Aanval der Volksfronttroepen
op Oviedo afgeslagen
Een eigenhandig schrij ven van
generaal Franco
WESSELING
SLUIT
MAANDAGAVOND
DE JUNTA DENKT NIET
AAN ONDERHANDELEN
Het nieuws van heden
GENERAAL
OPTIMISTISCH
DE SPAANSCHE HEL
Regeerïngscrisis in
Roemenië?
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
VRIJDAG 28 AUGUSTUS 1936 - AVONDBLAD
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
NASSAULAAN 51 - TELEFOON 13866
ABONNEMENTEN
voor Haarlem en Agentschappen per
TWEE EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 20122
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TIEN BLADZIJDEN
Het plezier voor de jongens
en het gemak voor de moeders,
is het dragen van
een SCHOOLTRUI
van KAAN's WOL gebreid
Gen. Cronjéstraat 129
Vakkundig onderricht
Eerst moet het marxisme
zijn uitgeroeid
Goebbels naar Venetië
Aardschokken houden
aan
Alle scholen te Koetaradja
gesloten
De banksluiting te
Enkhuizen
Het getuigenis van
Gil Robles
Vliegwedstrijd tien jaar na Lind-
bergh's opzienbarend en
overtocht
Uit het hoofdkwartier der opstandelingen te Valladolid. Een rebel verkoopt kaarten
met het portret van Redondo, den stichter van de Spaansche fascistische partij, die
door communisten vermoord werd
Volgens de regeering te Madrid
worden de opstandelingen
overal belegerd
Hevige gevechten op
Majorca
Franco opperbevelhebber
der Witten
Primo de Rivera ernstig
gewond
Verzoek om hulp aan Madrid
Het Weeriiiiiiiiiiiiijiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiii^
mer.
Afgrijselijke bijzonderheden over
de door de „rooden" gepleegde
wreedheden uit een rapport
van generaal Queipo
del Llano
New York-Parijs door
de lucht
Oneenigheid in het kabinet-
Tatarescoe
Incident te Teheran
Japansche militaire attaché
sluit zijn gezant op
De Duitsche minder
heden
V olkenbondsher-
vorming
Voorstellen van Uruguay
Abessinische aanval op
Addis Abeba
Door Eritreesche troepen
afgeslagen
Trotski uit Noorwegen
vertrokken?
Geheimzinnig vliegtuig
Onder bescherming van het Duitsche pant serschip „Deutschland" verlaat 't stoom
schip „Uckermark" met vele vluchtelin gen aan boord de haven van Barcelona
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct.( Inge*,
mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent
week 25 cent; per kwartaal f3.25; per DAGBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. D-RUKKERfcJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866 per regel. Bij contract steric verlaagde prijzen. Voor
post, per kwartaal t 3.58 Dij vooruitbetaling de kleine annonces „Omroepers" zte de rubriek.
Rangeerder te Den Bosch onder een trein ge
raakt en gedood.
De aardschokken te Koetaradja houden aan.
Hoofdopzichter der Heidemaatschappij door on
tevreden tewerkgestelden mishandeld.
Ernstig arbeidsongeval te Voorburg; een doode
en twee zwaargewonden.
O
rama-gebergte talrijke leden van de guardia
civil naar de nationalisten zijn overge-
loopen.
Gisteravond kon men aan de zuidkust van
Spanje, nabij Tarifa, in het gebied, dat zich in
handen der nationalisten bevindt, reusachtige
vlammen waarnemen. Men denkt, dat brand
woedde in een brandstoffendepöt, doch weet
niet of de brand het gevolg is van een bombar
dement dan wel van een ongeluk.
LISSABON, 28 Aug. (Reuter). De markies
van Quintanar, een vooraanstaand Spaansch
vluchteling, die in nauw contact staat met
de junta te Burgos, heeft verklaard, er zeker
van te zijn, dat de regeering te Burgos er
niet aan denkt, over den vrede te onderhan
delen, doch slechts om den vrede op te
leggen, nadat zij het marxisme in Spanje zal
hebben uitgeroeid.
Quintanar zeide voorts, dat na de revolu
tie het leger zal regeeren, terwijl daarna
Spanje zich een regime zal kie2)en, dat zal
dienen om het volk te regeeren, doch dat
niet door het volk zal worden geregeerd.
BERLIJN, 28 Aug. (D.N.B.) Op uitnoodiging
van den Italiaanschen minister van Propaganda,
Alfieri, zal Rijksminister dr. Goebbels zich mor
gen per vliegtuig voor een bezoek van twee
dagen aan de biennale naar Venetië begeven.
PADANG SIDEMPOEAN, 28 Aug. (Aneta).
Tegen 9 uur hedenmorgen werd een korte aard
schok in de richting Noord-Zuid waargenomen.
KOETARADJA, 28 Aug. (Aneta). In ver
band met het aanhouden van aardschokken en
de vrees voor erger, zijn op last van de school
commissie alle scholen te Koetaradja van 27
Augustus tot 1 September a.s. gesloten.
De Beiaard-commissie te Enkhuizen heeft per
circulaire medegedeeld, dat wegens de sluiting
van de Wed. S. Lakenman en Zoonen Bank N.V.
waardoor velen van de genoodigden en ook de
commissie op gevoelige wijze getroffen zijn, het
besluit moest worden genomen, de officieele
overdracht en inwijding van den gerestaureer-
den beiaard in den Zuidertoren tot nader order
uit te stellen.
De commissie is van meening, dat van een
eenigszins feestelijke stemming onder de ge
geven omstandigheden geen sprake kan zijn,
waarom het haar beter lijkt een gunstiger ge
legenheid af te wachten.
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiii
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
Aanval der regeeringstroe pen op Oviedo door de
rebellen afgeslagen; felle strijd op Majorca.
Trotsky met onbekende bes temming uit Noor
wegen vertrokken?
Abessinische aanval op Addis Abeba afgeslagen.
Het verdrag tusschen Egypte en Engeland.
Maandag 7 September plechtig jaargetijde in de
Haarlemsche Kathedraal voor Mgr. Aengenent
z.ff.
LA CORUNA, 28 Aug. (Reuter)
Het radiostation heeft medegedeeld,
dat de regeeringstroepen een aanval
op Oviedo hebben gedaan, welke
echter werd afgeslagen.
Volgens het Duitsche nieuwsbureau
zouden de Volksfronttroepen hierbij
500 dooden hebben verloren.
In een gisteren gehouden radio-toespraak
heeft generaal De Llar.o er op geweien, dat
het Volksfront nog slechts in een derde van
Spanje heer en meeseer was. Binnen enkele
dagen zou het nog slechts een vijfde in han
den hebben.
Gisteren hebben, naar de generaal voorts
mededeelde, nationale vliegtuigen de vliegvel
den van Barajas en Cuatro Vientos gebombar
deerd en groote schade aangericht. De regee-
ringsvliegtuigen zijn niet voor achtervolging
opgestegen. Algemeen kan geconstateerd wor.
den, dat de regeeringsvliegtuigen in de min
derheid blijven, en de nationale luchtmacht de
laatste dagen buitengewone successen heeft
behaald.
In de haven van Sevilla werd gisleren,
nadat de nevel was opgetrokken, de kruiser
„Miguel Cervantes" gesignaleerd. De haven
batterijen openden daarop terstond het
vuur. Reeds bü heit begin der beschieting
dook echter een Fransche kruiser cp, die
een beschermende positie voor den Sp.tan-
schen regeeringskruiser innam.
Naar door Reuter nog uit Sevilla wordt ge
meld, heeft generaal De Llano nog voor de
radio medegedeeld, dat te Granada vier regee
ringsvliegtuigen zijn neergeschoten te Badajoz
2 en 6 boven het Guadarramafront. De mijn
werkers van de Rio Tinto-mijnen hebben, naar
de generaal tenslotte nog mededeelde, het werk
hervat, nadat tusschen de werkgevers en ar
beiders overeenstemming was bereikt.
Het ministerie van Binnenlandsche Zaken te
Madrid heeft het volgende communiqué gepu
bliceerd; Het is geen wonder, dat militairen,
die zich niet aan hun eerewoord hielden, thans
tot ernstige leugens overgaan. De kaait van
Spanje wijst nauwkeurig de positie der opstan
delingen aan: overal worden zij belegerd. In
alle provincies, die zfj bezetten wordt de te
genstand van de loyale troepen grooter en
grooter, een groot aantal daden van spontaan
verzet maakt hun toestand onhoudbaar. In
de provincie Leon hebben onze troepen een
aanval van de opstandelingen afgeslagen, waar
bij dezen 21 dooden achterlieten. Wij maakten
zes gevangenen, waaronder een luitenant. Te
Oviedo bombardeeren onze artillerie en lucht
vaart op heftige wijze de gevluchte muiters.
Een deel der burgerlijke bevolking hepft de
stad verlaten. Een groot aantal soldaten en
guardia civil loopen naar ons over om tegen
de opstandelingen te strijden.
Zij deden ons mededeeling van de aanzien
lijke schade door onze bombardementsn aan
gericht. Aan de fronten van Guipuzcoa, Huesca
en Saragossa duurt de strijd voort.
Op Majorca, te Granada en Cordova strijden
de republikeinsche troepen met succes. Zij
rukken op en versterken onze stellingen aan
het front van Estramadura.
Kapitein Bayo, commandant van de regee
ringstroepen op Majorca deelt mede, dat gis
teren een slag is geleveid, die van vijf uur des
morgens tot 7 uur des avonds duurde. De re
bellen boden hardnekkig tegenstand maar
moesten eenige kilometers wijken, vooral on
der den druk van de regeeringslucht-maokt. Een
korporaal en zes soldaten werden gevangen ge
nomen in een versterkten toren, waar talrijke
lijken gevonden werden.
De gevangenen vertelden, dat verscheidene
officieren gedood waren en dat het opstande-
bngenleger gedemoraliseerd was. Eenige sol
daten, die zich tegen den oorlog hadden uit
gesproken, waren gefusilleerd. Een compagnie,
die zich wilde overgeven, was door de opstan
delingen zwaar gestraft. Voorts vertelden de
gevangenen, dat in Pahna de Majorca c'e alge-
meene staking wordt voortgezet.
Aan het einde van den strijd van gisteren,
waarbij de negerbokser Contray zich door
strijdlust onderscheidde, werden mitrailleurs
der opstandelingen buit gemaakt.
Radio-Burgos méldde hedenochtend, dat
generaal Fnanco door de Nationale Verdcdi-
gingscommissic in Burgos tot opperbevel
hebber van alle nationale strijdkrachten in
Spanje is benoemd.
Volgens inlichtingen, die de correspondent
van Ha»&s uit goede bron heeft verkregen was
de leider van den Spaanschen phalanx Antonio
Primo de Rivera, omtrent wiens lot allerlei
tegenstrijdige berichten de ronde hetben ge
daan, op 23 Augustus nog in leven. Hij had drie
wonden opgeloopen, waarvan een van ernstigen
aard, die hem zou noodzaken op het oogenblik
het bed te houden. De plaats, waar tie zoon
van den vroegeren dictator wordt verpleegd,
houdt men zorgvuldig geheim.
De commandant der regeeringrstrfjd-
krachten te Bilbao heeft gisteravond draad
loos aan Madrid verzocht, reserve-troepen
en materiaal te zenden, welk verzoek even
wel van de hand is gewezen. Het radio
station van La Coruna meldt, dat de stad
Gijon, die zich in handen van het Volks
front bevindt, Madrid eveneens om steun
verzocht, zonder een positieve toezegging te
verkrijgen. Voorts zouden in het Guadar-
VERWACHTING: Zwakke tot matigen
Oostelijke tot Zuidelijken wind, helder
tot licht bewolkt, droog weer, iets war-
Hoogste barometerstand
M 772.3 te Hannover.
Laagste barometerstand: 7518 te Vardö.
Zon op 'smor. 6.05 Maan op n.m. 5.44
Zon ond. 'sav, 7.56 Maan ond. n.m.
Voile Maan 1 September 1.57 n.m.
rflIlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllilllllllllllllllNIIIIIIIH
Een onzer medewerkers, die relaties on
derhoudt met den opperbevelhebber
der Spaansche Nationalistische strijd
krachten, generaal Francisco Franco, heeft
van den generaal een eigenhandig schrijven
ontvangen, waarin deze onder meer het vol
gende schrijft:
„Wanneer de beschaafde wereld kennis
neemt van hetgeen in Spanje geschiedt en
de misdaden verneemt, die door onze vijan
den de communisten en socialisten begaan
worden, dan zal zij ontzet zijn van een zóó
groote verwildering en zij zal bewondering
hebben voor het leger en het Spaansche
volk, die er zich tegen verzetten, dat in het
uiterste Westen van Europa een regiem van
barbaarschheid en verwoesting wordt geves
tigd.
In een stad in deze provincie (Morón) is
het vooorgekomen, dat Bolsjewisten meisjes
van 12 tot 16 jaar geweld hebben aangedaan,
nadat de kinderen eerst verminkt waren.
Slechts zeer weinig personen van rechtsche
gezindheid zijn in de steden, die in handen
der rooden vielen, aan de communistische
moordpeletons ontkomen. Er zijn families,
van welke zich niet één lid heeft kunnen
redden.
Ik zend U hierbij nog. een relaas van gene
raal Queipo del Llano. Wat daar in staat, is
feitelijk nog maar weinig vergeleken bij de
werkelijkheid, die niet door de pers gepu
bliceerd kan worden, aangezien zij het
schaamtegevoel van haar lezers te eerbie
digen heeft".
Tot zoover het ons ter inzage verstrekte
schrijven van generaal Franco. Dante's Inferno
verbleekt bij de volgende gruwelijke bijzonder
heden, die aan de notities van generaal Queipo
del Llano ontleend zijn:
„In Utrera hebben de rooden een vader
de handen en voeten gekneveld en aan
weerszijden van hem werden zijn zoons van
8 en 10 jaar geplaatst. De kinderen werden
met benzine overgoten en in brand gestoken
en de vader moest machteloos toezien, hoe
zijn zoons in zijn onmiddellijke nabijheid
door het vuur verteerd werden. Ook werd
daar een vrouw gedwongen benzine te slik
ken en vervolgens als een fakkel aangesto
ken.
In Baena is een dochter in tegenwoordig
heid van haar moeder op onbeschrijfelijke
wijze verminkt en gedood; de ongelukkige
had zelf kinderen. In de zelfde plaats zijn
kinderen van nationalisten zoodanig mis
handeld, dat de ingewanden buiten het li
chaam traden.
Te Lora werd een fascistische aanvoerder
gegrepen; hem werden de voeten afgekapt,
daarna een arm. Vóór de kogel een einde
aan zijn marteling maakte, werden hem eerst
nog de oogen uitgestoken. Een gelijksoortig
lot trof een lid van de Phalanx, dat gewei
gerd had „Abajo Espana" (weg met Span
je) te roepen.
Bij vele ongelukkige priesters hebben de
barbaren het lichaam opengesneden en er
kokend water in gegoten. In tal van geval
len hebben zij hun slachtoffers geketend
aan lijken van gesneuvelde legionnaires
en met deze levend begraven. Vele zijn er
ook, die met dynamietpatronen omhangen
in diepe putten geworpen werden, om daar
in te explodeeren."
BOEKAREST, 28 Aug. De bladen berich
ten omtrent ernstige moeilijkheden, die het
kabinet-Tatarescoe op het oogenblik zou
den bedreigen, en wellicht' zelfs tot een
regeeringscrisis zouden kunnen leiden.
Naar gemeld wordt, gaat het hier om mee-
ningsverschillen in den boezem der regeering
over de te nemen maatregelen tegen botsingen,
die met de rechts-radiealen zouden dreigen.
Alle leden der regeering zijn uitgenoodigd
hun vacantie te onderbreken, en zich direct
naar Boekarest te begeven.
Minister-President Tatarescoe heeft zich gis
teren naar den Koning te Sinaja begeven, en
is daarna in gezelschap van den minister van
Oorlog naar Constanza gereisd, waar de voorzit
ter der liberale regeeringspartij, Bratianoe ver
toeft. Morgen zal een ministerraad worden ge
houden, die voor het lot der regeerin'4 beslis
send zal zijn. In regeenngskringen wordt niet
temin beweerd, dat het kabinet den toestand
volkomen meester is en geen gevaar voor ver
storing der orde bestaat.
TEHERAN, 28 Aug. (Stefani). Tusschen den
Japanschen gezant en den Japanschen militairen
attaché te Teheran heeft zich een ernstig inci
dent voorgedaan. Beiden zouden deelnemen aan
een betooging van Iraneesche patriotten, waar
voor het diplomatieke corps was uitgenoodigd,
doch aangezien geen van beiden kwam opdagen,
werd iemand gezonden om hen te halen. De ge
zant bleek opgesloten te zijn in het huis van den
militairen attaché, die alle uitgangen had gebar
ricadeerd. De politie werd gewaarschuwd, en na
een waren veldslag tegen den militairen attaché
slaagde deze erin, den gezant te bevrijden. Tokio
heeft den militairen attaché onmiddellijk terug
geroepen. Ernstige politieke meeningsverschillen
zouden de reden zijn van diens optreden.
LONDEN, 28 Aug. (Reuter). Het vraag
stuk der Duitsche minderheden buiten de gren
zen van het Rijk, in het bijzonder in Tsjecho
Slowakije zal waarschijnlijk in het aanstaande
najaar door de nationaal socialistische propa
ganda onder de aandacht van de wereld wor
den gebracht, aldus meldt de Daily Telegraph
uit Berlijn.
Dit probleem zal waarschijnlijk een ruime
plaats innemen in de redevoeringen, die Hitier
op het a.s. partijcongres te Neurenberg zal
houden.
Het Parijsche blad Intransigeant deelt
mede. dat Pierre Cot, de Fransche minister
van Luchtvaart, aan het Internationale
Luchtvaartcongres te Warschau een tele
gram heeft gezonden, waarin wordt aange
kondigd, dat op 21 Mei 1937 een vliegwed
strijd tusschen New York en Parijs wordt
gehouden, omdat het dan 10 jaar geleden is,
dat Lindbergh over den Oceaan vloog.
Volgens de Intransigeant zal men in 1937 voor
dezen wedstrijd zeker 20 deelnemers kunnen
verwachten. Daar Lindbergh in 1927 de 5823 K.M.
aflegde in 33 uur en 30 minuten, zal bij de vee)
grootere snelheid van heden de overtocht ver
moedelijk niet meer dan 20 uur duren.
GENèVE, 27 Aug. (Reuter). Uruguay heeft
het secretariaat-generaal van den Volkenbond
een antwoord gezonden op het verzoek tot
mededeeling van voorstellen tot vervolmaking
van het doen werken van het Volkenbonds
handvest. Daarin vraagt Uruguay een demo
cratischer vertegenwoordiging van ieder land
in den boezem van den raad.
Uruguay meent, dat de hervorming voorna
melijk betrekking moet hebben op de artikelen
10 en 16 en wil liever hervorming door amen
dementen dan door interpretatieve verklarin
gende modaliteiten der toepassingen van ar
tikel 16 moeten in het pact belichaamd worden.
De regel van eenstemmigheid moet blijven be
houden, evenals de universaliteit van der V. B.
regionale overeenkomsten zijn door de erva
ring noodig gebleken voor opheffing van ern
stige conflicten.
Ten slotte legt Uruguay den nadruk op de
noodzakelijkheid van versterking van bet pri
mordiaal karakter van preventieve missie van
den Volkenbond en noodzakelijkheid meer be
lang te geven aan de verzoeningsmissie, voor
zien in artikel 11.
ADDIS ABEBA, 28 Aug. (Stefani) Gister
middag heeft volgens het agentschap Stefani
een uit 1200 man bestaande „rooverbende" ge
tracht, de Abessinische hoofdstad te naderen.
Zij werden echter aldus Stefani onmid
dellijk door Eritreesche troepen teruggedrongen,
waarbij zij 200 dooden verloren. De verliezen
aan Italiaansche zijde bedroegen 15 dooden en
40 gewonden.
OSLO, 28 Aug. (Stefani). Het gerucht
gaat, dat Trotski Noorwegen heeft verlaten
zonder zijn nieuwe bestemming te hebben
onthuld.
Wij hebben uit deze macabere tragedie
slechts eenige feiten gehaald; veel leent zich
niet voor publicatie.
Dit zijn geen gruwelverhaaltjes van over
spannen reporters.
Generaal Franco eindigt zijn brief aan onzen
medewerker met:
„Esta noticia que son la mas exacta verdad",
d.i. „Deze mededeelingen, die de meest exacte
waarheid zijn."
Francisco Franco werd onlangs door Gil Ro
bles, den Katholieken leider van de „Accion
Popular", de eerlijkste, de onbaatzuchtigste en
de meest idealistische man van Spanje ge
noemd.
PARIJS, 28 Aug. (Stefani) Een geheimzin
nige eendekker is vanmiddag op een terrein
nabij het vliegveld Tousses bij Versailles ge
land, waar een auto stond te wachten. De piloot
vulde zijn benzinevoorraad aan en, na toe-
loopende nieuwsgierigen met een revolver be
dreigd te hebben, steeg hij op en verdween.
Ook de auto is er in geslaagd te ontkomen.
