Abessiniërs tot de Assemblee
toegelaten
Japansch matroos te
Sjanghai vermoord
De toekomst van Catalonië
T
Twijfel over de volmachten van de
afgevaardigden, doch zij hunnen de
Vergadering blijven bijwonen
ROODE TROEPEN BEZETTEN
HET ALCAZAR TE TOLEDO
Het nieuws van heden
Treinramp nabij
Lourdes
WITTEN HEBBEN DE STAD
GEHEEL OMSINGELD
THANS ONAFHANKE
LIJKER DAN OOIT
DE BAROMETER
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
DONDERDAG 24 SEPTEMBER 1936 - OCHTENDBLAD
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
NASSAULAAN 51 TELEFOON 13866
ABONNEMENTEN:
voor Haarlem en Agentschappen per
week 25 centper kwartaal f 3.25per
post per kwartaal f 3.58 bij vooruitbetaling
DAGBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866
TWEE EN ZESTIGSTE JAARCANC No. 20168
39 GEDELEGEERDEN
STEMDEN VOOR
Verificatie-commissie liet in haar
rapport het plan om een beroep
te doen op het Haagsche
Hof, varen
Fel artikel van Gay da
tegen Nederland
Italië zal zijn houding
niet wijzigen
Italië's betrekkingen met
Nederland
Wolde Mariam onder
werpt zich aan Italië
Litwinof f te Genève in gesprek met den
Spaanschen vertegenwoordiger Alvarez
del Vayo
Het WeeriiiiiiiiiiiiijHNiiiiiiiiiiiiiiHiiiiiiiiiiiiiiiinj
Eenige Chineezen overvallen in
de internationale concessie
drie Japanners
Opwinding te Tokio
Ter gelegenheid van het 70-jarig jubileum der stad Bruck als garnizoensplaats,
woonden de Oostenrijksche troepen een H. Mis in de open lucht bij
Zijn de leiders der Madrileensche
regeering naar Frankrijk
gevlucht?
Schip op een mijn
geloopen
Onteigening van grondbezit
Portugal en de burgeroorlog
Schip met 400 personen
vermist
Het breken van Barcelona's tegen
stand eventueel de zwaarste
taak van Franco en Mola
T oekomstplannen
Heb geduld
In het leven is een onmisbare voor
waarde: „heb geduld." Dit mag nooit
verontschuldiging zijn voor gemis aan
initiatief, aan energie, maar de leuze
is een niet te verwaarloozen voor
waarde bij het slagen.
Men dient een groote zaak met
durf, met vuur, met doorzettingsver
mogen aan te vatten. Maar zonder be
leid en geduld komt men niet aan
zijn doel. Het is even noodig soms op
bepaalde oogenblikken te wachten als
voorwaarts te gaan.
Heb geduld wacht uw tijd af
kies het meest geëigende oogenblik tot
handelen. Heb met u zelf geduld
Ook met anderen, vooral met anderen.
Laat geen onbeheerschte drift u ver
leiden anderen door btleedigingen
van u te vervreemden en hun krach
ten te verlammen. Heb met allen en
in alles geduld! Geduld overwint alles.
Veertien dooden, dertig gewonden
Tegen het communisme
in Joego-Slavië
Herderlijk schrijven van den
bisschop van Agram
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 ct, Ingex
mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voo»
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek.
GENèVE, 23 Sept. (Reuter). De
Volkenbondsvergadering heeft he
denavond met 39 tegen 4 stemmen
en 6 onthoudingen besloten de Abes-
sinische delegatie tot de Assemblee
toe te laten.
Over het verloop van de zitting en de be
raadslagingen van de verificatie-commissie
wordt nog het volgende medegedeeld;
De verificatiecommissie heeft haar beraad
slagingen vanmiddag gesloten. Waar zij het
niet eens is geworden over het doen van een
beroep op het Haagsche Hof in de kwestie der
Abessinische volmachten, laat zij in haar rap
port aan de Volkenbondsvergadering dit plan
varen. Zij is van meening, dat de Abessinische
gedelegeerden het voordeel van den twijfel
hebben en in de vergadering kunnen blijven.
De Assemblee is te 7.30 bijeengekomen. De
Abessinische delegatie was tegenwoordig, doch
de Negus was niet verschenen. Politis deed
voorlezing van het rapport der verificatie
commissie, waarin werd geadviseerd geen be
roep te doen op het Haagsche Hof.
Hij verklaarde dat overeenkomstig het
huishoudelijk reglement ieder vertegen
woordiger zitting kan hebben in de ver
gadering, ook al bestaat twijfel omtrent
de wettigheid. De delegatie kan dan voor-
loopig zitting nemen met gelijke rechten
als de andere, tenzij de vergadering an
ders mocht besluiten.
De Volkenbondsvergadering heeft
daarop het rapport, zooals boven
gemeld, met 39 tegen 4 stemmen en
zes onthoudingen goedgekeurd.
Bij de stemming over het rapport stemden
Oostenrijk, Hongarije, Albanië en Ecuador
tegen, Bulgarije, Venezuela, Zwitserland, Por
tugal onthielden zich van stemming, terwijl
Bolivia, Chili en Afghanistan afwezig waren.
Met 39 stemmen werd het rapport aangeno
men, waarmede de Abessinische delegatie werd
toegelaten tot de zitting.
Na het voorlezen van het rapport dankte de
Abessinische vertegenwoordiger Taezas.
Nadat de uitslag van de stemming bekend
was gemaakt, werd de vergadering tot morgen
ochtend 10 uur verdaagd.
De Nederlandsche gedelegeerde mr. W. M.
van Lanschot is benoemd tot rapporteur van
de tweede commissie cler Volkenbondsvergade
ring. Mevr. C. A. Kluyver is gekozen tot vice-
presidente der vierde commissie.
In politieke kringen te Rome blijft
men onverschillig voor de beslissing van
den Volkenbond te Genève en het be
sluit om Abessinië toe te laten zal de
houding van Italië niet wijzigen. Het is
duidelijk, dat Italië geen vertegenwoordiging
naar den Volkenbond zal zenden en hierin zal
het volharden, tot de mogendheden zich defi
nitief hebben uitgesproken over den „twijfel".
Verder heeft men den indruk, dat Italië, dat
zijn medewerking in de Europeesche kwesties
afhankelijk heeft gesteld van de liquidatie van
de Abessinische kwestie, practisch geen belang
zal stellen in de conferenties, welke op het
oogenblik in voorbereiding zijn, zelfs als deze
niet plaatsvinden binnen het kader van den
Volkenbond, zooals die van de Locarno-mo-
gendheden.
In het Giornale d'Italia wijdt Gayda een
artikel aan Nederland, waarin hij de mee-
ning uitspreekt, dat Italië zijn betrekkingen
op handelsgebied en zijn houding ten op
zichte van Nederland zal moeten herzien.
De mislukte handelsbesprekingen en de
houding van den Nederlandschen gedele
geerde te Genève in de kwestie over de
Abessinische geloofsbrieven geven Gayda
zeer geprikkelde woorden in de pen.
Deze herinneren aan de artikelen, welke hij
in den sanctie-tijd tegen verschillende landen,
waaronder vooral Nederland, richtte.
Ofschoon de artikelen van Gayda niet als
officieel beschouwd moeten worden, komt aan
zijn woorden toch een groote symptomatische
beteekenis toe.
Na erop gewezen te hebben, dat de lange pe
riode van vriendschap tusschen Italië en Neder
land door het Abessinische conflict werd ver
stoord en dat Nederland niet alleen vooraan
was in de sanctiepolitiek, maar ook de Italiaan-
sche wenschen in handelszaken niet wilde aan
vaarden, terwijl nu de Nederlandsche gedele
geerde mr. Limburg niet voor Litwinof onder
doet in de kwestie van de Abessinische geloofs
brieven, vraagt hij:
Welke zijn de redenen van dit gedrag van
Nederland om het fascistische Italië te bestrij
den? Wat is de reden, dat Nederland zijn lange
politiek van afzijdigheid en neutraliteit opeens
verbreekt en wel juist tegen Italië?
Gayda meent dat de oorzaak hiervan is het
anti-fascisme, dat in Nederland zeer sterk is.
Het is de neergaande democratie, zoo schrijft
hij, die in de politiek tegenover Italië tot uiting
komt.
En dit alles terwijl Nederland wegens zijn
handelsmogelijkheden en handelsbehoeften even
als tegenover de dreiging in het verre Oosten
juist een sterken vriend, zooals Italië is, noodig
heeft.
PARIJS, 23 Sept. (Reuter). De Abessini
sche gezant te Parijs, Wolde Mariam, heeft
zich vanmiddag naar de Italiaansche am
bassade begeven en zich aan Italië onder
worpen,
m
VERWACHTING: Zwakke tot matigen,
Oostelijke tot Zuid-Oostelijken wind, ne-
velig tot gedeeltelijk bewolkt, droog weer,
zelfde temperatuur.
j| VERDERE VOORUITZICHTEN: Weer 1
=j toenemende bewolking, aanvankelijk nog
droog.
SJANGHAI, 23 Sept. (Reuter.) Een ern
stig incident, dat een crisis zou kunnen ver
oorzaken, heeft zich hier in de wijk Hong-
Woe voorgedaan. Een Japansch marinema
troos werd doodgeschoten, twee andere wer
den gewond. Er werden in het geheel acht
schoten gelost.
De matrozen wandelden in de internationale
concessie Er is een Chinees gearresteerd. Dit
is het vijfde incident van dezen aard ie kor
ten tijd.
Uit Tokio worden nog de volgende bijzonder
heden omtrent dit incident gemeld. Dinsdag
avond omstreeks 8 uur wandelden drie matrozen
van de Japansche oorlogsmarine op den Woo-
sungroad nabij het Japansche consulaat-gene
raal, in de internationale concessie. Plotseling
werden „ij door een aantal Chineezen bescho
ten. Een van de Japanners werd, zooals boven
vermeld, gedood, de beide anderen ernstig ge
wond. Eén der Chineezen kon worden gegrepen,
de anderen slaagden erin te ontkomen.
Een Japansch landingsdetachement bezette
snel de omgeving van den moord, o. a. Haining-
road, North Hainingroad en Woosungroad.
In Tokio werd dit incident door extra-bladen
bekend gemaakt
In politieke kringen te Tokio vreest men,
dat de regeering door deze kwestie gedwon
gen zal worden maatregelen te nemen,
waarvan het einde voor beide landen nog
niet te overzien zal zijn. Algemeen is men
zeer opgewonden over het geval en men is
van meening, dat hier sprakeis van een
bewuster, overval op Japansche landings
troepen.
De moord op den Japanschen matroos en het
verwonden van zijn twee kameraden heeft te
Sjanghai groot opzien gebaard. Het bestuur van
de internationale concessie heeft een compagnie
Russen van het vrijwilligerscorps gemobiliseerd,
alsmede de bijzondere politie. Pantserwagens
van de Japanners rollen door de straten en ne
men stelling rond de geheele Hongkioe-wijk
waar veie Japanners wonen. De Japansche re
servisten, die in Sjanghai wonen, zijn gemobi
liseerd en men verwacht, dat heden nieu
we afdeeiingen mariniers uit Japan zullen aan
komen.
Te Londen is geen enkele bevestiging ontvan
gen van de Chineesche berichten, volgens welke
getracht zou worden een Japansch-Chineesche
conferentie tot stand te brengen met Engeland
als bemiddelaar.
In officieele kringen verklaart men zelfs geen
geruchten daaromtrent vernomen te hebben.
De Japansche minister van Marine zal niet
deelnemen aan de manoeuvres, aangezien de
toestand zich heeft toegespitst en nij daarom
op zijn post moet blijven.
Het Cbina-smaldeel van de Japansche vloot
is gereed om bij verdere ontwikkeling van den
toestand onmiddellijk in te grijpen. De toestand
wordt als zeer ernstig beschouwd.
MADRID, 23 Sept. (Reuter). De
regeeringstroepen hebben het Alca
zar te Toledo bezet.
Het Spaansche telegraafagent-
schap Fabra deelt mede, dat vier
honderd man der regeeringstroepen
een aanval op de resten van het Al
cazar hebben gedaan. Vroeg in den
middag waren de nationalisten, die
zich verschanst hadden in de eetzaal
en de keukens, tot weerloosheid ge
bracht. De minister-president heeft
zich naar Toledo begeven om de re
geeringstroepen geluk te wenschen.
Radio-Jerez heeft meegedeeld, dat de be
manning van de duikboot „Galicie" te San
tander in arrest is gesteld en wegens spion-
nage terecht zal staan.
Radio-la Coruna deelt mede, dat de recht-
sche troepen in Guipuzcoa Vergera en in de
provincie Cordova Torre Cabrera bezet hebben.
De troepen in den sector Toledo zullen groo-
tendeels de omsingeling van de stad voort
zetten.
Het radio-station Teneriffe deelt mede,
dat de leiders van de Madrileensche re
geering naar Frankrijk gevlucht zouden
zijn, terwijl in Barcelona een opstand te
gen Companys zou zijn uitgebroken.
Dinsdag is een vrachtschip met levensmid
delen, dat door de regeering naar Santander
is gezonden, aan den ingang van de haven op
een mijn geloopen en gezonken. Het schijnt,
dat niemand van de opvarenden zich heeft
kunnen redden.
Een oorlogsbodem van de nationalisten heeft
een visschersschip aangehouden, dat met een
lading levensmiddelen aan boord op weg naar
Bilbao was, dat zich eveneens nog in handen
van de regeeringstroepen bevindt. De opvaren
den werden gevangen genomen.
Volgens draadlooze berichten rekent men er
op, dat de Witten spoedig aan alle fronten een
aanval op Madrid zullen doen. Naar verluidt
verschenen Dinsdag 25 vliegtuigen van de op
standelingen boven Madrid, om de bevolking
te waarschuwen, dat een aanval spoedig zal
komen.
Naar uit Madrid wordt vernomen, wordt de
onteigening en verdeeling van het grondbezit
in dat deel van Spanje dat nog in het bezit
van de regeering is, in versneld tempo doorge
voerd. Gisteren heeft het bureau voor agrari
sche hervorming 70 bezittingen in de provincie
Madrid en 50 in de provincie Guadalajara,
waaronder bezittingen van den bisschop van
Madrid en van graaf Romanones, tot staats
eigendom verklaard, en overgedragen aan de
bonden van landarbeiders ter bewerking.
LISSABON, 23 Sept. (Reuter). Salazar
heeft een nota opgesteld voor de pers, waarin
hij het standpunt van Portugal uiteenzet no
pens de gebeurtenissen in Spanje en de poli
tiek van non-interventie.
Hij wijst op het ernstige karakter van den
Spaanschen burgeroorlog, welke door de ge
beurtenissen is geworden tot een internatio
nalen strijd „voor of tegen het communisme
Salazar geeft de verzekering, dat Portugal
op loyale wijze de niet-inmengingsovereen-
komst ten uitvoer legt.
Uit Gibraltar wordt gemeld, dat het Spaan
sche schip „Genovevaz" sedert 2 September
wordt vermist. Het schip heeft 400 personen
aan boord, waaronder verscheidene vluchtelin
gen. Het schip verliet 2 September de haven
van Santander op weg naar Valencia. Alle po
gingen van de draadlooze stations en de kust
wacht om het schip te vinden zijn vergeefsch
gebleven.
(Bijzondere correspondentie)
De burgeroorlog met al zijn verschrik
kingen, die in Spanje nu reeds maan
den woedt, duurt met onverminderde
hevigheid voort. lederen dag kondigen zoowel
de leiders van het „Frente Popular" als de ge
neraals der Nationalisten successen aan, maar
een beslissende overwinning is nog door geen
der partijen behaald.
Zal de eventueele verovering van Madrid
door de troepen van Franco en Mola het pleit
beslechten? Zeker niet; Want daarna wacht
de moeilijkste taak: het breken van den weer
stand van Catalonië, van Barcelona.
Nóóit is Catalonië zóó onafhankelijk geweest
als op dit oogenblik. Van Madrid verwacht het
geen orders meer. Het is in feite een onaf
hankelijke staat aan welks hoofd, voor de bui
tenwereld, President Companys staat, maar die
in werkelijkheid geregeerd wordt door arbei
dersorganisaties van velerlei schakeering en
die slechts voor het oogenblik één lijn trek
ken, omdat zij aan een gevaar het hoofd bie
den, dat hen allen gelijkelijk bedreigt.
Catalonië's officieele en officieuze macht
hebbers weten een zekere mate van goede har
monie te bewaren, omdat de eersten niets wil
len, durven of ook maar kunnen ondernemen,
dat den anderen onaangenaam zou zijn. In de
eerste dagen van den burgeroorlog besloot
Companys, die tot dusver én voorzitter van den
ministerraad én president van het Generalaat
was, alleen deze tweede waardigheid te behou
den. Eerste minister werd toen Casanovas, die
besloot zijn ministerie op breeder en solider
basis te plaatsen door de opneming van drie
socialisten en 'n lid van de Unie der „rabaisai-
res", waarmede hij zoowel aan de wenschen
der arbeiders als aan die van de landbouwers
tegemoet kwam. Gaarne zou hij in zijn kabinet
ook aan vertegenwoordigers van de Nationale
Arbeidsconferentie (CNT) en van de anarchis
ten (FAI) zetels hebben ingeruimd, als het
slechts met de politieke principes dezer orga
nisaties gestrookt had posten in een kabinet
te aanvaarden. Zij weigerden evenwel niet ai-
leen in het ministerie zitting te nemen, maar
drongen ook op het ontslag aan der socialis
tische ministers „die het regeeringsevenwicht
verstoorden." En deze laatsten, wel begrijpend
dat het in de gegeven omstandigheden niet
mogelijk was zich tegen de wenschen van
C.N.T. en F.A.I. te verzetten, haastten zich hun
portefeuilles weer ter beschikking te stellen.
De regeering van Catalonië is dus nog altijd
een burgerlijk bewind, waarvan de invloed in
het gewest zelf evenwel vooral niet te hoog
moet worden aangeslagen. De zeer machtige
F.A.I., waarvan de aanhangers een belangrijke
en wellicht beslissende rol gespeeld hebben
toen het er tijdens de laatste verkiezingen om
ging een linksche victorie te bevechten, staat
met den zeer vooruitstrevenden democraat
Companys op goeden voet en het optreden
van Casanovas aan het hoofd van het Cata-
laansche kabinet, heeft de goedkeuring van de
proletarische persorganen van de hoofdstad
kunnen wegdragen. Maar beide leiders weten
dat zjj de hun betoonde sympathie slechts be
houden kunnen zoolang zij zich niet verzetten
tegen de maatregelen, die de kopstukken van
C.N.I. en de F.A.I. hebben meenen te moeten
nemen.
Al deze maatregelen gaan in de richting
van een steeds verder om zich grijpende socia
lisatie of, als men wil, communisatie. Arbei
ders-commissies deelen de lakens uit in alle
industrieele ondernemingen. Zelfs de kappers
salons zijn gesocialiseerd. Tegelijkertijd is men
tot het nivelleeren van de salarissen overge
gaan. De tot dusver in deze richting genomen
maatregelen zijn niet algemeen geldig, maar
feit is, bij voorbeeld, dat een bekend tenor,
senor Lazaro, die zes duizend pesetas per dag
verdiende, zich nu met vijftien pesetas tevre
den stellen moet. Hij verdient evenveel als een
korist. De auteursrechten, die tien procent
bedroegen, zijn tot één procent verminderd.
ot „ch^van de verdediging" van Bar
celona is de F.A.I.st, Garcia Oliver, be
vorderd.
Deze strateeg oefende nog kort gele
den het eerzame beroep van kappersbediende
uit. De vesting van Montjuich, die de regee
ring van Madrid nimmer aan die van Bar
celona heeft willen afstaan, is thans Cata-
laansch eigendom verklaard. De Catalaansche
vlag wappert boven de sombere muren van de
citadel, waar zoovelen den dood gevonden heb"-
ben. De directie van den Barceloneeschen „un
derground" is in handen van de C.N.T.
Voor het oogenblik wijdt ieder zich aan den
strijd tegen het fascisme. Maar over wat Ca-
Abessiniërs in de Assemblée toegelaten. Vol
kenbondsvergadering keurt het advies der ve-
rificatiecommissie om geen beroep op het
Haagsche Hof te doen, goed.
Roode troepen bezetten het Alcazar te Tole
do; levensmiddelenschip van de regeering op
een mijn geloopen; zijn de leiders der Madri
leensche regeering naar Frankrijk gevlucht?
Japansch matroos te Sjanghai door Chineezen
vermoord. Hevige opwinding in Japan.
Treinramp nabij Lourdes; 14 dooden, 30 ge
wonden.
Wolde Mariam onderwerpt zich aan Italië.
Herderlijk schrijven van den bisschop van
Agram tegen het communisme.
H. M. de Koningin is Woensdagavond naar de
legeroefeningen in Noord-Brabant vertrokken.
Verdachte van den moord te Rotterdam heeft
een bekentenis afgelegd.
Jaarvergadering der R.K. Charitatieve Vereeni-
ging voor Geestelijke Volksgezondheid.
Te Utrecht is een bijeenkomst gehouden van de
Vereeniging van R.K. Ziekenhuizen.
New Yorksche Beurs: Opening vast, slot iets
lager.
O
talonië zijn zal als de overwinning waaraan
niemand schijnt te twijfelen behaald is,
loopen de meeningen ver uiteen. Onder de
„intelligentsia" en de linksche politici, die
voornamelijk Catalanisten zijn, treft men drie
opvattingen aan. Sommigen willen een vol
strekte scheiding van Spanje, een absolute on
afhankelijkheid, waarop Catalonië, dat zich in
deze dagen zoo groote offers getroost, volgens
hen, strikt recht heeft. Dan zijn er de fede
ralisten, waartoe Companys behoort, en die
voor Catalonië zelfregeering verlangen, maar
zich daarom toch niet geheel van Castilië
scheiden willen. Zij droomen van een Federale
Iberische Republiek. En ten slotte zijn er de
francophielen, die niets voor Franco voelen,
maar wel voor Frankrijk, tot het Zuiden waar
van zij zich méér dan tot Spanje getrokken
voelen. Deze kleinste groep streeft naar Cata
laansche zelfregeering in Fransch verband.
Maar daarnaast vinden wij de politieke en
a-politieke machtige proletarische groepen, die
ook uitermate verdeeld zijn. De communisten,
wier aantal betrekkelijk klein is, zien naar
Moskou, de aanhangers van de Vierde Interna
tionale hebben al hun vertrouwen in Trotzki
nog niet verloren een bekend en zeer intel
ligent Trotzkist, senor Nin, zetelt zelfs in den
economischen raad maar de F.A.I., die de
meeste hefboomen van het bewind hanteert,
hoopt op een verwezenlijking van een aantal
j anarchistische idealen, waarvan een uitgebrei
de zelfregeering voor de gemeenten wel een
der voornaamste is. Mocht Franco falen, dan
vraagt men zich af hoe het mogelijk zijn zaï
een gezag in de rijkste der Spaansche gewesten
te vestigen, dat zich zal kunnen handhaven
zonder tot zuiver-terroristische methodes zijn
toevlucht te nemen.
LOURDES, 23 Sept. (Reuter). Heden
middag te 2 uur is in de nabijheid van
Lourdes een ernstig spoorwegongeluk ge
beurd, waarbij veertien personen om het
leven zijn gekomen en dertig zijn gewond.
Nabfj het station Ossun, vier kilometers van
Lourdes is een boemeltrein op den sneltrein
Bordeaux-Lourdes gereden. Onmiddellijk werd
van alle zijden hulp geboden. Veertien lijken
konden tot dusver reeds geborgen worden, ter
wijl dertig gewonden naar de ziekenhuizen te
Tarbes en Lourdes zijn overgebracht.
De bisschoppen van Tarbes en Lourdes be
vinden zich op de plaats des onheils. Het
treinverkeer is volkomen gestagneerd.
BELGRADO, 23 Sept. (D. N. B.) Zondag a.s.
zal in alle katholieke kerken een herderlijk
schrijven van den kansel worden voorgelezen
van den bisschop van Agram, waarin hij de
gèloovigen aanspoort te strijden tegen de com
munistische propaganda. Hierbij wijst de bis
schop op de gebeurtenissen in Spanje.
Stand op Donderdag 1 uur v.m.: 763
Vorige stand; 770.1
