Successen der rebellen in de
provincie Toledo
Typhoon op Korea
Gil Robles te
Burgos
Het nieuws van heden
Verzetsactie in
onze Oost
TWEE BA TALJONS TOTAAL
VERNIETIGD
Vele arrestaties in
Rusland
Rede van Schacht
te Parijs
HIMMLER EN SCHIRACH
MINISTER?
De hervorming van
den Volkenbond
DE BAROMETER
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
ZATERDAG 29 AUGUSTUS 1936 - AVONDBLAD
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
NASSAULAAN 51 - TELEFOON 13866
ABONNEMENTEN:
voor Haarlem en Agentschappen per
week 25 cent; per kwartaal f3.25; per
post, per kwartaal f3.58 bij vooruitbetaling
DAGBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866
INSTITUUT E.N.S.A.I.D. tSSOZvtSk
Vliegtuigen der nationalisten
vliegen geregeld boven
de stad Irun
Ontevredenheid onder
volksfrontmilitie
1
De strijd op Majorca
Verwarring in de gelederen
der partij
Kwangsi-troepen ver
overen Pak-Hoi
Hitier en de Duce
Garucht omtrent onderhoud
tusschen beide staatslieden
niet bevestigd
Het Weeriiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiii!^
Hij is tegen nieuwe leeningen
in het buitenland
Zal Hitier meer verzoenend gaan
optreden tegen de Kerken?
Het a.s. Congres te
Neurenberg
Vliegtuig vermist van de
Imperial Airways
Te Czestochowa in Polen vond op 25 Augustus j.l. de plechtige opening plaats van
den eersten Poolschen Katholiekendagin tegenwoordigheid van Kardinaal Mar-
maggi, pauselijk legaat, en van den Minister van Opvoeding en Cultuur Swietos-
lawski. Men ziet hierboven de ontvangst van den nuntius en van kardinaal Mar-
maggi, op het station te Czestochowa, door de eerewacht
Honderden slachtoffers
Himmler
Zondag radiorede van
Mussolini
De toestand in Danzig
Hoe Lester geboycot wordt
Keert de Negus naar
zijn land terug?
Hij zou protectoraat over West-
Abessinië wensohen
De non-interventie
Spoedige bijeenkomst van een
commissie verwacht
Hij weigert deel te nemen aan
bemiddelingspogingen
TWEE EN ZESTIGSTE JAARG/ No. 20124
Voorstellen van de Sow jet-Unie
De jeugdorganisaties in
Oostenrijk
De moord te Utrecht
RADIODISTRIBUTIE - HAARLEM
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN
Bij aanval op de politie leider van
vier verzetslieden gedood;
de overigen gewond
Godsdienstwaanzin
I
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Ruim 600 scholen ln Nederland. België en Koloniën
geven les volgens onze methode.
DAMES, MAAKT ZELF UW KLEEDING.
TT kunt thuis knippen en naaien leeren. U ontvangt
na toezending van 25 cent aan postzegels een mooi
boek met ruim 100 maten en modellen en een gratis
apparaat om TJ te laten zien hoe gemakkelijk onze
methode is.
RflN Aan MODEVAKSCHOOL E. N. S. A. I. D.
DVzli Tolsteegsingel 54
Naam:
Adres:
XJtrecht
SEVILLA, 29 Aug. (Reuter).
Generaal Queipo de Llano heeft
voor de radio medegedeeld, dat
een in de provincie Toledo operee-
rende colonne twee bataljons Volks
fronttroepen volledig heeft vernietigd,
een groote hoeveelheid materiaal
heeft buitgemaakt. De vijand heeft
200 dooden op het terrein achterge
laten. De generaal verklaarde ver
der nog, dat 7 officieren van het gar
nizoen van Alcala, alsmede 150
vrouwen, die tot de aristocratie be»-
hooren, gefusilleerd zijn.
Het hoofdkwartier der nationalisten te Val-
ladolid deelt mede, dat troepen van het
vreemdelingenlegioen Oropesa, een belangrijk
strategisch punt in de provincie Toledo, heb
ben ingenomen.
Een speciale verslaggever van Havas is er in
geslaagd, hoewel strenge bevelen zijn gegeven,
dat niemand de Spaansche grens mag passee-
ren, des middags een bezoek te brengen aan
het stadhuis en het oorlogscommiss'ariaat te
Irun.
De nationalistische vliegtuigen vlogen steeds
weer boven de stad en eiken keer werd hun
nadering aangekondigd door sirenes en klok
gelui, zoodat de bevolking schuilplaatsen kon
opzoeken. Hem werd medegedeeld, dat de re-
geeringstroepen een hevig bombardement uit
gevoerd hebben op Oyarzun en dat de nationa
listen die stad gedeeltelijk ontruimd hebben en
zich in de omgeving weer verzamelen. Beves
tiging hiervan kon Havas niet verkrijgen, even
min van de mededeeling, dat Andoain door de
roode militie was bezet
I
In een der vertrekken van het stadhuis te
Irun ontmoette de verslaggever een militieman
van gevorderden leeftijd, met een langen baard,
wiens oogen er koortsachtig uitzagen: gisteren
streed hij nog in de rangen van het vreemde
lingenlegioen.
De man had acht jaar in de woestijn van de
Spaansche zóne doorgebracht en had het onder
kolonel Luis Carbonel tot sergeant bij de mi-
trailleursafdeeling gebracht. Hij zeide a.o.:
,',Tot nu toe was ik door de officieren gedwon
gen tegen de republiek te vechten, doch giste
ren kreeg ik de gelegenheid over te loopen.
Velen mijner kameraden deelen evenmin de
idealen der fascisten en carlisten en hebben
veel sympathie voor het volksfront. Nu ben ik
lid der militie geworden, laat men mij een ge
weer geven, opdat ik tegen de rebellen kan
vechten."
Juist op het oogenblik, dat de verslaggever
naar Frankrijk terugkeerde, ontplofte een bom
op 15 meter afstand van hem op een huis, dat
als hulphospitaal was ingericht. Er waren geen
slachtoffers en het vliegtuig, dat de bom had
geworpen, vloog direct weer weg.
Naar te La Coruna medegedeeld wordt,
hebben zich ongeregeldheden voorgedaan
te Madrid, waar leden van de Volksfront
militie geweigerd hebben, naar het front te
vertrekken. In den loop van den nacht zijn
de militaire bases rond de hoofdstad ge
bombardeerd. Kapitein Bayo heeft aan
Companys medegedeeld, dat hij een groot
aantal miliciens had moeten laten fusillee-
ren, aangezien zij hardnekkig hadden ge
weigerd den strijd voort te zetten.
Kapitein Bayo, de aanvoerder der op Majorca
jpereerende regeeringstroepen heeft medege
deeld dat deze strijdkrachten er in geslaagd
zijn de heuvels te bezetten, vanwaaruit zij de
opstandelingen kunnen beheerschen. Deze
zouden wanhopig strijden, doch naar het bin
nenland moeten terugtrekken. Een groot aan
tal geweren, alsmede munitie en 5 mitrailleurs
moesten zij daarbij achterlaten. Ook verover
den de republikeinen twee kanonnen en twee
mortieren. Een militaire leider van de op
standelingen is gevangen genomen. Volgens
„La Rambla", een te Barcelona verschijnend
blad, zouden de regeeringstroepen zich op twee
kilometer afstand van de stad Manacor bevin
den en op vijf kilometer van Arta, terwijl het
geheele gebied bijna volkomen door de repu-
blikeinsche troepen gezuiverd zou zijn.
Volgens de pers te Baroelona zou de guardia
civil zijn omgevormd in een „nationale repu-
blikeinscne garde". Het uniform zou met uit
zondering van den driekanten steek ongewij
zigd zijn gebleven. Er zou worden overgegaan
tot zuivering op groote schaal van de tegen
woordige guardia civil, terwijl nauwkeurige
controle zou worden uitgeoefend op de nieuwe
tot het corps toe te laten leden.
TOULOUSE, 28 Aug. (Reuter) Volgens rei
zigers uit Madrid zijn de volgende personen te
Madrid gefusilleerd in verband met het begin
van brand, dat ontdekt werd in de modelgevan
genis op 24 Augustus j.l.: generaal Capaz, die
onder de regeering" Lerroux Ifni bedwong, oud
minister Melquia de Salvares, Martinez Velazco,
die het Fransch-Spaansche handelsverdrag on-
derteekende, admiraal Salas, oud-minister van
Marine, Rieo Avello, de voormalige hooge com
missaris van Marokko, dr. Albinana, leider van
de natinaal traditionalisten, markies De Urquyo,
Fernndo Primo de Rivera, een neef van den
fascistenleider en nog een honderdtal anderen.
MOSKOU, 29 Aug. (Reuter). Naar aanleiding
van onthullingen tijdens het proces Zinovjef-
Kamenef gaat m'en nog steeds voort met het ver
richten van arrestaties in alle kringen, onder an
dere ook in het leger en in kringen der partij.
Volgens oncontroleerbare berichten uit goede
bron zouden de Commissaris voor Posterijen
Rykof, de hoofdredacteur van de „Izvestia"
Boukharine en Radek het huis niet mogen ver
laten en onder bewaking staan. Verder zou, naar
men zegt, generaal Chapolnikof, de vroegere di
recteur van de hoogere krijgsschool evfeneens zijn
gearresteerd. De eerste en tweede vrouw van
Sokolnikof en de echtgenoote van Serebriakof
zouden zich eveneens in de gevangenis bevinden.
Naar het schijnt heerscht naar aanleiding van
deze arrestaties een zekere verwarring in de ge
lederen der partij.
SJANGHAI, 29 Augustus (Reuter) De
Kwangsi-troepen hebben Pak-Hoi bezet. De
regeeringstroepen trekken zich volgens een
vooraf opgesteld plan terug, totdat alle mo
gelijkheden om den vrede te handhaven zijn
uitgeput.
ROME, 29 Aug. (Reuter) Te Rome heeft men
nog geen bevestiging van het gerucht, volgens
hetwelk het onderhoud tusschen Horthy en
Hitier geleid zou hebben tot het denkbeeld van
een ontmoeting tusschen Hitler en Mussolini.
Zeker loet Mussolini nog het bezoek beantwoor
den, dat Hitler in 1934 aan Venetië heeft ge
bracht, doch op het oogenblik doet niets ver.
onderstellen, dat ten aanzien van een derge
lijke ontmoeting reeds stappen zijn gedaan.
H VERWACHTING: Zwakke wind uit Zui- 1
5 delijke richtingen, heider tot half
bewolkt, droog weer, warm overdag.
Hoogste barometerstand:
771.6 te Muenchen.
Laagste barometerstand:
751.6 te Isafjord.
Zon op v.m. 6.07 onder n.m. 7.54.
Licht op n.m. 8.24.
H Maan op n.m. 6.15 onder v.m. 7.57.
EE Voile Maan I Sept. 1.57 n.m.
PARIJS, 29 Aug. (Reuter) Alvorens uit
Parijs te vertrekken, heeft Schacht tijdens
een te zijner eere gehouden receptie in hel
Buitsche huis een rede uitgesproken, waar
in hij o.m. zeide, dat hij niet naar Parijs
was gekomen om credieten te vragen.
Hij verklaarde steeds een tegenstander van
buitenlandsche leeningen, die na den oorlog
zijn gesloten, te zijn geweest en noemde het
absurd, nieuwe leeningen in het buitenland te
sluiten,, die na verscheiden jaren weer dezelfde
moeilijkheden zouden veroorzaken. Alleen han-
delscredieten op korten termijn zijn mogelijk.
Ik heb dan ook vermeden, aldus Schacht, hier
over credieten of leeningen te spreken. De toe
stand kan slechts verbeterd worden door her
stel van het vertrouwen door persoonlijk con
tact.
De besprekingen hebben geloopen over de
mogelijkheid het vertrouwen tusschen de beide
landen te herstellen en politieke vraagstukken
zijn niet behandeld. Dit herstel van het con
tact is tegen niemand anders gericht. Als de
sfeer van wantrouwen eenmaal verdwenen is,
kan met de oplossing der groote problemen
begonnen worden, doch daarvoor moet men el
kaar kennen en vaststellen, dat men eigenlijk
nog zoo kwaad niet is.
Ik verlaat Parijs met de zekerheid, dat
Frankrijk en Duitschland in de komende
maanden de gedachtenwisselingen tusschen de
leidende persoonlijkheden willen hervatten.
Ik vertrek met den indruk, besloot Schacht,
dat de Fransche regeering oprecht van plan is,
den weg' te banen naar den vrede en haar po
gingen in dien zin voort te zetten.
BERLIJN, 29 Aug. Naar hier met groote
stelligheid wordt medegedeeld, aldus meldt
de „Telegraaf", zullen, ter gelegenheid van
het partijcongres der Duitsche nationaal-
soeialisten te Neurenberg, de jeugdleider
Baldur v. Schirach tot rijksminister voor de
jeugdorganisatie en Himmler tot rijkspolitie
minister benoemd worden.
Omtrent de overige gebeurtenissen op het
partijcongres en omtrent de besluiten, die al
daar zullen worden afgekondigd, zijn velerlei
gissingen mogelijk. Over het definitieve pro
gramma is tot dusver nog niets met absolute
zekerheid te zeggen.
Het is zeer waarschijnlijk, dat de Führer zich,
naar aanleiding van het manifest der evangeli
sche oppositie en het Herderlijk Schrijven der
Katholieke bisschoppen, te Neurenberg zal be
zig houden met het kerkelijk probleem en wel
licht zullen verordeningen worden uitgevaardigd,
welke ten doel hebben een normale verhouding
tusschen den nationaal-socialistischen staat en
de kerken te herstellen. Ook over den aard dezer
kerkelijke regeling zijn vele geruchten in om
loop.
Het zijn evenwel alles veronderstellingen en
vermoedens. In kerkelijke kringen, vooral in die
van de belijdeniskerk, heerscht dan ook groote
spanning, aangezien men volkomen in het duis
ter tast en niet weet, wat de volgende weken
voor de Evangelische kerk in Duitschland zul
len brengen. De stemming in de gemeenten der
belijdeniskerk is uiterst ernstig. Met bezorgd-
1 heid ziet men er de toekomst tegemoet.
SEOEL, 29 Aug. (Reuter) Officieel
wordt medegedeeld, dat tengevolge van een
typhoon, die gisteren Zuid-Korea heeft ge
teisterd, 379 personen gedood zijn. Voorts
worden nog 88 personen vermist, terwijl 45
personen gewond zijn. Bovendien is enorme
materieele schade aangericht.
BASRA (Br. Indië) 29 Aug. (Reuter). Ben
verkeersvliegtuig van de Imperial Airways, dat
gisteravond om 11 uur van Basra naar Bahrein
is vertrokken, is nog niet aangekomen. De aan
zienlijke vertraging in de aankomst heeft eeni-
ge ongerustheid gewekt. Vliegtuigen van de
Royal Air Force zijn naar het vermiste toestel
gaan zoeken.
ROME, 29 Aug. (Stefani). Mussolini zal mor
genavond te Avellino een rede houden voor de
bevolking en de troepen, die aan de groote
manoeuvres deelnemen. Deze rede begint om
7 uur plaats, tijd en zal over de radio worden
uitgezonden.
LONDEN, 29 Aug. (Reuter.) Twee Britsche
afgevaardigden, die teruggekeerd zijn van een
bezoek aan de Vrije Stad Danzig, vertellen, dat
de nationaal-socialisten twee politiemannen heb
ben geposteerd voor het bureau van den Vol
kenbondscommissaris Lester, ten einde cle be
zoekers te fotografeeren en te waarschuwen voor
„onaangename gevolgen". Ieder burger der Vrijs
Stad, die een of ander beroep doet op den Vol
kenbondscommissaris zal worden beschouwd als
een vijand van clan nationaal-socialistischen
staat en als zoodanig behandeld worden. De ge
noemde afgevaardigden verklaren in kennis te
zijn van volledig geverifieerde gevallen van
personen die vervolgd zijn, omdat zij in oppo
sitie zijn tegen cle nationaal-socialisten.
LONDEN, 2 Aug. (Reuter). De „Daily He
rald" meldt, dat de keizer van Abessinië be
reid is, naar zijn land terug te keeren.
De keizer, aldus het blad, zou zich alleen
naar de nieuwe hoofdstad hegeven, en den
Volkenbond persoonlijk vragen, West-Abessi-
nië, dat een bevolking van 2 millioen zielen
heeft, onder mandaat te plaatsen, hetzij van
Groot-Brittannië, Zweden of Zwitserland.
LONDEN, 29 Aug. De diplomatieke mede
werker van de „Morning Post" meldt, dat het
besluit der Italiaansche regeering den uitvoer
van wapens naar Spanje te verbieden, de eer
ste phase van de non-interventie-onderhande-
lingen afsluit, daar hiermede de grootste moei
lijkheden zijn overwonnen. Er bestaat thans
hoop, dat de eerste zitting van de non-inter
ventiecommissie reeds einde volgende week kan
worden gehouden.
schouwd. De Sowjetregeering stelt verder straf
maatregelen voor tegen staten, die niet aan de
sancties deelnemen.
Ook de Argentijnsche gedelegeerde te Genève,
dr. Ruiz Guinazu, heeft namens 'zijn regeering
het antwoord overhandigd. Daarin worden o.a.
de algemeene beginselen opgesomd, die volgens
Argentinië als basis moeten dienen voor een
eventueele hervorming van het Volkenbonds
pact, zooals de algemeenheid van den Volken
bond, democratiseering van den Raad, gelijk
heid van alle staten en eventueele wijziging
van artikelen, waarvan is gebleken, dat zij niet
voldoen. Argentinië zou het ook ten zeerste op
prijs stellen, indien het pact van Genève meer
in overeenstemming zou gebracht worden met
het Briand Kellogg-pact.
BURGOS, 29 Aug. (Reuter) Gil Robles,
de leider van de Katholieke Volksactie is gis
teren uit Portugal te Burgos aangekomen,
nadat hy eerst te Valladolid generaal Mola
had ontmoet. Hij zal zich vandaag naar
Salamanca begeven.
Op de vraag, of hij geheel achter de nationale
beweging van Franco en Mola stond, antwoord
de de leider van de Ceda: ik ben met Spanje en
Spanje is hier. Gil Robles verklaarde beslist te
zullen weigeren, deel te nemen aan pogingen,
tusschen de strijdende partijen te bemiddelen.
Hij wist nog niet of hij zich te Salamanca zou
vestigen, of naar Portugal zou terugkeeren.
GENÈVE, 29 Aug. (Reuter) De Sow
jetregeering heeft het secretariaat van den
Volkenbond haar opvattingen medegedeeld
over de hervormingen van den Volkenbond.,
zulks overeenkomstig het indertyd door de
Assemblée genomen besluit.
In haar nota geeft de Sowjetregeering o.a.
uiting aan haar wensch, dat in geval van een
oorlog tegen een lid van den bond de Raad bin
nen drie dagen bijeengeroepen wordt, die dan
binnen de daarop volgende drie dagen moet be
slissen over toepassing der sancties.
De betreffende staat wordt beschouwd als
zijnde in oorlog met alle Volkenbondsleden. Mi
litaire sancties moeten toegepast worden door
partijen, die gebonden zifn door bijstands
pacten; deze staten zouden dan onverwijld hun
strijdkrachten mogen mobiliseeren. De militaire
sancties worden niet als aanvalsdaden be-
WEENEN, 29 Aug. (Stefani). Tijdens een
bijeenkomst, welke werd bijgewoond door
Bondskanselier Schuschnigg heeft de secreta
ris-generaal van het Vaderlandsche Front ver
klaard, dat een wet zal worden gepubliceerd,
waarbij de Oostenrijksche jeugdorganisaties
cnder staatscontrole zullen worden vereënigd.
De nieuwe organisatie zal alle jeugdorgani
saties vereenigen, behalve de katholieke.
De wet zal naar verder wordt medegedeeld
heden in het staatsblad verschijnen en daar
mede van kracht worden.
Hedenmorgen omstreeks elf uur is op het
R.K. kerkhof te Utrecht ter aarde besteld het
stoffelijk overschot van den onder zoo tra
gische omstandigheden om het leven gekomen,
21-jarigen M. H. van Hal.
De belangstelling was bijzonder groot. Ab-
soute en beaardingsplechtigheid werden ver
richt door kapelaan A. Giliam.
In de parochiekerk van den H. Antonius aan
de Kanaa.straat werd des morgens om negen
uur de H. Requiemmis opgedragen door pastoor
B. T. Gerritsen. Zeer vele geloovigen woonden
deze plechtigheid bij, terwijl buiten de kerk het
publiek in dichte drommen was samenge
stroomd, cm den rouwstoet te zien vertrekken.
De politie had hier eenige ordemaatregelen
getroffen
'n Toestel hebt U niet meer noodig,
U steekt U niet in den beer.
U wordt lid der distributie,
Dat is alles en niet meer.
NIEUWE GRACHT 5 - TELEF. 10010
KONINKLIJKE ONDERSCHEIDINGEN.
Successen der opstandelingen in de provincie
Toledo.
Vliegtuig van de Imperial Airways nabü Basra
vermist.
Negus zou protectoraat over West-Abessinië
wenschen.
Worden Von Schirach en Himmler minister?
Geen bevestiging van het gerucht, dat Musso
lini naar Duitschland zal komen.
Typhoon op Korea eischt honderden slacht
offers.
Steeds nieuwe arrestaties in de Sowjet-Unie.
Russische voorstellen inzake herziening van
den Volkenbond.
Gil Robles te Burgos.
Spoedige bijeenkomst van de non-interventie
commissie verwacht.
Werkgelegenheid bij de baconfabriek te Uit
hoorn behouden.
Benoemingen bij de Paters Carmelieten en de
Minderbroeders Capucijnen.
BU Kampongbrand te Bandoeng ruim honderd
huizen in de asch gelegd.
Verzetsactie in Oost-Java, vermoedelijk voort
spruitend uit godsdienstwaanzin; een doode.
SOERABAJA, 29 Aug. (Aneta) Gisteren heeft
in het plaatsje Berbek, in de buurt van
Ngandjoek (residentie Kediri, Oost-Java), een
verzetsactie plaatsgehad, waaromtrent het vol
gende valt te melden:
Vier personen uit de naburige desa Kiodan,
vermoedelijk lijdend aan godsdienstwaanzin,
vervoegden zich ten kantore van den assisten»-
wedono van Berbek en gaven te kennen dien
inheemschen bestuurs-ambtenaar te willen
spreken. De assistent-wedono was op tournee,
zoodat de vier lieden, die door gebaren en uit
latingen uiterlijke teekenen van godsdienst
waanzin vertoonden, te woord gestaan werden
door een politie-agent, die hen trachtte te kal-
meeren.
Intusschen was de veldpolitie van Ngandjoek
telefonisch in kennis gesteld van de komst
dezer lieden, waarop de detachements«comman
dant en de wedono van Ngandjoek, vergezeld
van een paar agenten, ter plaatse arriveerden.
Ook zij wilden deze lieden kalmeeren, hetgeen
echter niet lukte.
Plotseling trokken deze vier personen,
zonder dat de politie er op verdacht was,
hun krissen en deden een aanval op de
politiemannen, die daarop noodgedwongen
van hun wapens gebruik maakten, met het
gevolg, dat de leider van het verzet werd
gedood en drie verzetslieden gewond wer
den. Ook de wedono van Ngandjoek beliep
lichte verwondingen.
De doode en gewonden werden naar Ngand
joek overgebracht.
Het bestuur stelt een nauwkeurig onderzoek
in.
1 iCi r-v iwvumm'iimiini/f/f// s 4
Stand op Zaterdag 1 uur n.nu: 770.5
Vorige stand: 770.6
