Brug bij Irun opnieuw door
de Rooden bezet
^rrmrfmnHmwwiw»
De organisatie der jeugd in
Oostenrijk
I
PATER BORROMAEUS DE GREEVE 0. F. M.
SINT FRANCISCUS LIEFDEWERK!!
STAD VRIJWEL GEHEEL
VERWOEST
BURGOS PROTESTEERT
DE RECHTEN DER KERK
Het nieuws van heden
DE BAROMETER
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
ZATERDAG 5 SEPTEMBER 1936 - AVONDBLAD
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
NASSAULAAN 51 - TELEFOON 13866
ABONNEMENTEN:
voor Haarlem en Agentschappen
per
week 25 cent; per kwartaal f3.25; per
post, per kwartaal f3.58 bij vooruitbetaling
DAGBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866
Bezoekt de gratis demonstratie
van de E. N. S. A. I. D.-methode in
Knippen, Naaien en Stofversieren
De tegenstand der regeerings-
troepen rondom Irun schijnt
weer krachtiger te worden
De Rooden hebben geen
succes op Majorca
Colonne van Mola van basis
afgesneden?
Rebellen zouden bij Irun Fransche
officieren gevangen hebben
genomen
114 Paters Augustijnen
vermoord
Koning Boris bezoekt
Joego-Slavië
Hoover weer in de
politiek
fc. -
IsiilPSsl
Het Escurial, het strenge, door Philips II gebouwden paleis, dat misschien ook al ten offer zal vallen aan den burgeroorlog.
De paters Augustijnen, die er in gevestigd waren, moeten volgens een bericht van de „Jour" door de Rooden vermoord zijn
De vorming van een staatsjeugd
doet niet tekort aan het Con
cordaat met Rome
Einde der Heimatschutz
in zicht
Na Tvardnekkigen strijd hebben de nationalisten Irun veroverd. De bombar
dementen hebben het stadje in een puinhoop veranderd
Koning van Roemenië
naar Praag
Lloyd George spreekt
met Adolf Hitler
De Oceaanvlucht van
mevrouw Markham
Het W eer iiiiiiiiiiiiijiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
De H. Vader ongesteld
Geneesheer en adviseer en Hem
het bed te houden
TWEE EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 20136
Fascistisch complot in
Brazilië
Hevige gevechten in
Palestina
SCHEURING IN AMERl-
KAANSCH VAKVERBOND
RADIODISTRIBUTIE - HAARLEM
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN
Stofzuigercentrale Hageman
Die alle merken maken kan
Wat gaat er in Danzig
gebeuren?
Merkwaardige verklaring
van Foerster
Opstand in Honduras?
BIJNA DRIE TON SCHADE
preekt morgen (Zondag 6 Sept.) onder de H. H. Missen
in de PATERSKERK, a.d. Nieuwe Groenmarkt, ten bate
van het interparochieel
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
welke gehouden wordt in de Modevakschool
te HAARLEM:
Mej. PAAP, Van Ostadestraat 7 rood, op 8 Sep
tember van 35 en van 810 uur.
HENDAYE, 5 Sept. (Reuter)
Om 6 uur vanmorgen zijn uit Fonta-
rabie 200 man Volksfrontmilitie aan
gekomen, die het tijdens den nacht
verlaten brughoofd te Irun, alsmede
een gedeelte van den weg, die naar
deze stad leidt, hebben bezet.
Zij hebben zich tot taak gesteld, de
overbrenging van verscheidene uit
Barcelona komende munitietreinen
naar San Sebastian te beschermen.
Nadat het vrijwel den geheelen nacht rustig
was geweest aan het front van Irun,' is het
schieten hedenmorgen om 5 uur weder begon
nen. Om 6 uur vloog een munitiedepot in het
Oostelijk gedeelte van Irun in de lucht, en de
explosies duurden 20 minuten lang voort.
Verschillende punten der stad zijn met dyna
miet opgeblazen. Bij Het aanbreken van den dag
gelijkt Irun een reusachtige brandstapel, en de
stad is vrijwel geheel verwoest.
De correspondent van Havas meldde om
8 uur: De toestand is onveranderd. Irun is
door de opstandelingen niet geheel bezet.
De 200 man, die bij het aanbreken van den
dag den weg, die van de brug naar de stad
leidt, hebben bezet, zetten den strijd voort.
De tegenstand der regecrfrigstroepen wordt
georganiseerd en schijnt krachtiger te wor
den.
Om half acht heeft het .geschut van het
fort Guadelupe, dat nog steeds in handen
der Volksfronttroepen is, de door de opstan
delingen bezette omstreken van Irun ge
bombardeerd.
Een der gijzelaars, die uit het fort Guade
lupe heeft kunnen ontsnappen, heeft bij zijn
aankomst te Hendaye medegedeeld, dat 170
gijzelaars hedenochtend zullen worden gefu
silleerd.
Naar vernomen wordt zijn verscheidene
Vooraanstaande persoonlijkheden te Irun, die
met de opstandelingen sympathiseerden, heden
morgen doodgeschoten.
De speciale correspondent van het blad
„Aliora" schrijft, aldus meldt Beuter uit
Madrid, met betrekking' tot de operaties aan
het front van Oropesa: „op het oogenblik, dat
wij terugkwamen bij de vooruitgeschoven linies
verspreidde zich het gerucht in het hoofdkwar
tier, dat de regeeringstroepen op het punt ston
den in een manoeuvre te slagen, die de op
standelingen onlangs niet hadden kunnen uit
voeren. Afdeelingen der regeeringstroepen zou
den over de brug van Muergado hebben kunnen
afzakken naar de linkerflank' der opstande
lingen en op deze wijze hun achterhoede ern
stig in gevaar kunnen brengen. Indien deze
manoeuvre zou slagen, zou de colonne van ge
neraal Mola, die de aanvallen in de omgeving
van Oropesa voortzet, van haar basis zijn af
gesneden.
Dezelfde correspondent is verder van mee
rling, dat de dag van gisteren wel de zwaarste
dag is geweest van het front van Estramuadu-
ra. De opstandelingen hadden op dat punt de
meest geharde en beste strijdkrachten gecon
centreerd om een bres te slaan in de rijen der
regeeringstroepen, teneinde den weg naar
Madrid vrij te maken. Te zeven uur, zoo schrijft
deze correspondent, had dit wanhopige offen
sief den opstandelingen reeds stroomen bloeds
gekost, zonder dat het hun eenig voordeel
bracht. Groepen van honderd of tweehonderd
opstandelingen begonnen herhaaldelijk nieuwe
LISSABON 5 Sept. (Reuter). Naar ver
nemen wordt, heeft de opstandelingen-re
geering te Burgos bij de Fransche regeering
geprotesteerd.
Generaal Queipo de Llano heeft voor radio-
Sevilla de redenen voor dit protest uiteengezet,
namelijk:
1. Tijdens de gevechten om Irun zijn door
de opstandelingen een aantal Fransche officie
ren gevangen genomen.
2. In den strijd om Irun zijn dum-dum ko
gels van Fransch maaksel gebruikt.
3. Aan vliegtuigen der regeering is toege
staan, in Frankrijk te landen om brandstof in
te nemen en den voorraad bommen, aan te. vul
len.
aanvallen en trachtten dw'ars door de stellin
gen der regeeringsafdeelingen te breken. Zij
werden echter steeds teruggeslagen.
Generaal Queipo de Llano heeft via radio-
Sevilla medegedeeld, dat de regeeringstroepen
voor de derde maal getracht hebben, op Ma
jorca troepen te debarkeeren. Zij hadden ech
ter een zware nederlaag geleden, en moesten
onverrichter zake terugkeeren.
Naar de ,,Jour'' uit Burgos meldt, zijn
114 Paters Augustijnen van het Escurial
door de roode militie zonder vorm van pro
ces doodgeschoten. Dit is geschied ondanks
de formeele belofte van den president der
Republiek Azana, die een oud-leerling van
deze paters is geweest.
De „Daily Mail" maakt melding van de gru
weldaden der Spaansche marxisten tegenover
vrouwen en kinderen. In Andalusië hebben de
rooden honderden kleine kinderen gedood, door
ze met hun hoofdjes naar beneden aan bal
kons op te hangen of aan de huisdeuren te
kruisigen. Talrijke vrouwen werden aan paar
den vastgebonden en door de straten gesleept.
Men ontkent te La Coruna ten stelligste het
bericht, dat het leger te Ferrol en La Coruna
tegen zijn chefs in opstand zou zijn gekomen.
De rechtsche troepen hebben een colonne re
geeringstroepen, die uit Bilbao was vertrokken
om San Sebastian te hulp te komen, terugge
drongen.
De troepen van generaal Queipo de Llano
hebben Medina Sidonia, in de provincie Ca-
dix, bezet.
Het leger van generaal Franco, dat vanuit
het Zuiden naar Madrid op.vukt, is, naar ge*
neraal Queipp de Llano voor de radio heeft
verklaard, thans tot op 115 K.M. van Madrid
opgerukt.
Generaal Cavalcanti hoopt met zijn colonne
opstandelingen binnen 3 dagen Oviedo te be
reiken.
Drie colonnes opstandelingen zijn van La
Linea en Antequera vertrokken naar Malaga,
waartegen de opstandelingen thans, naar men
gelooft, een breed-opgezet offensief willen ope
nen.
Kolonel Ascensio, tot voor kort militair at
taché te Lissabon, is benoemd tot opperbevel
hebber over de in Midden-Spanje op.ereerende
troepen.
BELGRADO, 4 Sept. (Reuter) Koning
Boris van Bulgarije zal een dag de gast zijn
van den prins-regent Paul op het kasteelj
Krany in Slovenië.
SAN FRANCISCO, 5 Sept. (Reuter). Oud
president Hoover, die zich, naar men algemeen
geloofde, had teruggetrokken, zal wser in de
politiek gaan. Alvorens naar 't Oosten te ver
trekken, deelde hij mede, voornemens te zijn,
ten gunste van Landon aan de presidentieele
verkiezingscampagne deel te nemen.
S
(Van onzen Weenschen correspondent)
Wij schreven Januari 1.1.„De katholie
ke jeugdvereenigingen blijven bestaan.
Toch is het natuurlijk niet bereikbaar
in een land als Oostenrijk met een wel offi
cieel katholieke maar grootendeels niet prak-
tiseerende katholieke bevolking, heel de jeugd,
of ook maar de groote meerderheid der jeugd,
voor geprononceerd katholieke jeugdvereenigin
gen te winnen."
„Vorming van een staatsjeugd, zooals boven
omschreven, ligt clus wel in de ontwikkeling
der Oostenrijksche dingen."
Hetgeen daar werd aangekondigd, is nu feit
geworden. Het jeugdvraagstuk is nu in Oosten
rijk, theoretisch, opgelost.
Voorop staat: geen organisatiedwang. Wat
zich als jeugd organiseert komt ofwel in een
grtoota staatsjeugdorganisatie „Otesterreichs
Jung volk", ofwel in de confessioneele vereeni-
gingen. Beide organisaties zijn gelijkgerechtigd,
onafhankelijk, houden voeling met elkaar, zon
der echter een arbeidsgemeenschap te vormen.
De bestaande jeugdorganisaties van de for
matie „Ostmarkische Sturmscharen" en der
formatie „Heimatschutz" gaan over tot de
staatsjeugdorganisatie. De jeugdorganisatie eter
formatie „Freiheitsbund" (christelijke werklie
den) neemt nog een afwachtende houding aan
en gaat dan ofwel tot de staatsjeugdorganisatie
ofwel tot de confessioneele organisatie over.
De staatsjeugdorganisatie omvat de niet-con-
fessioneel georganiseerde jeugd van 11 a 12 jaar
tot 18 en heet zooals gezegd „Oesterreichs Jung-
volk".
Op wensch van het Oostenrijksche episcopaat
zag men af van den naam „Staatsjeugd", daar,
zoo verklaarden de bisschoppen, de confessio
neel georganiseerde jeugd niet minder vader
landsgezind is dan de „staatsjeugd".
Lang heeft 't er om gehouden, of niet heel
de Oostenrijksche jeugd in één groote staats
jeugdorganisatie georganiseerd zou worden, in
clusief de confessioneele organisatie: v ?1 te
verstaan onder mede-invloed van de Kerk.
Deze richting kon zich echter ten slotte niet
doorzetten, wegens oppositie der meeste (niet
alle) bisschoppen met name van den energie
ken bisschop Gfölner van Linz.
Dat de jeugdorganisaties der gewapende for
maties overgaan of liever gedwongen kunnen
worden over te gaan tot de van die organisaties
absoluut onafhankelijke staatsjeugdorganisatie,
is wel een bewijs, dat cte tijd der gewapende
formaties spoedig voorbij zal zijn.
De „Sturmscharen" van Schuschnigg keeren
tot hun oorspronkelijk program terug, dat een
program is met wapenen in de hand, doch een
cultureel-katholiek program.
De „Heimatschutz" onder leiding nog steeds
van prins Starhemberg weert zich of beweert
zich te weren; het einde is echter niet zeer twij
felachtig.
De geruchten van onlangs over de Heimwehr
waren zeker niet heelemaal van gronc» ontbloot
en daar zijn ook nu alweer nieuwe geruchten
omtrent reorganisatie en worden ook nu nog
meer of minder dreigende plannen binnenka
mers gesmeed. Dit neemt echter niet weg, dat
hier sprake is van een agonie-toestand, die wel
eens een opflikkering brengt, ook wel eens lang
kan onthouden, maar bij slot van rekening toch
eindigt met het einde. Alles heeft zijn tijd. Ook
ne Heimwehr heeft haar tijd en zelfs haar glo-
rieuzen tijd gehad, doch het is voorbij.
BOEKAREST, 4 Sept. (Stefani) Ter ge
legenheid van den herdenkingsdag der stich
ting der republiek Tsjecho-Slowakije zal Ko
ning Carol van Roemenië naar Praag gaan,
waar hjj gast zal zijn van Benesj. Hij zal wor
den vergezeld door den kroonprins Michel en
door den minister van Buitenlandsche Zaken.
Anthonesco. Het bezoek zal van 28 tot 30 Octo
ber duren.
MüNCHEN, 4 Sept. (Reuter). Lloyd George
heeft hedenmiddag vijf uur een bezoek gebracht
aan Adolf Hitler, Hij was vergezeld van zijn
zoon en von Ribbentrop.
ST. JOHN (New Foundland) 5 Sept. (Reu
ter). Mevrouw Markham, die per vliegtuig naar
Amerika onderweg is, zal op dit gedeelte van
haar tocht te kampen hebben met regen, mist
en stormachtige winden, die de vlucht niet van
gevaar ontbloot doen zijn. v
Verwachting: Matige, tijdelijk wellicht
krachtige Zuidwestelijke tot Weste.
lijken of Noordwestelijken wind, meest
zwaar bewolkt met tijdelijke opklarin.
gen, waarschijnlijk regenbuien, aanvan-
kelijk iets kouder.
Hoogste barometerstand: 766.3 te Jan
Mayen.
Laagste barometerstand: 743.8 te Aber-
5 deen.
Zon op v.m. 6.18 onder n.m. 7.38.
Licht op n.m. 8.08.
EE Maan op n.m. 8.52 onder v.m. 11.50.
Laatste kwartier 8 September.
illlllllllllllilllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllilllllllllllllllllllllllllllli
PARIJS, 5 Sept. (Reuter) Naar uit Rome aan
de „Matin" wordt gemeld, meent men in Va-
ticaansche kringen te weten, dat Z. H de Paus
ongesteld is, en flat zijn geneesheeren hem gis
teren geadviseerd hebben het bed te houden, in
verband met een lichte bronchitis. De audiën
ties, die voor vandaag op het programma ston
den, zijn opgeschort.
BAHIA. 4 Sept. (Reuter). De politie heeft
een complot ontdekt van de fascistische „ac-
cao integralista" tegen de regeering. Verschei
dene arrestaties werden verricht, o.a. werd de
districts-leider van de partij gearresteerd.. Een
aantal documenten werd in beslag genomen en
alle gebouwen van de „integralista" zijn geslo
ten. Do bladen berichten verder, dat tevens
een aantal officieren, onderofficieren en man
schappen van de politie in Bahia is gearres
teerd.
LONDEN, 5 Sept. In Palestina is het. naar
de „Daily Herald" meldt, nabij Toelkarem en
Jenin opnieuw tot hevige gevechten met de
Arabieren gekomen. De Arabieren waren uit
Irak en Syrië het land binnengedrongen, en
overvielen Engelsche militairen, die hen ech
ter na een langdurig gevecht terugdrongen.
Vijf en twintig Arabieren werden gedood en
velen gewond.
NEW YORK, 5 Sept. (Reuter) Tien groote
vakvereenigingen, die bij het groote Ameri-
kaansche vakverbond waren aangesloten, zijn
wegens insubordinatie uit den bond gestooten.
Zij vertegenwoordigen tezamen 1.100.000 arbei
ders, hetgeen meer dan een derde is van het
totaal aantal leden van het Amerikaansch vak
verbond. Deze tien dissidente vakverenigingen
zullen onder voorzitterschap van John Lewis,
den leider van den mijnwerkersbond, een nieu
wen vakbond oprichten.
Wat een brand was dat vanavond
Wat nou brand? Toe maak geen gein
Hoor eens even ik weet 't zeker,
Want ik heb de vijfde lijn.
NIEUWE GRACHT 5 - TELEF. 10010
Internationale brug bij Irun opnieuw door re
geeringstroepen bezet.
Burgos protesteert by de Fransche regeering.
De H. Vader zou het bed moeten houden we
gens een lichte bronchüis.
Opstand in Honduras?
Wat gaat er in Danzig gebeuren? Merkwaar
dige verklaring van Foersler.
Scheuring in het Amerikaansch vakverbond.
Maandag wordt een plechtige jaardienst ge
houden in de kathedraal te Haarlem voor Mgr.
Aengenent z.g.
De aardschokken in Atjeh veroorzaakten voor
bijna drie ton schade.
Benoemingen in het Bisdom Den Bosch.
O
Ga naar
GED. OUDE GRACHT 52 - TELEF. 12762
DANZIG. 5 Sept. (Havas). In een rede ge
houden door Albert Foerster, den leider der
Danziger nationaal-socialistische partij, heeft
deze o.a. verklaard, dat de grondwet van
de Vrije Stad in het leven is geroepen voor de
behoeften van Danzig en niet voor den Vol
kenbond. Indien zij de bevolking niet past, kan
zij gewijzigd worden.
Sprekende over het vertrek van 2600
Danziger miliciens naar het aanstaande
congres te Neurenberg, gaf Foerster te ken
nen. dat dezen bij hnn terugkomst te Dan
zig een verandering zouden aantreffen.
MEXICO. 5 Sept. (D.N.B.) Volgens ver
schillende hier ontvangen berichten zou in
Honduras een opstand uitgebroken zijn. die
onder leiding staat van Marcos Baca. In West-
Honduras zou de opstand reeds een grooten
omvang hebben aangenomen.
BUITENZORG, 5 Sept. (Aneta) De ma-
terieele schade, ontstaan door de aardschok
ken, welke in Atjeh zijn waargenomen, voor
zoover toegebracht aan gouvernementsgebou
wen en wegen worden geraamd op f 25.003 en
voor militaire gebouwen op f 65.000. De schade,
welke geleden wordt door particulieren, wordt
geraamd op twee ton. waarvan f 82.000 door
verzekering wordt gedekt.
Stand op Zaterdag 1 uur n.m.: 750.4
Vorige stand 754.2
