De verwoede strijd om het
bezit van het Alcazar
Zaterdag nationale
Gedenkdag
1
Zeven jaar achter
slot
I
De Prinses dankt
Meisje aangerand
Het nieuws van heden
DE BEZETTING GEVLUCHT
IN DE „CAPUCHINOS
Gaat Baldwin
aftreden?
Japansch protest
HERNIEUWDE BOTSINGEN
IN PALESTINA
DE BAROMETER
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
DONDERDAG 10 SEPTEMBER 1936 AVONDBLAD
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
NASSAULAAN 51 - TELEFOON 13866
ABONNEMENTEN:
voor Haarlem en Agentschappen per
jweek 25 cent; per kwartaal f3.25; per
i post per kwartaal f3.58 bij vooruitbetaling
DAGBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866
TWEE EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 20144
Uitgeweken Spaansche regeerings-
troepen keeren uit Frank
rijk naar Barcelona
terug
De mislukte aanval
op Majorca
Het Weeriiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiin
Wat vluchtelingen verhalen
Vreeselijk avontuur van den
Bisschop van Cordova
Besluit van het Kabinet
De „News Chronicle" kondigt een
wijziging in het kabinet aan
In verband met het ernstige inci
dent te Pakhoi
Lloyd George heelt te München bij het oorlogsgedenkteeken een krans gelegd
Plezierboot in hevigen
mist aangevaren
De 150 passagiers en de beman
ning konden gered worden
Dronkemansdaad
Hevige gevechten in het Noorden
van het land
'2 1
In de haven van Barcelona zijn op twee schepen een aantal nationalistisch gezinde
burgers als gijzelaars gevangen gezet
Telegram aan de ingezetenen
van Ned.-Indië
Onverlaat ging haar met een mes
te lijf en sloeg op de vlucht
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN
ZIJ1
Van Zeeland spreekt
voor de radio
Een toelichting op zijn Kamer-
rede
Wegens het uitlokken van brand
stichting
De muiterij in Portugal
Koning Edward bij een
oorspecialist
Rede van Hitier te
Neurenberg
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct., Ingei
mededeelingen 50 cent; Idem op pag. één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek.
De haven van Alicante, in welke plaats in verhand met den bloedigen strijd in Spanje
vele gezanten, die Madrid hebben verlaten, zich hebben gevestigd
tf
MADRID, 10 Sept. (Reuter)
Per radio wordt medegedeeld, dat de
opstandelingen het Alcazar hebben
verlaten en in groepen zijn ge
vlucht naar de in de nabijheid ge
legen gebouwen, welke bekend zijn
als de „Capuchinos".
De Mundo Oberero meldt, dat een bijzonde
re afgezant der regeeringstroepen naar de op
standige officieren, die zich in het Alcazar be
vonden, commandant Rojo, was belast om te
onderhandelen over de overgave.
De opstandelingen, welke gewaarschuwd wa
ren, dat een onderhandelaar zou worden gezon
den, staakten het vuur.
Rojo kwam bij het Alcazar aan, waar hij in
de ondergrondsche gewelven werd toegelaten.
Hij moest evenwel toestaan, dat hij geblind
doekt werd.
Een half uur later keerde Rajo uit het Alca
zar terug.
Na de mededeeling, dat de opstandelingen
weigerden zich over te geven en hun besluit
handhaafden de vrouwen en kinderen in het
Alcazar te zullen houden, werd het bombarde
ment hervat.
Woensdagavond om tien uur deelde men
mede, dat groote vlammen uit het Alcazar
sloegen. De artillerie der regeering vuurde
onophoudelijk op deze vesting en werd
daarbij geholpen door zoeklichten.
Het scheen juist te zijn, dat eenige opstan
delingen door onderaardsche gangen uit het
Alcazar waren gevlucht. Er werden daarop
maatregelen genomen om iedere vlucht onmo
gelijk te maken.
Verscheidene manschappen der stormgarde
waren ter versterking uit Madrid aange
komen en alle wegen naar Toledo werden
scherp bewaakt.
Drie vliegtuigen der opstandelingen hebben
boven Toledo gevlogen. Zij hebben drie bommen
uitgeworpen, maar moesten vluchten voor het
vuur der regeeringstroepen.
Naar het „Diario de Lisboa" meldt, zouden
de opstandelingen Arenas de San Pedro hebben
bezet. Deze plaats ligt op ongeveer 100 K.M.
ten Noord-Westen van Toledo. Door het artil
lerievuur der opstandelingen werd Arenas de
San Pedro grootendeels in puin gelegd. 250 man
regeeringstroepen werden bij de gevechten ge
dood en verscheidene gewond.
Volgens persberichten zijn afdeelingen
Spaansche regeeringstroepen, die gewapend
de Fransche grens bij Irun overvluchtten,
per spoor van Hendaye naar Catalonie
vervoerd.
Op het laatste oogenblik kwamen 1200
verdedigers van Irun met de vluchtende
vrouwen en kinderen mee de grens over.
De wapenen, welke zij bij zich hadden, moesten
zij aan de Fransche douane afgeven, die 400
geweren, 400 revolvers, enkele honderden
handgranaten, een mitrailleur en munitie in
beslag nam. Deze wapenen bevinden zich nog
in het douanekantoor van Hendaye.
Naar uit bevoegde bron vernomen wordt, zijn
de opstandelingen bij den jongsten aanval van
het Catalaansche expeditiecorps op het garni
zoen der opstandelingen op Majorca in hun
verbet gesteund, door nieuwe vliegtuigen, die,
VERWACHTING: Zwakke tot matigen
Oostelijke tot Zuidelijken wind, licht tot j|
half bewolkt, droog weer, iets warmer. s
H Hoogste barometerstand:
Ij 768.0 te Karlstadt.
17 Laagste barometerstand:
77 743.8 te Vestmanoer.
Zon op v.m. 6.27 onder n.m. 7.26.
Licht op n.m. 7.58.
Maan op n.m. onder n.m. 4.57. 77
Nieuwe Maan 15 Sept. 7.01 n.m.
door een „geheimzinnig schip" waren aange
voerd. Volgens berichten uit dezelfde bron, zou
den de vliegtuigen eenige dagen van tevoren
aan land gebracht zijn, tegelijk met luchtaf
weergeschut en een aanzienlijke hoeveelheid
ander oorlogsmateriaal. De betreffende vlieg
tuigen zouden een regeeringsvliegtuig hebben
neergeschoten en de schepen der regeering,
die gezonden waren om de landing der Cata
laansche milities te dekken, tot den aftocht
hebben gedwongen.
De radioclub te Teneriffe heeft medegedeeld,
dat een Noorsch stoomschip bij Cadiz door re
geeringstroepen werd beschoten en averij heeft
opgeloopen.
In een telegram deelt generaal Franco mede,
dat' de Sierra Credos zich in handen der op
standelingen bevindt en dat de weg naar Ma
drid thans open ligt.
Kolonel Aranda meldt uit Oviedo, dat hij
met succes eenige aanvallen van regeerings
troepen heeft afgeslagen. De generaals Franco
en Mola hebben, een- langdurig onderhoud ge
had.
1500 man militie en 1000 man van de Guardia
Civile zijn uit Barcelona te Madrid aangeko
men. Zij zijn ter beschikking gesteld van den
minister van oorlog.
Het ministerie van oorlog heeft voor de radio
het volgende medegedeeld: De artillerie en de
luchtmacht der regeering gaan door met het
bombardeeren der opstandelingen te Oviedo.
Aan het front van Estremadura hebben de re
geeringstroepen de opstandelingen gedwongen
zich op Merida terug te trekken.
De luchtmacht en de artillerie der regeering
hebben de stad Talavera del Tajo gebombar
deerd.
De speciale correspondent van Havas meldt
omtrent den toestand te Gyon, dat daar vol
gens mededeelingen van te Saint Jean de Luz
aangekomen vluchtelingen rust heerscht.
De regeeringsaanhangers zijn meester van
den toestand, doch er komt steeds grooter ge
brek aan levensmiddelen, evenals te Bilbao en
San Sebastian.
Een der vluchtelingen bevestigde, dat on-
eenigheid heerscht tusschen de Baskische
nationalisten en bepaalde extremistische
elementen. Van deze laatsten zijn er voor
een paar dagen vier door de Baskische na
tionalisten gedood.
Het ministerie van Oorlog te Madrid heeft
medegedeeld, dat zich in Estremadura scher
mutselingen hebben voorgedaan tusschen boe
ren en opstandelingen, hetgeen zou w'ijzen op
de ontevredenheid, welke in dit gebied heerscht
in verband met de terreur.
In een communiqué van Sandino wordt me
degedeeld, dat colonnes onder Villalba des
avonds nog steeds Huesca belegerd hielden. De
artillerie is de Ebro overgestoken. Een esca-
aron cavalerie der opstandelingen werd ge
vangen genomen.
De internationale journalistenbond, die het
bericht ontving, dat de Fransche verslaggever i Pakhoi gaat.
Brut te Sevilla werd gevangen genomen, en
dat diens veiligheid bedreigd werd, heeft on
middellijk een telegram gezonden aan gene
raal Franco, waarin dezen verzocht wordt op
dracht te geven, dat Brut in vrijheid wordt ge
steld en dat diens leven gered wordt.
Een medewerker te Sevilla zendt ons de vol
gende bijzonderheden over het vreeselijke avon
tuur dat de Bisschop van Cordova beleefd
heeft
De 74-jarige Bisschop van Cordova, Mgr.
Adolphe PerezMunoz was gewoon om ieder
jaar in de ouderlijke woning in het dorpje
Soto de Campoe enkele dagen bij zijn familie
door te brengen. Op 6 Juli werd hij hier door
den militairen opstand overvallen en weldra
lieten de Marxisten in het anders zoo vreed
zame dorpje hun tyrannie voelen. Ondanks zijn
hoogen leeftijd, zijn groote goedheid en verhe
ven waardigheid kon de kerkvorst in de oogen
der socialisten geen genade vinden. Het huis
waar Mgr. PerezMunoz verbleef, werd heele-
maal doorzocht, ómdat men meende dat de bis
schop millioenen bij zich zou hebben. Meubels
werden stuk gesneden, familie-portretten ver
nield, Bisschopsring en kruis werden hem
afgenomen onder de ruwe bemerking: „Waar
voor dient zoo iets?" Vanaf dat oogenblik was
Mgr. PerezMunoz hun gevangene. Hij werd
streng bewaakt, teneinde te verhinderen, dat
hij de vlucht zou nemen. Op 20 Augustus deel
de men den Bisschop 's avonds mede, dat het
Volksfront van Reinosa hem ter dood veroor
deeld had en dat hij naar de scheepswerf van
die stad gebracht zou worden, waar hij on
middellijk terechtgesteld zou worden, zoodra
de Nationalisten een aanval op de stad zouden
doen. Maar goede vrienden verkleedden den
Bisschop als boer, en steunend op een knuppel
verliet de bisschop 's avonds het huls en slaag
de er in om ongemerkt het naburige dorp te
bereiken, waar weer andere vrienden op hem
wachtten.
Langs binnenwegen bracht men den Bisschop
naar het gebergte; de nacht was stikdonker en
verschillende malen struikelde de grijsaard, zoo
dat hij op deri grond viel. Toen de dag aan
brak, waande men zich reeds in veiligheid, toen
plotseling een troep communisten in de verte
opdook. Er bleef nog juist tijd genoeg over om
zich in een droge greppel te werpen en met
takkenbossen en bladeren toe te dekken. Het
gevaar was weer voorbij. Toen werd de tocht
weer voortgezet," maar de bisschop was uitge
put. Een jonge boer verscheen toen als redder
in den nood en verleende den bisschop enkele
uren onderdak en een eenvoudigen maaltijd,
zoodat zijn krachten zich spoedig herstelden.
Eerst na den middag bereikte men Trasomera,
maar ook daar zakte de bisschop van uitput
ting weer in elkaar. Twee van zijn begeleiders
liepen vooruit om de autoriteiten in Barruela
te waarschuwen, dat de Bisschop in de buurt
was en dringend hulp noodig had. Men droeg
den bisschop op een brancard naar de pastorie
en nadat Monseigneur weer op krachten ge
komen was, kon de reis naar Valencia worden
voortgezet. Daar heeft de kerkvorst thans bij
zijn ambtgenoot rust en verkwikking gevonden
In verband met de verloving van
Prinses Juliana met Prins Bernhard
von Lippe-Biesterfeld heeft het Kabi
net besloten dat a.s. Zaterdag de
Departementen van Algemeen Be
stuur en de andere Rijksbureaux in
het land gesloten zullen zijn.
Teneinde dien dag op zoo alge
meen mogelijke wijze te doen wor
den tot een dag van nationaal ge
denken, drukt de Minister-President
namens den Raad van Ministers de
hoop uit, dat andere autoriteiten en
particuliere instellingen op gelijke
wijze als het Rijk de gelegenheid zul
len willen openen tot algemeene
deelneming aan de uitingen van blijd
schap en dankbaarheid, die in het
gansche volk tot uitdrukking zijn
gekomen.
LONDEN, 10 Sept. (Reuter.) Volgens de
News Chronicle zal sir Samuel Hoare Neville
Chamberlain als minister van Financiën
vervangen, in geval Baldwin zou aftreden,
zooals reeds eenige malen bij geruchte ver
luidde.
Winston Churchill zou volgens het blad in
dat geval eerste lord der admiraliteit worden.
Naar men meent te weten, zal Neville Cham
berlain tijdens de afwezigheid van Baldwin het
minister-presidentschap waarnemen.
TOKIO, 10 Sept. In verband met het ern
stige incident te Pakhoi op het oogenblik, dat
de onderhandelingen tusschen China en Japan
geopend zouden worden over de regeling van
het incident te Tsjengtoe, heeft het ministerie
van Buitenlandsche Zaken den Japanschen am
bassadeur in China telegrafisch opdracht ge
zonden snel naar Nanking te gaan en te Pro"
testeeren tegen de incidenten van Fakhoi en
Tsjengtoe en te verlangen, dat de anti-Japan-
sche agitatie in China wordt onderdrukt.
Twee leden van het Japansche consulaat te
Kanton zijn aan boord van den Japanschen
kanonneerboot Saga op weg naar Pakhoi om ter
plaatse een onderzoek in te stellen naar het
incident.
De admiraliteit deelde heden mede, dat het
dertiende flotille torpedojagers eveneens naai
BOSTON, 10 Sept. (Reuter). De plezierboot
Romance is op vijf mijlen buitengaats gezon
ken na een botsing met het vrachtschip New-
York. De Romance had 150 passagiers en een
uit 55 koppen bestaande bemanning aan boord.
Drie schepen zijn ter assistentie uitgevaren.
Een dezer schepen heeft draadloos bericht,
dat de New-York alle opvarenden van de Ro
mance aan boord heeft genomen.
De New-York stoomt op eigen kracht naar
Boston.
Draadloos werd om tien ambulance-auto's
verzocht, zoodat men veronderstelt, dat een
groot aantal personen gewond is. Het gezonken
schip levert gevaar op voor de scheepvaart. De
botsing had tijdens een hevigen mist plaats.
Nader wordt vernomen:
Het vrachtschip New-York is in de haven
van Boston aangekomen.
Men bevestigt officieel, dat alle passagiers en
leden der bemanning van de Romance gered
werden. Eenigen hunner werden gewond, doch
van geen hunner is de toestand ernstig.
BRUSSEL, 10 Sept. (Reuter.) Een indivi
du, dat naar het scheen beschonken was, heeft
burgemeester Max, toen deze de openlucht-
markt, die de zakenlieden in het centrum der
stad hebben georganiseerd, bezocht, een vuist
slag willen toedienen. De man werd echter on
middellijk gearresteerd, zonder dat hij den
Brusselschen burgemeester had kunnen tref
fen.
JERUZALEM, 10 Sept. (D. N. B.) Sinds Dins
dag is een grooter tegenstelling tusschen de
Arabische opstandelingen en de Britsche troe
pen merkbaar. Des middags is het in het Noor
den van Palestina tot hevige gevechten ge
komen.
In een gevecht bij Acco werd een uit 50 man
bestaande troep Arabische opstandelingen door
Britsche troepen bedwongen. De Arabieren heb
ben 23 dooden achter gelaten. De Britsche troe
pen ontvingen steun van de luchtmacht.
Bij de botsingen, die zooals reeds gemeld gis
termiddag hebben plaats gehad, zijn nog meer
slachtoffers gevallen, dan aanvankelijk was op
gegeven. Naar thans vernomen wordt, zijn bo
vendien nog een politiebeambte, alsmede een
korporaal van een Britsch regiment gedood, en
drie soldaten gewond. Van de Arabieren werd
een tiental gewond.
BATAVIA, 10 Sept. (Aneta). De Gou
verneur-Generaal ontving het volgende
telegram uit Den Haag:
„Betuig U en ingezetenen Ned.-Indië, me
de namens Prins Bernhard, oprechten
dank voor zeer gewaartteerde gelukwen-
schen Juliana."
Woensdagavond om elf uur hééft te 's Her
togenbosch een aanranding plaats gehad. De
negentienjarige mej. A. de Goey, wonende te
Ammerzoden, keerde per fiets van Den Bosch
naar huis terug, toen zij, even buiten Eten
Bosch, werd aangehouden door een onbeken
den man. Onder den uitroep: „Ik snij je den
nek af," ging deze haar met een mes te lijf
en bracht haar een wonde onder den rechter -
oksel toe. Daar er voorbijgangers an kwamen
en het meisje hevig gilde, sloeg de man on de
vlucht.
Voorbijgangers hebben daarop de politie en
een dokter gewaarschuwd. Nadat het meisje
door dr. Ete Ridder uit Hedel ter plaatse was
verbonden, werd zij per auto naar haar woning
vervoerd.
Ete verwonding is van tamelijk ernstjgen
aard.
Van den dader geen spoor.
ZATERDAG A.S. NATIONALE GEDENKDAG.
Een verwoede strijd wordt gevoerd om het be
zit van het Alcazar; gevluchte Spaansche re
geeringstroepen keeren uit Frankrijk naar
Barcelona terug.
Hernieuwde ernstige botsingen in Palestina tus
schen Britsche soldaten en Arabieren.
Japan heeft te Nanking scherp geprotesteerd
naar aanleiding van het incident te Pakhoi.
Opnieuw gaan in Engeland geruchten, dat
Baldwin mogelijk zal aftreden.
Danktelegram van Prinses Juliana aan de inge
zetenen van Ned. Indië.
Hotelhouder wegens het uitlokken van brand
stichting te Megen in hooger beroep eveneens tot
zeven jaar gevangenisstraf veroordeeld.
Meisje aangerand te 's-Hertogenbosch.
BRUSSEL, 10 Sept. (Reuter) In zijn gister
avond gehouden radio-rede heeft minister
president Van Zeeland de waarschuwing, die
hij des middags voor de parlementaire com
missie had gericht, nader toegelicht. Op het
gebied der buitenlandsche politiek verklaarde
de premier o.a.: Wij willen geen enkele diplo
matie, geen enkele groep en geen enkele rich
ting, welke ook, in de kaart spelen. De be
langen, die de regeering te behartigen heeft,
zijn die der Belgen, wij zullen nooit toelaten,
dat deze belangen dienstbaar gemaakt worden
aan een of andere buitenlandsche diplomatieke
combinatie.
Het gerechtshof te 's-Hertogenbosch heeft ar
rest gewezen in de strafzaak tegen den hotel
houder J. Fr. D. te Veghel, thans gedetineerd,
die door de rechtbank te Den Bosch is 'veroor
deeld tot zeven jaren gevangenisstraf, omdat hjj
in het voorjaar van 1933 te Megen heeft uitge
lokt, dat Piet en Gerrit de B., in den nacht van
7 op 8 Juni opzettelijk brand hebben gesticht in
de woning met bakkerij en schuren van genoem
den B., waardoor deze gebouwen geheel zijn af
gebrand en levensgevaar te duchten is geweest
voor den knecht G. v. d. Broek en de dienstbode
M. van der Rijdt.
Het Hof heeft'het vonnis van de rechtbank
vernietigd en opnieuw rechtdoende B. veroor
deeld tot een gevangenisstraf van zeven jaren
met aftrek van het geheele voorarrest.
LISSABON, 10 Sept. Na een ministerraad
heeft de regeering een officieele mededeeling
verstrekt aan de pers, waarin wordt gezegd,
dat de ministerraad zich bezig had gehouden
met den toestand, welke is geschapen na de
muiterij op de oorlogsbodems „Alfonso Albu
querque" en „Dao" en besloot:
le. De bemanning van dëze eenheden te
ontslaan.
2e. De onder-officieren en officieren eveneens
te ontslaan.
3e. De commandanten van deze oorlogsbo
dems met verlof te zenden, daar zij verant
woordelijk zijn voor de discipline aan boord.
De gevangenen zullen' onmiddellijk naar de
strafkoloniën worden gedeporteerd, waar het
vonnis tegen hen zal worden geveld.
WEENEN, 10 Sept. (Reuter). Koning Edward
heeft vandaag opnieuw een bezoek gebracht
aan den oorspecialist Neumann. Er zou een
Röntgenfotografie van het oor van den koning
zijn genomen, en Neumann zou een eenvoudige
behandeling hebben aangeraden.
NEURENBERG, 9 Sept. (D. N.B.) Heden
avond heeft de Fuehrer een cultuur-politieke
rede gehouden, waarin hij o. a. zeide, dat men
er niet aan kan twijfelen, dat men op net
oogenblik in het midden van een van de groot
ste conflicten leeft, welke ooit de menschheid
hebben geteisterd.
Het internationale van het conflict ligt in
het internationale van de oorzaken. Aan de
hand van de geschiedenis bewees de Fuehrer,
dat de politieke leiders zelden den waren zin
der dingen begrepen.
Hij schilderde verder den weg van den mensch
van individu via familie tot staat en wees
erop, dat voor het bestaan van den staat de
autoriteit van den staat noodzakelijk is. de
geestelijke grondslag voor de anarchie is de
democratie.
Ra te hebben uitgeweid over het tyranni-
seerende karakter van het jodendom sprak
Hitler nog over de cultureele zending van hei
nationaal -socia lisme.
Stand op Donderdag 1 uur n.m.
.Vorige stand: 764.6
764.9
