De posities der strijdenden bij
Irun ongewijzigd
Wijziging in het
kabinet-Giral
De groote biddag
in Limburg
Blijft uitwijzing
gehandhaafd?
De gruwelen in
Spanje
WEER TALRIJKE STEDEN
GEBOMBARDEERD
De Paus en Polen
KERK EN STAA T IN HET
DERDE RIJK
Het nieuws van heden
DE BAROMETER
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
WOENSDAG 2 SEPTEMBER 1936 - AVONDBLAD
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
NASSAULAAN 51 - TELEFOON 13866
ABONNEMENTEN:
voor Haarlem en Agentschappen per
week 25 cent; per kwartaal f3.25; per
post, per kwartaal f3.58 bijvooruitbetaling
DAGBLAD UITGEGEVEN DOOR DE KV. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866
TWEE EN ZESTICSTE JAARGANG No. 20130
Er zou een ministerie komen
op breedere basis
Ministerraad bijeen?
Plechtigheden tot eerherstel
te Rome
Een roode uitkijkpost in de omgeving van Madrid
Sovjet-Russisch generaal zou te
Madrid het oppercommando
der Roode militie op zich
hebben genomen
Nationale junta vormt
vreemdelingenlegioen
Successen der rebellen
&(4uoeu"
Aan het Noordelijk front wordt de laatste dagen heftig gestreden
Geen Britsche onderdanen
meer naar Spanje
Ook Jeugddagviering
te Madrid
Fransche wapens naar Spanje
Strijd om Irun nog niet hervat
Het Weeriiiiiiiiiiiii]iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii|
Dé manoeuvres van het Italiaansche
maarschalk Badoglio (links), maar
leger werden o.m. bijgewoond door
schalk Balbo en generaal Teruzzi
Telegrammenwisseling met het
Episcopaat
M
Lloyd George brengt vergezeld van zijn
dochter een bezoek aan Duitschland om
de jeugd- en arbeidskampen in oogen-
schouw te nemen
Laatste aansporing van Z. H. Exc.
Mgr. dr. J. H. G. Lemmens
In verband met de Zaterdag in Limburg
te houden N.S.B.-vergadering richt de Bis-
schóp van Roermond, Z. H. Exc. Mgr. dr.
J. H. G. Lemmens, nog de volgende aan
sporing tot zijn diocesanen:
Aan ons dierbaar katholiek
volk van Limburg
Nog een enkel ernstig woord voor de
komende dagen.
5 September, de dag waarop de
N. S. B. in het hart van Limburg ver
gadert, zal voor ons allen zijn een
stille boete-dag. Geen enkele
actie of demonstratie naar buiten, hoe
goed ook bedoeld. Blijft 's avonds
thuis, en bidt allen het Rozenhoedje
ter eere van Maria, de Moeder en Ko
ningin van ons Bisdom, voor het be
houd van het geloof in Limburg en
voor onze dwalende broeders.
Zondag 6 September zal onze
volksdag zijn, de groote biddag,
de dag van de algemeene Heilige Com
munie, de dag waarop heel katholiek
Limburg hulde en eerherstel brengt
aan Christus Koning, de dag, die we
derom besloten wordt met het Rozen
hoedje tot dezelfde intentie.
Wij rekenen op aller trouw en ge
hoorzaamheid. Daarom zegenen wij u.
Limburg aan Christus door Maria!
Uw aller herder en vader,
t GULIELMUS,
Bisschop van Roermond.
Roermond, 1 Sept. 1936.
Episcopaat benoemt zijn vertegen
woordigers voor nieuwe
onderhandelingen
De militaire diensttijd
in Frankrijk
Verlengd tot 2x/2 jaar?
Koning Gustaaf licht
ongesteld
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TIEN BLADZIJDEN
De gezant van Japan te
Teheran teruggeroepen
Dood van den bisschop
van Jaen
Letterlijk in stukken gehakt
Roemenië verplicht tot
arbeidsdienst
Tegen de werkkampen van de
„IJzeren gearde
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 50 ct., Inge*,
mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 eert
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek.
MADRID, 2 Sept. (Havas) De vroegere so
cialistische minister Prieto verklaarde in ant
woord op een vraag van den correspondent aan.
gaande de geruchten omtrent een a.s. hervor
ming van het ministerie dat Giral stappen had
gedaan tot wijziging van het tegenwoordige mi
nisterie, waardoor dit een breedere basis zou
krijgen door de intrede van verscheidene per
soonlijkheden der partijen van het Volksfront,
die tevoren niet in de regeering waren verte
genwoordigd, t.w. de socialisten, de communis
ten en de Baskische nationalisten. Hij voegde er
nog aan toe, niets bepaalds te weten aangaande
de mogelijke toewijzing van het ministerie zon
der portefeuille aan een vertegenwoordiger van
de anarchistische nationale arbeidsconfederatie.
Hij meende echter eerder, dat er uit deze orga
nisatie een commissie zou worden gevormd ter
raadpleging van de regeering.
Na afloop van den ministerraad verklaarde
minister-president Giral, cTat de loopende zaken,
meer in het bijzonder die met betrekking tot den
oorlog, waren besproken. De minister van Bin-
nenlandsche Zaken heeft uiteengezet, op welke
wijze men de nieuwe nationale republikeinsche
garde, die in de plaats gekomen is van de guar-
dia civil, denkt te organiseeren.
Tot slot verklaarde Giral, dat de berichten van
het front bevredigend waren. De eerstvolgende
ministerraad zal morgen of Vrijdag worden ge
houden.
Op Zondag 30 Augustus hebben te Rome ver
schillende plechtigheden plaats gehad, om eer
herstel te brengen voor de gruwelijke heilig
schennissen die door het Bolsjewisme in Spanje
zijn bedreven, en terwijl tevtens werd gebeden om
het einde van de vervolgingen van God af te
smeeken.
De belangrijkste plechtigheid had plaats In de
Jezuïetenkerk, waar de reliquieën worden be
waard van de Spaansche heiligen, den H. Igna
tius van Loyola, den H. Franciscus-Xaverius en
van den gelukzaligen Jozef Pignatelli.
Tal van Spaansche priesters, kloosterlingen en
leeken die uit hun vaderland zijn gevlucht,
woonden deze plechtigheid bij.
De bekende Pater Venturini hield een predika
tie, waarin hij protesteerde tegen de onmensche-
lijke gruwelen die in Spanje werden bedreven.
Het Bolsjewisme, zoo vervolgde spreker, tracht
geheel Europa in zijn greep gevangen te houdten,
en zijn invloed tot in het hart van Amerika te
doen doordringen. Pater Venturini hoopte, dat
de goedgezinden met behulp van de goddelijke
genade erin zouden slagen, om de Bolsjewistische
plannen te ontmaskeren, En de openbare mee
ning op de juiste wijze voor te lichten. Hij ver
klaarde verder, dat de wet op de non-interventie
een dwaasheid was, en dat dit noch christelijk,
noch menschelijk was, en hij spoorde zijn toe
hoorders aan, om door hun gebeden, door hun
liefdadige bijdragen en solidariteit hun steun te
verleenen.
Daarna riep hij de voorspraak in van de
Spaansche heiligten, en hij smeekte Gods zegen
over Spanje en over de geheele wereld af.
Na deze toespraak kwam een processie de kerk
binnen, met Mgr. Perello y Pou, Bisschop van
Vich aan het hoofd, vergezeld van kanunnik
Auget van Barcelona en kanunnik Sabatier van
Tarragona. De processie bestond uit een vijftig
tal priesters en leeken. Na het Tantum Ergo
werd de zege gegeven door den Bisschop van
Vich. De H.E. P. Ledochowski, de Generaal
Overste der Jezuïeten, woonde deze plechtigheid
bij. De Bisschop van Vich heeft eveneens de
oefening van eerherstel in de kerk van de H.H.
Eustachius en Chrysostomus in Trastavere bij
gewoond.
HENDAYE, 2 Sept. (Havas)
Van betrouwbare zijde wordt ver
klaard, dat de tegen Irun ontketen
de aanval de posities in niets heeft
gewijzigd. De troepen der opstande
lingen bestonden uit bataljons legion-
narissen, drie compagnieën regulares
en verscheidene honderden fascisten
en carlisten, in totaal ongeveer 1500
man.
Te San Sebastian is gisteren de dag
kalm verloopen.
De luchtmacht der regeering heeft Sevilla,
Granada, Cadix en Cordova gebombardeerd en
aanzienlijke schade aangericht op de vlieg
velden.
Naar de correspondent van Havas meldt,
heeft de „Nationale Junta" een decreet uitge
vaardigd, waarbij de gelegenheid wordt open
gesteld, om dienst te nemen in een vreemde
lingenlegioen.
Recruteeringsbureaux zijn geopend te Burgos,
Valladolid, Caceres en Sevilla en vele gegadig
den hebben zich daar reeds aangemeld. Dit be
sluit is genomen in verband met het groote
aantal verzoeken, ontvangen van de zijde van
buitenlanders, die de zaak der opstandelingen
willen dienen en als reactie van het volksfront.
Tot dusver heeft generaal Mola zich nog steeds
afkeerig getoond van de medewerking van
buitenlanders.
Het hoofdkwartier der opstandelingen meldt,
dat in den Guadarrama-sector vliegtuigen der
opstandelingen een vliegtuig-reparatiewerk
plaats te Guadalajara en het vliegveld van
Barajas hebben gebombardeerd.
Een colonne regeeringstroepen is door de op
standelingen voor Teruel verslagen.
Een uit Oviedo vertrokken colonne heeft een
sterke afdeeling Volksfronttroepen, afkomstig
uit Laviana op de vlucht gejaagd. De rechtsche
troepen hebben Salas, nabij Trubia, bezet.
De radio-zender te La Coruna, die zich
in handen der nationalisten bevindt, meldt,
dat Maandag te Madrid een Sovjet-Russi
sche generaal is aangekomen. Hij voerde be
sprekingen met leidende marxisten. Vervol
gens nam de Russische generaal het opper
commando op zich van de roode militie.
BAYÖUue
&UWWIZ.Q
-..'GA6EZOUDE I LAVE&A "6
F" S aoouc
fdykLM»
/ToLJt^ tUZorfOA
nvu- nov "abriowdas
VJ* "-UU IUF1CSTOR
LAUGREO ocaugas^ m d
MlERES °LAB1AMAx"' I
lEUA - c-\ O. "5 A
PuiAYO
~.l?EIU05A
OUAf*
ITORl
STCQU*
PAMPLO
WDERlASA
VERA>
°lA GliAROMk
Logromo
A t ""OYARSUM
ZABAUS eü>HERUAm
LAZAorar
GOITIA FAVJDOAIU
f Aramaz
flWLLA&OUA
AZPftlTlA
ÏToLOE>A
GuctUo
ST JUL. AW ALETE
tAioAME^B*c*<-ALDO •MteomA
%OöOt»A LARCA&ezUA
^BILBAC
I - UATIOUM-EU
I CEGE.EK1V4G»
bODUpt
- VALMA5EDA
AOBtGOORlAG/
^LEGMOMA
IPAVALLE5
«Yugt?e
GRENS DERBASklSUfC PROV1WC4ÉM
SpooCV/EGEU
PROVINCIEGREV4Z.EU
V= viSKAYA(Bis>fAjE) A - A Lava 3 f
s G-Guipuzcoa
Generaal Mola vertoefde Maandag te Avila.
Hij verklaarde aan den correspondent van de
„Diaro da Manha" dat het buit gemaakte oor
logsmateriaal voldoende was om den aanval
op Madrid te beginnen.
Het kabinet zal in zijn heden te houden zit
ting maatregelen overwegen teneinde te voor
komen, dat Britsche onderdanen dienst nemen
bij de strijdende partijen in Spanje.
Indien, aldus meldt de „Morning Post" hier
omtrent de juristen van de Kroon geen op
lossing weten om dit te bereiken, is het waar
schijnlijk, dat het kabinet zal overwegen, het
parlement bijeen te roepen, om een nieuwe wet
tot dit doel af te kondigen.
Ter gelegenheid van den Internationalen
Jeugddag is hier heden een groote betooging ge
houden, waaraan zeker 100.000 menschen heb
ben deelgenomen, en die verscheidene uren
duurde. Militiemannen, soldaten, jeugdbonden
en vele kinderen, republikeinsche vrouwenorga
nisaties, volksfrontvereenigingen, afdeelingen
van ae marine, de cavallerie en de stormtroepen
defileerden langs het regeeringspaleis op de
Fuerta del Sol, waar het kabinet-Giral luide
werd toegejuicht. Telkens weerklonk de kreet
(waarbij men doelde op de rechtsche troepen)
„Zij komen er niet door!"
De Roode Kruis vereeniging deelt mede, dat
het Engelsche Roode Kruis heeft doen weten,
dat in tegenstelling met andere berichten in de
bladen, geen ambulance of geneeskundig mate
riaal naar Spanje is gezonden.
MEXICO, 2 Sept. Het Deutsche Nachrich-
tenbüro meldt, dat president Cardenas in het
parlement heeft verklaard, dat de Mexicaansche
regèering gunstig heeft beschikt op het verzoek
van de Soaansche regeering om wapenen uit
Mexico te mogen betrekken. In de haven van
Vera Cruz zouden de Spaansche regeering 20.000
geweren en patronen ter beschikking zijn ge
steld.
Naar de „Echo de Paris" meldt, worden nog
steeds wapens en munitie uit Frankrijk naar
de Spaansche regeeringstroepen gezonden. Gis
teren zijn wederom drie groote vrachtauto's
met machinegeweren en munitie aan de inter
nationale brug te Hendaye aangekomen, doch
de autoriteiten stonden niet toe, dat de reis
werd voortgezet. De auto's zijn daarop naar
Behobie gereden, waar de Fransche grenswacht
zich toegevender toonde, zoodat zij naar Spanje
konden doorrijden.
Uit Ifni komende vluchtelingen vertellen dat
het grootste gedeelte van de burgerbevolking
van Ifni en de Spaansche onderofficieren, die
hadden geweigerd aan den opstand deel te
nemen, gevangen genomen en vervolgens naar
de Canarische eilanden verbannen zijn. De
zwakte van het garnizoen der opstandelingen
zou dezen veiligheidsmaatregel verklaren.
Generaal De Llano heeft gisteravond via
Radio-Sevilla medegedeeld, dat de rechtsche
troepen in de provincie Toledo de stad Escurial
genaderd zijn. De inneming van dit strategische
belangrijke punt is nog slechts een kwestie van
enkele dagen.
Boven Irun en San Sebastian hangt he
denmorgen een dikke mist, en om tien uur
waren de operaties, die vannacht gestaakt
zijn, nog niet hervat.
H Verwachting: Zwakke tot matigen, Zuide- jE
lijke tot Zuid-Westelijken wind, zwaar
bewolkt tot betrokken, mogelijk eenige
regen, iets warmer des nachts.
Hoogste barometerstand 765.8 te Mün-
chen.
H Laagste barometerstand 741.9 te Helsing-
fors.
Zon óp v.m. 6.13 onder n.m. 7.45.
§5 Licht op n.m. 8.15. 2
Maan op n.m. 7.39 onder v.m. 7.30. 2
Laatste kwartier 8 September.
flllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllillllllllllllllllll
De aanwezigheid van Z. Eminentie Kardinaal
Marmaggi op de bijeenkomst van het Poolsche
Episcopaat te Czestochowa, heeft de Bisschop
pen, de geestelijkheid en het geloovige volk met
onbeschrijfelijke vreugde vervuld.
De openingsrede van dten Kardinaal-Legaat,
die getuigenis aflegde van de Vaderlijke liefde
van Z. H. Pius XI voor het Poolsche volk, en
hierbij herinnerde aan het gewichtige aandeel,
dat de Poolsche Prelaten hebben gehad aan het
Concilie van Trente, verwekte een storm van en
thousiasme.
Met groote blijdschap gaven alle aanwezigen
blijken van instemming met het telegram van
hulde, dat Z. E. Kardinaal Hlond, in naam van
het geheele Episcopaat en het Poolsche volk, aan
den H. Vader heeft gezonden: „Het eerste Con
cilie der Poolsche Republiek vereenigd onder
den Mantel van O. L. Vrouw van Czestochowa,
en vereerd met de aanwezigheid van den verte
genwoordiger van Uwe Heiligheid, in volkomen
eenheid met de wenschen, de vreugde, de hoop
en de gebeden van Christus' Plaatsvervanger,
aan wien het de gevoelens van nederige gehoor
zaamheid, volstrekte getrouwheid en kinderlijke
liefde van het Poolsche volk overbrengt, smeekt
Uwe Heiligheid om Uwen Vaderlijken zegen over
de zware en verantwoordelijke taak die het heeft
ondernomen."
Op dit ontroerend telegram heeft de H. Vader
Z. Eminentie den Kardinaal-Staatssecretaris het
volgend antwoord laten zenden: „Aan Z. Excel
lentie Kardinaal Hlond, Czestochowa:
„De H. Vader, zich verblijdend over de toewij
ding en de kinderlijke liefde van het Episcopaat
en het volk van het dierbare Polen, schenkt u
allen gaarne Zijn Vaderlijken Zegen, God smee-
kende uw land te behoeden voor alle kwaad en
het steeds meer te doen toenemen in glorie en
waren Christelijken voorspoed."
w. g. PACELLÏ.
Deze Apostolische Zegen is ongetwijfeld een
onderpand van de rijke vruchten, die de Pool
sche Kerk zal plukken van dit Concilie, waarop
dagenlang de oogen van alle geloovigen geves
tigd waren. De Katholieke Pers publiceerde eiken
dag uitvoerige berichten omtrent de Synode van
Czestochowa. Zelfs de officieuze „Gaceta Polska"
bracht iederen dag op haar eerste pagina eten
artikel over het Concilie alsmede talrijke foto's
van den Pauselijken Legaat, de Kardinalen en
de Bisschoppen,
Op de Vergadering van het gezamenlijke
Duitsche Episcopaat te Fulda is een nieuwe
Commissie benoemd, die tot taak heeft gekre
gen om nieuwe onderhandelingen te voeren
met de Duitsche Rijksregeering om te komen
tot een vreedzame oplossing van de talrijke
conflicten, die zich tusschen Kerk en Staat
hebben voorgedaan naar aanleiding van het
niet naleven van de bepalingen van het Con
cordaat van de zijde van den staat,.
De samenstelling van deze commissie is
thans als volgt:
Kardinaal Adolf Bertram, Aartsbisschop
van Breslau, Kardinaal Michael von Faul-
haber, Aartsbisschop van Miinchen, Kar
dinaal Karl Joseph Schulte, Aartsbisschop
van Keulen, Mgr. Konrad Graaf von
preysing, Bissohop van Berlijn, en Mgr.
Clemens August, Graaf von Galen, Bis
schop van Munster.
PARIJS, 2 Sept. (Reuter). Naar de „Fi
garo" meent te weten, zou de regeering de
verlenging van den diensttijd tot 2)4 jaar
overwegen.
Deze kwestie zou a-s. Vrijdag in den mi
nisterraad worden besproken.
REIMS, 2 Sept. (Reuter). Generaal Rydz-
Smigly en generaal Gamelin zijn vanmorgen om
half zeven met hun staven van Reims ver
trokken, om de voortgezette manoeuvres in den
sector-Suippes bij te wonen. Zij zullen daar
Lebrun ontmoeten, die om tien uur in het
kamp van Suippes voor het front der troepen
aan den Poolschen generalissimus het groet
cordon van het Legioen van Eer zal over
handigen.
STOCKHOLM, 2 Sept. (Reuter). In een gis
teravond gepubliceerd officieus communiqué
wordt medegedeeld, dat Koning Gustaaf in de
afgeloopen week veel last heeft gehad van ze
nuwpijnen, doch dat zijn toestand geen reden
tot ongerustheid geeft.
Posities der strijdenden bij Irun ongewijzigd;
nationale junta vormt een vreemdelingen
legioen.
Koning Gustaaf licht ongesteld.
Verlenging van den militairen diensttijd in
Frankrijk tot 214 jaar overwogen.
Rüksnijverheidsdienst verleent steun aan Ne-
dcrlandsche uitvinding op het gebied van
luciferslab rica ge.
Bezoek van dr. Colijn aan de tentoonstelling
t Volle Profijt" Enschede.
Kóópman te Rotterdam gearresteerd in ver
band met misleidende advertentie-campagne.
Wij vernemen uit Berlijn, dat de drie daar
nog aanwezige Nederlanders wien was aan
gezegd dat zij het Duitsche grondgebied zou
den moeten verlaten, nog geen mededeeling
hebbten ontvangen van een veranderd stand
punt van de Duitsche regeering te hunnen
aanzien, zoodat zij rekening moeten houden
met hun vertrek op uiterlijk Donderdag
avond.
TOKIO, 1 Sept. Naar vernomen wordt, heeft
de minister van Buitenlandsche Zaken Arita
den Japanschen gezant te Teheran, Ookamoto,
telegrafisch verlof verleend met vacantie naar
huis terug te keeren. De gezant is reeds eenigen
tijd ongesteld.
Uit Rome wordt aan de K. W. P. gemeld:
Niet voor alle misdaden, die het Communis
tisch gepeupel heeft bedreven kan de regeering
te Madrid aansprakelijk worden gesteld. In
enkele gevallen kan zij alle schuld van zich
afwijzen, wijl zij in verband met den verwar
den toestand niet altijd haar gezag kon doen
gelden.
Geen enkele verzachtende omstandigheid kan
zij evenwel aanvoeren, als zij eenmaal verant
woording zal moeten afleggen voor den martel
dood van den Bisschop van Jaen.
Op last van het Ministerie van Oorlog werd
de Prelaat in zijn paleis gearresteerd en als
gijzelaar onder sterk militair geleide per trein
overgebracht naar Madrid. Toen deze aan de
halte Vilaverde stopte in de onmiddellijke na
bijheid der hoofdstad, deed een bende commu
nisten een inval in het station. Alle reizigers
werden uitgeschud, terwijl de militairen geen
vin verroerden om de passagiers te bescher
men, ja zelfs zoo laf waren, dat zij den wagon
verlieten waarin de Bisschop was gezeten,
zoodat deze aan de willekeur van het gepeupel
was overgeleverd. De tachtigjarige moeder en
de zuster van den prelaat trachtten den Bisschop
nog te beschermen> maar zij vermochten na
tuurlijk niets tegen de communisten, die bij
het zien van een toe® als razende duivels op
hun prooi toevlogen. „De Bisschop werd
letterlijk in stukken gehakt", waarna de moe
der en de zuster van den kerkvorst eveneens
werden vermoord
BOEKAREST, 1 Sept. (Reuter) Het kabi-
net-Tatarescoe besloot een verplichten arbeids
dienst in te stellen. De jongelieden van 18 tot
31 jaar zullen hieronder vallen. Het wetsontwerp
zal worden uitgewerkt door den minister van
Nationale Defensie, tezamen met de ministers
van Arbeid, Onderwijs en Verkeer.
Deze maatregel is genomen om de jonge
lieden, vooral de studeerende jeugd, te onttrek
ken aan den invloed van de uiterst-rechtsche
organisaties, o.a, de „IJzeren garde", die gedu
rende de vacanties jongelieden vereenigt in z g.
werkkampen, waar zij gratis worden gevoed en
gehuisvest en waar zij politieke redevoeringen
te hooren krijgen.
Stand op Woensdag 1 uur n.m.: 76L4
Vorige stand 76L9
