Indrukken uit Nieuw-Rusland
1
Mgr. Kierkels over de Kerk
in Britsch-Indië
Jaardienst voor
Mgr. Aengenent
ED. VAN BEINUM VERT
HARTELIJKE WOORDEN
VAN RYDZ-SMIGLY
ONTWIKKELING IN DE
POLITIEK
DONDERDAG 3 SEPTEMBER 1936
Een land waar hard wordt
gewerkt en nog groote
armoede heerscht
Veel gevoel voor muziek
Mijnwerkersstaking
in Zuid-Wales?
Hij dankt voor de ontvangst, hem
in Frankrijk te beurt gevallen
Boerenonlusten in de
Sovjet-Unie
Talrijke boeren door de Gepeoe
gefusilleerd
Boete-processie L.T.B.
1500 land- en tuinbouwers smeeken
O. L. Vrouw ter Nood
om uitkomst
HET MINISTERIEEL BEZOEK
AAN ENSCHEDE
Dr.
Colijn per K. L. M.
teruggekeerd
Een dag van gebed voor de jeugd
van het Haarlemsche diocees
Wacht bij het graf
Dekenale demonstraties
in Limburg
Eerherstel voor wat de N.S.B.
misdoet
LUCHTRACE VAN LONDEN
NAAR JOHANNESBURG
De uiterlijke moderniseering van
Indië is echter slechts opper
vlakkig en dringt niet
diep door
De toestand van de
missie
De weermacht in
Ned.-Indië
De plannen der regeering
onbevredigend
In zijn vriendelijke woning aan de van
Eeghenstraat te Amsterdam ontving de heer
Eduard van Beinum ons, nadat hij zoo juist
teruggekeerd was van een reis naar Rusland,
waar hij als gastdirigent eenige concerten had
geleid.
Wij brandden van nieuwsgierigheid uit den
mond van een ooggetuige iets te vernemen
over het onmetelijke land, dat in zooveel op
zichten zoo ver van ons verwijderd is en welks
mentaliteit ons steeds voor nieuwe raadselen
en verrassingen plaatst.
„Vertelt u liever"
„Over politiek?" Een afwijzend gebaar.
„Over de menschen dan", zeggen wij.
De menschen, zoo begon de heer van Bei
num, maken een heel anderen indruk, dan
men zich hier voorstelt. Zij zijn niet ruw,
maar integendeel treden zij ons tegemoet als
zacht en fijnzinnig. Het is waar, den Rus heb
ik leeren kennen als een mensch van super
latieven. Hij kan gemoedelijk uren zitten pra
ten zonder zich door iets te laten storen, maar
hij kan ook werken met een energie, waar
over men verbaasd staat. Trouwens, dat heb
ik wel heel sterk allentwege aangevoeld, dat
er hard, zeer hard wordt gewerkt.
En wat ik als Hollander niet had ver
wachtik voelde mij hier volkomen op mijn
gemak, geen pressie, geen bekijks; van 14 Juli
tot eind Augustus heb ik overal mijn oogen
den kost gegeven; per taxi, per trein, per tram
en te voet heb ik steden en streken doorkruist
en getracht in de psyche van dit nieuwe Rus
land door te dringen.
Natuurlijk heb ik hier veel ontmoet, wat mij
als katholiek tegen de borst stuitte; ik heb
Baast de heerlijke warmte van een stamp
volle kerk op Zondag (men moet speciaal uit
rekenen, wanneer het Zondag is, want offi
cieel bestaat die niet) ook de religieuze kilte
gevoeld, toen men zijn schouders ophaalde hij
mijn zeggen, dat ik het katholicisme beleed.
Ik heb de armoe gezien van kleeren, de armoe
Van behuizing, treurig....
„En het communisme"?
„Het communisme, ach, wat zal ik u daarvan
zeggen", vervolgde de dirigent. „Weet u hoe
veel procent communist is; ongeveer 9 a 10
procent, dat vertelde mij een directeur-com
munist van een geweldig staatsbedrijf. Boven
dien, dit systeem, deze ideologie staat zoover
van onze mentaliteit, dat zij nooit eenig wer
kelijk contact met ons kan krijgen.
Ik ben muziek-man, geen socioloog, maar ik
heb daar verschillenden menschen, met wie ik
mjj urenlang onderhield, aangetoond wat onze
arbeiders hebben en krijgen, een huis met
meerdere kamers, ouderdomsrente, ziektever
zekering, 8-urigen werkdag enz. Dat vonden ze
prachtig en goed en ze begrepen niet dat er
hij ons dan nog ontevredenheid heerschte en
Werkloosheid. Maar ik zeg u, ik ben geen so
cioloog, om daar dieper op in te gaan."
„Maar nu moet u ons nog iets vertellen over
Uw bevindingen op muzikaal gebied."
„O zeker. Toen ik in 't begin zeide, dat de
Rus fijngevoelig is, doelde ik ook op zijn muzi
kaal sentiment. Men vindt die teerheid bij alle
musici, zij bezitten een groote dosis begrip
voor het melancholieke, het innige, maar mis
sen opvallend het krachtige; vandaar hun
Uitgesproken rhythmische slapheid.
De manier waarop zij hun eigen meesters,
als Rimsky-Korsakoff, Tchaikowsky enz
Uitvoeren moet men beslist klassiek noemen;
vrijheden en pathetiek verafschuwen de Rus
sen zeer nadrukkelijk.
Zoo heb ik verwonderd gestaan over de kin-
derlijk-pretentielooze wijze, waarop een hoboïst
het thema voordroeg uit het Adagio van Tchai-
kowsky's VierdeOntroerend
Het publiek bezit een reusachtig onderschei
dingsvermogen, de luisteraars zoowel als alle
andere geïnteresseerden weten nauwkeurig wat
in Europa op muzikaal gebied te doen is. En
enthousiast! Bisseeren van een heel nummer
kan men bij een goede opvoering vast en zeker
Verwachten, 't Is mij verschillende malen over
komen."
„En nu nog' een vraag. Wat denkt men in
Rusland van de Nederlandsche muziek?"
„Men heeft er een open oog voor. Bij deze
tournée kon ik geen werken van landgenooten
ten gehoore brengen, omdat het minder oppor
tuun scheen, maar in den komenden winter ga
ik terug en dan zal ik zeker een Hollandschen
avond geven te Moscou en één te Leningrad.
Op het program komen dan de Chiaconne van
C. Dopper en de Tweede van Badings. In
Leningrad, Bakoe, Odessa zal ik Bruckner, De
bussy en anderen dirigeeren."
„Welke waren uw bevindingen omtrent de
orkesten in Rusland?"
„Voor zoover ik ze heb leeren kennen; uit
stekend bezet, samengesteld uit rasechte
muzikanten. Het beroemde orkest, de Lenin
grader Philharmonie, kan wat sterkte betreft
Vergeleken worden met ons Concertgebouw
orkest; het Radio-comité-orkest, waarmede ik
te Leningrad zelf musiceerde, bestaat uit 78
man. Dit laatste ensemble is nog zeer jong,
het werd eerst vijf jaar geleden bijeengebracht
en beschikt over oude instrumenten. Dat is
jammer. Maar de wetten verbieden invoer uit
het buitenland, zoodat men de oude instru
menten niet kan vervangen door nieuwe.
En dan die discipline, voortreffelijk. Zoo ge
moedelijk als de musici in het gewone leven
met elkaar omgaan, zoo sterk is de orde bij
het werk.
In een reis met het orkest, zag ik hoe bij
gebrek aan plaats de eerste concertmeester
genoeglijk een cigaret zat te rooken op de
knie van zijn tovaritsch (kameraad). Maar bij
de repetities werd over zijn bevelen niet ge
discussieerd; hij commandeerde „Aan de punt"
en terstond zaten de heeren gereed.
Er was intusschen reeds meer dan een uur
Vervlogen, er viel nog veel, veel te vertellen
°ver muzikaal Rusland, dat van Beinum met
zooveel enthousiasme had begroet en hem ter
stond vroeg terug te keeren.
Nieuwe bezigheden riepen den dirigent.
LONDEN, 3 Sept. (D. N. B.) Tengevolge van
Oneenigheld tusschen den vakbond van Zuid-
^ales en de werkgevers koestert men ernstige
vrees, dat de volgende week 128.000 mijnwerkers
111 staking zullen gaan.
De heer Ed. v. Beinum
VERDUN, 3 Sept. (Reuter). Aan een te zij
ner eere door Daladier aangeboden déjeuner
heeft generaal Rydz-Smigly een redevoering
uitgesproken, waarin hij o.m. zeide:
De ontvangst die generaal Gamelin bij ons te
beurt viel was de zeer duidelijke uitdrukking
van de gevoelens, die het geheele Poolsche volk
voor Frankrijk koestert, in het bijzonder van
de gevoelens van het Poolsche leger jegens den
Franschen bondgenoot. De ontvangst, die mij
hier te beurt is gevallen, bevestigt, dat Frank
rijk wederkeerig deze gevoelens jegens Polen
koestert.
Het door Pilsoedski geschapen leger, mede
opgebouwd door de inspanningen en offers van
het geheele volk, waarborgt de veiligheid van
Polen en stelt het juist daardoor in staat doel
matig mede te werken aan de stabilisatie van
den Europeeschen vrede. Rydz-Smigly eindigde
met een dronk uit te brengen op Daladier, de
eer van het Fransche leger en de grootheid en
voorspped van Frankrijk.
De Fransche minister van Luchtvaart, Pier
re Cot, heeft gistermiddag de militaire gede
legeerden uit Sovjet-Rusland, die eveneens de
legermanoeuvres bijwoonden, ontvangen. De
minister heeft hun vervolgens een maaltijd
aangeboden, waaraan generaal Yakir, de lei
der van de delegatie, generaal Kripin en de
hen vergezellende officieren aanzaten.
In zijn toespraak heeft minister Cot de ver
tegenwoordigers van het Sovjet-leger hartelijk
begroet en o.a. verklaard, dat „de Franseh-
Russische samenwerking voor niemand een re
den tot ongerustheid behoeft te zijn. Zoowel
het Russische als het Fransche volk heeft on
der den oorlog' geleden en beide volken we
ten, dat een oorlog aan Europa en de geheele
wereld slechts verwoesting en ellende zou
brengen."
In verband met de slechte oogsten zouden de
boeren der collectieve bedrijven geweigerd
hebben, het voorgeschreven deel van den uit
zaai in te leveren.
Toen daarop de zoogenaamde requisitie-com-
mando's der Gepeoe naar de dorpen werden
gezonden, om de oogstvoorraden in beslag te
nemen, namen de boeren een vijandige hou
ding aan en gingen met dorschvlegels en vuur
wapenen de commando's te lijf. Aan beide zij
den vielen hierbij doaden en gewonden.
Door de Gepeoe zijn daarop de inwoners
van eenige dorpen voor straf naar Siberië ge
zonden. Vele boeren werden gearresteerd en
na een kort proces door de Gepeoe standrech
telijk ter dood veroordeeld en direct gefusi-
leerd.
BERLIJN, 3 Sept. De correspondent te
Warschau van het „Zwoelf Uhr Blatt" meldt,
dat volgens berichten uit Kief zeer ernstige
boerenonlusten in de autonome Sovjet repu
bliek Azerbaidsjan zouden zijn uitgebroken.
Wederom zijn de leden van eten L.T.B. op
getrokken naar Maria's Genade oord te Heiloo.
Reeds in den voorzomer waren een duizendtal
van die stoere Hollandsche plattelanders naar
dit gezegende plekje van Kennemerland geto
gen om hun zorgen-overvolle hart uit te stor
ten bij de „Troosteres der bedrukten". Waren
het toen in verband met de oogstwerkzaamheden
vooral de bewoners van Hollands Noorden, thans
was het Zuiden in groote meerderheid aanwe
zig. Uit de zwaargeteisterde streken van Aar-
en Amstelland en uit het niet minder beproef
de Westland waren zeker 1500 leden met be
sturen en geestelijken adviseur aan het hoofd
naar Maria's Heiligdom gekomen.
Te 10 uur werd in de overvolle groote Bedé-
vaartkapel een plechtige H. Mis opgedragen
door den weleerw. heer N. Tromp, geassisteerd
door de weleerw. heeren kap, Th. v. Vliet als
diaken en kap. A. Wentholt als sub-diaken. On
der leiding van den eerwaarden heer Zoutenbier
werden door leden van deWarmondsche Schola
Cantorem de wisselende gezangen der Votief-
mis van de H. Maagd uitgevoerd, terwijl op
waarlijk devote en liturgische wijze de vaste
gezangen van de Mis „Te Angelis" door alle ge-
loovigen werden gezongen, waarbij professor
Cleophas, de leider van deze boeteprocessie,
de noodige aanwijzingen gaf. De begeleiding
op het orgel was bij den eerw. heer C. Ham
man in uitstekende handen. Onder de H. Mis
naderden velen ter H. Tafel.
Na de H, Mis wekte professor Cleophas met
een kort woord de aanwezigen op, om ook bui
ten de officieele oefeningen op dezen dag Maria
door een persoonlijk gebed te smeeken dat de
intenties van deze bedevaart in vervulling mo
gen gaan, n.l. dat de stoffelijke nood gelenigd
worde, maar ook dat de katholieke boeren en
tuinders door de huidige, cte Kerk vijandige,
stroomingen, niet zullen worden meegesleurd.
Spr. drong er op aan, dat met dezelfde ener
gie en vasthoudendheid, waarmede men op ver
gaderingen zijn gerechtvaardigde grieven en
wenschen naar voren brengt, men nu ook zijn
gebeden omhoog zal stieren.
In den middag verzamelden de bedevaart
gangers zich opnieuw in de groote kapel, waar
een door allen gezongen Lof werd gecelebreerd.
In processie trokken hieronder de honderden
over het in laat-zomerschen tooi prijkende
Genade -oord, waarna bij het rustaltaar de wel
eerw. heer Vosskuhler, kapelaan te Amsterdam,
een treffende Maria predikatie hield, de deel
nemers aansporende om in deze ontzettende
tijden troost en steun te zoeken bij Christus'
Lieve Moeder.
Met den zegen met het Allerheiligste werd
cteze schitterend geslaagde en door fraai weer
begunstigde bedevaart besloten.
BerlijnOlympia en terug over een traject van 7000 K.M., waarvan 4000 op „Bal-
kan"-wegen, hachelijk, met talrijke moeilijke doortochten en uiterst primitieve
bruggen. De Opel Olympiavan den persreporter heeft deze moeilijkheden al
spelende overwonnen en dezen rit zonder de geringste storing volbracht.
Nader bericht men ons, dat ,'lr. Coliin Woens
dagavond om zeven uur met het gewone lijn-
toestel van den dienst op Twente, de .Sper
wer", op Schiphol van zijn bezoek aan de ten
toonstelling ,,'t Volle Profijt" te Enschede is
teruggekeerd.
De minister-president begaf zich daarop p/r
auto naar de residentie.
Het is vandaag alweer een jaar geleden, dat
in den vroegen morgen Z.H.Exc. Mgr. J. D. J.
Aengenent, bisschop van Haarlem, zijn ziel
aan God terug gaf. En nog denzelfden dag
nam de jeugd van het bisdom rouw aan, omdat
het Episcopaat van den dierbaren overledene
als het ware geheel gewijd was aan opvoeding
en organisatie van de rijpere jeugd, die door
de slechte tijden verloren dreigde te gaan.
Men .schreef het, men zeide het en men
meende het: „De jeugd zal Mgr. Aengenent niet
spoedig vergeten."
i
Vanmorgen is, na een jaar, weer een spre
kend bewijs gegeven van de waarheid dezer
woorden.
In de parochiekerk van Overveen werd om
half acht door prof. A. M. A. Vollaerts, direc
teur der Vrouwelijke Jeugdbeweging voor Ka
tholieke Actie „De Graal" een plechtige H.
Requiemmis opgedragen voor de zielerust van
wijlen Z.H.Exc. Mgr. J. D. J. Aengenent.
De celebrant werd geassisteerd door Rector
van Zon, directeur der K.J.C. district Haarlem
als diaken en pater Wilderbeek O.E.S.A., oud-
leeraar van het R.K. Lyceum te Overveen als
sub-diaken. De weleerw. heer F. Bank, secre
taris van het Bisdom, las tegelijkertijd de
H. Mis aan het zij-altaar. Tevoren had reeds
de hoogeerw. pater H. Meuffels, provinciaal
der paters Lazaristen, een H. Mis voor de ziele
rust van Mgr. Aengenent opgedragen.
Bij dezen jaardienst waren ook aanwezig
Z.H.Exc. Mgr. J. P. Huibers en het voltallige
hoofdbestuur van de Graal.
De kerk was bijna geheel gevuld met leden
van de Graal, de K.J.C., de Josephgezellen, de
K.J.M.V., met leden van de Katholieke Da-
mes- en Heerensportclubs, etc.
Onder leiding van den heer Jos. de Klerk
waren de gregoriaansche Misgezangen geza
menlijk ingestudeerd en het resultaat was in
drukwekkend, juist door de soberheid, de een
heid van ingetogen stemmen, waaruit toch de
jeugd, de vitale, vastberaden katholieke jeugd
te onderkennen was.
Sober was deze plechtigheid, maar juist
daarom treffend en veelzeggend.
i
De bisschoppelijke grafkelder bezijden de kerk
is den geheelen dag geopend geweest en hon
derden hebben van de gelegenheid gebruik ge
maakt om een gebed te storten voor de ziele
rust van den te vroeg heengeganen kerkvorst.
En het waren ook al weer de Graalleden, de
Verkenners en de Kruisvaarders, die de wacht
hielden, de jeugd, die vandaag opnieuw ge
zworen heeft, Mgr. Aengenent niet te zullen
vergeten.
Rector H. M. van Spanje, diocesaan direc
teur der K.J.C. en rector Th. v. d. Lugt, se
cretaris van het Mannelijk Jeugdwerk in het
bisdom Haarlem, waren verhinderd en zijn la
ter op den dag bij het graf komen bidden.
Men schrijft ons uit Limburg:
Het verzoek van het Diocesaan Comité der
Katholieke STandsorganisaties aan de Zeereerw.
Heeren Dekens tot het houden in elk der de
kenaten van een groote demonstratie ook bui
ten de kerkgebouwen, om uiting te geven aan
wat er op dit oogenblik omgaat in het hart van
het Katholieke volk, heeft een geestdriftig ont
haal gevonden. Uiteraard zullen deze demon
straties geen politiek karakter dragen.
Zoover op dit oogenblik bekend is, worden
op initiatief van de Zeereerw. Heeren Dekens
op 6 September groote dekenale demonstra
ties gehouden te Venlo, Venray, Helden, Roer
mond, Gulpen, Kerkrade, Maastricht, Meers-
sen, Schinnen en Sittard.
In het dekenaat Echt zullen op dézen Zondag
de groote Maria-feesten plaats vinden, terwijl
om bepaalde redenen in het dekenaat Gennep
de groote demonstratie op 20 September ge
houden zal worden.
In het dekenaat Heerlen zullen de parochies
zich tot een zuiver kerkelijke actie bepalen en
zal „gezien de omstandigheden" geen dekenale
demonstratie plaats vinden.
Wij herinneren aan het woord van onzen
Bisschop tijdens zijn ontroerende toespraak op
Zondag j.l. op den Credo-Pugno-Bondsdag, dat
hij vurig hoopt en verwacht, dat aanstaanden
Zondag alle diocesanen zullen bidden voor hull
dwalende broeders, maar tevens in grooten ge
tale zullen deelnemen aan de demonstratie om
ook op die wijze massaal en ostentatief groot-
sche hulde te brengen aan Christus-Koning.
De luchtrace om den door Schlesinger be
schikbaar gestelden beker op de route Londen-
Johannesburg zal op 29 September a.s. begin
nen. Veertien zeer bekende Britsche vliegers
zullen aan den wedstrijd deelnemen. Het ver
trek is bepaald op het vliegveld van Portsmouth
van kwart over zes 's ochtends af. De toestellen
zullen met tusschenpoozen van een minuut
volgen.
Te Cairo zal een officieele controle worden
ingesteld, hoewel de route via Belgrado moet
worden genomen.
De Imperial Airways heeft de verantwoor
delijkheid op zich genomen voor de route tus
schen Cairo en Johannesburg. De luchthavens
zullen des nachts verlicht zijn op 29 en 30
September en 1 October.
(Van onzen Romeinschen correspondent)
Mgr. Leo Kierkels, de Nederlandsche
Passionist, die als Apostolisch Delegaat
de kerkelijke belangen in Britsch-
Indië bestuurt, vertoeft op heden in Rome, waar
hij den 31en Augustus door den Paus in bij
zondere audiëntie wterd ontvangen. Aan het
persbureau der Propaganda heeft Mgr. Kier
kels een even helder als belangrijk overzicht
gegeven over de huidige toestanden in Indië,
waaraan wij het volgende ontleenen:
„Indië is op het punt een nieuwe bladzijde
van zijn geschiedenis te openen. Op politiek
gebied staat de van-kracht-wording van de
nieuwe grondwet voor de deur, die de laatste
voorbereidende stap moet zijn voor een volledi
ge onafhankelijkheid, zooals die van Canada en
Australië. Onder de nieuwe grondwet zal het
Indische Rijk saamgesteld zijn uit provincies
of gouvernementen met eigen parlement en
uit de door Indische vorsten geregeerde sta
ten, terwijl de Britsche kroon het recht heeft,
onder bepaalde voorwaarden een al-Indischen
Bond van deze provincies en staten uit te roe
pen met een eigen bondsparlement.
De provinciale parlementen worden op
eenige door de regeering te bezetten zetels na
gekozen volgens een gemeenschaps-stelsel,
waarbij onder „gemeenschap" bepaalde sociale,
ethnische of religieuze groepen worden ver
staan. Naast de algemeene zetels zijn er dus
zetels voor bepaalde kasten, voor Mohammeda
nen, Sikhs, inlandsche Christenen, Anglo-In-
diërs, Europeanen enz. Bijna al deze groepen
zijn overigens ontevreden met het hun toege
wezen zeteltal.
Aan de spits van het regeeringsapparaat
staat de vice-koning als vertegenwoordiger der
Kroon met uitgebreide volmachten.
De houding van de inlandsche politici tegen
over de nieuw'e grondwet is verschillend naar
gelang van hun partij: congressist, liberaal of
nationalist. Men kan in hoofdzaak echter twee
groepen onderscheiden, n.l. degenen, die met
de regeering willen medewerken tot in-wer-
king-stelling van de grondwet en degenen, die
dit niet willen. Al'en zijn echter één t.a.v. het
doel der nationale aanéénsluiting van Indië;
maar sommigen willen een absolute eenheid,
anderen een federatie; sommigen willen die
federatie volgens eenzelfde kiesstelsel, anderen
volgens veelvoudige stelsels; sommigen in het
kader van het Britsche rijk, anderen los van
Engeland.
De aardrijkskundige eenheid Indië is slechts
zelden saamgegaan met een staatkundige een
heid. Viermaal heeft een rijk het land in naam
en in bestuur eenigermate omsloten: eerst het
rijk van Asoka in de derde eeuw voor Chris
tus; vervolgens het rijk der Afghanen en dat
der Mongolen in de 14e en de 17e eeuw, en ein
delijk het Britsche rijk in onzen tijd. Een wer
kelijk nationale éénwording is echter alleen
tegenwoordig in gang. Zoo zij slaagt, zal Indië
zeker een vooraanstaande plaats innemen niet
alleen in Azië, maar in de gansche wereld.
Ook op economisch en sociaal gebied ko
men er in Indië nieuwe dingen op. Het
kastenstelsel, dat in den gesloten familie
kring nog streng wordt vastgehouden, verzwakt
in het publieke leven steeds meer onder den
invloed van het samenzijn in openbare amb
ten, in treinen, theaters en bioscopen, op sport
terreinen enz. De paria's bijna 50 millioen in
getal, organiseeren zich om het hun opgelegde
juk van minderwaardigheid af te schudden;
zij dreigen in massa het Hindoeïsme te ver
laten, wanneer de strijd, dien Gandhi voor hen
heeft ondernomen, geen vruchten brengt. Eco
nomisch verkeert de massa der boeren en het
kleinere, maar luidruchtiger getal der indus
trie-arbeiders in een toestand, die de grootste
bezorgdheid moet wekken van eenieder, wien
een minimum aan welstand van het volk ter
harte gaat. Terwijl de regeering naar middelen
zoekt om de positie der arbeiders door een be
tere wetgeving, zooals de Royal Commission
on India Labour" die aanbeveelt, op te heffen,
trachten socialisten en communisten de onte
vredenen in hun kamp te trekken. Jawaharlal
Neru, de voorzitter van het Congres (Gandhi-
partij), heeft zelfs verklaard, dat naar zijn
overtuiging het communisme de eenige oplos
sing voor de economische problemen van zijn
land is, en hij ging zoover te beweren, dat het
eenige middel voor alle kwalen van Indië be
staat in de revolutie. De schaduw van mogelijke
sociale omwentelingen ligt over Indië.
Op cultureel gebied nemen opvoeding, pers,
wetenschap, moderne uitvindingen, politieke en
maatschappelijke opinies steeds meer de gestal
ten en uitingsvormen aan, die ik eigenlijk niet
westersch, maar veeleer cosmopolitisch of uni
verseel zou willen noemen. Zelfs in het wijs-
geerige en godsdienstige denken verlaat men
dikwijls reeds den eigen traditioneelenwoorden
schat; zoo bijv. in een omvangrijk werk van
prof. Radhakrishman over „Indische wijsbe
geerte", waarin oostersche begrippen op zeer
treffende wijze met westersche woorden wor
den uitgedrukt, en in een religieus werk van
den Brahmaan A. Govïndacharya „Metaphy-
siek der Mystiek van het gezichtspunt der Ve
da", waarin gepoogd wordt vedische begrippen
te verklaren door plaatsen uit den Bijbel, de
Navolging, Johannes van het Kruis, Franciscus
van Sales, cte H. Theresia en andere wester
sche katholieke en niet-katholieke schrijvers.
Men heeft zelfs een Hindoe-tempel in den vorm
van een christelijke kerk gebouwd.
Men mag echter niet over het hoofd zien,
dat deze uiterlijke moderniseering van
Indië toch slechte oppervlakkig is en
niet in de diepte doordringt, want de Indiër
blijft in den grond al tij cl nog zooals Lothrop
Stoddard heeft opgemerkt, denken in begrippen
van de sociale en religieuze groepeeringen, „ge-
meenschappen" genoemd.
1 Feitelijk staat men op religieus gebied voor
het feit, dat zoowel de hoogere kringen als de
massa der niet-christenen een onderscheid tus
schen godsdienstige en „gemeenschaps"-trouw
voor onmogelijk houden. Dit feit verklaart ook,
waarom het politieke kiesstelsel niet op een al
gemeene burgerlijke en nationale basis kon wor
den opgebouwd, maar zich richt naar de veel
voudige gemeenschappen.
Op het gebied der missie staan wij dus niet
slechts voor het vooroordeel, zooals dat in het
verre Oosten bestond, n.l. de wijdverbreide op
vatting dat de overgang tot het christendom
gelijk staat met out-nationaliseering, gering
schatting van vaderlandsche plichten en ont
worteling uit de duizendjarige eenheid van volk
en cultuur, maar wij stuiten hier nog op een
andere moeilijkheid: onder de nieuwe grond
wet kan n.l. de overgang tot een ander geloof
in vele gevallen het verlaten van de eigen „ge
meenschap" of kiezersgroep beteekenen. Deze
feiten en de onzekere politieke, economische en
sociale toestanden zijn eenige van de hinder
nissen, waar, zooals de Engelsche dichter Oxen-
ham zegt: „de waarheid overheen moet sprin
gen om de vesting van Indië voor Christus te
veroveren."
Wat de toekomst der missies betreft, kunnen
wij in het algemeen als wij de dingen, zooals
de Paus eens zeide, „met zooveel berechtigd en
verstandig optimisme beschouwen als nood
zakelijk is om te leven" een toekomst ver
wachten, die niet minder troostrijk zijn zal dan
de verloopen vijftig jaren. Wanneer het volgend
jaar het vijftigjarig bestaan der kerkelijke
hiërarchie in Indië gevierd wordt, zal de terug
blik op het bereikte zeker niet minder, zoo
niet méér bemoedigend zijn dan in andere
landen van Azië.
Het aantal katholieken van de Apostolische
Delegatie is van 1.600.000 tot 4.000.000 geste
gen. Alle andere dingen hebben zich in de
zelfde verhouding ontwikkeld. Om voor de toe
komst een grooteren groei te verwachten, moe
ten wij rekenen op de Goddelijke Voorzienig
heid. Wie weet, of niet juist de maatschappe
lijke en economische gisting een nieuwen im
puls kan geven. Voor de sociale en economi
sche problemen, die Indië het meest bezighou
den, biedt de Kerk in de onsterfelijke ency
clieken „Rerum Novarum" en „Quadragesimo
Anno" een oplossing, die ook aan dit land
vrede en sociale rechtvaardigheid in het chris
tengeloof kan brengen."
D; kennisneming van het wetsontwerp,
waarbij alsnog voor 1936 een
millioen wordt aangevraagd als
tegemoetkoming aan Nederlandsch-Indië
in de bestrijding van de uitgaven voor de
Marine en 35000 gld. als vergoeding aan
Nederlandsch-Indië voor rente en aflossing
van kapitaal, opgenomen voor bekostiging
van materiaal voor de weermacht, zal maar
weinigen bevrediging kunnen schenken.
De bedoeling van deze aanvraag moest zijn
een principieele beslissing te nemen ten
aanzien van een hoognoodige versterking
van zee- en landmacht in Indië, maar het
zoo brandende vraagstuk van de Indische
defensie wordt er helaas niet door opge
lost; het is maar een voorloopige oplos
sing, een gedeeltelijke voorziening in ach
terstand. Nadat de commissie-Idenburg, na
zoovele voorgaande commissies, in deze
geadviseerd had, werd omdat men het
over de voorstellen en de te volgen lijn niet
eens kon worden de commissie-Kan
ingesteld en nu werd met recht verwacht,
dat de regeering haar beslissing zou nemen.
Het defensiebeleid rust in één hand,
daar dr. Colijn zoowel het departement
van Koloniën als dat van Defensie beheert,
zoodat naar veler meening de knoop nu
zou worden doorgehakt en het van nu af
zou komen vast te staan, of Indië verdedigd
zou worden door kruisers, of door klein ma
teriaal met vliegmachines (om de tegenstel
ling nu maar eens zoo scherp mogelijk te ne
men). Men mocht 't met recht verwachten,
want een jaar lang is er gewikt en gewo
gen en is er door het kabinet overleg ge
pleegd met Indië, zoodat de verwachtingen
hoog gespannen waren; waartoe mede de
verschillende uitlatingen van den minis
ter-president bij de behandeling van het
defensiefonds aanleiding hadden gegeven.
In deze verwachting zullen velen teleur
gesteld zijn door het wetsontwerp dat nu
is ingediend, want een oplossing brengt
het niet, alleen een versterking, een inhalen
als men wil van een achterstand op
het vlootplan 1930, waarvoor men in dezen
tijd erkentelijk moet zijn, al schenkt het
dan ook geen voldoening.
Wij beseffen ten volle de groote
financieele moeilijkheden bij de
oplossing van het vraagstuk; de
offers, die gevraagd zullen worden, mag
men niet onderschatten, maar hiervoor
staat men al jaren. Het vlootplan 1930 is
niet uitgevoerd als gevolg van den steeds
nijpender wordenden financieelen toestand
en nu wordt wéér geen beslissing genomen
in dien zin, dat het plan van de kleinste
meerderheid of de grootste minderheid der
commissie-Kan gevolgd zal worden, omdat
dit van de financieele ontwikkeling in de
naaste toekomst zal afhangen. De oplos
sing wordt op deze wijze verschoven en
overgelaten aan een volgende regeering,
wat geen blijk geeft van kracht en niet
te verdedigen is. De regeering stond er nu
eenmaal voor, na drie jaar van voorberei
ding en had met een voorstel moeten
komen. Nu wordt, door het sparen van de,
kool en de geit, doordat meerderheid en
minderheid, marine- en andere leden der
commissie-Kan op enkele punten van
ondergeschikt belang hun zin krijgen, de
moeilijkheid verschoven. Over een jaar zal
men, tenzij er economische wonderen ge
beuren, evenmin met eenige zekerheid de
financieele ontwikkeling in de komende
jaren kunnen aangeven en zal men even
ver zijn als nu.
Afgescheiden van de voorgestelde ver
sterking der luchtmacht behoorende
tot het leger, met bombardements
vliegtuigen, wat dringend noodzakelijk
was, is er toch een punt in dit voorstel dat
van groote en ook van principieele betee-
kenis is. Het vraagstuk van de kostenver
deling tusschen Nederland en Indië heeft
jarenlang de defensiepolitiek beheerscht.
Voor twee jaar is een tijdelijke oplossing
gevonden door 12 millioen voor de vloot in
Indië te brengen op de begrooting van het
departement van Koloniën. Voor 1936 zal
dit nu worden 13 millioen en voor volgende
jaren zonder twijfel veel meer.
De landmacht werd steeds geheel door
Indië betaald. Thans wordt voorgesteld,
dat Nederland, zij het ook met het voor
behoud „zoolang de financieele toestand
van Nederlandsch-Indië dit noodig maakt",
een deel dier kosten voor zijn rekening zal
nemen. Een tijdelijke maatregel, voorloo-
pig alleen geldend voor rente en aflossing
van het kapitaal, noodig voor de aan
schaffing van dit materiaal, maar men
weet ook wel, dat tijdelijke maatregelen
het langst duren en daarom is de beslis
sing, die de regeering op dit punt vraagt,
van groote en diepgaande beteekenis. De
oplossing van het defensievraagstuk, zoowel
in Indië als hier te lande, wordt voor het
grootste deel beheerscht door den finan
cieelen toestand, en deze zal steeds moei
lijker worden, als reeds te voren over de
financiën beschikt is. De regeering zal
zonder twijfel krijgen, wat zij thans vraagt;
de internationale toestand toch is veel te
gespannen, dan dat een meerderheid in de
volksvertegenwoordiging, die haar verant
woordelijkheid begrijpt, dit zou kunnen
weigeren. Bevrediging echter zal deze op
lossing, waarin geen stelsel, geen systeem
zit, niet schenken. We betreuren dit ten
zeerste; we hadden van het minister-
presidentschap, Koloniën en Defensie in
één hand een ander resultaat verwacht!
