FRANS PERQUIN Troepen der Witten bezetten San Sebastian Uitstapje van Prinses en Prins Ontzettende ramp aan Noorsche Kust de Moet U nog ANTHRACIET bestellen? BUITENGEWONE KWALITEITEN VUURGEVECHTEN IN DE STAD NAAR DEN RUIGENHOEK WANDGEDIERTE 78 MENSCHEN GEDOOD Het nieuws van heden WANDGEDIERTE Juliana en Bernhard geboren VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS MAANDAG 14 SEPTEMBER 1936 - AVONDBLAD BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE: NASSAULAAN 51 - TELEFOON 13866 ABONNEMENTEN: voor Haarlem en Agentschappen per week 25 cent; per kwartaal f3.25; per post. per kwartaal f 3.58 bij vooruitbetaling DAGBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERU DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866 TWEE EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 20150 Belt 10212 Op en U zul: fevreden zijn en nog ZOMERPRIJZEN afm. 30/50 20/30 16/20 Prima Belgische Kwal. 1.95 2.10 1.85 Limburgsche Kwal. 1.80 1.95 1.70 1e Wales Kwal. 2.60 2 80 2.05 Omzetbelasting inbegrepen Bovenstaande prijzen gelden nog deze maand Groote Houtstraat 162 - Telefoon 10212 Corps Diplomatique bemiddelt ten gunste van vrouwen en kinderen in het Alcazar Gil Robles' meening over den strijd Tweeduizend Ieren naar Spanje Gevaar voor mijnen Japans staatsschuld Z. Em. K. J. Kard. Schulte Aartsbisschop van Keulen Het publiek had geluk en juichte het Vorstelijk Paar weer hartelijk toe Een eenvoudige thee Kerkgang van de Koninklijke familie I Tweeling naar Prinselijke Verloofden genoemd Twee dorpen ver zwolgen Moeilijke hulpverleening DIT NUMMER BESTAAT UIT TWAALF BLADZIJDEN FIRMA H. VAN LOON DOM LANDERSDORFER RADIODISTRIBUTIE - HAARLEM Het WeeriiiiiiiiiiiiuiiiiiNiiiiiiiiiiiiiiiiMiiiiiiiiiui^ NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT Advertentieprijzen: Per lossen regel SJ et, Inge*, mededeelingen SO cent; Idem op peg. één 65 een» per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek. (de allerbeste) SAN SEBASTIAN, 13 Sept. (Reu- ter). Tegen middernacht zijn de eer ste troepen der nationalisten San Sebastian binnengetrokken. In de stad hadden overal vuurgevechten plaats. Tegen twee uur drongen de opstan delingen steeds verder door. De Kur saal en verscheidene andere gebouwen stonden weldra in brand. Eenige nationalistische Basken, die tot het laatste hadden geprobeerd San Sebastian te sparen, geraakten in gevecht met anarchisten, terwijl ge regelde Marokkaansche troepen ver der trokken en de stad geleidelijk in bezit namen. In den loop van Zondag hadden nog vuur gevechten in de stad plaats, maar de voornaam ste punten werden toch alle door de nationa listen bezet. De regeeringstroepen zijn in vol len aftocht naar Bilbao. Bij de verovering van San Sebastian is aan de nationalistische troepen een belangrijke buit aan wapenen en munitie ten deel gevallen. Aangaande de verovering van San Sebastian wordt nog het volgende gemeld, dat aan dit feit is voorafgegaan: In een vergadering', welke gisteravond onder voorzitterschap van gouverneur Ortega in het paleis van den gouverneur is gehouden, werd besloten de stad over te geven. Alleen twee anarchistische commissarissen waren hiertegen. Deze twee werden gevangen genomen. Het hoofdkwartier van Ortega is Zaterdag naar Zumay overgebracht. De „verdedigers" van San Sebastian, die uit de stad trekken, hebben een strategische posi tie bij Orio, waardoor de weg naar Bilbao wordt beheerscht. De regeeringstroepen te Toledo zijn een he vig bombardement begonnen op het Alcazar, waar reeds wekenlang 1200 opstandelingen aan de hevige aanvallen weerstand bieden. Zij hopen de verdedigers thans weldra te kunnen bedwingen. De Chileensche ambassadeur heeft als plaatsvervangend deken van het diploma tieke corps aan minister-president Largo Caballero de bemiddeling van dit corps aan geboden, teneinde de vrouwen, kinderen en grijsaards, die zich nog in het Alcazar bevinden, in veiligheid te brengen. Hij heeft verder voorgesteld, dat het diploma tieke corps hen onder bescherming neemt, en hun een toevlucht in de ambassades aan biedt. Nadat de minister-president zich hierme de accoord had verklaard, is de Chileen sche ambassadeur van Madrid naar Toledo vertrokken. Het blad „Politica" meldt, dat de leider van de Katholieke Volksactie, Gil Robles in de tweede helft van Augustus te Burgos is ge weest en hier ongunstig is ontvangen door de Carlisten en Phalanxisten. Voor het hotel van Gil Robles werden de monstraties gehouden en men vermoedt, dat hij hierom weigerde voor de radio voor de op standelingen te spreken en weer naar het bui tenland is vertrokken. Gil Robles heeft den Reuter-correspondent gisteren een interview toegestaan, waarin hij o.a. verklaarde, dat de Spaansche burgeroorlog geen strijd is tusschen fascisme en democratie.^ 1 „Ik verzeker u, aldus Gil Robles, dat het com munisme in Spanje de nationalistische krachten bestrijdt. Caballero heeft steeds de dictatuur van het proletariaat voorgestaan. Sedert de verkiezingen van Februari is de democratie uit Spanje gebannen, niettegenstaande de schijn wordt opgehouden. Het Spaansche volk is vergiftigd door de propaganda, die slechts tot vernietiging adviseert". DUBLIN, 13 September (Reuter). Hedenoch tend verklaarde generaal O'Duffy aan de pers, dat binnenkort tweeduizend Ieren in Spanje te gen het communisme zullen strijden. De ge neraal heeft eenigen tijd gewerkt aan de re- cruteering van een brigade vrijwilligers. Hij weigerde nadere bijzonderheden te geven over den datum van vertrek en vervoergelegenheid. Slechts zeide hij, dat twee Iersche verbindings officieren zich in het hoofdkwartier van Fran co te Caceres bevonden. Het Iersche corps zal onderscheiden zijn van het vreemdelingenle gioen. Het feit, dat de Ieren ongewapend rei zen, bewijst, volgens O'Duffy, dat hier geen sprake is van overtreding van het non-inter- ventieverdrag. Radio-Coruna heeft in de Engelsche taal de volgende mededeeling uitgezonden: „Voor alle schepen, die bij de Spaansche kus ten varen: de consul van Engeland te Coruna deelt mede, dat er volgens inlichtingen van den commandant der vloot van de opstande lingen te Ferrol gevaar bestaat de havens van Santander en Bilbao te naderen, daar op 14 September direct na middernacht mijnen zul len worden gelegd. Alle schepen, die zich thans in deze havens bevinden, moeten ze verlaten voor het genoemde tijdstip". Het regeeringsblad „Ei liberal" publiceert een bericht van zijn correspondent te Santander, die bericht, dat de voornaamste punten van tegenstand van de opstandelingen te Oviedo zijn de kathedraal, welke is versterkt, het sta tion en de modelgevangenis. De stad is om ringd door de batterijen van de regeering en de luchtvaart bombardeert geregeld de stellingen van de opstandelingen. Vanaf de voorposten van de regeeringsstellingen ziet men rookwol ken opstijgen in de stad. TOKIO, 13 Sept. Het ministerie van Finan ciën heeft medegedeeld, dat de staatsschuld van Japan in het geheel 10.139 miilioen yen bedraagt, waarbij is inbegrepen de onlangs uitgegeven leening. Einde Augustus bedroeg de staatsschuld 9.889 miilioen yen. Heden viert Z. Em. Karl Joseph Kardinaal Schulte zijn vijf en zestigsten verjaardag. Z. Em. werd in 1871 in 't Westfaalsche stadje Odingen geboren, werd 1895 priester gewijd en werkte, na kapelaan geweest te zijn, van 1905 tot 1910 als professor in het Kerkelijk Recht aan de theologische faculteit van Paderborn. In 1910 werd hij Bisschop van Paderborn, wat hij bleef tot 1920. Tijdens zijn episcopaat te Paderborn valt de groote wereldoorlog. De Kerkvorst maakte zich in dien tijd buitenge woon verdienstelijk door zijn zorg voor de sol daten. Hij organiseerde de „Kirchliche Kriegs- hilfe". Deze organisatie heeft niet minder dan 67029 Duitsche en 30857 vijandelijke soldaten welke als verdwenen („vermist") waren opge geven, opgespoord en alles wat in menschelijk vermogen ligt, gedaan, om het lot der krijgs gevangenen te verzachten. Maar nog grooter zijn de verdiensten, die de ze Bisschop, in 1920 Aartsbisschop van Keulen en Kardinaal geworden, zich heeft verworven ten opzichte van het Duitsche volk. Bij de na- oorlogsche Fransche politici en militairen was de Kardinaal buitengewoon gehaat. Wanneer eenmaal de acten van dien tijd gepubliceerd zullen worden, zal blijken, welke gewichtige rol de Kardinaal heeft gespeeld bij het doorkruisen der intriges van de Fransche inlijvingsplannen en die der separatisten, welke het Rijnland on afhankelijk wilden maken van het Rijk. Tijdens de. Roer bezetting, toen de Transchen de Duit- Zondagmiddag om half vijf werd de groote- Maybach-Zeppelin, de auto van de Prinses van Lippe-Biesterfeld, het voorplein van het Koninklijk Paleis aan het Noordeinde opgereden. De belangstelling van het publiek was weer bijzonder groot. Duizenden stonden reeds urenlang voor het Paleis en in de om geving te wachten, in de hoop de Prinses en den Prins te zien. En hun wachten was ditmaal niet tevergeefsch geweest. Toen de Maybach voorgereden, werd, ging het als een loopend vuurtje door de menigte, dat de Vorstelijke Personen een auto tocht zouden makeh en van alle kanten kwa men de menschen toestroomen. Prins Benno nam achter het stuur plaats en Prinses Juliana naast hem; zijn Moeder en Prins Aschwin zaten achterin. In een flink vaartje ging het toen in de richting van Scheveningen; door de Paleis straat, Amaliastraat, Mauritskade, Alexander- atraat en Javastraat reed de Vorstelijke Familie naar den Ouden Scheveningschen Weg. De vele wandelaars en fietsers hadden er niet zoo spoedig erg in, wie hen in den open auto voorbijsuisden, en ware de auto niet ver gezeld geweest van de motor-politie de meesten zouden het in het geheel niet geweten hebben. Nu ontdekte men het pas, wanneer de auto al voorbij was. Vrijwel onopgemerkt kon de Prins langs de Scheveningsche binnenhaven naar den strand- boulevard rijden. Hier was het veel drukker en daarom moest Prins Bernhard vrij langzaam rijden. Van alle kanten kwam het publiek toen aanloopen en juichte den Prins en de Prinses hartelijk toe. Waar de menigte op den Boulevard zoo eens klaps vandaan gekomen was, is een raadsel, In dichte rijen stond zij geschaard en slechts met groote moeite kon de motorpolitie voor den Vorstelijken auto een weg banen. Later ging het wat beter, en met groote snel heid reed het gezelschap den Pompstationsweg af naar het Landhuis van de Koningin „Den Ruigenhoek". Bij de groote toegangshekken stopte alles, ook de motorpolitie. De Maybach reed het terrein op en was binnen enkele seconden achter de duinen uit het gezicht verdwenen. Het was de eerste maal, dat Prins Bernhard „Den Ruigenhoek" bezocht. Het landhuis was geheel verlaten. Het personeel der hofhouding was de vorige week naar het Paleis Noord einde vertrokken; slechts een portier was ach tergebleven. Het bleek, dat de Prins en de Prinses met 's Prinsen Moeder en zijn broer in de rustige omgeving van het strand en duinen eenigen t.\jd wilden vertoeven. In eenige mandjes werd alles meegenomen, wat voor een eenvoudige thee noodig is, zoodat het kleine gezelschap intiem en ongestoord eenigen tijd tezamen van de mooie omgeving kon genieten. Omstreeks zes uur werd het terrein van „Den Ruigenhoek" weer verlaten. Het aantal belang stellenden dat langs de toegangswegen tot het Koninklijk Landhuis stond te wachten, was intusschen begrijpelijkerwijs zeer aangegroeid. De Prins stuurde zijn auto tusschen de juichen de menigte door en reed langs den Pomp stationsweg, waar nog even oponthoud was voor den spoorovergang, naar de stad terug, via Wittebrug, Koninginnegracht, Laan Copes van Cattenburch, Nassauplein, Javastraat, Alexan- derstraat, Mauritskade en Paleisstraat, werd het paleis weer bereikt. Onder voortdurende toejuichingen van het publiek steeg het Vorstelijk Gezelschap uit en ging het paleis binnen. Na eenige oogenblikken vertoonden de Prinses en Prins Benno zich nog even voor een der vensters, om de menigte met een vriendelijk gebaar te bedanken voor de hulde. De Koninklijke Familie en haar Vorstelijke Gasten waren Zondagochtend onder gehoor van Ds. P. J. Molenaar, in de Bethlehemkerk aan de Laan van Meerdervoort te Den Haag. Eenige persfotografen, die zich voor het kerk gebouw geposteerd hadden, wekten de nieuws gierigheid op van talrijke voorbijgangers. Toen er eenmaal eenige menschen mede aan den zij-ingang van het Kerkgebouw bleven staan, vermoedde men al spoedig, dat de Ko ninklijke Familie in aantocht was. De belang stelling deed het groepje aangroeien tot een menigte, wier wachten inderdaad beloond werd. Zoowel H. M. de Koningin als Prinses Ju liana met haar Verloofde, de Prinses van Lip pe-Biesterfeld en Prins Aschwin arriveerden in eenige hofauto's. Er was groote geestdrift, toen de Koninklijke Personen uit de auto's stegen. In het stampvolle kerkgebouw zaten Prinses Juliana en Prins Bernhard ter linkerzijde, de Moeder van den Prins en diens broeder ter rechterzijde van de Koningin. H. M. was in het donker gekleed, Prinses Juliana in het wit. De organist, Alex Schellevis, preludeerde op nationale liederen. Ds. Molenaar bracht in zijn gebed dank aan God voor de zegeningen, welke in deze dagen mede aan het Koninklijk Huis geschonken zijn, en voor de blijdschap, die als gevolg daarvan In de harten van het NederlahdsChe Volk leeft. By het eindigen van den dienst had zich een groote menschenmassa voor het kerkgebouw verzameld. Toen de Koninklijke Personen weg reden, werden zij enthousiast toegejuicht. Ter gelegenheid van de Vorstelijke verloving is Zondagochtend in alle Katholieke kerken te Den Haag na de Hoogmis het Te Deum ge zongen. Na den kerkdienst in de Bethlehemkerk te Den Haag te hébben bijgewoond, verlaten H. K. H. Prinses Juliana en Prins Bernhard, omstuwd door een enthousiaste menigte het kerkgebouw Zaterdagavond werd het arbei- dersgezin van Hal te Zevenber- E gen verblijd met de geboorte i van een tweeling, een jongen en een meisje. De kinderen zijn Zondagochtend in de R. K. Kerk te Zevenbergsche Hoek gedoopt, f Het meisje is bij den Burger- lijken Stand aangegeven als Ju- liana, terwijl het jongetje ge- noemd is naar Prins Bernhard. Absolute verdelging onder geheimhouding en schriftelijke garantie. Waar anderen faalden, slaagden wij. ZUIVERINGSONDERNEMING „RADICAAL" Gen. Cronjéstraat 135 - Telefoon 11657 Z. Em. Kardinaal Schulte schers bij tienduizenden van huis en haard verdreven, namen dezen hun toevlucht tot Kar dinaal Schulte. Hij verlichtte zooveel hij kon hun hard lot. Duizenden hebben het aan zijn interventie te danken, dat zij verlof kregen te rug te keeren. Talrijke mannen hebben aan hem in den letterlijken zin van het woord hun leven te danken, doordat hij bij de Fransche en Belgische bezettingsautoriteiten voor hen op kwam, wanneer zij wegens sabotage of andere delicten ter dood waren veroordeeld. Zijn werken op dit gebied was een groote daad van Christelijke Caritas. In 1927 presideerde de Kardinaal de bijeen komst van werkgevers en werknemers, om richtlynen vast te stellen voor de sociale, verzoe ning. Als eersten regel stelde hij toen: „De scheppende man, hetzij hij werkgever hetzij hij werknemer is, moet zijn werk opvatten als een taak, die hem door God is gesteld binnen het kader der volksgemeenschap." In het nationaal-socialistische Duitschland van heden is de positie van den Kardinaal zeer moeilijk geworden. Telkens moet hij protes teeren tegen de machtsmisbruiken van den to talen staat tegenover de Kerk. Dat God hem daarbij moge sterken, is onze wensch op dezen verjaardag. Kardinaal Schulte bezocht tijdens het Eucharistische Congres Amsterdam en werd daar door zijn eenvoud en vriendelijkheid, een populaire figuur. OSLO, 13 Sept. (Reuter). Naar uit Bergen wordt gemeld, is in het Loen-meer in het district Nordfjord in Westelijk Noorwegen een geweldig rotsblok in het meer gevallen, waar door een vloedgolf werd veroor zaakt, welke twee kleine dorpen ge heel vernielde. Tot dusver bedraagt het aantal slachtoffers van de ramp 78, waar onder 30 kinderen. De materieele schade wordt op 600.000 kronen ge schat. In het ziekenhuis bevinden zich nog 9 personen, die zwaar gewond zijn. Het was Zondagmorgen vijf uur, toen de bewoners van de aan het Loen-meer gelegen dorpjes Boedal en Nesdal uit hun laatsten slaap werden gewekt door een oorverdoovend geraas, aldus lezen we in de „Maandagmor gen". Waarschijnlijk hebben de menschen zich nauwelijks rekenschap kunnen geven, wat er gebeurde want het volgend oogenblik stortte een rotsblok, zoo groot als een flink kerk gebouw, in het meer. Het was boven van den 6800 meter hoogen Rave-berg losgeraakt en langs de rotshelling naar beneden gerold, al les verpletterend wat er in den weg stond. Toen dit geweldige rotsblok met enorme snelheid in het betrekkelijk kleine meer plons de, kwam dit plotseling in heftige beweging. Het water deinde hevig weg onder de druk king van het rotsblok, sprong boven zijn oever uit en stortte zich met enorme kracht op de gebouwen van de aan het meer gelegen dorpjes. Zulk een ontzaglijke kracht had deze vloed golf, dat in de beide plaatsjes nog slechts drie huizen overeind bleven staan. Zeven hotels, die gelukkig sedert enkele we ken geen gasten meer herbergden, werden in elkaar gedrukt als waren zij van bordpapier en stortten tot puinhoopen ineen. De dorpsbewoners werden door de neerstor ting van het rotsblok en de daarop volgends vloedgolf volkomen verrast, zoodat zij geen maatregelen konden nemen om zich in vei ligheid te stellen. Tientallen menschen vonden aldus een vreeselykcn dood, en toen na eenigen tijd de deining verminderde en het water zich weer binnen de oevers van het meer terug trok, leverden de beide dorpjes, die nog slechts kort tevoren een beeld van rusti- gen vrede waren geweest, een onbeschrijfe lijk ellendigen aanblik op. Hartverscheurende kreten van gewonde en stervende menschen stegen op uit de pui- nen van de huizen, en zij die het leven er hadden afgebracht, liepen weeklagend en hui lend rond, radeloos over hun leed en dat van hun ouders, hun kinderen, hun buren, uu vrienden.... Slechts een huis bleef in Boe dal gespaard. Daar de beide dorpjes zeer geïsoleerd lig gen en de weinige verbindingsmiddelen met de buitenwereld door de ramp zeer gestoord ble ken, duurde het geruimen tijd, voordat er van buiten hulp kon worden geboden. Toen het gebeurde te Bergen bekend werd. kon men niet onmiddellijk hulp bieden, daar de getroffen streek zeer afgelegen en moeilijk met snelverkeer te bereiken is. Men charterde daarom in allerijl een wa tervliegtuig, laadde dit vol met medicamenten en andere hulpmiddelen en met eenige dok ters en verplegers als passagiers steeg het toestel Zondagmiddag op, om na korten tijd te dalen op het Loen-meer, dat inmiddels geheel zijn rustig aanzien had herkregen, en droomerig tusschen de hooge rotsen lag. Met koortsachtigen ijver werd nu begonnen aan de verleening van de eerste hulp bij welk werk men echter handen te kort kv;ém. De ramp, die thans Noorwegens West kust getroffen heeft, is van denzelfden aard als die, welke in den nacht van 15 op 16 Januari 1905 die streek heeft ge troffen. Toen waren het echter geen rots stukken, doch ijsmassa's, die omlaag kwa men en al wat zij ontmoetten, verpletter den. Z. H. de Paus heeft een groote rede gehouden tot de Spaansche priesters die naar Rome zijn gevlucht en in duidelijke woorden gesproken over de groote gevaren die de christelijke cul tuur en ons verblinde, door politieke leugen uiteengescheurde werelddeel bedreigen. San Sebastian door de Witten bezet. Vreeselijke ramp aan de Noorsche kust; rots blok stort in een meer en veroorzaakt een vloedgolf. Twee dorpjes overstroomd; 78 doo- den. De Oceaartvliegers Merrill en Richman ge start. Zeventien menschen om het leven gekomen bij een brand in een Russische stad. Brand in de Opera te Parijs. Te Hoensbroek is een auto op het publiek in- gereden, waarbij verschillende personen gewond werden. Een man te Heeze neergestoken. Vermoedelijk wegens familietwist. Het verkeer eischte in het afgeloopen week einde weer slachtoffers, zoowel dooden als ernstig gewonden. Congres van den R. K. Bond van Handels-, Kantoor- en Winkelbedienden „St. Franciscns van Assisië". Verschillende belangrijke aangeJegenheden in de bestuursvergadering der vier afdeelingen van de R. K. Staatspartij te Haarlem bespro ken. O Gegarandeerd totale uitroeiing ZUIVERAARS VAN RIJKS- EN GEMEENTEGEBOUWEN. TEL. 23037, MARNIXSTRAAT 116, Haarlem Onze Rom. correspondent seint ons: Z. H. de Paus heeft tot bisschop van Passau benoemd Dom Simon Landersdorfer, abt van Scheyem in Beieren. Hoe is 't moog'lijk voor twee kwartjes Zeven dagen lang muziek. En dan zonder bijgeluiden. Is zooiets niet magnif ique? NIEUWE GRACHT 5 - TELEF. 10010 VERWACHTING: Meest zwakke, aan- j= vaukelijk uiteenloopende, later Weste- lijke wind, half tot zwaar bewolkt of be- EE trokken, nog kans op regen- of onweers- buien, aanvankelijk iets kouder. Hoogste barometerstand: EE 771.9 te Karlsbad. Laagste barometerstand: EE 757.0 te Isafjord. Zon op 6.34 onder 7.17 Licht op 7.47 /E Maan op v.m. 5.14 onder n.m. 6.23 Nieuwe Maan 15 September Illllillllllllllllllllllllll

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1936 | | pagina 1