Loonsverlaging aangenomen
Der Stürmer" in den aanval
R.K. EN S.D.A.P. TEGEN
De ramp van de
„Pour quoi-pas
NEDERLANDSCHE BANK
VRIJDAG 18 SEPTEMBER 1936
GEMEENTERAAD VAN BLOEMEN DAAL
De werkloozen krijgen f 2.50 extra
ter gelegenheid van de ver
loving van Prinses
Juliana
Bouw arbeiders
woningen
Bloemend aal aan Zee
Credietvoorstellen
Prins Bernardbrug
Rioolrecht
Loonen werkverschaffing
Bouw arbeiderswoningen
Gedwongen verlaging
B^itsch-Scandinavische
vlootbesprekingen
Ongeregeldheden te
Parijs
Labour-partij niet meer
tegen herbewapening
Rede van Worosjilof
Ex-koningin van Spanje
bij haar zoon
De Chineesche eenheid
VOORLICHTING VAN HET
BEDRIJFSLEVEN
Hoogere uitgaven noodzakelijk
WET OP DE MIDDELEN
IndiëNederland door de film
99
HET OUDE TESTAMENT
„JEUGDGEVAARLIJK"
Geestelijke verwarring
bij het onderwijs
De Tweede Kamer over de voor
gestelde wijziging van
het octrooi
WATERLEIDINGSBELANGEN
is HPV
Zwart als de Nacht!
RL
Na de feestelijke opening van de Prins
Eemardbrug vereenigden de raadsleden van
Bloemendaal zich in de raadszaal, waar on
der leiding van burgemeester Jhr. C. J. A.
den Tex een gemeenteraadsvergadering werd
gehouden.
Na de commissie-benoemingen werd de be
grooting voor 1936 verhoogd met f 1300, kosten
van de gehouden feestelijkheden ter gelegen
heid van de verloving van Prinses Juliana.
Een principieel debat ontstond over het
voorstel van B. en W. om f 2250 beschikbaar
te stellen "oor het maken van een uitbreidings
plan voor de kom van den Zeeweg door ar
chitect K. C. v. Nes.
De heer POSTHUMUS MEYJES (V. B.) was
tegen het voorstel. Z. i. moet eerst de exploi
tatiemogelijkheid van het gebied onder de
oogen worden gezien. Eventueele gegadigden
kunnen dan met den architect overleggen, die
dan een uitbreidingsplan kan ontwerpen.
De heer ROHLING (R.K.) voelde wat voor
dit stadpunt.
De heer NOORMAN CS. D. A. P.) wees er
daartegenover op dat men onmogelijk een ex-
ploitatieopzet kan maken zonder uitbreidings
plan. Dus eerst een uitbreidingsplan.
De heer QUARLES VAN UFFORD (V. B)
vond een tusschenwegr: Laat men afwachten
tot er gegadigden komen, die kunnen dan met
den heer v. Nes samenwerken voor een uit
breidingsplan.
De heer CASSEE (V. D.) wenschte ook eerst
een uitbreidingsplan. Men kan niet gaan
wachten tot er gegadigden komen.
De heer SCHULZ (S. D. A. P.) zeide dat het
gemeentebestuur de ontwikkeling van de ge
meente moet vaststellen en niet eventueel ge
gadigden naar bouwterrein. Daarom is het
alleszins juist, dat er eerst een uitbreidingsplan
wordt vastgesteld. Mochten dan gegadigden
eventueel bezwaren tegen onderdeelen hebben,
dan kunnen die alsnog gewijzigd worden.
De heer BOUVY (R.K.) vroeg zich af of er
wel exploitatiemogelijkheden zijn. Zijn die er
niet, dan kan men beter het geld voor een
plan in den zak houden.
De heer LUDEN (C. H.) wist bij ondervin
ding dat men eerst een uitbreidingsplan moet
hebben wil men gegadigden krijgen.
Wethouder HOOGENBIRK (C. H.) merkte
op dat de Raad in principe reeds tot een uit
breidingsplan heeft besloten. Gegadigden wil
len wetep ,wafjx ze aan tpe zijn en d,us js, een
uitbreidingsplan* noodzakelijk.
Wethouder PRINSENBERG (R.K.) was het
biermede eens. Er zijn zoo weinig exploitatie
mogelijkheden dat het niet nuttig kan lijken
eerst nog met gegadigden over het pl&w te
praten. Wijzigingen kunnen desnoods iater
worden aangebracht.
Op een vraag van den heer ROHLING (R.K.)
antwoordde spr. dat de heer v. Nes een geheel
uitbreidingsplan moet maken en alle noodige
stukken gereed maken.
De VOORZITTER vond de zienswijze van
den heer Posthumus ook een stap achteruit..
De heer v. Nes heeft de exploitatiemogelijk
heden van een badplaats goed leeren kennen
en aan hem kan dus gerust het plan worden
overgelaten. Mochten er gegadigden komen,
dan zal men ze onmiddellijk met den heer v.
Nes in verbinding brengen. Het plan wordt
zóó opgesteld dat vele mogelijkheden tot ex
ploitatie open blijven.
Wethouder PRINSENBERG (R.K.) wees er
nog op, dat als het plan ontworpen is, nog
besloten moet worden of men het zal uitvoe
ren.
Het voorstel werd z. h. st. goedgekeurd met
aanteekening dat de heer Posthumus Meyjes
teeen is.
Aan B. en W. werd een crediet van f 4973.73
verleend voor aanleg van electrische kabels
op het voormalig terrein Gehrels en een be
drag van f 392.55 per jaar voor het sluiten
van een collectieve auto-ongevallenverzekering
voor inzittenden van gemeente-auto's.
Besloten werd tot onteigening van een strook
gronds op dij hoek Oosterduinweg-Rijnegom-
laan te Aerdenhout voor de verbreeding van
den Oosterduinweg over te gaan.
De heer E. M. A. Duyckinck Dömer werd
overgeplaatst van de Bornwaterschool naar Je
Hartenlustschool.
Besloten werd door tusschenkomst van de fa.
Staal en Co. te Den Haag een geldleening aan
te gaan groot f 144.375 tegen 41/8 pet. en
parikoers ter aflossing van restanten geldlee-
ningen. Aan B. en W. werd machtiging ver
leend een kasgeldleening van ten hoogste
f 400.000 aan te gaan.
In principj werd besloten beeldhouwwerk aan
de nieuwe Prins Bernardbrug te doen aan
brengen.
Het nieuwe Dark bij het Brouwerskolkje werd
genoemd „Brouwerskolkpark" en het park aan
weerszijden van den Hooge Duin- en Daal-
scheweg nabij 't Kopje „Wilhelminapark".
In bespreking kwam hierna de door B. en
W. voorgestelde nieuwe verordening op het
rioolrecht.
Wethouder PRINSENBERG (R.K.) merkte
op dat het voorstel was ingediend omdat de
Raad het onjuist vond dat voor groots en
kleine huizen hetzelfde rioolrecht moest be
taald worden. Van woningbouwvereenigingen
kunnen volgens de wet geen belastingfacilitei
ten worden verleend. Voor de woningen, die
met rijfcssteun gebouwd worden, volgt geen
voordeel uit het voorstel. Het eenige gebouw,
dat onder het maximum valt, is het P. E. N.-
gebouw. Particulieren in Bloemendaal zuilen
volgens een berekening ten hoogste f 35 als
maximum behoeven te betalen. De grondbelas
ting is tot grondslag genomen om een vasten
grondslag te hebben.
Het voorstel werd z. h. s. aangenomen.
Dan werd het voorstel van B. en W. inzake
verlaging van loonen in de werkverschaffing
en de nieuwe werkloozenregeling besproken.
De heer SCHULZ (S. D. A. P.) had uitge
rekend dat de loonsverlaging voor gehuwden
f 3 per week en voor ongehuwden f 2 oer week
bedraagt. Spr. verwonderde er zich over dat
van de loonen de gehuwden meer gekort wordt
dan van de ongehuwden en wees dit voorstel
beslist af. De financieele positie van de ge
meente is niet zoo ongunstig, dat een verla
ging noodig is. Onjuist is het ook de zomer-
loonen in Januari te laten beginnen, dan ko
men immers de koudste maanden nog.
De heer ROHLING (R.K.) vond eveneens
het voorstel onaanvaardbaar. B. en W. heb
ben wel een grooten omzwaai gemaakt. Toen
de Minister verlaging van de salarissen van
de politie en van de loonen der gemeente
werklieden eisehte, wezen B. en W. op den
hoogen levensstandaard in Bloemendaal en
de goede financieele positie van de gemeente.
Die toestand is sedert dien niet gewijzigd en
dus is het voorstel niet gerechtvaardigd. Als
een arbeider volgens de laagste loonklasse al
te weinig inkomen heeft, dan geldt dit toch
zeker voor de nog lager bezoldigde werkloozen.
De verlaging als prikkel is onnoodig. De 152
arbeiders in werkverschaffing maakten immers
gemiddeld 57 verzuimdagen. Daaruit blijkt
dat ze de werkverschaffing verlaten als het
mogelijk is.
De heer BOLLEMAN (R.K.) was eveneens
tegen het voorstel. Verlaging van de loonen
zal verhaald mceten worden op de eerste le
vensbehoeften van de werkloozen en dat mag
niet. Spr. stelde voor de oude regeling nog
een jaar door te voeren.
De heer NOORMAN (S. D. A. P.) achtte
den tijd voor verlaging nog niet gekomen. Spr.
steunde het voorstel-Bolleman.
De heer BOUVY (R.K.) merkte op dat men
destijds bezuiniging voor het politiebureau niet
noodig achtte en nu wil men de bezuiniging
verhalen op de ruggen van de werkloozen. Laat
heel de gemeente de bezuiniging dragen! Ook
spr. was voor het voorstel-Bolleman.
De heer CASSEE (V. D.) vond de positie
van de arbeiders in de werkverschaffing in
Bloemendaal volgens zijn ervaring buitenge
woon gunstig. De loonen gaan ver boven die
in andere gemeenten. Nu is de financieele po
sitie der gemeente vrij gunstig, maar zal dit
in de toekomst zoo blijven? De loonen doen
concurrentie aan aan die in het tuinbouwbe
drijf en dat is niet juist.
De heer QUARLES VAN UFFORD (V. B.)
sloot zich hierbij aan.
De heer v. RIESSEN (A. R.) zeide, dat het
derde gedeelte van de arbeiders in werkver
schaffing uit bloemistenknechts en dergelijke
bestaat, die liever in de werkverschaffing wer
ken dan in het particuliere bedrijf, omdat daar
de loonen hooger zijn. De hooge huren in
Bloemendaal zijn ontstaan door de hooge "loo
nen. Dergelijke misstanden moeten opge
ruimd worden en daarom verzocht spr. meer
werk aan te besteden.
Wethouder HOOGENBIRK (C. H.) wees er
op dat ongeschoolde werklieden in vasten
dienst bij de gemeente nog lagere loonen krij
gen dan de hier voorgestelde. In 5 of 6 jaar
tyds zijn de loonen in de werkverschaffing niet
verlaagd, maar thans is het noodig. Het be
spaart ongeveer f 12 a f 15000 per jaar. De
helft van de werkloozen voelt zich gemeente
werkman en doet geen moeite om in het par
ticuliere bedrijf te worden opgenomen.
De VOORZITTER wist dit eveneens bij on
dervinding.
Op de begrooting voor 1937 zal een gat van
f,80.000 te stoppen zijn, ontstaan o.a. door de
vermindering van de uitkeering uit het Ge
meentefonds met f 20.000, vermindering op
brengst personeele belasting met f 47.000 en
r.og iets meer van de grondbelasting. Voor de
volgende jaren zal dit niet verbeteren. Het
Rijk ontneemt ons steeds meer bronnen van
inkomsten. Daarom moet men niet zoo opti
mistisch over de financieele positie van de ge
meente zijn.
Wethouder PRINSENBERG (R.K) achtte
loonsverlaging niet verantwoord. Ongehuwden
presteeren hetzelfde als gehuwden en daarom
is het onjuist ongehuwden veel lagere loonen
dan gehuwden te geven.
Tenslotte werd de voordracht aangenomen
met 7 tegen 6 stemmen. (Alle R.K. en S. D. A.
P. stemden tegen).
Een voorstel van den heer CASSEE (V. D.)
om aan de werkloozen f 2.59 te geven ter ge
legenheid van de verloving van Prinses Ju
liana werd z. h. s. aangenomen.
B. en W. hadden een raadsbesluit tot den
bouw van 16 arbeiderswoningen aan de Graaf
Florislaan te Vogelenzang nader uitgewerkt en
legden een voorstel over om de bouwkosten der
woningen te bepalen op f 32.000, de grond
werken op f 9000, met andere kosten samen
op f 52500. De hieruit voortvloeiende exploi
tatierekening gaf een huur van f 4.50 per week
p,er woning. Om deze huur tot f 3.90 te ver
lagen stelden B. en W. voor de grondwerk-
kosten (f 9000) op de exploitatierekening buiten
beschouwing te laten. (De bewoners zullen dan
nog 30 ct. per week aan waterverbruik te be
talen hebben). Aldus werd besloten.
Ingekomen was een brief van den Minister
van Binnenlandsche Zaken betreffende hand
having van diens ingenomen standpunt ten
aanzien van de noodzaak van verlaging van de
politiesalarissen. De voorzitter deelde mede dat
B. en W. aan den Minister zullen berichten
dat zij ook op hun ingenomen standpunt blij
ven staan (afwijzing der verlaging) en dat
dan dus de gemeente wel aangemaand zal wor
den om de verlaging toch door te voeren.
Hierna sluiting.
LONDEN. 17 Sept. (Reuter) Vanmorgen is
een communio.ué gepubliceerd over de vlootbe
sprekingen tusschen Engeland en de Scandi
navische landen, waarin gezegd wordt, dat het
de bedoeling dezer eerste besprekingen is ge
weest, de gedelegeerden in staat te stellen, ver-
scnillende punten van het Londensche vloot-
verdrag op te helderen. De deskundigen zullen
thans naar hun landen kunnen terugkeeren en
nun regeenrigen inlichten, zoodat die haar hou
ding tegenover het verdrag kunnen bepalen.
Het is waarschijnlijk, dat weldra nieuwe be
sprekingen zullen plaats hebben.
Men meent intusschen te weten, dat zich en
kele kleine moeilijkheden hebben voorgedaan.
Vooral betreffende de bepaling in het ver
drag, volgens welke de bouw van schepen tus
schen 3000 en 17.500 ton verboden is. Juist in
dtze beperking zien landen met een kleine vloot
een bezwaar.
PARIJS, 17 Sept. (D.N.B.). Tusschen volge
lingen van den vroegeren leider van het „Croix
de feu", kolonel De la Roque en leden van het
volksfront hebben een aantal vechtpartijen
plaats gehad, waarbij verschillende personen
werden gewond, o.a. drie politiemannen. Een
aantal personen werd gearresteerd.
LONDEN, 17 Sept. (Reuter) De News Chro
nicle meldt, dat verwacht wordt, dat vandaag in
de speciale bijeenkomst van den uitvoerenden
raad. dor Labour-partij zalworden voorgesteld
de oppositie tegen het herbewapeningsplan der
regeering te laten varen, op voorwaarde, dat de
regeering ae collectieve veiligheid zal bepleiten,
aat geen Europeesche regeling zonder Sow-
jei-Rusland zal worden tot stand gebracht en
dat voorzorgsmaatregelen zullen worden geno
men tegen buitensporige winsten op de vervaar
diging van wapenen.
- W
Onder de vele "bloemstukkendie voor het verloofde Vorstelijke Paar aan het Ko
ninklijk Paleis zijn bezorgd, bevond zich ook een groot bloemstuk van de ambtena
ren der Rijksverzekeringsbank. De afmeting is 1.50 meter in het vierkant
De eenige overlevende van de schipbreuk van
de Pourquoi Pas, de roerganger Gonidac, heeft
verklaard, dat op het oogenblik van de ramp
de bemanning bestond uit 28 matrozen en vijf
officieren. Verder waren er nog zeven geleer
den, waaronder Charcot, aan boord.
Omtrent de ramp deed hij het volgende ver
naai:
„Ik had de wacht vanaf middernacht. De
storm was onbeschrijfelijk. De golven waren
reusachtig. Ik hoorde, dat de officieren den vuur
toren Akranaes ten Zuiden van de monding van
de Borga Firth gehouden hadden voor den vuur
toren Selt Jarnarnes, die ten Westen van Reik-
javik ligt. Ik liet een der mannen de zeekaarten
hslen, doch op hetzelfde oogenblik wierpen de
g'.lven het vaartuig op de rotsen. Het water
zette onmiddellijk de machinekamer onder wa
ter. Wij deden nog wanhopige pogingen om
met behulp van het zeil vrij te komen, doch
het was te laat. Tenslotte werd het schip op
de klip „Knokki" geworpen, op 4 K.M. van de
Kust, en de voorsteven werd volkomen vernield.
De bemanning had reeds de reddingsgordels
aangedaan en de kapitein gaf bevel, dat leder
zich zoo mogeljjk in veiligheid moest brengen,
ik klampte mij aan het wrak vast en bereikte
vier uur later de kust."
NEW YORK, 17 Sept. (Reuter) De ex-konin-
gm van Spanje is hier aangekomen om een be
zoek te brengen aan haar zoon, 'den graaf van
Oovadonga, die ernstig ziek is. Zij is onmiddel
lijk naar het ziekenhuis doorgereisd.
Een aantal verslaggevers wilden de ex-konin
gin van Spanje interviewen, doch toen zij aan
boord van de Savoia kwamen, was de koningin
reeds met een particulieren motorboot vertrok
ken.
MOSKOU, 17 Sept. (Reuter) De volkscommis
saris van defensie, Worosjilof, heeft te Kief een
groote rede gehouden voor 150.000 arbeiders. Hij
zeide onder meer:
De Sovjet-Unie cn vooral de Oekraïne hebben
vele vijanden, die zich gereed maken om nog
eens ons bloeiend vaderland in een ruïne te
herscheppen en onze arbeiders weer tot slaven
te maken. Maar de Unie is in staat eiken vijand
af te wijzen. De Russische regeering en de par
tij van Stalin hebben dikwijls verklaard, dat
ons land een land van vrede is. Maar indien de
vijand ons aanvalt, zijn wij vastbesloten om
hem niet alleen den toegang te versperren,
maar zelfs om hem op zijn eigen gebied te ver
slaan.
Worosjilof zeide verder nog, dat vijandelijke
vliegtuigen op ieder oogenblik elk punt in de
Unie kunnen bereiken. Het is daarom noodig,
nat vooral te Kief een machtige verdediging
tegen luchtaanvallen wordt geschapen.
NANKING, 17 Sept. (Reuter) De generaals
Tsjang Kai Sjek en Li Tsjoeng Jen, die ver
zoend zijn, hebben elkaar te Kanton ontmoet
na vijf jaar van verwijdering. Men hecht aan
aeze verzoening veel beteekenis en beschouwt
de nationale eenheid daardoor als voltooid.
Het eindcijfer der begrooting van Handel, Nij
verheid en Scheepvaart voor 1937 bedraagt
f 13.915.127. De artikelen 59 en 60 (verslagen,
onderzoekingen, tentoonstellingen en overige
uitgaven in het belang van de economische ont
wikkeling van Nederland) zijn van f 23.000 en
f 23.000 verhoogd tot resp. f 60.000 en f 180.000.
Deze verhooging is een gevolg van de organi
satie van den economischen voorlichtingsdienst,
welke in 1936 haar beslag heeft gekregen.
De vervulling van de taak van deze afdeeling
van het departement die in de eerste plaats
het bedrijfsleven van voorlichting heeft te die
nen nopens de afzetmogelijkheden en afzetvoor-
waarden in het buitenland vereischt de be
schikking op ruimer schaal van de noodige boek
werken, dagbladen en tijdschriften, hoogere uit
gaven voor het weekblad „Handelsberichten" en
voor de uitgifte van propagandageschriften e.d.
Voorts zullen met het verstrekken van voor
lichting en het voeren van propaganda hoogere
uitgaven gemoeid zijn, zooals voor het doen van
onderzoekingen (o.a. marktanalyses, diverse eco
nomische onderzoekingen), het deelnemen aan
tentoonstellingen, subsidiën, e.a.
De samenwerking met de Nederlandsche diplo
matieke en consulaire vertegenwoordigers in het
buitenland wordt bevorderd door een recht-
streeksch contact, zoowel schriftelijk als telegra
fisch en telefonisch, waardoor een snelle uitwis
seling van gegevens verzekerd wordt.
.,r d. rA u k'.:Av» in. r.
De middelen voor 1937 worden geraamd als
volgt:
Gewone dienst ƒ610.059.022, kapitaaldienst
20.082.000, geheele dienst 630.141.022.
In vergelijking met 1936 wordt minder ge
raamd: voor den gewonen dienst ƒ5.115.151,
voor den kapitaaldienst ƒ412.470, in totaal
5.527.621.
Te Den Haag is thans geconstitutionneerd de
stichting „Indië-Nederland door de film", welke
zich ten doel stelt Indië in Nederland beter be
kend te maken door middel van de film.
De oud-gouverneur-generaal van Ned.-Indië,
mr. D. Fock, heeft zich bereid verklaard het
eere-voorzitterschap te aanvaarden.
(Van onzen Berlijnschen correspondent)
Het „Duitsche Weekblad van den
Strijd om de Waarheid", dat te Neu
renberg wordt uitgegeven door den
„Leider der Franken", Julius Strei-
cher, en hetwelk in de vijftien jaren
van zijn bestaan onder den naam
van „der Stürmer" ook buiten de
grenzen van het Duitsche Rijk be
kend enberucht geworden is,
dringt zich weer met nieuwen moed
aan de openbare belangstelling op,
nadat het eenigen tijd eenigszins zijn
gemak gehouden had.
Eenigszins, want heelemaal tot kalmte ko
men schijnt iets te zijn, hetwelk „der Stür
mer" niet vermag. Men had er zich zooveel
van voorgesteld, in het begin van dit jaar
Eerst de befaamde „Stürmer"-kastjes weg en
dan de geleidelijke afzwakking van het anti-
semietische hitsblad in een tijdschrift van
wetenschappelijk, althans populair wetenschap
pelijk behandelde rassenleer.
Noch het een, noch het ander gebeurde.
De wetenschap kan men zich zoo populair
niet denken, dat „der Stürmer" ook maar
iets, zelfs met dilettantisme op dit gebied,
uitstaande zou kunnen hebben. En de
roode kastjes, waarin op alle hoeken van
alle straten „der Stürmer" ter lezing is
opgehangen, zijn zoo talrijk, dat men zich
onwillekeurig afvraagt, hoe er in Duitsch-
land nog een klein half millioen menschen
gevonden kan worden, die uit overtuiging
en uit vrijen wil twintig Ffennige in de
week betalen voor iets, hetwelk zij overal
gratis kunnen, nu ja, genieten.
Een kleine verbetering hebben de „Stürmer"-
kastjes intusschen ondergaan. De leuzen, welke
er fel afstekend op te lezen stonden, zijn rood
overschilderd. „De joden zijn ons ongeluk!"
„Wie met de joden heult, pleegt verraad je
gens zijn vaderland!" „De jood leeft van
de leugen en sterft aan de waarheid!" „Zon
der oplossing van het jodenvraagstuk geen
verlossing van het Duitsche volk!" Dat is
zoo een uiterst bescheiden bloemlezing uit
hetgeen den rustigen wandelaar op straat van
alle zijden werd ingehamerd. Daaraan is nu
een einde gekomen. Voorloopig althans! Want
aanvankelijk was „der Stürmer" ook voor een
goed deel uit zijn roode kastje verdwenen, waar
het orgaan der S. S. het „Schwarze Korps", zijn
plaats innam. Op het oogenblik. nu de Olym
piade voorbij is, moet het „Schwarze Korps"
weer wijken voor een triomfantelijk terugge
keerden „Stürmer". Zijn ook de leuzen slechts
tijdelijk op non-actief gesteld? We zullen er
het beste van hopen.
Op een hoog, of zelfs ook maar op een re
delijk peil, heeft „der Stürmer" nooit gestaan.
Julius Streicher heeft zich van den beginne
af aan op het, door erg radicale stroomingen
bijna steeds gehuldigde standpunt gesteld, dat
zijn blad een strijdorgaan was en dat daarom
alles mocht. Den laatsten tijd zakt de inhoud
telkens dieper af in wat men met den besten
wil ter wereld niet zachter uitdrukken kan
dan klinkklaar onfatsoen. Het is natuurlijk niet
zoo heel eenvoudig, om vijftien jaar lang we
kelijks iets nieuws te brengen op het gebied
van den ritueelen moord, of altijd maar weer
nieuwe bewijzen voor de verdorvenheid der jo
den op te diepen uit den al zoo dikwijls van
ren doorgewerkten Talmoed. En ten slotte mo-
-OA jbbu uo-iajqoB uba ua uarajqoB ubbu uojoa
gen de joden nog zooveel op hun kerfstok
hebben en zich ook thans nog aan wie weet wat
voor schanddaden schuldig maken, het sim
pele feit is er nu eenmaal, dat men zijn lezers
jaren lang een zoodanigen climax van gruwel
daden heeft gedaan, dat de menschen niet meer
Oereid zijn, om zich over het eerste het beste
joodsche vergrijp op te winden en dat zij niet
alleen voortdurend wat anders willen, doch ook
iets nóg pikanters dan den vorigen keer.
Meer en meer worden de pagina's van „der
Stürmer" gevuld met lange verhalen over jo
den, die in aanraking kwamen met den straf
rechter. Het getal dezer laatsten schijnt toe
te nemen, zelfs in nogal belangrijke mate. Men
üjent er echter rekening mee te houden, dat
er tegenwoordig op de joden veel scherper ge
let wordt dat joden volgens de nieuwe wetten
zware straffen kunnen krijgen voor feiten,
waarover zich elders niemand opwindt, en dat
de joden, die door de anti-semietische politiek
van het Derde Rijk ten gronde werden gericht,
natuurlijk een even ongunstigen invloed uit
oefenen op de criminalistische statistieken, als
in andere landen, bij voorbeeld, de werkloos
heid.
Week-in week-uit zet Julius Streicher zijn
lezers lang uitgesponnen verhalen voor over
allerlei joodsche misdrijven. Hij legt daarbij een
kennelijke voorkeur aan den dag voor de zoo
genaamde „rassenschande" en voor zedelijk
heidsdelicten in het algemeen. Van een eenigs
zins gekuischte taal Is geen sprake. In tegen
deel „der Stürmer" schijnt van oordeel te we
zen,' dat men meer indruk maakt door zich
zoo'grof en zoo plat mogelijk uit te drukken.
Hetgeen by dit alles het meest te betreuren
valt, is, dat men er zich meer en meer op gaat
toeleggen, „der Stürmer" zooveel mogehjk aan
de jeugd in handen te spelen. De uitgever
maakt hiervoor onafgebroken reclame, vooral
door het afdrukken van foto's waarop kinde
ren, die de lagere school nog lang niet achter
den rug hebben, zich bezig houden met de
aandachtige lezing van het blad, en hü wordt
in zyn streven gesteund door verschillende of-
ficieele en officieuze instanties, die „der Stür
mer" door jonge jongens en meisjes laten uit
venten, en er niet voor terugschrikken om een
dergeiyk soort volkomen ongeschikte lectuur
op een voor heele en halve kinderen bestemde
leestafel neer te leggen.
Opmerkeiyk is het, dat juist „der Stürmer"
in zijn laatste nummer een zeer lang en met
groote zorgvuldigheid gedocumenteerd artikel
bevat over.-... voor kinderen absoluut onge
schikte en verderfeiyke lectuur! Dit artikel
werd geschreven door iemand, die niet slechts
redacteur van „der Stürmer" is, doch wiens ti-
tel van „Oberschulrat" bewijst, dat hy over
een zekere ervaring moet beschikken op pae-
dagogisch gebied.
Natuuriyk ligt het in de verste verte niet in
de bedoeling van den schrijver om zijn eigen
blad te verklaren tot kost voor hoogstens alleen
maar volwassen oogen. Integendeel! Hij richt
zich alleen maar tegen den Bübel en vooral
tegen het eerste deel daarvan.
„Het Oude Testament, een gevaar voor onze
jeugdopvoeding", zegt hij in blokletters, welke
bijna de helft der eerste pagina vullen. En
boven een vet gedrukte aanbeveling, om dit
artikel toch vooral niet over te slaan, plaatst
„der Stürmer" een opdracht „aan de schijn
heiligen". Met die schijnheiligen zyn de gees
telijken der beide groote confessies bedoeld, die
door „der Stürmer" voor „Pfaffen" worden
uitgescholden, want „priesters weigeren de
knechten van den jood te zijn." Ze zijn schijn
heiligen, omdat ze de jeugd er van weerhou
den „der Stürmer" te lezen, terwijl ze die
zelfde jeugd wèl onderrichten over het Oude
Testament.
Er zijn dingen, die men, ook al is het alleen
maar om ze recht te zetten, of om ze ter il
lustratie van meeningen of omstandigheden te
doen dienen, niet citeeren kan. Hiertoe behoort
het gewraakte artikel, hetwelk moet aantoo-
nen dat het Oude Testament voor kinderen in
het algemeen en voor Duitsche kinderen al
heel in het bijzonder funest is-
De schryver „toont aan" dat God, zooals Hy
in het Oude Testament geschilderd wordt, niet
de God kan zyn die door Duitschers gediend
wordt. Hü voert voorts een lange reeks van fei
ten aan, die een „zedenspiegel" moeten geven
der geschiedenis van het Uitverkoren Volk, om
te eindigen in een tirade, waarin hy beweert,
dat de joden van thans in alle opzichten waar
dige nazaten zyn van hun verworden voor
vaderen.
Of we dit alles nu heusch belangrijk genoeg
vinden om er zoo lang by stil te blijven staan?
Neen, in de verste verte niet. „Der Stürmer"
heeft meer ruimte ter beschikking om te be
weren, dan wij om te weerleggen.
Doch onze „Oberschulrat" zegt in zyn arti
kel iets, waarmee we het roerend eens zijn en
waarop tot nu toe nog te weinig de aandacht
werd gevestigd. Hy schildert uitvoerig en op
overtuigende wyze de verschrikkelyke geestelij
ke verwarring, waaraan de schoolsche jeugd
van christeiyken huize tegenwoordig blootstaat,
nu de onderwyzer onderricht geeft volgens de
richtlijnen der nationaal-socialistische „Welt
anschauung", terwyl de geestelijke bij cate
chismus of catechesatie en ook bij het school
sche godsdienstonderricht precies het tegen
overgestelde leert.
Inderdaad, vreeselyk is het, daarmee zyn we
het volkomen eens, zy het ook uit heel ver
schuilend oogpunt.
Bij het afdeelingsonderzoek van het wets
ontwerp tot verlenging en wijziging van het
aan de Nederlandsche Bank verleende octrooi
gaven vele leden der Tweede Kamer uiting
aan hun teleurstelling over den inhoud van
dat wetsontwerp.
Die teleurstelling kwam niet zoozeer voort
uit bezwaren tegen de verschillende wy'zigin-
gen welke in het ontwerp worden voorgesteld
deze wyzigingen zijn vrywel geheel van
technischen aard en naar de meening van deze
leden van vrij geringe beteekenis als wel uit
het feit, dat het zeer belangrijke probleem,
dat by de octrooiherziening ter sprake behoort
te komen, in het ontwerp geheel wordt voorby-
gegaan. Het ontwerp stelde deze leden dus te
leur, omdat de inhoud, bij een zoo belangrijke
stof, zoo weinig belangrijk is.
De herziening van het octrooi der Nederland
sche Bank, zoo betoogde een deel der teleur
gestelde leden, ware een voortreffelyke gele
genheid geweest, om voor de circulatiebank een
geheel nieuwen beheersvorm te scheppen. Dezen
hadden gehoopt, dat de minister van Finan
ciën had bevorderd, dat de invloed van de
zijde der Ryksoverheid meer reëel zou wor
den gemaakt.
By de openbare behandeling in de Tweede
Kamer van het wetsontwerp betreffende het
Pondenverlies van de Nederlandsche Bank, zoo
gingen deze leden voort, werd er ook door den
tegenwoordigen minister van Financiën op
aangedrongen, dat de Staat niet het geleden
verlies moest financieren, doch inplaats van
het kapitaal, dat verloren was, nieuw kapitaal
behoorde te fournéeren. Ware dat geschied,
dan had men daardoor een goede oplossing ver
kregen voor het probleem van den Rijksinvloed
op de centrale bank Nu is er echter in het
geheel niets veranderd en ook door dit wets
ontwerp zal, indien het wet wordt, op dit punt
niets veranderd worden.
Deze leden bepleitten geenszins, dat poli
tieke invloed op het beleid der circulatiebank
wenschelijk zou zyn. Integendeel, de zelfstan
digheid der directie wenschten zij niet aange
tast te zien. Het ging er hun slechts om, dat
de centrale bank geen particuliere instelling
moet zijn, maar een gemeenschapsbank.
Een ander deel van de teleurgestelde leden
kon zich met den gedachtengang van hen, die
het eerst aan het woord waren, ten deele ver
eenigen. Zij zouden niet willen aandringen op
het in het leven roepen van een „van gemeen-
schapswege te beheeren centrale circulatie
bank" doch zij beschouwden het als de taak
van den Staat, zorg te dragen, dat het beleid
der circulatiebank blijvend gericht zij op het
algemeen welzijn.
Er werd op gewezen, dat de eenige macht
welke de Regeering thans buiten het bestuur
van de Nederlandsche Bank bezit, deze is, dat
zij den gouduitvoer kan verbieden.
Verscheidene andere leden verklaarden de
teleurstelling van cle groepen leden, die tot nu
toe aan het woord waren, niet te,,de.elen. zy
konden zich zeer wel vereenigen met het stands ui
punt der Regeering, dat het in de huidige om- M
standigheden beter,is zich in den,omvang van,,.,
de wijzigingen van het octrooi der Nederland
sche Bank te beperken. Op dit terrein moeten
groote schokken thans vermeden worden.
De bestaande regeling geeft naar de meening
van deze leden aan de Regeering genoegzaam
invloed op het beleid van de bank, om aan te
nemen, dat de belangen, welke de Staat by
dat beleid heeft, voldoende gewaarborgd zyn.
Van de leden, die een omvangrijker wijziging
wenscheiyk of zelfs noodzakelijk achtten, ver
klaarden verscheidenen dat de thans voorge
stelde verleening van het octrooi in geen geval
voor vyftien jaar verleend mag worden. Wordt
het echter met enkele jaren verlengd, dan zou
de geheele materie in dien tijd grondig bestu
deerd moeten worden.
Sommige leden achtten daartoe benoeming
van een Staatscommissie wenschelijk.
In de Groote Sociëteit te Enschede heeft de
Vereeniging voor waterleidingsbelangen in Ne
derland Donderdag haar zestigste algemeene
vergadering gehouden.
Des avonds tevoren werden bestuur en leden
officieel ten stadhuize ontvangen door het ge
meentebestuur.
De burgemeester de heer J. J. G. F. Rückert,
wydde bij die gelegenheid waardeerende woor
den aan het werk der vereeniging, waarvoor
hem door den voorzitter, dr. G. J. de Glee,
dank werd gebracht.
Nadat aan de gasten thee was aangeboden,
werd een rondgang door het raadhuis gemaakt.
Bij de opening der vergadering hield de
voorzitter een rede, waarin hij een overzicht
gaf van den stand der drinkwatervoorziening
in Nederland. Reeds is 80 procent der Neder
landsche bevolking aan de waterleiding aan
gesloten. De verovering van de overblijvende
gebieden gaat wat langzamer in zyn werk,
doch in al deze gebieden heerscht actie.
In 1935 zijn veertig gemeenten van ons land
in het bezit van waterleiding gekomen.
In de door periodieke aftreding van de niet-
herkiesbare bestuursleden jhr. Op ten Noort
en ir. Rietjens ontstane vacatures werd voor
zien door de benoeming van ir. Oosterholt en
ir. Verkoren.
Na de afwerking der huishoudelijke agenda
werd overgegaan tot de bezichtiging van de
pompstations Losser en Deurningerweg der ge
meente Enschede. Heden wordt een bezoek ge
bracht aan het pompstation van Borne, wier
den, het bodemreservoir van de Waterleiding-
Mij. Overijsei te Nijverdal, te Holten en het
pompstation te Diepenveen.
geen drie meter zicht en dan
nog zonder achterlicht?
'f/s 'n poging tot zelfmoord om
zonder achterlicht te rijden (om
van stilstaan heelemèèl niet te
spreken!) Alleen reeds het
transport naar een ziekenhuis
is heel wat duurder dan de aan
schaffing van een veilig achter
licht!
