Tweede aanval op het Alcazar
wordt voorbereid
De crisis in
de Heimwehr
ORANJEVREUGD
P. MELCHERS
Orkaan teistert de
Ver. Staten
Hevige aardbeving
op Sumatra
HET FENGTAI-INCIDENT
DE WITTEN VERDEDIGEN
ZICH IN DE RUÏNES
GAAT STARHEMBERG
HEEN?
Het nieuws van heden
Oceaanvliegers
twisten
DE BAROMETER
VEREENIGDE KATHOLIEKE
PERS
ZATERDAG 19 SEPTEMBER 1936 - AVONDBLAD
DE NIEUWE DRANK (EN ACTUEEL'
DISTILLATEUR
SCHIEDAM - LANGE HAVEN 74-76
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE: -llk
DAGBLAO ÜITCECEVEN DOOR N M,V. DfttHOCERM DE SPAARNESTAD, H AA RUM - TELEFOON 13866
Twee en veertig menschen om het
leven gekomen bij een
scheepsramp
Oogst langs de geheele
kust vernield
Chineesche troepen hebben de
stad reeds ontruimd
Japanner vermoord te
Hankau
Colonne regeeringstroepen in
Aragon door de nationalisten
verslagen
Successen van Mola's
troepen bij Bilbao
Stabilisator tegen het
slingeren van schepen
Toestel bestaat uit twee intrekbare
vinnen aan elke zijde van
het schip
Aardbeving op Malakka
Het noodweer bij IJsland
Hitier naar de leger-
manoeuvres
Grootste militaire demonstratie
sedert den oorlog
Eerst werd het ergste gevreesd,
TWEE EN ZESTIGSTE JAARC No. 20161
RADIODISTRIBUTIE - HAARLEM
doch latere berichten luidden
Leden van de Spaansche phalanx, een fascistische organisatie, worden te Burgos
afgericht om in de rijen der nationa listen te kunnen worden ingelijfd
Veel zal afhangen van de houding
die Schuschnigg zal aannemen
tegenover de burgerwacht
Terugkeer van Majoor
Fey
geruststellend
Bevingen op vele
plaatsen
Richman heeft boven den Oceaan
een benzinetank laten leeg-
loopen
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF BLADZIJDEN
Engelands bewapening
Labour-partij zal het bewapenings
program steunen
Von Neurath gaat jagen
met Horthy
UIT SOVJET-RUSLAND
HET ARGENTIJNSCHE LEGER
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Het WeeriiiiiiiiiiiiijiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiHiiin^
VERWACHTING: Meest zwakke, ver- EE
anderlijke wind, nevelig' tot half of zwaar
bewolkt, weinig of geen regen, weinig
verandering in temperatuur.
Hoogste barometerstand
771.4 te Boedapest.
Laagste barometerstand:
j| 745.3 te Ingoe.
Zon op 6.42 - onder 7.05 - Licht op 7.35
Maan op v.m. 10.57 onder n.m. 7.47
r\ Eerste kwartier 23 September
IiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiNiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
LONDEN, 19 Sept. (Reuter) Reuter meldt
uit Peking, dat het incident van Fengtai ge
regeld! is, daar de Chineesche troepen de stad
volledig hebben ontruimd.
TOKIO: het ministerie van Oorlog deelt
mede, dat naar aanleiding van de gisteren
plaats gehad hebbende incidenten tusschen Ja-
pansche en Chineesche troepen te Fengtai de
commandant der Japansche troepen in Noord-
China geëischt heeft, dat de verantwoordelijke
Chineesche troepen worden ontslagen.
Het Japansche garnizoen van Nanking heeft
versterkingen naar Fengtai gezonden.
Volgens een bericht uit Japansche bron
te Hankau is een beambte van de Japan
sche consulaire politie vanochtend door
revolverschoten gedood.
Domei meldt, dat na den aanslag op den
Japanschen politiebeambte te Hankou de Japan
sche vlootautoriteiten bijeen zijn gekomen om
te overwegen, wat hun thans te doen staat.
Een kolonel van het leger in Korea, die op
weg was naar Peking, werd in den trein aange
vallen en beroofd. Hij kon zich slechts door
de vlucht redden.
heeft verloren en dat zij aan een innerlijk ver
val ten prooi is.
De ontevreden onderaanvoerders scharen zich
rond gepensionneerd majoor Lahr, den vice-
burgemeester van Weenen, die de bespreking
van de aanvoerders, welke Starhemberg heeft
belegd, niet heeft afgewacht, doch zijn aan
hangers afzonderlijk bijeen heeft laten ko
men. Zooals wij al gemeld hebben, is op die
bespreking besloten majoor Fey weer op zijn
ouden post van bevelhebber van de Weensche
Heimatschutz terug te roepen. Men heeft Fey
daarop ter vergadering laten komen en van
hem de toezegging gekregen, dat hij de functie
zou aanvaarden.
Wij hebben reeds geruimen tijd geleden ge
meld, dat men in de burgerwacht handteekenin-
gen voor Fey's terugroepen verzamelde. Hun
aantal moet 55.000 hebben bedragen. Het Ween
sche besluit beteekent de terzij deschuiving van
Starhemberg, althans wat de Weensche burger
wacht betreft.
Hiermee heeft de crisis haar culminatiepunt
bereikt. Als Starhemberg nog de oude is, zal hij
spoedig een tegenzet ondernemen, maar men
hoort vaak zeggen, dat hij de politiek moede
is, zoodat het inderdaad heel goed mogelijk is,
dat hij zich thans uit de burgerwacht zal laten
verdringen, evenals hij zich uit de regeering,
uit het vaderlandsche front en uit de actieve
politiek heeft laten dringen.
Veel zal er intusschen van afhangen, welke
houding Schuschnigg ten opzichte van de cri
sis in de burgerwacht en den terugkeer van Fey
in de politiek zal aannemen.
Dat het intusschen in de burgerwacht, die
een paar maanden geleden Oostenrijk nog be-
heerschte, zoover kon komen, toont, hoe on
helder, ondanks alle stabiliteit, de verhoudin
gen in de binnenlandsche politiek van Oos
tenrijk nog altijd zijn.
Het blijft in Palestina zeer onrustig. Voortdurend rijden Engelsche patrouilles
door de straten van Jeruzcüem
land" vergaan. Twee en veertig leden der be-
schepen in de haven van Malaga, t.w. het vlag-
geschip der Middellandsche zeevloot „Queen
Elisabeth" en de torpedojagers „Worcester" en
„Anthony".
Volgens zekere berichten uit Gibraltar zou
den te Malaga chaotische toestanden bestaan.
Op de regeeringsvloot zou een muiterij zijn
uitgebroken, waarbij reeds vele dooden geval
len zouden zijn.
De „Daily Telegraph" meldt daarentegen,
eveneens uit Gibraltar dat de matrozen der
regeeringsvloot verklaard hebben tot het uiter
ste te zullen strijden en liever hun geschut op
Malaga te zullen richten en de stad te verwoes
ten dan zich over te geven.
BURGOS, 19 Sept. (Reuter). Ge
neraal Mola's troepen hebben aan
het front bij Bilbao Ormaizzegu en
Zumaya bezet.
Radio-Coruna heeft medegedeeld,
dat aan het front van Talavera vier
vliegtuigen werden omlaag geschoten
en bij Andujar (Andalusië) drie
vliegtuigen. De opstandelingen heb
ben Toledo gebombardeerd.
Van het front in Aragon wordt gemeld, dat
een colonne regeeringstroepen door de opstan
delingen verslagen is. De opstandelingen maak
ten 2200 gevangenen, terwijl de regeeringstroe
pen verder 80 dooden en 30 gewonden op het
slagveld hebben achtergelaten.
Omtrent de verwoesting en de gevechten in
het Alcazar meldt de speciale vertegenwoordi
ger van Havas nog het volgende:
Voor de ontploffing van de mijn gister
ochtend, heeft de artillerie der regeerings
troepen des nachts de overblijfselen van het
Alcazar gebombardeerd, die beschenen
werden door het licht van groote schijn
werpers. De mijngang liep van een naburig
huis onder de kelders van het Alcazar door.
Drie zijden van het Alcazar stortten door le
ontploffing in. Groote stukken steenen
werden door de ontploffing in de straten
der stad geslingerd. Het achterstuk van
LONDEN, 19 Sept. (Reuter) Bij Ventnor
(eiland Wight) zijn dezer dagen proeven ge
houden met den Dennys Brown-stabilisator, een
installatie om bij ruwe zee het slingeren van het
schip tegen te gaan, welke werden bijgewoond
door vertegenwoordigers van de Britsche admi
raliteit, van het ministerie van Handel, de
Japansche koopvaardij, Amerika, Brazilië en
verschillende Britsche en buitenlandsche stoom
vaartmaatschappijen. De installatie in gecon
strueerd door Dennys van Dumbarton and
Brown Bros te Edinburgh, nadat drie jaar lang
experimenten zijn gedaan. Het toestel bestaat
uit twee intrekbare vinnen aan elke zijde van
het schip. Deze stabilisator zou het slingeren
dusdanig verminderen, dat, uitgezonderd na
tuurlijk bij zeer zwaar weer, een rustige vaart
van het schip verzekerd wordt. Hij weegt 15
ton en moet tusschen de zeven en negen dui
zend pond sterling kosten. De weerstand in
het water moet zoo gering zijn, dat de snel
heid van een 19 mijls Kanaalboot slechts met
een halve mijl verminderd wordt; de ontwer
pers van het apparaat verklaren nog, dat dit
bezwaar wordt goedgemaakt door een rustiger
en nauwkeuriger vaart bij zwaar weer.
manning zijn om het leven gekomen, drie kon
den worden gered.
De orkaan heeft het zwaarst het 15.000 zie
len tellende stadje Elisabeth-City in Noord-
Carolina geteisterd, dat in het centrum van
den wervelstorm lag, aldus meldt de „Tel." Met
een zoo ontzettende kracht stortte de, wind
zich op de stad, dat in de woonwijk vrijwel
geen huis onbeschadigd is gebleven. De drie
hoofdstraten zijn letterlijk met puin bezaaid.
Sommige straten staan zoo diep onder water,
dat het verkeer er met roeibooten onderhouden
wordt. Verscheidene schepen, die in de haven
voor anker lagen, zijn op den vasten wal ge
worpen.
Een hevige aardbeving is vanochtend waar
genomen in een groot gedeelte van Malakka.
Te Singapore, Kualalumpur en Pening, waar
de schok het hevigst was, zijn de bewoners
uit hun huizen gevlucht.
Er worden evenwel neg geen persoonlijke on
gelukken gemeld.
Uit Reykjavik wordt gemeld, dat téhgevolge
van den storm, welke in den nacht van Dins
dag op Woensdag heeft gewoed zes IJslandsche
visschers om het leven zijn gekomen. Een an
dere visschersboot, met zeven man aan boord
is evenmin teruggekeerd.
Deze storm wordt beschouwd als de hevigste
sinds 1901.
KASSEL, 19 Sept. (Havas). Terstond na af
loop van den partijdag te Neurenberg heeft
Hitier zich naar de streek tusschen Kassei en
Würzburg begeven, waar legeroefeningen wor
den gehouden ter voorbereiding van de groote
Duitsche manoeuvres, welke volgende week be
ginnen, waaraan een derde van het leger zal
deelnemen en die de geweldigste militaire de
monstratie sedert den oorlog zal zijn.
Duitsche deskundigen wijzen eenstemmig op
het belang van deze manoeuvres, die door de
militaire attaché's der buitenlandsche mogend
heden zullen worden bijgewoond, en die voor
het eerst sedert het vroegere keizerrijk uit wer
kelijke gevechtsoefeningen en niet uit eenvou
dige tactische verrichtingen zullen bestaan.
een auto, die door de opstandelingen op een
binnenplaats des vesting bewaakt werd,
werd op het dak van een brandweerkazer
ne geslingerd op 200 meter afstand van
de vesting.
Vier stations plus Haarlems nieuwtjes,
Vijf en dus geen drie stations.
Luister niet naar hen, die liegen,
't Klinkt verwaand, maar hoor naar ons.
NIEUWE GRACHT 5 - TELEF. 10010
NEW YORK, 19 Sept. (Reuter). De or
kaan, welke de Atlantische kust teistert,
neemt nog steeds in hevigheid toe.
Te Newport heeft de wind een snelheid
van 160 K.M. per uur bereikt. Het aantal
dooden wordt op 46 geschat. Langs de 'ge
heele kust is de oogst vernield.
Te New York zijn tal van schoorsteenen en
uithangborden afgerukt.
Bij kaop May is de visschersboot „Long Is-
De regeeringstroepen drongen na de ont
ploffing de ruïnes binnen, doch aarzelden een
oogenblik, in de verwachting van een tweede
ontploffing. Hiervan maakten de opstandelin
gen gebruik om een tegenaanval te ondernemen
met granaten en mortieren. De regeeringstroe
pen wisten zich echter in de ruïnes te handha
ven. Een projectiel van een mortier ontploxte
vlak bij de plaats, waar zich luitenant-kolonel
Barcelo, de regeeringsleider, bevond. Deze
werd licht aande beenen gewond, evenals zijn
ordonnans-officier. Vervolgens kregen de re
geeringstroepen opdracht de ruïnes te verlaten.
De artillerie deed er nog steeds haar granaten
op regenen.
Tijdens dezen hevigen strijd verschenen te
gen den middag een drietal driemotorige vlieg
tuigen der opstandelingen boven de stad. Deze
werden echter door regeeringstoestellen ach
tervolgd en op de vlucht gejaagd, zonder in
staat te zijn geweest bommen te laten vallen.
Des middags nam het geweervuur wat in
hevigheid af, waarvan de regeeringstroepen ge
bruik maakten om hun stellingen te verbete
ren. Een der leden van de militie, die in de
ruïnes van het Alcazar had kunnen binnen
dringen verklaarde te hebben kunnen consts-
teeren, dat er nog zeer weinig water in de put
ten was en dat de belegerden zeer slecht van
vleesch schenen te zijn voorzien.
Men verklaart, dat de verliezen der op
standelingen honderd dooden bedragen. Aan
de zijde der regeeringstroepen zijn de ver
liezen zes dooden, twaalf zwaargewonden
en dertig lichtgewonden. In den nacht van
Vrijdag op Zaterdag werden lichte batterijen
aangevoerd, die den tweeden aanval, die
waarschijnlijk heden zal plaatsvinden, zul
len vergemakkelijken.
Er bevinden zich thans drie Britsche oorlogs-
Reeds lang duurt de crisis in de Oosten-
rijksche Heimwehr. Eens was in deze bur
gerwacht prins Starhemberg oppermach
tig. De geheele organisatie was trouwens van
hem. Hij zelf was de organisatie. Maar dit in
stituut werd eeii staat in den staat. Het bur
gerlijk bewind kon dit niet dulden. Het geval
werd nog gecompliceerder doordat ook andere
staatslieden er particuliere legers op na hielden.
De voornaamste van deze na de Heimwehr
waren de „Sturmscharen" van Schuschnigg.
Eenigen tijd geleden werd er een overeen
komst gemaakt, om al die particuliere legers te
ontwapenen. Starhemberg hield zich echter
niet aan de overeenkomst. Zoodoende miste het
accoord doel. De Bondsregeering meende niet
langer met Starhemberg te kunnen samenwer
ken en zette hem af als vice-kanselier.
Thans is het conflict ten opzichte der Heim
wehr nog scherper geworden. De opvolger van
Starhemberg, vice-kanselier Baar-Baarenfels,
zou, naar Reuter dezer dagen meldde, bedankt
hebben als adjunct-opperbevelhebber der Heim
wehr. Waarschijnlijk omdat hij niet langer sa
men wil werken met Starhemberg.
En nu gaan ar geruchten, dat ook Starhem
berg zelf wil bedanken als leider zijner bur
gerwacht. Dit bedanken zou, als het afkwam,
naar het schijnt, allesbehalve vrijwillig zijn.
Uit allerlei berichten maakt de N. R. C. zelfs
op' dat er een openlijke opstand tegen Starhem
berg gaande is. Men verwijt hem, dat het zijn
schuld is, dat de Heimwehr de machtige posi
tie, die zij tot voor kort in Oostenrijk bezat,
Emin Abdallah van Trans-Jordanië,
hoofd van het groot-Arabisch comité, op
wien Engeland de schuld van den opstand
wil schuiven
MEDAN, 19 Sept. (Aneta). Op verschil
lende plaatsen op het eiland Sumatra en
ook in de Straits Settlements en F. M. S.
is hedenmorgen een hevige aardbeving ge
voeld. De eerste berichten omtrent deze
beving deden het ergste vreezen, doch alle
latere berichten luidden geruststellend.
Sterke bevingen werden gemeld van Medan,
Koetaradja, Padang, Fort-de-Kock, Singapore,
Penang, Kwala Lumpur en Ipoh. Op alle
plaatsen had de beving te circa 8.36 uur (Mid-
den-Java-tijd) plaats. Persoonlijke ongevallen
kwamen bijna niet voor. Slechts werd een Chi
neesche vrouw, die een kind uit een instortend
winkeltje redde, licht gewond.
Allerwege was de bevolking gealarmeerd.
Men vluchtte uit de huizen, die hevig op hun
grondvesten schudden.
Ir: Medan en omgeving werden vele gebou
wen licht beschadigd, doch geen enkel ernstig.
Ook verschillende fermenteerloodsen op ta-
baksondememingen zijn gescheurd.
Van het Tobameer uit steeg tijdens de beving
een eigenaardig licht geruisch op. Nabij den
krater van den Sibajak heeft een aardverschui
ving plaats gehad. Van den bergtop stortten
steenbrokken neer. Volgens verschillenden, die
reeds lang ter Sumatra's Oostkust vertoeven,
is dit de ergste beving, welke aldaar ooit is
gevoeld.
NEW-YORK, 18 Sept. De Amerikaan-
sche vliegers Richman en Merrill, die twee
maal met succes den Oceaan zijn overge
stoken en zich nog .steeds te Musfjrave Har
bour bevinden, hebben thans toegegeven,
dat zij een meeningsverschil hebben gehad,
toen zij aan het einde van hun vlucht van
Engeland naar de Vereenigde Staten de At
lantische kust naderden, aldus meldt de
„Daily Tel."
De rooden zijn voornemens vandaag een tweeden
aanval te doen op de ruïnes van het Alcazar.
Spanning tusschen Japanners en Chineezen
nog meer toegenomen door een nieuw incident
te Hankou, waar een Japanner werd vermoord.
Ontzettende orkaan teistert de kust der Ver.
Staten. Bij scheepsramp zijn 42 personen om het
leven gekomen. Oogst langs de geheele kust ver
nield.
De Labour-partij zal het Britsche bewapenings
program steunen.
Ernstige aardbeving op Sumatra.
Zeven en twintigste acconntsdag van het Ned.
Instituut van Accountants.
Verslag over het 24e studiejaar der R. K. Leer
gangen.
i
Vliegtuig nabij Bandoeng bij ongeval vernield;
bestuurder gewond.
O
döllö. Tijdens zijn bezoek aan Boedapest zal
de minister met eenige leidende Hongaarsche
staatslieden van gedachten wisselen.
LONDEN, 19 Sept. (D. N. B.) Het verluidt,
dat zich in de gisteren gehouden bijeenkomst
der Labour-leiders een aanzienlijke meerdei-
heid heeft uitgesproken voor steunverleening
aan het bewapeningsprogram der regeering.
De „Daily Telegraph" meldt, dat er ter con
ferentie op is gewezen, dat het een machtige
versterking voor de fascistische regeeringen zou
zijn, indien de Engelsche arbeiderspartij de
bewapening van Engeland in den weg zou
staan.
BOEDAPEST, 19 Sept. (D. N. B.) De Duit
sche minister van buitenlandsche zaken, von
Neurath, die hier vandaag verwacht wordt, zal
op uitnoodiging van «en rijksbestuurder Hor
thy <|eelnemen aan oen jachtpartij in Go-
Aanvankelijk had Merrill, zooals bekend, een
telegram waarin van een twist met zijn met
gezel werd gerept, tegengesproken. Thans deel
de Richman mede, dat toen zij uit Engeland
vertrekken, zij ongeveer 5000 liter benzine aan
boord hadden. „In de buurt van Newfound
land geraakte het toestel in een storm, welke
ons bijna noodzaakte op zee te dalen. Ik ge
loof," aldus Richman, „dat wij zouden zijn ver
dronken, indien ik geen benzine overboord had
gegooid. Het is juist, dat ik aan Merrill heb
gevraagd, benzine te laten wegvloeien en toen
deze weigerde, heb ik het ten slotte zelf maar
gedaan om zoodoende het toestel lichter te
maken. Er bleef voldoende brandstof over om
het land te bereiken."
Merrill beweert, dat noch een motordefect
noch de storm het noodzakelijk had gemaakt
benzine overboord te gooien. „Ik geef toe," al
dus deze vlieger, „dat de situatie op Maandag
middag ongeveer twaalf uur zoodanig was, dat
een onervaren vlieger den schrik te pakken
zou hebben gekregen, doch wij hadden geen en
kele maal de controle over onze machine ver
loren. Ik was juist doende het toestel op een
geringere hoogte te brengen, toen Richman een
der tanks liet leegloopen en verlangde, dat 'n
S.O.S. zou worden uitgezonden."
In de Sovjet-Russische gevangenis Solovki
is de Litausche katholieke priester Matuserici-
ris overleden. Men vermoedt, dat hij ver
moord is.
De Argentijnsche regeering heeft een cre-
diet aangevraagd van 6x/2 millioen piasters
(d. i. ongeveer f 3 millioen) voor verschillende
garnizoenen in Patagonië. (Patagonië is het
Zuidelijkste deel van Zuid-Amerika),
Stand op Zaterdag 1 unr nan.: 768.1
Vorige stand: 767.7
Majoor Fey
