Nog steeds executies van
Katholieken te Madrid
WAT KOSTTE DE OLYMPIADE?
Horthy bij Hitier
HAARLEM - KEVELAAR
Euwe remise met
Capablanca
LEVENSMIDDELEN NEMEN
AF IN DE HOOFDSTAD
HET PROCES TE MOSKOU
De non-interventie
EEN ERG ZONDERLING
COMMUNIQUÉ
Japans nationale
politiek
Droefheid in het
Vaticaan
ENGELSCHE VLIEGBOOT
VERONGELUKT
Het nieuws van heden
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
ZONDAG 23 AUGUSTUS 1936 - OCHTENDBLAD
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
NASSAULAAN 51 - TELEFOON 13866
ABONNEMENTEN:
voor Haarlem en Agentschappen per
week 25 cent; per kwartaal f3.25; per
post, per kwartaal f3.58 bijvooruitbetaling
DAGBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866
TWEE EN ZESTIGSTE JAARCANC No. 20113
Oorlogsschip der opstandelingen
bombardeert het fort
Guadelupe
Rust in Biscaje
Casanovas optimistisch
42 Arabieren gedood in
Palestina
Bij gevechten met Britsche
soldaten
Het Weer
Joisrnalisten gewond
Consulair bureatc te
San Sebastian
Tegen alle beklaagden de
doodstraf geëischt
Nieuw complot ontdekt
De Luiksche spionnage-
affaire
Eenige personen gearresteerd,
die een machinegeweer
hadden gestolen
Waarom Italië het Fransche
voorstel aanvaardde
Ook Joego-Slavië accepteert
MUSSOLINI OP ELBA
Rijksbestuurder Horthy
Bedroegen de kosten der Xle
Olympiade slechts 61/2
of50 millioen?
„Klassieke" financieele
politiek in den ban
III
Door den Kabinetsraad
goedgekeurd
Een rood meer
Over den dood van vijf Spaansche
bisschoppen
Twee dooden, negen gewonden
De blokkade der
Spaansche kust
Londen voert nog steeds be
sprekingen met Spaansche
regeering
De
Queen Mary" loopt
hard
BULGAARSCH KONINGSPAAR
UIT BERLIJN VERTROKKEN
J. J. Brinkman Anegang 19
F. A. Vissers Verwulft 3
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ACHT BLADZIJDEN
Laat een KROON-BEHANGSEL
Elfde ronde van 't schaaktournooi
te Nottingham
Botwinnik wint van
Thomas
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 cl., Ingez.
mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek.
MARSEILLE, 22 Aug. (Reuter)
Volgens een aan Reuter gericht en
niet gecensureerd bericht uit Madrid,
dat Dinsdag is verzonden en heden
hier is ontvangen, is de toestand in
de Spaansche hoofdstad verontrus
tend. De levensmiddelen nemen af
en men vreest iederen dag een lucht
aanval. De spoorweg naar Alicante,
de haven aan de Middellandsche Zee
levert den eenigen uitweg op uit de
stad, die goed functionneert. De
verbinding met de meeste provincies
is onmogelijk.
Het schijnt, dat zich in Catalonië' comité's
van arbeiders en soldaten gevormd hebben ge
lijk aan die in Rusland in 1917. Dagelijks vin
den executies plaats van aristocraten, katho
lieken en leden van rechtsche partijen. De
terechtstellingen worden meerendeels gehouden
in het dorp Vallecas, niet ver van Madrid, op
den weg naar Valencia.
In zijn uitzending van 8 uur 30 heeft de
radiozender van Sevilla het volgende bekend
gemaakt:
Te Guadelupe hebben de regeerinestroepen
de verbindingswegen vernield erf de bruggen
opgeblazen. Een fel gevecht ontspon zich met
de loyale troepen, die den opstandelingen
krachtig weerstand boden.
De regeeringstroepen zijn er in geslaagd,
aldus meldt Havas uit Irun, hedenmorgen
vroeg een kleinen aanval in de richting van
Ventas tot een goed einde te brengen en ver
scheidene strategische punten te bezetten.
Vanmiddag om één uur begon het opstan
delingenschip „Espana" fort Guadelupe weer
te bombardeeren.
De ministerraad heeft besloten schikkingen
te treffen voor het instellen van een propa.
ganda en voorlichtingsbureau, dat onder den
minister-president zal ressorteeren en dat de
leiding op zich zal nemen, evenals de organi
satie van alle diensten voor pers, radio. film.
etc. en aldus in zich zal vereenigen alle afdee-
lingen, die reeds bU de verschillende ministers
werken. Het bureau zal zich in het bijzonder
bezig houden met de berichtgeving in Spanje
zoowel als naar het buitenland.
De ministerraad heeft een reeks ambtenaren
van het departement van Justitie ontslagen.
Vrder is besloten tot afzetting van 23 kolo
nels. 43 luit.-kolonels en talrijke andere offi
cieren.
De president van de Catalaansche generali
teit, Casanovas, heeft tegenover vertegenwoor
digers van de pers o.a. verklaard: de strijd zal
hard zijn en wellicht langdurig, doch ik ben
zee:* optimistisch over den afloop. De heftige
gebeurtenissen, die door den militairen opstand
zijn ontketend, heeft onze autonomie doen toe
nemen, daar de generaliteit zich verplicht heeft
gezien, alle bevoegdheden "op zich te nemen. Op
het gebied der internationale politiek berust
het initiatief echter bij de regeering te Madrid.
Uit Bilbao wordt gemeld, dat in geheel Bis
caje rust heer.scht. Alle klassen der bevolking
bieden zich vrijwillig aan, aldus dit bericht, ter
samenwerking met de republikeinsche leiders.
Uit Gijon wordt gemeldt, dat de inname
van het stadsgedeelte Simancas, waarin de
rebellen zich hadden teruggetrokken, plaats
had na een hevig bombardement door de
artillerie en door vliegtuigen. Van de 500
soldaten, die zich in de wijk bevonden wis
ten 150 te ontkomen.
Volgens berichten uit Oviedo moet de bevol
king de grootste ontberingen verduren. Daar er
gebrek is aan water, is er een rantsoen inge-
JERUZALEM, 22 Aug. (Reuter). Officieel
wordt nader bekend gemaakt, dat gisteren tij
dens de door de Britsche soldaten nabij Hede-
ra verrichte huiszoekingen tien Arabieren zijn
gedood na een gevecht, dat eindigde met het
uiteendrijven van een groep rebellen. In totaal
zijn tijdens de schermutselingen en incidenten
van gisteren en eergisteren 42 Arabieren ge
dood.
steld van vijf liter per gezin,
vijf dagen moet toekomen.
waarmede men
Verwachting: Matige, Noord-Weste-
iijke tot Westelijken wind, licht tot nait
bewolkt, droog weer, iets warmer over
ijl dag.
verdere vooruitzichten: Waarschijnlijk
nog droog en iets warmer.
PARIJS, 22 Aug. (D.N.B.) De directeur van
het Havas-bureau in Madrid is tijdens een
tocht met zijn auto in de nabijheid van Gua
delupe beschoten en zwaar aan de knie ge
wond. Een tweede inzittende van den wagen
werd door een in de nabijheid ontploffende
granaat gedood. Ook de drie verdere inzitten
den, allen journalisten, bekwamen zware ver
wondingen. De directeur van het Havas-bureau
is onmiddellijk naar een ziekenhuis in Madrid
gebracht.
BAYONNE, 22 Aug. (Reuter) Uit San Sebas
tian wordt gemeld, dat in een vergadering,
waarin aanwezig' waren de consuls van België,
Uruguay, Engeland, Mexico, Ecuador en Frank
rijk, besloten is tot de oprichting van een per
manent consulair bureau, dat gevestigd wordt
in een hotel te San Sebastian. Tot dit bureau
moeten vanaf heden alle vreemdelingen zich
wenden.
MOSKOU, 22 Aug. (Reuter). De procu
reur heeft tegen alle beklaagden in het
Zinovjef-proces de doodstraf geëischt.
De eisch van den gouverneur werd door de
zaal met applaus begroet. De president onder
brak de toejuichingen niet. De beklaagden hooi
den den eisch onbewogen aan.
BAKOE, 22 Aug. (Stefani). Een nieuw com
plot tegen Stalin is in de republiek Azerbeid-
sjan ontdekt.
De politie heeft 220 personen gearresteerd.
In het gebouw van een blad te Bakoe heeft de
politie een groot aantal bommen gevonden.
Het is gebleken, dat deze wijdvertakte organi
satie in de geheele republiek cellen had ge
bouwd.
LUIK, 22 Aug. (Reuter) Te La Calamine
zijn eenige spionnen gearresteerd, die een ma
chinegeweer uit het kamp van Beverloo had
den gestolen. Het machinegeweer werd gede
monteerd. Een vrouwelijk lid van de bende be
gaf zich yervolgens naar een Duitsch plaatsje
bij de grens, vanwaar zij door Duitsche agenten
tot Keulen werd begeleid. Men meent te weten,
dat voor het geweer een bedrag van 30.000
francs betaald is. Het onderzoek wordt voort
gezet en het is mogelijk, dat nog verdere ar
restaties zullen volgen.
LONDEN, 22 Aug. (Reuter). De diploma
tieke redacteur van de „Manchester Guar
dian" schrijft ten aanzien van het Italiaan-
sche antwoord betreffende de non-inter
ventie in Spanje, dat naar zijn meening
Italië ongerust is bij de gedachte, dat
Duitschland in het westen van de Middel
landsche Zee vasten voet zou krijgen.
Wanneer een definitieve beslissing moet
worden genomen, zoo schrijft hij verder,, is het
veel waarschijnlijker, dat Italië zich aan de zijde
van de westelijke mogendheden schaart dan
aan den kant van Duitschland. Italië dwingt
Duitschland op zijn beurt de non-interventie
met reserves te aanvaarden.
BOEDAPEST, 22 Aug. (Reuter). De Hongaar -
sche regeering heeft den Franschen gezant
alhier medegedeeld, in beginsel accoord te gaan
met de neutraliteitsverklaring der Fransche
regeering inzake de binnenlandsche aangele
genheden van Spanje.
BELGRADO, 22 Aug. (Reuter). De minister
president en minister van Buiten.an dsche
Zaken, Stoyadinowitsj. heeft den Franschen
gezant medegedeeld, dat de regeermg van
Joego-Slavië bereid is zich aan te sluiten bij
de verklaring van niet-inmenging in de bin
nenlandsche aangelegenheden van Spanje.
ROME, 22 Aug. Mussolini is heden, verge
zeld van den secretaris der fascistische partij,
Starace, en van generaal Valle, onderstaats
secretaris van Luchtvaart, op Elba aangekomen.
(Van onzen Berlijnschen correspondent)
Vijf-en-twintig-honderd extra trei
nen. Anderhalf millioen vreemdelin
gen waarvan een kwart-millioen bui
tenlanders in Berlijn. Zestig millioen
passagiers voor ondergrondsche,
tram en autobus. Vier millioen toe
gangsbewijzen verkocht voor een
kleine acht millioen mark. Ziedaar
eenige der vele cijfers van de Xle
Olympiade, het grootste sportfestijn
dat de wereld ooit gekend heeft en
dat zich afspeelde in het cijfers min
nende Berlijn.
Duitschland heeft geen moeiten en vooral
geen kosten gespaard om de IXe Olympiade
Amsterdam 1928, een hoogtepunt dat ook door
het groote en rijke Amerika tijdens de
Xe Olympiade Los Angeles 1932 niet overtroffen
werd, in de schaduw te stellen. Het Is daarin
geslaagd. En wel zoo geslaagd dat het zeer de
vraag lijkt of Tokio in 1940 en Helsingfors, Lon
den of Rome in 1944, ook maar een zwakke af
spiegeling te zien zullen geven van wat de Ber-
lijnsche Olympische Spelen geweest zijn.
Als gezegd, spaarde Duitschland geen moeiten,
maar vooral geen kosten. Een officieel commu
niqué zeide dat heel de organisatie zes-en-een-
half millioen gekost had en dat de inkomsten
zeven-en-een-half millioen bedroegen. Dit laat
ste bedrag zou dan alleen maar betrekking heb
ben op den verkoop van toegangsbewijzen. Het.
geld dat verder binnen gekomen zou zijn bij
hotels, pensions, restaurants, café's, openbare
vervoermiddelen enzoovoorts het vreemde-
lingenbezoek uit het buitenland was, over heel
Duitschland gerekend, tot half Augustus bijna
dertig procent hooger dan verleden jaar kon
allemaal bij deze zuivere winst van één millioen
opgeteld worden
Het genoemde communiqué werd echter
uiterst sceptisch ontvangen. En officieus kan
men dan ook en niet van Jan Publiek,
maar van menschen die er wel iets van af
weten hooren, dat er voor heel de orga
nisatie der Xle Olympiade een bedrag van
vijf-en-dertig millioen uitgetrokken was en
dat de zuivere kosten deze raming met vijf
tien millioen overschreden hebben.
Intusschen hoeft het gewraakte communiqué
geen officieele leugen te wezen. Het gaat er ten
slotte maar om, wat men verstaat onder het
begrip: zuivere kosten der Olympische organi
satie.
De heerlijke tuinstad te Döberitz, waaraan
men den naam van Olympisch Dorp gegeven
heeft, is een ultra-moderne cadettenschool, ge
bouwd door en voor het leger, onderhouden en
:ciiend door het leger en den Norddeutschen
Lloyd, tijdelijk ter beschikking' gesteld van de
Voorafgegaan door een Franschen gendarme passeer en gevluchte Spaan
sche soldaten de internationale brug bij Hendaye
BERCHTESGADEN. 22 Augustus
(DNB).
De Hongaarsche Rijksbestuurder
Horthy, die zich v oor een jachtpartij
naar Oostenrijk had begeven, heeft
heden een particulier bezoek ge
bracht aan Rijkskanselier Hitier.
TOKIO, 22 Aug. Naar verluidt heeft de
kabinetsraad formeel de beide op 25 Maart en
18 Augustus opgestelde reeksen richtlijnen voor
de nationale politiek aanvaard. Zij waren reeds
goedgekeurd door den premier en de ministers
van Binnenlandsche Zaken, Buitenlandsche
Zaken, Oorlog, Marine, Landbouw en Handel.
De nieuwe nationale politiek, die vèr-strek-
kenden invloed zl uaitoefenen op 't nationale
leven en bedrijf omvat thans dertien punten
en heeft betrekking op aanvulling' van de na
tionale verdediging, zoowel leger als vloot, her
vorming van het belastingsysteem, ontwikke
ling van industrie en handel onderverdeeld
in programma-wijzigingen ten aanzien van
grondstoffen, brandstoffen, textiel en vezels,
ijzer, staatscontrole op eleetriciteitsbedrijven,
ontwikkeling van de burgerluchtvaart, in
dustrialisatie en uitvindingen en voorts sta
bilisatie van 't nationale leven, welk punt weer
is onderverdeeld in hervorming van de opvoe
ding, verlenging van leerplicht met twee jaar.
instelling van 'n nieuw eigendoms-systeem voor
bouwland, onderlinge hulp bij natuurrampen,
en formuleering van een nieuwe emigratie-
politiek.
TRENTE, 22 Aug, (Stefani.) In het kleine
Alpenmeertje Toval, dat op een hoogte van
1162 M. in de Dolomieten ligt, is het water
Plotseling rood geworclen. Volgens den geleerde
Legaiolli wordt dit veroorzaakt door koloniën
mannelijke athleten der geheele wereld. Kosten
voor het Duitsch Olympisch Comité: nihil.
Het honderd-vijftig hectaren groote com
plex dat Reichssportfeld heet, bevat een stadion
voor honderdduizend toeschouwers, een zwem
bassin voor twintig duizend toeschouwers, een
amphitheater voor vijf-en-twintig duizend toe
schouwers, een reusachtig gebouw met twee
enorme vleugels dat voortaan dienen zal als
hoogeschool voor lichamelijke opvoeding, en
verder voetbalvelden, handbalvelden, hockey
velden, polovelden, tennisbanen, athletiekter-
relnen enzoovoorts, enzoovoorts.
De architect die slechts een deel van deze
monster-sportstad onder zijn leiding had, ver
klaarde aan een gezelschap binnen- en bui
tenlandsche persvertegenwoordigers, dat hij
in twee jaren alleen aan arbeidsloon.... zestien
millioen had uitgekeerd.
En dan laten wij hier de Deutschlandhalle,
die met zijn zes-en-twintig duizend zitplaatsen
de grootste overdekte ruimte ter wereld is, als
ook de speciaal voor de Olympiade gebouwde
wielerbaan nog buiten beschouwing.
Deze wielerbaan is intusschen naar Zuid-
Duitschland verkocht. De Deutschlandhalle is
eigendom der partij. De hoogeschool voor licha
melijke opvoeding met heel het complex van het
Reichssportfeld behoort deels aan het rijk, deels
aan de stad Berlijn.
Rekent men eenvoulg niet mee wat dit alles
gekost heeft, ontslaat men het Duitsch Olym
pisch Comité zelfs van de afschrijvingskosten
der werkelijk onovertreffelijke accommodatie
waarover de XI Olympiade beschikte, dan is
het natuurlijk heel goed mogelijk dat men niet
alleen geen pfennig heeft hoeven toeleggen,
maar dat men zelfs nog een millioen overhield.
Maar onwillekeurig moet men wel even terug
denken aan een uitlating van den president der
Reichsbank, dr. Hjalmar Schacht, gedaan in
een interview dat hij had met den hoofd
redacteur van de „DeutScher Volkswirt", die om
zoo te zeggen ziin eigen orgaan en spreek
trompet is:
„Klassieke financieele politiek? Onze fi
nancieele politiek is even klassiek als het
Verdrag van Versailles .een klassiek vredes
verdrag is.
micro-organismen, die tot de protozoen be-
hooren en die de laatste dagen na de onweders
aan de oppervlakte van het meertje zijn ver
schenen en dit een schitterende roode kleur
hebben gegeven.
VATICAANSTAD, 22 Aug. (Reuter). In
Vaticaansche kringen is men zeer bedrcefd over
den dood van vijf Spaansche Bisschoppen, die
tijdens den opstand zijn gedood: nj de bis
schoppen van Jaen, Lerida, Segovia Siguenza
en Barbastu. Deze laatste werd door een
communistische colonne op straat gefusilleerd.
Alvorens te sterven had hij nog tijd ziir. bis-
schopskruis aan een v.ouw te geven om het
den Paus te doen toekomen. De bisschop van
Siguenza werd levend verbrand. Men heeft
geen bericht ontvangen omtrent het lot van
den bisschop van Barcelona. De bisschop van
Madrid, die met vacantie in Noord-Spanje
vertoefde, is buiten gevaar, evenals de bisschop
van Toledo.
LONDEN, 22 Aug. (D.N.B.) De viermotorige
vliegboot „Scipio", van de „Imperial Airways",
meest hedenmorgen op zijn vlucht van Alexan-
drië naar Brindisi een noodlanding maken aan
de kust van het eiland Kreta. Twee passagiers
kwamen daarbij om het leven. De overige in
zittenden, n.l. 5 passagiers, bestuurder en drie
leden der bemanning werden gewond. Daar
zich een tot dezelfde maatschappij Behoorend
benzine-depotschip niet veraf bevond, konden de
gewonden gered worden.
Vanuit Malta is een vliegboot en vanuit
Haifa de Britsche torpedojager „Durban" voor
net, transport van de slachtoffers vertrokken,
daar zij anders, wegens den zwaren storm,
welke thans aan de kust van Kreta heerscht,
aan boord van het depotschip zouden moeten
blijven. De vliegboot „Scipio" is tengevolge van
do zware zee gezonken. Onder de dooden zou
zich een officier bevinden, wiens lijk nog niet is
gevonden. Volgens een uit Athene ontvangen
bericht zouden bij het ongeluk slechts een per
soon ernstig en 4 anderen licht gewond zijn.
LONDEN, 22 Aug. (Reuter) Officieel ver
luidt, dat de Britsche regeering de besprekin
gen voortzet met de Spaansche regeering ten
aanzien van de kwestie, ontstaan door het de
creet, waarbij een blokkade is afgekondigd van
zekere streken der Spaansche kust. De Spaan
sche regeering heeft de Britsche ervan in ken
nis gesteld, dat zij niet voornemens is het
recht van doorzoeking van Britsche schepen op
nooge zee uit te oefenen.
De Britsche regeering is er niet van op de
hoogte of het incident met het Duitsche s.s.
„Kamerun" zich voorgedaan heeft binnen of
buiten de dnemijlsgrens.
NEW YORK, 22 Aug. (Reuter.) De „Queen
Mar.v" heeft op haar reis naar Europa tot van
middag twaalf uur in totaal afgelegd 1984 mijl
en haar gemiddelde snelheid bedroeg 30.06
knoopen-
BERLIJN. 22 Aug. (Reuter) De Konmg en
Koningin van Bulgarije zijn vanmorgen uit
Berlijn vertrokken.
Tot Maandag 6 uur n.m. nog kaartjes
verkrijgbaar bij
In Madrid worden nog dagelijks katholieken en
aristocraten geëxecuteerd.
Horthy heeft Zaterdag een particulier bezoek
gebracht aan Rijkskanselier Hitier te Berchtes-
gaden.
Britsche vliegboot nabij Kreta verongelukt;
twee dooden negen gewonden.
Hongarije en Joego-Slavië aanvaarden het
Fransche voorstel inzake non-interventie ln
«pan je.
In het Zinovjef-proces te Moskou is de dood
straf tegen alle beklaagden geëischt.
Geschatte Spoorwegontvangsten over Juli bijna
5(10.000 gulden minder dan verleden jaar.
Aantal geheel werkloozen in de verschillende
beroepsklassen einde Juli.
l'ater dr. J. Soons S.M.M. bij motorongeluk
onder Uir-ehot omgekomen.
Euwe remise met Capablanca in de elide ronde
van het tournooi in Nottingham.
Beurs van New York: Stemming vast.
o
Late zomer
Wanneer na vele regendagen en
mistroostige zomerweken de zon weer
doorbreekt en hei weerbericht meer
warmte voorspelt, dan hebben ive
onze hoop gesteld op een vlooien la
ten zomer.
Laten we dan niet klagen over on
dervonden teleurstellingen maar laten
we ons verheugen over hetgeen ons
nog wordt toebedeeld.
Zoo is de natuur, zoo is ons leven.
We moeten ons nimmer laten ont
moedigen door de trieste dagen van
ons bestaan. Ook bij den teruggang
van ons leven kunnen nog de schoon
ste dagen aanbreken. Hoe heerlijk is
de nazomer en hoe schoon de herfst.
Dankbaar aanvaardend wat ons
dan nog wordt toegemeten hebben
'jse te genieten van den zomer die door
God ons wordt geschonken.
UW KAMERS ZONNIG MAKEN
ALLEEN GR. HOUTSTR. 179 TELEF. 14269
De resultaten van de Zaterdag voor de elfde
ronde van het tournooi te Nottingham ge
speelde partijen waren:
Aljechin wint van Alexander.
Flohr wint van Winter.
Capablanca remise met Euwe.
TylorVidmar afgebroken.
Lasker verliest van Reshevsky.
Botwinnik wint van Thomas.
Tartakower remise met Fine.
Bogoljubow vrij.
De stand is nu:
Botwinnik IA uit 10.
Euwe 7 uit 9 en een hangpartfi
Fine 7 uit 10.
Reshevsky 7 uit 11.
Flohr 6'A uit 10.
Capablanca 6 uit 10.
Aljechin 5% uit 10 en een hangpartij.
Lasker 5 uit 10.
Vidmar 4 <4 uit 8 en een hangparttj.
Bogoljubow 4y2 uit 10.
Tartakower 4% uit 11.
Tylor 3 uit 9 en een hangpartij
Thomas 1-/2 uit 11.
Alexander 2 uit 10.
Winter VA uit 10.