Een moedig priester bezoekt
het Alcazar te Toledo
Terreur in Madrid zou thans
minder fel worden
Zaimis overleden
Groote brand te
Steenbergen
Het nieuws van heden
DON ENRIQUE VASQUEZ
CAMARASA
HEVIGE AANVAL DER
WITTEN IN HUESCA
bij KEIP
DE BAROMETER
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
WOENSDAG 16 SEPTEMBER 1936 - AVONBBiAD
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
NASSAULAAN 51 - TELEFOON 13866
ABONNEMENTEN:
voor Haarlem en Agentschappen
per
iweek 25 cent; per kwartaal {3.25; per
post per kwartaal f 3.58 bij vooruitbetaling
DAOBiAD ÜITOEOEVEN DOOR DE KV. SPAARMf STAD, HAA-R4.E* - TfcLBFOOM 16866
TWEE EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 20155
-4i
MM
Eera hoek van het Alcazar te Toledo, dat reeds wekenlang door de roode militie
wordt gebombardeerd, doch door de nationalisten nog niet is overgegeven
Toen de priester de vesting weer
verliet beefde hij en was
lijkbleek
Een vreeselijk drama
Bewapening der V.S.
uitgebreid
Verklaring van Cordell Huil
GAAT GRETA GARBO
TROUWEN?
Het bombardement van het Alca
zar wordt met onverminderde
kracht voortgezet
Regeeringsduikboot tot
zinken gebracht
Oud-president van Griekenland
De Oostenrijksche
burgerwacht
Prins Star hemberg voert te Weenen
besprekingen
Een overzicht van den oever hij het Loenmeer, waar een rotsblok van
300.000 kubieke meter uit een bergwand los scheurde, in het meer stortte
en vloedgolven veroorzaakte, die twee dorpen wegvaagden
De inscheping te Southampton van de Engelsche troepen, die de Britsche leger
macht in Palestina zullen gaan versterken
Het Weeriiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii!iiiiiiiiiiiui|
Oud-president Zaimis t
Koning Edward's bezoek
aan Weenen
Een vriend van Oostenrijk
Vliegtuig in brand
I Het Raadhuis gedeeltelijk
verwoest
Te omstreeks middernacht is
te Steenbergen een felle brand
uitgebroken, waarbij het Ge
meentehuis gedeeltelijk in de
asch is gelegd.
RADIODISTRIBUTIE - HAARLEM
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TIEN BLADZIJDEN
De roofoverval te
Geisteren
Vier personen als vermoedelijke
daders beschouwd
Onafhankelijkheids
viering in Mexico
Zeven dooden bij voorbereiding
van vuurwerk
Een complot tegen de
Spaansehe regeering?
Tijdig ontdekt
AMERIKAANSCHE BRILLEN
GROOTE HOUTSTRAAT NAAST LUXOR
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 et, Inge*,
mededeel ingen 50 cent; idem op pag. één 35 eet*
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek.
mm
In den ouden Moorenburcht, het
Alcazar te Toledo, heeft zich een
groep Nationalisten verschanst, die
met den moed der wanhoop strijden
tegen de overmacht der Roode Mi
litie. Op ontroerende wijze vertelt de
Fransche redacteur Delapree enkele
markante bijzonderheden uit dezen
tragischen strijd die thans zijn hoog
tepunt schijnt te hebben bereikt.
Ofschoon er nog vele andere strategisch be
langrijke steden zijn, ben ik toch weer naar
Toledo gegaan. Het drama binnen de enge mu
ren van het Alcazar heeft thans zijn hoogtepunt
bereikt. En soms verwijt ik mijzelf, dat ik dezen
doodstrijd, die nu reeds zeven weken duurt, tê-
zeer van dichtbij heb gadegeslagen.
Eenige dagen geleden zond de regeering te
Madrid het genadig ultimatum en bezocht ge
neraal Rojo het Alcazar.
En ook betrad een priester, om wien de bele
gerden hadden gevraagd, de vesting.
Het is negen uur in den morgen. Uit een re-
geeringsauto stijgt nabij de Vizagrapoort te To
ledo een statig persoon uit. Zijn haren begin
nen te grijzen en hij is gekleed in een donker
blauw costuum, dat hem evenwel zeer onwen
nig schijnt te zijn.
Wanneer op dit oogenblik een of andere goe
de katholiek was gepasseerd, dan zou hij in de
ze stoere gestalte onmiddellijk Don Enrique
Vasquez Camarasa, den kanunnik van de Ka
thedraal te Madrid hebben herkend. Don Came-
rasa is algemeen bekend als redenaar en om
zijn fijnen geest. Hij komt aan het voormalig
postkantoor, waar thans het oorlogscomité ge
vestigd is. Hij fluistert den wachthebbenden
soldaat eenige woorden toe. Deze kijkt uiterst
verwonderd op en snelt dan naar binnen om
zijn chefs op de hoogte te stellen.
Don Enrique Camarasa gaat het gebouw bin
nen en komt even later terug, begeleid door ko
lonel Barcelo, kapitein Sedilles en een politiek
commissaris.
Dank zij den schildwacht is het nieuws spoe
dig bekend en eenieder loopt de straat op om
den bekenden don Camarasa te zien.
Plotseling roepen enkele vrijwilligers „Leve
de Republiek" en heffen de gebalde vuist. De
menigte neemt dezen kreet over en ziet nieuws
gierig naar den priester. Maar wanneer ook de
officieren de vuist opheffen, aarzelt deze ook
geen oogenblik en zijn zware handen vormen
zich tot een vuist, den groet van het Volksfront:
„Leve de Republiek". Door de kleine straatjes
nadert men tenslotte den heftig omstreden Moo
renburcht: het Alcazar. Het voorplein is één
groote chaos en is door bommen en granaten
geheel omgewoeld. Met de witte vlag nadert
het kleine gezelschap de granieten vesting. Het
vuren heeft opgehouden, er heerscht een in
drukwekkende, bijna ontroerende stilte.
Op de ruïnes van het Alcazar verschijnt een
officier. Zijn uniform ziet er gehavend uit. Men
kan bemerken, dat hij moeite doet om normaal
te schijnen, maar de zware baard, de matte ge
laatskleur en de diep weggezonken oogen zeg
gen genoeg.
Kapitein Varela nadert over de puinhoopen.
Op 10 meter afstand blijft hij staan.
„Verklaart gij op uw eerewoord, don Enrique
Camarasa te sparen en hem niet te zullen be
letten bjj ons terug te keeren?" vraagt kolonel
Barcelo. De kapitein antwoordt niet en gaat
terug naar den burcht.
Uit de ruïnes klinkt plots een stem: ,,De kolo
nel-hoofdcommandant geeft u zijn woord." Dan
buigt don Enrique voor de republikeinsche offi
cieren en begeeft zich langzaam naar het Al
cazar.
In de linkerhand draagt de grijze priester een
witten zakdoek en een koffer met liturgische
voorwerpen, in de rechterhand draagt hij een
groot bronzen kruis.
Varela blinddoekt den priester en leidt hem
bij de hand door de onderaardsche gewelven,
waar zoovelen hun laatste uren hebben door
gebracht.
Tegen den middag komt de priester weer
uit de Moorenburcht. Thans alleen. Nog
steeds draagt hij in de linkerhand den witten
zakdoek en het koffertje, in de rechterhand
het bronzen kruis. Maar hij is niet dezelfde
persoon meer, die hier gisteren binnenging.
Hij beeft en is lijkbleek.
De priester struikelt bijna, wanneer hij
kolonel Barcelo heeft bereikt. Deze neemt
hem bij den arm om hem te ondersteunen.
Don Camarasa zal geen details verhalen,
hij zal niet alles vertellen wat hij daar
heeft gezien. Maar op zijn gelaat liggen on
miskenbaar de sporen van afgrijzen.
Wij weten, dat hij de H. H. Sacramenten
heeft toegediend aan de gewonden en ster
venden, dat(Jhij de nieuwgeborenen heeft ge
doopt.... dat hij temidden van de grootste el
lende het H. Offer opdroeg.
Maar laten zij dan tenminste de onschul
dige vrouwen en kinderen niet heengaan?
Ik weet het niet. Misschien wel. Er zou een
vergadering worden belegd om hierover te be
raadslagen. Morgen zullen wij het weten.
Morgen is gekomen, maar niet het antwoord
van het Alcazar. Toch blijven wij hopen......
Weer bulderen de zware kanonnen, weer rate
len de machinegeweren, weer hoort men nu en
dan den doodskreet van een stervende....
Het Alcazar wordt weer beschoten....
NEW YORK, 16 Sept. Staatssecretaris
Cordell Huil heeft Dinsdagavond verklaard,
dat de Vereenigde Staten hun bewapening
hebben uitgebreid, omdat de internationale
verdragen hun kracht hebben verloren.
De buitenlandsche politiek der Vereenigde
Staten is een politiek van vriendschap met alle
naties. Huil wees er op, dat bij cte betrekkin
gen met het buitenland rekening moet worden
gehouden met de daar bestaande toestanden.
Hij noemde den term „goede buur" een juiste
omschrijving van de Amerikaansche politiek.
RIGA, 16 Sept. (Stefani.) De „Sevodnja" deelt
mede, dat Greta Garbo zich te Riga zou be
vinden in gezelschap van den Zweedschen graaf
Wachtmeister. Laatstgenoemde zou voornemens
zijn met Greta Garbo in het huwelijk te tre
den. Het bericht heeft hier zeer de aandacht
getrokken.
MADRID, 16 Sept. (Reuter).
Voor zoover men hier kan oordee-
len, neemt de terreur, zooals die in
de eerste dagen van den burgeroor
log woedde, snel af, hoewel af en
toe nog enkele aristocraten en voor
aanstaande personen door de Ma-
drileensche stormbrigades worden ge-
arresteerd.
Het bombardement van het Alcazar te Toledo
wordt met onverminderde kracht voortgezet.
Oviedo en Cordova zijn, naar men zegt, gisteren
met aanzienlijk effect gebombardeerd.
Te Madrid zijn vele doodvonnissen geveld en
ook voltrokken wegens muiterij of beweerde
muiterij, doch in enkele gevallen zijn gevan
genen, die konden bewijzen, dat zij slechts op
bevel aan den opstand hadden deelgenomen,
vrijgesproken. Anderen zijn niet, zooals de hoo-
gere officieren gefusilleerd, doch tot gevange
nisstraf veroordeeld.
Luitenant kolonel Sandino heeft medegedeeld,
dat de opstandelingen, door hun luchtmacht ge
steund, in den sector van .Huesca een hevigen
aanval hebben ontketend, doch dat zij over de
geheele linie werden teruggeslagen.
Tijdens een luchtgevecht zijn drie republikein
sche vliegtuigen er in geslaagd twee vliegtuigen
der opstandelingen neer te schieten.
Naar voorts wordt medegedeeld, hebben de
opstandelingen gelijktijdig aanvallen onderno
men op de dorpen Fornillos en Tierz en op
het krankzinnigengesticht van Huesca, dat bui
ten deze stad is gelegen. Zij werden evenwel
gedwongen terug te trekken. Sinds Zondag
wordt de burgerbevolking van Hue-sca naar Jaca
overgebracht.
Vluchtelingen uit Bilbao deelen mede,
dat in de stad reeds hongersnood heerscht
en dat daarom levensmiddelenkaarten zjjn
ingevoerd. De schaarschheitl dor levens
middelen wordt nog vergroot door de 3600
vluchtelingen uit Iran en San Sebastian.
De radioclub te Teneriffe heeft medegedeeld,
dat generaal Franco voortgaat met troepen uit
Afrika te laten overbrengen. Generaal Mola
heeft den troepen, welke naar het front in de
Guadarrama zullen gaan, vier dagen rust ge
geven. Men zegt, dat over veertien dagen zal
worden overgegaan tot den aanval op Madrid.
Burgos: kolonel Arancla heeft tegengesproken,
dat te Oviedo een epidemie zou heerschen.
Coruna: de radio heeft medegedeeld, dat een
colonne, welke uit Antequerra kwam, de Sierra
Yeglas, waar de regeeringstroepen overal wer
den teruggeslagen, heeft bezet. Een colonne,
welke opmarcheert naar Toledo, is wederom 35
K.M. vooruitgeschoven. Kolonel Redondo heeft
den weg naar Ronda, in den sector van Malaga
gelegen, onder zijn controle.
Jaca: volgens een onderschept bericht zou
een kruiser der opstandelingen de regeerings
duikboot „C 6" hebben tot zinken gebracht.
ATHENE, 16 Sept. (Reuter)Zaimis, de
vroegere president van Griekenland, die
eenigen tijd om gezondheidsredenen op
den Semmering (Oostenrijk) heeft ver
toefd, is vannacht in een ziekenhuis te
Weenen overleden.
De uitvaartdiensten zullen te Athene
plaats hebben.
Alexander Zaimis werd in 1855 geboren. Hij
studeerde aan de universiteiten van Athene,
Leipzig, Berlijn en Heidelberg. In 1885 werd
hij afgevaardigde. In 1890 kwam hij als mi
nister van Justitie in de regeering. In 1895
werd hij Kamerpresident^ in 1897 minister
president en minister van Buitenlandsche Za
ken. In 1914 werd hij benoemd tot gouverneur
van de nationale bank.
In de in 1916 en 1926 gevormde coalitie-
regeeringen was hij minister-president.
In 1929 werd hij tot senaatspresident geko
zen en kort daarop tot president der republiek,
welke functie hij heeft bekleed tol het vorig
jaar.
WEENEN, 16 Sept. (Reuter.) Prins
Starhemberg is te Weenen aangekomen. Hij
heeft zijn besprekingen aangevangen met
de leiders van de Weensche burgerwacht
over het geval-majoor Fey, dat Donderdag
in een conferentie van districtsleiders zal
worden behandeld.
Naar vernomen wordt heeft prins Starhem
berg veneden week een bezoek aan Berchtesga-
den gebracht en getracht Hitier te ontmoeten.
De Führer heeft hem echter doen weten, dat
hij slechts door de Oostenrijksche regeering ge
ïntroduceerde vertegenwoordigers zou ontvan
gen.
1
VERWACHTING: Zwakke tof matigen, jE
meest Oostelijke wind, nevelig tot licht
|j of half bewolkt, droog behoudens dauw,
iets warmer overdag.
H Hoogste barometerstand
778.7 te Sarna.
Laagste barometerstand:
EE 750.8 te Reykjavik EE
EE Zor. op 6.37 onder 7.12 - Licht op 7.42
EE Maan op v.m. 7.32 onder n.m. 6.51 £z
Eerste kwartier 23 September
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiijiiiiiiiü
(Van onzen Weenschen correspondent)
Met dit of dergelijke sympathieke opschrif
ten begroet de Oostenrijksche pers het bezoek
van Engelands koning aan Weenen. Oostenrijk
is trotsch op dezen vriend.
Het is niet de eerste keer, dat Edward
Oostenrijk bezoekt. Reeds als prins van Wales
vertoefde hij in Kizbühel en nu op zijn heen
reis naar Dalmatië maakte hij extra een om
weg om de Festspielstadt Salzburg te bezich
tigen.
Weenen speciaal is trotsch, wijl de koninklijke
vriend niet vluchtig even een beleefdheidsbe
zoek aflegt, maar drie dagen lang stad en om
geving wil genieten, onbekend (incognito) en
toch wél bekend.
De lezer stelt natuurlijk weinig belang in een
schildering van beleefdheidsbezoeken (bij pre
sident Miklas enz.) en andere bezoeken (jaar
beurs, bezienswaardigheden) altijd zoowat het
zelfde. Wel misschien in volgende episode:
's Middags den tweeden dag vertoefde de ko
ning, altijd als hertog van Lancaster, na een
golfspel in de „Lainzer Tiergarten" in de zich
daar bevindende International Country Club.
In het reuzenpark, duizenden vierkante kilo
meter, knoopte hij, gemoedelijk als steeds, een
gesprek aan met het personeel van de parklei
ding. En toen hij juist bij een parkmaaier voor
bijkwam verzocht hij dezen om zijn zeis en
begon met koninklijken zwier te maaien. Dan
zette hij het ontstelde boertje het verschil uit
een tusschen de Engelsche en de Oostenrijksche
zeis!
En zoo'n „leutselige" heerscher zou bij een
volk als het Oostenrijksche niet populair zijn?
En dat hij bijzondere voorliefde toont, vroe
ger reeds in Tirol en nu weer in de Wiener
Stadt, voor de Weensche atmospheer, den
Weenschen dans, de Weensche muziek (Operet
te, Heuriger, Schrammel, Schnaderhupf enz.)
en de Weensche keuken, dat vergeet de Weener
nooit
LONDEN, 16 Sept. (Reuter.) Een postvlieg
tuig van de British Airways is kort nadat het
gisteravond, met bestemming naar Hamburg,
hét vliegveld van Gatwick had verlaten, in
brand gevlogen De machine stortte neer, waar
bij de mecanicien om het leven kwam. De drie
'■verige inzittenden, n.i. de beide piloten en de
marconist, werden gewond.
Voorbijgangers, die het vuur ontdekten,
waarschuwden onmiddellijk de politie, brand
weer en den burgemeester, die allen spoedig
ter plaatse verschenen.
De brand ïftm reeds direct een geweldigen
omvang aan en spoedig sloegen de vlammen
dan ook reeds door het dak heen.
Ook een torentje, dat op het stadhuis
stond, vatte vlam en stortte omlaag.
De brandweer van Steenbergen was met
al haar materiaal ter plaatse verschenen
en tastte met zes stralen het vuur aan.
De burgemeester van Steenbergen riep voorts
nog de assistentie van de brandweren van Ber-
gen-op-Zoom en Roosendaal in, die elk met
een motorspuit verschenen.
Daar het materiaal niet paste, konden deze
echter niet dadelijk aan de blussching deel
nemen, doch later werd met vereende krachten
de strijd tegen het vuur aangebonden en om
twee uur kon gezegd worden dat men den
brand onder de knie had.
Bij het uitbreken van den brand was men er
nog in geslaagd, het bevolkingsregister, als
mede een hoeveelheid geweren en patronen van
den Bijzonderen Vrijwilligen Landstorm, in
veiligheid te brengen.
De waardevolle stukken lagen alle in een
brandvrije kluis opgeborgen, zoodat deze wel
behouden zullen zijn.
Van het gebouw, dat uit de zestiende eeuw
dateert en vroeger, toen Steenbergen nog een
vesting was, als commandantshuis had gediend,
brandden de bovenverdiepingen totaal uit, ter
wijl de raadzaal en de overige localiteiten en
kantoorruimten groote waterschade opliepen.
De schade moet ongeveer een halve ton be
dragen. Zij wordt grootendeels door verzeke
ring gedekt.
De gemeente-secretarie zal voorloopig onder
gebracht worden in een oude teekenschool.
Behalve de burgemeester waren nog een
wethouder en verscheidene raadsleden op het
terrein van den brand aanwezig.
Wat er bij U thuis gebeure,
Hoe de atmospheer ook is.
Aan de zending der centrale
Hebt U nooit een ergernis.
NIEUWE GRACHT 5 - TELEF. 10010
Oud-president van Griekenland Zaimis over
leden.
Is 'n aanslag beraamd op leden der Spaansehe
regeering?
Terreur in Madrid zou iets afnemen.
Prins Starhemberg voert te Weenen besprekin
gen over het geval-Fey.
Cordell Hull over de uitbreiding der bewape
ning in de Vereenigde Staten.
Gemeentehuis van Steenbergen gedeeltelijk
door brand verwoest.
De Toofoverval te Geisteren; vier personen als
vermoedelijke daders beschouwd.
Algemeene vergadering van de Hollandsche Mij.
van Landbouw.
De bestuurswisseling in Ned.-Indië.
O
Naar wij vernemen, is het onderzoek inzake
den indertijd te Geisteren gepleegden roof
moord, waarbij pastoor Litjens om het leven
kwam, zoo ver gevorderd, dat als vermoedelijke
daders worden beschouwd de gebroeders J. en
W. J„ zoons van „De witte van Wansum" en
verder de expediteursknecht M. H. uit Venlo
en de gewezen controleur van den nachtveilig
heidsdienst te Venlo, zekere D.
Alleen D. bevindt zich in hechtenis.
De anderen zijn terzake van andere misdrij-
en gedetineerd.
Mr. E. Daub te Venlo is belast met de ver
dediging der vier verdachten.
MEXICO, 16 Sept. Vandaag Woens
dag zal in Mexico de 126ste verjaardag der
onafhankelijkheid des lands worden gevierd,
waarvoor groote feestelijkheden zijn georgani
seerd.
In een pyrotechnische fabriek heeft Maan
dagavond bij het klaarmaken van vuurwerk een
ontploffing plaats gehad, tengevolge waarvan
zeven personen werden gedood en verscheide-
:;en gewond.
PARIJS, 16 Sept. (D.N.B.) De „Figaro"
meldt, dat de regeering van Madrid er in ge
slaagd is een samenzwering te ontdekken tegen
het leven van president Azana, minister-presi
dent Largo Caballero, minister Prieto en La
Pasionaria. Zes personen zouden reeds door de
Madrileensche politie zijn gearresteerd, terwijl
nog meer arrestaties zouden kunnen worden
verwacht.
Stand op Woensdag 1 uur nan.: 769.3
Vorige stand: 769.3
