Moed ig manifest van de
Belijdenis-Kerk
fïïTÏA
Om het hoogste
goed
f
Sociale Studiedagen in Voorhout
Britsche vrachtboot aangehouden
door Spaansch oorlogsschip
De S.D.A.P. en de
democratie
PLANNEN VOOR EEN
NATIONALE KERK?
QUEEN MARY VEROVERT
BLAUWEN WIMPEL
ZOETE MOST
'S MENSCHEN LEED
NAAR MALAGA GEVOERD?
MAANDAG 24 AUGUSTUS 1936
BUITENLANDSCH OVERZICHT
De situatie scherp
geteekend
Record van de „Normandie" met
vier en een half uur verbeterd
Opstand in de Oekraine
23 dooden en 50 gewonden
Mammouth-tand
gevonden
duMhse
Tardienta, aan 't Aragon-front is door de nationale troepen gebombardeerd
Enkele honderden uit het kader
van den Haarlemschen
Volksbond bijeen
Onze cultuur verweekt
Britsche slagkruiser „Repulse'
met torpedojagers op zoek
naar het Engelsche schip
Londen blijft kalm
Commandant van Spaansch
schip biedt verontschuldi
ging aan
De „Gibel Zerjon" te Melilla
Nieuw Zusterklooster te Tienray
Ministerieel bezoek aan Finland
Indië's nieuwe G. G.
Door H. M. de Koningin beëedigd
Nauwelijks is het Olympisch vuur ge.
doofd en is het internationale feest der
lichaamscultuur geëindigd, of in Duitsch-
land treedt weer de zielennood der belijders
van het christelijk Evangelie scherper dan ooit
op den voorgrond. Indien het nationaal-socia
listische ideaal „Ein Fuhrer ein Gedanke" er
gens gefaald heeft, dan is het wel op religieus
en kerkelijk gebied. In de stoffelijke wereld mo
gen geweldmethoden, ooderdrukkings. en ge-
lijkschakelingspractijken succes hebben, in de
geestelijke wereld prikkelen zij onvermijdelijk
tot verzet bij allen, die God en Diens eenigge-
boren Zoon stellen boven „Führer. Staat und
Partei", in de vaste en onwankelbare overtui
ging, dat zonder God ook de machtigste mensch
niets anders is dan eer. machtelooze, een in
deerniswekkenden hoogmoed jammerlijk ver
doolde.
Onder de religieuze groepen, die met bewon.
derenswaardigen moed en heldhaftige karakter
vastheid zijn blijven weigeren Gode minder te
geven dan Hem toekomt terwille van den Staat,
neemt de Belijdeniskerk een vooraanstaande en
militante plaats in. Geweld noch gelatenheid,
bedreigingen noch beloften, hebben haar ertoe
kunnen brengen haar beginselen te verlooche
nen en haar geweten te belasten. Haar houding
geeft een voorbeeld aan allen, die de anti
christelijke gevaren van het zgn. positieve
christendom, waarop de nationaal-socialistische
staat heet te doelen, zien en willen keeren. In
alle kerken der evangelische oppositie is Zon
dag j.l. een moedig en krachtig manifest voor
gelezen, waarin de officieele gewetensdwang op
geestelijk gebied in Duitschland in felle kleuren
wordt afgeschilderd en geprotesteerd wordt te.
gen de nauwelijks nog bedekte wijze, waarop 't
christendom in het Derde Rijk vervolging en
druk ondervindt. Op enkele passages na, waarin
aan Maarten Luther wordt herinnerd, zou dit
manifest afkomstig hebben kunnen zijn van
het Duitsche Episcopaat, want de toestanden
waartegen het protesteert en waartegenover
het een aantal eischen stelt, zijn voor de Ka
tholieke Kerk even onaanvaardbaar als voor de
Belijdeniskerk, ja, nog minder aanvaardbaar,
omdat zij lijnrecht in strijd zijn met het Con
cordaat, dat Duitschland met het Vaticaan
sloot.
Het manifest vangt aan met erop te
wijzen, dat Duitschland thans voor de
beslissing staat, of het christelijk ge
loof er bestaansrecht zal behouden of riet. Het
evangelie van Christus wordt in deze dagen
stelselmatig en met een weergalooze machts
ontplooiing bestreden, niet alleen door hen, die
niet aan God gelooven, maar ook door hen, die
wel-is-waar God niet loochenen, maar de open
baring in Christus afwijzen. Zoowel tegen het
Evangelie zelf als tegen zijn belijders worden
de machtsmiddelen van staat en partij aange
wend. „Het is in het Duitsche volk zoo ver ge
komen," aldus het manifest, „dat de eer van
Duitsche staatsburgers met voeten wordt ge-
treden, omdat zij christenen zijn." Oi- iedere
wijze, in de pers, in het theater, in lezingen en
massavergaderingen wordt het christelijk ge
loof bespot en gehoond. Alle pogingen hierin
verandering in te brengen waren tevergeefsch,
je zelfs werd bijna iedere mogelijkheid cm zich
daartegen te verzetten verijdeld. De christelijke
kerk heeft echter de taak het evangelie tegen
aanvallen vrij en openlijk te verdedigen, zon
der vrees voor menschen, en vooral het op
groeiend geslacht de ojgen te openen voor het
gevaar, waarin allen verkeeren. De allerbelang
rijkste taak van de geestelijke opvoeding der
jeugd, welke tot nu toe een der voornaamste
struikelblokken heeft gevormd voor een ver
zoening tusschen den nationaal-socialishschen
totaliteitsstaat en de Katholieke Kerk, is ook
voor de Belijdeniskerk een schier onoverkome
lijke hinderpaal op den weg naar een toenade.
ring tot de officieele instanties van Staat en
partij. Vervolgens wijst het manifest op tal van
gevallen, waarin leidende mannen van den staat
als dr. Ley van het Arbeidsfront en Alfred
Rosenberg de waarheid van het Evangelie ge
weld aandeden, den mensch verheerlijkten en
God van Zijn eer trachten te berooven. Onver
bloemd wordt hier en daar reeds verkondigd
dat Rosenberg's „Mythos" als wereldbeschou
wing, onvereenigbaar met het christelijk ge
loof, bestemd is het christendom af te lossen.
Zoo werd, volgens het manifest, in een studen
tenkamp verklaard, dat, wanneer het partij
program van positief christendom spreekt,
daarmee in werkelijkheid niet het christendom
wordt bedoeld, maar in het algemeen een posi
tieve religiositeit. Men heeft dat echter niet
dadelijk zonder meer zoo willen verklaren,
want een dokter kan cok een zieke niet altijd
de volle waarheid zeggen. Dergelijke uitlatin
gen zijn wel officieel bevestigd, maai nimmer
officieel tegengesproken. Wat onder een posi
tieve religiositeit wordt verstaan, heeft de na.
tionaal-locialistische jeugdleider Baldur von
Schirach, die er groot op gaat, nog nimmer
in een kerk den voet te hebben gezet, duidelijk
aangegeven in de wonderlijke theologische for
mule: „Hitier dienen is Duitschland dienen en
Duitschland dienen is God dienen." Met bitter
heid constateert de leiding der Belijdeniskerk,
dat, wie tegen de bestrijding van het christelijk
geloof opkomt, gevaar loopt tot staatsvijand te
worden gebrandmerkt, dat de onderdrukking
van het geweten gepaard gaat met voortduren
de bcspionneering, waardoor huichelarij en
kruiperige gezindheid worden bevorderd en ten.
slotte zuivere zedelijke banden worden ver
nietigd.
De Belijdeniskerk is bereid voor den staat
en het Duitsche volk goed en bloed te
offeren, maar kan niet berusten in w'at
aan de ziel van een volk wordt misdreven.
Uiterlijke, economische, politieke of sociale op
bloei kan deze misdrijven niet goed maken.
Rechtvaardigheid verhoogt een volk, maar de
zonde is een schandvlek der natiën. Christenen
zijn verplicht de overheid te gehoorzamen, zoo
lang zij niets verlangt, wat tegen Gods gebod
ingaat. Tenslotte herinnert het manifest aan
de onbetwistbare beloften der Rijksregeering,
dat zij het christendom als de basis van alle
moraal in bescherming zal nemen en de rech
ten der Kerk zal eerbiedigen, en eischt in naam
van den levenden God, dat er een einde zal
gemaakt worden aan den smaad en de stelsel
matige vernietiging van het Evangelie in het
openbare leven, aan de voortdurende bespion-
neering en onafgebroken staatsinmenging ir.
het innerlijk leven der Kerk, aan de gewoonte
om door het organiseeren van optochten, fees
ten en demonstraties op Zondagochtenden het
bezoek aan godsdienstoefeningen onmogelijk te
maken, en aan de pogingen om het christelijk
gezinsleven te ontwrichten en de kerkelijke
opvoeding te belemmeren. Het besluit met de
zinrijke uitspraak, dat het ook een bewijs van
trouw jegens den staat is, wanneer een chris
ten zich tegen een gebod, dat in strijd is met
Gods woord, verzet en zijn overheid daardoor
tot gehoorzaamheid jegens God vermaant.
De voorlezing en verspreiding in druk van
dit manifest, welke samenvallen met geruchten,
dat de Duitsche Rijksdag even vóór het partij
congres te Neurenberg in Worms bijeen zal
komen om een Duitsch-nationale kerk onder
sterke nationaal-socialistische beïnvloeding te
stichten, welke alle officieel erkende genoot
schappen, behalve de R. K. Kerk, zal omvat
ten, zijn nergens verhinderd, ofschoon Gestapo-
agenten in de diensten aanwezig waren. Meent
de Rijksregeering straks definitief met de ker
kelijke oppositie te kunnen afrekenen of hoopt
zij, dat deze „organisatorisch verkümmern" zal?
De inhoud en de toon van het manifest der
Belijdeniskerk moeten allen, die niet met blind
heid zijn geslagen, toch duidelijk maken, dat
de Rijksregeering, indien zij het een of het
ander hoopt, zich overgeeft ófwel aan een
machtswaan ófwel aan een illusie.
NEW YORK, 24 Aug. (Reuter) De
„Queen Mary" heeft het record van de
„Normandie" voor den overtocht over
den Atlantischen Oceaan van Oost
naar West verbeterd.
De „Queen Mary" bereikte het lichtschip
Ambrose om 4.12 Britschen zomertijd, en heeft
over den tocht vanaf Cherbourg 4 dagen 7 uur
en 12 minuten gedaan, hetgeen een gemiddelde
snelheid van 30.01 knoop beteekent.
Van de zijde der Cunard-White Star lijn
wordt verklaard, dat de „Queen Mary" het re
cord van de „Normandie" met 4 uur en 30 mi
nuten verbeterd heeft. Haar snelheid whs 0.36
knoop grooter dan die van het Fransche schip.
ODESSA, 24 Aug. (D.N.B.) Naar uit de
bladen wordt vernomen, heeft te Poltawa een
uit boeren en arbeiders bestaande bende een
overval gepleegd op een militair magazijn en
de daar aanwezige levensmiddelen geroofd. Toen
de militairen zich hiertegen verzetten, kwam 't
tot een veldslag tusschen de boeren en de mili
tairen. Hierbij zijn 23 personen gedood en 50
gewond.
Ook te Isjum aan de Donetz en in het
district Konotop zijn ernstige onlusten voorge
vallen, aangezien het leger levensmiddelen in
beslag had genomen, terwijl de bevolking hon
ger leed.
Uit Charkow wordt gemeld, dat daar binnen
kort een proces zal worden geopend tegen een
60-tal boeren, die weigerden de oogsten aan de
militaire commissarissen af te leveren. In to
taal zijn den laatsten tijd ongeveer 2000 boeren
en arbeiders gearresteerd.
Naar het Duitsche nieuwsbureau verder
meldt, is deze onrust te wijten aan het feit, dat
de arbeiders en boeren ontevreden zijn, aange
zien het roode leger goed verpleegd en goed
toegerust is, terwijl de boeren en arbeiders hon
ger lijden. Om verdere ongeregeldheden te
voorkomen zijn talrijke troepenafdeelingen in
de Oekraine gelegerd.
Onder Mascharen (N.-Br.) is een reusachtige
dierentand gevonden, welke door den vinder is
afgestaan aan het gemeentelijk museum te Oss.
De deskundigen constateerden, dat men hier te
doen heeft met de achterste kies uit de linker
benedenkaak van een mammouth, een voor
wereldlijken olifant, die in het diluviale tijdperk
in deze streken leefde. De kies is 28 c.M. lang,
20 c.M. breed en 6 c.M. dik.
Fa. H. J. PHAFF
WINSCHOTEN
De katholieke Standsorganisaties, aangesloten
bij de Diocesane Commissie van Samenwerking
in het Bisdom Roermond, zijnde de Limb. Land
en Tuinbouwbond, de Limb. R. K. Werklieden-
bond, de R. K. Limb. Middenstand, de Limb.
R. K. Werkgeversvereeniging, de Limb. R. K.
Werknemende Middenstand, de R. K. Vereeni-
ging „Sint Adelbert" en de Dioc. Commissie
voor Samenwerking hebben den volgenden op
roep gericht tot Limburgs katholieken:
Het gaat om uw kostbaarst bezit, om het
ongereot bewaren van het hoogste goed. uw
kinderlijke aanhankelijkheid aan onze Moeder
de H. Kerk.
Ons verweer gaat zeer zeker tegen het god-
delooze communisme van Moskou.
Maar het gaat evenzeer tegen de heidensche
levensopvatting en wereldbeschouwing van het
Nationaal-Socialisme, zooals wy dat in Duitsch
land in werking zien en dat in ons land een
gevaarlijken uitlooper heeft in de N. S. B.
Op uw post tegen de wolven in schaapsvacht,
tegen wie onze Bisschop ons in zoo welspreken
de woorden gewaarschuwd heeft. Schaart u als
één man cm uw bisschop, op dit oogenblik zoo
mogelijk nog dichter dan vroeger, nu men het
waagt openlijk tegen hem op te treden en hem
er van durft beschuldigen blind te zijn voor
het roode gevaar, zich schuldig te maken aan
Kerk-absolutisme en gewelddaden te beramen
tegen de N. S. B.
Op uw post, nu men zich niet ontziet in ons
gewest een zoogenaamden volksdag te organi
seeren, waarop door den heer Mussert uitge
maakt zal worden, wat het belang van de Kerk
in Nederland, en met name van de Kerk in
Limburg vordert; uitgemaakt zal worden waar
de scheidingslijn loopt tusschen godsdienst en
politiek, tusschen de rechten van de Kerk en
de rechten van den Staat, tusschen ons gewe
ten en onze staatkundige overtuiging, tusschen
onze stoffelijke en zedelijke belangen.
Wat zou er in den loop der eeuwen van het
katholicisme in Limburg geworden zijn, indien
de trouw aan de Kerk en de gehoorzaamheid
aan het kerkelijk gezag bewaard hadden moeten
Worden door „katholieken", die hun bisschop
den rug toekeeren en het oor leenen aan lieden
als er op dien zoogenaamden volksdag het hooge
woord zullen voeren.
Wij zeggen het onzen beminden Bisschop na:
Wij mogen en wij zullen niet dulden, dat ons
goede Limburg een bolwerk wordt van een be
weging, die een groot gevaar beteekent voor de
geestelijke goederen, door onze vaderen moei
zaam verworven en bewaard.
Wij zullen dat erfdeel niet prijs geven en niet
ruilen tegen welke schijnschoone beloften ook.
Wij willen geen ontrouw en geen schande.
Daarom op onzen post, schouder aan schouder,
in gesloten gelederen.
Wij houden ons verre van elke N. S. B.-
bijeenkomst.
Wij doen niets, w!at ook maar eenigszins als
bewijs van belangstelling uitgelegd zou kunnen
worden.
Wij bedwingen onze nieuwsgierigheid en wij
zen elk N. S. B.-geschrift van de hand.
Wij vermanen onze aarzelende broeders.
Wij bidden met onzen Bisschop, om licht en
kracht ter bekeering voor de afgedwaalden.
Op 6 September brengen we overeenkomstig
den wensch van onzen beminden Bisschop mas
saal en ostentatief grootsche hulde aan Christus
onzen Koning.
Waar ook buiten de kerkgebouwen uiting
wordt gegeven aan wat er op dit oogenblik
omgaat in het hart van het katholieke volk,
wekken wij onze geloofsgenooten op, om aan
deze manifestaties in zoo groot mogelijk aantal
deel te nemen.
In het anders zoo rustige dorp Voorhout
brachten Zaterdagavond de treinen een 200-
tal cursisten naar de studiedagen van den R.K.
Volksbond. Gedurende drie dagen zal een groot
getal leiders uit de arbeidersbeweging van het
Haarlemsche Diocees, zich te studeeren zetten
over de vraagstukken van den dag.
Aan den ingang van Oud-Hagenveld werden
allen welkom geheeten door Br. Theodosius,
met z'n staf.
Om half 8 volgde 'n lof, opgedragen door rec
tor L. M. van der Griendt, waarna men naar
de aula toog, waar aan de bestuurstafel had
den plaats genomen rector Bots, pater dr. B.
Vroklage, S. V. D., voorzitter J. W. van den
Akker en zijn medebestuursleden.
Het Centr. Bestuur is verheugd over de steeds
stijgende belangstelling voor deze studiedagen,
aldus opent de heer v. d. Akker de eerste bijeen
komst. Hij concludeert hieruit, dat de geheele
arbeidersbeweging in het Haarl. Diocees dieper
de groote verantwoordelijkheid van haar taak
gaat beseffen. Het is noodig zegt spr., voor de
toekomst vooral, dat de arbeider zich ontwik
kelt. De studiedagen zullen u bijbrengen de
groote levenswaarheden, waarop het leven
steunt; zij zullen uw taak als bestuurders ver
lichten, en u in staat stellen, mede te werken,
in de eerste gelederen mede te loopen tot om
vorming der huidige maatschappij. De groote
belangstelling bewijst zeker de alleszins goede
keuze der onderwerpen.
Pater dr. B. Vroklage S. V. D. uit Teteringen
bij Breda gaf hierop de eerste les over het on
derwerp: De Harde Natuur". Aan de hand van
een schets uit het steenen en het houten tijd
perk, van dee beschaving en de bescha
vingsvormen bij menschen, die momenteel nog
leven in zulk een tijdperk, verklaart spr., dat
de mensch het in die tijdperken niet weelderig
had.
GIBRALTAR, 23 Aug. (Reuter)
Officieel wordt medegedeeld, dat het
Britsche schip „Gibel Zerjon", dat
den dienst tusschen Gibraltar en
Marokko onderhoudt, in volle zee is
aangehouden door een oorlogsbodem
van de Spaansche regeering.
Men weet op het oogenblik niet, waar zich
de „Gibel Zerjon", welke door de regeerings-
vloot van Spanje werd aangehouden, bevindt.
Gistermiddag heeft het schip Gibraltar verlaten
en het is nog niet te Melilla, de haven van be
stemming. aangekomen.
Het hardnekkige gerucht gaat, dat het
Spaansche regeeringsschip de „Gibel Zerjon"
naar Malaga heeft gesleept.
De marine-autoriteiten van Gibraltar ver
klaarden, dat de Spaansche officieren het schip
van onder tot boven hebben doorzocht.
Van welingelichte zijde wordt vernomen, dat
het Spaansche regeeringsschip, dat de „Gibel
Zerjon" aanhield, er bezwaar tegen maakte, dat
het schip, de reis naar Melilla voortzette.
Het Britsche oorlogsschip de „Repulse"
is met een snelheid van 20 knoopen uit
Gibraltar vertrokken in de richting van Me
lilla te 15.45 uur. Aan boord is de geheele
bemanning op haar post en de kanonnen
staan tot vuren gereed.
De admiraliteit te Londen bevestigt in een
officieel communiqué, dat het Engelsche stoom
schip „Gibel Zerjon" Zondagochtend werd aange
houden door 'n Spaansch oorlogsschip, toen het
zich op 10 mijlen buiten Melilla bevond.
De kruiser ..Repulse" en twee torpedojagers, al
dus besluit het communiqué, zijn uitgevaren om
een onderzoek ter plaatse in te stellen
Volgens de laatste officieele berichten zou de
„Gibel Zerjon", welk schip den dienst onder
hield tusschen Gibraltar en Melilla, niet door
het Spaansche oorlogsschip Miguel Cervantes
zijn aangehouden, zooals in zekere telegrammen
werd gemeld, doch zou het slechts het verzoek
hebben ontvangen naar Gibraltar terug te
keeren in plaats van zijn reis voort te zetten.
Tot nu toe is uit niets gebleken, dat het
Spaansche schip tot een andere wijze van in
menging zou zijn overgegaan.
Hoewel men in officieele kringen weigert
eenig commentaar te verstrekken aleer de bij
zonderheden van het incident bekend zijn, is
te Londen geen enkele beroering merkbaar over 't
optreden van de „Miguel Cervantes" en men
is geenszins geneigd aan dit incident den ernst
toe te kennen, welke in zekere telegrammen
er aan werd gegeven.
De Britsche admiraliteit deelt mede, dat de
Britsche flottieljeleider „Codrington"' Zondag
middag den Spaanschen kruiser „Miguel Cer
vantes", die het Britsche stoomschip „Gibel
Zerjon" Zondagochtend heeft aangehouden,
heeft ontmoet.
De commandant van de „Codrington" begaf
zich aan boord van den Spaanschen kruiser en
protesteerde tegen de inmenging in de Brit
sche scheepvaart buiten de territoriale wateren.
De commandant van de „Miguel Cervantes"
bood zijn verontschuldigingen aan.
De gezagvoerder van de „Gibel Zerjon" mag
verder naar eigen goeddunken zijn route be
palen.
Nader wordt gemeld, dat de „Gibel Zerjon"
te Melilla is aangekomen, waar het schip
zijn lading stukgoed lost. Naar men te Gi
braltar met stelligheid verklaart, bevindt
zich onder de lading geen munitie.
Weelde brengt nadeel mede voor de maat
schappij. Geen mensch is in staat om bij
voortduring de weelde te dragen. Het ligt
zeker niet in spreker's bedoeling te bewijzen
dat de primitieve tijden waarover hij gaat
spreken, ideaal zijn, maar vast staat voor
hem, dat in die primitieve tijden de mensch-
heid gehard is, doch niet afgestorven.
Door de hoogere ontwikkeling, de hoogere
cultuur van den mensch, is het lichaam verwend
geworden.
Primitieve volken sterven niet uit, kunnen
hoogstens door wreede middelen van deze aarde
worden weggevaagd; de z.g. moderne bevolking,
wordt dank zij haar beschavingspeil en haar
ontwikkeling verweekt, verwend, gedreven tot
genot- en gemakzucht, en sterft onherroepe
lijk uit.
Een der teekenen van de hedendaagsche
gemakzucht is de geboortebeperking.
Van de groote te controleeren cultuurstaten
zijn er slechts 2, waartoe gelukkig ook ons
land behoort, waar een geboorte-overschot
bestaat (Elders is de toestand echter angst
wekkend). In Weenen worden per maand 1900
sterfgevallen, tegen 900 geboorten genoteerd.
Nu. na 2000 jaren, is er een wegsterven te con-
stateeren; Babyion heeft er tenminste nog 4000
jaren over gedaan. Hoogcultuur verbloeit
verweekt.sterft af.
Op Zondagmorgen om half acht werd de
stille H. Mis opgedragen door rector v. d.
Griendt, waaronder alle congressisten ter
H. Tafel naderden. Hierna volgde gezongen
H. Mis, opgedragen door den Weleerw. heer Buys,
geestelijken adviseur der afdeeling Volendam.
Onder deze H. Mis werd de predikatie gehou
den door rector van der Griendt.
De tweede les werd gegeven door prof, J. P.
Verhaar uit Warmond, over „De geschonden
natuur". Spr. verdeelde deze les in drieën:
I de bevoorrechte positie, waarin de mensch
oorspronkelijk werd geschapen; 2 hoe deze posi
tie werd verloren; 3 de daaruit voortgevloeide
gevolgen. Spr. beziet den mensch dan in 't ücht
der Godd. Openbaring. Over elk dezer onder-
deelen wijdt spr. in den. breede uit.
Nadat allen zich ter tafel hadden begeven,
volgde in den namiddag de derde les, welke
gegeven zou worden door prof. dr. G. BROM,
hoogleeraar aan de Nijmeegsche R. K. Univer
siteit.
Het Christendom brengt ons het besef bij dat
het leed in deze wereld, den mensch verheft,
groot en sterk maakt; het leert ons strijden
tegen het leed, totdat, ja totdat het leed oogen-
schijnlijk zal zijn overwonnen, om voort te leven
zonder strijd, zonder lijden, hetgeen den mensch
eigenlijk zulk een hooge innerlijke waarde
schenkt. Zooals een snoepend kind dat steeas
maar mag eten zooveel als het wil, spoedig zal
walgen van de zoetigheid, zoo ook zal de
mensch die geen strijd meer heeft te voeren
spoedig walgen van dat zoete leven.
De wereld, zegt spr., gelooft geen apostel
heelemaal, vooraleer hij zich ook martelaar
getoond heeft.
Moge dat een voorbeeld en een les zijn. De
ondervinding leert ons dat het geluk niet ligt
in het genot, maar boven het genot. Spr.
herinnert zich de woorden van Dr. Ariëns z.g„
irf zijn langdurig lijden gesproken: „Lijden is
vruchtbaarder dan werken", maar zoo voegt #pr.
hieraan toe: „Het ongeziene lijden is nog
vruchtbaarder". Het z.g. plaatsvervangend
lijden noemt spr. zelfs heroïek in het
Christendom. De mensch van thans weet niet
meer wat lijden is. Als geloovig Christen, ge
looft spr. ook, dat het lijden een doel, een ver
heven doel zelfs heeft, hoewel dat doel ligt
buiten onzen gezichtskring. Moge het ons ge
geven zijn het lijden te aanvaarden, in positie
ven zin, omdat het een proef is. Zoo ook zegt
spr. dat hij die vloekt zeker niet zelden een
geloovig mensch moet geweest zijn, omdat
vloeken de laatste rest is van het geloof. Spr.
treft vervolgens een vergelijking tusschen twee
tijdgenooten, arbeidersleiders, artistocraten
van huis uit: Domela Nieuwenhuis en jhr.
Hubert van Nispen tot Sevenaer, pr. Met eere
herdenkt hij vooral deze laatste figuur, die met
hart, maar bovenal ook met ziel de zijnen
leidde, niettegenstaande hij zich een andere
functie liever had zien toebedeeld. Al is het
lijden der werkloosheid ontzaglijk moeiijk te
dragen, hetgeen spr. zeker niet wil ontkennen,
toch wil spr. de getuigenis afleggen, dat juist
deze categorie der bevolking zulk een verheven
roeping heeft te vervullen.,., als ze tenminste
haar lijden geduldig draagt.
Allen verzamelden zich aan den hoofdingang,
tot het nemen van een groepsfoto, waarna de
lessen voor den Zondag waren beëindigd.
Voor het bouwen van een nieuw en de ver
grooting van het bestaande klooster van de
Eerw. Zusters van het H. Bloed te Tienray werd
een onderhandsche aanbesteding gehouden
waarbij laagste inschrijver was Gebr. Peeters,
Swolgen voor 24.374.
Bij hun aankomst in Helsingfors zijn de mi
nisters Deckers en Gelissen o.a. verweiko nd
door de Finsche ministers van Landbouw en
van Handel. Aan eenige instellingen werd reeds
een bezoek gebracht.
De vorige week heeft het bestuur van
de Communistische partij Neder
land te Amsterdam beraadslaagd.
Beuzemalcer, de voorzitter, hamerde daar
weer op de noodzakelijkheid van een rood
eenheidsfront, omdat, zooals hij voorop
stelde, het fascisme in Nederland snel
groeiende is. Het is merkwaardig, hoe de
extremisten in ons land zich aan elkander
trachten op te trekken. De fascisten scher
men met den boeman van het toenemende
communisme. En de communisten op hun
beurt trachten de goegemeente achter de
vaan van sikkel en hamer te krijgen, om
dat het fascisme zoo verschrikkelijk zou
komen opzetten. Beide partijen overdrijven
ontzaglijk. Zoolang de S.D.A.P. de demo
cratie getrouw blijft, staat er een zeer
sterk democratisch blok tusschen rechtsche
en linksche extremisten in. In dat blok is
de R.K. Staatspartij een machtig bolwerk.
En de bewering, dat er nog slechts een
keuze zou over zijn tusschen fascisme en
communisme, is een staaltje, van het de
magogisch bedrog, waarin deze twee uiter
ste kampen elkander geen haarbreed toe
geven.
Blijft de S.D.A.P. trouw aan de demo
cratie en blind voor het hardnekkig lonken
van Moscou? Dat is de vraag, waar zeer
veel van afhangt. De heer Albarda
blijft in de Arbeiderspers bezweren, dat
de democratie op zijn partij duurzaam zal
kunnen rekenen.
„Hoeveel ons ook verbinden moge met de
sociaal-democraten van andere landen,
schreef hij, wij zijn niet aansprakelijk voor
hun verhouding tot de communisten. Met
de sociaal-democratische partijen van En
geland, Denemarken, Zweden en Tsjecho-
slowakije is de Nederlandsche S.D.A.P. van
elke samenwerking met communisten af-
keerig. De gebeurtenissen in Spanje ver
sterken ons in de overtuiging, dat zooda
nige samenwerking voor Nederland een
ramp zou zijn."
Aan de eerlijke bedoelingen van den heer
Albarda twijfelen wij geen moment. Maar
zijn partij blijft zich in de Tweede Inter
nationale in het gezelschap bevinden van
zusterpartijen, voor welke zij zich eigenlijk
te schamen heeft.
De regeering te Madrid heeft weinig
meer te vertellen, sedert ze de volksheffe
bewapende. Indien ze niet door de op
standige generaals wordt afgezet, dan
wordt ze misschien straks door de gifgas-
en traanbommen verjaagd, die ze haar
eigen militie leerde hanteeren.
Ook de correspondent te Valencia erkent
dit. Hij schreef in het avondblad van 18
Augustus j.l.:
fisw ob nt
Het zijn bijna uitsluitend de arbeiders,
die op leven en dood tegen het fascisme
vechten en in Valencia, evenals trouwens
in Barcelona, heeft men daaruit de conse
quenties getrokken en een „Uitvoerend
Comité van het Volksfront" opgericht, met
in wezen wetgevende bevoegdheid en, wel
iswaar niet officieel, maar in werkelijkheid
staande boven den burgemeester, boven den
civielen- en eveneens boven den militairen
gouverneur, die een handjevol soldaten
onder zijn bevoegdheid heeft, waartegen
over Valencia 10.000 vrijwilligers stelt en in
staat is om op het eerste alarm 40.000 onder
de wapenen te brengen.
Dit uitvoerend comité, bestaande uit
negen leden, waarvan dri-e de burgerlijke
republikeinen en de overige zes de arbei
ders vertegenwoordigen, zou men een
tijdelijke reg-eering kunnen noemen, met
„commissarissen" voor Voeding, Landbouw,
Oorlog, Bank, Beurs, Pers en Propaganda
enz., elk met een departement en het is
dit comité dat, bewust van zijn groote
verantwoordelijkheid, beslag legt op alle
gebouwen, industrieën, banken, voedsel
voorraden en wat verder noodig is om in
den huidigen precairen toestand stevig
het roer te kunnen houden.
Intusschen is de heer Albarda in Neder
land bezig de S.D.A.P. illusies aan te praten
over het redden van de „democratie" in
Spanje, en dat ze daarvoor centen bij el
kaar moet brengen en „alle beschikbare
middelen". En De Sociaal-Democraat, door
Het Volk opgeschrikt, dat in denzelfden
stijl als De Tribune voor hulp aan het
democratisch Spanje schreeuwt, slaat op
het bekken:
„Als er ooit aanleiding was, om de tra-
ditioneele zomervacantie der partij-instan
ties te onderbreken door het beleggen van
groote openbare vergaderingen, dan in deze
dagen, waarin alles wat eenigszins poli
tieke belangstelling heeft, de gebeurtenis
sen in Spanje fel meeleeft".
Uit Frankrijk worden geld en vliegtuigen
en wapentuig naar het bevriende Spaan
sche Volksfront geleverd. Belgische en Rus
sische vrijwilligers trokken erheen, het zal
niet meer lang duren, of men zal het re-
volutionnair sentiment in Nederland zien
volgen.
De heer Albarda is de opgeroepen gees
ten nog niet kwijt. Hij zal ervaren wat hij
begonnen heeft. Tenzij hij het kwade ge
zelschap gaat mijden!
H. M. de Koningin heeft jhr. mr. A. W. L.
Tjarda van Starkenborgh Stachouwer, den nieu
wen Gouverneur-Generaal van Ned.-Indië, ter
beëediging ontvangen.
V
Na de beëediging werd jhr. Tjarda van Star
kenborgh Stachouwer door H. M. de Koningin
in gehoor ontvangen.
Daarna heeft Hare Majesteit den nieuwen»
Gouverneur-Generaal met mevrouw Tjarda van
Starkenborgh Stachouwer en hun dochter aan
Haren disch ten paleize Het Loo genoodigd.
