De nationalisten bij Toledo
volkomen verrast
Een tocht door de puinhoopen van
het Alcazar te Toledo
Het nieuws van heden
Auto in ravijn
gestort
DE TAAG-VLAKTE ONDER
WATER GEZET
De huiszoekingen
in België
MINISTER-CONFERENTIE
TE TOKIO
NOG WORDT WANHOPIG
GESTREDEN
DE BAROMETER
Het verzet in
Palestina
Prins Bernhard bij de j
Handel Mij. j
IfeAwac&t IJL een
VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS
VRIJDAG 25 SEPTEMBER 1936 - AVONDBLAD
DAGBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866
BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
NASSAULAAN 51 - TELEFOON 13866
ABONNEMENTEN:
voor Haarlem en Agentschappen per
week 25 cent; per kwartaal f3.25; per
post. per kwartaal f 3.58 bij vooruitbetaling
Op vele plaatsen in Palestina laait het verzet tegen de Britsche troepen voort
durend heviger op. Arabische pohtietroepen gereed om in te grijpen
TWEE EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 20171
Het ultimatum aan Bilbao
en Santander
Geheime granatenfabriek te
Tongeren ontdekt
Het Weeriiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii|
De Japansche onderhandelingen
met de Nanking-regeering
zullen worden voortgezet
Geen staat van oorlog
te Sjanghai
Het incident te Pak-Hoi
Het treinongeluk bij
Lourdes
De schuldkwestie van den
telefonist
Italianen gehinderd
te Vallauris
Tsjechische fabriek
door stakers bezet
Prager Presse voor
Danzig verboden
„Manchester Guardian"
verboden
Gok de Plaza de Zocodover bij het
Alcazar is een toonbeeld van
volkomen vernieling
Tegenstand nog slechts
een kwestie van dagen
Het Alcazar van Toledo vöör de bijna
totale verwoesting in den bloedigen
burgerkrijg
o
DIT NUMMER BESTAAT UIT
VEERTIEN BLADZIJDEN
g-g. Wii hebben voor U een uitzet
^Puiterst fijn en niet duur.
Jac. van Weert - Gierstraat 20
De Negus keert naar
Londen terug
Vier millioen kubieke meter
water stortte met donderend
geweld uit de sluizen
van de Alberghe
Azana's aftreden wordt
gedementeerd
Moordaanslag in Joego
slavië
Kamerafgevaardigde doodelijk
gewond
1 Heden zijn werkzaamheden g
i ten hoofd kantore aan- E
gevangen E
Hevig gevecht op den weg van
Hebron naar Jeruzalem
De kabinetsformatie
in Zweden
Mogelijk komen ook Agrariërs
in de nieuwe regeering
Groote manoeuvres in
Zwitserland
Het Zwitsersche volk bereid zijn
onafhankelijkheid te verdedigen
Te San Sebastian is generaal Cabanelas, chef van het directorium te
Burgosbij zijn komst om de nieuwe machthebbers in hun ambt te beves
tigen feestelijk ingehaald
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertentieprijzen: Per lossen regel SO ct., In gei.
mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 65 cent
per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor
de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek.
De toestand te Madrid zou volgens den gene
raal Queipo de Llano dagelijks slechter worden.
De militaire gouverneur van Madrid heeft
opdracht gegeven de watervoorraden aan te
vullen, ten einde een afsnijden van den
watertoevoer door de opstandelingen zonder
uitwerking te doen zijn.
o
Volgens vertrouwelijke mededeelingen uit Ma
drid, aldus generaal Queipo de Llano is Largo
Caballero van plan het opperbevel over de re-
geeringstroepen op zich te nemen.
Bevoegde kringen verklaren, dat het ge
rucht inzake een aftreden van Azana van
allen grond ontbloot is.
Het door generaal Mola tot Bilbao en
Santander gericht ultimatum is vannacht
om 1 uur geëxpireerd.
Donderdagavond hebben de radiozenders,
welke zich in handen der opstandelingen be
vinden, een laatste beroep op de bevolking ge
daan, waarbij zij mededeelden, dat de militaire
actie vandaag zou beginnen.
BRUSSEL, 25 September (Reuter) Door
middel van de documenten, die zich in de
gevonden acte-tasch van den Spaanschen
kapitein Huerta bevonden, heeft het parket
te Luik een geheime granaten-fabriek ont
dekt in een ijzergieterij te Tongeren. Deze
fabriek had een opdracht ontvangen voor
de levering van 50.000 granaten, waarvan er
500 per dag werden afgeleverd.
Te Ostende zijn, zooals gemeld, aan boord van
het stoomschip Raymond wapens tot een be
drag van twee millioen francs ontdekt. In ver
band hiermede heeft de rechter van instructie
uit Antwerpen Donderdag den geheelen dag den
algemeen-secretaris van den socialistischen
transportarbeidersbond, De Witte, gehoord, daar
gebleken is, dat De Witte de Raymond had ge
charterd. Bovendien zijn ten huize van De Witte
en in de lokalen van den Antwterpschen Trans
portarbeidersbond te Antwerpen huiszoekingen
gedaan. Verder zijn huiszoekingen verricht bij
zekeren P., die bestuurder is van de Mij. Ar-
mat, waarvan de kantoren gevestigd zijn in het
Antwerpsche torengebouw. Het was aan het
licht gekomen, dat de kleine machine-geweren,
die enkele dagen geleden in beslag genomen
zfjn, bestemd waren om te Antwerpen in entre
pot te worden opgeslagen ten name van F. Dé
huiszoekingen hebben echter, voorzoover be
kend, nog geen resultaat opgeleverd.
VERWACHTING: Zwakke tot matigen
wind uit Westelijke richtingen, nevelig
tot zwaar bewolkt of betrokken, waar- EE
schijniijk regenbuien, iets koeler. Ei
S Hoogste barometerstand:
=j 772.0 te Vestmanoer.
H Laagste barometerstand: 749.3 te Ingö.
Zon op v.m. 6.51, onder n.m. 6.50 Licht
op n.m. 7.20 Maan op n.m. 4.11, onder
B v.m. 0.51 Voile Maan 30 September...
TOKIO, 25 Sept. (Reuter) De conferen
tie der ministers van buitenlandsche zaken,
marine en oorlog, welke na de incidenten
van Sjanghai op 23 dezer is bijeengekomen,
heeft besloten de onderhandelingen met de
Nanking-regeering voort te zetten tot alge-
meene regeling van het Chineesch-Japan-
sche geschil.
De conferentie heeft niettemin het departe
ment van Marine gemachtigd krachtige maat
regelen te nemen om het leven en de bezittin
gen van de in China wonende Japanners te be
schermen.
Men bevestigt, dat te Sjanghai niet de staat
van oorlog is afgekondigd, doch dat te Hang-
kau feitelijk de staat van.beleg heerscht, daar
de Japanners er een groot gebied controleeren,
w'aar de gewone politiemacht niets meer te
zeggen heeft.
De Japansche delegatie, die gekomen was om
een onderzoek in te stellen te Pak-Hoi, is on-
verrichterzake vertrokken.
TARBES, 25 Sept. (Reuter). Een ingesteld on
derzoek heeft, zooals gemeld, aan het licht ge
bracht, dat het spoorwegongeluk, dat nabij Lour
des heeft plaats gevonden, gedeeltelijk te wijten
is aan de schuld van een telefonist van het sta
tion Lourdes. Deze heeft den stationschef bij
vergissing doen weten, dat de boemeltrein kon
vertrekken. Ondervraagd door het parket zou de
telefonist, die volkomen van streek is, het feit
bekend hebben. Met het oog op zijn gezondheids
toestand is hij echter op vrije voeten gesteld.
PARIJS, 25 Sept. (D.N.B.) De Matin bericht
uit Nice, dat de Italiaansche vice-consul te
Cannes, Di Calabria, tezamen met den Italiaan-
schen oorlogsverminkte Campinotti te Vallauris
is lastig gevallen door een aantal jongelieden.
Campinotti wilde een politieman te hulp roe
pen, doch de jongens vielen hem aan en mis
handelden hem en eerst nadat de vice-consul
hulp uit het raadhuis had gehaald kon het
slachtoffer worden verlost. De vice-consul heeft
bij den prefect geprotesteerd.
PRAAG, 25 Sept. (Reuter)Vierhonderd ar
beiders eener textielfabriek te Brno zijn in sta
king gegaan en hebben de werkplaatsen bezet.
De politie acht de bezetting der fabrieken on
wettig en heeft derhalve verboden, den arbeiders
voedsel te verstrekken. De directeuren der fa
briek weigeren besprekingen te openen, voor
de werkplaatsen zijn ontruimd.
DANZIG, 25 Sept. De politiepresident van
Danzig heeft het verkoopen van de Prager
Presse te Danzig verboden voor den tijd van zes
maanden.
BERLIJN, 24 Sept. (Havas). Op last van den
minister van Binnenlandsche Zaken is de
„Manchester Guardian" voor Duitschland tot
nader order verboden.
TOLEDO, 25 Sept. Donderdagavond
werd nog steeds met onverminderde
hevigheid in het Alcazar van Toledo
gevochten.
Het aantal belegerden wordt zeer verschillend
beoordeeld. Volgens sommigen bedraagt hun
aantal nog slechts tachtig man, volgens anderen
nog minstens duizend.
Vliegtuigen der opstandelingen zouden op
nieuw boven de ruïnes gevlogen hebben en le
vensmiddelen hebben uitgeworpen, waarbij te
vens bemoedigingen aan de dappere verdedi
gers waren toegevoegd.
Een speciale verslaggever van Reuter heeft
de ruïnes van het Alcazar bezocht en beschrijft
zijn tocht door de puinhoopen als volgt:
Donderdagmiddag kwam ik te Toledo aan
om de bestorming van de laatste resten der
citadel van nabij gade te slaan. Men bood
onmiddellijk aan, mij in die gedeelten van
de ruïnes te brengen, die gedurende de jong
ste twee etmalen door de regeeringsaanhan-
gers veroverd zijn.
Ik aanvaardde dit aanbod gretig en spoedig
zocht ik mij een weg in den onbeschrijfelijken
chaos. Van de meterdikke muren is bedroevend
weinig overgebleven. Groote gaten zijn in de
harde steen geslagen, die de eeuwen trotseerde,
doch tegen twee maanden belegering niet be
stand bleek. Elders weer is zij tot gruis verbrij
zeld. Hier en daar vindt men tusschen de puin
hoopen nog onontplofte 155 m.M.-pojectielen.
Na een rondgang door deze woestenij, waar
over een trieste verlatenheid hangt, bereikte
ik een vooruitgeschoven mitrailleurpost der
linkschen. Ik lag naast de bedieningsmanschap
pen, die vrijwel zonder onderbreking vuurden.
Plotseling stelde een der linkschen mij de
onverwachte vraag, of ik soms ook eens op de
verdedigers wilde schieten. Ik wees dit aanbod
met stelligheid van de hand.
Na een uitstekenden maaltijd te midden der
roode soldaten, toonde men mij het kerkhof der
nationalisten. Lugubere aanblik in deze om
geving die den toeschouwer uiteraard toch
reeds 'min of meer vertrouwd maakt met de
voortdurende dreiging van dood en verderf. Ik
telde 75 graven, elk aangeduid door een zwart
kruis.
De Plaza de Zocodover, die bij het Alcazar
gelegen is, is eveneens een toonbeeld van
volkomen vernieling. De straten, die op dit
plein uitkomen, zijn afgesloten met barri
caden van meer dan twee meter hoogte.
Op het plein staan twee zware vrachtauto's.
Hierop zijn kanonnen in stelling gebracht. Met
regelmatige tusschenpoozen rolt de donder van
dit geschut over het plein. De vuurmonden zijn
gericht op de rampzalige resten van den eeni-
gen toren, die nog in dezen reusachtigen puin
hoop overeind stond.
Bij mijn terugkeer van 't gevechtsterrein
had ik den indruk, dat de verdedigers het in
het Alcazar nog voor onbepaalden tijd hadden
kunnen uithouden, wanneer zij bij een der
stormloopen der laatste dagen hun voorraad
schuren en watertoevoer niet hadden moeten
prijsgeven. Men krijgt eenigen indruk van de
hoeveelheden proviand, die in de bergruimten
opgesloten lagen, wanneer ik vetel, dat de re-
geeringstroepen zich volgens hun zeggen
meester maakten van niet minder dan 7000 ki
logram graan.
Thans schijnt de tegenstand mij slechts nog
een kwestie van dagen, en naar de belegeraars
meenen zullen het drie dagen zjjn.
Bij den opmarsch naar Toledo worden de natio
nalisten verrast door een overstrooming van de
vlakte van de Taag wegens het openen der
Albtrghesluizen door de regeeringstroepen
"v^rghe's aftreden gedementeerd.
Hevig gevecht in Palestina op den weg van
Hebron naar Jeruzalem.
In het Alcazar van Toledo wordt nog onvermin
derd een wanhopige strijd gestreden.
Te Tongeren is door de Belgische justitie een
geheime granatenfabriek ontdekt.
Auto bij Menado in ravijn gestort; twee dooden,
een zwaar en een licht gewonde.
Verloop van den strijd op den laatsten dag
der iegeroefeningen in Noord-Brabant.
Het buitenlandsch verlofreglement door den
Indischen Volksraad verworpen.
MENADO, 24 Sept. (Aneta). Bij Kota Moba-
goe is een auto in een ravijn van circa 30 meter
diepte gestort.
Hierbjj zijn de inzittenden, de technische
leider van de veldpolitie te Menado J. K L.
Carstens, en de opzichter van de landschaps-
werken te Belangmondow, de heer Rombouts,
gedood.
De Radja van Belangmondow is zwaar ge
wond.
Een politieoppasser werd licht gewond.
GENèVE, 25 Sept. (Reuter). De Negus keerde
met zijn gevolg Donderdagavond terug naar
Londen via Parijs.
Stand op Vrijdag 1 uur nan.: 756.7
Vorige stand: 757.4
MADRID, 25 Sept. Terwijl de op
standelingen bij hun opmarsch naar
Toledo gebruik maakten van de gun
stige gelegenheid door een droge
rivierbedding op te rukken, werden
aan regeeringszijde de plannen over
wogen om den gevreesden troepen
van kolonel Yague het voortrukken
afdoend te beletten.
Na zorgvuldige berekening van voor- en na-
deelen werd besloten, zooals reeds kort ver
meld, de waterreservoirs van de rivier Alberghe
te openen om de droge bedding, waarin de op
standelingen marcheerden, onder water te
zetten.
Vier millioen kubieke meter water stort
te daarop met donderend geweld door de
sluizen de vlakte van den Taag binnen en
verrasten de opstandelingen volkomen.
Een groot aantal soldaten zou zijn verdronken
en honderden anderen zouden door de over
strooming zijn geïsoleerd. Ook groote partijen
munitie en materiaal zouden zijn verloren ge
gaan.
Ten gevolge dezer overstrooming ook, zouden
de regeeringstroepen een reeks belangrijke ope
raties hebben kunnen beginnen en zouden de
opstandelingen verscheidene stellingen hebben
ontruimd.
Aan het front van Talavera zouden daardoor
de regeeringstroepen sedert Woensdag een der
tigtal kilometers opgerukt zijn. Volgens offi
cieuze inlichtingen opereeren de regeerings-
strijdkrachten in twee colonnes: Een nadert
Talavera en de ander bevindt zich bij Maqueda.
Onder de opstandelingen zou wanorde heer-
schen.
Generaal Franco heeft echter medegedeeld,
dat toen de regeeringstroepen aan het front van
Toledo een aanval wilden beginnen, zij werden
afgeslagen en 70 dooden verloren.
De troepen aan het front van Talavera zijn
later weer tot den opmarsch overgegaan. Het
schijnt, dat zij zich in Noordelijke richting be
geven om de verbindingen tusschen Toledo en
Madrid af te snijden.
Bij het aanbreken van den dag hervatten de
opstandelingen den opmarsch naar Toledo, doch
tegen den middag vertraagde het opperbevel
het tempo, teneinde een hechte basis te vormen
voor de toekomstige operaties. Het opperbevel
beschouwt de inneming van Toledo als zeer
aanstaande.
Radio-Sevilla heeft medegedeeld, dat een es
kader der regeering sinds 40 uur van de Mid-
dellandsehe Zee is verdwenen en zich waar
schijnlijk naar de Noordkust van Spanje heeft
begeven om te trachten de blokkade van Bilbao
en Santander te niet te doen.
Naar de speciale verslaggever van Havas uit
goede bron verneemt, is Jose Antonio Primo de
Rivera, de leider van de Spaansche phalanx, nog
in leven. In tegenstelling met de geruchten,
die de ronde hebben gedaan, werd hij nimmer
gewond, en bevindt hij zich in een veilige schuil
plaats op het door de regeeringstroepen bezette
grondgebied.
BELGRADO, 24 Sept. (DNB) Onbekende
daders hebben op den tot de regeeringspartij
behoorenden Skoeptsjina-afgevaardigde Bogdan
Milintsjitsj geschoten. Er bestaat weinig hoop
hem in het leven te houden.
^Illllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllillllllllllllll^
Naar wij vernemen heeft Prins E
Bernhard heden zijn werk- E
E zaamheden aanvaard ten hoofd-
kantore van de Ned. Handel Mij.
H te Amsterdam, welke werk-
E zaamheden er op gericht Izijn, E;
van de werkwijze dezer groote
financieele instelling op de
E hoogte te komen, hetgeen te
E meer waarde heeft in verband
E met de verbindingen, welke de
E maatschappij onderhoudt met
onze Overzeesche Gewesten.
jÊ De aanstaande Prins-Gemaal
zal voorloopig op Ue directio-
neele af deeling werkzaam zijn, |E
doch het ligt in de bedoeling,
E dat de Prins zich ook van den
1 gang Van zaken in de andere
afdeelingen op de hoogte zal
stellen.
JERUZALEM, 25 Sept. (Reuter). Donder
dagavond heeft een hevig gevecht plaats ge
had tusschen Britsche politie en militairen
en gewapende benden op den weg van He-
bron naar Jeruzalem. De strijd duurde tot
laat in den avond.
Wegens de duisternis was het niet mogelijk
te ontdekken, welke verliezen de Arabieren heb
ben geleden. Eén Schotsch luitenant werd ge
wond.
Jlydens een tusschen Britsche troepen en Ara
bieren in de nabijheid van Jenine geleverd .ge
vecht, zouden 41 Arabieren gedood of gewbnd
zijn door bommen, die door Britsche vliegtui
gen werden geworpen, terwijl door de militairen
drie Arabieren werden gedood.
STOCKHOLM, 25 Sept. (Reuter). De bladen
melden, dat de sociaal-democratische kabinets
formateur Hansson verscheidene portefeuilles
zou hebben aangeboden aan de Agrariërs.
Sommige bladen spreken van de portefeuilles
van landbouw, justitie, landsverdediging en ver
keerswezen.
De minister-president der afgetreden regee
ring zou minister van landbouw worden.
BERN, 25 Sept. Aan de grens van Duitschland
en Oostenrijk heeft het Zwitsersche leger groote
manoeuvres gehouden, waaraan 30.000 man deel
namen. Na het einde van de manoeuvres hield de
chef van het militaire departement Minger een
toespraak, waann hij zeide, dat niet alleen hei,
Zwitsersche leger, doch het geheele Zwitsersche
volk bereid is het vaderland en de Zwitsersche
neutraliteit te verdedigen.
