Vliegtuigen der rebellen boven
Madrid
Spanje's vloot naar
de „witten"?
Graaf Romanones
in Frankrijk
Kardinaal Vidal
vermoord
De kerkstrijd in
Duitschland
Het nieuws van heden
Hevige aardschok
te Koetaradja
TWEE VLIEGVELDEN
GEBOMBARDEERD
Dr. Schacht naar
Parijs
WANDGEDIERTE
WANDGEDIERTE
DE BAROMETER
S P
VEREENIGDE KATHOLIEKE
PERS
MAANDAG 24 AUGUSTUS 1936 - AVONDBLAD
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
NASSAULAAN 51 - TELEFOON 13866
per
ABONNEMENTEN:
yoor Haarlem en Agentschappen
week 25 cent; per kwartaal f3.25; per
post, per kwartaal f3.58 bij vooruitbetaling
DAOBLAD UITGEGEVEN DOOR DE KV. DRUKKERIJ l>E SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866
TWEE EN ZESTIGSTE JAARCANC No. 20114
Afrikaansche strijdkrachten ver
slaan regeeringstroepen in de
omgeving van Saragossa
Brand in gevangenis
te Madrid
Generaal Garcia gewond
T
Giral benoemt minister
van Marine
Amnestie voor studen
ten in Oostenrijk
Het
Is hij belast met een belangrijke
missie om een verzoening tot
stand te brengen?
Zijn meening over den
huidigen toestand
Sinds 1931 is geen Duitsch minister
in de Fransche hoofdstad
geweest
Graaf Romanones
PARIJS, 24 Aug. (Reuter).
Volgens een nog niet beves
tigd bericht uit Biarritz aan
de „Matin", zouden alle
Spaansche oorlogsschepen, die
zich tot dusver nog in handen
der regeering te Madrid be
vonden, de zijde der nationa
listen hebben gekozen.
RADIODISTRIBUTIE - HAARLEM
Aartsbisschop van
Tarragona
Opstand in Albanië?
Staat van beleg zou zijn
afgekondigd
Markelosche boeren en boerinnen voeren een ouden boerendans uit ter gelegen
heid van den Twentschen Folklore-dag welke Zaterdag te Almelo werd gehouden
Russisch vrachtschip
aangehouden
Rijksdag zou bijeen worden
geroepen voor afkondiging
van een Vereenigde
Duitsche Kerk
Fel protest van de
Beli j deniskerk
Belangrijke beslissingen
op komst
FIRMA H. VAN LOON
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN
Zuiveringsonderneming RAD IC AAL"
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 et, Tnger
mededeeiingen 50 cent; Idem op pag. één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek.
LISSABON, 24 Aug. (Reuter).
Een en twintig vliegtuigen der natio
nalisten zouden gedurende vrij lan
gen tijd boven Madrid hebben ge
vlogen, zonder tegenstand te onder
vinden van de zijde der luchtdoel
artillerie van de regeeringsstrijdkrach-
ten. Dezelfde vliegtuigen zouden ver
volgens de militaire vliegvelden Ge-
tafe en Cuatro Vientos hevig gebom
bardeerd hebben, waardoor de han
gars en talrijke vliegtuigen zijn ver
nield. Volgens de piloten der natio
nalisten zou de luchtaanval in de
hoofdstad een paniek te weeg ge
bracht hebben.
De regeering ontkent echter dat het
vliegveld Getafe is gebombardeerd.
De markies van Quintanar, die gedelegeerde
is van de junta van Burgos in Portugal heeft
vandaag in een interview veriilaard, dat het
leger van zijn partij binnen drie of vier dagen
de troepen der Madrileensche regeering in de
omstreken van Madrid zal aanvallen.
De inbezitneming van de hoofdstad zou
volgens den markies daarna niet lang meer
op zich laten wachten.
Na de overwinning, aldus de zegsman, zal
Spanje worden geregeerd door een militaire
dictatuur. Vervolgens zal een regiem worden
gekozen, dat tot het welzijn van het land zal
moeten strekken.
Na de bezetting van Quipuzcoa zal Madrid
zonder ernstigen tegenstand eveneens vallen.
SEVILLA, 23 Aug. (Reuter) Vlieg
tuigen der opstandelingen zijn boven
het Alcazar van Toledo verschenen,
waar zij proclamaties neerwierpen,
welke de rebellen opwekken den
tegenstand voort te zetten, aange
zien de bevrijdende troepen in aan
tocht zijn en snel naderen.
De autoriteiten te Sevilla bevestigen, dat een
colonne Asturische mijnwerkers gisteren in een
fel gevecht gedecimeerd is. Oviedo zou thans
bevrijd zijn van den druk der regeeringstroe
pen.
Voor den zender van Sevilla heeft gene
raal Queipo de Llano medegedeeld, dat de
regeeringstroepen voor Cordova verslagen
zijn, waarbij zij een belangrijken oorlogsbuit
op het slagveld achterlieten. De generaal
voegde hieraan toe, dat de regeeringstroe
pen eveneens bij Guadelupe verslagen zijn,
zulks in strijd met hetgeen door de regee
ring wordt gemeld.
Tenslotte deelt de zender van Sevilla med*1,
dat de rebellen Zaranz hebben bezet en daar
mede de verbindingen der regeeringstroepen
tusschen Bilbao en San Sebastian hebben af
gesneden.
Het blad „Frente Popular" geeft de volgende
bijzonderheden over het laatste bombardement
van San Sebastian: Een opstandelingenkruiser,
de „Espana" of de „Almirante Cervera", heeft
gisteren San Sebastian gebombardeerd. Het
schip vuurde drie granaten af en veroorzaakte
slechts materieele schade. Onder het vuur der
batterijen trok het zich onmiddellijk terug om
in den avond terug te keeren en nog een twin
tigtal granaten af te vuren, welke waarschijn
lijk gericht waren op de batterijen Urgull, Mom
pas en San Marcos.
Het schijnt, dat het doel niet getroffen is.
Het bombardement heeft geen enkel slachtoffer
gemaakt.
Het eenige incident aan het front van Irun,
dat gemeld kan worden, is vanmorgen het
bombardement der stad door twee vliegtuigen
der rebellen, die een twaalftal bommen lieten
vallen, waarvan vier terecht kwamen bij het
station op een machinedepót, waar materieele
schade werd aangericht, de andere bommen
vielen op de regeeringsloopgraven nabij Ventas.
Gemeld wordt, dat de opstandelingen zich
meester hebben gemaakt van Villa Nueva de la
Serena.
De radiozender van Jerez de la Frontera heeft
in zijn uitzending van kwart over acht mede
gedeeld, dat de opstandelingengeneraal Garcia
in de buurt van Valladolid werd gewond.
Aan dit bericht wordt toegevoegd, dat de
bisschop van Toledo zich in veiligheid bevindt,
maar dat men niets weet omtrent het lot der
bisschoppen van Madrid en Barcelona.
Om half negen meldde radio Sevilla, dat te
Saragossa het onderscheidingsteeken „ijzeren
De burgeroorlog in Spanje. Per veld
telefoon hebben de roode militie-troe
pen contact met elkander
kruis" werd ingesteld, dat zal worden ter hand
gesteld aan de „verdedigers des vaderlands".
In de buurt van Saragossa heeft een afdeeling
Afrikaansche troepen de regeeringsstrijdkrach-
ten verslagen, die tal van dooden en gewonden,
zoomede 16 vrachtwagens, een nieuwen ambu
lance-auto en tien kisten munitie, op het ter.
iein van den slag achterlieten.
Troepen van generaal Franco hebben gisteren
een afdeeling regeeringstroepen onder bevel van
generaal Riquelme op de vlucht gedreven. Be
halve een groot aantal dooden en gewonden,
zijn den opstandelingen vele gevangenen in
handen gevaPen.
Radio I.a Coruna bevestigt, dat het hoofd
kwartier te Burgos de voorbereidingen
voortzet voor den dcfinitieven aanval op
Madrid.
BAYONNE, 23 Aug. (Reuter). Volgens hier
ontvangen berichten is gisteravond te Madrid
een felle brand uitgebroken in een gevangenis,
waar in de hoofdstad gearresteerde fascisten
zijn opgesloten. Brandweer-afdeelingen Guardia
de Asalto en militietroepen wisten het vuur
spoedig meester te worden. Er waren onmiddel
lijk maatregelen genomen om het ontsnappen
van gevangenen onmogelijk te maken. Het on
derzoek heeft nog niet uitgewezen wat de oor
zaken van den brand geweest zijn.
Giral, tot dusverre zoowel minister-president
als minister van Marine heeft deze laatste
functie overgedragen aan Francisco Matz
Sanchez.
Te Madrid werd de hoofdredacteur van het
dagblad ABC en voorzitter van de persver-
eeniging te Madrid, Alfonso Santa Maria ge
fusilleerd.
Ook de acteur Rivellas werd te Madrid te
rechtgesteld.
Uit Madrid wordt gemeld, dat de premier een
decreet ter onderteekening heeft voorgelegd
aan den president der republiek, waarbij Miguel
de Unamumo ontzet wordt uit alle functies, die
hem door het ministerie van onderwijs zijn op
gedragen en vervallen wordt verklaard van den
titel van levenslang rector van de universite'it
van Salamanca.
Het radiostation Sevilla heeft medegedeeld,
dat generaal Queipo de Llano het aanbod van
een naar Italië gevluchten Catalaanschen lui
tenant-kolonel heeft aangenomen, die met na
tionalistische Catalanen een* militie wil vor
men, die zich van Portugal uit bij de Spaansere
nationale strijdkrachten in het Zuiden wil aan
sluiten.
WEENEN, 24 Aug. (Reuter.) De minister van
onderwijs publiceert een decreet, waarin am
nestie wordt verleend voor alle politieke over
tredingen, begaan door studenten en leerlingen
van middelbare scholen. Zij zullen weer kunnen
worden ingeschreven.
VERWACHTING: Zwakke tot matigen
H Westeljjke wind, licht tot half bewolkt,
droog weer behoudens dauw, warm aver
il dag.
Hoogste barometerstand:
771.8 te Le Havre.
Laagste barometerstand:
745.0 te Jan Mayen.
H Zon op v.m. 5.59 onder n.m. 8.05.
Licht op n.m. 8.35.
S Maan op n.m. 2.18 onder n.m. 10.13.
Eerste kwartier 25 Aug. 7.09 v.m.
BAYONNE, 23 Aug. (Reuter) Graaf
Romanones, de vroegere minister-president
van Spanje, die gisteren komende uit San
Sebastian in Frankrijk is gearriveerd, heeft
zijn intrek genomen te St. Jean de Luz.
Romanones is bij Irun-Hendaye de grens
gepasseerd.
Naar de „Paris Soir" bericht is graaf Roma
nones niet uit Spanje gevlucht, doch heeft hij
ongehinderd Spanje verlaten na een aanzien
lijken borgtocht te hebben gesteld. Volgens
moeilijk te controleeren geruchten zou de graaf
belast zijn door de regeering te Madrid met een
belangrijke missie, een poging tot verzoening
tot stand te brengen. De vroegere president
zou zich onmiddellijk naar Parijs begeven.
Graaf Romanones, die tijdens de monarchie
premier is geweest, heeft voor zijn vertrek uit
San Sebastian naar Frankrijk aan een mede
werker van „Frente Popular" een interview toe
gestaan, waarin hij verklaard heeft, dat hij in
deze stad nimmer werd lastig gevallen en
steeds zijn familieleden heeft kunnen ontvan
gen. Toen de correspondent hem naar zijn mee
ning vroeg over de nationalisten, verklaarde
hij: „Mijn vroegere daden en mijn leven geven
op die vraag een beter antwoord, dan elke ver
klaring, die ik thans zou kunnen afleggen. Voor
mij bestaat slechts één formeele zaak: de wet
moet door allen gerespecteerd worden. Hij, die
de wet niet eerbiedigt, zal de straffen, welke
deze wet bepaalt, moeten ondergaan.'' De graaf
besloot met de verklaring dat, van internatio
naal standpunt bezien, alleen de wettig ge
vormde regeering, die de Spaar.sche natie ver
tegenwoordigt, geldt.
Het Fransche stoomschip „Adrar" is na acht maanden op de kust van het eilatid
Sylt gezeten te hebben door zandzuigers vlotgebracht
PARIJS, 24 Aug. (Reuter) Het blad
„Le Matin" bevat een telegram uit Berlijn,
volgens hetwelk Dr. Schacht Donderdag
en Vrijdag a,s. naar Parijs zal komen ter
beantwoording van het recente bezoek van
Berlijn van den gouverneur van de Fransche
Bank Labeyrie.
Deze reis wordt niet alleen van groote eco
nomische beteekenis geacht, doch ook van po
litieke beteekenis.
Schacht is de eerste regeeringspersoon uit
Duitschland sedert het aan de macht komen
van de nationaal-socialisten, die een bezoek
brengt aan Parijs. Het laatste bezoek van een
Duitsch minister aan Parijs gaat terug tot 1931,
toen rijkskanselier Brüning een bezoek aan
Laval en Briand bracht.
Iedereen kan het bedienen,
'n Kind is daartoe zelfs in staat,
Als het maar niet met een toestel,
Maar per distributie gaat.
NIEUWE GRACHT 5 - TELEF. 10010
BURGOS, 23 Aug. (Havas). De
speciale correspondent van Havas
seint: gemeld wordt, dat de Kar
dinaal-Aartsbisschop van Tarragona,
Vidal y Barraquer door de extremis
ten te Barcelona is gedood.
PARIJS, 24 Aug. (Reuter) De „Matin" pu
bliceert een bericht uit Athene, waarvan tot nu
toe nog geen officieele bevestiging kon worden
verkregen volgens hetwelk in Noord-Albaniè
een opstand tegen Koning Zogoe zou zijn uit
gebroken. De staat van beleg zou onmiddellijk
afgekondigd en verscheidene officieren gearres
teerd zijn. Twee divisies zouden gemobiliseerd
zijn, om op alle gebeurtenissen voorbereid te
zijn.
MOSKOU, 23 Aug. Het telegraafagentschap
der Sovjetunie meldt uit Tokio, dat het Sovjet-
Russische vrachtschip 3 K. op 16 Augustus in
de haven van Makoeng (Pescactores-eilanden—
Hokoto) door Japansche militaire en vlootauto-
riteiten is aangehouden onder beschuldiging een
gesloten haven te zijn binnengedrongen.
De Sovjet-Russische ambassade te Tokio heeft
zich tot het ministerie van Buitenlandsche Za
ken gewend met een nota, waarin de vrijlating
van het vrachtschip wordt geëischt, daar Ma
koeng niet voorkomt op de naamlijst - der ge
sloten Japansche havens.
BERLIJN, 23 Aug. (Reuter) Het ver
luidt, dat de Rijksdag te Worms zal wor
den bijeengeroepen om de afkondiging te
hooren van een enkele vereenigde Duitsche
kerk.
Deze zou beoogen een einde te maken
aan den kerkstrijd, welke sinds de natio
naal-socialisten aan het bewind kwamen,
onafgebroken heeft voortgeduurd.
Zondagochtend hebben alle predikanten van
de confessioneele kerk van den kansel een brief
voorgelezen, waarvan de voornaamste punten
hier volgen:
t
„Het Duitsche volk staat voor een groote
historische beslissing. Men moet thans weten
of het Christelijk geloof in Duitschland kan
blijven bestaan. Het Evangelie van Christus
wordt thans bij ons bestreden, niet alleen door
atheïsten, doch ook door lieden, die zonder het
bestaan van een God te ontkennen, de Chris
teiijke openbaring weigeren te erkennen. Staat
en partij gebruiken hun macht tegen het Evan
gelie en de aanhangers hiervan. Lang hebben
we gezwegen en we hebben den Führer met
deze onderdrukking in kennis gesteld. Thans
zijn we in naam van Christus verplicht ons
zwijgen te verbreken. In het nationaal-socialis-
tisch kamp leert men de mythe van Rosenberg
en beperkt men de mogelijkheid van actie van
de kerk, men onderdrukt het geweten, bespion
neert de christenen en vernielt alle moreele
verplichtingen. Tot onze diepe droefheid zijn
we verplicht deze dingen te zeggen. We zijn
bereid ons bloed te offeren voor het Duitsche
volk, doch wij willen het Evangelie verdedigen
We vragen vrijheid van godsdienstoefening en
vrijheid voor de Christelijke pers en voor de
Christelijke liefdadigheid. We vragen, dat de
Duitsche jeugd niet zal worden belemmerd
door politieke oefeningen in het Christelijk
familieleven. We vragen alle civiele machten
in Duitschland er aan te denken, dat zij voor
God verantwoording af moeten leggen en
smeeken hun niets te doen tegen Zijn geboden
en tegen de vrijheid van geweten van hen, die
in God gelooven. We vragen de dienaars en
dienaressen van de kerk zonder vrees voor de
menschen het Evangelie te bekennen.
Verscheidene predikanten en leeken zijn om
hun geloof gevangen genomen en in concen
tratiekampen opgesloten.
We Weten niet wat ons wacht, wat ook ge-
beure, laten wij gehoorzamen aan onzen He-
melschen Vader. Laten wij de handen opheffen
tot God. O God, wees barmhartig voor ons volk,
dat uw waarheid bij ons blijve, help ons te
overwinnen, Amen."
Deze brief is onderteekend door Dr. Koeh, den
president van de Evangelische synode en dO'
miné Mueller, namens het voorloopig bestuur
van de confessioneele kerk in Duitschland.
BERLIJN, 24 Aug. (Havas). Voor de opening
van het nationalistisch partijcongres te Worms
houdt Hitier eenigen tijd rast op zijn buiten
verblijf te Berchtesgaden.
Het schijnt, aldus meldt Havas, dat op dit
congres, zoo niet nog daarvoor, ernstige beslis
singen zullen worden genomen.
Sommigen spreken van 'n verhooging met
1 of 2 jaar van den militairen diensttijd,
als antwoord op de verlaging van den
dienstplichtigen leeftijd in Rusland. Ande
ren beweren, dat het aantal troepen, dat het
Rijnland bezet houdt, zal worden uitge
breid.
Het schijnt dat de strijd tegen het bolsje
wisme het voornaamste punt van bespreking
op het congres zal zijn.
Gegarandeerd totale uitroeiing
ZUIVERAARS VAN RIJKS- EN
GEMEENTEGEBOUWEN.
TEL. 23037, MARNIXSTRAAT 116, Haarlem
Alle verdachten in het Zinovjef-proces te Mos
kou ter dood veroordeeld.
Frotestschrijven in de kerk voorgelezen door de
predikanten der Belijdeniskerk.
De kerkstrijd in het Derde Rijk; wordt de
Rijksdag te Worms bijeen geroepen om afkon
diging te hooren van Vereenigde Duitsche Kerk?
Britsch vrachtschip in Spaansche wateren door
oorlogsschip aangehouden.
Kardinaal Vidal Y Barraquer, Aartsbisschop
van Tarragona te Barcelona vermoord.
brengt deze week een bezoek aan
Schacht
Parijs.
De vroegere minister-president van Spanje
Graaf Romanones in Frankrijk.
De „Queen Mary" verovert den blauwen wimpel.
Opstand in Albanië tegen koning Zogoe.
Nationalistische vliegtuigen boven Madrid; Ma
drileensche vliegvelden gebombardeerd.
Geheele Spaansche vloot naar de nationalisten
overgegaan?
De Nederlandsche delegatie naar de a.s. Vol-
kenbondsvergadering.
Sociale studiedagen van den Ned. R.K. Volks
bond.
De nieuwe Gouverneur-Generaal door H. M, de
Koningin beëedigd.
Hevige aardschok te Koetaradja; negen doo
den, onder wie drie militairen.
Mgr. P. Bos, O.Cap., oud-Apostolisch Vicaris van
Borneo, bediend.
Verschillende branden in het land.
Kerkelijke benoemingen.
Euwe remise met Capablanca in de elfde ronde
van het tournooi in Nottingham.
A. A. C. wint
Hendrik beker.
voor de derde maal den Prins
C. Valentijn eerste der profs in de ronde van
Vinkevecn.
Zege van Rosemeyer met Auto-Union om den
Grooten Prijs van Zwitserland.
Absolute verdelging onder geheimhouding
;n schriftelijke garantie. Talrijke tevreden
heidsbetuigingen ter inzage. Overal te ont
bieden.
Gen. Cronjéstraat 135
Telef. 11657
KOETARADJA, 24 Aug. (Aneta) He
dennacht werd te Koetaradja een ernstige
aardschok gevoeld. Tengevolge hiervan
werden negen personen gedood, terwijl
twintig gewond werden. Onder de slacht
offers bevinden zich geen Europeanen.
BUITENZORG, 24 Aug. (Aneta) De resi
dent te Koetaradja meldde m een telegram
aan de regeering, dat hedennacht een ernstige
aardschok te Koetaradja werd geconstataerd.
Ook in de omgeving werd de beving gevoeld,
zjj het in mindere mate. De duur der beving
was ongeveer een minuut. Onder de negen
dooden bevinden zich drie militairen.
De licht- en watervoorziening is gestoord.
Bijzonderheden zullen nog volgen.
BATAVIA, 24 Aug. Aneta). De ernstige
aardschok te Koetaradja werd door het ob
servatorium geregistreerd om 4.45 hedenmor
gen.
Voorts werd bericht ontvangen dat ook te
Sabang een beving werd geconstateerd.
■bob
Stand op Maandag 1 uur n.m,: 769.5
Vorige stand: 769.2
