STADSNIEUWS
Kerkelijke „Olympiade-actie
een schitterend succes
Laatste Nieuws
VEERTIEN DAGEN LANG
STAMPVOLLE KERKEN
ZONDAG 30 AUGUSTUS 1936
Deken H. C. J. Sondaal
Benoemd tot Officier in de Orde
van Oranje-Nassau
KINDERBEDELARIJ
Voor de eerepoort, meneer.
STOP VOOR ROOD LICHT
355 reden door!
DOOR TRAM AANGEREDEN
VIERING KONINGINNEDAG
Chronologisch overzicht
Een tweede tocht
Naar het Openluchtspel
te Oisterwijk
Zilveren jubileum gasbedrijf
Première Wiener Revue
BURGERLIJKE STAND
MIDDENSTANDSCENTRALE
Levensmiddelen in natura
Begrafenis jhr. G. Elias
Amsterdamsche Transportcolonne
oefent te Zandvoort
99
HOE MEN OPGELICHT WORDT
Een ontstemde piano en het
beruchte fleschje!
Programma van de Haarlemsche
Radiocentrale op Maandag
31 Augustus
Katholieke en protestantsche
jongeren hadden velerlei
plannetjes
Een waarschuwing en
een vermaan
(Gedeeltelijk gecorrigeerd)
Alcohol achter het
stuur?
Een ernstig gewonde bij auto
ongeval te Haamstede
Engelsche auto slaat
over den kop
Vermist vliegtuig
terecht
TENNIS
Van Lennep-beker en Kea
Bouman-coupe
i
Bij de onderscheidingen, die ter gelegenheid
van den verjaardag van H. M. de Koningin
aan Haarlemmers zijn ten deel gevallen, zal
de benoeming van den hoogeerwaarden heer
H. C. J. Sondaal, deken van Haarlem, tot of
ficier in de Orde van Oranje Nassau door de
Haarlemsche katholieken ongetwijfeld met
groote ingenomenheid vernomen worden.
Want wat door dezen eminenten priester op
godsdienstig en sociaal gebied voor katholiek
Haarlem is gedaan, is bewonderenswaardig en
rechtvaardige de |hooge onderscheiding vol
komen.
Op 15 Augustus j.l. was de hoogeerwaarde
heer Sondaal, die op 13 September a.s. den
zestig-jarigen leeftijd bereikt, 35 jaar priester
en van deze rijk gezegende loopbaan is hij
bijna dertig jaar (in 1908 werd hij benoemd tot
kapelaan der parochie St. Joseph te Haarlem)
in Haarlem werkzaam.
Hij was achtereenvolgens kapelaan van de
St. Joseph-parochie, rector der Maria Stich
ting, pastoor van de St. Josephparochie, daar
na weer rector van de Maria Stichting en de
ken van Haarlem.
In al deze functies heeft hij zich doen ken
nen als een ijverige en kundige werker, maar
tevens als een beminnelijke persoonlijkheid.
Het is niet onze bedoeling hier in details
ever zijn vruchtbaar leven uit te weiden, maar
wel mogen wij even meer speciaal de aandacht
vestigen op zijn groote verdiensten als rector
der Maria Stichting eerst van 1910 tot aan
zijn benoeming tot pastoor der St. Joseph
parochie in 1924 en thans weder sinds zijn be
noeming tot deken van Haarlem.
In onze mooie Roomsche ziekeninrichting is
hij niet alleen de geestelijke leidsman, de
voorbeeldige vertrooster van zieken en bedruk
ten, maar tevens heeft hij ruim zijn aandeel
gehad in haar bewonderenswaardigen bloei. En
van hoe groot sociaal belang de Maria Stich
ting voor geheel Haarlem is, bleek verleden
jaar zonneklaar bij de viering van haar ju
bileum.
Ook op algemeen gebied heeft Z. H. E. voor
treffelijk werk verricht. Wij denken b.v. aan
wat hij deed voor de Vrijwillige Haarlemsche
Burgerwacht. Van kerkelijke zijde werden reeds
vroeger zijn verdiensten erkend door zijn ver
heffing tot eere-kanunnik van het Hoogwaar
dig Kapittel van Haarlem.
Gedurende vele jaren ook was de hoogeerw.
heer Sondaal commissaris van de N. V. Druk
kerij De Spaarnestad en Censor van de Nieu
we Haarlemsche Courant en Katholieke Il
lustratie.
Een merkwaardige bijzonderheid voorzeker
is, dat op den zelfden dag ook de heerbroer
van den hoogeerw. heer deken, pastoor L. A.
R. M. Sondaal, pastoor te Magelang door H. M.
de Koningin is onderscheiden met de benoe
ming tot ridder in de Orde van Oranje-Nassau.
Hij heeft een bijna veertig-jarigen priesterlij
ken arbeid in de tropen achter den rug en
was achtereenvolgens o.m. pastoor te Batavia,
Semarang, en thans te Magelang.
(Reeds geplaatst in een deel van onze vo
rige oplaag).
idem; 11.35 Droitwich; 12.50 idem; 1.30 idem;
1.50 idem; 2.35 idem; 3.00 idem; 3.50 idem;
4.35 London Regional; 5.05 ictem; 6.20 Diver
sen; 6.50 Droitwich; 7.35 idem; 8.20 idem; 8.55
ictem; 10.00 London Regional; 10.45 Droitwich;
10.55 London Regional.
Programma 5: van 8.00 v.m. tot 7.00 n.m. Di
versen; 7.00 Eigen Gramofoonplatenconcert:
Marsch en Walsprogramma: 1. Taptoe en De
fileermarsch der Kon. Ned. Marine, gespeeld
door de Kon. Ned. Marinekapel; 2. Estudianti-
na, Symphonieork. der Staatsopera te Berlijn;
3. Die Welle, Wiener Bohème-orkest; 4.
Deutschmeister Regiments Marsch, Groot Sym-
phonie-orkest; 5. Espania, Symphonie-orkest;
6. Traume auf dem Ocean, Wiener Bohème-
orkest; 7. Feuert los, Groot Odeon-orkest; 8.
ftttattinata, Wiener Bohème-orkest; 9. Weaner
Mad'len Orkest; 10 Preussens Gloria, Odeon-
orkest; 11, El Turia, Symphonie-orkest; 12.
Narcissis, Bohème-orkest; 13, Poranek Walzer,
Wiener Bohème orkest; 14, Was Blumen trau
men, Dajos Bélllla; 15. Unsere Marine, Groot
Odeon-orkest; van 8.00 tot 12.00 Diversen.
De jaarlijksche Koninginnedag brengt natuur
noodzakelijk den gebruikelijken toeloop van pot
sierlijke clowns, zangers en zangeressen in alle
toonaarden en met velerlei begeleiding, met zich
mede, alsmede niet te vergeten de diverse jeug
dige houders van speciale Artisattributen, als
marmotjes, apen en dergelijke. De potsenma
kerij is vanzelfsprekend niet altruïstisch; na en
tijdens de voorstelling wordt een centenbakje
onder den neus der toeschouwers gehouden, in
de verwachting', dat het spoedig gevuld zal zijn.
De jeugdige kermisgasten laten zich daarbij niet
overtreffen door de grooteren, hun bedelkundeis
voor hun leeftijd niet minder. En ze hebben hun
jong gezichtje mee! Zooals de ouden zongen,
piepen de jongen
Dit jaar manifesteerde zich de bedelarij der
jeugd al heel vroeg. We kregen tenminste in de
omgeving van het postkantoor eenige dagen ge
leden reeds een blikje wellicht hadden er
erwten of spinazie of gecondenseerde melk in
gezeten! met een klein gaatje middenin, toe
gestoken, waarbij de dreumes, die het bakje
hanteerde, voorzoover de grootte van zijn handje
het toeliet, iets mompelde als: „Een kleinig
heidje voor de eerepoort meneer." Het „kleinig
heidje" en „meneer" was duidelijk verstaanbaar,
de rest werd, blijkbaar als niet noodzakelijk,
ingeslikt. Toen we, belangstellend, informeer
den, waar en door wie zich die weidsche eere
poort dan wel zal komen te verheffen, kregen
we ten antwoord; Door de buurt, in de Slagers
poort. We hadden altijd vermoed Haarlems
geografie nogal goed te kennen, maar deze ken
nis liet ons thans in den steek. Wel herinner
den we ons een Bakkerstraat en een Wagen
makerslaan, een Visseherspad, maar een poort
speciaal toegewijd aan de leveranciers van bief
stukken en varkenscoteletten kenden we niet.
Op de vraag; Waar is die? kwam het ant
woord: „Bij de Soendastraat."
Inderdaad bleek bij1 raadpleging van Haarlems
stratenboekje een Slagerspoort te bestaan, al
was die in den omtrek van de Nassaulaan en
niet bij de Soendastraat te vinden.
Overigens een vreemd geval; de buurt richt
eén eerepoort op, de kinderen bedelen ervoor en
de voorbijgangers mogen haar betalen!
ongevallendienst verleende de eerste hulp
waarna het slachtoffer per ziekenauto naar een
der ziekenhuizen werd vervoerd. Zijn toestand
is niet levensgevaarlijk.
Waarschijnlijk verkeerde de man eenigszins
onder den invloed van sterken drank.
Vrijdag hebben we gemeld dat de politie
thans streng optreedt tegen degenen, die bij
rood stoplicht op het Verwulft toch doorrij
den.
Dat dit geen overbodige bezigheid is, blijkt
wel uit het feit, dat de politie geconstateerd
heeft dat niet minder dan drie honderd vijf-
en-vijftig menschen op één dag het roods
stoplicht negeerden!
Zaterdagavond omstreeks kwart voor elf is
in de Gierstraat een man door de tram aan
gereden en tegen het trottoir gesmakt, tenge
volge waarvan hij een ernstige hoofdwonde op
liep. De man, een zekere D. uit Haarlem, stond
met zijn liets aan de hand op het trottoir voor
een café tusschen de Doelstraat en de Nieuwe-
straat. De wagenbestuurder van een tram, die
uit de richting' van het Verwulft naderde, gaf
herhaaldelijk belsignalen, om den man er op
attent te maken, dat hij zijn fiets, die naast
het trottoir stond, moest weghalen. De straat is
ter plaatse namelijk zoo smal, dat er slechts
weinig ruimte is tusschen het trottoir en de
rails. De man bleef echter staan, de fiets werd
door de tram gegrepen en de eigenaar tegen
het trottoir geslingerd. Met een bloedende
hoofdwond bleef hij half bewusteloos liggen. De
Het chronologisch overzicht der feestelijkhe
den is als volgt:
's Morgens 78 uur: Reveille door 2 muziek
korpsen in de binnenstad.
99.30 uur: Kinderaubade op de Markt.
9.3010 uur: Afmarsch der kinderen naar de
bioscooptheaters.
1011.30 uur: Kinderbioscoopvoorstellingen.
9.3011.30 uur: Concert op de Groote Markt.
1011.30 uur: Rondrit van een ruiterstoet
door de binnenstad.
1112 uur: Muzikale wandeling' door het Cen
trum.,
's Middags 121 uur: Carillonbespeling.
1.30—3.30 uur: Concert op de Groote Markt.
1.302.30 uur: Muzikale wandeling door het
Centrum.
24 uur: Openluchttooneeluitvoerng op het
Teylerplein.
23 uur: Muzikale wandelingen door het
centrum.
34 uur: Muzikale wandeling' door Haarlem-
Noord.
2.305 uur: Ruiterfeest op het terrein voor
het Paviljoen.
3.305.30 uur: Concert op de Groote Markt.
47.30 uur: Langebaan wielrenwedstrijden in
Haarlem-N.
5^-12 uur: Balchampêtre op de Zomervaart.
5.307.30 uur: Concert op de Groote Markt.
's Avonds 7—8 uur: Muzikale wandeling door
het Centrum.
78 uur: Muzikale ommegang door Haarlem-
Oost.
7.309.30 uur: Muzikale wandeling door Haai-
lem-Noord.
810 uur: Concert op het Nagtzaamplein.
910 uur: Concert op de Groote Markt.
99.30 uur: Muzikale rondwandeling door
het Centrum.
911 uur: Openluchtfilmvoorstelling op de
Zomerkade.
IQ11.30 uur: Concert op de Groote Markt
en taptoe.
Gedurende den geheelen dag van 9 uur v.m.
tot 12 uur n.m. zijn verschillende vermake
lijkheden en ververschingskramen opengesteld
op de Nassaulaan, Ged. Oude Gracht, Wilsons-
plein, Ged, Raamgracht, Pretoriaplein en Zo
merkade.
Voorts zal des avonds van 812 uur de Wil-
helminaboom aan het Nassauplein feestelijk
verlicht zijn.
Onze touringcar-tocht naar het open
lucht-theater te Oisterwijk is éen volledig
succes geworden. Een succes zoo groot, dat-
wij de deelnemers, die zich zelfs gisteren
nog opgaven, niet meer konden bergen
zonder gevaar, de reeds getroffen regelin
gen voor heden in de war te sturen.
Maar er zullen geen teleurgestelden zijn.
Onmiddellijk hebben we besloten, een
tweeden tocht te organiseeren op Zondag
6 September a.s. Hij zal op dezelfde wijze
plaats hebben en langs dezelfde route, die
gevolgd wordt door de touringcars, welke
vanmorgen vertrokken van het Kasteel
van Aemstel. Ook voor de deelnemers aan
den tweeden tocht wordt een koffietafel in
's-Hertogenbosch en een verzorgde maal
tijd in Oisterwijk ingericht. Terwijl uit
stekende plaatsen voor de bijwoning van
De Paradijsvloek worden gereserveerd.
Den 28sten Aug. herdacht de heer L. Stee
man zijn zilveren jubileum bij het Gemeentelijk
Gasbedrijf
Des morgens werd hij ten stadhuize door
wethouder Roodenburg hartelijk toegesproken
Des middags werd hij gehuldigd in de Toon-
kamer van het Gasbedrijf, alwaar het geheele
personeel aanwezig was
Allereerst werd hij toegesproken door den
directeur eten heer Ochtman, daarna door den
heer Holswilder als chef der afdeeling Inspec
tie, die tevens namens de feestcommissie een
dressoir aanbood.
Mevr, Steeman mocht een bouquet in ont
vangst nemen.
Tot slot sprak zijn collega Wildschut namens
vrienden en feestcommissie.
Maandag gaat in onzen Stadsschouwburg de
première van de Wiener Revue „Alles Fürs
Herz". Het programma biedt o.a. Frtihling in
Schönbrunn, Saizburger Glockenpuppen, Ra-
detzky-Marsch, Wiener Panoptikum, Wiener
Markte, Marchen vom Donaustrand, Wiener
Fiakerlied, Wiener Strassensanger" enz. enz.
In totaal 33 tafreelen.
Overleden: E. Oomen, 73 j.; J. C. Jansenv.
Huizen, 65 j.; J. J. v. d. Kroft, 74 j.; P. J. J.
5 mnd., z. v. P. J. Kok; J. Beets, 59 j.
Het Dagelijksch Bestuur der Middenstands
centrale voor Haarlem en omliggende gemeen
ten heeft Vrijdag vergaderd, waarop het vol
gende ter sprake kwam;
De heer H. Pilger berichtte, dat zijn etalage
school in de maand September een aanvang
zou nemen en dat hij bereids een aantal in
schrijvingen ontvangen had. Nogmaals werd het
nut van deze instelling besproken.
Inzake de eventueele verstrekking van le
vensmiddelen in natura werd besloten het vol
gende schrijven aan de Kamer van Koophan
del te zenden:
„Zooals ook Uwe kamer bekend zal zijn, is
in behandeling' bij de Regeering het verstrek
ken van levensmiddelen in natura uit te brei
den.
Met- ons zult U van meening zijn, dat, wan
neer de Middenstand bij deze verstrekking
niet zou worden ingeschakeld, dit een groot
nadeel voor dezen stand zou zijn.
Wij verzoeken U bij de Regeering Uw in
vloed aan te wenden, opdat deze uitgebreider
levensmiddelenvoorziening, wanneer zij' wer
kelijkheid wordt, wél via den winkelier zal
plaats hebben."
Bovendien zal er bij het Gemeentebestuur
op aangedrongen worden, dat inschakeling van
den winkelier zal plaats hebben.
In September a.s. zal een vergadering bij -
eengeroepen worden van de besturen van de
standsorganisaties, waar o. a. zal worden be
sproken een aan het Gemeentebestuur te rich
ten schrijven inzake de levensmiddelen-distribu
tie in natura; terwijl dan tevens een punt van
bespreking zal uitmaken een eventueel te hou
den middenstands-tentoonstelling in 1937.
De begrafenis van het stoffelijk overschot
van den zoo noodlottig' op de Kaag verdronken
jhr. G. Elias, directeur van het Notarishuis te
Haarlem, bestuurslid van de IJsclub voor Haar
lem en omstreken, de M.H.C. en den Noordh.
Hockeybond, zal plaats hebben op Maandag om
kwart over 4 op „Westerveld".
Zaterdagmiddag is te Zandvoort een groote
oefening gehouden door de Amsterdamsche
Transportcolonne van het Ned. Roode Kruis.
De demonstratie stond in haar geheel onder
leiding van dr. A. Feenstra, commandant der
colonne te Amsterdam. Een vijftigtal padvin
ders uit Haarlem en Bloemendaal, onder leiding
van hopman Uijlerburg, verleende een belang
rijke assistentie, daar zij fungeerden als ge
wonden.
Het bestuur van de afdeeling Zandvoort was
in zijn geheel tegenwoordig, terwijl bestuurs
leden van omliggende afdeelingen eveneens
aanwezig waren.
De geheele ploeg van de transportcolonne
,Hoogovenbedrijf" alsmede veertig Haarlem
sche Roode Kruis-soldaten woonden vol be-
.angstelling de oefeningen bij. Met, groote
vrachtwagens was het benoodigde materiaal
leeds vroeg in den middag' gearriveerd er
onmiddellijk begon men met de voorbereidende
werkzaamheden.
Precies kwart over drie arriveerde de trein
uit Amsterdam met de heeren doktoren, hel
pers en helpsters. Namens het hoofdbestuur
was aanwezig kolonel Lucardi.
Nadat de colonne was aangekomen, werd
halt en front gemaakt, waarna de groepscom
mandanten werden geïnstrueerd en iedere
groep zich verplaatste naar het terrein, waar
op gewerkt moest worden. Medegedeeld werd,
dat na een beschieting vijftig gewonden ver
zorgd moesten worden en aangezien er met
gas was geschoten, was groote voorzichtigheid
geboden. Gelukkig stond er een flinke land
wind, zoodat alleen de zeer beschutte plaat
sen nog gasgevaar opleverden, hetgeen bij dit
terrein slechts het geval was in de aanwezige
duinpannen.
Na onderzoek bleek, dat het allergevaarlijkste
mosterdgas met was gebruikt. De met spoed
opgeKomen transportcolonne begon direct met
het reddingswerk. Allereerst naar het terrein
waar de „gaspatiënten" waren, in dit geval
de duinen ten Westen van het voetbalveld
„Zandvoort". Van een hoog duin werd door
middel van vlaggen geseind, welk materiaal
benoodigd was en spoedig kwamen dragers
met de eenheidsbrancards, de gasmaskers voor.
Naar gelang de diagnose van den geneesheer,
werd onmiddellijk bij enkele patiënten, het
gasmasker omgedaan, terwijl bij degenen, die
net zwaar te verantwoorden hadden, een nieuw
apparaat voor zuurstof werd toegepast. Bij
givs-gewonden wordt n.l. nooit kunstmatige
ademhaling toegepast. Na deze spoedbehande-
ling werden de tien slachtoffers overgebracht
naar de contröletent, doch er moest hierbij
gebruik worden gemaakt van een slee, welke
als wip over een hoog houten hek door middel
van palen en touwen was samengesteld.
In de contröletent werden de slachtoffers ge
dirigeerd öf naar de groote tent voor de gas
patiënten öf naar het lazaret.
De gaspatiënten werden bij de groote tent
na definitieve hulp buiten in de schaduw
gelegd om vervoerd te worden naar het hos
pitaal. Ook op het dak van een in aanbouw
zijnd huis (hier de consumptietent) waren enkele
gewonden, die door middel van een kraan met
takel, volgers de regelen der kunst, op den
beganen grond werden gebracht. Het nood
hospitaal was ingericht in de goederenlood-s
van de N. S., waar 15 bedden (houten) waren
opgeslagen. Allerlei vervoermiddelen had men
gebezigd om de patiënten uit de gevaarlijke
zone te brengen.
In het lazaret en in de groote Xnt voor gas
patiënten stonden de hulpvaardige handen der
Roode Kruiszusters klaar om den slachtoffers
een goede verzorging te geven. In het lazaret
kwamen slechts de nietloopende patiënten, die
werden ingeschreven met vermelding van
de ziekte of den aard der verwonding.,
Z-elfs in het geïmproviseerd hospitaal was
alles hygiënisch. De slachtoffers lagen in de
houten ledikanten, die met schoone dekens en
hagelwitte lakens waren bedekt.
Nadat eenige auto's ieder met vier gewonden
op een brancard waren aangekomen, kwam
zoowaar een schelpenkar, waarop ook al weer,
evenals bij de, ^uto'sydoor middel van palen pn
touw, een stelïagë was aangebracht teneinde
den patiënt zoo min mogelijk hinder van het
vërvoer -te doen hebben.
Ook stond een trein gereed, met eenige goe
derenwagens. waarbij iedere coupé plaats bood
aan twee en iedere goederenwagen aan acht
gekwetsten.
Op het terrein van de oefening enwaren o.a.
als belangstellenden aanwezig burgemeester
H. van Alphen dr. C. A. van Paassen, medisch
adviseur der afdeeling Zandvoort, de heer
G. A. M. Loogman, oprichter en thans adviseur
der afdeeling Zandvoort. Van de dienstdoende
doktoren was o. a. aanwezig dr. Tak, die voor
het technische gedeelte zorgde, dr. De Bruin,
leider van de afdeeling materiaal Den Haag,
dr. Noteboom, dr. Schmenk, dr. Wiesmann, dr.
Polak. Voorts mr. Kessler, bestuurslid te Am
sterdam, dr. Kinderman, secretaris te Amster
dam. Controleerend geneesheer, afd. zwaar
gewonden en gaspatiënten was dr. A. S. Emme-
ring.
Een bewoner van het Nauwe Geldeloozepad
heeft bij de politie aangifte gedaan, dat hij
iemand op bezoek kreeg, die hem het districts-
aaentschap aanbood voor den verkoop van een
vloeistof, welke koper kan vernikkelen. Na de
diverse middelen, waarmede oplichters de.
Haarlemmers „lekker" hebben gemaakt, voor
het drooghouden van ruiten, het verchroomen
van koper en het verkoperen van nikkel, enz.
enz., is het nieuwste blijkbaar het vernikkelen
van koper geworden!
De Geldeloozepad-bewoner liep er in en liet
zich een flesch met waardelooze vloeistof
„aansmeeren," zooals dat in den volksmond
heet, tegen betaling van zegge 5!
Een inwoonster van de Prof. v. d. Waalsstraat
is er op een andere manier ingevlogen. Een
haar onbekende man heeft bij haar thuis de
piano gestemd tegen een belooning van 1.
De man was niet bepaald een virtuoos in
zijn vak, want toen de juffrouw de piano na
zijn vertrek probeerde, bleek de piano geheel-
ontstemd te zijn! De daardoor eveneens ont
stemd geworden pianobezitster heeft bij de
politie aangifte gedaan.
Men zij op zijn hoede!
Programma 1 Hilversum II (Huizen).
Programma 2 Hilversum I.
Programma 3: 8.00 Keulen; 8.20 Keulen; 8.30
Keulen; 8.45 Diversen; 10.05 Keulen; 10.20
Deutschlandsender; 10.50 Keulen; 11.20 Parijs
Radio; 12.20 Brussel Vlaamseh; 12.50 idem;
1.20 idem; 1.30 idem; 1.50 idem; 2.20 London
Regional; 3.20 idem; 4.20 Parijs Radio; 5.20
Brussel Vlaamseh; 6 05 idem; 6.20 Keulen; 6.50
idem; 8.20 Brussel Fransch; 8.50 idem; 9.05
Parijs Radio: 11.35 idem.
Programma 4: 8.00 Brussel Vlaamseh; 8.20
idem; 8.30 idem; 8.40 idem; 8.45 idem; 9.00
Idem; 10.35 London RegiAee^; U)£0 idem; 11,05
ïVan onzen Berlijnschen correspondent)
i
Het was in de Goede Week dat wij er
voor het eerst van hoorden. Men had
r-ai van plannen. Tijdens de Xle
Olympiade zouden er immers massa's men
schen naar Berlijn komen, uit Duitschland
en van gene zijde der grenzen, en die moes
ten dan maar eens merken, dat de hoog be
zongen rust, welke er in het Derde Rijk
heerscht, en de geestdrift waarmee heel het
Duitsche volk achter zijn „Führer" staat,
op zijn minst wel eenigszins oppervlakkig
genoemd moeten worden. Er moest een ste
vige actie gevoerd worden. De Olymp:sche
Spelen zouden niet zonder incidenten ver-
loopen.
Aan den vooravond van het grootste sport
festijn, dat de wereld ooit aanschouwd heeft,
stortte er ergens in West-Duitschland, een ge
weldig viaduct, dat een der nieuwe autowegen
over de spoorbaan leidt, plotseling in. Kan een
betrekkelijk nieuwe, maar toch reeds „bestor-,
ven" constructie van gewapend beton zoo maar
instorten? Er werd veel gefluisterd over com
munisten er sabotage, en men was niet malsch
ir. zijn voorspellingen over wat er nog meer
komen zou.
De regeering bepaalde, dat het tijdens de
Oiympiade verboden was om boven het Olym
pisch Dorp en het Reichssportfeld, alsmede over
de wijde omgeving daarvan, te vliegen. Natuur
lijk zoo zeide men is men bang, dat een
paar waaghalzen, zooals vroeger in Milaan en
Rome gebeurd is, er hun leven voor over heb
ben om manifesten uit te strooien.
En toen bij de „Eröffnungsfeier" op Zaterdag
1 Augustus het Olympisch stadion in een straal
van enkele kilometers werd afgezet door Schu-
po's, S.S. en S.A., toen aarzelden er velen niet
om dezen maatregel die als maatregel van
veiligheid en goede orde inderdaad nogal over
dreven leek te beschouwen als een behoed
middel tegen bepaalde gebeurtenissen, welke
men vreesde en voorkomen wilde.
Intusschen beoogden de plannen waaromtrent
ons. als gezegd, reeds voor Paschen vertrouwe
lijke mededeelingen waren gedaan, geen daden
van geweld, geen sabotage en zelfs geen agita
tie. Het waren meerendeels jongere menschen,
katholieken zoowel als protestanten, die kost
wat kost den buitenlanders, die naar Berlijn
zouden komen, aan het verstand wilden bren
gen, dat er iets, dat er véél leeft onder de
schijnbaar ongerimpelde oppervlakte van het
dagelijKsche leven in het Derde Rijk.
In Duitschland zijn er namelijk talloos
velen, die gelooven, dat men in het buiten
land over hetgeen er in het Derde Rijk
voorvalt, even slecht geïnformeerd is als de
pers en openbare meening in het eigen
rand. Zelfs menschen die krachtens hun
rang en positie beduidend verder kunnen
zien dan den engen horizon van„the man in
the street", zijn dikwijls naïef verbaasd,
wanneer men hun vertellen kan, het juist
onthulde geheim reeds een week geleden in
de buitenlandsche pers gelezen te hebben.
Debedeelde actie had niet of althans heel
weinig te doen met de politiek in den ruime
ren zin van het woord. De politiek wenschte
men over te laten aan anderen, bij voorbeeld
aan de verspreiders van een „gids van Berlijn",
welke de straten en de pleinen en de huizen
noemde, waar vóór de revolutie niet-nationaal-
socialisten gesneuveld waren, en welke wande
lingen aangaf naar de kerkhoven en de execu
tieplaatsen van 30 Juni 1934..
Neen, men wilde zich beperken tot den gods
dienst. Geschiedkundige overzichten lagen er
klaar over alles wat er op godsdienstig terrein
sinds Maart 11,33 gebeurd is. Manifesten, strooi
biljetten, tractaatjes, statistische verhandelin
gen, alles lag klaar.... om gedrukt te worden.
Wat men zich het mag een beetje sceptisch
klinken, maar wij kunnen de zaak nu eenmaal
niet anders zien voofsteide van de versprei
ding van dergelijk materiaal onder het publiek,
dat de Oiympiade zou bezoeken, is ons nadat
wij een vrij groote ervaring op sportterreinen
hebben opgedaan, niet heelemaal duidelijk
geworden.
Wij hebben in kerkelijke kringen nage
vraagd of daar iets bekend was over een zeke
re Olympiade-actie. Men bleek er uitstekend
op de hoogte te wezen. Men drong er bij ons
op aan. dat wij op geen enkele manier zouden
meewerken aan het welslagen dezer actie, voor
al niet door financieele hulp, welke ijverig ge
vraagd scheen te worden, voornamelijk om de
drukkosten van het propaganda-materiaal te
bestrijden. Men zeide ons tevens, dat zoowel
de Katholieke Kerk in Duitschland als de
Duitsche Evangelische Kerk haar eigen plannen
hadden veer een „Olympiade-actie", welke ech
te- een zuiver geestelijk karakter dragen zou
en noch den vorm van een protest, noch de ge
daante van een campagne mocht krijgen.
Deze plannen hebben zich verder ont
wikkeld. konden verwezenlijkt worden en
zijn schitterend geslaagd. De „Olympiade
actie" der beide christelijke kerkén in
Duitschland is een evenement geworden. De
gemiddelde bezoeker der Olympiade nam
er geen deel aan, merkte er nauwelijks wat
van. Maar het geloovige Berlijn, Katholiek
en protestant, organiseerde een groot ker
kelijk feest, dat twee volle weken duurde.
Het begon op den dag der opening der Xle
Olympiade met grootsche plechtigheden in de
Katholieke Hedwichskirche en den protestant-
schen Dom. Plaatsen waren daar slechts te
krijgen met weken van te voren aangevraag
de en op naam gestelde kaarten. De godsdien
stige plechtigheden gingen vooraf aan alles wat
met de Olympiade ook maar in een verwijderd
verband stond. Mgr. dr. Konrad Graf von Prey-
sing, Bisschop van Berlijn, die in de Hedwichs
kirche preekte, in het Duitsch en in het
Fransch, en wiens preek door de radio ver
spreid werd vond hierin aanleiding om de aan
wezige Katholieke leden van het Internatio
naal Olympisch Comité, de Gezanten en Con
suls van vreemde landen, alsook de buiten
landsche Olympische vertegenwoordigers te
prijzen, daar zij de juiste volgorde in acht had
den genomen. Eerst het geestelijke en dan het
lichamelijke. Van dit laatste is de Kerk heusch
geen vijandin. Reeds in de eerste eeuwen van
Haar bestaan veroordeelde zij het absolute spi
ritualisme.
Het viel op dat noch in de Hedwichskirche,
nouh in den Dom, onder de officieele genoodig-
den een lid was der nationaal-socialistische
partij, welke verder bij heel de Olympiade
overal een leidende rol speelde. De Rijksregee-
ring ontbrak noch bij de Pontificale Hoogmis,
ncch bij den protestantschen dienst. In beide
gevallen zag men echter slechts ministers, dip
geen partijleden zijn
De dienst in den protestantschen Dom werd
geleid door den voorzitter der rijkskerkcommis-
sic Zöllner. Zijn optreden was tot zekere hoogte
eer, teleurstelling, daar hij het ook thans weer
vermeed, cok maar een stap verder te gaan
dan allerlei gemeenplaatsen. Degenen, die hem
weinig vertrouwen schenken en aannemen, dat
hij tot elk compromis in staat is zoolang men
hem zijn hooge functie laat, zullen zich in
hun overtuiging waarschijnlijk weer gesterkt
voelen.
Niet alleen in de twee grootste bedehuizen der
Duitsche hoofdstad, doch ook in vrijwel alle
andere «erken werden bijzondere diensten ge
houden ter gelegenheid der Olympiade. In de
kerkportalen waren borden opgehangen, die in
een half dozijn talen het kerknieuws bekend
maakten. Hier en daar zag men op biecht
stoelen aangegeven dat ook vreemdelingen hun
biecht konden spreken.
Of er velen geweest zijn die daarvan gebruik
maakten? In het algemeen had men den ïn-
diuk, dat het uitsluitend Duitschers waren, die
dagelijks In zoo grooten getale naar de kerken
kwamen, vooral buitenlandsche predikanten,
wier namen en preekbeurten door tienduizen
den kwistig rond gedeelde progamma's aan ce
openbaarheid warén prijs gegeven, schenen een
groote aantrekkingskracht te hebben; dat
vrij regelmatig de dienst nog eens herhaald
motst worden, hetzij in dezelfde kerk, hetzij
in een andere, waar de g'eloovigen rustig wachi-
te;. tot de geestelijke, na het houden van zijn
preek, naar hen toe kwam.
Tot incidenten is het tijdens de Olympiade
niet gekomen ondanks al het dreigend genuis-
tei over wat er gebeuren ging. Hier en daar
werd er een of anderen vreemdeling een strooi
biljet in de handen gedrukt en daarbij is net
practisch wel gebleven. Maar die avond aan
avond volle kerken zeiden meer dan een ge
ïsoleerd spreekkoor of een paar stinkbommen
op de tribunes van het stadion. Zij bevatten
een vermaan en een waarschuwing.
Zaterdagavond omstreeks half zes is te
Haamstede een ernstig auto-ongeluk voorgeval
len. De autoverhuurder M. S. uit Zierikzee, die
waarschijnlijk onder den invloed van sterken
drank achter het stuur zat, reed met zeergroot?
snelheid over den smallen Vertonsweg in de
gemeente Haamstede. Naast hem zat de onge
veer 20-jarige chauffeur T„ eveneens woon
achtig te Zierikzee.
In een zeer flauwe bocht van den weg reed
S. is volle vaart tegen een aan den buitenkant
van de bocht staanden paal. Door den schok
sloeg T. door een zijruit van den wagen. Met
ernstige snij'wonden aan hoofd en hals alsmede
een schedelfractuur werd hij in bewusteloozen
toestand uit den deerlijk gehavenden auto ge
haald.
Geneeskundige hulp was spoedig ter plaatse.
De burgemeester van Haamstede, jhr. R. Röell,
was eveneens dra aanwezig, en nam de leiding
van het politie-onderzoek op zich.
Op geneeskundig advies is het zwaar ge
wonde slachtoffer per ziekenauto naar het
Ziekenhuis te Noordgouwe overgebracht. De
auto, waarmede het ongeluk gebeurde, is in be
slag genomen.
Op den Rijksweg tusschen Vaals en Gulpen,
op het punt, waar de nieuwe weg van Simpel-
veld naar Nijswiller uitkomt, heeft Zaterdag
middag een ernstig auto-ongeluk plaats gehad.
De Engelsche auto, genummerd YV 7077 na
derde uit de richting Vaals op het oogenblik,
dat van den nieuwen weg de bestelauto van
bakker V. uit Terwinselen aankwam.
Door onbekendheid met de Nederlandsche
verkeersregels verleende de Engelsche autobe
stuurder geen voorrang, waardoor hij den be
stelauto aan de achterzijde aanreed. De bakkers
wagen bekwam bijna geen schade, maar de
Engelsche two-seater sloeg eenige malen over
den kop, en bleef zwaar gehavend op den weg
liggen.
Mevr. B., een Duitsche dame uit Aken, brak
beide beenen op verschillende plaatsen en is
in levensgevaarlijken toestand naar een zieken
huis te Aken vervoerd. Dr. Ploem en de trans
portcolonne van het Roode Kruis verleenden
de eerste geneeskundige hulp. Zij verbonden
den Londenaar O'C., die een sleutelbeen had
gebroken en zijn stadgenoot B., die er met
enkele ontvellingen en builen was afgekomen.
De Britten zijn daarna naar Aken terugge
keerd.
CAIRO, 29 Aug. (Reuter) Het vliegtuig
..Horsa" van de Imperial Airways, waarvan de
berichten een tijdlang waren uitgebleven, heeft
vannacht een noodlanding moeten maken. Men
weet echter nog niet, waar het toestel zich be
vindt.
De wedstrijden voor de jeugdspelers uit de
verschillende districten van het land werden
ook op den laatsten dag door fraai weer be
gunstigd.
In beide nummers ging de eindstrijd tusschen
de vertegenwoordigers van de districten Am
sterdam en Utrecht, waarbij de eer were) ge
deeld. De Van Lennep-beker werd gewonnen
door Wiegers (Amsterdam), terwijl mej. A.
Knottebelt voor de tweede maal de Kea Bou-
man Coupe wist te winnen. Deze laatste over
winning was wel zeer spannend daar mej. R.
Mechel na het winnen van cle eerste set in
de tweede set voorkwam met 5—3 en later zelfs
met 54, 400
In het troostournooi deed de Haarlemsche
vertegenwoordiger J. H. Knoop keurig werk
door dit tournqoi voor de jongens-afdeeling te
winnen
Na afloop werden de prijzen uitgereikt door
den voorzitter van den Nederlandschen Lawn
Tennis Bond, den heer ir. A. Broesse van Groe-
nou, die allereerst dank bracht aan het Ken-
nemer Lyceum voor de medewerking die de
N.L.T.B. steeds ondervindt bij het organiseeren
van wedstrijden op het banen-complex dezer
school. Ook het Districtsbestuur Haarlem werd
dank gebracht.
Tijdens de gemeenschappelijke koffietafel
had de Bondsvoorzitter reeds aan de spelers
een uiteenzetting gegeven van verschillende
belangrijke punten in het wedstrijd-tennis.
Deze ook dit jaar uitstekend geslaagde wed
strijden werden in den middag bijgewoond door
den heer Scheurleer.
De uitslagen van den laatsten dag' luiden
Van Lennep-beker.
Halve eindstrijd: F. Wiegers (Amsterdam)
sl. L Akkersdijk (Rotterdam) 63 63; W. C.
Verloop (Utrecht) sl. H. Wilton (Den Haag)
6—2 6—3.
Eindstrijd: F. Wiegers (Amsterdam) sl. W.
C. Verloop (Utrecht) 6—2 6—4.
Kea Bouman-coupe.
Eindstrijd: Mej. A. Knottebelt (Utrecht) sl.
mei. R. Mechel (Amsterdam) 2—6 7—5 62.
De verliezers in de eerste ronde van beide
wedstrijden werd ingedeeld in een troost-tour-
nooi.
De uitslagen waren hier:
Jongens, eerste ronde: D. Heybroek (Rotter
dam) sl. A. de Roos (Haarlem) 60 62; J.
H. Knoop (Haarlem) sl. K. de Groot (N. Bra
bant) 8—3 75; E. Veltenaar (Rotterdam) en
H. Stalling (Haarlem) w.o.
Halve eindstrijd: J. H. Knoop (Haarlem) sl.
D. Heybroek (Rotterdam) 62 26 60; E.
Veltenaar (Rotterdam) sl. T. Stalling (Haar
lem) 9—7 6— 1.
Eindstrijd: J. H. Knoop (Haarlem) sl. E. Vel
tenaar (Rotterdam) 62 63.
Meisjes: Mej. T. van Rijssel (Rotterdam) sl.
mej. L. de Roos (Haarlem) 63 60; mej. J.
Hamilton (N.-Brabant) w.o
Eindstrijd: Mej. T. van Rijssel (Rotterdam)
sl, mej. J, Hamilton (N.-Brabant) 61 63,
