Nationalisten rukken thans op naar de hoofdstad Dankwoord van het Prinselijk Paar Scherpe rede van Litwinof Negen vliegtuigen gestart GISTEREN 30 K.M. GE VORDERD INITIATIEF VAN EDEN EN DELBOS? De conferentie van Vijf Het nieuws van heden STEENEN SMELTEN NIET! WANDGEDIERTE 1 B—i VEREENIGDE KATHOLIEKE PERS DINSDAG 29 SEPTEMBER 1936 - AVONDBLAD BUREAUX VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE: NASSAULAAN 51 - TELEFOON 13866 ABONNEMENTEN: voor Haarlem en Agentschappen per week 25 centper kwartaal f 3.25per post, per kwartaal f3.58 bijvooruitbetaling DAGBLAD UITGEGEVEN DOOR DE N.V. DRUKKERIJ DE SPAARNESTAD, HAARLEM - TELEFOON 13866 TWEE EN ZESTIGSTE JAARGANG No. 20177 Rechtschen zullen eerst een grooten aanval doen op het vliegveld Getafe De verovering van Toledo ^Madqtd T O ^#VLr E Vdwo- -«se» 1 Afschaffing van handels- contingenteeringen Italië blijft bereid actief deel te nemen aan de besprekingen Nederlander in Madrid in arrest Ondanks stappen van den Neder- landschen zaakgelastigde nog niet op vrije voeten gesteld Het Ween luwiwwiiiil Liever een Volkenbond zonder universaliteit, dan een uni- verseele bond zonder principes van veiligheid 4^,W'i x De onlusten in Palestina duren onverminderd voort. Joden in het Jordaandal heb ben barricades opgericht, waarachter zij zich verdedigen tegen de herhaalde aan' vallen der Arabieren Toespraak Prinses Juliana Toespraak Prins Bernhard Dood der Duitsche Katholieke Pers Prins Alfonso Carlos overleden BARKER'S BEHANG DIT NUMMER BESTAAT UIT TIEN B?-A ^ZIJDEN B. BOERRIGTER - Mr. Cornelisstraat 21 Luchtrace PortsmouthJohannes burg hedenmorgen begonnen Tommy Rose favoriet FIRMA H. VAN LOON Vliegongeluk in Libyë Wie is de gelukkige? NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT Advertentieprijzen: Per lossen regel 30 et, Inge*, mededeelingen 50 cent; idem op pag. één 55 eeet per regel. Bij contract sterk verlaagde prijzen. Voor de kleine annonces „Omroepers" zie de rubriek. LISSABON, 29 Sept. (Reuter). Volgens berichten van de groep- Castejon, in de „Diario de Lisboa", zijn de nationalisten onmiddellijk na den val van Toledo 30 K.M. in de richting van Madrid opgerukt, zonder ernstigen tegenstand te ont moeten. Men verwacht, dat de eerste gevechten van grooteren omvang pas voor de poorten van Madrid zullen worden geleverd, aangezien in de provincie Toledo het terrein vlak is en nauwelijks gelegenheid biedt voor een verde digende actie. Pas achter het vliegveld Getafe wordt het landschap weer heuvelachtig. De luchtstrijdkrachten der rechtschen, aldus gaat dit blad verder, zullen de inneming van Ma drid inleiden met een grooten aanval op het vliegveld Getafe, waarna de eigenlijke storm aanval op de hoofdstad zal worden ingeluid. Ter vermijding van een paniek laat het mili taire opperbevel te Madrid de vluchtelingen uit Toledo niet in de hoofdstad toe. Omtrent de bevrijding van de verdedigers van het Alcazar lezen we in de „Tel." nog de volgende bijzonderheden: Fel en hard is de strijd om Toledo geweest tot op het ocgenblik, waarop de overwinning van de nationalisten volkomen was. Toen zij reeds in dat warnet van straten en stegen, waaruit de oudste gedeelten van de stad be staan, teruggedrongen waren door de Mooren en legionnairs, deden de arbeidersmilities nog een uiterste poging om de bevrijding van de cadetten van het Aloazar te verijdelen. Doch de beslissing was toen reeds gevallen. Bij het naderen van de witte troepen brachten de linkschen alle mijnen, die zich nog in de rots onder het Alcazar bevonden, tot ontplof fing. Weer dreunden de explosies over de stad, weer sloegen puin- en stofwolken omhoog uit den geteisterden burcht. Zij brachten de laat ste schade toe aan de citadel, doch de ver dedigers waren te goed verschanst, dan dat zij er veel hinder van zouden ondervinden. Drie en een half uur nadat de rechtschen in de stad waren binnengedrongen, tuurde ik, aldus schrijft de correspondent, van een heuvel op circa zes kilometer afstand gelegen naar Toledo. Wij wisten toen nog niets van het lot der cadetten uit het Alcazar en de tallooze explosies, die, naar ik door een verrekijker dui delijk kon waarnemen, in de ruïnes van de citadel plaats vonden, vervulden de achtergeble venen met groote bezorgdheid, die later echter ongegrond bleek, want ondanks de ontploffin gen duurde het machinegeweervuur uit de ruï nes onverminderd voort. Eensklaps verlieten de cadetten hun ver schansingen en stormden op de rooden in. Ter wijl het gevecht van man tegen man nog in vollen gang was, verschenen reeds de eerste Marokkanen en leden van het Vreemdelingen legioen. De regeeringsaanhangers namen daar op de wijk naar de wapenfabriek Vegabaja. Eerst nadat de artillerie der nationalisten de fabriek tot puin had geschoten, konden de linkschen uit deze stellingen verdreven worden. Ook de nationalistische radio-zenders, die nadere bijzonderheden geven omtrent de ver overing van de oude stad aan den Taag, er kennen, dat iedere vierkante meter grond met inspanning van alle krachten bezet moest worden. De cadetten van het Alcazar sloten zich onmiddellijk bij de Mooren en legionnairs aan en zetten mede de vervolging in van de achtduizend man roode milities, die naar het Zuiden toe volkomen uiteengejaagd zijn. Naar de zenders nog melden hebben bij den strijd in en om Toledo minstens vijfhonderd leden van de milities het leven verloren. De speciale correspondent van Havas meldt, dat de regeerings-aanhangers giste ren een tegenaanval op Toledo hebben ge daan; zij werden echter met zware verlie zen afgeslagen. Volgens een radio-bericht van nationalis tische zijde zou Eibar (Guipuzcoa) door de rechtschen zijn ingenomen. De „radioclub" van Teneriffe bevestigt de inneming van Eibar door de troepen van Franco. De rechtsche luchtmacht heeft Bilbao gebombardeerd; ook de oorlogsschepen der re geering, die op de reede lagen, werden onder vuur genomen. De nationalisten zouden talrijke kilometers gevorderd zijn op den weg van To ledo naar Madrid, waarbij de afdeelingen re- geeringstroepen met mitrailleurvuur bestookt werden. Franco heeft verklaard, dat zijn troe pen zoo snel mogelijk naar Madrid zullen op rukken. Naar de radiozender Sevilla meldt, hebben de consuls van Italië en Duitschland generaal Queipo de Llano gelukgewenscht met het ver zet, dat de in het Alcazar belegerde cadetten hebben geboden. Blijkens een D. N. B.-telegram uit München heeft de plaatsvervanger van den Führer, Ru- dolf Hess, namens de nationaal-socialistische partij den „helden van het Alcazar" en hun bevrijders een telegram met hartelijke geluk- wenschen gezonden. BRUSSEL,, 29 Sept. (Stefani) De beide BRUUCLE ferm ABEM*s. J-, DE SAM PCO^p ---^Mj&.ESCALOj ^WLCCAft •VACIA -/.menYpjoW IOMBClAV' LAC^EADE^-^/ lyiUASEpUlLLA - vCORA V y 1 v >LqaaAi vuZz - V c,o^OAt^ alaqeï» ■*Q„f VlLlACAUAfb O IO 50. Km. p— SpOORWE&EVJ PROVINCIE GRENS sergeant-vliegers, die gedeserteerd waren om dienst te nemen in het Spaansche leger, heb ben zich bij de politie gemeld. Zij verklaarden door een Spaanschen werver voor het Spaan sche leger te zijn aangeworven Zij zijn naar Parijs gegaan, waar hun geld werd gegeven voor Madrid, doch aangekomen in de Spaan sche hoofdstad, werden zij onder verdenking van spionnage gearresteerd. Zij slaagden er evenwel in te ontvluchten. PARIJS, 29 Sept. (Reuter). Pertinax schrijft in de „Echo de Paris", dat Eden en Delbos tegen het einde van deze week aan den Volkenbond een ontwerpresolutie zullen voorleggen, die ten doel heeft de afschaffing van handelscontingen- teeringen en de controle op het ruilverkeer, welke als de voornaamste belemmeringen van het han delsverkeer worden beschouwd. ROME, 29 Sept. (Reuter) Naar Reuter verneemt is Italië's houding tegenover de con ferentie der vijf Locamo-landen ongewijzigd Italië is bereid actief deel te nemen aan de besprekingen. Het wenscht slechts, dat de voor bereiding niet onvolledig zal zijn en dat er dus snel aan zal worden gewerkt. Naar wij vernemen, is een Nederlandsch on derdaan, Alfons Visscher genaamd, Maandag nacht door leden der Volksfrontmilitie in Ma drid in arrest genomen. Nadat zij hem aan een ondervraging hadden onderworpen, hebben zij hem in handen van de politie gesteld. De zaakgelastigde, die thans te Madrid de belangen van de Nederlandsche onderdanen behartigt, heeft onmiddellijk, toen dit feit hem ter oore kwam, de noodige stappen onderno men, welke evenwel nog geen resultaat hebben gehad. Men acht het waarschijnlijk, dat de arrestatie geschied is op gnond van beschuldi gingen, dat de heer Visscher met de opstan delingen zou heulen. Verwachting: Zwakke Westelijke tot |j Noordelijken wind, nevelig tot licht be- wolkt, weinig of geen neerslag, weinig verandering in temperatuur. Hoogste barometerstand 771.9 Malinhead Ëj Laagste barometerstand 753.8 Ingö. H Zon op 6.58 - onder 6.41 - Licht op 7.17 Maan op n.m. 5.41 onder v.m. 4.57 Volle Maan 30 September GENèVE, 28 Sept. (Reuter). Na den verte genwoordiger van Hongarije nam de verte genwoordiger van de Sovjet Unie Litwinof in de Volkenbondsvergadering het woord. Hij bing een somber beeld op van den in ternationalen toestand. Hij zeide o. a. dat eenige landen gevaarlijk zijn door hun agressieven geest en hij laakte de landen, die een neutrale houding aannamen, aan gezien dit niet voldoende is om een oorlog tegen te houden. Zij zien den storm over Europa naderen en beperken zich tot verklaringen over hun aan hankelijkheid aan de collectieve veiligheid. Zij doen niets om dit in praktijk te brengen. Lit winof acht het voldoende, dat de vredelievende machten zich aaneensluiten om te doen zien, dat een gemeenschappelijke actie mogelijk is, om den aanvaller vroeg of laat te dwingen ook tot het systeem van collectieve veiligheid toe te treden. De Volkenbond moet zich zoodanig or- ganiseeren. De grondgedachte is neergelegd ir, de regionale verdragen en de pacten van we- derkeerigen bijstand. Ten aanzien van de herziening van artikel 19 is de Sovjet-delegatie van meening, dat dit alleen mogelijk is, als instemming van alle be trokken partijen wordt verkregen. Verder is de delegatie van oordeel, dat voor werkelijke ontwa pening eveneens algemeene maatregelen noodig zijn. Vervolgens keert Litwinof zich tegen den slaat, die geregeerd wordt door mannen, die in hun politiek program de verovering van grondgebied van een anderen staat hebben opgesteld. Litwinof ziet liever een bond zon der universaliteit, dan een universeelen bond zonder de principes van algemeene veilig heid. Rusland stelt voor, dat de kwestie van de toepassing van de grondbeginselen van het pact tot nadere studie wordt voorgelegd aan de eer ste commissie, vervolgens aan 'n bijzondere zit ting van de Volkenbondsvergadering, indien tenminste de commissie niet nog tijdens de hui dige zitting gereed komt. Zoolang de besprekin gen duren kunnen de staten, die willen deelne men aan de verdragen tot wederkeerigen bij stand onderling' besprekingen voeren teneinde dit doel te bereiken. Aan het eind van zijn rede verklaarde Litwi nof, dat de Sovjet Unie geen staten discrimi neert om hun binnenlandsch bestuur en ook geen kruistocht preekt tegen de landen, waar de ,,rasleer" triompheert. Ten aanzien van de Spaansche kwestie ver klaarde Litwinof, dat Sovjet Rusland deelneemt aan de non-interventieovereenkomst omdat an ders een internationaal conflict zou kunnen uit breken. Na Litwinof sprak de vertegenwoordiger van Denemarken, Munch, die er op wees, dat de me dewerking van de Vereenigde Staten noodig was en hij keerde zich tegen de vorming van bloes van landen, volgens hun binnenlandsch be wind. Hij acht het niet opportuun nu het pact te wijzigen en stelt voor een commissie te benoemen, welke de procedure van verzoening en bemiddeling moet bestudeeren. Hedenmiddag hebben H.K.H. Prinses Juliana en Z.H. Prins Bernhard vanuit de P.T.T.-studio te Den Haag radiotoespraken gericht tot het Nederlandsche volk, waarin Zij woorden van dank spraken voor de talrijke blijken van medeleven, uit alle lagen der bevolking, bij Hun verloving ondervonden. De toespraken, welke om kwart voor één uur begonnen, werden over de beide Nederlandsche zenders uitgezonden. De uitzending werd voorafgegaan door een muzikaal voorspel, waarna de Prinses het woord nam. Ingezetenen in alle deelen des rijks, Gij allen, die op zulk eene wijze met onze verloving hebt medegeleefd, als gij hebt gedaan. Ik heb mij nooit nog zoo verrassend dicht bij een ieder, die ik nu aan spreek, gevoeld, als in dezen tijd van vreugde, die gij met ons gedeeld hebt, en dat in 't bijzonder door op zulk een menschelijke, broederlijke en zuster lijke wijze mee te leven in ons geluk. Er zijn hierdoor banden gelegd, die van onvergankelijke hoedanigheid zijn. Wij hebben verbijsterd van ontroering gestaan en dat talrijke malen opnieuw over de afmetingen, die de algemeene vreugde, juist over ons persoonlijk geluk, heeft aangenomen. Een schooner welkom hadt gij waarlijk nooit mijn aanstaanden man kun nen bereiden. Mag ik langs dezen weg tevens mijn dank betuigen voor de ontelbare schriftelijke en telegrafische gelukwenschen, die wij samen, of ik alleen, ont vingen? Gaarne zouden zij ook schriftelijk beantwoord zijn, indien het mo gelijk was geweest, doch dit geeft mij het voordeel, u persoonlijk te kunnen toespreken en mijn dank te uiten voor de bewoordingen, waarin uwe wen- schen waren vervat en waarin wij de hartelijkheid, die ze had ingegeven, zoozeer hebben gewaardeerd. Wanneer ik thans een woord van dank tot u moet richten, kan ik alleen 'zeggen: ik dank u, <jat ons zo° gelukkig hebt gemaakt. De gloedrijke glans, waarmee gij onzen verlovingstijd hebt beschenen, zal onze herinnerin gen steeds blijven overstralen. Nu zal Bernhard het woord tot U richten. Het is ook mij een behoefte persoonlijk uiting te geven aan de dankbaar heid, waarvan ik vervuld ben, voor de overstelpende bewijzen van deelneming van het Nederlandsche volk in Ons groot geluk. Talloos zijn de gelukwen schen, die Wij mochten ontvangen van openbare lichamen, corporaties, vereenigingen en particulieren. Het is welhaast ondoenlijk iedereen afzonderlijk te bedanken. Ik moge daarom mondeling aan allen Mijn diep gevoelde erkentelijk heid uitspreken. Het is misschien minder formeel, maar het gesproken woord heeft toch altijd het voordeel rechtstreeks van hart tot hart te gaan. Mag Ik Mij dan van schriftelijke dankbetuigingen ontslagen rekenen, dan zou Ik nu aan den arbeid willen gaan en mijne economische studiën voortzetten over de belangen van Nederland en speciaal zijn overzeesche gewesten. Ik zou daarbij een vriendelijk beroep willen doen met name op de ingeze tenen van Amsterdam om bij dien arbeid geen notitie van Mij te nemen en Mij, als ieder ander, rustig en ongestoord aan Mijn dagelijksch werk te laten gaan. Als gij Mij hierin ter wille zijt, zal Ik een nieuwe reden tot dankbaarheid jegens u hebben. De uitzending werd besloten met het spelen van het Wilhelmus, terwijl de geheele plechtigheid eveneens werd uitgezonden naar Oost- en West-Indië. Bij gelegenheid van den Katholieken Pers- Zordag in Beieren heeft het Beiersche Epis copaat in een herderlijk schrijven gewezen op den dreigenden ondergang der leidende Ka tholieke bladen en tijdschriften. Zoo heeft het maandblad „Hochland", in 1903 door Karl Muth gesticht en uitgegeven, nog slechts een oplage van 7000 exemplaren. Het tijdschrift „Stómmen der Zeit" dat door de Jezuïeten wordt, uitge geven heeft nog slechts een oplage van 7200 exemplaren en het maandblad „Der Gral", in 1906 te Weenen gesticht door den Graalbond en later geredigeerd door Pater Friedrich Muckermann S.J., ongeveer 2000 exemplaren. Vroeger waren alle openbare leeszalen op deze tijdschriften geabonneerd. Thans is het aanschaffen van Katholieke tijdschriften aan deze leeszalen ten strengste verboden. WEENEN, 29 Sept. (D.N.B.). De 18-jarige prins Alfonso Carlos van Bourbon, die door de Carlisten als pretendent voor den Spaanschen troon werd beschouwd, is gisteren bij een auto ongeluk overleden. MAAKT UW KAMERS GEZELLIG MET NU GOEDKOOP! Vakkundig personeel. Gratis afranden. EERSTE SCHOTENSCHE PAPIERHANDEL Gen. Cronjéstraat 135 - Telefoon 11657 Opmarsch der nationalisten naar Madrid. Gis teren 30 K.M. van Toledo naar Madrid op gerukt. Fransche Kamer keurt met 350 tegen 221 stemmen het wetsontwerp betreffende de de valuatie goed. Italië blijft bereid aan de Locarno-besprekingen deel te nemen. Vliegongeluk in Libyë; Negen dooden. Negen vliegtuigen gestart voor luchtrace Ports mouthJoannesburg. Nederlander in Madrid door leden der Volks frontmilitie gearresteerd. H.K.H. Prinses Juliana en Z.H. Prins Bernhard spreken door de radio woorden van dank tot het Nederlandsche volk. Adres van het R.K. Werkliedenverbond aan den Raad van Ministers. De prijs van f 25.000 in de 5e klasse Jer Staats loterij is gevallen op nummer 17123. Koopt daarom nog heden voor solide geldbeleg ging é-n of meerdere aan prima huurders ver huurde LANDHUISJES, gelegen Terrasweg te SANTPOORT. Nu nog oude prijs f5000—f5200. Ook in aanbou^ Inlichtingen: HAARLEM TEL. 14742 LONDEN, 29 Sept. (Reuter). Te half zeven vanmorgen is het eerste vliegtuig voor de luchtrace Ports mouthJohannesburg vertrokken. Acht minuten later waren alle negen deelnemende vliegtuigen gestart. Duizenden menschen hebben den nacht bij het vliegveld doorgebracht. De deelneming aan dezen wedstrijd was, zooals bekend, alleen opengesteld voor Brit- sche vliegtuigen en Britsche piloten. Voor aen eerst aankomende heeft de Zuid-Afrikaansche zakenman Schlesinger een prijs van 4000 pond uitgeloofd. Verder zijn enkele prijzen in de handicapklasse beschikbaar gesteld. De afstand PortsmouthJohannesburg is 6500 mijl. Men verwacht, dat Woensdag avond de eerste vliegtuigen Johannesburg zullen bereiken. Favoriet in deze race is Tommy Rose, die reeds het record Londen—Kaapstad verbeterde. Zijn toestel, de B. A. Double Eagle, heeft een actie-radius van 1300 mijl. zoodat hij de vlucht in vijf étappes kan afleggen. Tweede piloot van de Double Eagle is Jack Bagshaw. Ook Charles Scott, winnaar van de Mei- boume-race, behoort tot de deelnemers. Zijn toestel heeft een actie-radius van 1200 mij;. Verder zijn ook Miller en Smith, geroutineerde Afrika-vliegers, ernstige concurrenten. Gegarandeerd totale uitroeiing ZUIVERAARS VAN RIJKS- EN GEMEENTEGEBOUWEN. TEL. 23037, MARNIXSTRAAT 116, Haarlem BENGASI, 29 Sept. (D.N.B.) Een vliegtmg van de Italiaansche luchtvaartmaatschappij is in de nabijheid der stad in aanraking gekomen met de tuigage van een schip en in zee gevallen. Vier leden der bemanning en vijf arbeiders kwamen om het leven, terwijl een telegrafist gewond werd. Het toestel was even tevoren in Bengasi op gestegen. Men had in de lucht een defect ont dekt en wilde daarom zoo snel mogelijk terug- keeren. DAKAR, 28 Sept. (Reuter) Bij een oefen- vlucht is een vliegtuig neergestort. De piloot en de tweede inzittende, de directeur der finan ciën van het Fransche bestuur in Marokko, werden gedood. In de vijfde klasse der Staatsloterij is de prijs van f 25.000 gevallen op nummer 17123.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1936 | | pagina 1