korte historische plaatsbeschrijving, die
kan leiden tot grooter waardeering van het oude
schoon van onze stad en wanneer, zooals hier,
juist een architect. Jacq. van Velsen, zich in
een ietwat philosofische inleiding als schrijver
aankondigt, blijft de verwachting hoog gespan
nen. Maar dan is de inhoud een teleurstelling.
Ten eerste omdat de nieuwste gegevens er niet
in verwerkt zijn en ten tweede omdat de bagage
van den schrijver zelf aan historische kennis
en ondergrond te licht blijkt.
Ik zal deze fouten slechts omschrijven, gezien
de ervaringen van een vorigen criticus, die zijn
verbeteringen zag opgenomen als „errata" Maar
we hebben een goed Hollandsch woord, dat veel
beter past voor dwaasheden als; De derde bis
schop van Haarlem, Jan van Nieuwlant voor
den tweeden Godfried van Mierlo; de Groote
Kerk voor de nieuwe Kathedraal, en last not
least Thorbecke voor Talma.'
Maar zou het boekje goed worden, dan kon
den er stellig wel eenige bladzijden errata bij
gevoegd worden. Dan nog bleef het slecht
gecomponeerd, met te veel dorre opsommingen
naast overbodige uitweidingen met soms tech
nische termen van den architect ver boven het
begrip van de leeken. waarvoor het toch be
doeld is.
Hier volgen nog enkele van die errata;
Voor Lieven de Key's werken zijn de nieuw
ste vondsten van F. Vermeulen verwaarloosd.
Van de zgn. Romaansche St. Bavo van J. W.
Enschedé gaf mr. Miedema in'het Gedenkboek
van Haerl'em de afdoende ontkenning. De oude
beteekenis van „gasthuis" en van „steen" zijn
den schrijver onbekend. Het oude, reeds lar.g tot
zijn ware verhouding teruggebrachte verhaal der
toeneming van stadsbevolking door de vrijge-
worden lijfeigenen, is inderdaad heel wat in
gewikkelder in een stad als Haarlem met zijn
grond- en dienstadel. Het ergst wordt het, als
de schrijver iets nieuws geeft, bijv. dat het stra
tenplan van het Bakeneskwartier zelfs nu nog
duidelijk een centraal systeem vertoont met als
kern den Burcht, wat n.b. nog door een bij
gaand kaartje wordttegengesproken.
Op pag. 69, waar hij de stichting van het
Damsteeg-schuilkerkje op 1685 stelt, is hij blijk
baar alweer een andere vondst vergeten van
pag. 49, dat n.l. verschillende hofjes in 1610
en 1611 om dat kerkje zouden zijn gesticht.
Maar het wordt vervelend. Ik zal mij liever
bepalen tot het aanwijzen der fouten, die voor
Katholieken verbijsterend konden werken.
Eerst nog even een staaltje van de velerlei
vaagheden uit het boekje: „Met de Reformatie
moesten ook de Augustijnen verdwijnen, ter-
wijl (sic) het Gesticht tot op den oogenblik
dient tot Katholiek wees- en armenhuis". Dit
moet wel de onjuiste gedachte wekken, dat dpze
gebouwen steeds in handen der Katholieken ge
weest zijn.
De schuilkerk der Vier Heemskinderen stond
niet aan de Turfsteeg. Het groote beeld voor
de kerk te Velsen stelt niet Engel mundus voor
Het jaartal voor het overgaan van het Ossen-
hoofdsteegskerkje en „de wereldsheeren" (wat
moeten Protestanten daarvan maken?) is on
juist.
De Spaarnekerk werd niet 30 maar 40 jaar
na die van de Nieuwe Groenmarkt gebouwd.
De kerk der Begijnen was nooit in het Gilde-
huis der Goudsmeden.
De verklaring van „Ons Lievrouw op de 15
trapies" is fout. Zie de goede uitlegging in de
Legenda Aurea.
Zeer waarschijnlijk zullen kenners van oud-
Haarlem bij aandachtig doorlezen op ander ge
bied nog veel meer onkruid kunnen oogsten.
Een ding is mij onbegrijpelijk, namelijk dat
de firma Joh. Enschedé Zonen mee ging over
dit historische eendagsijs en in deze hare uit
gave tevergeefs getracht heeft met de vlag van
alleraardigste illustraties deze verwarring stich
tende lading te dekken.
J. M. STERCK—PROOT
Op 2 en 3 September zullen door personeel
van het Regiment Kustartillerie, in samenwer
king met personeel van 't Ille Bataljon Genie
troepen zoeklichtoefeningen worden gehouden
in de omgeving van IJmuiden.
DUBLIN, 20 Aug. (Reuter) Generaal O'Duffy
verklaarde bereid te zijn een vrijwilligersbriga-
de op te richten voor een kruistocht in Spatje.
Zulk een onderneming, zeide hij, zou een gun-
stigen terugslag hebben op heel de christenheid.
De generaal kwam pas van het continent, waar
hij een conferentie had met een zaakgelastigde
der opstandelingen. Hij verklaarde, dat de in-
surgenten vooral behoefte hadden aan ambu
lances. Hij is van plan een nationaal comité
te stichten voor het uitzenden van ambulan
ces. De Ieren zouden er tien kunnen zenden,
elk bestaande uit honderd man.
Donderdagmorgen is H. Lolkema te Olter-
terp nabij Heerenveen, toen hy met een tractor
met aanhangwagen uit een zijweg kwam, aan
gereden door de tram, die uit de richting
Drachten kwam. Hij werd levensgevaarlijk ge
wond. Het personeel van de tram treft geen
schuld.
Naar wij nader vernemen is het slachtoffer
aan zijn bekomen verwondingen overleden.
Woensdagavond is aan boord van het s.s.
Aibi, dat in de Rotterdamsche haven iag, de
4i-jarige havenarbeider W. Hanegraaf uit
Schiedam getroffen door een hijsch boomstam
men. De man werd in ernstigen toestand naar
het ziekenhuis aan den Bergweg vervoerd, waar
hy later is overleden.
In een wedstrijd, waarbij aan geen van beide
zijden het volle kunnen werd gedemonstreerd,
doch welke niettemin vele spannende momenten
te zien gaf, won de Nederlandsche Olympische
hockey-ploeg in het Amsterdamsche stadion
van de Japansche met 8—5 nadat de rust met
31 voor Nederland was ingegaan. Hoewel Ne
derland bijna voortdurend in de meerderheid
was en de Nederlandsche overwinning geen
oogenblik werd bedreigd, kwamen de Japanners
soms zoo fel en onberekenbaar opzetten, dat
men onwillekeurig vreesde dat de Nederlanders
zich door deze aanvallen zouden laten overrom
pelen en de Japanners hierdoor de overwinning
zouden behalen. Onze hockey-ploeg herstelde
zich telkenmale echter volkomen, terwijl bij de
Japanners zulk een aanval slechts van voorbij-
gaanden aard bleek te zijn, waarna zij weer in
een middelmatig spelletje hockey vervielen.
Het stadion was zeer matig bezetf doch het
publiek toonde eich uitenst enthousiast en
sportief.
De Nederlandsche ploeg bestond uit:
Doel: J. de Looper.
Achter: de Waal. Westerkamp.
Midden: H. de Looper, van der Haar en van
hierop.
Voor: Gunning, Schnitger, van den Berg, de
Roos en Sparenberg.
Na nog geen vijf minuten maakt Schnitger
het eerste doelpunt (10). Drie minuten later
brengt deze rechtsbinnenspeler den stand op
20. Dan ontwaken de Japanners. Eenige cor
ners voor het Nederlandsche doel leveren geen
resultaat op, doch er is een dreigement in die
schijnbaar nog onhandige aanvallen en het re
sultaat blijft niet uit. Tanaka geeft een zeer
juist geplaatsten voorzet aan Yanagi, die vrij
staat en keihard inschiet, (2I). De Nederlan
ders zien nu het Japansche gevaar en leggen
er een schepje bovenop. Even voor de rust ver
groot v. d. Berg uit een voorzet van Schnitger
den voorsprong van Nederland, (3—1).
Na de rust worden de Japanners nog feller en
worden hun aanvallen gevaarlijker. Yanagi en
Kikuchi scoren snel achtereen en brengen den
stand op 33.
Wanneer Gunning prachtig doorgeeft aan van
den Berg, weet deze met een keihard schot den
stand op 43 te brengen. Na een mislukten
aanval op het Japansche doel, waarbij de keeper
uitloopt en Ito nog reddend optreedt, weet de
Roos na een goed opgezetten aanval te scoren
(53). Het is tenslotte Sparenberg, die opdrij
vend tot vlak bij 't doel keihard inschiet (63).
Yanagi maakt uit een corner 64, doch dan
zijn weer de Nederlandsche aanvallen niet van
de lucht. Schnitger en van den Berg weten nog
beiden eenmaal te scoren (84). In de laatste
minuten breekt de watervlugge Wakizaka plot
seling op onverklaarbare wijze door, staat geheel
alleen met den bal voor het Nederlandsche doel,
waar de Looper vergeefs tracht een keihard
schot te houden. Met 85 voor Nederland komt
het einde van een wedstrijd, dei wel niet op
het hoogste internationale peil stond doch
meermalen alleraardigste momenten vertoonde.
Op de wielerbaan te Wageningen werden
Donderdagavond wedstrijden gehouden waar
aan een huldiging der renners Middelkamp en
Gysen, die hebben deelgenomen aan Jen tour
de France, vooraf ging. Met het stedeli.k mu
ziekcorps voorop werden beide renners die ge
zeten waren in een open rijtuig, omstuwd door
een groote menigte belangstellenden, naar de
baan gebracht. De directie van de baan hul
digde de renners voor hun prestaties en bood
beiden een krans aan.
Vervolgens sprak de renner Jan Pijnenburg,
waarna beide renners een eere-rondj» reden
onder de tonen van het Wilhelmus.
